Motieven amokmaker in
Rosmalen nog onbekend
Boycotters moeten
nu toch betalen
Personalia Bromfietshelm in twee fasen verplicht
Luchtmachtmilitairen
van valsheid in
geschrifte verdacht
Man trok met wapenarsenaal schietend door dorp
ee
Urkers met
hun dorp
tevreden
Nieuwe regeling college- en inschrijfgeld
xploitatiestijging
i)p NOS-begroting
Vakbonden niet
ontevreden na
overleg CSM
Landelijk onderzoek
gevraagd naar
eendensterfte
Omdat de ware
sigarenkenner nog bestaat,
bestaat er ook nog een oprechte
corona als de CK126
van La Paz: ongematteerd en
natuurgedroogd,45 ct.
Ministerie adviseertLet bij aankoop op nieuw vignet
Polanen vertrekt
naar Suriname
Kamervragen over
tandarts die zijn
fondsleden weert
Drie jaar geëist
voor dodelijke
steek in café
UkOUW/iKWAjRiTET ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1973
BINNENLAND
T3/K5
ïte
'lirtan een onzer verslaggevers
atei
10SMALEN Het onderzoek
jaar de schietpartij in Rosmalen
leeft de Rijkspolitie in Den Bosch
iiog geen inzicht verschaft over
ujle motieven van de dader, de 34-
N arige Jo van K. uit Den Bosch.
isti [Vellicht heeft Van K. wraak willen
lemen op een aantal families in Ros-
nii naljen, die hij zijn voorarrest van
Irie maanden verweet. Van K. was
ionderdag uit het Huis van Bewaring
n Den Bosch ontslagen. Ook een ver-
louding, die van K. met één van de
e ilachtoffers had, schijnt een rol te
pelen.
,r* iverste Vrijhoef, districtscommandant
^ran de Rijkspolitie in Den Bosch, wil-
zich gisteravond niet aan specula-
ïes wagen. De politie wil eerst de be-
rokkenen en een aantal vrienden van
.Ie dader horen. De overste sprak van
n :en moeilijk onderzoek, temeer omdat
le dader geen inlichtingen meer kan
hg, rerschaffen. Van K. pleegde na de
n chietpartij zelfmoord.
'HAlleen Van K. kwam bij de schietpar-
ij om het leven, een schietpartij, die
een waar bloedbad had kunnen
Van een onzer verslaggevers
URK/ZWOLLE Bijna alle inwo
ners van het voormalige Zuiderzee-
eiland Urk zijn tevreden over de
plaats hunner inwoning; slechts één
procent van de bevolking is óntevre-
den over het dorp.
Dit bleek bij een onderzoek naar de
woningmarkt, ingesteld door het
economisch technologisch instituut
Overijssel.
Opvallend is ook dat 73 procent van
de woningen bewoond wordt door
de eigenaren. (Voor Nederland is
dat minder dan de helft: 36 pro
cent). Ook blijkt dat in Urk de leef
tijd van de gezinshoofden gemiddeld
lager te zijn dan in heel Nederland.
In de woningen zijn er naai' verhou
ding weinig centrale verwarmingen,
douches en garages. Het autobezit is
verhoudingsgewijs klein (33 procent
van de huishoudingen, heeft een au
to).
Afgaande op de schaarse mededelin
gen die daarover gedaan zijn zou
het gemiddelde inkomen in Urk la
ger zijn dan in Nederland, maar het
ETI veronderstelt dat het inkomen
bóven het landelijk gemiddelde ligt.
Naar alle waarschijnlijkheid zou het
inkomen, althans ten dele, te laag
opgegeven zijn. Hierbij baseert het
ETI zich op gegevens van het CBS
over de regionale inkomensverdeling
en de inkomsten uit de visserij.
Tot 1980 zullen in Urk ongeveer
achthonderd woningen gebouwd
moeten worden. Het onderzoek van
het ETI is ingesteld op 415 adres
sen. Urk telt ongeveer elfduizend in
woners.
Van onze onderwijs r edactie
DEN HAAG Staatssecretaris Klein wil studenten die vorig jaar geen collegegeld hebben betaald
alsnog laten betalen wanneer zij examen willen doen. Hiermee komt hij gedeeltelijk tegemoet aan de
motie-Van Leijenhorst, die op 25 juni door de Tweede Kamer is aangenomen.
i
De heer A. Vorstenbosch knielt bij zijn paard dat door Jo van K. werd doodgeschoten nadat deze eerst
het huis van de heer Vorstenbosch onder vuur had genomen.
I Bakker De Werd, die een uur lang
werd gegijzeld door Jo van K. Van
K. nam de bakker mee op zijn
icht door het dorp, waarbij hij
iet een arsenaal aan vuurwapens
fliizen en mensen beschoot.
eindigen. De man rende gisteren als
een wilde door het dorp, links en
rechts schietend. Hij bezocht vier fa
milies, en in alle vier de woningen
maakte hij van zijn wapens gebruik.
Daarom kan het een wonder heten,
dat slechts twee mensen ernstig ge
wond raakten, de 43-jarige mevrouw
Voets, die twee kogels in de rug
kreeg, en haar achttienjarige zoon,
die in de schouder werd geraakt. De
toestand van beide slachtoffers was gis
teravond nog zeer zorgelijk, hoewel
het levensgevaar geweken is.
Ruitenwisser
Het schot, dat Van K. op de opper
wachtmeester Koopman afvuurde,
bleef in een portier van de politieau
to steken. Een schot op de in de auto
achtergebleven collega ketste op de
ruitenwisser af.
j HILVERSUM Het bestuur van de
NOS heeft de begroting voor 1973
vastgesteld. De exploitatie-uitgaven la
ten een stijging zien van 14 procent
Idten opzichte van wat voor 1972 is be-
o groot, terwijl de beschikbare midde-
deilen de omroep voor volgend jaar
w slechts een stijging in de exploitatie-
Ve uitgaven van 11 procent mogelijk ma
ken. VARA-oorzitter A. Kloos achtte
dit juist in een tijd dat de inflatie
sterk toeneemt, een onmogelijke zaak,
reden voor hem om een aantal bezui
nigingen voor te stellen,
de Financieel-economisch commissaris
i Irs. C. H. E. van der Ploeg voelde daar
>tic niet veel voor, maar meende dat op
grond van nieuwe exploitatieover
schotten er mogelijk een hogere op
brengst van de STER-reclame volgend
jaar toch een grotere stijging van de
kosten dan met 11 procent kan wor
den opgevangen.
ee
/as
uch
pin
!t
erk
te
p 2 AMSTERDAM Het overleg tussen
ei de directie van Gist-Brocades, de CSM
en Medeba, en de bij deze onderne-
vi mingen betrokken vakbonden over de
)ne voorgenomen fusie heeft gisteren re
sultaat afgeworpen.
De vakbonden kregen van de directie
voldoende garanties voor de werkgele
genheid in de toekomst en het niveau
van de arbeidsvoorwaarden in het al
gemeen. De besprekingen zijn nog
niet geheel afgerond, maar de heer
Daane van de Industriebond CNV zei
gisteren 'niet ongelukkig met de hui
dige ontwikkelingen te zijn'. De vak
bonden hopen, dat de rechter in het
kort geding, dat de Suiker Unie tegen
de CSM heeft aangespannen, de fusie
plannen van de CSM, Gist-Brocades
en Medeba niet zal dwarsbomen.
De directies van Gist-Brocades, CSM,
en Medeba zullen waarschijnlijk vol
gende week het ,fusiebericht bekend
maken.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Wethouder Staatsen
(D'66) van Groningen gaat proberen
een landelijk onderzoek op gang te
krijgen naar de massale eendensterfte
die reeglmatig optreedt in door elek
triciteitscentrales verwarmd buitenwa
ter. De Hunzecentrale in Groningen is
een van de plaatsen waar sterfte ieder
jaar voorkomt.
De zaak kwam ter sprake in een com
missievergadering van de Groningse
gemeenteraad. De sterfte is een ge
volg van vergiftiging door een pro-
dukt van de bacterie Clostridium bo-
tulinum, die het best gedijt bij hoge
watertemperaturen en bij gebrek aan
zuurstof. Beide omstandigheden doen
zich in de koelwatercircuits geregeld
voor.
Het optreden van botulisme werd on
langs uitvoerig beschreven in het
proefschrift van dr. J. Haagsma van
het Centraal diergeneeskundig insti
tuut (CDI) in Rotterdam. Als enige
mogelijkheid om het euvel binnen de
perken te houden gaf hij directe ver
wijdering 'van vogelkadavers aan, en
sanering van de koelcircuits door de
waterdiepte te vergroten en de oevers
te beschoeien. Andere stammen van
Clostridium botulinum dan die tot de
vogelsterfte leiden, zijn ook voor de
mens gevaarlijk. Deze bacteriestam
men zijn ook in de besmettingsgebie-
den aangetroffen.
Het D'66 -raadslid Dekker heeft tever
geefs geprobeerd, een onderzoek in de
Groninger universiteit te laten instel
len. Volgens hem vonden de onderzoe
kers de bacterie te gevaarlijk om mee
te experimenteren. Experimenteel
werk wordt door het CDI in Rotter
dam wel gedaan.
Volgens de politie heeft Van K. een
strafblad. Hij kan niet als psychopaat
omschreven worden. De man moet in
koele bloede gehandeld hebben, en
zijn plan van te voren goed overwo
gen hebben. De politie neemt aan, dat
hij de wapens twee karabijnen en
twee pistolen, donderdag in Duitsland
gekocht heeft en over de grens ge
smokkeld. Met deze wapens kwam de
man gistermorgen Rosmalen binnen.
Eerst trok hij naar het huis van de
familie Hoek, vanwaar hij vader, moe
der en grootmoeder meenam naar de
familie Vorstenborsch. Daar aangeko
men wist de familie Hoek te ontko
men, Van K. vuurde enige malen op
de vensters van de familie Vorsten
bosch. Ook schoot hij een paard op
een weiland neer. Vervolgens rende
hij naar bakker A. de Werd.
Hond
Mevrouw De Werd: 'Er werd op de
deur geklopt. Mijn man deed open.
Hij dacht dat het een vroege visser
was, die een stuk brood kwam halen.
Toen zag hij opeens de wildeman, die
met twee geweren en twee pistolen
zwaaide. Mijn man riep 'eruit' maar
Van K. schoot direct onze hond dood.
Mijn man moest mee als gijzelaar.
Met de handen omhoog is hij toen
naar de familie Voets gelopen. Voor
het huis aangekomen, zette hij mijn
man tegen de deur en sommeerde me
vrouw Voets en haar zoon (mijnheer
Voets was ai naar zijn werk vertrok
ken) binnen drie tellen naar buiten
te komen. Zo niet, dan zou mijn man
worden neergeschoten. Toen de vrouw
en de jongen verschenen, begon hij
weer te schieten. De vrouw en de jon
gen vielen neer. Toen zijn ene geweer
leeg was, gooide hij het door een
raam van de woning'.
Van K. liet de bakker aanvankelijk
gaan. Hij sprong in zijn auto, en reed
bakker De Werd toen weer achterna,
maar hij liet hem uiteindelijk toch
weer gaan. Op weg naar een vijfde fa
milie kwam Van K. een politieauto te
gen. De politie had inmidddels groot
alarm geslagen. Hij schoot verschil
lende malen naar de politiewagen.
Toen een wachtmeester op Van K.
schoot, zette de man de loop van zijn
geweer tegen de kin en haalde over:
hij was op slag dood.
Mevrouw De Werd: 'Wat ons opviel
was, dat het tijdens de schietpartij
doodstil op straat bleef. Niemand
waagde zich buiten de deur. Het hele
dorp leek in de ban van de angst. Het
was sinister'.
Het wetsontwerp waarin de heffing
van college- en inschrijfgeld opnieuw
geregeld wordt is op 26 juli om ad
vies toegezonden aan de universitei
ten. Uit het ontwerp blijkt dat staats
secretaris Klein en minister Van Ke-
menade bakzeil gehaald hebben, on
danks de mededeling van minister
Van Kemenade in de Kamer dat de
motie van de heer Van Leijenhorst
onuitvoerbaar was.
In de motie werd gevraagd om uitvoe
ring van de nog steeds van kracht
zijnde duizend-gulden-wet. Studenten
die de duizend gulden niet betaald
hadden, zouden dit alsnog moeten
doen en de. minister zou daarom nieu
we wettelijke controle-mogelijkheden
moeten scheppen. Deze motie werd
met 72 tegen 63 stemmen aanvaard.
Is het nu op stapel staande wetsont
werp wordt het collegeld voor de cur
sus 1973-74 verlaagd van duizend tot
vijfhonderd gulden. Om hiervoor de
steun van de confessionele fracties te
winnen, heeft staatsssecretaris Klein
nu de toezegging gedaan dat de boy
cotters van vorig jaar toch moeten be
talen. Dat hoeft niet contant, want ze
mogen de duizend gulden van vorig
jaar (net als de vijfhonderd voor het
komend jaar) voldoen via een promes
se (een soort schuldbekentenis). Na
afloop van hun studie wordt dat dan
verrekend via hun studieschuld of op
een andere wijze.
Wanneer het wetsontwerp in deze
vorm wordt aangenomen worden niet
alle zwart-studeerders van vorig jaar
Staatssecretaris Klein
'gepakt', maar alleen zij die examen
willen doen en het afgelopen jaar on
derwijs gevolgd hebben.
Een duister punt in de nieuwe rege-
ADVERTENTIE)
DEN HAAG Drie Nederlandse
luchtmachtmilitairen worden verdacht
van valsheid in geschrifte, waardoor
zij een Duitse handelaar hebben ge
holpen een omvangrijke belastingfrau
de te plegen. De drie militairen, een
luitenant, een adjudant en een serge
ant-majoor, worden momenteel door
de Nederlandse marechaussee en de
Duitse fiscale recherche verhoord.
De fraude door de Duitse handelaar
met medewerking van deze militairen
begon al in 1966 en zou rond 700.000
gulden belopen. De Duitse fiscale re
cherche kwam vorig jaar achter de
zaak. Nederlandse en Duitse juristen
bekijken of de Nederlandse militairen
door de Nederlandse krijgsraad moe
ten worden berecht of dat zij voor de
Duitse militaire rechter moeten ver
schijnen. Onderzocht wordt nog of en
hoeveel geld de Duitse handelaar
heeft betaald voor de medewerking.
Tot vorig jaar werkten de militairen
als beheerders van een belastingvrije
winkel in het Duitse Bramsche. In de
ze winkels kunnen Nederlandse mili
tairen die in Duitsland gelegerd zijn
allerlei apparatuur als televisies, band
recorders en fototoestellen, maar ook
drank en sigaretten kopen zonder dat
zij daarover de voorgeschreven 16 pro
cent btw behoeven te betalen. Duitse
leveranciers aan deze winkels kunnen
van de Duitse belastingdienst de be
taalde btw terugvorderen. De Duitse
leverancier krijgt hiertoe van de be
lastingvrije winkel een bewijs dat hij
deze spullen inderdaad voor de ver
koop in die winkel heeft geleverd.
De nu van fraude verdachte leveran
cier blijkt echter zes jaar lang btw
van de Duitse belastingdienst te heb
ben teruggevorderd zonder dat hij de
desbetreffende apparatuur inderdaad
aan de belastingvrije winkel had ge
leverd. Hij beschikte hiertoe over niet
ingevulde bewijzen van aflevering, die
echter wel door de beheerders van de
winkel in Bramsche waren onderte
kend.
Voordat de Duitse fiscale recherche
achter deze fraudezaak kwam, waren
de betrokken militairen via een nor
male overplaatsing al naar elders ver
trokken. In afwachting van hun
rechtszaak zullen zij, zo deelde een
woordvoerder van de luchtmacht mee,
in hun functies worden gehandhaafd
Deze fraudezaak is in de publiciteit
gekomen door toedoen van de vrouw
van de verdachte adjudant. Zij heeft
in brieven aan Kamerleden geschre
ven dat haar man ten onrechte als de
hoofddader in de fraudezaak wordt
beschouwd.
CigarrosAutenficos.
Voorzitter NOS Het algemeen be
stuur van het Nationaal Orgaan Zwak
zinnigenzorg (NOZ) heeft dr. ir. Frits
Prakke tot voorzitter benoemd. Hij is
65 jaar en hij was tot zijn pensione
ring in mei van dit jaar lid van de
raad van bestuur van het AKZO-con-
cern. De heer Prakke volgt mr. J.
Cramer op, die vanaf de oprichting
van het NOZ op 1 januari 1970 voor
zitter is geweest. Het nationaal orgaan
zwakzinnigenzorg is een overkoepeling
van alle deelorganisaties op het ter
rein van de zorg voor geestelijk ge
handicapten. Het is de gesprekspart
ner van de overheid in algemene
vraagstukken betreffende de zwakzin
nigenzorg.
Van een verslaggever
DEN HAAG De verplichting voor bromfietser om een helm te dragen zal in
twee fasen ingevoerd worden: eerst zullen bromfietsers (en niet alleen zij, maar
ook hun duopassagiers, onder wie talloze kinderen) alleen maar verplicht worden
'een' helm te dragenop een later tijdstip zullen zij een helm van een goedgekeurde
soort moeten dragen. De eerstgenoemde verplichting zal volgens het ministerie van
verkeer en waterstaat 'in de nabije toeko mst van kracht worden.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat heeft bromfietsbe
rijders, die zich een helm wil
len aanschaffen aangeraden er
op te letten dat zij een goed
gekeurde helm kopen. Die
goedgekeurde helmen zullen
nerkenbaar zijn aan een
nieuw vignet, in wit uitge
voerd. waarop een helm staat
afgebeeld met daarop de let
ters NL, de letters IW/TNO,
een lettercijfercombinatie en
de woorden: goedgekeurde
bromfietshelm.
Gisteren is een wijziging van
het reglement verkeersregels
en verkeerstekens, die de mi
nister de mogelijkheid biedt
de verplichting om een helm
te dragen in te voeren, in de
staatscourant gepubliceerd. De
minister zal volgens deze.pu-
blikatie kunnen beslissen over
het tijdstip van invoering.
Voor de invoering van de eer
ste fase is de minister afhan
kelijk van de aanwezigheid
van een voldoende voorraad
helmen, waarmee voldaan kan
worden aan de vraag van die
bromfietsers die zich een
helm moeten aanschaffen om
dat zij er nog geen een hebben.
In een overgangsperiode zul
len echter ook helmen gedra
gen mogen worden die niet
aan de eisen voldoen. Pas na
verloop van tijd, als het aan
tal niet-goedgekeurde helmen
door een natuurlijk verloop'
is afgenomen, zal het dragen
van uitsluitend goedgekeurde
helmen verplicht gesteld wor
den.
Tot deze regeling in twee fa
sen is besloten omdat men
bromfietsers die al te goeder
trouw een helm van een niet-
goedgekeurde soort hebben ge
kocht, niet onmiddellijk tot
aankoop van een nieuwe helm
wil dwingen. Tevens zal nu
kunnen worden bereikt dat al
le bromfietsers op zo kort mo
gelijke termijn helmen dra
gen.
Duopassagiers
De verplichting om helmen te
dragen zal voor alle bromfiet
sers gelden, ook voor alle duo
passagiers. In totaal geldt de
verplichting voor twee en een
half miljoen drie miljoen
Nederlanders. De helm zal bij
elke rit gedragen moeten wor
den.
In september zalVeilig Ver
keer Nederland een voorlich
tingscampagne beginnen, die
tot doel heeft het dragen van
helmen door bromfietsers en
hun duopassagiers te bevor
deren.
In 1970 overleden 540 brom
fietsers als gevolg van een on
geval en werden er 26.686 ge
wond: in 1971 het laatste
jaar waarvan officiële cijfers
bekend zijn waren deze
aantallen respectievelijk 601
en 26.615. Gebleken is dat de
doodsoorzaak van tachtig pro
cent der verongelukte brom
fietsers is: hersen- en schedel
letsel. Deze kwetsuren, voor
zover ze niet de dood tenge
volge hebben, vergen vaak
langdurige verpleging in een
ziekenhuis.
ling is of degenen die de duizend gul
den vroeg of laat betaald hebben toch
nog de helft van dat bedrag krijgen
kwijt gescholden. Op dezelfde dag
waarop het wetsontwerp werd rond
gezonden kregen de universiteiten
ook een brief van het ministerie
waarin gesproken wordt over verreke
ning van het bedrag dat studenten in
het afgelopen jaar teveel betaald heb
ben. Wanneer dit betekent dat dege
nen die al betaald hebben later nog
iets terug krijgen, zouden ook zij die
nu promessen tekenen ter waarde van
duizend gulden later weer de helft
krijgen kwijt gescholden,
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Eind dit jaar gaat
de gevolmachtigd minister van Suri
name in Nederland, dr. J. H. V. Pola
nen, ons land verlaten. In een inter
view met Het Vrije Volk zegt de heer
Polanen een ministerspost in Surina
me wel in overweging te willen nemen
In november warden er in Suriname
verkiezingen gehouden. De gevolmach
tigd minister in Nederland biedt dan,
samen met de demissionaire regering
Sedney, zijn ontslag aan. Theoretisch
bestaat dan nog de mogelijkheid, dat
dr. Polanen door een nieuwe regering
opnieuw in Nederland wordt be
noemd. De heer Polanen zegt daar
niet voor te voelen. 'Ik vind niet dat
je te lang op deze stoel moet blijven
zitten. Laat een ander het maar eens
doen. Bovendien, ik wil wel eens
meer tijd voor mijn vrouw hebben'.
In het interview zegt minister Pola
nen verder van plan te zijn van het
geruchtmakende ontslag van zijn kok
kin, mevrouw G. Hovenburg, een ci
viele zaak voor de rechter te maken.
'Ik laat mij niet chanteren en somme
ren door de advocaat van mijn vroe
gere werkneemster, om alsnog dat zo
genaamde achterstallige salaris te be
talen', aldus de heer Polanen.
DEN HAAG De Tweede Kamerle
den Hartmeijer en Lamberts (beiden
PvdA) hebben staatssecretaris Hen
driks van volksgezondheid schriftelijk
naar zijn oordeel gevraagd over het
besluit van tandarts L. Smeulders te
Dongen, met ingang van 1 september
zijn relatie met de ziekenfondsen en
daarmee zijn praktijk voor fondspa
tiënten te beëindigen.
Gevraagd is of de staatssecretaris van
mening is dat door dergelijke hande
lingen de ziekenfondsuitvoering van
tandheelkundige hulp in het gedrang
komt. De Kamerleden willen op korte
termijn maatregelen van de staatsse
cretaris, waardoor zowel een sociale
ongelijkheid alsmede een bedreiging
van de mondhygiëne wordt voorkomen.
AMSTERDAM 'Een schandelijk
drankbedrijf. Dat Amsterdam zo vre
selijk aan het afzakken is komt voor
een groot deel door instituten als The
Old Bakery'. Dit zei de Haagse straf
pleiter mr. H. M. Huygens in zijn
pleidooi ten gunste van de 24-jarige
bloemenhandelaar Peter S. uit de
hoofdstad tegen wie door de officier'
van justitie bij de Amsterdamse
rechtbank wegens openlijke geweld
pleging de dood tengevolge hebbend
vrijdagmiddag drie jaar gevangenis
straf met aftrek was geëist. In de
nacht van 10 op 11 februari van dit
jaar had de bloemenman in deze
nachtclub in de Oude Zijds Armsteeg
vlak bij de Zeedijk tijdens een vecht
partij de 21-jarige Amsterdammer Dik
Siemons met een grote stiletto een
dodelijke steek in het hart toege
bracht.
'Ik weet het niet meer, ik kan het me
niet herinneren', zei de verdachte
toen de president, mr. M. Knap, hem
vroeg of hij het eens was met de in
houd van de dagvaarding. Later tij
dens de zitting zei mr. Knap tegen de
verdediger, toen buiten aanwezigheid
van de verdachte een zenuwarts zijn
ïapport uitbracht: Uw cliënt herin
nert zich niets van wat er gebeurd is.
Maar over alle andere dingen praat
hij als een gieter.
