Achteraan in de rij
fliaihslil
Aantjes: bezoek
aan Mozambique
heeft geen zin
Vandaag
Beroepingswerl
Halvering straffen!
is compromis, zegt
raadsman soldaten,e
Trouw
wartet
Duitse katholieken
ten strijde
tegen abortus
Conferenties
Nieuwe boeken
Kleuter verdrinkt in sloot
Van de Koningin
mocht het
ook al niet
'Stortkrant'
gereformeerd
jeugdwerk
Straks vrouw als conducteur
TROUW/KWARTET VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1973
KERK/BINNENLAND T2/K2 f
'MOET HET ZO'
In De Wekker vraagt ds. Velema zij
af of er nog een eigen weg voor
christelijke gereformeerden is
straks, over tien jaren, de fusie h
sen de Nederlandse Hervormde Ke
en de Gereformeerde kerken tot sta
zal gekomen zijn en als intussen o
de drie confessionele partijen elka
gevonden zullen hebben in een Chr
ten-Democratisch Appel. Hij vraa
dat verderop niet alleen ten aanzi
van de christelijke gereformeerd
maar: 'Hoe zullen allen, die will
vasthouden aan Schrift en belijdei
en opkomen voor principieel chris
lijke politiek, zich in de komende
ren opstellen?' Hij denkt dan aan e
te organiseren gereformeerd congi
om deze problemen te bespreken. M
kan zich afvragen of ds. Velema z:
medestanders op de juiste wijze he
aangeduid als 'allen die willen va
houden aan Schrift en belijdenis
opkomen voor een principieel chris
lijke politiek'. De kring van die
willen zou wel eens groter kunn
zijn dan ds. Velema suggereert. G
hij er niet wat te vlot van uit dat
die op kerkelijke of/en politieke e
heid aandringen en aanwerken n
willen vasthouden aan Schrift en
lijdenis en niet willen opkomen v<
een principieel christelijke politic
Aanwijzingen van het tegendeel k
hij zelfs in eigen kring aantreff
Het laatste nummer van Licht
Waarheid, een christelijk gere
meerd evangelisatieblad draagt tot
tel 'Moet het zo?' en gaat duidelijk
op de problematiek rondom de in
mensverhoudingen. Geconstatec
wordt dat die in Nederland princ
eel onjuist zijn. Een nummer waa
de redaktie geen nummertje horii
talisme wel geven, maar wel duidel
stelt dat het evangelie te maken he
met 'centen of procenten'. Een go
nummer omdat het laat zien hoe n
aan Schrift en belijdenis vasthoudt
toch kan spreken van gerechtvaan
de stakingen en zich een oordeel
vormen over de ware oorzaken van
prijsstijging. Een goed nummer i
zich drukker maakt om de identil
van het evangelie voor de mens 1
vandaag dan om die van de een of
dere kerk. Een congres van chri;
nen om deze vragen van vandaag
relevanter kunnen zijn.
NED. HERVORMDE KERK a
Afscheid op 12 augustus van Hoog- a
Leegkerk, Oostwold, Hooge- en La
Meeden: Ch. Poepjes, ber. te Ho-
vliet; van Bijlmer: J. H. ten Broed
ber. te Hengelo (Ov.); van Rijnsbu;
I. J. Wisse, ber. te Wageningen;
Schipluiden: G. van Asselt, ber.
Vollenhoven; van Grootebroek en s
venkarspel: J. A. Wtenweerde, ber.
Naaldwijk; van Ten Boer en St. J
nen: W. van der Wolk, ber. te He< i
stede.
Intrede te Gieterveen en Gasselter r
eveen: W. Schaap te Heinkenszand;
Windesheim: J. Kievit te Schelluin
te Hoogblokland: kand. H. Nap d
Veenendaal; te Akkrum: kand. T.n
de Heer te Utrecht.
GEREF. KERKEN je
Beroepen te Poortugaal: J. A. Hc 1
donk te Ternaard en Hantum. e
Afscheid van Leerdam: D. J. Ir
weg. emeritaat; van Bredevoort e
van Ziel, i.v'.m. aanvaarding beie
ming legerpred. in vaste dienst; I;
Goes: C. de Bruijne te Enkhui: »i
van Bodegraven: B. J. F. Schoep, I e
te Groningen-Z.; van Coevorden: ic
Pluim, ber. te Ridderkerk; van e
ningen-Z. (als evangeliesatiepred.
Groningen): G. v. d. Berg, ber. te
hoorn.
Intrede te Drachten: G. v.d. Veertij
Wezep; te Haastrecht en te Berg
bacht: J. G. Kortewegt te Bakkeve
te Rotterdam-Overschie: Th. de i L
te Meliskerke; te Buitenpost: H. N,
Mooy, em. pred. te Wierum en 1 J*
stelijk hulppred. te Enschede;
Soest: dr. J. Rinzema te Leeuwan
te Wetsinge-Sauwerd: F. J. Kok0
Kampen.
GEREF. KERKEN (VRIJG.) t:
Beroepen te Surhuisterveen en Oj [e
de: J. de Wolf, kand. te Seroosker 0
Préparatoir geëxamineerd en ber
baar verklaard: A. den Broeder, ka e
IJsselkade 41", Kampen en D. dj
Zandbergen, kand., Vermuydenst ei
238, Kampen. 6(
Afscheid van Bergentheim: L. M k
ber. te Driebergen-Rijssenburg. n'
Intrede te Bedum: H. W. Ophoffai
Gouda. lc
GEREF. KERKEN (VRIJG. BTV.)
Intrede te Apeldoorn: F. van Deui o
te Haarlem. ei
CHR. GEREF. KERKEN 0
Aangenomen naar Biezelinge: J. ei
Compagner te Apeldoorn, die bed
te voor Wildervank-Veendam en IV
wolda.
Afscheid van Sassenheim: L. S.
Boer, weg. emeritaat.
Intrede op 17 aug. te Rotterdam-C.
Rebel te Groningen.
Afscheid van Hengelo (Ov.): R*
Vóórhaar, ber. te Eindhoven.
Afscheid van 's-Gravenhage met bej
de opdracht (praeses van centrale e.
keraad) W. Sybrandie wegens en ,f
taat.
DRIEBERGEN De hoofdraadswl
de heer H. J. Lips, heeft in Tn
brief aan de zeven VVDM-ers zijnfij
leurstelling uitgesproken over hetlt
dat hun gratieverzoek naar alle Wfri
schijnlijkheid zal worden afgewepc
'Ik vrees dat het genomen besluitla;
uw straffen te halveren meer heten
volg is van een politiek compra,
dan van een afweging van rechtwn
digheidsgronden', zo schrijft de hflio
raadsman.
In het christelijk centrum voor gezinswelzijn te Surabaja heeft een aantal ex-politieke gevangenen werk
gevonden. Ze bedienen er de druk-, de stencil-, de linieer-, de snijmachine.
door Ton van Hammen
lAcht jaar is liet geleden van dit pikzwarte bladzijde in de Indonesische geschiedenis, door vele kenners
van dit samengestelde volk nooit voor mogelijk gehouden. De staatsgreep van 1965, waarbij het com
munisme in bloed werd gesmoord. Je krijgt er ook nu nog niemand over aan het praten. Het woord
'communist' is het smerigste, dat je in de mond kunt nemen. De angst voor een herleving zit blijkbaar
erg diep.
Deze aanhef schrijf ik niet meer om
de nachtmerrie van toen met alle on
duidelijk gebleven kanten nog weer
eens aan een beschouwing te onder
werpen. Wel, om een beetje duidelijk
te maken dat er moed voor nodig is
om in Indonesië het lot an de tien
duizenden politieke gevangenen aan
de orde te stellen, zoals onlangs prof.
dr. J. Verkuyl heeft gedaan. Nog
meer moed vergt het om althans iets
te doen tot lotsverbetering van de ge
vangenen, hun achtergebleven gezin
nen en de inmiddels rijgelatenen,
wat de kerken dan toch maar waar
maken.
In Surabaja gebeurt dat via de Lem-
baga Kesedjahteraan Keluarga, de nu
vijf jaar functionerende al eerder ter
sprake gekomen christelijke organisa
tie voor gezinswelzijn onder leiding
van Otto Iskandar, met als bestuurs
voorzitter dr. Flep Kruyt. Elke week
geeft deze LKK aanvullende voeding
aan de 1100 politieke gevangenen, die
het kamp in Surabaja bevolken.
hebben we voor het maken van die
soep zo'n 30.000 rupiah nodig. Van
hen krijgen we ongeveer een derde
binnen. De rest scharrelen we elke
keer weer op onregelmatige manier
bij elkaar. En elke keer zien we ook
weer het wonder dat de gemaakte
schulden worden gedekt. Daarin ben
ik nou gewoon heel naief gelovig: als
iets echt gedaan moet worden, je bent
daarvan overtuigd en je werkt heel
hard, dan zorgt de Heer wel voor de
rest. Dat is nog altijd uitgekomen.
Goed. dat is dan de bijvoeding. Van
de hulp die we aan gezinnen geven
delen verder vrij veel gezinnen van
gevangenen en ex-politieke mee. Het
is vooral hulp aan de kinderen. We
kunnen een aantal schoolgeld geven
en ook wel geld voor kleren. Dit
hulpprogramma hebben we gepro
beerd in de kerken te proclameren,
wat niet erg lukte, want of ze bleken
er nog niet helemaal rijp voor te zijn,
of ze konden het geld niet opbrengen,
want er is zoveel. Sinds het begin van
vorig jaar is ook in deze sector finan
ciële uitkomst gekomen door een
hulpprogramma uit het buitenland
dat nu juist op dit doel gericht was.
Zo kunnen we nu ongeveer vijfhon
derd gezinnen wat tegemoet komen.
Melk geven
Dat kwam zo, vertelt Otto. Het kamp-
hoofd komt bij ons en zegt: 'Kunnen
•jullie niet melk geen voor die men
sen. want ze zijn ondervoed'. Nou,
melk hadden we niet, maar dr. Kruyt M06llljK W6fK
wist wel wat anders. Dat zijn groene
lonen, waar ook veel eiwitten in zit-
len. Net zo goed duur hoor, maar niet
>.o duur als melk. We besloten'de ker
ken aan te schrijven, want per maand
Tenslotte hebben we acht ex-politieke
gevangenen in dienst. Enkele geluk
kig en onder de duizenden die erg
moeilijk werk vinden, want ze zijn in
feite nog verstoten. Ze bedienen de
drukmachine, stencilmachine linieer
machine (schriften), snijmachine van
de LKK en maken speelgoed. Otto be
grijpt wel waarom de maatschappij
hard is voor de ex-gevangenen en
zegt: je moet nooit vergeten dat er
hier een enorme werkloosheid heerst
en dat mensen zonder een politiek be
smet verleden nu niet direct zo geluk
kig zouden zijn als ze moesten consta
teren dat de ex-gevangenen voorrang
zouden krijgen. Je zou dus kunnen
zeggen dat ze helemaal achteraan
staan in de lange rijen werkzoeken
den.
Denkt Otto dat al die 'besmette' men
sen ooit nog geaccepteerd zullen wor
den? Hij hoopt het in elk geval wel,
maar daar zal een hele tijd overheen-
gaan. Een gunstig voorteken ziet hij
bij kirtderen van (ex)politieke gevan
genen óp school, waarvan je kunt zeg
gen dat ze echt wel weer in de kring
zijn opgenomen, althans in de meeste
gevallen waar Otto Iskandar van weet.
In elk geval hebben de moeders en de
kinderen van de gevangenen het ver
schrikkelijk moeilijk. De meesten heb
ben alles wat ze hadden successieve
lijk moeten verkopen. En toen het
geld daarvan ook op was? Otto:
Tenslotte is het in Indonesië zo, dat
zelfs een bedelaar niet dood gaat. Hoe
dan ook, juist omdat wij als christe
nen weten dat er ook hier een taak
voor ons ligt proberen we te helpen
en anderen daarin mee te krijgen.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B Bol. Den
Haag: c. Bleumlnk, Paters
w<?!Je; mr. G C van Dam,
Nootdorp; W. A. Fibbe. Rot
terdam; J Lanser, Utrecht;
drs. J W. de Pous. Den Haag;
J Smallenbroek, Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H. A. de Boer. IJmul-
den; Th. Brouwer, Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen, Schaarsbergen;
mr. K. ven Houten. Wagenin
gen; ds. O. T. Hyikema, Bilt-
hoven; Jac. Huijsen. Delft:
mevrouw M. C. E. Klooster-
man-Fortgens, Voorschoten;
mevrouw J. G. Kraayeveld-
Wouters. Heethugowaard;
prol. dr. G. N, lammens.
Maarden; ds. F. H. Lands
man. Den Haag; H. de Mooi|.
Rijnsburg; H. Ottevanger. Bui
tenpost; mr. dr. J. Ozlnga,
Lunteren; H. H. Wemmers.
Den Haag; drs, R. Zijlstra,
Oosterland (Zld
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers. N 2.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bann.
Ned. Midd. Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
X
schrijft
men
ons
Zondagsrust
De redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ pu-
blikaUe wordt met de naam van de Inzender
ondertekend. Blieven kunnen worden ge
stuurd aan het lecretarlaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 859. Amsterdam.
Diepgang
In Tr/Kw zag ik een tjalk, waarvan
de schipper bezig was de sloep op te
hijsen en met emmertjes water te vul
len om de diepgang van zijn schip te
vergroten, terwijl dertien Amsterdam
mers toekeken. Maar zag u ook die
tjalk grijnzen? Hij dacht aan de vele
keren, dat in Friesland dezelfde situa
tie zich voordeed. Dan gingen de toe
schouwers even op het schip staan tot
het onder de brug door was. Effe ont-
houwe. Amsterdammers!
Akmarijp M. Lokerse
Justinianus
Dr. J. van Eikema Hommes schreef 28
juli over de vrome keizer Justinianus
en zijn gemalin Theodora. Inderdaad,
in de ramen van de dom te Ravenna
staan beide edellieden 'even verinner
lijkt en verstild als de engelen om
Gods troon' (prof. Mönnich). De
waarheid is helaas anders. Procopius,
de officiële geschiedschrijver van dit
keizerspaar schreef een memorandum,
dat in 1620 opdook in het Vaticaan.
In deze Historia arcana schenkt Pro
copius ons de zwaar gepeperde chroni-
que scandaleuse, tevens het gruwel
verhaal van dit bewind. Een bewind
van baarlijke duivels, die voor geen
enkele misdaad, voor laaghartige
moorden of verregaande ontucht te-
rugdeinzden; een nachtmerrie van
menselijke verworpenheid. Is het wel
verantwoord in deze tijd een dergelijk
artikel te publiceren, dat zo het myti-
sche christendom verheerlijkt? Ik ge
loof dat deze opvatting een zuiverder
christendom in de weg staat.
Amsterdam F. de Groot
Dit is een reactie op een ingezonden
stuk in uw blad over de zondagsrust.
De schrijver beweert dat de zondags
rust een heidense traditie is en niet
schriftuurlijk. Op de eerste dag der
week kwamen de eerste christenen
bijeen. De derde dag na Goede Vrij
dag is de zondag der opstanding van
Christus en we gedenken nu elke zon
dag de opstanding van Christus (met
Christus is alles nieuw geworden). De
naam zondag is een Romeinse naam,
waarbij wij de zon niet aanbidden. De
zon geeft licht en warmte. Zondags
rust is dus wel naar de schriften.
Rotterdam J. Kloosterman
'Toogdag
Gezondheidszorg'
Op 8 september a.s. wordt de Nationa
le Toogdag Gezondheidszorg gehou
den. Best. Zal wel weer enkele tien
tallen mensen trekken. U weet wel:
de gebruikelijke 'domper', voor de zo
veelste keer: deze Toogdag is geen
doel, maar een allereerste aanzet! Bo
vendien, en de mening van dat sa
menwerkingsverband onderstreept
dat: de structurele oorzaken van de
verpaupering en de doelgerichte ver
krotting (door passiviteit van de over
heid en de aktiviteit van de bouwon-
dcrondernemingen!) dienen opge-
spoort, dan afgeremd en zo mogelijk
konsekwent (is: radicaalweggehaald
te worden. Dat kan pas, als men gaat
inzien (en ook: toepassen), dat de ge
zondheidszorg een onderdeel is van de
totale welzijnszorg. Hiervoor is de
Werkgroep Denken en Doen, R.dam-
West al sinds december 1970 bezig
(postbus 6237). Wij denken aan een
regionaal Welzijnscentrum. Daarin ho
ren thuis, behalve de 2e echelon ge
zondheidszorg (polikliniek, tandart
sen, enkele specialisten): een brok bi
bliotheek, experimenten in kader van
permanente edukatie; kultureel tref
centrum buitenlandse werknemers-Ne
derlanders; sociaal-kultureel (vor-
raings-)werk; milieu-centrum; politiek
kaffee; dienstencentrum; rechtswinkel;
informatie-documentatie-aktiecen-
trum voor 'Vrede en Ontwikkelingssa
menwerking'. (Het kunnen krijgen
van informatie over 'Vrede en Ont
wikkeling' op wijk-regionaal nivo is
volgens ons een welzijnsvoorziening).
Dit regionaal welzijnscentrum (voor
ong. 50/70.000 inw.) heeft een uitstra-
lingsfunktie: 'dependances' op wijk-ni-
vo (10/15.000 inw.): zoals wijgezond
heidscentrum (huisarts, wijkverpleeg
ster. maatschappelijk werker, apo
theek).
Rotterdam
BONN De grote Duitse katholieke
organisaties zijn van plan om op 29
september een grootscheepse demon
stratieve bijeenkomst te houden ge
richt tegen een grotere vrijheid voor
abortus. Dit is aangekondigd door de
seniorenraad van het werkverband
van Duitse katholieke organisaties. De
organisaties beogen met hun demon
stratie op te komen voor het ongebo
ren menselijk leven. Daarnaast willen
zij uiting geven aan hun opvattingen,
dat allereerst moet gezorgd worden
voor deugdelijk sociale, wetenschappe
lijke en politieke voorwaarden, die
het mogelijk maken mensen in nood
situaties te hulp te komen in plaats
van naar ongeoorloofde afdrijving te
grijpen. Om de deelneming van katho
lieke organisaties, groepen en indivi
duele personen te coördineren is een
speciale afdeling in 't leven geroepen
binnen het centraal comité der Duitse
katholieken, dat in Bad Godesberg ge
vestigd is.
Het toerustingscentrum
tvan de gereformeerde
kerken (Amsterdamse
straatweg 37, Baarn, tel.
02154-7636) heeft een
folder samengesteld met
zijn programma van sep
tember 1973 tot juni 1974. De meeste
conferenties zijn voor speciale groe
pen besteemd, zoaaaalss prrteeeeddi
pen bestemd, zoals predikanten, ou
derlingen en diakenen. Een viertal
themadagen staan open voor gemeen
teleden.
3 november anti-semitisme; medewer
king ds. J. Dijk.
30 maart '74 zionisme; medewerking
drs. W. H. Zuidema.
2 februari '74 evangelie en verkeèr;
met medewerking van iemand van de
verkeerspolitie.
15 en 16 februari '74 'Gaat het om de
mens of over structuren'.
De Drieburg, Driebergen, 03438-6341.
28, 29, 30 september handtastelijke
vredesoefeningen.
5, 6, 7 oktober: groepsleiding.
15, 16 september: voorbereiding jonge-
renconcilie Taizé.
De hervormde bond voor inwendige
zending op gereformeerde grondslag
houdt samen met de redactie van het
zendingsblad Echo op 1 september
een kontaktdag voor evangelisatieme
dewerkers. In Amersfoort, Advent
kerk. Ringweg Kruiskamp 74 van 10
tot 14.30 uur. Spreker ds. C. den
Boer. Informaties: tel. 03490 - 11949.
Christiaan te Winkel. Dc grasbaan.
Em. Querido, Amsterdam. 112 blz,
13,90.
De grasbaan, de debuutroman van de
Achterhoekse onderwijzer Christiaan
te Winkel, is een roman met erg veel
decor. Gras, bomen en water krijgen
even veel aandacht als de daden van
mensen. Nu zijn er ook maar drie
menserr meer over: het leven op aarde
loopt namelijk af, na de allerlaatste
oorlog. Dit verhaal van decadentie
wordt doorschoten met allerlei dro
men en herinneringen van de ik-fi-
guur. Het is niet duidelijk waardoor
juist hij in leven is gebleven: zijn
verleden levert daarvoor geen aankno
pingspunten.
Het boek is samengesteld uit korte
fragmenten, heden en herinnering
dooreen. Sommige fragmenten bevat
ten scherpe observaties, andere lopen
dood in een wanstijl waarin het ene
beeld het andere overwoekert, zoals:
'Om mij is een laaiend, loeiend vuur
van duizend langzame kleuren, die
zich loom wentelen en traag uiteen
spatten; als een dier besprong ik haar
geteisterd vlees.' (p. 103). De roman
maakt een cyclische indruk, dat wil
zeggen dat men aan het eind bijna ge
dwongen werdt weer met het begin
verder te gaan. Die neiging wordt
versterkt doordat er zo veel onduide
lijk blijft in dit boek. Te Winkel
heeft de loffelijke poging ondernomen
door weinig te zeggen veel te suggere
ren. Hij is hier in De grasbaan maar
ten dele in geslaagd.
Van een verslaggever
NIEDORP De anderhalfjarige Pa
trick de Winter is in het Noordhol
landse Niedorp in een sloot achter
het ouderlijk huis verdronken. In een
onbewaakt ogenblik moet het kind op
de dikke krooslaag gestapt zijn. Na
een half uur zoeken vond een buur-
André Stolp man het lichaampje.
Van onze correspondent
ARNHEM De Koningin was
er voor nodig om de 57-jarige
fruittransporteur Ab van Reste
ren te bewegen nooit meer met
zijn tractor over de Arnhemse
Rijnbrug te rijden. Wat geen
politieman of verordening ooit
klaarspeelde lukte wel toen de
zich heftig verwerende Van
Kestereti een brief in de bus
kreeg met: 'Wij Juliana, bij de
gratie Gods, enzovoort'.
Hoewel de tractoren al lang
van de Arnhemse Rijnbrug zijn
gebannen omdat ze door hun
geringe snelheid een gevaar
voor het verkeer zijn reed Ab
van Resteren iedere dag kei
hard de Rijnbrug op, politie of
niet. Hij had het op het bureau
van te voren verteld: 'het is
mijn brood, ik ga toch.'
Tenslotte kwam hij bij de
Kroon terecht voor een onthef
fing. Maar de brief met 'Wij,
Juliana', zei ook al nee. Van
Resteren bewaart het dokument
trots. Hij heeft nu een snelle
bestehcagen gekocht die wel
over de brug mag.
DRIEBERGEN Het landelijk
centrum voor gereformeerd
jeugdwerk heeft in verband met
het begin van het plaatselijke
jeugdwerk een 'startkrant
jeugdweek 73' gemaakt.
Deze krant heeft als thema 'over
bezieling gesproken'. De op
lage van circa 170.000 is inmid
dels, op grond van door het
plaatselijke jeugdwerk gedane
bestellingen, bijna uitverkocht.
Tijdens jeugdzondagen, stertap-
pèls, gemeenschappelijke bijeen
komsten of tijdens de in vele
plaatsen te houden jeugdweek
zal de krant een jongeren en
ouderen worden aangeboden.
Velen zullen in deze krant ook
informatie vinden over het in
hun provincie of regio gevestig
de centrum voor gereformeerd
jeugdwerk, want veel van deze
centra maakten gebruik van de
mogelijkheid zef een pagina in
deze krant te vullen.
'Parlementsleden kunnen er toch
niets aan veranderen'
DEN HAAG Mr. W. Aantjes, a.r. fractieleider in de Tweede Kamer,
ziet er niets in dat parlementsleden bezoeken brengen aan door Por
tugezen beheerste delen van Afrika. Dit blijkt uit een artikel van
zijn hand in het a.r. blad Nederlandse Gedachten. Zoals bekend is
mr. Aantjes' fractiegenoot Schakel van plan om op uitnodiging van
Portugal naar Mozambique te gaan.
Dit is de 25-jarige mevrouw A. L. A. Zoon-Kuypers uit Zaandam, nu lokettiste
bij de spoorwegen maar binnenkort in opleiding als treinconducteur. Over vier
tot vijf maanden zal zij dus waarschijnlijk dienst doen op dc treinen, en zij zal
dan de eerste vrouwelijke conducteur zijn.
BLANK SCHULDIG
In Angola en Mozambique, aldus mr.
Aantjes, gaat het niet om de vraag
hoe blank de onschuld is, maar veel
meer nog om de vraag hoe schuldig
blank is.
Schrijvend over Zuid-Afrika, herin
nert mr. Aantjes eraan, dat dr.
Bruins Slot vanwege zijn kritische ar
tikelen in Trouw, mevrouw dr. Klom-
pé wegens haar relaties met Pax
Christi en prof. Berkhof wegens zijn
contacten met de Wereldraad van
Kerken geen visum konden krijgen.
Mr. Aantjes is voor de dialoog met
Zuid-Afrika, maar hij begint zich wel
af te vragen welke zin deze dialoog
nog kan hebben als stelselmatig de
Aantjes noemt de kern van de kwes-
tie-Mozambique dat Portugal in Afri
ka de laatste westerse koloniale oor
log voert. Het vecht tegen mensen die
van dit koloniale juk bevrijd willen
worden. Wandaden maken deze oorlog
alleen maar schrijnender. Bezoeken
van parlementsleden, hoe geselecteerd
en onder inwilliging van welke voor
waarden dan ook toegelaten en tot
het spreken van hoeveel talen ook in
staat kunnen daar volgens Aantjes
niets aan veranderen.
Over de door de Portugese militairen
gepleegde wandaden schrijft mr. Aan
tjes, dat hij er niet aan twijfelt dat ze
zijn gepleegd. Het is met de onthulling
van pater Hasting gegaan zoals steeds,
eerst wordt alles ontkend, dan ver
langt men bewijzen. Vervolgens, als
missionarissen in het algemeen toch
wel geloofwaardige mensen blijken te
zijn, zijn het 'marxistische' priesters.
De Portugese ambassadeur in ons
land heeft bovendien nog gezegd, 'dat
zich altijd problemen hebben voorge
daan als priesters zich met de politiek
gingen bemoeien'.
De ar. fractieleider ergert zich verder
aan de tegenwerpingen, dat er dan
eerst maar geprotesteerd moet worden
tegen wat er in Rusland gebeurt. Hij
schrijft verder, doelend op 'De Tele
graaf', dat dit blad zowaar kans ziet
de oorzaak te zoeken in het gebruik,
dat het Portugese leger maakt van 'in
heemse soldaten, die wreed kunnen
optreden' en in het verschil tussen
een 'westerse' en een 'afrikaanse'
maatstaf. Waarachtig, de onschuld is
nog altijd blank. En tenslotte, natuur
lijk je moet er zijn geweest'. Mr.
Aantjes prikt dan op deze wijze door
dit verweer heen: 'Alsof het Westen
gezwegen heeft bij de Russische ver
grijpen tegen vrijheid en menselijk
heid. Alsof iemand bewijzen vroeg,
toen Rusland in 1968 Tsjechoslowakïje
overviel. Alsof iemand verlangde dat
'je er geweest moest zijn, om te mo
gen oordelen over de Russische bezet
ting van Hongarije in 1956. Alsof er
behalve het verhaal van Hastings niet
een overvloed van andere xfeiten is,
die zijn verhaal bevestigen, onder
meer van de witte paters in Rome
ook marxistisch?). Alsof de weige
ring van de Portugese regering ('wij
zijn niet gesteld op internationale
commissies') een onafhankelijke inter
nationale commissie toe te laten, waar
onze regering op heeft aangedrongen,
niet voldoende zegt'.
Mr. VV. Aantjes: hoe schuldig is
blank?
meest vooraanstaande mensen uit
kerk en politiek worden geweerd, om
dat zij mede verantwoordelijkheid
dragen voor een kritische benadering
van het apartheidsbeleid.
Mr. Aantjes vraagt: 'Wat is de zin van
een dialoog alleen met mensen, die
het apartheidsbeleid begrip vol bena
deren?' Hij wil weten waarom staats
burgers van het 'stamverwante' Ne
derland eigenlijk niet op gelijke voet
toegelaten worden als 'Portugese
staatsburgers, die in Portugees- Oost-
Afrika verblijven?' die hebben name
lijk, zo laat een brochure van het
Zuidafrikaanse 'departement van in-
ligting" weten geen visum nodig. Voor
hen staan de grenzen van £uid-Afrika
zonder meer wagenwijd open.
