Arabieren zwijgen
iver hun bazen
Seen akkoord over
roepenreductie
Grivas verklaart
Makarios oorlog
Hoe verloopt het 'Jaar van Europa'
>ode bij anti-Chinese
logrom in Bandoeng
Gray vertelde Nixon al vroeg
over optreden van zijn staf
Batista
overleden
tl
hina betwijfelt wil
■nog ot ontwapening van
ers. S en Sowjet-Unie
Bericht van overlevende
Finse soldaten
schieten niet,
maar schreeuwen
'pang, pang'
KOW/KjWARiTiBT DINSDAG 7 AUGUSTUS 1973
BüITENLAiND
T7/K9
bles tij tien: Israël achter bloedbad in Athene
h THENE, BEIROET, DAMASCUS (AP, Reuter, UPI) De Atheense poli-
3 is er nog steeds niet in geslaagd te ontdekken welke Arabische organisa-
e achter de bloedige aanslag zit, die zondag door twee jonge Arabieren is
opieegd in de vertrekhal van de Atheense luchthaven.
De Arabieren zullen vandaag voor de
Atheense officier van justitie moeten
verschijnen, die, naar wordt aangeno
men, in november zware straffen zal
eisen tegen de daders van de aanslag.
Zij zullen worden beschuldigd van
moord, het veroorzaken van lichame
lijk letsel, het beschadigen van' bui
tenlandse eigendommen en het illega
le bezit van wapens. Zij kunnen hier
voor ter dood worden veroordeeld.
Maar in Athene wordt aangenomen
dat de kans op doodstraf gering is
omdat de Griekse autoriteiten de
wraak van de Palestijnse beweging
vrezen.
St
eve;
oeg
)ngl»
w'
en
[jwel de Arabieren - de 21-jarige
Jestijn Mohammed en de in Cairo
Na koren Talaat Hoessein (21) - vol-
j ïe ns de politie hebben verklaard tot
In 1 organisatie Zwarte September te
,°P horen, hebben zij zich verder nau-
lijks over de bedoelingen en ach-
D' gronden van hun daad willen uitla-
l Zegslieden uit de omgeving van
t Griekse ministerie van openbare
je hebben echter laten weten dat
Arabieren hebben erkend in Libië
zijn opgeleid en in Cairo te wonen,
st zou hun bedoeling zijn geweest
ssagiers te doden, die naar Tel Aviv
ïgen. Dat zij slachtoffers maakten
der passagiers (drie doden en 59
wonden) die naar Genève en New
Brk zouden gaan - dit werd later be
nd - zou een 'vergissing' zijn ge
est.
Palestijnse bevrijdingsbeweging
ijft volhouden dat zij niets met de
oslag in Athene te maken heeft. Uit
ed ingelichte bronnen in Beiroet is
rnomen dat de Palestijnse beweging
i-an overtuigd is dat de aanval is
dernomen door vijanden van het
jj lestijnse verzet, met het doel deze
ie a diskrediet te brengen. Zoeheir
ipip >hsen, leider van de door Syrië ge-
unde en in Libanon opererende Pa-
Qr(] itijnse beweging Sa'iqa heeft giste
n in een intervieuw verklaard dat
n organisatie 'zonder beperking alle
rroristische operaties verwerpt en
w roordeelt'. De commando-organisatie
st 'iqa is één van de Palestijnse groe-
Vq n, die onder de paraplu van Jasser
Arafats Palestijnse Bevrijdingsbewe
ging (PLO) opereren. Mohsen liet we
ten dat zijn beweging tegen acties te
gen burger-doelen is, vooral als deze
acties geen effect hebben op de 'oor
logsinspanningen van de vijand'.
Syrië
Het Syrische dagblad Al Baath, het or
gaan van de regerende Baëth-partij,
heeft de aanslag in Athene veroor
deeld en schrijft het bloedbad toe aan
de Israëlische geheime dienst. 'De
stijl van deze aanslag verschilt van de
methoden van de Palestijnse verzets
organisaties, die nooit hun toevlucht
hebben genomen tot massamoorden
op onschuldigen', zegt het blad. Vol
gens het blad is de aanslag een 'vuile
operatie' geweest van de Israëlische
inlichtingendienst, die bedoeld was
het recente schandaal te den vergeten
van de moord op een Marokkaan in
Noorwegen, waarbij Israeli's betrok
ken waren geweest.
De Syrische staatsradio verklaarde gis
teren dat de 'misdadige aanval op on
schuldige passagiers' een Israëlisch
plan is geweest om de publieke opinie
tegen de Arabieren te richten na te
genslagen die Tel Aviv de laatste tijd
heeft moeten incasseren.
In Athene wordt rekening gehouden
met de mogelijkheid dat de twee Ara
bische daders van de aanslag bij geen
enkele Palestijnse beweging behoor
den en op eigen houtje in actie zijn
gekomen.
eboi
A-N
1
)NN, NEW YORK (UPI, AP) Er is geen vast akkoord bereikt
te» er troepenvermindering in Europa, zo is gisteren in Bonn mee-
ijjj deeld naar aanleiding van een bericht in het Amerikaanse week-
ad Newsweek. De Westduitse woordvoerder zei evenwel, dat de
jfers die Newsweek had gegeven niet onrealistisch leken.
ilgens Newsweek hadden België, Ne-
im voorstellen uitgewerkt 'om over-
ast handelen door Washington of
Amerikaans-Russisch ontwape-
de
tngfONGKONG (Reuter, UPI) China
eft de VS en de Sowjet-Unie ervan
[apAschuldigd hun kern-arsenalen ver
and r te vergroten ondanks een reeks
koorden die Washington en Moskou
bben gesloten ter vermindering van
nucleaire wapenwedloop.
t aanval is gedaan in een commen-
van ar van het Chinese persbureau
ieuw-China. Het commentaar, dat
ka nerd geleverd op het tienjarig be-
>n. aan van het akkoord dat bepaalde
ede trnproeven verbiedt, zegt dat de
sini ntwapeningsverdragen en akkoorden
in elk type even goedkoop zijn als
vo vodjes papier waarop zij geschre-
n zijn en evenmin enige bindende
ity acht kunnen hebben'. 'De tien jaar
ig aarin het sociaal-imperialisme (met
zulli «e terminologie wordt het beleid
rijd in het Kremlin bedoeld) luid is blij-
net >n roepen om 'ontwapening' is een
yesteriode geweest van tien jaar in
andhouden van de nucleaire superio-
teit, van een dominerende positie
s kernmacht en van een waanzinni-
t uitbreiding van de bewapening
oor de VS en de Sowjet-Unie samen',
i wordt in het Chinese commentaar
igemerkt.
et in Hong Kong verschijnende blad
ong Kong Standard heeft gisteren
emeld dat China vertegenwoordigers
an zeven niet na(ler genoemde inter-
ationale luchtvaartmaatschappijen
ai eeft uitgenodigd voor besprekingen
eer de mogelijkheid diensten op Chi-
a te onderhouden. Volgens het blad
"ft pent China in 1974 internationale
1 ïehtlijnen en wil het daartoe verdra-
en met Europese landen sluiten.
ningsakkoord voor te zijn'. De voor
stellen zouden de Amerikaanse en
Russische troepen in Europa met
veertien procent willen verminderen.
Newsweek schreef dat het gezamenlij
ke voorstel tijdens besprekingen in
Wenen in de komende herfst zal wor
den ingediend. In het plan zijn de
volgende voorzieningen getroffen:
1. Een vermindering van de Ameri
kaans-C troepen in West-Duitsland en
het gebied van de Middellandse Zee
met 14 procent (ongeveer 45.000 man)
en een dergelijke vermindering van
de Russische troepen in Oost-Duits-
land, Polen en Tsjechoslowakije (on
geveer 60.000 man).
2. Een vermindering met 7 procent
van de andere in West-Duitsland ge
stationeerde buitenlandse troepen. Dit
zou betekenen dat ongeveer 4.000 man
Britse troepen, 2.000 man Belgen, 300
Nederlanders en 200 Canadezen uit
Duitsland zouden worden teruggetrok
ken.
3. Een vermindering van 7 procent
van de grondtroepen van de legers
van Oost- en West-Duitsland.
4. Een trot'penvermindering van 7
procent in de andere landen die bij
de overeenkomst betrokken zijn
België en Nederland in 'het Westen
en Polen en Tsjechoslowakije in het
Oosten.
Dc Westduitse woordvoerder zei nog
dat de NAVO-leden nog bijeenkomen
voordat de besprekingen in Wenen
beginnen. 'Het is mogelijk dat (de
Duitse minister van defensie) George
Leber deze kwestie particulier met
(de Amerikaanse minister van defen
sie)-James Schlesinger heeft bespro
ken, toen zij elkaar drie weken gele
den in Camp David (VS) ontmoetten.
Maar dit onderwerp werd niet voor
een groter forum besproken.'
TEL AVIV (AP) Vier jonge Israë
li's hebben zich gisteren overgegeven
nadat zij, achtervolgd door de politie
en een legerhelicopter, op spectaculai
re wijze hadden getracht door de SJ-
naï-woestijn te ontsnappen.
ienV( tiërs hebben zondagavond een pogrom in de Chinese wijk van Ban-
kan loeng georganiseerd, een Chinees gedood, talrijke andere gewond,
6-4 mgeveer 900 Chinese winkeltjes en andere gebouwen beschadigd en
h 'ele tientallen auto's, vrachtwagens en motorfietsen verbrand of be-
chadigd.
zon iinstens 59 personen meest Chine-
yer en zijn in ziekenhuizen opgeno-
onlusten zouden zijn ontstaan na-
dub 'at een Chinees een Indonesiër had ge-
gn ilagen. In Bandoeng, een stad op het
j0 Westelijk deel van Java is een grote
Chinese gemeenschap gevestigd, die
en veelal als middenstanders werkzaam
39. tijn en vele winkels drijven in de
itad. Omdat de Chinese gemeenschap
1 volgens de Indonesische stadsbevol-
ts ^"2 een belangrijk deel van de plaat-
selijke economie in handen heeft ple-
ff gen anti-Chinese sentimenten onder
c j de Indonesiërs regelmatig tot een uit-
barsting te komen.
llcpj 20 werd tien iaar geleden een bloedi-
ge campagne tegen de Chinezen geor-
ganiseerd, waarbij tientallen Chinezen
e werden vermoord.
Zondagavond werden ruim 900 win-
Israël
Een Israëlische regeringsfunctionaris
heeft gisteren in Jeruzalem de Arabi
sche guerillaorganisaties verantwoor
delijk gesteld voor de aanval op het
Atheense vliegveld, hoewel de Pales-
tijnen elke verantwoordelijkheid ont
kennen. Volgens de functionaris moet
de verantwoordelijkheid van de daad
worden gedeeld door die Arabische
landen die de terroristen herbergen
en doelmatige hulp verlenen'. De Is
raëlische minister van communicatie
zaken, Shimon Peres heeft verklaard
dat de aanslag in Athene aantoont dat
een beleid van buigzaamheid jegens
het internationale terrorisme niet lo
nend is. 'Nog maar een paar dagen
geleden werd een Arabische guerrille
ro, die probeerde een El Al-bureau in
Athene aan te vallen en toen mensen
gijzelde met ceremonieel het land uit
gezet met hulp van Arabische diplo
maten'. aldus Peres.
'De vergevensgezinde houding die in
het verleden is getoond nodigt Arabi
sche terroristen eenvoudig uit hun
misdadige activiteiten te herhalen', zo
vervolgde hij.
Het Israëlische dagblad Jerusalem
Post heeft de weigering van de Pales
tijnse beweging zich voor het gebeur
de in Athene verantwoordelijk te stel
len uitgelegd als een poging van de
Palestijnen te voorkomen dat Israël
opnieuw een aanval onderneemt op
hun bases in Libanon.
In Athene zijn inmiddels de namen
bekend geworden van de slachtoffers
van de aanslag van zondag. Het zijn
de Amerikanen Albert Kerson (55),
mevrouw Jeanie Salantis (23) en de
Oostenrijker 01 Hoefer (50). Aanvan
kelijk was gemeend dat het derde
slachtoffer een Indiase passagier was.
NICOSIA (Reuter) Een benzinestation werd afgebrand en vier
huizen werden beschoten door sluipschutters bij afzonderlijke inci
denten op Cyprus, dat gewikkeld is in een ernstig conflict tussen
president Makarios en de vroegere EOKA-leider George Grivas.
Dit is de 15-jarige Antonio uit Mozambique, die aan een verslaggever van dc
Sunday Times heeft verteld hoe hij aan de massamoord van Portugese solda
ten in"liet dorp Chawola op een paar kilometers van Wiriyamu is ontsnapt.
De jongen vertelde: 'De Portugese soldaten dreven ons allemaal bijeen in het
centrum van het dorp. Toen we allemaal bij elkaar stonden, moesten we in onze
handen klappen en toen begonnen ze te schieten. Velen vielen neer. Ik werd
van achteren door een kogel in mijn schouder geraakt. Ze gooiden gras boven
op de mensen, die neer waren gevallen. Ik lag ook op dc grond. Ze staken het
gras in brand en toen zag ik kans om in het struikgewas te vluchten'.
Dc slachting vond eind 1972 plaats.
Op Antonio's schouder zijn de littekens van de in- en uittredende kogel te zien.
Antonio en zijn jongere broer Doiningos (4 jaar) die later stierf, werden ver
pleegd in een ziekenhuis in Tete en werden later overgebracht naar een door
de regering gecontroleerd kamp.
Naar aanleiding van het bericht van de Sunday Times dat bevestigd werd
door een juist uit Mozambique teruggekeerde Spaanse priester heeft de
Britse Labourpartij een beroep op de Verenigde Naties gedaan een officieel
onderzoek in te stellen naar berichten dat Portugese militairen Afrikaanse dor
pelingen hebben afgeslacht in de provincie Tete in Mozambique.
WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) Patrick Gray, de vrogere waarnemend directeur van de FBI,
heeft gisteren voor de senaatscommissie in de affaire-Watergate verklaard dat hij president Nixon
verleden jaar naar zijn mening voldoende heeft gewaarschuwd om te weten dat leden van zijn staf on
juiste en onwettige dingen deden.
kels van Chinezen geplunderd, 192
motorfietsen en 126 auto's in brand
gestoken en tientallen Chinezen gemo
lesteerd. Een van de slachtoffers
kwam om het leven. De Indonesische
politie die inmiddels de orde heeft
hersteld heeft ongeveer 150 Indone
siërs gearresteerd. Ook militairen zijn
ingeschakeld, die meerdere waarschu
wingsschoten losten tijdens de rellen.
De regering in Djakarta heeft laten
weten dat 'drastische maatregelen zul
len worden genomen tegen degenen
die verantwoordelijk zijn voor de on
geregeldheden'.
De poLitie heeft verklaard dat de anti-
Chinese rellen de ergste zijn geweest
sinds die van 1967. Toen kwamen bij
anti-Chinese acties in Indonesië meer
dere honderden Chinezen om het le
ven.
Gray vertelde dat hij Nixon op 6 juli
1972, minder dan drie weken na de
inbraak in het Watergate-gebouw had
opgebeld en verteld dat leden van
zijn staf probeerden hem 'dodelijk te
verwonden' door de FBI (federale re
cherche) en de CIA (buitenlandse in
lichtingendienst) te gebruiken om de
onderzoekers, die probeerden twee be
langrijke getuigen te verhoren, in
verwarring te brengen.
'Denkt u dat een redelijk en verstan
dig man op grond van de waarschu
wing, die u toen gaf, zou hebben moe
ten inzien dat zijn staf zich bezig
hield met iets dat onjuist, onwettig
en illegaal was?' vroeg senator Tal-
madge aan Gray. 'Ja', was het ant
woord.
Gray sprak verder een verklaring van
president Nixon tegen, dat hij de on
derzoekers in het Watergate-schandaal
opdracht had gegeven om met ingang
van 21 maart 1973 rechtstreeks ver
slag aan hem' uit te brengen. In ant
woord op vragen van senator Weicker
zei hij dat hij noch van de president
noch van iemand anders dergelijke or
ders had gekregen.
Wraak
Op 23 maart belde de president hem
op en zei dat Gray volgens hem door
een senaatscommissie die uiteinde
lijk weigerde Gray te benoemen tot
FBI-chef op oneerlijke wijze was
aangevallen. Gray zei dat Nixon hem
vertelde dat er een dag zou komen
dat Gray wraak zou kunnen nemen op
zijn vijanden en dat er altijd een
plaats voor hem zou zijn in de rege-
ring-Nixon.
Gray zei verder dat John Dean de
ontslagen raadgever van Nixon
hem verleden jaar ten onrechte de
verzekering had gegeven dat hij de
FBI-rapporten over het Watergate-
schandaal rechtstreeks aan de presi
dent doorgaf. Hij vond het overhandi
gen van de rapporten volkomen 'cor
rect'. Gray gehoorzaamde de verzoe
ken van Dean en adviseur Ehrlich-
man omdat hij 'aannam' dat de twee
topadviseurs optraden voor de presi
dent. Senator Talmadge stelde vast
dat het alleen maar een veronderstel
ling was.
Het gezag van Dean en Ehrlichman
had Gray niet in twijfel getrokken,
toen ze hem vroegen belastende stuk
ken van Howard Hunt een Water-
gate-samenzweerder te verbranden.
Toen Gray op het ministerie van jus
titie opbiechtte dat hij 'delicate ar
chiefstukken' had verbrand, zei de
toenmalige minister Richard Klein-
dienst dat de implicatie daarvan niet
mocht zijn, dat het Witte Huis iets in
de doofpot had gestopt. 'Ik zei tegen
Kleindienst: Dick, ik heb duidelijke
instructies dacht ik die stukken
te verbranden en dat heb ik gedaan
en zo zal ik het vertellen'.
De New York Times weet te melden,
dat president Nixon als gevolg van
het Watergate-schandaal lang niet zo
populair meer is bij de grote Ameri
kaanse zakenlieden als in de periode
voor deze affaire.
Het blad is tot deze conclusip geko
men na een onderzoek in de zakenwe
reld. Het heeft een lijst met vragen
voorgelegd aan de president-directeu
ren van de 1453 maatschappijen, wier
aandelen in de officiële notering van
de New Yorkse beurs zijn opgenomen.
Er kwamen 760 antwoorden binnen.
67 procent van hen die gereageerd
hebben, verklaarden dat zij ook nu
nog voor Nixon zouden stemmen. 90
procent had bij de laatste verkiezin
gen op hem gestemd. De grote zaken
lieden stemmen traditioneel altijd Re
publikeins. Maar 31 procent van hen
die het vorig jaar een bijdrage schon
ken aan de verkiezingscampagne van
Nixon, zou dit nu niet meer doen.
De incidenten deden zich gisteren
voor na een veldslag in woorden tus
sen president Makarios, die een voor
stander is van de onafhankelijkheid
van het eiland, en de 75-jarige gene
raal Grivas, die strijdt voor een unie
van Cyprus met Griekenland (Eno-
sis).
Vanuit zijn geheime schuilplaats nabij
Limassol in het zuidwesten van
Cyprus schreef de generaal zaterdag
naar Grieks-Cypriotische dagbladen
brieven, waarin hij om het aftreden
van de president vroeg en om een 'de
mocratische confrontatie' tussen hun
tweeën om de toekomst van het ei
land te beslissen. De eisen waren ver
vat in een 'laatste waarschuwing'.
Al eerder had Makarios de eisen afge
wezen, die Grivas had gesteld voor de
vrijlating van de door hem ontvoerde
minister van justitie Vakis. Deze wa
ren ondermeer een 'waarachtige' pre
sidentsverkiezing, de vrijlating van
politieke gevangenen en de eis dat
Makarios een keuze doet tussen het
presidentschap en dc kerk. President
Makarios heeft na de jongste golf van
geweld een 50-tal Grieks-Cyprioten ge
vangen gezet. Grivas liet weten dat
als zijn eisen niet werden ingewilligd
er 'corlog' zou komen.
REQUISITOIR
De proclamatie van Grivas behelsde
een requisitoir zonder weerga tegen
de aartsbisschop. Makarios werd ervan
beschuldigd de crisis tussen de Griek
se en Turkse gemeenchap in 1963 te
hebben veroorzaakt. Ook de moord op
de oud-minister van binnenlandse za
ken werd aan mensen uit de omge
ving van de president geweten. In
zijn verklaring bevestigde Grivas dat
hij in maart 1972 een ontmoeting
heeft gehad met Makarios, waarbij hij
hem een plan had voorgelegd dat de
aartsbisschop had moeten uitvoeren.
De weg van het geweld is mij en
mijn aanhangers opgelegd door Maka
rios, die in het geheim, kort voor de
terugkeer van de generaal op het ei
land, Tsjechoslowaakse wapens heeft
ingevoerd om zijn troepen te bewape
nen, zo schreef Grivas. 'Wij zijn vast
besloten alle middelen te gebruiken,
waarover wij beschikken. Een aarts-
MARBELLA (UPI. AP) Fulgencia
Batista, die als dictator elf jaar lang
heerste over Cuba totdat Fidel Castro
hem in 1959 ten val bracht, is gisteren
'een vreedzame dood' gestorven in het
Spaanse Marbella aan de Middellandse
Zee. Batista's zoon Ruben heeft mee
gedeeld dat zijn vader zal worden bij
gezet in het familiegraf in Madrid en
niet naar Cuba zal worden gebracht
voordat dat land 'weer vrij is'.
Batista, die een belangrijke rol speel
de in de Cubaanse politiek gedurende
drie decennia en president was van
1940-'48 en opnieuw vanaf 1952, ging
in ballingschap naar Portugal nadat
de guerrilla's van Castro hem op 1 ja
nuari 1959 tot aftreden hadden ge
dwongen. De oud-dictator stierf in
een zomerhuis aan de Spaanse Costa
del Sol, waar hij de maand augustus
placht door te brengen. Hij kwam er
drie dagen geleden aan.
De op 16 januari in 1901 in Vequitas,
in de Cubaanse provincie Oriente ge
boren Batista speelde als militair een
belangrijke rol in de revolutie van
1933, waarbij president Macando ten
val werd gebracht. Hij liet zich tot
kolonel en vervolgens tot generaal be
vorderen en stelde presidenten aan of
zette hen af. Van 1940-1948 trad hij
zelf op als president. In 1952 was hij
opnieuw staatshoofd, maar tegen zijn
dictatuur ontstond verzet onder lei
ding van Fidel Castro, waarna hij in
1959 naar Portugal vluchtte.
gangster moet men met gangsters be
strijden'.
Makarios antwoordde op Grivas' laat
ste waarschuwing dat hij het aanbod
voor een democratische confrontatie
aanvaardde. 'Als Grivas op een vreed
zaam politiek toneel wil terugkeren
zal hij eerst uit zijn schuilplaats te
voorschijn moeten komen en ophou
den een bandiet te zijn. Ik verwerp
alle pogingen tot chantage van Gri
vas', zo liet de aartsbisschop weten.
In zijn verklaring liet de president
ook weten dat mitrailleurnesten en
gecamoufleerde schuilplaatsen waren
ontdekt op een heuvel, die uitkijkt op
de weg naar zijn zomerresidentie op
de Olympus, ten westen van Nicosia.
Dagbladen van de oppositie schreven
gisteren echter dat de schietplaatsen
speciaal waren gefabriceerd om de be
weringen over bedreigingen tegen het
leven van de president te ondersteu
nen.
HELSINKI (UPI) De Finse
soldaat op veldoefenlng knarst
met zijn tanden en valt de vij
and aan. Als hij dichtbij is
grijpt hij zijn geweer cn roept:
'pang, pang'.
Luchtdoelartillerie krijgt geen
kans doelen neer te schieten
voor oefening. Het leger zegt
dat het te kostbaar is vliegtui
gen te laten vliegen met een
schietschijf achter zich. Daarom
volgt men nu met de richtappa-
ratuur vogels in hun vlucht.
Beide gevallen worden genoemd
in een rapport van de Finse
strijdkrachten. Het rapport zegt
dat het leger slechts de beschik
king heeft over de helft van het
aantal losse flodders, dat nodig
is voor oefeningen. Dit alles
wegens geldgebrek. Alleen de
veldartillerie is tevreden sinds
zij de beschikking heeft gekre
gen over 30.000 granaten uit dc
tweede wereldoorlog.
De marine rapporteerde dat zij
de helft van haar voorgenomen
27 oefeningen heeft moeten af
gelasten wegens geldgebrek. Zij
kampt ook met moeilijkheden
haar personeel te behouden,
aangezien velen er onder dc
huidige omstandigheden de
voorkeur geven aan een beter
salaris bij de koopvaardij.
De luchtmacht bericht dat aan
belangrijkste behoeften is vol
daan, maar dat wegens de stij
gende kosten en de Inflatie het
onderhoud van het materieel
wel erg moeilijk werd. Volgens
het rapport staan 13 tot 15
vliegtuigen werkloos, omdat rc-
pcratics niet kunnen worden
uitgevoerd. Ook de luchtmacht
klaagt over het weglopen van
personeel naar de burgerlucht
vaart.
'Finland heeft vorig jaar onge
veer 900 miljoen gulden uitge
trokken voor zijn strijdkrach
ten, maar door dc inflatie en
stijgende kosten is het bedrag
minder waard geworden. Vol
gens hel Verdrag van Parijs
van 1947 moet Finland 41.900
man onder de wapenen hebben,
maar de huidige sterkte zit daar
ver onder. De Finse militairen
mogen geen wapens hebben, die
alleen voor de aanval geschikt
zijn, en ze heten officieel verdc-
diglngstrocpen.
door Richard C. Longworth
Europa is met vakantie. Farijzenaars bevinden zicli in Spanje en
Duitsers in Joegoslavië. Het hoofdkwartier van de Europese ge
meenschappelijke markt hier in Brunei is voor augustus gesloten
en een zeer kleine staf bij de nabij gelegen Noordatlantische ver
dragsorganisatie houdt de Russen in de gaten.
Zowel chronologisch als psychologisch
is 1973 reeds half voorbij en 1973 is
het jaar dat president Nixon gedoopt
heeft tot het 'Jaar van Europa' een
periode waarin Amerika, bevrijd van
Vietnam, zijn betrekkingen met wes
telijk Europa zal herstellen en verbe
teren om aan de eisen van de jaren
zeventig tegemoet te komen.
Wel hoe staat het met het Jaar van
Europa? Lukt het karwei? Een tus
sentijds rapport moet concluderen dat
het karwei nauwelijks is begonnen
En ondertussen heeft een reeks ge
beurtenissen de transatlantische be
trekkingen zo zwaar op de proef ge
steld, dat het karwei, als er eennraal
aan begonnen zal worden, moeilijker
zal zijn dan ooit.
Belangrijke besprekingen over handel
en verdediging beginnen in de herfst
en misschien zelfs wel begin volgend
jaar. Een algemene bespreking van de
betrekkingen zal pas in september be
ginnen, als de presidentiële adviseur
Henry Kissinger een bezoek brengt
aan de NAVO. De kern van het Jaar
van Europa komt in november, als
Nixon Europa bezoekt en die gebeur
tenis zal waarschijnlijk meer proble
men oproepen dan beantwoorden. Het
Jaar van Europa zal daarom mogelijk
ook het jaar 1974 beslaan.
Topbesprekingen
Het 'Jaar' begon eigenlijk in april,
toen Kissinger een redevoering hield,
waarin hij de 'hoogste politieke lei
ders' dringend vroeg 'een vastbesloten
poging te doen om gezamenlijke op
lossingen te vinden een duidelijke
reeks gemeenschappelijke doelen'. Hij
wees op het met elkaar verweven ka
rakter van handels-, verdedigings- en
geldproblemen en hij zei dat dit alles
te belangrijk was om overgelaten te
worden aan experts. Topbesprekingen
waren noodzakelijk, zo suggereerde
hij.
Kissinger drong aan op een 'nieuw
Atlantisch 'handvest', als eeit 'verenigd
raamwerk' na vele bilaterale contac
ten. Dit 'handvest' neemt vorm aan
Frankrijk verzet zich tegen het idee.
maar de andere bondgenoten schijnen
het in grote lijnen eens te zijn met
het vooi*stel. Maar zelfs hoewel de
transatlantische besprekingen pas aan
het beginnen zijn, heeft de alliantie
sinds het begin van 1973 een serie
kleine schokken te verwerken gekre
gen:
De ontspanning tussen Rusland
en Amerika heeft zich voortgezet. De
twee landen tekenden een overeen
komst. waarbij een kernoorlog wordt
verboden. De Europeanen, die toch al
bezorgd zijn over de mogelijkheid van
overeenkomsten tussen Rusland en
Amerika achter hun rug om, vragen
zich af wat dit akkoord overlaat van
dc Amerikaanse belofte Europa te be
schermen met zijn nucleaire paraplu.
Watergate
Watergate heeft zijn schokgolven
in Europa laten voelen. Europeanen
zijn gewend aan schandalen en intri-
Hcnry Kissinger
ges en kunnen niet géheel begrijpen,
waarover al die drükte wordt ge
maakt. Maar zij vrezen dat de rege-
ring-Nixon aan het verschrompelen is,
juist op het moment waarop sterk
Amerikaans leiderschap nodig is om
nieuwe gestalte te geven aan de alli
antie.
Besprekingen met Rusland over
het verminderen van de troepensterk
te in Europa zijn begonnen, maar
Amerikaanse Congresleden dringen
aan op eenzijdige troepenvermindp-
ring. Europeanen vrezen verminde
ring van de Amerikaanse bijdrage nan
Europa's verdediging, maar hebben
zich nog niet bereid getoond die taak
over te nemen.
Sinds de devaluatie van de dollar
in februari is de dollar voortdurend
aan het zakken op de 'zwevende' geld
markten. Vele Europese functionaris
sen geloven in boze opzet. Zij bewe
ren dat de Verenigde Staten de dollar
voortdurend laten krimpen om de
concurrentie-positie van de Ameri
kaanse export te verbeteren.
Zeer onlangs verboden de Vere
nigde Staten de export van so ja-bonen
voor twee maanden. Deze kleine stap
werd een belangrijk twistpunt in Eu
ropa. waar de Amerikaanse soja-bonen
worden gebruikt als veevoedsel. Maar
de ernstigste schade werd gedaan
door het besef dat de Verenigde Sta
ten bereid waren contracten te ver
breken met hun oudste en beste klan
ten. als dat noodzakelijk is. Een Euro
pese minister merkte op: 'We kunnen
de Amerikanen niet langer vertrou
wen'.
Beter
Misschien was het alleen maar de va
kantie-stemming. maar eind juli leken
de zaken er beter voor te staan. Mi
nisters van financiën, die in Washing
ton bijeen kwamen, boekten goede
vooruitgang bij monetaire hervormin
gen en het stabiliseren van de dollar.
De Verenigde Staten beloofden al hun
soja-bonen-contracten te zullen nako
men. De gemeenschappelijke markt
eindigde met het opsommen van haar
houding voor het begin van de
'Nixon-ronde van handelsbesprekin
gen' in september en ging met vakan
tie.
Rlohard C. Longworth is een in Brus
sel gestationeerde correspondent van
het Amerikaanse persbureau United
Press International.
