Haldeman put zich
uit in vaagheden
Koehandel over
Europese plannen
voor ruimtevaart
Cambodjaanse
in beslissende
oorlog
fase
Actie voor Amalrik broodnodig
Juristen-commiss ie
liekelt Turks regime
Ex-stafchef acht zichzelf en Nixon onschuldig
Voor zijn gezondheid, zo niet zijn leven, valt te vrezen
Ouderdomspensioen
Franse huisvrouwen
rROUW/KWARTET WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1973
BUITENLAND
T7/K9
WASHINGTON (Reuter, UPI) Het voormalige hoofd van de staf van liet Witte Huis Bob Halde
man heeft zich gisteren nogal vaag uitgelaten over zijn kennis van een plan uit 1970 om inlichtingen
te verzamelen door middel van inbraken, het afluisteren van telefoongesprekken en andere methoden.
Het plan was destijds al door presi
dent Nixon goedgekeurd, maar het
toenmalige hoofd van de Centrale Re
cherche (FBI), Edgar Hoover, had de
president gewezen op de onwettigheid InforBJlK
van deze praktijken en de president
trok het vijf dagen na goedkeuring
hij niet noodzakelijk moet hebben ge
weten, dat Howard Hunt en Gordon
Liddy ervan deel uitmaakten.
Het plan was destijds opgesteld door
Tom Charles, een advocaat verbonden
tan het Witte Huis. Ook deze had in
een memorandum gewezen op de risi
co's. die uitvoering voor het Witte
Huis zouden kunnen inhouden.
Ondervraagd over de groep, die be
tend staat onder de naam de 'loodgie
ters' en die een onderzoek moest in
stellen naar lekken in de veiligheid
(waardoor de Pentagon-Papers aan
het licht kwamen), zei Haldeman, dat
Hij zei ook niets te weten van de in
braak bij de psychiater van Daniel
Ellsberg, de man die de dokumenten
aan de pers gaf. Haldeman zei verder
zich niet te kunnen herinneren zijn
vroegere assistent Gordon Strachan
opdracht te hebben gegeven bepaalde
dokumenten te vernietigen, omdat de
ze belastend voor het Witte Huis zou
den zijn geweest.
Gevraagd naar zijn verhouding tot
Ehrlichman op het Witte Huis, zei
Haldeman, dat beiden evenveel ver
antwoordelijkheid hadden, maar elk
Schending Rechten van de Mens'
JENEVE (Reuter) Turkije schendt op ernstige wijze de Europese
Conventie voor de Rechten van De mens, constateerde gisteren de
nternationale Commissie van Juristen in haar meest recente over-
icht.
)e meest opvallende schendingen van
le conventie, die Turkije als lid van
Raad van Europa ondertekende,
raordat het zich in 1968 uit de Raad
irugtrok nadat het was beschuldigd
m marteling, betreffen volgens de
!ommissie de artikelen over vrijheid
meningsuiting en vrijheid van
ergadering en de minderheidsrechten
an de Koerden.
(aar de mening van de Internationale
bmmissie van Juristen zou Turkije
Conventie ook nog schenden als de
uidige maatregelen aan de hand van
e staat van beleg volledig ingetrok-
en zouden worden.
lit, aldus de Commissie, omdat in de
[gelopen twee jaar permanente wijzi-
ingen in de wetgeving zijn aange
recht en er op dit ogenblik geen 'o-
enbare noodtoestand heerst, die het
iven van de natie bedreigt'. Een der-
ilijke noodtoestand staat een land af-
ijkingen van de conventie krachtens
tikel 15 toe.
ader de laakbare handelingen van
i Turkse regering noemt de Interna-
wiale Commissie van Juristen het
afschaffen van alle studentenvereni
gingen op 22 november van het vorig
jaar. Nu wordt maar één vereniging
per instituut toegestaan en zij piogen
geen politiek bedrijven.
KOERDEN
De Koerden, een oud volk met eigen
taal, dat in Zuidoost-Turkije leeft,
wordt, volgens de commissie, niet als
minderheid erkent en ontbeert daar
om alle minderheidsrechten. Publika-
ties in het Koerdisch worden niet toe
gestaan en op scholen mag de taal
niet onderwezen worden. Een Koer
disch woordenboek en een zestiende-
eeuwse geschiedenis van de Koerden
zijn als 'afscheidingspropaganda' ver
boden.
Volgens de Internationale Commissie
in Genève gaat Turkije door met het
martelen van politieke verdachte per
sonen en zijn veel hoogleraren en
schrijvers tot lange vrijheidsstraffen
veroordeeld, wegens het uiten van
opinies die in een democratische sa
menleving als normaal zouden worden
beschouwd.
op verschillend terrein.
Haldeman bestreed de verklaringen
van de voormalige minister van justi
tie John Mitchell en van John Dean,
die hadden getuigd, dat hij al in 1972
op de hoogte was van de betrokken
heid van het Witte Huis bij de in
braak in Watergate en andere onwet
tige activiteiten. Pas in de lente van
dit jaar kwam Haldeman op de hoog
te. Toen hij hoorde, dat geld werd ge
geven aan de beschuldigden van de
inbraak, had hij dat voor kennisge
ving aangenomen.
Daarna kwamen de befaamde bandop
namen ter sprake, waarvan Haldeman
maandagavond onthulde, dat hij ze
begin van deze maand had beluisterd.
Haldeman zei er niet zeker van te
zijn of het initiatief ze nog eens te
beluisteren van hem of van de presi
dent afkomstig was. Het ging om een
bandopname van 15 september vorig
jaar. Volgens Dean zou blijken, dat de
president toen op de hoogte was van
de plannen om de Watergate-inbraak
in de doofpot te stoppen, maar Halde
man meent dat dit niet het geval is.
Haldeman had de band beluisterd in
het kantoorgebouw naast het Witte
Huis. Daar was hem een kamer ter
beschikking gesteld om zijn papieren
te controleren. Hij zei reeds eerder
een bandopname te hebben beluisterd.
Dat was voordat het bestaan van de
banden aan het licht was gebracht
door Alexander Butterfield. Deze
gang van zaken ontlokte commissie
voorzitter Sam Ervin maandagavond
de opmerking: 'Ik vind het erg
vreemd, dat meneer Haldeman wel
naar de bandopnamen kan luisteren
en deze commissie niet. Haldeman zei
notities te hebben gemaakt van de
bandopnamen. Deze notities heeft hij
aan de president gegeven zonder er
kopieën van te maken.
Het lid van de Senaatscommissie,
Dash, gaf een samenvatting van Ilal-
demans getuigenis en zei, dat de ge
tuige had ontkend op welke wijze ook
betrokken te zijn geweest bij de Wa
tergate-inbraak en er ook niet van te
voren van had geweten. Ook was hij
niet op de hoogte van de pogingen de
zaak in de doofpot te stoppen. Waar
om was het dan nodig om ontslag te
nemen als chef van de presidentiële
staf?, aldus Dash.
Raideman antwoordde hierop, dat de
zaak zich zeer snel ontwikkelde, dat
de druk om het Witte Huis te zuiveren
zeer groot werd, en dat het hem dui
delijk werd, dat hij voor een grand
jury en de Senaatscommissie zou moe
ten verschijnen. Al deze zaken teza
men hadden het hem onmogelijk ge
maakt zijn plicht doelmatig te vervul
len. Hij had zich toen teruggetrokken.
Nederland: welzijn gaat voor
BRUSSEL (Reuter, UPI, ANP, Belga) De Europese ruimtevaart
conferentie sleepte zich gisteren opnieuw in een sfeer van moeizame
koehandel voort. Er moet beslist worden over drie gezamenlijke pro
jecten, waarbij respectievelijk Frankrijk, West-Duitsland en Enge
land groot nationaal belang hebben. Het gaat erom of en hoeveel zij
aan eikaars hobby's zullen bijdragen.
Bob Haldeman, tot voor kort 'staf-chef' van het Witte Huis, getuigde
gisteren voor de tweede dag voor de Senaatscommissie, die zich be
zig houdt met de Watergate-affaire. Links zijn advocaat John Wilson.
Een eerdere conferentie op 12 juli
werd onverwacht afgebroken omdat
de vertegenwoordigers van drie op
ruimtevaartgebied kleine landen (I-
talië, Nederland en Zweden) geen
machtiging bleken te hebben, om con
crete toezeggingen te doen. Met name
de Westduitse delegatie toonde zich
PHNOM PENH (Reuter) Nu de oorlog in Cambodja ongekend hevig is geworden en guerrilLastrij
ders steeds verder oprukken, komen zowel militai ren als burners in de Cambodjaanse hoofdstad
Phnom Penh steeds meer onder druk te staan.
Het punt is nu bereikt, waarop het le
ger, dat eens voor de netelige taak
stond geestdriftige jongens van twaalf
jaar af te wijzen, gedwongen is de
dienstplicht in te voeren en dagelijks
achter talloze deserteurs aan te gaan.
De regeringstroepen staan tegenover
ongeveer 45.000 Cambodjaanse guerril
lastrijders, opgeleid en gesteund door
naar schatting 23.000 Noordvietname-
zen in gebieden achter het front. De
guerrillastrijders doen voortdurend
aanvallen op de zes grote hoofdwegen
van het land, die alleen door Ameri
kaanse bombardementen zover open
gehouden kunnen worden, dat de
hoofdstad van voedsel kan worden
voorzien.
Westelijke diplomaten zeggen, dat
Phnom Penh in de drie jaar oude
oorlog nog nooit zo ernstig is be
dreigd. Zelfs in april en mei, toen de
guerrillastrijders naar de stad sche
nen op te rukken, was het niet zo
erg. Aan regeringszijde worden elke
week 800 doden en gewonden geteld
en elke dag lijkt het gebied waar de
regering nog gezag over heeft kleiner
te worden.
Geïsoleerd
Nu de hoofdwegen zijn afgesneden,
kunnen de reservetroepen in Phnom
Penh niet naar de geïsoleerde provin
cies, die zelf maar moeten zien, hoe
zij aan de aanvallen van de Rode
worden van de militaire situatie in de
afgelopen maand aan dit gebrek aan
mobiliteit. Bevelvoerende officieren
zeggen, dat de troepen door gebrek
aan plaatselijke militie aan bepaalde
gebieden vastgepend blijven, terwijl
zij veel beter zouden kunnen worden
gebruikt voor herovering van verlo
ren streken.
Ook klagen zij erover, dat de dorpe
lingen hen liever zien verdwijnen.
Die eisen dat zij ofwel permanent in
het dorp blijven, of helemaal weg
gaan, zodat zij van oorlogsgeweld ver
schoond blijven. De Cambodjaanse au
toriteiten doen een laatste poging om
dit te verbeteren, door opleiding van
militie-eenheden, die hun eigen dor
pen moeten beschermen en daardoor
de militairen vrij kunnen maken voor
andere gevechtstaken.
Dorpslegertjes
Vluchtende Cambodjaanse
ringsmilitairen.
rege-
Khmers het hoofd bieden. Het Cam
bodjaanse opperbevel wijt het slechter
1090
1880
1170
oor Pim Reinders
let de derde veroordeling van de Russische schrijver Andrej Alek-
sjevitsj Amalrik tot nog eens drie jaar strafkamp streng regime'
nder de poolcirkel van Oost-Siberië, valt voor zijn gezondheid, zo
iet zijn leven, te vrezen. De Russische autoriteiten zorgen er angst-
allig voor. dat de buitenwereld niets over Amalriks toestand te
eten komt. Zijn vrouw Giselle heeft dagenlang tevergeefs getracht
m na zijn proces in Magadan te zien. De gevangenisdirectie stond
at niet toe. Deze weigering een overtreding van de voorschrif-
plus Almalriks behandeling in het kamp tot nog toe. recht-
lardigen de vrees dat hem hetzelfde lot als de dissident Joeri Ga-
nskov zal treffen. Galanskov stierf de afgelopen herfst na slechte
ledische behandeling van een maagzweer in een Mordavisch straf-
amp.
lovsk overgebracht. De rechtbank ver
oordeelde hem hier tot drie jaar straf
kamp 'streng regiem'. Andrej's kamp
wordt het plaatsje Talaya, 270 km ten
noorden van de Oost-Siberische stad
Magadan ofwel negen uur met de bus.
Magadan ligt zo'n 6000 km van Mos
kou
Proces
Begin mei van dit jaar werd Amalrik
vanuit Talaya naar de stadsgevangenis
van Magadan getransporteerd. Op 21
mei zou hij vrijgelaten worden. Dan
zat de drie jaar erop. Zijn transport
beschouwde hij als 'een voorbereiding
op mijn vrijlating', zoals hij Giselle
schreef. Maar de dissidente schrijver
keerde niet terug van zijn tweede niet
begeerde reis naar Siberië. De vakan
tie, die de Amalriks aan de Zwarte
Zee zouden genieten na drie jaren
van scheiding, ging niet door. De pro
vinciale rechtbank van Magadan zond
Giselle begin juli een officieel tele
gram, waarin werd gezegd dat Andrej
opnieuw terecht moest staan.
De Sowjet-autoriteiten hadden zorg
vuldig een nieuwe zaak tegen Amalrik
voorbereid: tien van zijn medegevan
genen uit het Talaya-kamp waren be
reid te verklaren dat Andrej 'anti-
Sowjet-laster' tegen hen had gebezigd.
Daarmee had Amalrik art. 190-1 van
het Wetboek van strafrecht overtre
den. Dit artikel bestraft de 'systemati
sche verspreiding van mondelinge
vorm van notoir leugenachtige verzin
sels die de staatkundige of maatschap
pelijke orde van de Sowjet-Unie be
smeuren' met ten hoogste drie jaar
vrijheidsberoving.
Amalrik maakte onmiddellijk gebruik
van zijn rechten als beklaagde en eis
te een advocaat naar eigen keuze. Dat
was de Moskouse jurist Vladimir
Shveisky.
Deze had hem tijdens zijn proces in
Swerdlovsk van 1970 dapper verde
digd. Shveisky liet weten Amalrik te
76.30
52.89
55.73
22-llL
9 93
135'
dat geval zou de absurditeit het
in de rede winnen. Dezelfde absurdi-
it die in de zes toneelstukken, die
malrik schreef, zo rijkelijk voor-
imt, en die zijn levensgeschiedenis
vandaag begeleidt. De telg Andrej
ieksejevitsj uit het uit Frankrijk af-
imstige geslacht Amalrik werd twee
aal van de middelbare school ver-
ijderd. Niettemin studeerde hij aan
historische faculteit van de Uni-
rsiteit van Moskou. Maar in 1963
erd hij ook hier verbannen. Zijn
udie over de oorsprong van het Rus-
sche rijk 'De Noormannen en het
ëvse Rusland' was niet marxistisch
noeg.
die tijd begon Almalrik toneelstuk-
n te schrijven en had veel contact
et jonge Moskouse schilders en ar-
sten. Hij verpleegde zijn invalide
der en had allerlei baantjes. Hij
as corrector bij een krant, schi(ders-
odel, laboratorium-assistent, film-
rtoner, tijdopnemer bij auto-races
tenslotte koeienjongen in Goerjev-
SiberiëDaarheen werd hij in
65 wegens 'landloperij' verbannen.
werkelijke reden waren zijn to-
elstukken en zijn contacten met
itenlanders.
rug uit Siberië schreef Amalrik
n beroemde verslag 'Niet begeerde,
is naar Siberië'. Intussen is hij met
knappe Tartaarse schilderes Giselle
trouwd. Na het verslag over de er-
ringen in Siberië, begon hij aan
kritische essay 'Haalt de Sowjet-
lie 1984?' Een scherpe, bij vlagen
iljante analyse van de huidige Sow-
•maatschappij en haar toekomst, die
het Westen veel opzien baart. Van-
de publikatie van dit essay in het
isten is Amalriks arrestatie nog
chts een kwestie van tijd.
21 mei 1970 arresteert een groep
iB-agenten hem in het dorpje Akoe-
'o, 170 km buiten Moskou. Amalrik
ld zich daar bezig met het kweken
i tomaten en komkommers. Hij
naar de gevangenis van Swerd-
Andrcj Amalrik en zijn vrouw Giselle in betere tijden.
willen verdedigen, maar wachtte op
toestemming van het ministerie van
justitie. Tot op heden is niet bekend
of Shveisky daadwerkelijk het proces
tegen Amalrik in Magadan heeft bij
gewoond. Deze 'rechtspleging' werd
tussen 13 en 17 juli gehouden. Giselle
werd niet tot de rechtszaal toegelaten.
Hongerstaking
Uit protest hiertegen begon Andrej
op 20 juli een hongerstaking. Giselle
trachtte enkele dagen tevergeefs haar
man te zien. De vrouw van een gevan
gene, die, zoals Amalrik, drie jaar
strafkamp 'streng regime' heeft, mag
haar man volgens de kampreglemen
ten 2 tot 3 dagen per jaar zien. De
laatste keer dat Giselle tot Andrej
werd toegelaten was in mei 1972.
Toen woog hij ongeveer 50 kilo,
twintig minder dan normaal.
De met een aangeboren hartkwaal
onder de Siberische koude lijden
de Amalrik was moreel ongebro
ken, maar had erge last van zware
hoofdpijnen. Dit was een 'uitloper'
van de tuberculeuze hersenvliesontste
king die hij opliep tijdens zijn tran
sport van Swerdlovsk naar Talaya,
twee jaar geleden. Amalrik verkeerde
toen in levensgevaar.
De medische behandeling in het kamp
is slecht. De vrouwelijke kamparts
Raissa Tsarko zei Andrej ronduit dat
het haar niet kon schelen of hij nu
dood of levend was. Hij at wel Sow-
jet-brood, maar was geen Sowjet-
mens. Dat de Sowjet-autoriteiten ge
weigerd hebben iemand tot Amalrik
toe te laten, rechtvaardigt dan ook 'de
vrees, dat de schrijver in een kritieke
toestand verkeert. Zijn hongerstaking
geeft deze gegevens een dramatische
omlijsting. Zijn situatie doet denken
aan het geval van Joeri Galanskov,
die de afgelopen herfst 33 jaar oud,
in een strafkamp in Mordavië na een
operatie aan zijn maag overleed. De
slechte medische behandeling van zijn
maagzweer had hem de dood inge
jaagd.
Negen maanden eerder richtte Galans
kov zich in een dramatische oproep
tot het Internationale Rode Kruis: 'Ik
word geplaagd door een maagzweer.
Iedere dag is voor mij een hel, een
dagelijkse strijd tussen pijn en ziekte.
In de twee jaar dat ik hier nog moet
blijven, zullen ze me vermoorden'.
De Sowjet-autoriteiten hadden tevoren
talloze verzoeken van Galanskov's fa
milie om betere medische verzorging
in de wind geslagen. Het recht op be
zoek werd botweg genegeerd
Protest
Kort nadat bekend werd, dat Amalrik
een derde veroordeling wachtte,
wendde de Moskouse kerngeleerde
Andrej Sacharow, 'vader van de Rus
sische H-bom' en mede-oprichter van
het officieuse Russische Comité voor
de Rechten van de Mens, zich tot de
wereldopinie voor steun aan Amalrik.
Heinrich Böll, voorzitter van de inter
nationale schrijversorganisatie PEN,
hekelde Andrej's nieuwe proces fel.
Duitse hoogleraren onder wie Richard
Lowenthal van de Vrije Universiteit
van Berlijn, protesteerden. Arthur
Miller, John Updike en andere Ameri
kaanse en Britse schrijvers en uitge
vers volgden.
De Republikeinse senator Edward
Brooke van Massachusetts schreef een
open brief aan president Nixon. Sena
tor Jackson bracht de zaak Amalrik
in de Senaatscommissie voor buiten
landse zaken. Na Andrej's veroorde
ling zond het Nederlandse PEN-cen-
trum tezamen met de Nederlandse
Vereniging voor Letterkundigen en
de Vereniging van Toneelkunstenaars
een protest naar premier Kosygin.
Theun de Vries, PEN-voorzitter in
Nederland, besloo.t de brief met: 'Wij
menen dat internationale vrede en
veiligheid tussen ianden en naties ge
baseerd moet zijn op de praktijk van
de democratie en de vrijheid van den
ken en meningsuiting in élk land.
Daarom verzoeken wij u zeer drin
gend de schrijver Andrej Amalrik als
nog vrij te laten en hem te behande
len in een geest van ontspanning en
humaniteit, overeenkomstig de begin
selen van het socialisme'
1984
Haalt Andrej Amalrik 1984? De vrees
die deze vraag begeleidt, kan aanzien
lijk kleiner worden als het Veronica-
achtige antwoord 'Ja, als u dat wilt'
In handelen wordt omgezet. Als elke
vakbeweging, professionele organisa
tie, politieke partij, instelling, univer
siteit inclusief de daarmee verbonden
internationale contacten, door hun le
den of betrokkenen ertoe gebracht
worden stelling te nemen en uit te
spreken in de zaak Amalrik. Of het
nu dissidente schrijvers als Amalrik
of martelingen in Ierland, Grieken
land of Paraguay betreft. Of het nu
om politieke gevangenen in Indonesië,
Vietnam of Tsjechoslowakije gaat, het
is de plicht van hen die daartoe in de
fysieke situatie zijn, hiertegen te pro
testeren. De plicht om de samenleving
niet een knekelhuis van rechtelozen
te laten verworden.
Als de Europese Commissie met de
Comecon wil onderhandelen over uit
breiding van de handelscontacten, of
hooggeplaatste diplomaten namens
hun regering in Genève over de twee
de fase van de Europese Veiligheids
conferentie beginnen, dient die plicht
ook een leidraad te zijn. Juist als de
Sowjet-Unie een daadwerkelijke bin
nenlandse humanitaire politiek zou
gaan voeren, worden mensen als pre
mier Caetano van Portugal de argu
menten tot nog sterkere (NATO-)be
wapening ontnomen. Andrej Amalrik
haalt 1984, als wij dat willen.
Pim Reinders is Oost-Europa-tnede-
toerker van Amnesty International.
Amerikaanse functionarissen steunen
de vorming van dorpslegertjes, zoals
in Zuid-Vietnam, en zij menen dat de
Rode Khmers terrein hebben kunnen
winnen, omdat het Cambodjaanse le
ger te klein is. Zij hebben sterk aan
gedrongen op het onlangs genomen
besluit, de dienstplicht in te voeren
voor mannen tussen 18 en 35 jaar.
Daardoor kan het leger bijna dubbel
zo groot worden. Nu telt het ongeveer
150.000 manschappen. De meeste waar
nemers denken echter, dat de Rode
Khmers zoveel terrein hebben kunnen
winnen, omdat het moreel onder de
regeringstroepen is gedaald. Zij heb
ben meer dan genoeg van de oorlog.
Militairen schatten, dat de Rode
Khmers met hun jongste actie min
stens tijdelijk praktisch het gehele
platteland in handen hebben gekre
gen. de gebieden vlak bij de hoofd
stad en de grote steden uitgezonderd.
In veel gevallen gaan bepaalde stre
ken geregeld in andere handen over.
Tweederde van het land hebben de
guerrillastrijders stevig in handen en
zij hebben bijna drie miljoen van de
zeven miljoen Cambodjanen in hun
macht. In enkele gebieden hebben de
verzetsstrijders een politiek van ver
schroeide aarde toegepast, waardoor
de honderdduizenden vluchtelingen
zich óp die plaatsen niet meer kun
nen vestigen, wanneer de regering
met succes een tegenaanval zou doen.
Momenteel schijnt de regering er nog
altijd tevreden mee te zijn, dat de
Amerikanen de voornaamste rol spe
len met het tegenhouden van de Rode
Khmers door onophoudelijke bombar
dementen. Daar komt op 15 augustus
echter een eind aan en de Amerika
nen zouden graag zien, dat de Cam
bodjaanse troepen oprukken om ge
bied te heroveren.
Moeilyk
De verliezen onder de guerrillastrij
ders moeten zwaar zijn, al is het
moeilijk te peilen hoe zwaar. Zij ruk
ken echter nog steeds op, zij het lang
zaam, en de vraag rijst of zij éen mas
sale aanval op Phnom Penh willen
ondernemen. De autoriteiten hebben
het grootste gevangenkamp, op vijf
km ten zuiden van de hoofdstad, ont
ruimt en het is bijna zeker, dat de
guerrillastrijders niet veel verder
kunnen gaan, zonder zich aan een
aanval vanuit de hoofdstad bloot te
stellen. Er zijn al raketten in de stad
gevallen.
Of er al dan niet een grote aanval op
Phnom Penh komt hangt ook af van
de vraag of een bestand wordt be
reikt. Sommige westelijke diplomaten
geloven, dat de Rode Khmers daar op
wachten, zodat zij de macht kunnen
overnemen zonder het bloedvergieten
en de anti-propaganda, die straatge
vechten in Phnom Penh zouden ver
oorzaken.
Allende-oppositie
SANTIAGO (Reuter) De Chileense
president Salvador Allende en leiders
van de oppositie voerende Christen
Democratische Partij hebben gisteren
opnieuw een gespreksronde gevoerd
in een poging het gevaar van een bur
geroorlog af te wenden. Een eerste
gesprek, dat anderhalf uur duurde,
vond maandagmiddag plaats.
Na afloop daarvan zei de Christen-De
mocratische partijvoorzitter Patricio
Aylwin, dat beide partijen in dit sta
dium zoeken naar punten van over
eenstemming in hun opvattingen. Al-
lende had volgens Aylwin zeer bereid
willig naar de Christen-Democraten
geluisterd. Volgens welingelichte
kringen streven de Christen-Democra
ten onder meer naar het opnemen
van enkele vertegenwoordigers van de
strijdkrachten in het kabinet, hoewel
het opperbevel onlangs een aanbod
van president Allende om militairen
in zijn kabinet cp te nemen, van de
hand gewezen zou hebben.
geschokt toen de Italianen gisteren
opnieuw niet thuis gaven.
Ambassadeur Caboni belde tussen de
middag nog met zijn regering in Ro
me, maar kwam terug met de bood
schap dat hij vóór nalf september
niets kon zeggen. Dat kwam hoogst
ongelukkig uit omdat de Amerikanen
vóór half augustus nu eindelijk willen
weten of Europa inderdaad het ruim
telaboratorium gaat bouwen dat on
derdeel moet worden van het Ameri
kaanse ruimtevaart-systeem.
Bij dit Space-Lab heeft met name
West-Duitsland belang, omdat een
kleine zestig procent van de uitvoe
ring door de Duitse industrie zou
worden verzorgd. Met name voor de
elektronische bedrijfstak is dat een
welkome versterking. De Duitsers wil
len dan ook best de helft van de kos
ten bijdragen. Voordat Caboni met
zijn verrassing kwam was het Italiaan
se aandeel begToot op twintig procent
De ministers gaan nu proberen of ze
de zaak zonder Italië en op tijd
rond kunnen krijgen.
Minister Trip kon ze daarbij namens
de Nederlandse regering een kleine
teleurstelling aanbieden. Volgens de
gebruikelijke verdeelsleutel zou van
Nederland 4.6 procent kunnen worden
verwacht, maar de regering gaat niet
verder dan twee procent, ter wille
van meer aandacht voor het welzijns
beleid.
Maar de werkelijke zaken worden tus
sen de groten gedaan. Frankrijk wil
West-Duitsland wel ter wille zijn met
een bijdrage van 20 procent in het
Space Lab, als de Duitsers voor een
zelfde percentage meebetalen aan de
(duurdere) Franse lanceerraket waar
Parijs zelf 60 procent in steekt (Bonn
heeft volgens de laatste berichten 18.3
procent aangeboden).
En Engeland wil desnoods 26 miljoen
gulden aan het Franse stokpaard bij
dragen, mits de Fransen precies het
zelfde bedrag spenderen aan de kunst
maan voor scheepsnavigatie die de
Britten na aan het hart ligt
Het werd gistermiddag allemaal zo
moeilijk dat conferentievoorzitter Ha-
nin (België) de vergadering schorste
en de delegaties afzonderlijk bij zich
liet komen. Het zou, dacht men giste
ravond in Brussel, wel weer nacht
werk worden.
PARIJS (UPI) De Franse huis
vrouwen zullen in de zeer nabije toe
komst een ouderdomspensioen van de
staat gaan ontvangen. Het ministerie
van volksgezondheid heeft gisteren
meegedeeld, dat er hard gewerkt
wordt aan het opstellen van de voor
waarden, waarop de huisvrouwen dit
pensioen zullen krijgen, als zij een
maal 65 jaar zijn geworden. Het des
betreffende wetsontwerp zal dit jaar
nog bij het parlement worden inge
diend. De minister van volksgezond
heid, Michel Poniatowski, zei gisteren:
'Ik zal er voor zorgen, dat in de toe
komst de huisvrouwen een echte soci
ale status en een pensioen zullen krij
gen'. Frankrijk zal het eerste land
worden, dat een dergelijk staatspensi
oen kent.
Nixon-Tanaka
WASHINGTON (Reuter) Presi
dent Nixon heeft premier Tanake van
Japan gisteren verwelkomd met de
verzekering, dat de Verenigde Staten
Japan als gelijkwaardige partner en
wereldmogendheid zullen behandelen.
De twee leiders begonnen hun twee
daagse besprekingen op het Witte
Huis, nadat Nixon zijn Japanse
gast had gezegd, dat de tijd voor
bij is, dat Japan kon worden be
schouwd als de jongere broer van de
Verenigde Staten in hun betrekkin
gen. Tanaka stelde zich iets gereser
veerder op. Hij zei, dat Amerika en
Japin zich bij hun komende bespre
kingen geen gebrek aan begrip kun
nen permitteren.
Anti-guerrilla
BUNENOS AIRES (UPI) De Ar
gentijnse president ad interim, Raul
Lastiri, heeft maandagavond in een
toespraak voor de televisie verklaard,
dat hij streng zal optreden tegen gu
errillastrijders, om de golf ontvoerin
gen tegen te gaan. Hij zei bij het in
meerderheid peronistisch gezinde con
gres wetsontwerpen te zullen indie
nen ter verscherping van het straf
recht. De regering gaat tevens de fi
nanciën van maatschappijen controle
ren, waarvan personeelsleden zijn ont
voerd. Hij zei niet of het betalen van
losgeld zal worden verboden. De ver
kiezingen van 23 september, die de te
rugkeer van Peren als president mo
gelijk moeten maken, zullen 'vreed
zaam en ordelijk' moeten verlopen en
de regering zal alles doen om er 'vrije
tn vlekkeloze' verkiezingen van te
maken, aldus Lastiri.
Oostduitser retour
HANNOVER (DPA) Een paar
uur, nadat hij uit Oost-Duitsland naar
het Westduitse Nedersaksen was ge
vlucht, is een 24-jarige luitenant van
de Oostduitse grenstroepen op eigen
verzoek weer naar de Duitse Democra
tische Republiek teruggebracht. De
luitenant werd in Helmstedt aan de
Oostduitse autoriteiten overgedragen.
Volgens de Westduitse douane had de
luitenant kans gezien ongemerkt de
rivier de Elbe natuurlijke grens
tussen de beide Duitse staten over
te zwemmen en had moeilijkheden in
beroep en familie als beweegredenen
voor zijn vlucht naar West-Duitsland
opgegeven. Hij is getrouwd en heeft
een kind. Waarom de luitenant zo
gauw weer naar de DDR terug wilde,
is niet bekend.
