Voor ontwikkelingslanden is toerisme niet alleen voordelig Witteveen definitief president van IMF I Vreemdeling 3 FAMILIEBERICHTEN We voc pak de kans die u nooit hadji™ Neeltje Vernes, studeer nu'savondsvoordrs/mr economie - accountant - rechten N.G.J. SCHOUTEN B.V. te GIESSEN (N.-Br.) valuta medewerker TROUW/KWARTET WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1973 K10 j TR' Van één onzer redacteuren AMSTERDAM Kleurige reis gidsen lokken ons naar de schit terende kusten van Caraïbische eilanden, naar indrukwekkende wildparken in Kenia en naar schitterende pracht van eeuwen oude bouwwerken in Mexico. De 'uitverkorenen' zijn daarvan dit jaar alweer teruggekeerd en hun verhalen moedigen anderen aan het volgend jaar óók eens verder te zoeken dan de goudgele maar overvolle stranden van Zuid- Europa. Het toerisme naar de Derde Wereld begint op gang te komen. Op vakantiegaan in een ontwikkelingsland raakt 'in'. On ze oosterburen brengen er al in groten getale de 'ferien' door en wij zullen volgen. Allereerst de bezitters van een ruime porte- monnaie, maar alras ook de ge nieters van een wat lager inko men. Plezierige bijkomstigheid is dat toe rist zijn in een ontwikkelingsland het verheffende gevoel kan geven in het voorbijgaan ook nog 'een brokje ont wikkelingshulp te bedrijven'. Maar is dat wel zo? Moeten die landen wel zo blij zijn met de toeristische belang stelling die zij (beginnen te) genie ten? Wat zijn bijvoorbeeld de gevol gen alleen al voor hun economie? Spanje begint zich daarover te bezin nen. Met steeds heviger kracht beukt de toeristenstroom over het schierei land en de Spanjaarden schrikken van de gevolgen. 'Toerisme is goed, maar men moet niet overdrijven', schreef het weekblad Cambio onlangs. Recept Dat zou ook het recept kunnen zijn voor de ontwikkelingslanden die door het internationale toerisme steeds meer worden ontdekt. Economisch ge zien kan dat voor hen voordelen heb ben, alleen al door de bijdrage die de buitenlandse 'gasten' leveren aan het bruto-nationaal produkt. Ruim 45 pro cent van de totale deviezen ontvang sten in Mexico bijvoorbeeld kwam in 1968 uit de zakken van toeristen. Het land staat daarmee op de lijst van ontwikkelingslanden aan de top, met India als hekkesluiter waar dat per centage slechts drie-tiende procent be droeg. Deviezen 'buitenlands geld' kunnen gebruikt worden voor aan kopen over de grens, voor financiering van landbouw en industrie. Behalve het nationaal produkt groeit ook de werkgeelgenheid omdat het toeristisch bedrijf tamelijk arbeidsin tensief is. In Marokko is uitgezocht dat drie hotelbedden erbij weer één man of vrouw direct werk geven. In direct komen er zelfs vier arbeids plaatsen bij omdat voor de toeristen ook brood gebakken, pils aangedragen en lakens gewassen moeten worden. Door het toerisme groeit üe koop kracht van de inheemse bevolking wat de economische bedrijvigheid kan aanzwengelen. Een ander voordeel is het verbreden van de economische ba sis van een ontwikkelingsland zodat het niet meer afhankelijk is van enke le landbouwprodukten of bedrijfstak ken. Zo drijft Ghana voor meer dan negentig procent op de uitvoer van cacao en is het daardoor helemaal af hankelijk van de grillen en grollen Nog geen vrije goudverhoop door centrede banken AMSTERDAM —De uitroep 'Toerisme is goed, maar men moet niet overdrijven', staaft het Spaanse weekblad Cambio o.a. met de klacht dat de Span jaarden het gevoel krijgen dat zij vreemdeling zijn in hun ei gen land. Dit geldt in de perio de van de buitenlandse invasie. Cambio en onlangs ook het Ma- drlieense dagblad Ya, geven voorbeelden van de ellende die Spaanse vakantiegangers aan de kust moeten doorstaan. Gesteld dat zij nog ergens plaats heb ben gekregen moeten zij zich er bij neerleggen, dat de hotels en restaurants zich geheel op de buitenlanders oriënteren. Men staat hen in het Duits, Neder lands of Engels te woord. De maaltijden worden niet op de Spaanse tijden twee uur 's middags en negen uur 's a- vonds geserveerd, maar eni ge uren eerder. Een familie die in een badplaats bij Malaga aan de Costa del Sol om drie uur iets wilde eten, kreeg tenslotte enige oude tomaten met een worstje uit Frankfort en wat mosterd uit Dljon. Op klachten ove rde menu's werd een Spaan se gasten te verstaan gegeven, dat deze waren afgestemd op de smaak van de buitenlanders die gewend zouden zijn aan kleine re porties van mindere kwali teit dan in Spanje gebruikelijk is. Voor een deel zijn de grie ven van de Spanjaarden er ook tegen gericht, dat het aantal buitenlandse gasten weliswaar toeneemt maar dat zij minder geld uitgeven. Torremolinos aan de zuidkust was in het midden van de Jaren zestig nog min of meer een 'modebadplaats' aan de Spaanse Rivièra. Nu is het een vettige kennis met talloze snackbars waar zuinige toeris ten hun honger kunnen stillen met een hamburger of een paar worstjes. Er gaan dan ook steeds meer stemmen op om het massatoerisme te vervangen door een kwaliteitstoerisme. Een stap hiertoe werd de afge lopen week ingezet, toen de re gering de kleine en middelgrote hotels toestemming gaf hun prijzen met ten hoogste 9.5 pro cent te verhogen. WASHINGTON De benoeming van dr. H. J. Witteveen tot presi dent van het Internationale Monetaire Fonds is definitief. De uitvoe rende raad van directeuren van het IMF heeft de oud-vice-premier en oud-minister van financiën gisteren benoemd, zo is officieel meege deeld. De stranden van de Derde Wereld zijn nu nog tamelijk leeg, maar daar komt snel verandering in. van dit produkt op de wereldmarkt. Een laatste voordeel tenslotte is dat toerisme minder aantrekkelijke gebie den kan stimuleren. Iets wat bijvoor beeld voor een ruimtelijk nogal one venwichtig ontwikkeld land als Tanza nia belangrijk kan zijn. Tegenover die voordelen staan grote nadelen, zoals de zeer hoge investerin gen die de jonge landen moeten doen om het toerisme binnen hun grenzen aan te wakkeren. Het scheppen van een arbeidsplaats in de toeristenindus trie kost aanmerkelijk veel meer dan in welke andere dienstensector ook. Vooral de jonge landen die het toeris me net hebben ontdekt komen voor geweldige investeringen te staan. Aan leg van vliegvelden bijvoorbeeld is noodzakelijk en het geld daarvoor moet doorgaan tegen hoge rente-per centages in het westen worden ge leend waardoor de afhankelijkheid van de 'arme landen' alleen nog maar groter wordt De aantrekkelijker in vesteringen zoals in hotels, restau rants, golfbanen en gokpaleizen wor den bovendien vaak gedaan door bui tenlandse maatschappijen, zodat de opbrengsten deels over de grens weg vloeien. De toeristenindustrie is ook erg kwetsbaar. Wie garandeert dat de va kantiegangers niet binnen een paar jaar zijn uitgekeken op Ivoorkust en hun heil zoeken op Trinidad? En wie garandeert dat de toeristen blijven komen als de conjunctuur in de 'thuis-landen' inzakt? Cuba heeft al eens een abrupt einde van een toeris tenstroom meegemaakt en Thailand bevindt zich in een periode dat het oorlogstoerisme begint af te lopen. De Amerikaanse militairen vermaken zich weer bij moeder thuis in plaats van in de bars van Bangkok, de ont luikende Thaise toeristenindustrie verschrikt achterlatend. Zijn de economische voordelen van het toerisme naar de Derde Wereld twijfelachtig, op andere terreinen kan het helemaal rampzalige gevolgen hebben. Wanneer de memest in trek zijnde ontwikkelingslanden niet ra zendsnel 'nota's ruimtelijke ordening' opstellen zouden hun kusten binnen de korste keren wel eens net zo ver woest kunnen zijn als de Spaanse cos- ta's, een vervormde, harde 'korst van 'welvaart'. De jonge landen moeten blauwdrukken maken: willen we toe risten, zo ja, waar en hoe? Voor het vroegtijdig maken van blauwdrukken pleiten drs. P. Peppe lenbosch en drs. G. Tempelman in het jongste nummer van het Tijdschrift voor Economische en Sociale Geogra fie, maar zij geven onmiddellijk de handicap aan: ontwikkelingslanden ontberen ten enen male het apparaat dat die blauwdrukken zou moeten op stellen. Nog een gevaarlijke kant van het 'ver re' toerisme is de uitwerking die de tienduizenden vakantiegangers kun nen hebben op de inheemse bevol king. Deskundigen spreken angstig over ex plosieve situaties die kunnen ontstaan door de ontmoeting van arm en rijk, over het verlies van het volkseigen, zoals het ontstaan van kitscherige volksdansen ter wille van toeristen, over de onderdanige houding die de massaal dienende inheemse bevolking aan zou nemen. Pessimistische geluiden die kennelijk niet gedeeld worden door de presi dent van de Wereldbank, Robert McNamara. Hij zei op de wereldhan delsconferentie in Santiago de Chili (na het opsommen van voordelen als het verbeteren van de betalingsbalans, DOW JONES INDEX li)du«t. Sporen Ulil. Obi. Mods 28 juli 936.71 166.74 100.56 72.60 649.3 30 juli 933.77 166.16 100.30 72.55 644.6 31 juli 926.40 165.20 99.31 72.43 655.4 Aand. Obl. Tot. H. L. 28 juli 12.850 15.580 1.748 526 889 30 juli 11.470 18 220 1.803 612 822 31 juli 13.530 16.360 1.769 476 943 Koersen in Montreal het verhogen van de levensstandaard, het verbeteren van de verstandhou ding tussen de volkeren)'dat het reizen van ontwikkelde naar onder ontwikkelde landen zonder meer aan gemoedigd moet worden'. Met de benoeming van dr. Witteveen is een eind gekomen aan een periode van bijna een jaar, waarin druk ge zocht werd naar een opvolger van de huidige IMF-voorzitter, de Fransman Pierre Paul Schweitzer. Eind augus tus voltooit deze financiële expert, die een oom-zegger is van Albert Schwei- zer, zijn tweede ambtsperiode van vijf jaar bij het IMF. Schweitzer wekte in 1971 de woede van de Amerikaanse regering op door te verklaren, dat de dollar zou moe ten devalueren, iets, dat in december van dat jaar inderdaad geeburde. Voor de Amerikanen waren de uitla tingen van Schweitzer echter genoeg om bij monde van minister van finan ciën Shultz te zeggen, dat men een kandidatuur van Schweitzer voor een derde periode als IMF-president niet zou steunen. Het is een traditie binnen het IMF, dat de president een Europeaan is, die door Europeanen wordt voorge steld. De namen van verschillende kandidaten deden de afgelopen maan den de ronde, waaronder die van dr. J. Zijlstra en jhr. mr. E. van Lennep, de sectretaris-generaal van de Organi satie van economische samenwerking en ontwikkeling. De benoeming van dr. Witteveen in Washington viel samen met de minis tersconferentie van de Club van Twintig, die in deze stad wordt ge houden. In deze conferentie hebben de ministers van financiën geen over eenstemming bereikt over de verkoop van goud op de vrije markt door de centrale banken. Dit heeft een functi onaris van een der Europese centrale banken bekend gemaakt. De functionaris betwijfelde ook of een akkoord zal worden bereikt over dit vraagstuk vóór de totstandkoming van een algemene hervorming van het geldstelsel. Een paar weken geleden werd de kans op het herstel van de vrije goudverkoop groot geacht, voor al na een interview, dat dr. Emmin- ger, de vice-president van de Bundes bank gaf aan het Duitse dagblad 'Han- delsbjatt'. Het verbod op verkoop van goud op de vrije markt door de cen trale banken werd door Emminger uit de tijd geacht, omdat de VS de inwis selbaarheid van de dollars in goud in augustus 1971 hebben opgeschort. Daarom zou de scheiding tussen de vrije goudmarkt (waar een prijs van circa 115 dollar geldt) en de monetai re goudmarkt (vaste prijs 42.22 dol lar) geen zin meer hebben. De Euro pese landen zouden echter nog niet bereid zijn hun goud tegen de niet bij de VS om te wisselen dollars- te verkopen. De ministers van de twintig industrië le en ontwikkelingslanden bespraken overigens nog meer problemen dan het goud alleen. Zo stond op de agen da een systeem voor correctie van uit hun even-wicht geraakte betalingsba lansen en het probleem van de trek kingsrechten. Doordat de VS gunstig hebben gereageerd op compromisvoor stellen van Japan en de EEG over de ze kwesties is de kans groter gewor den op een algemeen monetair ak koord tijdens de jaarvergadering van het IMF in september in Nairobi. De Duitse minister van financiën Schmidt heeft tijdens de conferentie gezegd, dat alle belangrijke vraagstuk ken binnen zes maanden zullen zijn opgelost en dat er in 1974 een nieuw monetair systeem zal zijn. DOLLAR In de meeste Europese centra hebben dollar en Pond zich gisteren weer wat hersteld van de recente klappen. In Frankfort steeg het Amerikaanse be taalmiddel van DM 2.3155 tot 2.3520 maar zakte toen weer in tot 2.33 aan het slot van de handel. Het Pond liep 18 pfennig op tot 5.87. In Parijs deed de dollar voor commerciële doelein den frs. 4.12 tegen 4.09 op maandag en in Zurich was de Amerikaanse munt ook al beter: een stijging van S. frs. 2.8325 tot 2.8680. De spanning tussen de valuta's, die ten opzichte van elkaar maar beperkt mogen zweven (de zgn. slang in de tunnel )was gisteren ook wat minder. Geen van de Europese munteenheden, die aan dit systeem meedoen, zou meer dan l}-. pet van de officiële, koers ten opzichte van de mark afwij ken, terwijl het maximum 2.25 pet is. EFFECTENKOERSEN AVONDVERKEER AMSTERDAM In het telefonisch avondver- keer kwamen gisteravond de volgende koer sen tot stand (tussen haakjes de officiële slotkoers van overdag). Akzo 73.70 gb-73.9» (74 gb): Hoogovens (74): Kon. Olie 110 90- 111.30 gl (111.10): Philips 50.30-50.40 gl '5Ó.6» gl): Unilever 128.30-128.70 (129); KLM - (104 gb). 1913 1973 Onze Ouders en Grootouders A. van Kampen en A. van Kampen-van der Vaart zullen maandag 6 augustus 60 jaar getrouwd zijn. S. J. van Kampen J. W. van Kampen-Quak Bram Anne-Wilma Leontine Zij, die hen hiermede willen feliciteren worden hiertoe uitgenodigd op vrijdag 3 augustus tussen 7.00 en 9.00 uur in 'Het hart van Delft', Vlamingstraat 44, Rietveld 109. 'Rozenhof', Anjerlaan 49, Naaldwijk. Voorheen: Brasserskade 215, Delft. Op 10 augustus a.s. hopen D.V. onze geliefde Ouders en Grootouders H. van Wijk en S. P. van Wijk-de Jong hun 40-jarige echtvereniging te herdenken. Hun dankbare kinderen en kleinkinderen. Giessenburg, juli 1973. Peursumseweg 18. Gelegenheid tot feliciteren op vrijdag 10 augustus vanaf 19.30 uur in het zalencentrum 'De Stigt', Peursumseweg 15, Giessenburg. Op 28 juli overleed tot mijn leedwezen in het ver pleegtehuis Callicarpa te Gouda mijn trouwe Huisgenote Lena M. Brandhorst draagster van de eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau in zilver Gedurende 43 jaar heeft zij haar taak met de grootste zorg en toewijding vervuld. Jac. van Beek Jz. Hazerswoude, 31 juli 1973. Westeinde 18. Met grote verslagenheid hebben wij kennis geno men van het plotseling overlijden van onze zeer geachte administrateur de heer T. H. W. van Gent Door de inzet voor zijn werk zal zijn persoon ons steeds in herinnering blijven. Gezamenlijk personeel van de begraafplaats 'Rhijnhof'. Aud Kjellaug Leline en Johannes Pronk huwelijksvoltrekking vindt D.V plaats in de kerk van Oddernes. Kristlansand. Noor egen. Kristiansand. Amsterdam. Ons adres Is: O.Z. Achterburgwal 87, Amsterdam. IN PLAATS VAN KAARTEN ..Daarboven Juicht een grote schaar van kinderen voor Gods troon" Tot onze diepe droefheid nam God door een droevig ongeval tot Zich ons aller lieveling Martin Vooys A. Vooys W. Vooys-v. d. Cor en Corrle G err it Arie Gelegenheid tot condoleren 's middags van 35 u. en 's avonds van 79 u. Geen bloemen De rouwdienst zal gehouden worden zaterdag 4 augustus a.s, des nam. 1.15 u. in de zaal van de Ichtuskerk aan de Nachtegaallaan te Kat wijk aan Zee. waarna de be grafenis zal plaatsvinden omstreeks 2.00 u. op de nieuwe begraafplaats ..Duin- rust" aan de Parklaan te Katwijk aan Zee. Geheel onverwacht ging van ons heen onze lieve Schoon zoon, Broer. Zwager en Oom Teunis Huibert Willem van Gent echtgenoot van M. v. d. Kaaij. op de leeftijd van 54 jaar. A. S. v. d. Kaalj-Boelee M. Boogaarts-van Gent J. Boogaarts C. J. v. d. Kaalj W. C. v. d. Kaaij-Breier M. v. d. Kaalj M. S. v. d Kaalj-la Lau A. S. van Oosten- v. d. Kaalj II. van Oosten H. v. d. Kaalj J. M. M. v. d. Kaalj- Teunissen Neven en nichten. Leiden, 29 juli 1973. 'En hij was niet meer, want God had hem opge nomen.' Op Zijn tijd, maar voor ons plotseling, nam de Here tot Zich in Zijn Heerlijkheid mijn geliefde Man, onze zorgzame Vader en Opa, Zoon, Behuwd zoon, Broeder, Zwager en Oom Bouwe de Winter echtgenoot van Adriana Elisabeth van der Kaaij op de leeftijd van 56 jaar Monster: A. E. de Winter-v. d. Kaaij Maasdijk: E. L, Hanemaaijer-de Winter M. A. Hanemaaij er Jaco - Rianne - Carla Nieuw-Vennep: L. de Winter T. T. dc Winter-Koning Miranda - René en verdere familie Monster, 30 juli 1973. Amandelgaarde 43. Aan het woonhuis geen bezoek De overledene is opgebaard in de Gereformeerde Kerk, Burg. Kampschoërstraat 25. Gelegenheid tot condoleantie aldaar donderdag 2 augustus van 79 uur n.m. De rouwdienst zal worden gehouden vrijdag 3 au gustus a.s. des namiddags 1.30 u. in bovengenoem de kerk, waarna de begrafenis zal plaatsvinden op de algemene begraafplaats te Monster. De kerkeraad en de commissie van beheer van de Gereformeerde Kerk van Monster geven met droefheid kennis van het plotseling overlijden van B. de Winter Hij was jarenlang koster. Wij gedenken in dankbaarheid het vele werk, dat hij voor onze kerk verricht heeft. Onze troost is, dat hij wandelde met God. Namens de kerkeraad: Ds. Tj. Ausma (praeses), B. W. Berrevoets (scriba), J. Oosterman (voorz. Comm. van Beheer), P. van Rossum (secretaris). Monster, 30 juli 1973. Heden overleed, op de gezegende leeftijd van 95 jaren, onze geliefde en vereerde Vader, Behuwd- en Grootvader, Broeder en Zwager, de Heer Jacob Sanders sedert 1937 weduwnaar van mevrouw Adriana Ponte, oud-wethouder (19271945), oud-lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland (1937), ereburger van Dordrecht (1946), ridder in de Orde van Oranje-Nassau (1949). Dordrecht: P. Sanders P. Sanders-Versteeg Nannie 's-Gravenhage: Ir. F. J. Sanders E. H. Sanders-Los Ria, Adri, Lineke Mej. I. Wildeman, huisgenote Dordrecht, 29 juli 1973. Oranjepark 49. De overledene ligt opgebaard in het Rouwcen- trum, Kon. Wilhelminastraat 48. Gelegenheid tot bezoek aldaar woensdagavond van 6.45 tot 7.30 u. De teraardebestelling zal plaatshebben donder dag 2 augustus a.s., vanuit da aula, op de Alge mene Begraafplaats, te 14.30 uur. Op verzoek van de overledene geen bloemen, geen toesprakon. Cruiji AMS' van J zó ma fer is miscli is. AI geren Cor C< deze zi over e Ajaciec toen z< keer e< 'Cruijff dit all< dat de weken van de bij Aja Keizer ,A-selec1 j Vorig s nog. In de s name n 25 JAAR VORSTIN in woord en beeld trouw en te goeder trouw stort f 6,95 op giro 2405061 of een telefonische bestelling aan 01621 3850'-3231 decom uitgeverij raamsdonksveer IKERKR chuWr nn'caunnrlc uiw Hes /mr oefencar 27/7 30/7 31/7 Bovls 2.25 2.25 2.20 Dom Tar A Chem 22>, 22^, Husky 24J, 24-, 24-. Nat. Glas 10'j 101, 11 Mass Ferguson 21 21 21", Nat. Resources 9.12L 9 21L 9.16b Shell Canada 20!» 20!» Met grote droefheid namen wij kennis van het plotseling overlijden van weduwe van Pieter Anthonie Verkerk, in de ouderdom van 71 jaar. In haar verliezen wij een grote steun en betuigen onze op rechte deelneming aan de Familie. Personeel P. A. Verkerk. Zwijndrecht, 27 juli 1973. Plantageweg 3, Swinhove. [steeds r lUccesvc in Wag< leen rovj f lOOr per maand, indasief studieboeken Krinó da ,iscus be,aau 30 ,ot HüenE niulg 15 doceercentra d°tnederlaa Utrechtse 9eheel Neder,a in de tv VUvillUU speciale vooropleiding voor hjrjp van Repetitoreiibv ad Veemarktplein 35 bis, Utrecht, tel. 030 - 94 06 41 (bel ndJ-O voor Ihet paui tweede h 'conditior Internationale handel in granen en grondstoffen voor de voedings- en veevoederindustrie. Wij vragen voor onze Dienst Financiën een: Genoemde funktionaris krijgt na een geruime inwerkperiode een zelf standige taak te vervullen bij de in- en verkoop van vreemde valuta. Tevens zal hij zorg dragen voor de informatievoorziening over de koers ontwikkelingen e.d. aan de handelsafdelingen. Voor deze belangrijke funktie zoeken wij een intelligente jongeman van omstreeks 25 jaar, met een voltooide middelbare schoolopleiding. Kennis van het bank- en geldwezen strekt tot aanbeveling, doch is geen vereiste. Wel dienen reflectanten te beschikken over goede kontaktuele eigen schappen, terwijl gevoel en belangstelling voor de internationale handels- problematiek onontbeerlijk is. Wij bieden een interessante funktie, met reële promotiemogelijkheden, in een boeiend en dynamisch bedrijf. Een goede salariëring is uiteraard vanzelfspreken. De verdere arbeids voorwaarden zijn gunstig te noemen. Tenslotte: In het Land van Altena, de groengordel tussen de Randstad en Brabant, is het goed wonen en werken. Huisvesting is er geen probleem. Uw sollicitatie kunt u richten aan: N. G. J. Schouten B.V., t.a.v. de Dienst Personeel en Organisatie, Burgstraat 12 te Giessen (N.-Br.). Nadere informaties worden gaarne verstrekt door de heer J. A. de Ruiter, tel. 01832-141, toestel 195. (ken: Ale en 0-2 (l '•2. Toescl naakte in ien aanzit Juitse rei en met c •eloning U Gronii terker ei 'loeg herl laties. 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 10