Moeder noemt haar
dochters zusterkerk
Codex door geleerde gestolen
Tsjechoslowakije krijgt
veel nieuwe priesters
Vandaag
'llBllla\ll
De anglicaanse gemeenschap:
Trouw
K wartet
'Terreur in Brazilië
lijkt op oostblok'
Duitse kerk helpt
dienstweigeraars
Vrouw in vangzeil geworpen
Bi
A
Nieuwe boeken
Catharinaklooster
dankt beroemdheid
aan vondst van oud
bijbelgedeelte in
de vorige eeuw
TROUW/KWARTET MAANDAG 30 JULI 1973
KERK/KUNST/BINNENLAND T2 /K2 L
door dr. Peter Staples
LONDEN De anglicaanse gemeens chap heeft geen hoofdkwartier, want de
kerken, die samen deze gemeenschap vormen zijn in hoge mate onafhankelijk
en zelfstandig. Dit blijkt ongetwijfeld tijdens de vergadering van de angli
caanse consultatieve raad, die deze dagen wordt gehouden.
De kerk van Engeland kan via het
staats- noch door het kerkrecht haar
wil opleggen aan andere anglicaanse
kerken. En de aartsbisschop van Can
terbury kan zich rechtens niet gedra
gen als hoofd van het anglicaanse bis
schoppencollege, al heeft hem al
tijd een zogenaamd erevoorre." t gege
ven. Anders gezegd: de anglicaanse
kerk heeft noch een Vaticaan, noch
een paus. En nog anders gezegd' de
kerk heeft geen belijdenisformul^ren,
zoals op het Europese vasteland _.j-
bruikelijk. Maar hoe weet de angli
caanse kerk dan haar eenheid en
identiteit te handhaven? Zonder een
hoofdkantoor, zonder hiërarchie, zon
der ambtscharisme en zonder trouw
aan een belijdenisstuk. Zonder alles
wat anderen als onmisbaar beschou-
Familie
De preciese reden kun je niet gemak
kelijk vaststellen of uitleggen, maar
de meeste anglicanen zouden eggen
dat de anglicaanse gemeenschap een
grote familie is. Net als in veel gewo
ne gezinnen, heeft ook in dit geval de
moeder het leven geschonken aan al
leen maar dochters; ze heeft ze opge
voed (niet altijd even verstandig,
maar welke moeder is ooit vol
maakt?); en nu ze groot geworden
zijn, en nu ze groot geworden zijn,
behandelt moeder haar dochters meer
als zusters. Daarom lukt het de angli
canen te spreken over de moec' r-^erk
en haar zuster-kerken, zonder enige
innerlijke tegenstelling te bemerken.
Ze zijn bijeengebleven door een soort
familietrouw; al zijn er tijden dat
moeder het bijna niet kan laten zich
met de dochters te bemoeien, vooral
wanneer het lijkt alsof de kinderen
een fout dreigen te maken. Maar on
danks de vele verschillen in omstan
digheden en gedragslijnen (zouden fa
milies niet erg vervelend zijn als er
geen geschillen waren?), is het de fa
milie gelukt door verscheidene grote
crises heen te komen. Bijvoorbeeld
de afscheiding van de Amerikaanse
kolonieën in de 18e eeuw en de be
vrijding van de kolonieën in de derde
wereld in de 20e. Hoewel al deze ang
licaanse dochters nu hun eigen huis
houden hebben, horen zij nog steeds
bij de familie. Zonder een behaald
soort diepe en fundamentele angli
caanse familietrouw. zou het allang
een gebroken gezin zijn geweest.
Symbool
Net als echte families moet je weten
dat de anglicanen hun familie-eenheid
tonen bij familiegelegenheden. Als zij
bijeenkomen worden problemen en
ruzietjes naar voren gebracht en be
sproken (niet altijd met succes) en al
ledaagse familiezaken kunnen worden
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur: B Bol. Den
Haag; c. Bleumink. Paters
welde: mr. G C van Da-n.
Nootdorp; W A Fibbe. Rot
terdam J Lanser. Utrecht,
drs. J W de Pous Den Haaq.
J Smallenbroek Wassenaar
Overige leden van het aiqe-
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H A de Boer. IJmui-
den; Th Brouwer. Assen; mr
dr. J. Donner. Den Haaq J
van Eiberqen. Schaarsberqen.
mr. K. ven Houten Wapenin
gen; ds. O T Hylkema. Bilt-
hoven Jac Hmisen Oe'tt
mevrouw M C. E Klooster-
man-Fortgens. Vocrsch"ten,
mevrouw J G KraavevHij-
Wouters, Heeihugowaard.
prol. dr. G N lammens.
Kaardends F. H Lands
man. Den Haag: H de Mooij
Rijnsburg: H Öttevanqer Bui
tenpos': mr dr J Ozinqa.
Lunteren; H H. Wemmers.
Den Haaq; drs. R. Zijlstra.
Oosterland (Zld
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers. N Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83
Postgiro: 26 92 74 Bank:
Ned Midd Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
geregeld. Maar de bijeenkomst zou
ook nog plaatshebben als er niet van
zulke zaken te regelen waren, hetgeen
betekent dat zaken niet de hoofdmoot
zijn van dit soort vergaderingen. In
zekere zin is de belangrijkste functie
geheel symbolisch van aard, maar dat
betekent allerminst dat het bijeenko
men geen werkelijk doel heeft. Inte
gendeel, al kunnen buitenstaanders
dat moeilijk inzien. Alle familiebij
eenkomsten neigen er toe een veel
heid van persoonlijke betekenissen te
bevatten, die voor waarnemers van
buiten de intieme familiekring weinig
betekenis hebben en die voor zo'n
buitenstaander moeilijk te plaatsen
zijn. Toch is de grote familierc lie
geen privé-aangelegenheid; het is ook
een we iverwogen openbare vertoning
van de kracht van de familie en van
haar saamhorigheid.
Verbreding
bij te komen of er in te blijven. Fa
milies blijven bij elkaar zolang zij dat
willen; en zolang zij dat verkiezen
gaan zij voort met het veranderen en
vormen van hun gewoonten en tradi
ties. Waar mogelijk worden de gren
zen zo ruim mogelijk gesteld; zo wei
nig mogelijk wordt iemand pijn ge
daan of beledigd. En dit gebeurt zon
der enige sancties, alleen door eikaars
problemen en zorgen te delen.
Zaken
Dit jaar gaat het over echte familie
aangelegenheden. Hoe worden de fa
miliebanden hersteld met gescheiden
leden (rooms-katholieke, lutherse en
orthodoxe kerken). Hoe kunnen we
de familie vormen in kwesties van
maatschappelijke gerechtigheid. Hoe
helpen we diegenen die moeten leven
in culturen met andere gewoonten
(polygamie). Wat staat ons te doen,
nu enkele familieleden van plan zijn,
over te gaan tot maatregelen waar an
deren zich zeker aan zullen stoten (de
vrouw in het ambt).
Deze dagen worden deze kwesties be
sproken. Misschien zal tegen mijn ver
wachting en hoop in na de bijeen
komst blijken dat het idyllische beeld
van de ongebroken anglicaanse fami
lie in stukken ligt als een gebroken
spiegel. Geen enkele familie is vol
maakt en de banden die de leden met
elkaar hebben, kunnen overspannen
worden.
(Dr. Peter Staples M.A., Ph. D. is we
tenschappelijk hoofdmedewerker ver
bonden aan de leerstoel van prof. dr.
A. J. Bronkhorst (kerkgeschiedenis
van de twintigste eeuw en oecumeni
cal aan de rijksuniversiteit te
Utrecht).
In het Victoriaanse tijdperk was de
eerste van deze familie-bijeenkomsten
alleen toegankelijk voor de verschil
lende gezinshoofden van de familie,
anders gezegd voor de bisschoppen en
aartsbisschoppen. Deze zogenaamde
Lambeth-conferenties werden om de
tien jaar gehouden (in vredestijd) in
de officiële zetel van de aartsbisschop
van Canterbury. In de eerste dagen
ging het zeer sterk om de zorg over
de voortgang van de vrijzinnigheid in
de kerk en om het bewaren van de
anglicaanse band met de nieuwe onaf
hankelijke kolonies in Amerika.
De huidige familieproblemen zijn
heel anders; de maatschappelijke ver
anderingsprocessen zijn opvallend ver
sneld en dc anglicaanse houding tegen
over het gezag is gewijzigd. De doch
ters en de kleinkinderen (om zo te
zeggen) hebben er niet langer vrede
mee als moeder (of grootmoeder) ge
heel alleen het woord voert. Verder
worden de jonge familieleden en die
veraf wonen zich meer en meer be
wust dat hun problemen heel anders
zijn dan die welke oma in het verle
den gewend was op te lossen. Zij wil
len vaker over hun problemen spre
ken met de gezinshoofden; zij willen
dat steeds meer familieleden gehoord
worden; en tenslotte willen zij dat
enige vergaderingen 'ter plaatse' ge
houden worden in plaats van in het
oude familiegoed. Als gevolg hiervan
komt de familie nu tussen de Lambeth-
conferonties elke twee jaar bijeen.
Geestelijken en leken hebben, net als
de bisschoppen, het recht om te spre
ken. En de plaats van samenkomst
verandert elke keer. De eerste bijeen
komst van de anglicaanse raad heeft
plaats gehad in Limuru (Kenya) in
1971.
Welkom
Net als bij de meeste familiebijeen
komsten waren de vruchten vooral
symbolisch; maar Wat de symbolen
uitdrukten was van groot belang. Ge
toond werd dat nog steeds alle kinde
ren en kleinkinderen welkom zijn in
de familiekring; dat de hele familie
nog steeds alles wilde doorpraten; en
dat dit gedaan werd uit vrije wil:
want niemand was (of kon worden)
gedwongen te komen.
Families worden niet geregeerd door
wetten en statuten: tenminste niet in
juridische zin. Nadat iemand een ze
kere volwassenheid heeft bereikt kan
hij niet meer gedwongen worden er
CBACK-PALENBERG De onder
drukkingsmethoden van het Brazili
aanse bewind gaan lijken op de toe
standen, welke in de Sowjet-Unie en
in andere Oostbloklanden heersten.
Aldus de organisatie van katholieke
mannen in West-Duitsland in een re
solutie, waarin zij haar instemming
betoont met de recente verklaring van
18 bisschoppen van Noordoost-Brazi-
lië. Daarin veroordeelden de bisschop
pen de willekeurige arrestaties, folte
ringen en moorden, waardoor het re
giem zich op de been houdt.
De Nederlandse afdeling van het La-
tijnsamerikaanse vakverbond Clat be
reidt. samen met verschillende Belgi
sche organisaties een actie voor tegen
de grote expositie Brazil 73. die dit
najaar in Brussel wordt gehouden,
'om. aldus Clat. het Braziliaanse eco
nomische wonder op de Europese
markt te brengen'.
FRANKFORT De Evangelische
kerken in Duitsland beschikken mo
menteel over 350 pastores en pastora
le helpers, die belast zijn met de zorg
voor dienstweigeraars en degenen, die
alternatieve burgerdiensten verrich
ten. Zij werken over heel Duitsland
behalve in Berlijn, waar geen dienst
plicht bestaat.
Bovendien staan nog tenminste 150
andere leden van de synode ten dien
ste van de gewetensbezwaarden. Som
migen van hen zijn werkzaam in op
dracht van de landskerken en heb
ben een volle dagtaak aan hun gees
telijke verzorging en bijstand.
PRAAG De afgelopen weken zijn in Tsjechoslowakije 112 diakens
tot priester gewijd: de helft zijn Tsjechen, de helft Slowaken. Vorig
jaar bedroeg het aantal nieuwe wijdingen 59.
Oorzaak van het grote aantal nieuwe
wijdelingen is, dat in de tijd van de
Praagse lente onder Doebcek. het nu
merus clausus voor seminaristen opge
heven geweest is. Door die opheffing
hebben velen, die noodgedwongen een
ander beroep hadden gekozen, de kans
waargenomen hun priesterstudies als
late roepingen te beginnen.
Het numerus clausus is na de val van
Doebcek weer snel ingevoerd. Boven
dien mogen nu jonge mensen, die
eenmaal een technische school hebben
afgemaakt of een andere universitaire
studie begonnen zijn, niet meer om
zwaaien en bv. theologie gaan stude
ren. Vandaar dat het aantal theologi
sche studenten de laatste jaren weer
sterk terugloopt.
Toch betekent het grote aantal nieu
we priesters niet zonder meer een
verjonging van de vergrijzende clerus.
De staat blijft het recht houden een
numerus clausus ook voor nieuwe
aanstellingen van priesters te handha
ven. Dit zou er toe kunnen leiden,
dat de nieuwe priesters wel een func
tie als pastoor zouden mogen aanvaar
den. maar dat een aantal ouderen ver
plicht met pensioen moet gaan.
Bij een brand in een woonhuis in de Eerste Jan Steenstraat in Amsterdam heb
ben twee brandwachten het leven gered van mevrouw Groenestcin. Zij durfde
het niet aan van de derde verdieping van het pand in het vangzeil van de
brandweer te springen. De brandwachten hebben haar toen over een uitste
kende versperring van waslijnen in het vangzijl geworpen. Door de brand, die
op de tweede verdieping ontstond, brandden de achterzijde van dc eerste ver
dieping en de bovenste twee etages geheel uit. Daardoor werden acht personen
dakloos. De foto toont de blussingswerkzaamheden.
door: dr. N. J. van Eikema Hommes
Vanaf de vestingbouw door kei
zer Justirnaus tot de 12de eeuw
weten we niet veel van de ge
schiedenis van het klooster St.-
Catharina. Tot de 12de eeuw nl.
zijn er geen kloosterkronieken
gevonden. Daarna zijn er vele do
cumenten, waaronder afkondigin
gen, privileges van Arabische
vorsten. Daaruit blijkt, dat het
klooster genegenheid en stepn
van de islam genoot. Deze sym
patic van de Islam is begrijpelijk,
waar vele Bedoeinen geloven, dat
Mozes zelf op Gods bevel het
klooster bouwde.
Kruisvaarders
Het zijn de kruisvaarders geweest, die
de legende van de heilige Catharina
naar het Westen gebracht hebben en
daarmede de faam van het klooster.
De komst van de kruisvaarders mot
hun barbaars optreden en afschuwelij
ke afslachtingen (met de Psalmist kan
men zeggen: 'De heidenen zijn geko
men, zij hebben stout Uw erfdeel in
genomen') bracht de monniken in het
Catharinaklooster in een pijnlijke si
tuatie.
Hun bruut optreden bracht grote ver
ontwaardiging onder de veel meer
verdraagzame aanhangers van Moham
med. De ene naam de ruwe houwde
gen Reinoud van Chatillon, een niets
ontziende ordinaire moordenaar en
struikrover door een lijfwacht van de
edele Saladin in 1187 gedood, spreekt
boekdelen. Geen wonder, dat de mon
niken van 't klooster de kruisvaarders
liever niet dan we! zagen verschijnen.
Zij vreesden begrijpelijk repercussie
van de Islam.
Uit de beschikbare bronnen blijkt,
dat talloze kruisvaarders de verre tocht
naar het klooster gemaakt hebben.
Daarbij stond één verlangen voorop:
opgenomen te worden in de orde van
de heilige Catharina en wel bij haar
albasten doodskist De slimme monni
ken wisten de opname duur te verko
pen. Alleen via kostbare geschenken
schonken zij dit privilege! De hoge
prijs, die betaald moest worden,
klinkt nog na in het gezegde onder
het volk in Duitsland van die dagen.
'De ridders van het Heilige Graf zijn
de waardigste, die van de Heilige Ca
tharina de duurste'.
Als slimme diplomaten wisten de
monniken vaak handig te reageren op
grote historische ogenblikken. Als Na
poleon Egypte heeft veroverd en zij
triomftocht in Cairo houdt, zenden zij
een deputatie naar hem toe. Dit legt
hun geen windeieren. De grote veld
heer is daarover zo verrukt, dat hij
spontaan een beroemd edict uitvaar-
digd, waarin hij op de hem bekende
gezwolle wijze de lof en de privileges
van de monniken proclameert.
Wereldberoemd
In de 19de eeuw wordt het klooster
Het interieur van de hoofdkerk van het St.-Catharinaklooster op de
Sinaï.
aan de voet van de Mozesberg ineens
wereldberoemd en wel door de ont
dekking van het oude Bijbelhand
schrift de Codex Sinaiticus door de
Duitse geleerde Constatin Tischendorf
op zijn drie reizen naar het klooster
(1844-1859). Daar komt dan in 1892
nog bij. de ontdekking in hetzelfde
klooster van de Syrus Sinaiticus door
de Engelse geleerde Orientaliste Me
vrouw Agnes Lewis -Smith (1843-
1926).
Beide ontdekkingen betekenden een
schok voor de N.T. wetenschap. Dc
Syrus Sinaiticus was een Palimpsest,
waarmee wordt aangeduid een hand
schrift, waarover later een andere
tekst is geschreven.
Zo was het hier met de Syrus Sinaiti
cus. Onder de in de 8ste eeuw met
donkere inkt geschreven biografieën
van de heilige vrouwen, ontdekte men
een handschrift uit de 4-de of 5-de
eeuw van een Evangelie in Syrische
tekst geschreven uit de 2-de eeuw.
Maar de grote glorie van het klooster
was en bleef de ontdekking van Con
statin Tischendorf.
Een dief?
De monniken van het Catharinakloos
ter beschouwen Tischendorf als een
dief en zij vertellen dat ook aan een
ieder, die het maar wil horen. In de
bibliotheek hangt trouwens de brief
van Tischendorf, waarin hij belooft
het handschrift te zullen terugsturen.
De schijn is dus tegen hem. Wach
tend op vertrek van ons vliegtuig
vroegen enkele joodse gidsen mij, hoe
of het nu zat.
Ik vertelde hun, wat ik van de ware
toedracht wist.
Het is beslist laster om Tischendorf
een dief te noemen. De grote en vro
me geleerde heeft zelf een open en
eerlijk verhaal opgesteld van ontdek
king en verdere lotgevallen van de
beroemde codex.
Het komt kort samengevat hierop
neer. Op 4 februari 1859 maakte Ti
schendorf in de namiddag nog een
wandeling met de opzichter van het
klooster. Hij zou over enkele dagen
weer vertrekken naar Cairo. Ondanks
alle speurwerk had hij niets meer ge
vonden van het bijbelhandschrift,
waarvan hij bij-zijn eerste bezoek aan
de Sinaï een fragment had ontdekt, of
het beter gered uit de grote prulle- VOOTStGl
mand, bestemd voor de kachel.
Enorm boek
De opzichter vroeg hem nog een ogen
blik met hem mee te gaan in zijn 'cel
om een verfrissing te gebruiken. Zo
gebeurde en amper binnen, zei de gast
heer, het onderwerp van hun conver
satie tijdens de wandeling weer opne
mend. dat hij ook een Septuagint, een
vertaling van het oude testament in
het Grieks had gelezen.
Hij haalde daarbij uit de hoek van
zijn cel een enorm boek in een rood
kleed gewikkeld te voorschijn en leg
de dat voor Tischendorf neer.
Deze haalde het document te voor
schijn en ontdekte tot zijn grote ver
rassing niet alleen dezelfde gedeelten,
die hij vijftien jaar geleden gered
had uit de grote prullemand maar
ook andere gedeelten van het oude
testament, een compleet nieuw testa
ment, en daaraan toegevoegd de be
roemde brief van Barnabas en een ge
deelte van de Pastor van Hermans.
Twee beroemde geschriften van de
zogenaamde Apostolische vaders.
Tischendorf onderging als geleerde de
schok van zijn leven. Hij wist ineens
dat hij voor zich had een exemplaar
van de hele bijbel in het Grieks en
wel uit de 4-de eeuw!
EEN GELEIDE DIE ZICII LAAT
LEIDEN
Moet een mens van God persé onder
gaan in de woeste wrede wereld? Dat
is de vraag die we boven de nu vol
gende periode in Jozefs leven zouden
kunnen zetten. Hij is een mens Gods.
De Heer was met hem, staat er. Hij is
niet zozeer de 'gcede Jozef', groot in
deugd', als wel een schijnbaar slecht
terecht gekomen mens. De woeste
wrede wereld staat om hem heen. Het
is de wereld van de slavernij, de we
reld waarin de mens niet als mens
maar als robot bekeken wordt, alleen
maar functioneel: wat kan hij? Wat
zit er voor exploitatiemogelijkheid in
hem? Hoe kunnen de kosten zo laag
mogelijk en de baten zo hoog moge
lijk uitvallen? Het is ook de wereld
van de tragiek .Jozef is een verlaten
mens. Verkocht en verraden. Zo ie
mand komt meestal met de rechter in
aanraking. Het is ook de wereld waar
in de verleiding als een tornado op zo
iemand afkomt en de ontrouw van die
hem omringen, het huis is waarin hij
woent. Een woest, wrede wereld, een
woestijn als van Jezus, na zijn doop
(en zij doopten zijn kleed in het
bloed). Opvallend is dat we met een
andere Jozef te maken krijgen dan tot
nu toe. De put en het transport heb
ben hem geen kwaad gedaan. Hij is
niet verbitterd en kent geen zelfmede
lijden. Het is een andere Jozef. Niet
langer het jongetje met de mooie
mantel en in de schaduw van de ja
gende vader. Geen wonder: de Heer is
met hem. Hij is een geleid mens. Hij
staat niet voor eigen rekening. Een
hand die hem leidt. Een ongezien
licht dat bij dag en bij nacht boven
hem aanwezig is. Een woord dat nooit
ter aarde valt. Een geleide die zich
laat leiden. Een gezegende en die tot
zegen is. Een mens van God hoeft
niet onder te gaan in de woeste wre
de wereld. Er zijn ongekende moge
lijkheden. Een saldo van liefde dat
ter beschikking staat als alle liefde
om hem heen faalt, of liever totaal af
wezig is. Een stille ster die naar het
broodhuis leidt. (Genesis 39, 1-6).
LEI
trel
late
het
De
veili
hier
de
ook
den
de
der. Hij vroeg hem verlof om het ma
nuscript mee te nemen naar Cairo om
het daar geheel over te kunnen
schrijven. Waar de prior twee dagen
tevoren naar Cairo was weggereisd
voor zijn bezoek aan Constantinopel
om daar de verkiezing van een nieu
we aartsbisschop bij te wonen, durfde
men het verzoek niet in te willigen.
Eén monnik weigerde beslist toestem
ming te geven.
Wat deed nu Tischendorf? Hij ver
trok bij zrnsopgang 7 februari 1859
snel naar Cairo in de hoop daar de
prior nog te ontmoeten en van hem
toestemming te krijgen. Dit lukte. Hij
trof de prior nog in Cairo aan en de
ze gaf toestemming aan Tischendorf
het handschrift mee te mogen nemen.
Ijlings kreeg een bedoeïen opdracht 't
kostbare handschrift uit het Sinaï'
klooster te halen. De man was op zijn
kameel in negen dagen heen en terug
en op 24 februari was de onbetaalbare
schat weer in handen van Tischen
dorf.
Overschrijven
Tischendorf brengt de volgende mor
gen vroeg een bezoek aan de bestuur-
Tischendorf deed toen het voorstel de
codex als geschenk aan te bieden aan
de tsaar van Rusland als protector
van het Grieks, orthodoxe geloof. Dit
vond algemene weerklank bij de mon
niken, maar er kwam plotseling een
kink in de kabel, door verzet van de
patriarch van Jeruzalem.
Na hoger beroep van de nieuw be
noemde patriarch op de andere patri
archen, aartsbisschoppen en bisschop
pen werd de zaak eindelijk gunstig
beslist. Het recht van het Sinaïkloos-
ter zelf over de bestemming van de
codex te beslissen, -werd erkend.
Tischendorf bracht zelf vanuit Con
stantinopel het heugelijk nieuws naar
de broedergemeenschap in Cairo,
waar hij 24 september arriveerde. De
aartsbisschop en de monniken brach
ten hem warme dank voor al zijn toe
wijding. De volgende dag ontving Ti
schendorf verlof de codex mee te ne
men naar St. Petersburg en deze te
copiëren.
Het verhaal over Tischendorf als dief
heeft stellig zijn voedingsbodem ont
vangen door het feit, dat de officiële
schenking zo lang op zich 'heeft laten
wachten. De eerste jaren kwam nl.
door innerlijke verdeeldheid in het
klooster, niets van eén rechtsgeldige
schenking. Tegenstanders hebben dit
uitgebuit. Pas in 1869 ontving men in
Petersburg een officiële schenkings
oorkonde.
Het eerste gedeelte van dit relaas van
dr. Van Eikema Hommes stond in
Trouw/Kwartet van j.l. zaterdag 28
juli.
Trevanian: 'De Eiger Killer', uitgave
De Arbeiderspers, Amsterdam. 323
blz., prijs 18,50.
Als we ons goed herinneren komt het
woord Eiger (menseneter) eerst op
bladzijde 102 in dit boek vol actie en
sex voor. Het zijn weer vreemdt
soortgenoten, die het lot van de men*
heid, via veiligheidsdiensten, in han
den hebben. Baas is een albino, le
vend op bloedtransfusies in een tot
stikkens toe benauwde ruimte waar
geen daglicht doordringt en de lakens
op bed zwart zijn. Meedogenloze
moordenaar is een professor in de
kunstgeschiedenis, tevens alpinist
Vrouwen zijn voor deze beroemde
schilderijenverzamelaar seksuele aspe-
rines, hij slikt er vrij wat maar nooit
twee tegelijk. De hoogleraar is een
'zuiveraar', gechanteerd en gemanipu
leerd met veel geld om te doden. Het
boek, waarin het woord genade niet
voorkomt, is in zijn soort ook genade
loos goed geschreven. In de dialogen
wordt nergens een blad voor de mond
genomen, de sex is zo gedoseerd dat
zij niet tegemoet komt aan de verruk
kingen van aankomende tweederangs
lezers.
Maandenlang stond dit werk op de
bestsellerslijst van Publishers Weekly
en nu zijn we in stat, via serie Crime de
la crime (hoogtepunten uit misdaadli
teratuur- en lectuur) van dc Inhoud
kennis te nemen. Trevanian tekent
zijn hoofdfiguren als mensen met een
beestachtige mentaliteit, zij houden
onze aandacht op hun bizarre levens
paden vast, zelfs als die langs de Ei-
gerwand lopen. De steeds meer tot
het uiterste opgevoerde spanning ont
laadt zich eerst in de laatste regels..-
Zeer verrassend.
G.L.
John Windgate DSC: 'De slag om Het
Kanaal. 'Uitgave Hollandia, Baarn.
191 blz., prijs 15,90.
De beschrijving omvat historisch juis
te gegevens over de gevechten in Het
Kanaal in de periode 1940-1943. waar
aan de namen Duinkerken en Dieppe
onverbrekelijk zijn verbonden. Het
verhaal is mede gebaseerd op stafwer-
ken en mogelijk daarom minder span
nend geschreven. Maar de harde fei
ten over gebeurtenissen die op zo kor
te afstand van ons plaats vonden, ge
ven nog heden veel te denken. Te
meer daar ze zich amper twintig jaar
geleden afspeelden.
Konsalik: 'Een man als een orkaan,
'Uitg. Dc Boerkerij, Baarn, 290 blz.
prijs 17,90.
Met een variatie op de titel zou men
van de schrijver kunnen zeggen 'Een
man als een telex'. Dit is naast een
drietal omnibussen minstens het;
twintigste werk dat aan zijn veelzijdi
ge brein is ontsproten. We volgen een
jeugdige miljoenenerfgenaam de heer
Bob Barreis, op diens korte tocht
door de play-boy wereld. Natuurlijk is
in de duurste sportwagen rijdende rij
ke Robert hartstikke knap en gedurig
omringd door verblindende schoonhe-'
den. Zulke zaken serieus te moeten le
zen. verveelt snel. Maar Konsalik
geeft daartoe geen gelegenheid. Hijj
rafelt niet alleen het beetje ka->
rakter van de niets ontziende plezier-l
jager uit elkaar, hij doet ook meester
lijk uitkomen wat de mensen, familie
en het slechte gezelschap om deze in
feite meelijwekkende patiënt, die een
dodelijk gevaar is voor zijn omgeving,
bezielt om een goede naam hoog te
houden. Geld en dus macht spelen
hun rollen voortreffelijk, manipuleren
duizenden mensen op geraffineerdej
manier. Maar er zijn ook andere|
machten, die het abnormale einde vanj
een ontstuimig leven kunnen veroor
zaken.
G.L.
ninf
gem
vert
met
Inte
den:
teri:
plar
beh
brei
trui
onir
en
vooi
sta a
vooi
Het
zich
de
rich
144
gebi
in
tien
gak
afzc
low
aan
geh
kap
con
Het
van
doo
Bej
doe
kost
ger;
doo
Civ
ken
Gro
Mei
B
KA
v C
moi
der
d v
olel
en
van
Car
ker
C J
en
Ove
Wil
van
78,
One
H
hen
Sch
Egr
van
wei
Gel
Lef
Me.'
Tru
LIS
E
ne
Nat
sch
mei
v
Boi
lia
Bro
Aai
C.
no
Pre
rinj
C
der
der
Sal:
J 1
Kei
1102
ton;
1 ISO
tart
