God weet
veel beter
wat er in
Amsterdam
te koop is
Ds. J. D. Boerkoel en
Ds. G. Lugtigheid overleden
V
eoeo
Nixons populariteit
nu op dieptepunt
Oostduits antwoord op
mislukte vluchtpoging
Trouw
K wartet
Rabbijn Goren verlangt
verbod proselytisme
Knnst
Joden en moslims
samen tegen
korte rokken
Dictator bij
paus op bezoek
Pamflet tegen
Jehova's getuigen
'Opnamen zijn
verder nutteloos'
Het was wee
behelpen met
oude muziek ft
Ulbricht is
ernstig ziek
Zwitserse kerk: niet
meer reclame-tv zondags
TROÜW KWARTET MAANDAG 23 JULI 1973
BINNENLAND/BUITEXL AND
TOC
door dr. J. J. Buskes
Ds. Van der Hoeven, conservator van de Graftuin in Jeruzalem, is
in zorg over Nederland en in het bijzonder over Amsterdam: 'Ik
geloof, dat tenzij Gods aangezicht wordt gezocht in gemeen
schappelijk gebed en verootmoediging ons land en met name
Amsterdam zeer snel geoordeeld zullen worden met vreselijke ka-
tastrofen. Ik weet mij geroepen, deze zomer naar Nederland te
komen, teneinde Amsterdam op te roepen, om alsnog de Here God
te zoeken en op te roepen tot verootmoediging voor de Heer om
onze lauwheid als kerk en gemeente van Jezus Christus en om ons
falen als priesters voor ons land en volk'. Ds. Van der Hoeven
heeft geconstateerd, dat de situatie, waarin Amsterdam verkeert,
gelijk is aan die van Ninevé in de dagen van Jona.
hebben bereikt. Denkt u nu vooral
niet, dat ik niet weet, wat er in Am
sterdam omgaat. En de Here God
ik citeer prof. Mönnich weet
nog veel beter wat er in Amsterdam
te koop is aan ontzaggelijk veel
kwaad tegen belachelijk hoge en
dat voeg ik er aan toe even be
lachelijk lage prijzen. Een goddeloze
stad. De ontkerstening en ontkerke
lijking zetten door. Maar waaraan
denkt ds van der Hoeven, als hij
spreekt over een dieptepunt van ze
delijk verval? Billy Graham was ont
steld, toen hij incognito het Vondel
park en de Walletjes bezocht. De
Beurs op het Damrak sloeg hij over.
In onze Gouden Eeuw had Amster
dam zo ongeveer de West-Indische
Compagnie in handen. De regenten
waren goed gereformeerd. De voor
naamste aandeelhouders in de
W.I.C. stuurden in 1628 een petitie
aan de stadhouder, toch vooral de
ware gereformeerde religie te hand
haven, maar in Suriname werd aan
de gereformeerde predikanten door
de gereformeerde plantagehouders
verboden, om aan de slaven het
evangelie te prediken, omdat slaven,
die christenen werden, moesten wor
den vrijgelaten. Pas in 1863 werd in
Suriname de slavernij afgeschaft.
Daarna werden contractarbeiders ge
ronseld in India en Ned. Oost-Indië
omdat de vroegere slaven naar de
stad gingen en de regenten belang
hadden bij de plantagebouw met
contractarbeiders. Een dieptepunt
van zedelijk verval. Dit las ik enkele
dagen geleden in het dagblad van de
vrijgemaakte gereformeerden. Waar
mee ik maar zeggen wil, dat ds van
der Hoeven wat voorzichtig moet
zijn met zijn profetie van vreselijke
katastrofen op korte termijn vanwe
ge een dieptepunt van zedelijk ver
val in Amsterdam.
Zo kwam het tot oprichting van 'Ac
tie Omkeer' verootmoediging, vas
ten, gebed en bekering 'omdat in
de hoofdstad een dieptepunt van ont
kerstening en zedelijk verval is be
reikt'. De actie duurt van half juli
tot eind augustus en draagt het
stempel van de initiatiefnemer. Aan
zijn goede bedoelingen en oprecht
heid twijfel ik geen ogenblik, maar
ik weet met deze actie vanuit de
Graftuin van Jeruzalem geen weg.
Daarom stel ik enkele vragen, in de
hoop, dat de lezers van Trouw be
reid zijn, samen met mij naar een
antwoord op deze vragen te zoeken.
Eén van de dominees, die meedoen,
sprak over Jona van der Hoeven.
Dat neem ik hem nietk walijk. Ds. van
der Hoeven heeft er aanleiding toe
gegeven: Ninevé-Amsterdam, Jona-ds
van der Hoeven!
Het 'Commentaar' van Trouw (6 ju
li) heeft terecht gezegd: 'Bij nadere
lezing van het boek Jona moge blij
ken dat het helemaal over Jona gaat
en nauwelijks over Ninevé'. Mijn
vraag is dan ook: gaat het in het
boek Jona niet veel meer tegen de
zelfverzekerdheid van Jona en Israël
dan tegen de goddeloosheid van Ni
nevé? Indien dit inderdaad het ge
val is, is er dan niet veel meer re
den voor ons als Amsterdamse chris
tenen, niet de straat op te gaan om
Amsterdam het oordeel aan te zeg
gen, maar ons terug te trekken in
het Leerhuis, om samen het boek
Jona te lezen?
In de winter, die achter ons ligt,
heb ik met 45 Amsterdammers in
het Leerhuis gezeten. Onder leiding
van Pater Tom Naastepad lazen wij
samen acht avonden het boek Jona.
Ik moest 73 worden, om de beteke
nis van het boek Jona in samenhang
met de hele bijbel enigermate te le
ren verstaan.
Jona ontving van God de opdracht
naar Ninevé te gaan. Ds van der
Hoeven spreekt van een gelijke op
dracht ten opzichte van Amsterdam.
Waarom verzet Jona zich van het
begin tot het einde tegen deze op
dracht en is ds van der Hoeven di
rect bereid? Een vraag om lang over
na te denken. En wie heeft ds van
der Hoeven gezegd, dat, tenzij Gods
aangezicht gezocht wordt, Amster
dam 'zeer snel' geoordeeld zal wor
den met vreselijke katastrofen? Hij
zal zeggen: 'De Here God'. Dan is
mijn vraag: 'Waarom moeten wij in
Amsterdam dat geloven?' Waarom
niet Londen, Parijs of Berlijn? Felle
anti-communisten zullen vragen:
waarom niet Moskou of Peking? Fel
le anti-amerikanen: waarom niet
Washington of New-York? Ja, waar
om nu bepaald Amsterdam?
Een goddeloze stad?
Nu komt een tweede serie vragen.
Amsterdam zou een dieptepunt van
ontkerstening en zedelijk verval
God in Amsterdam
Ja, God weet wat er in Amsterdam
te koop was en is, maar zijn gedach
ten gaan over Amsterdam. Gedach
ten van vrede of van onheil? Heeft
prof. Mönnich misschien toch gelijk,
wanneer hij zegt: 'Ergens in de
diepte, waar ik met al die Amster
dammers wandel, wandelt Hij met
mij mee?' Een goddeloze stad, maar
is er geen reden, om vanwege de
komst van Jezus Christus deze god
deloze stad ook een grote stad van
God te noemen? Is het Amsterdamse
leven niet het mensenleven, om het
welk God mens geworden en gekrui
sigd is? In Amsterdam wordt God
gelasterd, maar wordt er ook niet
naar God geluisterd? God wordt er
gevloekt, maar wordt er ook niet tot
God gebeden en geschreeuwd? Heeft
God niet in de diepte, waar Hij met
de Amsterdammers en mij meewan-
delt, zijn grootste genade uitgespan
nen?
Een derde serie vragen.
Laat ds van der Hoeven maar ko-
Dr. J. J. Buskes
men, om een maand lang samen met
vele anderen elke dag een stille
tocht door onze stad te houden ('in
sobere kleding") en verootmoedi-
gings- en bekeringsdiensten te orga
niseren ('bereid een groot deel van
een etmaal te vasten en te bidden').
Mijn vriend en collega Blok, die van
dag tot dag met Amsterdam en de
kerk van Amsterdam bezig is hij
loopt altijd in sobere kleding en
heeft in dienst van zijn Heer nog al
wat achter de rug schreef: 'Ik
ben het er mee eens, dat wij ons
moeten verootmoedigen, maar moet
dat nu zo?' Ja, moet dat nu zo? Ik
ben bepaald geen apologeet van ker
kelijk Amsterdam, maar als ds van
der Hoeven zich geroepen weet van
uit Israël naar Nederland te komen,
om Amsterdam op te roepen 'alsnog'
de Here God te zoeken en de kerk
in Amsterdam op te roepen zich te
verootmoedigen vanwege haar lauw
heid en ons falen als priesters voor
ons volk, vindt men het dan
vreemd, dat velen met mij, die de
kerk van Amsterdam hun kritiek
nooit gespaard hebben (als deelne
mers en niet als toeschouwers), aan
ds van der Hoeven vragen: 'Denkt u
nu werkelijk, dat in Amsterdam
Gods aangezicht niet gezocht wordt
en dat U daarom tot cos komen
moet met een laatste oproep, omdat
anders Amsterdam 'zeer snel' met
vreselijke katastrofen geoordeeld zal
worden?
Ik kan een dik boek schrijven over
het zedelijk ven-al in Amsterdam.
In dat boek komt waarschijnlijk ïog
heel wat meer en anders aan de or
de dan waaraan ds van der Hoeven
denkt. Zo'n boek had trouwens al in
onze Gouden Eeuw geschreven kun
nen worden. Dat is ook gebeurd.
Maar ik ben ook in staat een dik
boek te schrijven over het werk, dat
de Here God in Amsterdam door
deeuwen heen gedaan heeft, ook in
de ruim dertig jaar, waarin ik als
één van zijn grondpersoneel in Am
sterdam als dominee gewerkt heb,
en dat de Here God doet in 'het
jaar onzes Heren Jezus Christus
1973'.
Ook als emeritus wandel ik nog al
tijd met de Amsterdammers mee en
ik werk nog twee dagen per week in
een klein bejaardentehuis. Geen
graftuin, waar Christus niet is. Bo
ven de ingang staan de woorden:
Eben Haëzer! Abraham bad voor So
dom, dat andere Ninevé in het Oude
Testament. En God zei tot hem: 'Als
er tien rechtvaardigen in Sodom ge
vonden worden, zal ik de hele plaats
vergiffenis schenken om hunnent
wil.' Die tien waren er niet. Ik ben
bereid, ds van der Hoeven in Eben
Haëzer te ontvangen. Het ligt wat
verscholen op het Surinameplein. Er
wonen niet meer dan ruim honderd
Amsterdammers. Gemiddelde leeftijd
86. Of zij allen Gods aangezicht zoe
ken en zich voor de Heer veroot
moedigen" God mag het weten en
Hij weet het, maar ik durf ds van
der Hoeven te verzekeren, dat hij er
meer dan tien rechtvaardigen zal
vinden, die weten, wat de dienst der
voorbede betekent, priesters voor
Amsterdam. Om hunnentwil zal God
heel Amsterdam vergiffenis schen
ken en niet oordelen met vreselijke
katastrofen. En dat is dan nog maar
één heel klein bejaardentehuis.
Over het falen van de kerk in Am
sterdam hoeft ds van der Hoeven
ons niets te vertellen. Daar weten
we tot ons verdriet alles van. Het
falen van de kerk! Ons falen! Maar
iedere avond dank ik God voor zijn
gemeente in Amsterdam, een kleine
en zwakke gemeente in een grote
stad. Maar waar heeft God ons be
loofd, dat het een grote gemeente
zal zijn en dat heel Amsterdam zich
bekeren zal? Nochtans: in Amster
dam wordt geloofd, gebeden, bele
den, gewerkt, en, ja ook dat, gezon
gen! God zal Amsterdam niet laten
omkomen in hellevuur. Ik heb een
zwak voor die zevenduizend waaro
ver God sprak tot Elia. Zelfs de pro
feet kende ze niet. Hij dacht, dat hij
alleen overgebleven was. Het is een
aanvechtbaar geloof, maar het is
mijn geloof en dat van vele ande
ren: in Amsterdam zijn er meer dan
zevenduizend! De Heer kent dege
nen, die de zijnen zijn, ook als wij
ze niet kennen.
Falen van de kerk
In dat eerst boek zou ik bladzijden
kunnen vullen met verhalen over de
schuld en het falen van de kerk,
over afval en vijandschap, over ver
vreemding en verlorenheid, over on
recht. dat kleeft aan de handen van
fatsoenlijke en onfatsoenlijke Am
sterdammers. In het tweede zou ik
niet minder bladzijden kunnen vul
len over afvalligen en vijanden die
terugkwamen en vrienden werden,
over vervreemden die thuis kwa
men, over verlorenen die gevonden
werden, over onrechtbedrijvers die
veranderden in onrechtbestrijders.
Ik zou ruimte tekort komen, om te
vertellen over bekenden en onbeken
den, die als evenzovele getuigen van
Jezus Christus in Amsterdam leven
en werken, Gods getuigen in gezin
en winkel, op kantoor en fabriek, op
straat aan de voordeur en op een
bankje in het Oosterpark. In hun
beschaafd Nederlands en plat Am
sterdams horen de Amsterdammers
Gods Woord. En dan zijn er nog ei
genwijze dominees en ouderlingen,
domme diakenen en heilsoldaten,
nochtans jaren lang trouw in het
werk van de Heer op vaak moeilijke
en eenzame posten.
De profeet Jeremia was een man,
die de ellende van de onpeilbaar
diep verloren wereld geproefd heeft.
Op zijn naam staat in onze bijbel
het boek 'Klaagliederen'. Uitgespro
ken in dit boek staan deze woorden:
'Het zijn de gunstbewijzen des He
ren, dat wij niet omgekomen zijn,
want zijn barmhartigheden houden
niet op, elke morgen zijn ze nieuw,
groot is uw trouw. Daarom zal ik op
Hem hopen. Goed is het in stilheid
te wachten op het heil des Heren.'
Waarmee ik maar zeggen wil, dat ik,
ondanks de vele ogenblikken, waarin
ik mij machteloos voel en aan mij
zelf, de kerk van Amsterdam en
Amsterdam wanhoop, toch nog altijd
wat Amsterdam betreft iets meer
leef in de hoop dan in de wanhoop
en ik zou mij het evangelie scha
men, als ik dat niet deed.
Laatste vragen
Mijn laatste vragen.
Is God niet geduldiger dan. ds van
der Hoeven, die een maand Amster
dam komt oproepen tot bekering,
omdat God anders zeer snel onze
stad zal oordelen met vreselijke ka
tastrofen?
En wat het bidden en vasten be
treft, zullen we er niet goed aan
doen te luisteren naar de woorden
van Jezus: 'Gij, wanneer gij bidt, ga
in uw binnenkamer, sluit de deur
en bid tot uw Vader in het verbor
gene' en 'Gij wanneer gij vast, zalf
uw hoofd en was uw aangezicht, om
u niet bij uw vasten aan de mensen
te vertonen, maar aan uw Vader, die
in het verborgene is'?
PHNOM PENH (AP). De opperbe
velhebber van de Cambodjaanse
strijdkrachten heeft zaterdag toegege
ven, dat zijn troepen gemiddeld 800
tot 1200 man per week verliezen. Deze
verliezen betreffen doden, gewonden
en vermisten.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De gereformeerde kerken hebben eind vorige week
twee predikanten verloren, die bij alle verschil in persoon en loop
baan dit gemeen hadden, dat zij beiden onalledaagse figuren waren:
ds. G. Lugtigheid, die op 71-jarige leeftijd overleed, en ds. J. D.
Boerkoel die 84 jaar is geworden.
We kozen ter typering met opzet het
woord: onalledaags. Hen vooraan
staand te noemen zou onjuist zijn
want noch ds. Boerkoel noch ds. Lug
tigheid behoorde tot de personen die
in kerkelijke colleges lakens uitdeel
den (of dit graag gedaan zouden heb
ben). Maar beiden hadden bijzondere
eigenschappen waardoor zij niet al
leen buiten hun eigen gemeenten
maar ook buiten hun eigen kerkge
meenschap bekendheid kregen. We
menen dat het preektalent van ds.
Lugtigheid en de journalistieke kwali
teiten van ds. Boerkoel daartoe alle
aanleiding hebben gegeven.
Het optrede van ds. Lugtigheid (hij
stond in Schoonoord, Leens, Amstel
veen, Zeist, Zwolle en Maarn) werd
gekenmerkt door een hartelijke
vroomheid, die even onnadrukkelijk
als ongekunsteld was en die niet ver
hinderde maar juist bevorderde dat
hij naar zoveel kanten open stond. In
zijn preken kwam dit alles déérom zo
duidelijk tot uiting, omdat hij op de
kansel volstrekt zichzelf was (èn gaf)
een preektoon was er nooit bij! Dit
had als gevolg dat in een tijd dat
niet-gereformeeraen nog met een gro
te boog om een gereformeerde kerk
heenliepen, ds. Lugtigheid altijd men
sen van de meest uiteenlopende gees
telijke kleur om zich heen verzamel
de. De hervormde classicus prof. dr.
G. J. de Vries ging hem in Zeist al
tijd horen en in een interview met
dr. G. Puchinger zei prof. De Vries
over ds. Lugtigheid: 'Je vroeg je over
igens altijd af als je hem hoorde en
ontmoette, of de zondeval er al ge
weest was, vanwege de volslagen blij
de goedheid van zijn wezen'.
Ds. Boerkoel heeft in Velzen, Amster
dam-Oost en in IJsselmonde gestaan.
Hij kreeg in de vooroorlogse jaren be
kendheid door zijn buitenlandse iu-
briek in het blad Op den Uitkijk: van
1923 tot aan 1940 ging hij voor deze
periodiek het buitenlands gebeuren
na, meer beschrijvend dan analyse
rend misschien, maar steeds onder
houdend. Hierin kon hij zijn brede
belangstelling, ook op artistiek gebied
(hij had aanvankelijk kunstschilder
willen worden) journalistiek beleven,
wil men: uitleven. Na de oorlog is hij
redacteur geweest van het eigen blad
van de theologische hogeschool van
de gereformeerde kerken in Kampen,
De Bazuin. Mild en geestig, soms met
een ironische ondertoon, beschreef hij
daarin het gereformeerde wel en wee.
Hij kon oordelen, maar zou niet gauw
vèroordelen, en hij was waarlijk
niet de enige die treurde toen De Ba
zuin werd orgeheven: veel mensen
koesterden zich graag in de, we zou
den willen zeggen, zónnige artikelen
van ds. Boerkoel, want ze hadden in
de gaten dat die zonnigheid niet
voortvloeide uit een gemakkelijke
kijk op de zaak, maar uit een geloof
dat niet direct van slag raakte bij 't
vernemen van een nieuwe mening.
r^- 1
et.w.wc opf/o
Doodgewaande vluchteling naar Westen
BERLIJN (UPI, DPA) De DDR heeft zaterdag de 18-jarige
Oostduitser Klaus Gome i t laten vertrekken om wiens mislukte
vluchtpoging twee dagen tevoren bij de Berlijnse muur een hevige
controverse tussen Oost- West-Berlijn was ontstaan.
Westberlijnse politiemannen hadden
gemeld te hebben gezien, hoe in de
nacht van dond'c'rdag op vrijdag in
het oostelijk stadsdeel na 15 schoten
een blijkbaar levenloze persoon werd
gefotografeerd. Vrijdagavond toonde
de Oostduitse televisie Klaus Gomert
als de betrokken vluchteling om te
bewijzen, dat bij het incident nie
mand werd gewond.
Het Oostduitse persbureau ADN meld
de, dat met de overdracht van Gomert
een in de westelijke massamedia ont
stane lastercampagne, volgens welke
Gomert dood was, als een zeepbel uit
eengespat was.
De 18-jarige Oostduitser meldde kort
na zijn aankomst in West-Berlijn, dat
Oostduitse grenswachten bij zijn
vluchtpoging over zijn hoofd heen ge
schoten hadden, waarop hij plat was
gaan liggen.
JERUZALEM Ultra-orthodoxe joden
en leden van de mohammedaanse raad
in de wijk Mea Shearim in Jeruzalem
hebben de handen ineen geslagen om
samen iets te ondernemen tegen de
wufte dameskleding van toeristen in
hun wijk.
Zij hebben vooralsnog besloten aan
burgemeester Teddy Koliek van Jeru
zalem te vragen, passende kleding voor
te schrijven voor het bezoek aan de
heilige plaatsen. Desnoods zijn de
orthodoxe joden en moslims bereid sa
men tegen de korte damesrokken te de
monstreren.
ROME De paus zal woensdag in
Castelgandolfo de president van Para
guay, Alfredo Stroessner ontvangen.
Stroessner brengt een officieel bezoek
aan Italië. Hij is van Duitse afkomst.
Stroessner is een omstreden persoon,
die sinds vorig jaar, toen hij de dicta
tuur in het land verhevigde, op gespan
nen voet leeft met de bisschoppen in
Paraguay.
BONN Ter gelegenheid van het
internationale congres van Jehova's
getuigen, dat woensdag in DUsseldorf
begint en waar ongeveer 50.000 deel
nemers uit 45 landen worden ver
wacht, heeft Rijnlandse kerk door
middel van een pamflet in 85.000
exemplaren de bevolking van DUssel
dorf tegen deze sekte gewaarschuwd.
In het pamflet wordt informatie ver
strekt over ontstaan en doel van het
'Wachttoren genootschap', en wordt
gewaarschuwd tegen het onderbrengen
in christelijke gezinnen van Jehova's
getuigen, die o.a. 'het kruis vah Chris
tus verwerpen, Zijn Godheid ontken
nen Daar komt nog hun streng
antikerkelijke houding bij, aldus het
vouwblad, dat er op wijst, dat men
ook andersdenkenden gastvrij tege
moet dient te treden, maar anderzijds
in dit geval in eigen huis een 'bekeer-
objekt' kan worden van een welbewust
antikerkelijke organisatie, waartegen
over de christen een duidelijk getui
genis van zijn geloof zal moeten
stellen.
Van de ondervraagden zei 49 procent
het oneens te zijn met de manier
waarop Nixon zijn presidentiële func
tie uitoefent. Slechts 40 procent vond
dat hij het goed deed in januari
was dit nog 68 procent.
Senator Edward J. Gurney, een Repu
blikein uit Florida, die Nixons krach
tigste verdediger is in de Watergate-
commissie, heeft verklaard dat het
Nixons zaak ernstig zou schaden in
dien hij zou weigeren om de banden
ter beschikking te stellen, die te ma
ken hebben met de Watergate-in-
braak.
Volgens waarnemers is de gehele com
missie het eens over de noodzaak tot
kennisneming van de betreffende ban
dopnamen en bereid om deze gerech
telijk te doen afdwingen indien de
president blijft weigeren ze ter be-
;ab-
bijn Schlomo Goren wil de regering
vragen een einde te maken aan het
proselytisme in zijn land. Vooral het
feit dat christelijke kerken bijzondere
hulp verlenen aan geïmmigreerde ge
mengd gehuwde echtparen acht Goren
bezwaarlijk. Volgens hem heeft deze
hulp ten doel de joodse partner tot het
christendom te bekeren.
WASHINGTON (UPI).
Nixon heeft besloten een eind
te maken aan het in het geheim
opnemen van gesprekken met be
zoekers in zijn verschillende
kantoren in het Witte Huls, zo
hebben functionarissen van het
Witte Huis medegedeeld. Zij
zeiden dat de openbaarmaking
van de aanwezigheid van opna-
"-ahiur en van de prak-
txjk u.ii —""Ike gesprek
ken vast te leggen de regering
duidelijk in verlegenheid heeft
gebracht. Door de openbaarma
king van deze praktijk is trou
wens de betekenis ervan in de
toekomst sterk afgenomen, al
dus deze functionarissen.
De mededelingen van Gomert waren
in belangrijke onderdelen in strijd
met die van de Westberlijnse politie.
Terwijl Gomert zei, dat de schoten
omstreeks tien uur werden gelost, had
de politie als tijdstip één uur
's nachts opgegeven. Op vragen van
verslaggevers of hij niet met een flits
lamp gefotografeerd was, toen hij op
de grond lag, antwoordde Gomert:
'Geen seconde'.
Gomert is na zijn aankomst in West-
Berlijn door de politieke politie ver
hoord. Een woordvoerder van het
stadsbestuur zOi over het voorval, dat
de Oostduitse overheid een treurig
spel met een mens geënsceneerd had.
ARTSEN
De Oostduitse veiligheidsdienst heeft
vijftig Oostberlijnse artsen gearres
teerd, wegens een samenzwering om
naar het Westen te vluchten. Dit
meldde zaterdag het Westduitse blad
Frankfurter Allgemeine.
Volgens de Frankfurter slaagden in
de eerste zes maanden van dit jaar
ongeveer 80 artsen erin naar het Wes
ten te vluchten, al dan niet met hun
gezinnen. De massa-arrestatie zou
waarschijnlijk bedoeld zijn om de an
dere artsen af te schrikken van even
tuele vluchtpogingen.
Naar de mening van het blad pro
beert de DDR bewijzen te vinden, dat
de gevluchte dokters gebruik hebben
gemaakt van de transito-routes naar
het Westen. Oostduitse beschuldigin
gen, dat deze routes tussen West-Ber
lijn en de Bondsrepubliek worden
misbruikt, zouden tot nieuwe beper
kingen kunnen leiden, hetgeen overi
gens in strijd zou zijn met de over
eenkomst van de Grote Vier over Ber
lijn.
door R. N. Degens an»
[ijks
aan
;rs
De 80-jarige voorzitter van de Staats
raad van de DDR, Walter Ulbricht, is
zeer ernstig ziek. Het Oostduitse pers
bureau ADN meldde zaterdag, dat hij
een beroerte heeft gehad en dat zijn
toestand ernstig is.
De mededeling over zijn gezondheid
werd door vier artsen ondertekend.
Volgens ADN kreeg Ulbricht van
1945 tot 1971 leider van de Oostduitse
partij de beroerte reeds twee da
gen geleden.
Volgens laatste opiniepeiling:
PRINCETON, New Yersey (AP) Volgens het laatste opinie-on
derzoek van Gallup heeft de populariteit van president Nixon een
dieptepunt bereikt.
AMSTERDAM/HAARLEM E^K
veel belangstelling voor de tweeLn,
certen die, nog in het kader va 1
Haarlemse Orgelmaand, in Amst® Li
en Haarlem werden gegeven. Vo<L[;
eerste had men de beschikking]
het nieuwe Couperin-örgel vaj
Vrije Universiteit waarop
Kooiman vrijdagavond een aan1
en 18e eeuwse werken ten
bracht, wat voor velen een al
bleek te zijn.
Het bijzondere van het concei
zaterdagavond in de Bakenessi
te Haarlem plaatsvond, was, d;
de zes weinig gespeelde corn
voor 2 t/m 4 klavecimbels van
er hier vier op het programma]
den. Zij werden uitgevoerd v<
de 'nieuwe' barok-opvatting mi
zorgvuldig nagebouwde barok-i
menten en in zeer kleine orkest-
ting. Kleiner kon niet: vijf sti
die het hele orkest vormden,
volge waarschijnlijk van een oi
opstelling of van de moeilijke
tick van de kerk, overstemde]
paar strijkers de solo-instrui
nog méér dan een flink bezet
kerscorps in een concertzaal v<
te doen. Gevolg hiervan was C
technische en stylistische mii
waarmee men de authenticiteit
de te bereiken, al te nadrul
naar voren kwamen. Wat de si
heid en het plezier van het luis
niet bepaald ten goede kwam.
Inmiddels vertolkten de vier kh het
nisten hun partij en met grote k
ositeit. Behalve Ton Koopman, fe
wiens ensemble 'Musica da Ca)
ook de strijkers afkomstig
traden als klavecinisten op Kepr h
Gilbert, Bob van Asperen en IS v
mien de Leeuw.
bic
De vier concerten die werdejn t
speeld (BWV-nummers 1062 t/ntwe
zijn geen van alle originele cort
ties, maar door Bach uit eigen erkg
dermans oeuvre o.a. Vivaldi) bevns I
Ze zijn waarschijnlijk ook bedoel aai
amusementsmuziek, voor bij hetjgesl
en drinken, en in Bachs tijd wfhtn
ze uitgevoerd met wat als 'opts'
voorhanden was. Dat werd soms p1 di
pen; en wat dat betreft klonk hêrrül]
zaterdag in Haarlem erg authetipS
de oren.
Behelpen was het vrijdagavond SE
met het orgelconcert in de Aulhd'
de VU. Wat bepaald niet aan h' Me
strument, noch aan Ewald Koo't g
prestaties als organist lag. Koferpi
weet bijzonder goed waarover hvari
heeft als het om 17e en 18e eomP
Franse orgelmuziek gaat. En h^sst]
ciaal voor de VU gebouwde
helemaal stijlzuiver. Maar d€*
werkjes van Raison, Boyvin en
que zo kaal en droog klonken 14
de volkomen ongeschikte ij
waarin dit orgel geplaatst is.
vrijwel geen nagalm, zodat r
direct bij de pijp 'afbreekt',
merkelijke dispositie van dit
ment is dan ook alleen maar t^i
tisch oo waarde te schatten. B
druk die er auditief mee wor<j7"
wekt, is die van een inmense sc|i j
heid en dorheid. De mogelijklA.,
lijken ook zeer beperkt doord
geen gelegenheid is de klank l_
ruimte te laten opbloeien en
ling te mengen. Het repertojre r
voor dit orgeltype geschikt is, ftp,
nogal beperkt, en naar wat vrijdF-rr
speeld werd te oordelen niet.jai
voortdurend naar terug te verl?
Wat geen beletsel hoeft te zijn d
strument te kenschetsen als een p0
devolle aanwinst van het Neder li.
orgelbezit voor een kleine groepll
teresseerden. Maar die moeteniam
dan wel behelpen, in de aula vt t-
VU.
fre f
1 vol
per
jerle
Istuu
schikking te stellen. Nixons schrifte
lijke antwoord is nog niet binnen,
maar het vermoeden is dat het nega
tief zal luiden.
'Ik heb altijd verondersteld dat de
president onschuldig en onwetend is
en dat zal ik blijven volhouden tot
het tegendeel blijkt', verklaarde zater
dag de voorzitter van de Watergate-
commissie, senator Ervin, 'maar het
wordt wèl een intellectuele oefening
om dit vol te houden als de president
bij zijn weigering blijft om die ban
den ter beschikking te stellen'.
BEMIDDELING
De senaatscommissie is vandaag weer
bijeen om zich over de brief van
Nixon te beraden. Mochten geheime,
niet op Watergate betrekking hebben
de gedeelten van de banden een belet
sel voor de president vormen om ze
ter beschikking te stellen, dan zou
een onafhankelijke rechter kunnen
worden verzocht om ze af te luisteren
en die gedeelten die volgens hem van
belang zijn voor de verhoren, aan de
commissie kunnen worden overhan
digd.
BERN De synode van de prote
stante kerk van Aargau in Zwitser
land vraagt de synodale raad om stap
pen tegen meer tv-reclame op zondag
tegen de verlangens van de bevolking
in.
Al drie jaar geleden was de Zwitserse
omroep van plan de televisie-reclame
op zondag uit te breiden; een protest
beweging leidde echter tot afzien van
de uitvoering ervan. Maar de omroep
wil niet voor goed afzien van deze geld
bron en wil nu de t.v.-reclame ook op
zondag zo spoedig mogelijk uitbreiden.
Horizontaal. 1. zelfbewust,
hout, 9. elk, 10. klaar, 12. joi^
naam 13. soort 15. duivenhok
vier 19. herdershond, 21. han<
werk 23. voorlichting, 24. ondi
cier, 25. oorzaak, 26. oud Egyp
Zonnegod 27. lekkernij, 29. trafo
een zekere 32. vreemde munt, 3
woord (Eng.) 35. deel van hekj
37. bij, 39. Chinese lengtemaa
houtenklepper 43. deel van de
44. verschillend.
n k;
:tar<
svro
efoc
fe
rde:
irge
ispl
md<
.rk.
Mtati
Verticaal. 1. familielid, 2. gel
been, 3. natuurlijk waterbekkey p
tot, 5. Romeins keizer 6. naam
balspel 7. bevel, 8. weldoordacht
grondslag, 12. op de wijze vaflP
graafwerktuig 16. beeltenis, 18knB
sen 20. bijbels figuur, 22. open a V
in een bos 23. cylindervormingj e.
werp, 28. ingewand van haring, 3jrps'
hoororgaan, 32. jongensnaam, 3in e
vier in Duitsland 36. grond dira"
een hoeve behoort 38. Engels r
40. afk. van idem, 42. voorzetëe?n 1
jongensnaam. !n dl
I he
Oplossing van vrijdag
1. kor, 2. weide, 3. ido, 4. koers, j" XÏ
rie 6. taart 7. adder 8. ark 9. P'
10. tol. KWIKSTAART.
