Het monster-
drama Peyton Place loopt tóch af
Kijkers
reageren
teleurgesteld,
maar ook blij
nd
Zindelijke,
noralistische
ertelling'
De oude Martin Peyton: dood en toch ueer levend. Een symbool voor één van de Kennedy s? Lew Miles, de zoon uit het negergezin, dat opeens moest komen
opdraven om de serie een wat realistischer aanzien te geven.
BINNENLAND T13/K13
romantisch plaatje uit de begintijd van Peyton Place:
en Betty nog voordat er allerlei noodlottige
eurtenissen plaats vonden.
oor Cisca Dresselhuys
Een groep Amerikaanse bewonderaarsters in het bordpapieren stadje Peyton Place.
een achterhaalde zaak. Het gaat
ditmaal voornamelijk om het
'voortwoekerende kwaad van de
geestverruimende middelen',
uiteraard een prachtig gegeven om
een melodramatisch verhaal mee op
te bouwen.
Een van de redenen die, vooral in
het begin, in Amerika geleid hebben
tot het enorme succes van PP
ook al wordt dat nooit met zoveel
woorden gezegd is de slechte
reputatie, die het boek 'Peyton
Place' van de schrijfster Grace
Metalious had. Het boek
veroorzaakte in 1956 bijzonder veel
opwinding. Volgens de morele
maatstaven van die tijd was het een
buitengewoon minderwaardig en
wellustig werkje.
Vijf degelijke uitgeverijen hadden
het boek versmaad en het kwam
tenslotte terecht bij een kleine,
onbekende firma, waarvan de vrouw
van de baas er wel iets in zag.
Alvorens het uit te geven hanteerde
deze vrouw fiks het rode potlood om
het woelige manuscript wat in te
dammen, maar toen nog werd de
uitgave aangekondigd Ms niets
minder dan 'een explosieve
bestseller die het deksel wegslingert
van een keurig stadje in New
England'. Al gauw werd het boek
regelmatig door allerlei plaatselijke
autoriteiten verboden, waardoor de
wulpse reputatie ervan gelijktijdig
omhoogschoot. Dit alles ook het
feit, dat het boek geschreven was
door een vrouw vond men erg
opwindend prikkelde het publiek
tot een laaiende begeerte naar dit
verhaal. Er werden bijna
•vijfhonderdduizend luxe-exemplaren
verkocht, gevolgd door niet minder
dan negen miljoen paperbacks. Het
versloeg daarmee klassieke
bestsellers als 'Lady Chatterley's
minnaar' en 'Gejaagd door de wind'.
Een speelfilm en een televisie-serie
konden dus niet uitblijven.
De ongeveer vijftigjarige
tekstschrijver Paul Monash werd
opgedragen een televisiebewerking
te schrijven naar het boek. Hij las
het boek, had er een spontane
afkeer van, maar begon toch met een
bewerking ervan. 'Het boek',
beweerde hij, 'is een zeer negatieve
aanval op de inwoners van een
stadje en geschreven vanuit
diepingevreten haatgevoelens. Maar
he'. kan ook anders. We bekijken
deze mensen met medegevoel en
met liefde. We benaderen de zaak
positief'.
Dat hield in dat er fiks met een
stroopkwast werd gesmeerd en dat
alle pijnlijke en vooral erotische
scènes, die Grace Metalious er zo
kwistig in verwerkt had, werden
geschrapt.
Onverbiddelijk gingen de
aanstootgevende scènes eruit, maar
tegelijkertijd werd zeer handig de
'aantrekkelijke' slechte reputatie
bewaard. Onder het motto 'liever te
mooi om waar te zijn, dan te waar
om mooi te zijn' werd er hard
gewerkt aan het tot stand komen
van een idyllisch plaatsje met witte
huizen met een aantal bewoners, die
aanzienlijk minder iddyllisch zijn,
maar waar tenslotte toch altijd het
geaccepteerd was door de uitgever
en er later films en t.v. series op
gebaseerd werden, kreeg Grace het
beter, maar na haar dood in 1964.
door een leverziekte, veroorzaakt
door een enorm alcoholgebruik
bleek, dat er van haar geld niets
meer over was en dat haar
erfgenamen zelfs een schuld bij de
belastingen moesten betalen.
Grace is volkomen gedesillusioneerd
gestorven, omdat zij enerzijds altijd
gezien werd als een tweede- of
derderangs schrijfster, anderzijds
gebruikt werd om enorme kapitalen
bij elkaar te halen, die echter terecht
kwamen bij de televisie- en
filmbazen, die haar niet wilden
betrekken bij de bewerking van
haar boek.
De serie 'Return to Peyton Place'
die nu in Amerika loopt, is
helemaal niet geschreven door Grace
Metalious, maar door een paar
handige tekstschrijvers in navolging
van de eerste serie. Grace was daar
zo woest over, dat zij op een
persconferentie zei: 'Dat stuk vullis
is mijn boek niet, dat komt uit
Hollywood. Smerige parasieten zijn
het allemaal, ze hebben me enorm
bedrogen'.
Tenslotte: in die nieuwe serie
'Terug naar Peyton Place', die naar
menselijke berekening dus nooit in
Nederland op de buis zal komen,
blijkt, dat de oude Martin Peyton
helemaal niet dood is, maar een
ander onder zijn naam heeft laten
begraven; dat Allison, helemaal aan
de drugs verslaafd weer thuis komt;
dat Rodney helemaal geneest en
weer kan lopen,; dat Betty Rodney
toch verlaat en bij Steven Cord gaat
wonen, van wie ze een baby
verwacht; dat Rita een dochtertje
krijgt en dat Betty, wanneer zij
opeens de doodgewaande Martin
Peyton ziet van dezelfde trap valt
als indertijd Adrienne van Leyden
en wekenlang in een coma ligt.
Kortom: stof genoeg om weer
jarenlang vooruit te kunnen met de
'continuing story of Peyton Place'.
J
"KWARTET ZATERDAG 21 JTJiLI 1973
.merikaanse monster-drama Peyton Place worden uitgezonden
de Nederlandse televisie. Volgens de AVRO zal dit
een nieuwe serie aan zijn driehonderd zoveelste aflevering
is. De AVRO is echter, zegt ze, beslist niet van plan deze
aan te kopen om drie redenen: te duur, blij met de
;t uiijn het vervolg op de 'continuing story'.
78.
n hoewel Peyton Place nog altijd
i'n dikke vijf miljoen kijkers trekt
ook hoge waarderingscijfers
ijgt (een gemiddelde van 75 tot
ter vergelijking: Ajax - Arsenal
Een van de Acht 80, Mountie-
w 74 en Grand Gala du Disque
is het bij de AVRO zeer rustig
bleven na de mededeling, dat de
rie voorgoed zal stoppen. De
iderlandse kijkers zijn blijkbaar
ngzamerhand verzadigd door de
ervloed aan (melo)drama, waarin
htscheidingen, zelfmoorden,
oorden, chantage, auto-ongelukken
zenuwinstortingen zo veelvuldig
vorkomen, dat ze meer het
of arakter krijgen van een dagelijks
rugkerend bezoekje aan Albert
iyn dan van een tragedie.
ii,
Lugtenburg in Amerika werd
aangekocht. Op deze enquête
kwamen een kleine honderdduizend
reacties binnen, waarvan 94,5
procent voorstander was van méér
PP op het scherm. De AVRO heeft
toen dat was in april 1970
gehoor gegeven aan deze wens en is
op haar televisie-avond, dat was toen
nog dindag, een dubbele aflevering
gaan uitzenden. Overigens had men
het toen nog niet iedereen naar de
zin gemaakt, want het bleek dat er
ook enthousiastelingen waren, die
de PP-uitzending niet verdubbeld
maar verdriedubbeld of
verzevenvoudigd wilden zien.
zijn wel wat brieven en
efoontjes bij de AVRO
nnengekomen, maar niet in die
ate als eigenlijk verwacht was.
:halve teleurgestelde, zijn er
tuwens ook zeer verheugde
ensen, bijvoorbeeld die meneer uit
t Limburgse Reuver, die de
VRO vriendelijk doch dringend
rzocht de vertoning van PP een
dje te stoppen of uit te stellen in
rband met de
ireldkampioenschappen voetballen
1974. Hij wilde daar graag heen,
De voorstemmers voor verdubbeling
bleken voornamelijk vrouwen in de
leeftijdsgroep van 35 tot 54 jaar te
zijn. Mannen waren aanmerkelijk
minder geïnteresseerd in dc
opvoering van de PP-frequentie.
Toch maakten zij ook nog 11,3
procent van de voorstemmers uit.
Ook toen werd door sommigen van
de gelegenheid gebruik gemaakt de
wens tot stopzetting van PP te uiten
maar deze aantallen stonden in geen
verhouding tot de percentages PP-
verslaafden: 4,2 tegen 94,5 procent.
Waaraan is het verpletterende
succes van deze geschiedenis, die
ABC-television in ieder geval een
slordige 150 miljoen gulden heeft
opgeleverd, te danken?
Volgens een Amerikaanse tv-man is
het succes te danken aan het feit
dat PP een 'zindelijke, moralistische
vertelling is, waarin de misdaad
wordt gestraft en het goede wordt
beloond. Dat schijnt een grote mate
van heimwee te veroorzaken in een
wereld waarin zulks over het
algemeen niet het geval is', meent
hij.
.IVil l;
di< di
ng
'en
es,
ip,
;n.
an
Ï98f
aar zijn vrouw weigerde mee te
lan omdat ze PP beslist niet wilde
issen. Hij vroeg zich af hoelang
:ze serie in hemelsnaam nog ging
iren, omdat hij al twee jaar niet
eer met vakantie had kunnen gaan
dat 'enkel en alleen door dat
uwigdurende gezeur in Peyton
lace'.
>k een meneer in Sittard zal erg
ïrheugd zijn. Hij schreef aan de
VRO 'tot zijn grote opluchting te
ibben vernomen dat PP
nnenkort voor het laatst vertoond
1 worden. Een langdradige
miliegeschiedenis zonder kop of
aart in dit eindeloze, vunzige,
inkende maatschappelijke
valreservaat'. De mevrouw uit Den
aag, die aanbood in vredesnaam
el meer kijkgeld te willen betalen
s dat tenminste zou betekenen, dat
AVRO zou willen ophouden met
et uitzenden van PP zal eveneens
irlicht ademhalen na eind
igustus.
an de andere kant zijn er de twee
onge) vrouwen uit Schiedam, die
2 AVRO vragen toch alstublieft de
euwe serie van PP aan te kopen
ndat zij 'zo genoten hebben tot
Dg toe en nog jong genoeg zijn om
2n nieuwe serie (waarschijnlijk)
plemaal uit te kunnen zien' en als
ie kleine meisjes van zo'n jaar of
sgen, tien, die onlangs nog aan de
VRO vroegen de serie toch vooral
Is vroeger te willen uitzenden,
ndat ze anders niet mochten
jken en het was 'toch zo vreselijk
lannend'.
erder in de Nederlandse
ïschiedenis van PP is de AVRO
«wicht voor druk van buitenaf om
e serie frequenter uit te zenden.
a een briefkaartenactie van
levrouw Tilly Perin-Bouwmeester
ie tot doel had meer PP-
fleveringen per week op de buis te
rengen, heeft de AVRO onder de
ijkers een enquête gehouden hoe
E'et nu verder moest met de serie,
ie in 1967 op advies van Ger
Een andere, nogal vergezochte,
verklaring voor het succes van PP is
de volgende: in feite is PP een soort
vermomd koningsdrama, waarin
sprake is van een grote dynastie (de
oude Peyton) die het voor het
zeggen heeft. In het diepst van hun
hart zouden de democratische
Amerikanen een zwak hebben voor
een dergelijke nogal tyrannieke
heersersfamilie. Deze grote
dynastie zou in werkelijkheid de
Kennedyclan moeten symboliseren
(in Amerika liep deze serie in het
begin en het midden van de jaren
zestig, in de tijd, dat de twee
Kennedy's aan het bewind waren en
later vermoord werden). Volgens
deze theorie zou het ook
verklaarbaar zijn, waarom de sectie
ten tijde van de moord op Robert
Kennedy ineens een dieptepunt in
de kijkdichtheid doormaakte. Toen
werden immers alle dromen over
opvolging in die ene grote dynastie
in één keer ongedaan maakt Pas
toen ook werd er plotseling
geroepen om eigentijdse elementen
in PP. Prompt verscheen in de' serie
een negerfamilie, die ervoor moest
zorgen dat PP meer op de
werkelijkheid ging lijken.
Uit die roep om meer eigentijdse
elementen gevoegd bij de nog steeds
bestaande liefde voor de romantiek
en dramatiek van het oude PP, is
ook het verhaal van de nieuwe serie
'Terug naar Peyton Place' te
verklaren. In deze serie is het als
'vanouds allemaal kommer en
treurnis, maar nu van een wat
modernèr kaliber. Allison die op
zo'n vreemde manier uit de oude PP
verdween (de schrijvers zaten erg
met hun handen in het haar want
filmster Mia Farrow was er opeens
met Frank Sinatra vandoor) blijkt
in de nieuwe serie toch weer op te
duiken, maar wel helemaal verslaafd
aan de drugs en onder invloed van
een bestiale drugdealer.
Ook is er geen sprake meer van
moord en doodslag om een
buitenechtelijk kind, dat vindt men
Peyton Place, zoals het keurig is nagebouwd van een bestaand Amerikaans stadje. De sneeuw, die er ligt, is van gips en is uit
Frankrijk geïmporteerd.
kwaad gestraft wordt en het goede
zegeviert.
Grace Metalious moet wel enorm
gek hebben aangekeken tegen de
versie, die er door de televisie-bazen
gemaakt werd van haar werk. In
eerste instantie was ze zelf
enthousiast afgereisd naar Hollywood
om de film- en t.v.-bewerking te
maken, maar het bleek, dat zij
daarbij helemaal niet nodig was. Ze
werd afgescheept met een soort
erebaantje: ze werd alviseuse van
beide werkstukken.
Grace Metalious kende het leven in
een dergelijk klein Amerikaans
stadje, waar zij op 8 september 1924
werd geboren. Behalve een groot
aantal prachtige namen, kreeg ze
niet veel mee van huis. Toen ze elf
was, scheidden haar vader en
moeder na een hels huwelijksleven.
Grace ging voornamelijk om met
andere arme kinderen, maakte
grondig kennis met het bikkelharde
Amerikaanse klassenstelsel. Vandaar
ook dat er in haar boek heel andere
mensen en andere toeestanden
voorkomen dan in de televisie-serie.
Zij schreef over achterbuurten, waar
de mensen samen met één WC
moeten doen, over alcoholisten ten
gevolge van ellendige,
mensonwaardige omstandigheden,
over oude mannetjes, die de hele
dag niets anders meer doen dan op
een bankje zitten: kortom over alle
mogelijke bewoners van een kleine
provincieplaatsje.
Ook in haar huwelijk met de
onderwijzer George Metalious
van Griekse afkomst heeft Grace
nog een groot aantal moeilijke jaren
gehad, waarin zij straatarm was, een
hekel aan het huishouden had en
steeds maar weer in de schulden zat.
Toen haar boek eenmaal
augustus zal de laatste
de 514ste
aflevering van
zes jaar eindelijk herkregen vrijheid en de slechte kwaliteit
het onverbiddelijke einde zijn van de serie, hoewel er in
onder de toepasselijke naam 'Terug naar Peyton Place'
