\utogordel pas in de loop
uan volgend jaar verplicht
Stoomvaart herleeft in
Amsterdamse haven
Toerisme
'ie wil overvaren
leeft keus te over
eilig Verkeer en ministerie verwachten:
Reiswijzer
Boerenbruiloften
in Achterhoek
Itzweiler
UW,'KWARTET ZATERDAG 14 JULI 1973
BINNENLAND
T13/K13
v Dick Ringlever
TERDAM Veilig Verkeer
»rland zou het onverstandig
en als het gebruik van auto
els al op 1 januari verplicht
worden. Hoewel de vereni-
voorstander is van zo'n ver-
iting, ziet ze deze liever pas
e loop van volgend jaar in-
erd om ruim gelegenheid te
len via voorlichtingscampag-
het publiek beter van de zin
n te doordringen.
laseert dit standpunt op een in
opdracht uitgevoerd onderzoek
het instituut voor sociaal-weten
ipelijk en economisch onderzoek
ussum), waaruit blijkt, dat nog
45 procent van de automobilis-
lereid blijkt de gordel te gebrui-
Hoewel dit percentage hoger ligt
in 1970, toen nog maar dertig
nt 'ja' zei tegen de gordel, vindi
reniging het nog veel te laag om
een verplichting veel effect te
ighten.
woordvoerder van VVN: 'Geef
og acht a negen maanden de tijd
atregel zou
m 700 levens
jaar sparen
zijn er op het ogenblik drie in ge
bruik: de heupgordel, de diagonaal
gordel en de driepuntsgordel, waar
mee men zowel aan de heup als over
de borst wordt vastgesnoerd. Van die
drie is het effect van de diagonaalgor
del twijfelachtig. Onderzoek heeft aan
getoond, dat hij zelfs gevaarlijk kan
zijn wanneer hij door kleinere autom-
bilisten wordt gebruikt: de kans be
staat, dat hij als galg werkt wanneer
men bij een botsing onderuit glijdt.
Dodencijfer Foto's Wubbo de Jong
Zo heeft een al bijna twee jaar du
rend onderzoek van de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek Verkeersvei
ligheid (SWOV) laten zien, dat het
aantal verkeersdoden met zevenhon
derd tot duizend zou kunnen worden
verminderd als het gebruik van de
gordel voorgeschreven zou zijn. Een
reductie van ongeveer vijftig procent
als men althans het dodencijfer
onder automobilisten (en passagiers)
in aanmerking neemt (vorig jaar der
tienhonderd) en niet het totale aantal
verkeersdoden (3200).
De SWOV is tot deze conclusie geko
men na een onderzoek van 25000 ver
keersongevallen, waaraan zowel door
politie, TNO, huisartsen als de Vrije
Universiteit wordt meegewerkt. Hoe
wel dit onderzoek nog niet geheel is
voltooid, is al komen vast te staan,
dat ook de aard van de verwondingen
veel minder ernstig zou zijn geweest
wanneer gordels zouden zijn gebruikt.
Tot welke effecten dit zou kunnen lei
den, wordt duidelijk als men weet dat
het aantal zwaar- en lichtgewonden
ruim 25000 per jaar bedraagt.
Dat het niet-gebruiken van de gordel
slechts in een zeer beperkt aantal ge
vallen positief zou hebben gewerkt,
bleek eveneens uit dit onderzoek. Een
SWOV-woordvoerder: 'Dit aantal is zo
gering, dat het te verwaarlozen is'.
Gebleken is, dat in veruit de meeste
gevallen het gebruik van de riem een
voordelig effect zou hebben gehad.
Niet alleen zou het aantal doden er
drastisch door omlaag zijn gegaan,
maar ook de ernst van de verwondin
gen. Je kan wel zeggen, dat in vrijwel
elk geval niveauverlaging zou optre
den: veel lichtgewonden zouden hele
maal niet gewond zijn geraakt en de
ernstig gewonden zouden slechts licht
gewond of helemaal niet gewond zijn'.
Verhaal
Maar wat als (in die uitzonderingsge
vallen) juist het gebruik van de gor
del ernstige gevolgen krijgt? Heeft
het slachtoffer dan verhaal op de
staat, die hem verplichtte die riem te
dragen?
'Nee', zegt de Delftse in het verkeers
recht gespecialiseerde advocaat mr. T.
L. van der Veen. 'Als de overheid
overgaat tot deze verplichting en
ik vind dat een heel goede zaak
dan kan haar nooit worden verweten,
dat ze een onrechtmatige daad pleeg
de. Zo'n maatregel wordt op goede
gronden en ten gunste van de veilig
heid getroffen. In dat geval is nooit
verhaal mogelijk. Wat overigens niet
wegneemt, dat de automobilist niet de
vrijheid zou worden gelaten zelf te
beslissen wanneer hij die riem moet
dragen en wanneer niet. Er zijn ge
vallen denkbaar, waarin hij die gordel
beter zou kunnen loslaten. In princi
pe zou hij dan strafbaar zijn. Maar ge
lukkig is een rechter in Nederland
geen automaat. Zou zo'n automobilist
worden bekeurd, dan kan hij argu
menten voor zijn handelen aanvoeren,
die hem vrijpleiten'.
Overigens lijkt het signaleren van de
ze overtredingen vooralsnog een moei
lijke zaak. Politiefunctionarissen noe
men controle op naleving van dp
nieuwe verplichting zelfs onbegonnen
werk. omdat constatering van overtre
ding pas kan geschieden als de auto
mobilist wordt aangehouden. Behalve,
dat zo'n actie veel mankracht zou ver
gen. zou het ook de verkeersveiligheid
in gevaar kunnen brengen. Daarom
zou men er veel meer inzien, dat via
de verzekeringsmaatschappijen sanctie
zou worden uitgeoefend, bijvoorbeeld
door een zodanige regeling te treffen,
dat dragers van de gordel in geval
van ongelukken financieeël zouden
worden bevoordeeld. Hoewel hierover
onder verzekeraars nog niet officieel
is gesproken, is deze gedachte niet al
bij voorbaat van de hand gewezen. Er
moet nog studie van worden gemaakt.
Maar nu al lijkt het uitgesloten, dat
niet-gebruikers schade-uitbetalingen
zou kunnen worden geweigerd.
AMSTERDAM Pikzwarte rook
wolken hangen boven het water
als de stoomsleepboot 'De Roek'
de kade van de 'Scheepswerf-
Stoomhelling 't Kromhout' ver
laat. Eind vorige eeuw zou 't geen
Amsterdammer zijn opgevallen.
Nu kijkt hij aan tegen een stuk
geschiedenis dat door een stel
'maniakken' weer in beweging is
gebracht.
Die 'maniakken' zijn mensen van het
Nederlands Historisch Scheepvaart
Museum, bejaarde vaklieden die het
oude ambacht weer opnamen en jonge
hobbyisten die verslingerd raakten
aan stoomvaart. Ze voelen zich ver
want aan mensen die huizen restaure
ren of met oude stoomtreinen of au
to's rijden. Ze leven hun hobby uit op
een scheepswerf aan de Nieuwe Vaart
in Amsterdam-Oost, die tot twee jaar
geleden niet veel meer was dan een
verzameling oud roest. Weinig Amster
dammers wisten nog dat hier onder
de opvallend negentiende-eeuwse kap
constructie ooit een stuk industriële
geschiedenis van Nederland werd ge
maakt, dat ooit de 'Kromhoutpetro-
leummotor' als opvolger van de alou
de stoommachien een begrip was.
Twee jaar geleden begonnen mensen
van het Scheepvaart Museum hier his
torische vaartuigen te herstellen en
onderhouden. Dat initiatief groeide
uit tot iets dat nu een echte restaura-
tiewerf moet worden. Zo'n restauratie-
werf is dringend nodig om de laatste
Nederlandse stoomschepen voor de
ondergang te behoeden, zegt direkteur
H. Hazelhoff Roelfzema van het
Scheepvaartmuseum.
'Er zijn maar weinig ongeveer een
tiental stoomschepen meer over.
We willen graag zoveel mogelijk in
de vaart houden want een schip voor
de wal is een dood ding. Als je niet
vaart kan je het ritme van de stoom
machine niet voelen, kan je de bele
venis van de stoomvaart niet meer
overbrengen. Om deze schepen in de
vaart te houden, moet je weten hoe
ze te onderhouden en te herstellen.
Die kennis dreigt letterlijk uit te
sterven. Op deze werf willen we de
oude ambachten van de stoomwerf
weer tot leven brengen om zo ook in
de toekomst historisch waardevolle
schepen en scheepswerktuigen te be
houden en in bedrijf te houden. We
denken hier ook aan de restauratie
van historische zeilschepen'.
Een dergelijke restauratie-werf gaat
geld kosten, geld dat er nog niet is.
Een onlangs opgerichte stichting
'Werf Het Kromhout' onderzoekt de
zakelijke levenskansen van een restau
ratiewerk 'Er blijkt tot nu toe veel
belangstelling van particulieren die
vragen om restauratie van hun sche
pen. Werk gerioëg maar we zullen er
ook een vorm aan moeten geven die
het financieel mogelijk maakt', aldus
Hazelfhoff.
TREKSCHUIT
Bij een rondgang over de werf kom
je nu al de gekste zaken tegen: twee
oude houten trekschuiten, een stoom-
pontje uit de vorige eeuw, oude
stoommachines, ook de lanceerinrich-
ting van een gesloopte onderzeeër,
compleet met twee vervaarlijke torpe
do's.
De bedoeling is die zaken in de toe
komst bij het Scheepvaartmuseum on
der te brengen. Er zal dan ruimte
ontstaan voor de werkplaatsen, waar
het echte restauratiewerk kan gebeu
ren. Met gepaste trots laten de men
sen van de werf hun mooiste exem
plaar bewonderen: de 'Christiaan Bru-
nings' een stoomschip dat bijna een
eeuw dienst deed bij Waterstaat. In
de machinekamer blinkt het koper.
De mooiste kajuit is fraai betimmerd
en voorzien van de onvermijdelijke
schoorsteenmantel van zwart marmer.
Het schip deed vroeger dienst als di
rectie-vaartuig en ijsbreker. Deze win
ter is het te zien in de tv-serie over
Merijntje Gijzen.
Om het schip weer volop in bedrijf te
brengen moest de ketel ingrijpend
worden hersteld. Nieuwe klinknagels
werden geslagen door een AOW-er die
het vak nog volledig beheerste. 'We
hebben geweldig veel van die man ge
leerd. Zo wordt in de praktijk de ken
nis weer overgedragen op jongere
mensen. 'Mensen die dit weekend de
kolenlucht nog eens willen opsnuiven
kunnen zich voor een rondvaart met
de Christiaan Brunings melden bij
het Scheepvaartmuseum, vlak bij de
werf gevestigd in 's Lands Zeemaga
zijn.
CURSUSSEN
Wanneer de plannen voor de werf
doorgaan zal de kennis over oude
schepen en technieken duurzamer
worden overgedragen in een paar cur
sussen voor liefhebbers. Ook de hout
bewerking zal op de werf geleerd wor
den zodat iemand onder deskundige
leiding zelf de houten zwaarden voor
zijn zeilschip kan maken. Zo'n schip
zal met behulp van een stoomlier op
de werfhelling worden getrokken, pre
cies als een eeuw geleden. Naast de
helling staan al een paar bijna antie
ke gereedschapsmachines, compleet
met het ouderwetse drijfwerk. Op de
werf komt waarschijnlijk ook een ech
te smederij voor het vervaardigen van
nieuwe onderdelen van bijvoorbeeld
stoommachines.
'In feite kan het een erg leuk open
luchtmuseum worden dat volop in
bedrijf zal zijn. Zo'n werf kan ook
van belang worden voor deze Amster
damse buurt die er een stuk karakte
ristiek verleden door zou terug krij
gen'. Aan de 'stoommaniakken' zal het
niet liggen. Alleen is er nog geld no
dig.
Zwarte rookwolken boven de pijp van de "Roek", één van de'antieke stoomslcepboten die bij de werf "in de vaart"
worden gehouden.
Waar ongelukken veelal voortkomen
uit het niet navolgen van verkeersre
gels en -wetten zou dit ook onrede
lijk zijn, al wordt niet ontkend, dat
juist de verzekeraars stimulerend zou
den kunnen werken. Daartoe nu al te
besluiten, wordt echter prematuur ge
acht. Zolang in Den Haag nog niet
alles duidelijk op papier staat, kan
daarover worden nagedacht. En voor
zover de zaken er nu voorstaan, zal Een van de twee oude trekschuiten uit Hildebrands tijd wachtend op restauratie. Het schip is eigendom van het Ne-
dat zeker nog wel een jaartje duren! derlands Scheepvaartmuseum.
Hoewel dit type sinds 1971, toen de
autofabrikanten werden verplicht gor
dels in de auto aan te brengen, niet
of nauwelijks meer wordt toegepast,
is het niet uitgesloten dat ze in som
mige modellen van dit park (van zo'n
1,3 miljoen) nog voorkomen. En in
Den Haag wil men natuurlijk niet
graag de kans lopen later het verwijt
te krijgen, dat m die gevallen weite-
lijke maatregelen mogelijk een nega
tief effect krijgen. Een ministerie
woordvoerder: 'op deze technische de
tails wordt nog hard gestudeerd. Ook
daarom zal de streefdatum van 1 ja
nuari wel niet worden gehaald'.
Dat de verplichting in ieder geval in
de loop van volgend jaar zal worden
ingevoerd (in eerste instantie voor de
mensen op de voorbank, later wellicht
ook voor de passagiers achterin) staat
overigens wel vast. Statistieken heb
ben zo overduidelijk aangetoond, dat
het dragen van riemen dermate bevei
ligend werkt, dat Den Haag niet on
der het stellen van die verplichting
uitkomt
De "stoomhelling" zoals die er een eeuw geleden al lag. De helling moet het centrum worden van Nederlands eerste
restauratie-werf.
door Bern van Goor
e hebben dit percentage op ze-
g gebracht. Dat is een cijfer
nee je kunt gaan werken'. Aar
lorbereiding voor deze campagne,
en vervolg wordt op de al twee
gevoerde actie wordt intussen al
gewerkt.
VVN deze ruimte zal krijgen,
waarschijnlijk. 'Want', benadrukt
bij het ministerie van Verkeer
aterstaal, '1 januari moet alleen
streefdatum worden gezien. In
zal de verplichting wel la-
ingevoerd. Ergens in
Die vertraging is mede een gevolg
van het feit. dal nog niet precies is
vastgesteld in hoeveri-e de verschil
lende typen gordels werkelijk als de
veiligheid vergrotende attributen kun
nen worden beschouwd. Zoals bekend,
{JTERDAM Wie individueel
de auto naar Engeland, Schot-
of Ierland wil, krijgt van de
ipvaartmaatschappijen een roy-
:ala van mogelijkheden aange-
De brochure, die het Brits
;ten Bureau samen met het
Nationaal Burt'au voor Toens-
onlangs heeft uitgegeven somt
liet minder dan 38 op: niet al-
de verbindingen tussen het
inent en Engeland, maar ook
van Engeland (en Schotland)
Ierland.
alles wordt in detail aangevuld
prijzen voor zowel het passa-
vervoer als het transport van
mto. De lezer krijgt dus alle ge-
ïs in handen voor een goede
ilijking. Die vergelijking te ma-
is overigens niet eenvoudig. De
ïmd0g welke de voordeligste verbin-
p P is, hangt namelijk helemaal af
c het reisdoel (blijft men aan de
ngertkust of wil men hogerop?) en
het verlangde comfort (wil men
t bij huis op de boot stappen, of
t men het ervoor over eerst een
auto te rijden?).
ee|g iat laatste geen bezwaar, dan
t, volgens dit overzicht, de ho
raft-verbinding Calais-Ramsgate
voordeligste mogelijkheid, als
althans met een heel gezin
vliegende veerboot (van
irlloyd) heeft namelijk het
dat men er alleen voor het
van de auto betaalt (voor
middenklasser 150 tot 170 gul-
de inzittenden reizen gratis,
vergelijking: met de Harwich-
J (Hoek van Holland-Harwich) is
PILEPSl (tweede klas) overdag 43,40
I persoon kwijt, terwijl voor de
gemiddeld tachtig gulden
pt gerekend.
Wat het reizen per boot naar Ier
land betreft: dat kan met de Hol-
land-Ierlandlijn vanuit Rotterdam
(naar Dublin). Dd kosten voor een
enkele reis zijn 340,- per persoon
(inclusief maaltijden en een bed
voor drie nachten) en een evengroot
bedrag voor een middenklas auto.
Maar men kan het als men er
de tijd voor heeft ook anders
doen: per boot naar Engeland en
dan per auto naar de westkust rij
den (al naar gelang de route 450 tot
550 kilometers) en vervolgens met de
boot de Ierse Zee oversteken. Deze
laatste overtocht kost ongeveer 25
gulden per persoon en een dikke
honderd gulden voor de auto (alle
tarieven enkele reis).
Wie wil weten waar geboekt moet
worden, krijgt daarover inlichtingen
bij hc't Brits Toeristen Bureau
(Leidseplein 5, Amsterdam tel. 020-
234004) en bij het Iers Nationaal
Bureau voor Toerisme (Heiligeweg
14, Amsterdam; tel. 020-250306). Men
kan daar tevens de brochure aanvra
gen.
Voor hen, die hun vakantie binnen
de landsgrenzen doorbrengen of, ge
woon, er eens een weekend op uit
willen, kan het zojuist verschenen
ANWB-boekje 'Toeren langs binnen
wegen' een waardevolle reiswijzer
zijn. Men vindt er enkele tientallen
nieuwe routes in, die door de meest
aantrekkelijke gebieden lopen. Han
dig is ook het hoofdstuk 'wat wilt u
zien', waarin thema-routes worden
beschreven (molens, Deltawerken,
hollen enz.) De prijs: 4,95.
Als u nou tóch in de Achterhoek
bent, rijd dan ook eens langs Aal
ten, waar ze voor deze zomer een
uitgebreid folkloristisch programma
hebben samengesteld. Een van de
belangrijkste attracties is de boeren
bruiloft, waarvan er nog twee zijn
te zien (op 25 juli en 8 augustus, 's
avonds om acht uur op de Markt).
Na de sluiting van het huwelijk in
het gemeentehuis maakt het bruids
paar een rondgang op een boeren
wagen door het centrum, voorafge
gaan door boerenkapel, bruidskoe en
boerendansers.
Ook het in de buurt liggende plaats
je Bredevoort. doet aan het toeris
tenfestival mee: onder meer met een
gondelvaart op 30 en 31 augustus en
1 september. In de stadsgracht zul
len tientallen door de inwoners zelf
gebouwde en met tienduizenden
fietslampjes en waxinelichtjes geïl
lumineerde gondels varen.
door DICK RINGLEVER
