i
donesische volk absent in
ike's boek over coup van '65
Puertoricaanse cultuur
bedreigd door de dollar
i
'/KWARTET ZATERDAG 14 JULI 1973
BUITENLAND
Tll/KU
3* Tichelman bespreekt in
je beschouwing liet boek
g federlandse journalist
A. Dake: In the spirit
Banteng Indonesian
epepists between Moscow
j'_f jng. Het boek heeft
aat|als proefschrift aan de
van Berlijn. Het
door uitgeverij
•te,fin Den Haag, is
rerd, telt 480 tekstpagina's
net|8 gulden.
lmeL
[Tichelman is
Mppsbjk medewerker aan
Instituut voor
Geschiedenis te
Hij bereidt een
enlrift voor over het verblijf
ing!k Sneev liet in
kds-Indië en het daannee
srg-"
aar ogend begin van de
Zit-.
beweging m
met
len.
ien,i
,-ale
2
ard.ügte moslems demonstreert
"delrta tegen de PKI na de
ï,—jername voor Soeharto.
>on-
ree,
uin,
i
gen|
rote
ing,
0.—
ap).
drama van de op- en
0|g van de communis"
irtij in Indonesië, van
jiging van het Soekarno-
loor een militaire dic-
an een zeer uitgespro-
-Westers karakter, be-
j geen helder beeld
t de feitelijke details
ls wat de analyse van
der sociale
ïrhoudingen aangaat.
is er een aantal posities
rondom enige belangrij-
Was er een generaals-
!een coup voorbereide te-
lo? In hoeverre was de
immunistische partij in
bij de coup van 30 sep-
15 van Oentoeng c.s. tegen
ialsraad betrokken en in
>as dit het geval met Soe-
I Wat was de rol van de
iiders in Peking? Welke
'iad de strijd die in 1964
avaanse platteland ont-
issen kleine boertjes en
Iers? Scherp staan tegeno-
de auteurs die zeer zijn
i met de 'nieuwe orde'
•aal Soeharto en zij die
eerdere of mindere mate
Delen met de PKI en/of
no-regiem, zoals in Neder-
irofessoren Wertheim en
fno
■■coi
int
punt van de controverse
aag of de PKI al dan niet
was bij of schuldig
zgn. 30 september-bewe-
jdaarbij volgt 'links' vaak
n het zgn. Cornell-rapport,
.etwelk Oentoeng c.s. een
nen .^rtegenwoordigen van ver-,
radicale jonge officeren.
ietjebu initiatief in verzet kwa-
i een groep corrupte en re-
generaals. Daaraan wordt
iactor toegevoegd van de
I klassenstrijd in Midden-
kva. Daartegenover blijft
nadruk leggen op het
gCl van linkse Indonesische
waarbij wisselende accen-
gelegd op het aandeel
Soekarno en de radicale
Dek 'In the Spirit of the
|ng' laat A. C. A. Dake er
fel over bestaan waar hij
i de kant van de 'nieuwe
een zeer uitvoerig feitelijk
■van de politieke ontwikke-
4 PKI-leiding rond de lei-
komt hij tot de konklusie,
(elangrijkste factor in de
30 september Soekarno
In dat de PKI, niet zonder
teelingen onder haar lei-
Érnstig bij betrokken was.
rt zijn verhaal naar een
he climax in een hoofd-
Veelzeggend heet: 'Remove
Is' Verwijder de licha-
de generaals die door de
van de 30 september-bewe-
gedood). Soekarno en de
:huldig, concludeert Dake.
—Tc
enkele nog onbekende bewijsstukken
aanvoerend naast de reeds bekende
gegevens.
Ernst Utrecht heeft de betekenis
van Dake's bijzondere documenten
ernstig in twijfel getrokken. Wij
willen dit graag op zijn gezag als In-
donesië-specialist aannemen, maar
achten het niet wezenlijk voor de
kem van de zaak.
Aidits rol
Het gaat Dake er uiteindelijk om
zo blijkt uit zijn laatste hoofdstuk
ken een soort politiedossier op te
bouwen tegen de beramers van het
complot: Soekarno, de PKI en Pe
king. Maar dat is een benaderings
wijze die wetenschappelijk, histo
risch en politiek oninteressant is.
Het merkwaardige is, dat deze af
sluiting van het werk niet geheel
harmonisch voortvloeit uit het daar
aan voorafgegane feitelijk relaas van
de politieke gang der PKI tussen
Moskou, Peking, Soekarno en het le
ger in de loop van de jaren 1945-
1965.
Het hier aangevoerde feitenmateri
aal is weliswaar niet origineel, maar
door de grote hoeveelheid en ook
door een aantal incidentele inzich
ten van Dake de moeite waard. Zeer
duidelijk komt bijvoorbeeld de ui
terst voorzichtige houding van Aidit
naar voren, die telkens weer alle na
tionale en internationale kolen en
geiten probeert te sparen en die van
alles kan worden beschuldigd behal
ve van het voorbereiden van socia
listische revolutie door een massa
mobilisatie van arbeiders en arme
boeren. Beter dan in andere werken
blijkt hier hoe Aidit tot het uiterste
een verzoenende middenpositie tus
sen Moskou en Peking heeft probe
ren te vervullen. Hij ging pas in
1964 tot een pro-Chinees standpunt
over, overigens zonder iets te veran
deren aan zijn politieke strategie: de
geleidelijke, min of meer parlemen-
taristische uitbreiding van de in
vloedssfeer van de PKI in de scha
duw van een uiterst vérgaand bond
genootschap met Soekarno.
Gedetailleerd kunnen we de oppor
tunistische kronkelgangen van de
PKI-leiding volgen, waarbij Aidit
wél zo nu en dan een zekere radica
le druk van zijn linkervleugel moest
proberen te neutraliseren. Onder
scherpe belichting ziet men de
scharrel-politiek van alle machtsfac
toren in de communistische wereld
beweging (vooral de Russische en
Chinese leiders) ten aanzien van
Soekarno, de PKI en het leger. In
deze sfeer toont Dake dat hij soms
tot slimme waarnemingen in staat
Achtergronden
Maar dat alles brengt Dake geens
zins tot een werkelijk inzicht in de
ontwikkelingsgang van de Indonesi
sche maatschappij die tot uitdruk
king komt in het politieke drama,
waarvan hij de oppervlakte poogt
weer te geven. Typerend is het ge
mak waarmee hij de 'eenzijdige ac
ties' van de Barisan Tani Indonesia
(de communistische boerenbewe-
ging) in 1964 en 1965 afdoet, die
door Wertheim terecht zijn bena
drukt. Hij toont geen belangstelling
voor het inderdaad nogal ingewik
kelde proces van groepering en her
groepering van klassen en sociale la
gen.
Dat voerde namelijk tot de Soekarno-
variant van opvangen en neutralise
ren van der druk der ontevreden
massa's en van de PKI. Het leidde
tot de eerste openlijke poging tot
een contrarevolutie in 1957 en 1958
en haar mislukking. Het was ook de
achtergrond van de voortdurende
groei van het leger (militair, poli
tiek en economisch) dank zij de roy
ale concessies die Soekarno telkens
aan de legerleiding deed om het
evenwicht met de PKI ruimschoots
te bewaren. Het riep de concentratie
van conservatieve krachten in de
schaduw van het leger op en het
deed de radicale vleugel van de bur
gerlijke en bureaucratische elemen
ten verschrompelen, waarop Soekar
no steunde en waarmee de PKI
zich veilig verbonden meende
te hebben. En het voerde uiteinde
lijk onvermijdelijk tot de geweldda
dige afrekening door het leger met
de PKI ten gunste van alle klas
sen en lagen van bedreigde bezit
ters. In dit drama werd de klassen
strijd verhelderd die door de poli
tiek van de communistische bewe
ging lang kon worden versluierd, zo
als triest genoeg al eerder in de ge
schiedenis is voorgekomen. Bijvoor
beeld in China (1925-1927), zij het
in iets andere vormen.
Revolutionaire processen plachten
en plegen zich niet te stabiliseren
op een burgerlijk-democratisch ni
veau. Op een bepaald moment staat
de groeiende arbeiders- of massabe
weging voor een dilemma: het door
zetten van de escalerende strijd naar
een socialistische revolutie of het
aanvaarden van een reactionaire mi
litaire dictatuur ter handhaving van
de status quo ten gunste van oude
en nieuwe lagen van bezitters. En
in dat kader is het van secundair
belang om precies te weten hoe en
in hoeverre een communistische be
weging uit het slop probeert te ra
ken van een verbond met een als
maar verder inkrimpende 'progres
sieve' vleugel van de bourgeoisie
door een halfslachtige relatie met
een militaire coup die het politieke
faillissement alleen maar bezegelt
Bureaucratieën
Utrecht heeft in zijn bespreking van
Dake's boek onder meer opgemerkt,
dat de auteur niet op de hoogte is
van belangrijke literatuur op het ge
bied van de Indonesianistiek. Dat is
inderdaad het geval. Het analyseren
van de maatschappelijke achtergron
den van de op- en ondergang van de
PKI ligt geheel buiten Dake's hori
zon. Er is niets dat er ook maar
even op duidt, dat hij heeft stilge
staan bij de ontwikkeling van- en
de onderlinge relaties tussen een
aantal specifieke Indonesische socia
le structuren en formaties. Zonder
begrip daarvan blijft de gang der
PKI duister. Wij noemen de enorm
uitdijende bureaucratie van de Ja
vaanse 'prijajis' een bepaald Azia
tisch type aristocraten die een
tijdlang een zeer belangrijke basis
vormde voor Soekarno's evenwichts-
politiek. Daarmee kon de PKI-ex-
pansie langs niet-revolutionaire weg
worden opgevangen en geneutrali
seerd. Daarnaast de ruim voor 1965
opgekomen militaire bureaucratie
die juist tijdens de hoogtij van het
Soekarno-regiem een ongehoorde,
ook economische en politieke macht
ontwikkelde, welke de leemte van
de snel aftakelende burgerlijke de
mocratie voor een groot deel opvul
de en zich op de grote afrekening
kon voorbereiden mét of zonder
generaalsraad.
Uit de corrupte toppen van de beide
hiervoor genoemde bureaucratieën
kwamen de nieuwe zgn. 'komprador'-
elementen naar voren naast de ou
dere, vooral in Sumatra vrij sterke
kompradoren-bourgeoisie, die de
voornaamste sociale basis vormde
van de eerste mislukte contrarevolu
tie van 1958. Zij maken nu de kern
uit van de uiterst pro-Westers geo
riënteerde kringen rond Nasution,
tegenover de Javaanse Soeharto c.s.
die bepaalde tendenties van het Soe
karno-regiem, bepaalde Javaanse ele
menten van de neo-Aziatische Soe-
karno-staat voortzet.
Dan is er nog het verschijnsel van
de extreme en zeer oude sociaal-eco
nomische stagnatie in het Javaanse
binnenland en de daarmee samen
hangende sociaal-economische en
culturele tegenstelling tussen
syncretistische 'abangan'-boertjes en
arbeiders, die de basis vormden van
de PKI en de traditioneel orthodox-
islamitische 'santri'-combinatie van
grondbezitters, handelaren en woe
keraars, waarop de Nahdatul Ulama
gebaseerd is, een grote vijand van
de boerenbeweging voor landhervor
ming en grondverdeling, waarvan,
zoals ook Dake zelf constateert, niets
terecht kwam.
Oppervlakkig
Hoewel het op zichzelf niet onbe
denkelijk is dat iemand met een zo
geringe kennis van Indonesië op een
Indonesisch onderwerp kan promo
beren, gaat het er overigens niet in
de eerste plaats om, Dake gebrek
aan kennis te verwijten. De kwestie
is, dat hij gespeend is van een we
tenschappelijke mentaliteit die no
dig is om het waarom der verschijn
selen'te onderzoeken. Hij blijft ope
reren op het vlak van feitenreeksen
en hoogstens op dat van een opper
vlakkige 'kremlinologie'.
Er ontbreekt trouwens ook nog iets
anders in het boek. Een kleinigheid
maar: het Indonesische volk. De gro
te massa van onder het bestaansmi
nimum levende boertjes met of zon
der grond, de agrarische arbeiders
in dorpsverband of op de landbouw
ondernemingen, het min of meer
stedelijk proletariaat, de horden van
miserabel betaalde ambtenaartjes
die zonder een tweede baan in de
vrije tijd niet voldoende voedings
middelen kunnen kopen, het groei
ende werkloze pauperdom van de In
donesische krottenwijken dat wil
zeggen de mensen waar het in we
zen om gaat in de door Dake behan
delde politieke strijd. Zij zijn ab
sent. De wereld van Dake is slechts
bevolkt door top-politici en hoge mi
litairen. Deze leemte probeert Dake
te bedekken door sensationeel aan
doende documenten, hem verstrekt
door voor iedereen herkenbare CLA-
relaties.
Enkele jaren geleden moest de
Puertoricaanse arbeider Sixto
Alvelo zich bij het recruterings-
bureau van het Amerikaanse le
ger in de Puertoricaanse hoofd
stad San Juan melden. Toen hij
aan de beurt was verzocht de re-
cruteringsofficier hem naar vo
ren te stappen, waardoor hij for
meel onder de Amerikaanse
krijgstucht zou komen. Maar Al
velo weigerde. Wel las hij een
verklaring voor, waarin hij uit
legde zich slechts burger van Pu
erto Rico te voelen en daarom
niet wilde dienen in het leger van
een land (de VS) wiens president
en volksvertegenwoordiging hij
niet kon kiezen.
Eerst besloot de Amerikaanse justitie
Alvelo te vervolgen, wat hem zonder
twijfel vijf jaar cel zou hebben opge
leverd. Maar toen er een storm van
verontwaardiging opstak en wijdver
breide acties werden gevoerd, liet
men de zaak maar op zijn beloop. Wel
bereikte de lange arm van de FBI de
werkgever van Sixto Alvelo en mo
menteel is hij nog steeds werkloos.
Alvelo werd vooral voor veel jeugdige
Puertcricanen het symbool van het
verzet tegen de overgrote Amerikaan
se invloed op dit Caraïbische eiland.
Ook op het internationale vlak werd
de status van Puerto Rico als 'vrije,
met de VS geassocieerde' staat aange
vallen. Vorig jaar nam de -kolonisatie-
commissie van de VN met twaalf
voor-stemmen en zes onthoudingen
een resolutie aan, waarin 'het onver
vreemdbare recht van Puerto Rico op
zelfbeschikking en onafhankelijkheid'
werd opgeëist. De VS namen niet aan
de stemming deel, wat hen in staat
stelde de resolutie naast zich neer te
leggen.
Toch toonde Washington zich uiterst
geïrriteerd over deze 'inmenging in
de Amerikaanse binnenlandse aangele
genheden'. Wat niet zo verwonderlijk
is. want Puerto Rico vormt een strate
gisch bastion, waar de Amerikaanse
luchtmacht en marine dertien procent
van het grondoppervlak bezitten en
daarmee verreweg de grootste groot
grondbezitter zijn. Een Amerikaanse
regeringswoordvoerder sprak zelfs van
'een belediging van het volk van Pu
erto Rico, dat heeft gekozen voor de
democratie in vrije associatie met de
VS'.
de het analfabetisme van 35 naar 10
procent en vertienvoudigde het aantal
auto's en telefoons. Washington begon
Puerto Rico daarom aan de wereld te
presenteren als 'het schoolvoorbeeld
van democratie', het 'beste antwoord
op Castro' en 'de brug tussen de twee
grote culturen van het westelijke half
rond'.
De prijs
De hoofdstad San Juan vormt met
zijn brede boulevards, zijn grote ge
bouwen, weelderige villa's en exoti
sche tuinen een Latijns Miami Beach,
een luxueuze vitrine, die Amerika
met genoegen de overige Latijnsame
rikanen voorhoudt
Maar zelfs hier is de medaille niet
van een keerzijde ontbloot. De luxe
van dit belastingvrije Amerikaanse
paradepaardje heeft vanaf het Ameri-
FERRY
VERSTEEG
IN LATIJNS
AMERIKA
procent kan rekenen. Omgekeerd
krijgt het rijkste vijfde deel van de
Puertoricanen niet minder dan 59
procent van de nationale koek, terwijl
de vergelijkbare Noordamerikaanse
groep 44 procent vangt.
Niet van harte
Maar ondanks al deze kritiek laat de
hoofdredacteur van het grootste Puer
toricaanse dagblad El Mtmdo, senor
Alex Maldonado, ons met enig recht
weten: 'Niets maakt de Puertoricanen
meer pro-Amerikaans dan een reis
naar buurlanden als Jamaica, de Do
minicaanse Republiek, en vooral Haï
ti'. Inderdaad torent Puerto Rioo ln
materieel opzicht ver boven deze lan
den uit. De meerderheid van de eilan
ders deinst er daarom voor terug da
nauwe banden met Washington in to
ruilen voor volledige onafhankelijk
heid. Van de twee grootste politieke
partijen is de regerende Democrati
sche Volkspartij van gouverneur Her
nandez voor een blijvende 'vrije asso
ciatie' met de VS, terwijl de Nieuwe
Progressieve Partij van oud-gouver
neur Ferre zelfs volledig tn de noor
derbuur wil opgaan. Maar van harte
gaat deze stellingname in het alge
meen niet Want de overgrote invloed
van de Amerikanen op het eiland
wordt niet alleen door de oppositie,
maar ook door veel voorstanders van
blijvende hechte banden met Was
hington als drukkend en vaak deni
grerend ervaren. De materiële voor
uitgang en het verlammende besef,
dat een wérkelijke onafhankelijkheid
van de reusachtige noorderbuurman
niet haalbaar is, zijn er de voornaam
ste oorzaken van, dat de oppositie
van dit ongenoegen matig heeft ge
profiteerd.
Toch hoopt deze oppositie, dat de
voorgaande 'Amerikanisering' en 'de
nationalisering' haar steeds meer in
de 'anti-imperialistische' en 'anti-kolo
niale' kaart zal spelen. 'Hoe kunnen
we spreken over een Puertoricaana
wonder', aldus een woordvoerder van
de oppositie, 'terwijl eenderde deed
van onze bevolking In ballingschap
leeft, negentig procent van onze han
del gedwongen via de dure VS loopt
en tachtig procent van onze industrie
in Amerikaanse handen is?'
Zelf gewild
Inderdaad heeft de eiland-bevolking
zich in 1967 bij referendum in meer
derheid uitgesproken voor een blij
vende associatie met de VS. En eind
vorig jaar werd een onversneden
voorstander van associatie, Rafael
Hernandez Colon van de Democrati
sche Volkspartij, tot gouverneur geko
zen. Het is een onweerlegbaar feit,
dat deze status de drie miljoen Puer
toricanen het nodige heeft opgeleverd.
Washington verzorgt de defensie en
buitenlandse zaken, terwijl de Puerto
ricanen met een zelfgekozen gouver
neur en een parlement de lokale zaken
voor hun rekening nemen.
De eilanders mogen zoals reeds ge
meld echter niet aan de Ameri
kaanse presidentsverkiezingen deelne
men en hebben geen stem in het
Amerikaanse Congres. Als compensa
tie zijn ze echter vrijgesteld van alle
federale belastingen, terwijl ze kun
nen profiteren van de Amerikaanse
sociale voorzieningen en andere fede
rale hulpprogramma's. Door deze belas
tingvrijdom, talrijke andere facilitei
ten. en de overvloedige, goedkope ar
beidskrachten, hebben vele Ameri
kaanse industrieën zich in de afgelo
pen twintig jaar op het eiland geves
tigd.
Daardoor is Puerto Rico in materieel
opzicht het rijkste gebied van Latijns-
Amerika geworden. Zo steeg het ge
middelde inkomen per eilander van
270 dollar in 1950 tot 1600 dollar van
daag de dag. In dezelfde periode daal-
kaanse vasteland de nodige dubieuze
figuren aangetrokken en 'het oude
San Juan bij nacht' uit de jubelende
reclamefolders heeft behalve luxe ook
de smakeloosheid, de vulgariteit, de
corruptie en de onveiligheid van de
pre-revolutionaire Cubaanse hoofdstad
Havana overgenomen. Geen geringe
prijs voor '.vooruitgang'. Bovendien
bevinden, zich op enkele honderden
meters van de torenflats en de nacht
clubs de minder toegankelijke, maar
nog altijd omvangrijke krottenwijken,
waar de meeste elementaire voorzie
ningen ontbreken.
Ondanks de komst van talrijke Ameri
kaanse industrieën schommelen de
werkloosheidscijfers, onhankelijk
van het seizoen tussen dc dertien en
dertig procent. En dat, terwijl de Pu
ertoricanen in tegenstelling tot de
overige Latijnsamerikanen een
vrije toegang tot de VS hebben. Een
miljoen Puertoricanen (een derde van
de hele bevolking) hebben de afgelo
pen 25 jaar van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt (wat niet weinig af
doet aan de sterke stijging van het
gemiddelde inkomen per Puertori-
caan) en knappen in de VS nu kar
weitjes op, waarvoor wij gastarbeiders
laten opdraven. Alleen in New York
wonen al 300.000 Puertoricanen. De
situatie, waarin velen daar leven, zijn
met vaart geportretteerd in de West
Side Story.
Een ander bezwaar van het Puertori
caanse 'Wirtschaftswunder1 is de ge
ringe mate, waarin de welvaart door
druppelt naar de massa van de bevol
king. Een recente studie van dr. José
Vaiquez, van de universiteit van Pu
erto Rico, toont aan dat het inkomen
van de massa der bevolking weliswaar
wat is toegenomen, maar in onvol
doende mate en dat daardoor de inko
mensverdeling extreem ongelijk is ge
worden. Zo moet het armste vijfde
deel van de Puertoricaanse bevolking
zich met twee procent van 's lands
rijkdommen tevreden stellen, terwijl
deze groep in de VS nog altijd op vijf
Drie wegen
Baseball-puuze
Over de bestrijding van deze euvel*
lopen de inzichten bij de diverse op
positiegroeperingen nogal uiteen, An«
tonio Gonzalez, econoom cn leider van
de Puertoricaanse Unie, hoopt via de
stembus en met handhaving van goe*
de relaties met de VS do volledige on-
afhankelijkheid te bereiken. Do 44-ja-
rige Juan Mari Bras, die de militante
Beweging voor de Onafhankelijkheid
aanvoert, ziet overwegend heil in de
gewelddadige weg. Tussen deze figu
ren kan men de jonge Ruben Berrios
van de Onafhankelijkheids Partij
plaatsen. Hij zit als senator ln het
Earlement, maar gelooft tevens in
urgerlijke ongehoorzaamheid. Zijn
volgelingen zijn daarom Amerikaanse
militare bases binnengedrongen en
hebben particuliere stranden van
luxueuze Amerikaanse hotels, zoals
Carib Hilton, bezet.
Berrios, een 33-jarige jurist, is met
zijn elektrificerende ogen en zijn
energieke, didactische manier van
doen, een effectieve leider en publi
cist. Vooral onder de jeugd en de stu
denten stijgt zijn ster in snel tempo,
In 1971 werd hij als lector aan de
universiteit van Puerto Rico ontsla
gen, omdat hij verantwoordelijk werd
geacht voor de studentenonrust Ber
rios: 'Als Puerto Rico wil overleven
als natie en als volk met een eigen
cultuur, is volledige onafhankelijk
heid de enige oplossing*.
Professor Manuel MaldonadoDenis,
een politicoloog van de universiteit
van Puerto Rico met veel invloed in
studentenkringen, staat daar vierkant
achter. 'Zelfs Amerikaanse Liberalen
als John Kenneth Galbraith spreken
over Puerto Rico als een brug tussen
de Noord- en Zuidamerikaanse cul
tuur. Maar het is wel een brug met
vier banen, waarbij een baan in
noordelijke en drie banen in zuidelij
ke richting lopen. De cultuur van Pu
erto Rico moet zich voortdurend
schrap zetten tegen de drukkende aan
wezigheid van de cultuur van de kolo
niale macht'.
Ontworteling
Hij zet uiteen, hoe het lagere en mid
delbare onderwijs op het eiland in
grote lijnen de Noordamerikaanse vi
sie zelfs op de geschiedenis van
Puerto Rico weergeven en de
Noordamerikaanse levenswijze Ideali
seren. Op de universiteit van Puerto
Rico, het hechtste bolwerk van de au
thentieke Puertoricaanse cultuur,
wordt het verzet tegen de Amerikaan
se druk onder het motto 'niet aan po
litiek doen, maar studeren' energiek
door de autoriteiten bestreden.
Ook de pers, radio en tv moedigen do
navolging van de Amerikaanse levens
wijze en het politieke analfabetisme
van de bevolking aan, aldus Maldona-
do-Denis. Zo opereren radio en televi
sie volgens regels, die door de Ameri
kaanse communicatie-commissie zijn
opgesteld. En de Puertoricaanse
schrijvende pers is bijna geheel eigen
dom van Noordamerikaanse kranten
concerns. Professor Maldonado-Denls:
'De massa-media discussiëren hier
over de kwestie of op de universiteit
een bewakingsdienst moet worden in
gesteld, maar negeren de vraag of er
op Puerto Rico waterstofbommen mo
gen worden opgeslagen'.
Hij wijst erop dat onder de eilandsbe
volking dezelfde identiteitscrisis
dreigt te ontstaan, als bij de geeste
lijk gespleten en vaak gedemoraliseer
de Puertoricanen in New York, die
geen echte Amerikanen kunnen wor
den, maar ook geen echte Puertorica
nen meer zijn.
'Zolang de dag van onze onafhanke
lijkheid niet komt, zal onze cultuur
met vernietiging worden bedreigd', al
dus Maldonado-Denis. 'Alleen een
volk, dat meester is over zijn edgen
toekomst kan de huidige en toekom
stige generatie de wortels overdragen,
die noodzakelijk zijn voor een ge
meenschappelijke nationale Identiteifi
