'Tom Sawyer' van Mark Twain op zoete muziek De eindexamenfilms: waar is de motivatie? Dafs begeleiden de Tou autobiografie FILMPREMIÈRES VAN DEZE WEEK Autokeus Lancia Beta 1800 Fiat trekt zich terug uit Citroën IV2 uur mini-geweld Karate Kolos Drie films van CRM Kamerleden willen hulp overheid aan Texena-textiel Spaanse Mini's uit Pamplona Initiatief van Franse vestiging TROLW/iKWARTET VRIJDAG 6 JULI 1973 Johnny Whitaker en Jodie Foster in 'Tom Sawyer' Vijftig jaar Disney-tekenfilms 'Alle geliefde helden uit de Disney-tekenfilms bijeen!', roept de advertentie. Dat is waar: Donald Duck en Mickey en Pluto en Kwik, Kwek en Kwak wie er niet is mag geen naam hebben. Maar er staat ook: 'Hoogtepunten uit vijftig jaar Disney-tekenfilms' en dat 'waag ik te betwijfelen. Ik meen me toch Disney- filmpjes te herinneren die aardiger waren, ingenieuzer, origineler, met minder routine en meer lefde gemaakt, 't Is n dit programma wel heel erg van ram- boem-bats de lucht in, of de zee in, of net niet de bek van de haai in. Mini-ge weld zonder veel variatie, dat is bar vervelend als je het anderhalf uur achter mekaar <ziet. Het lachen vergaat je. Maar misschien kunnen volwassen ogen zo'n overladen maal moeilijk verdragen en gaat het er bij de kinderen in als een ijsje. W. W.-B. Amsterdam - City. Den Haag - Odeon, al.I. Wie eens met rode oren genoten heeft van de lotgevallen van Tom Sawyer en Huckleberry Finn, zoals beschreven in het boek van Mark Twain, vergeet de twee rebelse knapen in liet Missouri van zo omstreeks 1850 nimmer meer. Welke verrukkelijke wensdromen gaan daar niet in vervulling: weglo pen van huis. varen op een vlot, le ven op een eiland, op het laatste mo ment ontkomen aan een vuige schurk. De griezeligheid hoort erbij, zo'n scè ne aan het open graf waar de dokter wordt neergestoken door Injun Joe liegt er niet om, maar telkens wordt door de droge humor het evenwicht hersteld. Wat zonde nu toch om zo'n meester werk te verfilmen in verkorte Rea ders Digest-verm. met toevoeging van fondanten muziek, gefourneerd door de gebroeders Sherman. Telkens komt die dekselse geluidsband de illusie verstoren, opgeroepen door het voor treffelijke camerawerk van Frank Stanley. Die weet het landschap te ex ploreren dat het een lieve lust is, de couleur locale komt echt wel aan zijn trekken, hij maakt van 'Tom Sawyer' een film die tenminste mooi is om naar te kijken. En de cast is ook niet mis: de rooie Tom van Johnny Whita ker. de Huckleberry Finn van Jeff East, de Becky Thatcher van Jodie Foster en niet te vergeten de bemin nelijke dronkelap Muff Porter van Warren Oates.weinig op aan te merken. Maar uit alles wordt het merg gezogen door die verfoeilijke muziek. Regisseur Don Taylor had be ter kunnen opteren voor een serieuze re aanpak, dan zou de kreet 'Geef mij het boek maar! 'niet zo onweerstaan baar naar de keel zijn opgeweld. W. Wielek-Berg Amsterriam-Tuschinski Den Haag-Metropole TJtrecht-Rembrandt, a.l. De stroom van 'Eastern', in Hong Kong gemaakte Chinese vechtfilms, rijst al meer en meer. Elke week is er wel ergens een te aanschouwen en het verdient aanbeveling ervan kennis te nemen, al is het alleen maar voor de curiositeit. Wie 'Karate Kolos Lee Keung' gaat zien, mist het opera-ele ment, dat in vele films van dit genre belangrijk is, en rivaliserende vecht scholen komen er ook niet in voor. Maar de karate die erin bedreven wordt doet een gewoon mens de ha ren te berge rijzen en de slechte Ja panners ontbreken ook niet. In dit ge val heet de opperboef 'Hongerige Tij ger'. Hij komt in 1935 naar Shanghai om door spionnenwerk de Japanse inval voor te bereiden, maar de Chinese po litieman 'Woeste Draak' gooit roet in het eten. Geholpen door zijn pleeg zoon. een klein schoenpoetsertje en een man op een fiets, weet hij 'Hon gerige Tijger' te verslaan en en pas sant een Russisch meisje te redden van het blanke slavinnenlot. Aan het laatste gevecht komt welhaast geen einde, dat gaat te water, te land en in de lucht, met metershoge sprongen. Amerikaanse en Italiaanse Westerns kunnen er nog wat van leren. W. W.-B. Rotterdam-Cinerama Heerlen-Royal, 14 jr. Ale men de eindexamenfilms van de Nederlandse Filmacademie be kijkt, moet men wel tot de con clusie komen, dat het grootste deel van de vierdejaarsleerlingen staat te trappelen van ongeduld om een vorkje mee te pikken uit de vetpot van de Nederlandse filmindustrie. Ze gaan daarbij b'ijkbaar van de ver onderstelling uit. dat er in hun eigen leefklimaat (ze wonen allemaal in of nabij de Amsterdamse binnenstad) niets voorvalt, wat het vermelden waard is. Ze zoeken hun heil in dor pen en gehuchten of in het modieuze reservaat De Bijlmer. Zelfs hun eigen leeftijdsgroep valt niet in de prijzen, ze hebben kennelijk alleen maar be langstelling voor oud-middelbare men sen (waarschijnlijk omdat zo de hand konden leggen op de daarvoor ge schikte acteurs). Drie documentaires vallen uit het hierboven geschetri" schema Het zijn 'Diana gaat weg', een impressie van de commune 'De Hobbitstee' in Wap- serveen. 'Tierras zin Patrones', een montage van materiaal dat beschik baar is gesteld door een Colombiaans instituut voor sociale ontwikkeling en -aktie, en 'Geboorte Thuis', een film uit een serie van documentaires, ge maakt in samenwerking met het Wil- helmina Gasthuis op initiatif van pro fessor Kloosterman. Hoe men ook over die films mag denken (in 'Diana gaat weg' komen de wezenlijke pro blemen van een commune niet aan de orde, bij 'Tierras sin Patrones' valt er nog wel het een en ander aan te mer ken op de verwerking van het materi aal en 'Geboorte Thuis' is /onder meer een uitstekende, duidelijke do- cuementaire), zij veronderstellen een zekere betrokkenheid bij bepaalde as pecten van de wereld van vandaag. Maar bij de rest ontbreekt die betrok kenheid ten enenmale, en daarmee vliegt ook de authenticiteit het raam uit. Het gaat over oude mannen in een ziekenzaal, die luisteren naar ima ginaire muziek (Het Raam): over de man die vijftig jaar geleden de zelf ontspanner uitvond (De Zelfontspan ner); over een jongetje dat omtrent de eeuwwisseling zijn nichtje ver moordt tijdens een lugubere verjaar dag op het kasteel (Francis); over een oud schoolhoofd in een dorp dat, ge kweld door voortekenen en geteisterd door jaloezie, zijn jonge vrouw in de armen drijft van zijn jonge onderwij zer (Hoekstra); over een dorpse domi nee die ook al met voortekenen zit te worstelen (De Dominee); over een langgetrouwd echtpaar dat in de Bijl mer een stukje grand guignol opvoert (Brandend Zand). Die dorpse mensen worden gezien met een soort tweede huis-mentaliteit: zo'n Onderwijzer, zo'n dominee bestaan daar niet en kuiven nooit bestaan hebben; alweer een gebrek aan authenticiteit. Alles is geconcentreerd op de acteurs, a's die maar goed spelen is blijkbaar het doel bereikt. Ja wacht eens even. voor het maken van een halfweg interessan te film kom; nog wel het een en an der meer kijken. Een eigen identiteit, op de eerste plaats. Pim de la Parra. waarschijnlijk een van de grote voor beelden. heeft het indertijd anders aangepakt Zijn werkstuk uit de film academie-tijd, Megalopolis, dat de basis vormde voor 'Janusz, of de minder ge lukkige terugkeer naar het land van Rembrandt' mocht dan nog zo'n vreemde, barokke toestand zijn en niet eens aanspraak maken op de naam vakwerk, het was wel gemoti veerd, er lag wel een bepaalde idee aan ten grondslag. En wat is de motivatie van de meeste eind examinandi? De status van speel- De schrijver Henk Mculman filmregisseur? Maar laten we er ons wel voor hoeden door het bos de bo men niet meer te zien. De Zelfont spanner (scenario en regie Rimco Haanstra) is. ondanks het oubollige onderwerp, een bijzonder aardig, goed gemaakt filmpje, waar men récht har telijk om kan lachen. W. W.-B. De vorige week werden drie filmpjes vertoond die met sub sidie van C.R.M. tot stand zijn gekomen, er volgden dezer da gen nog twee, 'De geboorte van een berg' van Einan Cohen en 'De schrijver* van Henk Meul- man. 'De geboorte van een berg' is een tekenfilmpje van veertien minuten met een sciene-fictiion- achtag onderwerp, waarvoor wel waardering op te brengen is. Met 'De Schrijver' staat het anders, die film zit barstensvol pretenties. Henk Meuüman zegt in zijn toelichting, dat het hem niet mogelijk is 'de essentie van de film in een paar woorden sa men te vatten zonder daarbij in hoogdravende termen als exis tentieel ombehagen, de crisissi tuatie in onze samenleving e.d. te vervallen'. Wel, het ongeluk kige is, dat die film over een jongen, die met alle geweld een boek wil schrijven en daar maar niet toe komt, volledig in het (on-interessante) individue le geval blijft steken. 'Existen tieel onbehagen?' 'Crisissituatie van onze samenleving?' Het mocht wat! Die jongen wil ge woon graag schrijver wezen, als statussymbool, dat heeft met de wereld in het algemeen en met Amsterdam in het bijzonder geen duit te maken, zulke figu ren zijn er de eeuwen door ge weest en zullen er altijd wel blijven. Als zij zich af wensen te sluiten van de wereld om diepe dingen uit zichzelf te wringen zal het wel mis gaan, als him motivatie mis is, daar heeft de wereld geen schuld aan. 't Is wel vervelend om naar hun kamertjeszonden en hun hartstochtelijke gewroet te kijken, als het geen meester hand is die hun denkwereld doorlicht. En Meulman is geen meester. W. W.-B. Dracula in kasteel der verschrikking: een lekkere griezel 'Je zult zien dat ze het weer niet ge loven', verzucht Edgar Allan Poe, wanneer het daagt rond het kasteel der verschrikking, het bloed is ge stold en de doden tijdelijk zijn terug gekeerd in het graf. Nee, daar kun je donder op zeggen, maar een griezel film is ook niet om in te geloven, een griezelfilm is om lekker van te rillen. En dat lukt best bij 'Dracula in het kasteel der verschrikking'. De titel slaat op niets, want de trouwhartige Amerikaan die een nacht doorbrengt in een Engels spookslot heeft niets gemeen met de koning der vampiers, maar hij blijft wel in het genre, zodat een ieder toch weer weet waar hij aan toe is. Wat die man meemaakt voor hij eindelijk het leven laat is niet gering. 't Begint zo mooi: getortel met een zeer gastvrije en fraai gevormde da me, maar laat het mens nu eigenlijk, allang dood zijn. Plus haar echtge noot, plus haar minnaar, plus een les bische gezelschapsdame, plus een enge dokter die experimenteert met het le ven na de dood ze horen allemaal in de tombe. Zo is dat. Voor griezel- gekken toch wel iets om te gaan zien, al komt hij wat'hortend en stotend op gang. Anthony M. Dawson heeft hem geregisseerd, Anthony Franciosa en Michele Mercier spelen de hoofd rollen en Klaus Kinski zorgt, als een demonische Edgar Allan Poe, voor de vertraging in het begin. W. W.-B. Amsterdam, Rembrandtpleintheater, 14 j. DEN HAAG KVP ^kamerleden Van Zeil en Van der Gun willen dat de re gering nagaat of van de zijde van de overheid hulp kan worden geboden aan het confectiebedrijf Texena, dat in moeilijkheden verkeert. Voor de ca. 300 werknemers is gevaar ontstaan en de dreigende ontslagen vallen alle in gebieden waar de werkgelegenheid voor oudere mannelijke werknemers resp. voor de tot het midden- en lei dinggevend kader behorende werkne mers aanzienlijk minder is dan het aantal werkzoekenden. Texena heeft vestigingen in Tilburg, Bladel en Zonhoven (België). Van Zeil en Van der Gun hebben over dit onderwerp schriftelijke vragen gericht aan het adres van de ministers van economische en van sociale zaken. British Leyland Nederland te Gouda zal deze zomer duizend Engelse Mini's verkopen, die gebouwd zijn in Spanje. Vanwege de grote vraag naar het klei ne Britse model en door de moeilijk heden met de Engelse stakingen, zijn deze auto's besteld bij Authi te Pam plona. Authi is de Spaanse licentie houder van het merk, waarin British Leyland een belang van 50 pet heeft. In het eerste halfjaar van 1973 zijn in Nederland rond vijf duizend Mini's verkocht. De prijs van de Spaanse Mi ni bedraagt, evenals die van de Britse Mini. 6.890,- incl. BTW. VW K 70 LS ook voor Nederland Volkswagen-importeur Pon's Automo bielhandel b.v. te Amersfoort heeft de snelle uitvoering van de K 70 ook in het Nederlandse VW-programma opge nomen. De in Duitsland vorige maand al uitgebrachte wagen beschikt over een 1,8 liter motor van 100 DIN-pk vermogen en wordt geleverd in een gele kleur met zwarte strepen en mat- zwart achterpaneel. De K 70 I.S, zoals het model wordt genoemd, kost incl. BTW 14.889,76 Dat is 558,- meer dan de 90 pk VW K70L AiUTOMEUIWS/FIIMS T8 De weg v.an de Tour de France, van liet Nederlandse Schevenöngen tot ver in Frankrijk, wordt voo l e; een groot deel geëffend door Dafs. De Franse vestiging van de Nederlandse fabriek, DAF Franc S.A., lieeft de organisatie van het grote wielereveneuient vorige week twee vrachtwagens, twee auto n bussen en achttien personenauto's met variomatic beschikbaar gesteld. Doel daarvan: de naam vafc het Nederlandse merk in Frankiijk meer bekendheid te geven. De vrachtwagens zijn 24 dagen lang in touw buiten de toerkaravaan. Zij vervoeren alle mogelijke attributen van eindstreep tot eindstreep: demon tabele stellages voor jury en pers, draaghekken, fotofinishapparatuur, te lefooninstallaties, bagage van deelne mers en begeleiders, "enzovoorts. De personenauto's worden echter wel gezien door het publiek, dat tijdens de etappen rondom de stads- en dorpswegen samendringt om een glimp van het grote spektakel op te vangen. In die personenauto's rijden de officials. En ook onze Trouw-Kwar- Grote wagen met voorwielaan drijving blijven uitzonderingen en wat wegligging betreft is de Lancia Beta dan ook een uitschie ter in zijn klasse. De 1800-versie is verder met een top snelheid van 175 km per uur en een pittige acceleratie een wagen die zich, ondanks het karakter van een brede en comfortabele limousine, leent voor sportief rijden. Deze Beta heeft "vijf versnellingen, gemakkelijk te bedie nen met een stevige pook op de vloer, en uitmuntende remmen, .bekrachtigd en wel. De Beta is onder regime van Fiat ver schenen met naar keuze drie motoren uit de collectie van de Turijnse moe deronderneming (ook dochter Lancia is te Turijn gevestigd). Het zijn een 1400 cc, 1600 cc en 1800 cc, met resp. 90, 100 en 110 DIN-pk vermogen. De Beta 14 bereikt dan ook nog altijd 165 pk per uur, de 1600 komt op 170 als top. De prijzen verschillen nave nant: 14.883, 16.936, en 17.960 voor de 1800, die wij beschikbaar had den. Verschil in luxe speelt daarbij een rol en wat die 1800 betreft: dat is een bijzonder luxueus uitgevoerde wa gen. De carrosserie van de eind vorig jaar in Italië en dit jaar in Nederland uit gebrachte wagen is zeker fraai, al doet de voorzijde aan de oude styling van Toyota denken. Bovenal valt de behoorlijke binnenruimte en de grote bagegeruimte van de carrosserie op, wanneer men de compacte buitenaf metingen beziet: de Beta is slechts 4,29 meter lang. Het stuurwiel is ver stelbaar om de zit achter het stuur perfect te maken. Dank zij deze voor ziening en de goed gevormde stoelen is het zitcomfort van de nieuwe Lan cia inderdaad opmerkelijk gunstig. Het rijcomfort is minder, zij het niet beneden de maat. Maar de voorwiel- aandrijving waarmee Lancia toch al wat ervaring heeft komt in de Beta niet op z?n voordeligst tot ui ting. De -auto kleeft als het ware aan de weg en ligt daardoor zeer vast in de koers, maar zó vast dat de wagen moeilijk in een bocht te krijgen is. Dit wordt moeilijker naarmate de snelheden hoger en de bochten scher per worden. Je moet dan flink aan het stuur trekken. In de autowereld omschrijft men dit als een sterk 'on derstuur' karakter. Bij het optrekken uit de eerste ver snelling is er óók moeilijk beweging in het stuurwiel te krijgen. Dat is las tig bij bepaalde parkeerstanden. Het stuurkarakter van de Beta vereist dus een grote rijbekwaamheid. Dat mag als een minpunt op het gebied van comfort worden aangemerkt, waarop we trouwens nog één aanmerking hebben: de motor is in de hoge toe rentallen wat lawaaierig. Het genoemde onderstuur-karakter is in feite geen uadeel op het punt vei ligheid, omdat het met deze kritiek ophoudt. Het bochtengedrag van de tetreporter voor de. Tour, Joop Holt- hausen, blijft trouwens met een Daf 66 in stijl. 'We kunnen best wat publiciteit in Frankrijk gebruiken', aldus de heer A. Hoffman van DAF's afdeling ver koopbevordering. Daarom heeft de Franse DAF-directie Tour-directeur Félix Levitan het Nederlandse rollend materieel aangeboden. 'In Nedêriand en België is onze merknaam een be grip. Maar in Frankrijk is dat nog an ders', zo zegt de heer Hoffman. Frankrijk is voor DAF een belangrijk exportland. De fabriek uit Eindhoven d. heeft in 1965 te Survilliers, opvallen g aan" de autosnelweg Rijssel-Parijs, ee k d fraai hoofdkwartier gebouwd. Da heeft tot de bekendheid van DAF oi der passanten bijgedragen. Maar d wagens inzetten tijdens de vaak bariy"*- wielerra'ce is nog een stapje verder i de propaganda voor het merk. DAF hoopt dan ook de verkoop Frankrijk dit jaar, met zo'n 25 pet o te voeren: tot 1600 bedrijfswagens e 11.000 personenauto's. De laatste voorzover het de 66 betreft troi wens met Franse Renault-motor. De Lancia Beta, ontworpen in samenwerking met Fiat en voorzieinj van een Fiat-motor. Lancia is goed; het wegcontact heeft bij onze proefritten nooit te wensen overgelaten. De wagen reageert verder goed op alle commando's van de chauffeur. Ook bij remmen. Het veercomfort, dat tot het rijcom fort behoort, laat niets te wensen over. Het uitzicht blijkt naar voren goed, naar achteren iets minder. De verlichting met dubbele halogeen-kop lampen voor is niet mis. De Beta is kortom een heel aparte verschijning in de top van de ihidden- klasse, met kenmerken die de wagen tot een buitenbeentje maken. Wel een wagen om een proefrit mee te makers Se als men in deze klasse een koop v slijk doen. i he' In het kort: aantal cilinders: 4; cilir ii derinhoud: 1756 cc; maximim-vcrmiome: gen: 110 Din-pk; pk per 100 kg: 10,0 topsnelheid: 175 km per uur; benzimero: verbruik: 1 op 7 a 1 op 8; inhoud bei^fd zinetank: 52 liter; remmen: schijfrenlrev£ men rondom, servo-bekrachtiging e 'an remkrachtbegrenzer; gordels: drii al-de puntsgordels met drukknopsluitingen leeg gewicht: 1100 kg; lengte: 4,29 m«let ter; breedte: 1,69 meter; hoogte: 1,4en a meter; prijs incl. BTW: 17.960. De nauwe samenwerking van Fiat en Citroën is verbroken, vijf jaa na het akkoord tussen beide autofabrieken. Fiat heeft aangekondigi latie zich te zullen terugtrekken uit de houdstermaatschappij Pardtvi, di 54 procent van de Citroën-aandelen bezit. Fiat heeft daarin een belang van 49 procent, terwijl de overige 51 procent aan Michelin behoort. Tengevolge van de breuk is het zeer de vraag of vol gend jaar Fiat's grote Lancia Ammi- raglia met het hydropneumatische veersysteem van Citroën alsnog zal verschijnen. Fiat heeft in de afgelopen jaren meer invloed op Citroën uitgeoefend dan omgekeerd. Aan de Citroën GS zijn in 1970 nog veranderingen aangebracht op instigatie van Fiat. Wel heeft Citroën voor de Lancia Be ta de versnellingsbak in produktie ge nomen. Maar sinds vorig jaar wordt over plannen van het Italiaanse en Franse concern om ook samen in Frankijk motoren te gaan bouwen, niet meer gesproken. Fiat nam in 1968 voor vijftien pro cent deel in Citroën na een overeen komst met Citroëns moederonderne ming, het Franse bandenconcern Mi chelin. De zaken gingen toen zeer slecht bij de Franse autofabriek. De regering te Parijs stond echter geen grotere deelneming Van Fiat toe. Pre sident de Gaulle, die zelf altijd een Citroën DS reed, vond het al erg ge noeg. In 1970 gaf president Pompidou Fiat toestemming om een belang van de helft min één in Citroën te nemen, opdat de meerderheid van de aande len in Franse handen zou blijven. Mi- oorb ram: ils e: chelin trok nadien Citroën meei naa (erel zich toe. De tweede man van het bai eur-£ denconccrn, Frangois Rollier, weri twouw vens president-directeur-generaal vaA. II Citróën. iaarv* De president-directeur van Fiat, 1'[)eSei Giovanni Agnelli, wilde echter de -ben t menwerking met Citroën onderde j„ laten uitmaken van Fiats marktstrat Jt gie. Om die reden waren de verkool organisaties van het Fiat-merk Aut|r bianchi en van Citroën in Itali rj' Frankrijk, België en Zwitserland va.L samengevoegd. Doch Citroën, dat ijWord, middels uit de verliescijfers kwas wilde alleen een gedeeltelijke same werking teneinde op eigen benen blijven staan. In 1966 liep de samenwerking tusse Citroën en Peugeot reeds vast. 1 1969 besloot Volkswagen bij de ove neming van NSU de gemeenschap^ AT lijke dochteronderneming van Citrój k* HJ en NSU, Comotor, geen motoren vo(f.an c het VW-concern te laten maken. Von!nJ^ maand is nu de Comotor-fabriek U™"" tfrtrtxvpilpr in hpt Saarcrphiprl nff Artfortweiler in het Saargebied off cieel geopend in aanwezigheid van heer Rollier en de afgetreden pres Len dent van Audi-NSU, dr. G. S. v( "en Heydekampf. De fabriek zal een Wa UJ" kei-motor gaan bouwen voor de C troën GS, die met deze motor als 'G?" geïntroduceerd moet worden op Parijse autosalon in oktober. 1£pl DAF's distributiecentrum te Survilliers in Frankrijk: gelegen aan de autoroute A 1, die op de rechts boven te zien is. Vakantiegangers zien het gebouw vanaf deze weg: vlak voor de 'Péage'. door Sicco de Jong

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 8