Burgess Carr kondigt
Europa's einde als
kern christendom aan
fllSlllStll
Kerk in de wereld
Hervormde kerktop
legt oor te luisteren
op het grondvlak
Vrije evangelischen
stellen preekstoel
voor vrouwen open
Vandaag
Trouw
K wartet
Pax Christi tegen
atoombomproeven
Federatie heeft
geen adressen van
bejaardenflats
Aanleg van nieuwe
rijksweg ten
zuiden van Zutphen
Centraal
gebouw nu
alleen voor
gereformeerden
May Dominee
bij DKP?
Beroepingswerk
Nieuwe boeken
TKOLiW/KiWiARTET WOENSDAG 4 JULI 1973
KERK
T2/K2
TR
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De plaats van Europa ais het bij uitstek christelijke werelddeel is bezig te worden
overgenomen door Afrika. Dit is de mening van de Liberiaanse kaïmunik Burgess Carr, de algemeen
secretaris van de Afrikaanse raad van kerken AiACC.
Burgess Carr (38) speelt reeds jaren
lang een vooraanstaande rol in het oe
cumenisch werk. Hij was onder meer
leider van de hulp van de wereldraad
van kerken aan Afrika en lid van de
commissie voor internationale zaken
van de wereldraad. Hij leidde als
voorzitter de onderhandelingen die
het einde van de burgeroorlog in Soe
dan inluidden.
In Afrika is op het moment sprake
van een reusachtige groei van het
aantal christenen. Volgens een recent
rapport van de kerken is thans meer
dan veertig procent van de 367 mil
joen afrikanen belijdend en gedoopt
christen.
NIETBLANK'
Deze ontwikkeling komt doordat de
kerken los zijn komen te staan van het
politieke kolonialisme uit het verle
den. De Afrikaanse kerken zijn auto
noom geworden van de zending en to
nen hiermee aan dat het christendom
geen 'blanke' godsdienst is.
De afrikanisatie van het christelijk
geloof wordt verder sterk bevorderd
door de onafhankelijke afrikaanse ker
ken, die het tot een plaats gemaakt
hebben, waar afrikanen zich thuis
kunnen voelen. Deze onafhankelijke
kerken hebben zich geïdentificeerd
met de bevrijding van Afrika.
Het karakter van deze kerken is meest
al zowel piëtistisch als fundamentalis
tisch. Deze kerken hebben een trots
en vast geloof in het woord van God
en zijn tegelijk, piëtist in de fijnste be
tekenis. Volgens Burgess Carr nemen
ze het woord van God serieus als ba
sis voor him persoonlijke en maat
schappelijke bestaan en zij maken
zich hiermee tot een bron van ver
nieuwing van het christelijk piëtisme.
Busgess Cass
Kanunnik Burgess Carr vertelde dat
deze onafhankelijke afrikaanse kerken
thans ook meer door de politieke lei
ders van Afrika worden erkend in
hun functie van vernieuwers.
BEVRIJDING
Burgess Carr citeerde de president
van Kenia, Jomo Kenjatta, toen hij de
eerste steen legde van een onafhanke
lijke kerk in Nairobi. Kenjatta sprak
over de bevrijding van Afrika van het
kolonialisme. 'Het evangelie heeft het
steeds over bevrijding, maar van de
zending hoor je daarover te weinig*,
zei Kenjatta. 'In de onafhankelijke
kerken', ging de Keniasé leider ver
der, 'daar vind je steun voor je ver
langen naar bevrijding.'
'Daarom vraag ik', zo zei Burgess
Carr, 'de kerken m Europa en Ameri
ka, te helpen de hindernissen weg te
nemen, die er nog zijn voor een ver
spreiding van het christelijk geloof.
CONCORDAAT
Burgess Carr heeft in Rome gespro
ken met de paus en de leden van de
curie over het concordaat dat het Va-
ticaan heeft met Portugal. Hij be
schouwt dit als een van de hinderpa
len die opgeruimd moeten worden.
Hij zei dat hij bij de paus hiervoor
een open oor heeft gevonden.
Een andere hindernis vindt Burgess
Carr is de huidige vorm van hulp die
Afrika ontvangt 'Europa maakt Afri
ka tot een partner in het wereldsy
steem van exploitatie', zei de kanun
nik. 'Dit maakt Afrika corrupt. Wat
jullie ontwikkeling noemen is het op
bouwen van zo'n structuur dat een
Afrikaanse elite jullie helpt de Afri
kaanse massa er onder te houden.
In Duitsland heeft Burgess Carr aan
gedrongen op een tijdelijke stopzet
ting van het zenden van functionaris
sen van missie en zending. Dit mora
torium vragen de afrikaanse kerklei
ders om daardoor te bevorderen dat
de afrikanen meer verantwoordelijk
heid nemen voor hun eigen kerk. We
vragen de kerken in Europa, even van
onze rug af te gaan, niet in materiële
maar in geestelijke zin. We zijn het
langzamerhand zat, dat een Europeaan
meent zijn ziel te redden door van
geld dat hij aan ons verdiend heeft
iemand te huren en naar Afrika te
sturen, om daar de zielen van de hei
denen en inboorlingen te redden.'
De rèdactie behoudtzich het recht
voor ons ter opname in deze rubriek
ontvangen meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Briven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859,
Amsterdam.
Outspan
De machtige president van het Neder
landse rfuis van Afgevaardigden heeft
onder een gewapende escorte een kist
je uiterst gevaarlijke sinaasappelen la
ten verwijderen. Ze kunnen nu ge
bruikt worden om tegen de kaart van
Zuid-Afrika te smijten, maar men
moet ze wel eerst laten rotten. Ik zie
de radicaal Coppens (Vondeling niet)
al mikken en treffend raken in het
hart. Ha, ha, ha, de grootste grol van
1973. Wat een mateloze helden tegen
een kistje machteloze sinaasappelen.
Het volk, profiterend van de banale
en overdadige welvaart heeft geen
Outspan nodig. In de crisis van de
dertiger jaren en tussen 40-45 lag het
een beetje anders. Holland bijstand-
land, lekker land.
Papcndrecht
Pleun Boer
Benzine-accijns
Wat een waardeloze Kamermeerder
heid met name de KVP! Geen 4
cent accijns op de benzine neet
Stel je voor, want dat deel van de be
volking dat toch geld genoeg heeft
om in een auto te rijden (en mede
het milieu te vervuilen) zou eens
boos kunnen worden! Het is wel jam
mer dat de hulp aan Afrika niet door
kan gaan, maar daar zal nog wel een
oplossing voor gezocht worden, want
de wereld moet toch kunnen zien dat
Nederland zo'n hulpvaardig land is,
Druggebruik
Apen
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor d.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
Van een medewerker
DEN HAAG Opnieuw heeft zich de
Franse afdeling van de katholieke
vredesbeweging Pax Christi tot de
openbaarheid gericht met een protest
tegen de voorgenomen Franse kern
proeven in de Stille Oceaan.
De proeven zijn er volgens Pax Chris
ti een teken van dat de Franse rege
ring meedoet aan de wapenwedloop
die in zichzelf grote gevaren in zich
bergt.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Op 29 juni werd in
onze rubriek 'Uw probleem ook het
onze' gevraagd waar men inlichtingen
kan krijgen over bejaardenflats in Ne
derland. Het antwoord was, dat een
lijst van dergelijke flats werd bijge
houden bij de Federatie van bejaar
denzorg in Den Haag. Dit bericht be
rust op een vergissing. De Federatie
(die trouwens Federatie van bejaar
denbeleid heet), is niet in het bezit
van een dergelijke lijst en wordt
overstelpt met telefoontjes van lezers,
die ze helemaal niet kan helpen. Wij
hopen nog op de zaak terug te komen.
DEN HAAG De leden van het hervormde moderamen gaan op reis
langs de provinciale kerkvergaderingen. Dit heeft de scriba van de
nederlandse hervormde kerk, dr. A. H. van den Heuvel gisteren mee
gedeeld.
Het ligt in de bedoeling dat het mo
deramen eens in de maand vergadert
op uitnodiging van een pkv. Het eerst
is in september Friesland aan de
beurt. De bedoeling van deze reizen is
de communicatie tussen het grondvlak
te bevorderen. Bij de vergaderingen
zullen de moderamens van de classes
worden uitgenodigd. Voorlopig is het
de bedoeling dat gedurende een jaar
deze procedure wordt geprobeerd.
Dr. Van den Heuvel deelde mee dat
het de bedoeling van de hervormde
kerk is, de banden met de kerken in
Oost-Europa nauwer aan te halen. Zo
juist is een delegatie van de hervorm
de kerk in de DDR op bezoek ge
weest, waar zij kennis heeft genomen
van het kerkelijk werk. Het is het
voornemen met de bond van evangeli
sche kerken in de DDR een uitwisse
ling tot stand te brengen van profes
soren, gemeentes en studenten.
Dr. Van den Heuvel zei dat hij het
LAGE VUURSCHE De vrije evangelische gemeenten hebben hun
kansels opengesteld voor dames. Met ruime meerderheid heeft de
bondsvergadering het voorstel van het comité aanvaard, dat voortaan
ook vrouwen, die het kerkelijk examen hebben afgelegd, beroepbaar
gesteld kumien worden.
nietwaar! Waarmee ik niet wil zeggen
dat hulp aan Afrika niet nodig zou
zijn. integendeel, maar de nood vlak
bij huis, de oude en zieke mensen die
eigenlijk dringend gezinshulp nodig
hebben, ach, die doen hun mond toch
niet open, die kunnen niet met span
doeken gaan lopen en protestdemo-
straties houden, die moeten maar af-
wachte of ee ulpvaardige buur of
wachten of een hulpvaardige buur of
familielid nog eens een keertje wil
stofzuigen of de ramen zemen. Ja, la
ten we vooral bezuinigen op CRM en
dan niet te veel op de kunst of de
sport, maar op de welzijnssector, met
name de gezinshulp!
Rotterdam
mej. O. G. de Kwaadsteniet
Jan Wolkers
Het verbaasde mij dat uw tv-commen-
tator Jan Wolkers' optreden zo posi
tief beoordeelde. De opnamen waren
goed, de geïntervieuwde Zeeuwen
kwamen goed over, maar Wolkers'
commentaar klonk erg sentimenteel
('melig', zeggen de Zeeuwen). Waar
om sprak hij zo meewarig, in zijn
boeken komt hij heus wel anders
over! Het citeren of in een mooi
dorpskerkje plechtig voorlezen van
bijbelteksten vond ik nogal goedkoop;
kennelijk onderschat hij het kritisch
vermogen van het Zeeuwse publiek.
Delft
A. Geljon
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Rijkswaterstaat zal na
de bouwvakvakantie beginnen met de
aanleg van de nieuwe rijksweg 47 ten
zuiden van Zutphen. Het eerste deel
omvat het wegvak van rijksweg 48
(IJsselweg) bij Brummen tot de pro
vinciale weg 52 (Toldijk-Zutphen). In
dit gedeelte wordt over de IJssel een
nieuwe brug gebouwd, die in mei
1976 gereed moet zijn. Deze brug (789
meter lang) zal de oude overspanning
bij Zutphen die dateert uit 1868 gro
tendeels van het verkeer ontlasten.
Het doorgaande verkeer zal via het
aan te leggen wegvak buiten de stad
om worden geleid.
Voorlopig blijft rijksweg 47 enkel-
baans. Te zijner tijd zal deze weg als
autosnelweg doorgetrokken worden
naar Winterswijk, waarbij hij tevens
wordt verbreed. De kosten van weg
en brug werden geschat op dertig
miljoen gulden.
Een ander belangrijk besluit betrof
de structuur van de bond. Er zal ge
werkt worden aan een bondsbeleid en
een doeltreffende coördinatie.
De bondsvergadering, waar alle bij de
bond aangesloten gemeenten vertegen
woordigd zijn is de hoogste instantie
binnen de bond van vrije evangeli
sche gemeenten. Daar wordt het be
leid en de ontwikkeling van de bond
vastgesteld. Deze vergadering wordt
één keer per jaar gehouden en bijeen
geroepen door het comité, het hoogste
bestuurlijke college binnen de bond.
In zijn openingswoord signaleerde
voorzitter ds. H. J. Jansen Klomp te
Oude Bildtzijl het gevaar, dat de ge
meenten piet meer worden opgeroe
pen tot een eschatologische levensver
wachting. 'We mogen niet te veel in
de achteruitkijkspiegel kijken. Wie
dat doet, maakt brokken. Wie het
nooit doet, maakt ook brokken.' Ds.
Jansen Klomp citeerde de bekende
zendingspionrier D. T. Ni-les uit In-dia:
het evangelie is als een potplant, de
pot is gebroken en nu denken velen,
dat de plant eraan gaat. 'We moeten
voorkomen, dat we teveel met de pot
bezig zijn en de plant vergeten.'
Het belangrijkste agendapunt van de
ze vergadering vormde de bespreking
van de structuurnota. Tot de samen
stelling van deze nota werd in 1971
besloten. Toen sprak de bondsvergade
ring uit, dat het functioneren van de
bond te wensen overliet.. Er was te
weinig beleid op landelijk niveau. Ge
meentelijk individualisme speelde een
storende rol in het geheel van de
bond. Kortom, er kwam te weinig te
recht van de verbondenheid.
De bondsvergadering sprak nu uit,
dat de gebondenheid aan God het be
langrijkste steunpunt is in onderlinge
verbondenheid. In de geest van de no
ta werd unaniem besloten, om vanuit
de gebondenheid aan de Heer samen
te zoeken naar vormen, waarin de on
derlinge verbondenheid het beste ge
stalte kan krijgen. Aan de bond en
zijn deelorganisaties zullen gerichte
bevoegdheden worden opgedragen, om
die zaken te regelen, die uitgaan bo
ven het plaatselijk belang.
Hier en daar werd gevreesd voor diri
gisme of synodale tendenzen. De
woordvoerder van de structuurcom
missie, de heer G. Wijma uit Leeu
warden, stelde dat elke vorm mis
bruikt kan worden. 'Maar we zijn er
zelf bij.'
Afscheid wérd genomen van de secre
taris van het comité ds. L. van der
Molen uit Leeuwarden. Na een zeven
jarig lidmaatschap, waarvan zes jaar
al? secretaris, was hij niet herkies
baar. Ds. Jansen Klomp zei, dat ds.
Van der Molen zijn werk -met grote
trouw en deskundigheid heeft gedaan,
als een man van lange adem. Hij
wordt opgevolgd door ds. A. C. Lou-
werse te Veendam.
uitwisselen van delegaties niet ideaal
vindt met het oog op de communica
tie met gewone gemeenteleden. Bij
het aanvaarden van een uitnodiging
uit de Hongaarse kerk heeft de her
vormde kerk dan ook uitdrukkelijk
gevraagd om contact met het grond
vlak.
De Nederlandse raad van kerken zal
ook wanneer men binnen enkele da
gen met een delegatie naar de Sowjet-
Unie reist, trachten het grondvlak te
bereiken. Mede met dit doel reist in
de groep mee mevrouw dr. K. Roze-
mond, een slaviste. De groep wordt
geleid door de oud-katholieke mgr. M.
Kok. Verder nemen aan de delegatie
deel: prof. dr. I-I. A. M. Fiolet, de se
cretaris van de raad van kerken, ds.
H. Bremer en dr. Van den Heuvel.
Dr. Van den Heuvel verwacht dat
hem in de Sowjet-Unie wel enkele
vragen gesteld zullen worden over de
door hem gelanceerde paasgroetenac-
tie en hij is van plan tevens over het
lot van de joden te spreken.
UTRECHT Het moderamen van de
generale synode van de gereformeerde
kerken deelt het volgende mee:
Reeds enkele jaren is een werkgroep
in opdracht van de generale syno
de van de gereformeerde kerken in
Nederland bezig een onderzoek in
te stellen naar de mogelijkheid de
landelijke bureaus van deze kerken te
huisvesten in een gezamenlijk ge
bouw.
Dit onderzoek kreeg een nieuwe di
mensie toen in de Nederlandse her
vormde kerk belangstelling bleek te
bestaan voor een eventuele gezamen
lijke huisvesting van de landelijke bu
reaus van beide kerken. Hoewel dit
gezamenlijk onderzoek nog niet was
afgerond, besloot de generale synode
van de Nederlandse hervormde kerk
op grond van globale financiële ge
gevens en beleidsoverwegingen af
te zien van verdere voorbereiding van
wat in een persbericht een synodege
bouw werd genoemd.
De gereformeerde werkgroep zal de
haar opgedragen arbeid een onder
zoek naar de mogelijkheid van een ge
zamenlijke huisvesting van de gerefor
meerde bureaus voortzetten en
daarover aan de generale synode rap
porteren. Wel wil rij met nadruk
naar voren brengen, dat de benaming
'synodegebouw' een geheel onjuiste
indruk geeft van hetgeen beoogd
wordt met het ruimtelijk bijeenbren
gen van de bestaande bureaus en
waarop het onderzoek betrekking
heeft. Verwacht mag worden, dat de
generale synode van de gereformeerde
kerken haar eigen beslissing zal kun
nen nemen aan het eind van dit jaar.
door Aldert Schipper
Trouw/Kwartet waren cijfertjes te
vinden over druggebruik en -handel;
een rationeel gegeven over een zaak
waar zo ontstellend veel meer achter
zit. Maar zie alsjeblieft niet alleen de
cijfers, maar ook de ellende erachter,
de noodsprong van een jeugd, die op
groeit in een maatschappij die steeds
meer vermaterialiseert en een steeds
grotere geestelijke armoede kent; de
noodschreeuw van jonge mensen die
om échte aandacht vragen en niet al
leen om tolerantie, maar ook diege
nen die kapotgaan door het vuile
winstbejag van de handelaren.
Woercn
G. Boerefijn
De manier waarop L. van Delden in
'Smidje Verholen en de Boppertjes'
de heren jazzmuzikanten M'Bongo en
collega's vertekent tot stompzinnige
apen, vind ik walgelijk.
Rotterdam
Dick Boevink
Snoepbelasting (2)
Het voorstel van een snoepbelasting
voor kleinsnoep en ijsjes vind ik een
prima idee. Dat het fluorideren van
drinkwater onnodig wordt gemaakt,
vind ik ook een prima idee. Maar
moeten we de éne grote fout belasten
om de andere, nog grotere fout onge
daan te maken? Mijnheer Luimes uit
Hengelo: of er nu een snoepbelasting
komt of niet, het fluorideren van
drinkwater moet strafbaar zijn en
blijven. Gelukkig heeft de Hoge Raad
het fluorideren onwettig gemaakt. En
een wijze regering (die hebben we
toch) zal daar ongetwijfeld acht op
slaan en de staatsburgers niet loed-
willig kwalijke medicamenten laten
slikken.
Dordrecht
W. E. Evera-Vermeer
Veronica
Laat de heer Van Houten ook eens
aan de velen denken, die vóór Veroni
ca zijn en willen dat zij blijft. Het
staat ieder vrij om niet op Veronica
af te stemmen, dus hij hoeft 'die wal
gelijke reclamespots' en dat 'onmuzi
kaal gedonder' niet te horen. Trou
wens, op Hilversum heeft men dezelf
de reclames, dus daar zal hij zich ook
wel aan ergeren. Ik hoop voor hem.
dat hij geniet van z'n ongetwijfeld
klassieke platen maar laat hij mij. en
velen met mij, laten blijven genieten
van Veronica.
Utrecht
G. Frankhuis en
Wat zoekt dominee toch bij de communis
ten? Deze vraag stellen zich een aantal West-
duitse gemeenten, die zo'n piepjong theo-
loogje in hun midden hebben beroepen dal
in verkiezingstijd een vlammend rood af
fiche van de DKP voor het raam van de pas
torie hangt.
Synodevoorzitter Helmut Hild van de evangelische
kerk van Hessen en Nassau, waar zes 'gevallen' be
kend zijn, heeft het lidmaatschap van de DKP en
het predikantschap onverenigbaar verklaard en
daardoor begint de discussie eerst goed over het
motief voor sommige dominees om lid van de
communistische partij te worden.
In Junge Kirche zet Klaus Geyer uiteen dat in de
DKP meer 'nestwarmte' wordt gevonden dan in
een kerkelijke gemeente en verder sluiten volgens
hem heel wat predikanten zich bij de DKP aan
omdat dit in het verlengde ligt van radikale stu
dentenbewegingen, waartoe zij tijdens hun studie
behoorden.
Maar voordat hij deze motieven bespreekt, vraagt
hij zich af waarom überhaupt gevraagd wordt
naar het motief. Hem is nooit iets gevraagd over
het lidmaatschap van een dominee van de christen
democratische unie of van een andere partij. Stelt
men de vraag naar de DKP omdat deze de huidige
Westduitse staat niet ondersteunt?
Kerkpraeses Hild baseert zijn 'nee' op het atheïs
me van de DKP. Van communistische dominees
hoort Hild dat het atheïsme voor de partij vrijwel
geen betekenis meer heeft, maar de DKP draait
nog wel steeds het oude atheïstische liedje af.
Ouae hoed
Prof. dr. Helmut Gollwitzer noemt in hetzelfde
nummer van Junge Kirche het atheïsme 'een oude
hoed' van het communisme. 'Leden van de com
munistische partij verzekerden mij dat het com
munisme niets zou verliezen, als het afstand zou
doen van allerlei metafysische uitspraken over het
bestaan of niet-bestaan van God. Dit proces is op
gang en wij moeten het door onze houding bevor
deren in plaats van het tegen te werken.'
Dc bijbelse uitspraak 'alleen de dwaas zegt in zijn
hart: er is geen God' past precies in het marxisti
sche denkpatroon, zegt Klaus Geyer. Want Marx
vindt de kwestie van atheïsme of theïsme vragen
uit de idealistische denktraditie, die nu juist over
wonnen moet worden.
Gollwitzer: 'De kern van het marxisme is een poli-
tiek-maatschappelijke analyse. Die is alleen door
li.storische omstandigheden verbonden geraakt
met liet atheïsme en kan er dus ook weer van los
gemaakt worden. Tegen deze stelling van mij is
met uitzondering van een veroordeling uit het
losien niets steekhoudends ingebracht. En als
de Di'i'.sc communistische partij thans stelt dat
het atheïsme gcei. voorwaarde meer ,s om tot de
partij toe te treden, kan dat een tactische zet zijn.
FILOSOFIE
Men spreekt tegenwoordig van de
principiële achtergrond van een poli
tieke partij als van de filosofie van
die partij. Sommigen zijn van mening
dat het met die folosofieën nog al
meevalt, of tegenvalt, al naar gelang
dat men dat zien wil. In ieder geval
is bedoeld, dat die filosofieën niet al
te ernstig dienen genomen te worden.
Het gaat immers in de moderne poli
tiek om stellingname in bijzonder
concrete situaties en meestal heben
die situaties een voornamelijk econo
misch aspect. Toch zijn er aanwijzin
gen dat dit gaat veranderen. Kon Je
an-Marie Domenach in 1969 nog
schrijven dat de politieke partijen
nauwelijks nogprincipieel verschil
lende standpunten innemen maar dat
zij tot het uiterste gespitst zijn op
kompromissen, in 1973 gaat dat m.i.
al niet meer geheel op. Er komen
toch weer principiële tegenstellingen
aan het licht. En at is op zichzelf, on
danks alle vijanden van de polarisatie,
niet te betreuren. 1-Iet merkwaardige
dodt zich echter voor dat de zich toch
ergens bevindende filosofieën in de
concrete stellingname blijken. Toen
de kamer de vorige week de kans
kreeg om via een hogere belasting op
de benzine aan enkele belangrijker
projekten lucht te verschaffen lieten
bepaalde grpeperngen dit afweten en
kozen daarmee opnieuw voor de
kwantitatieve welvaartsgroei en tegen
de kwalitatieve. Om die principiële te
genstelling, mede ten bate van honge
renden, zoals minister Pronk nog eens
voor de TV kwam vertellen, zou het n
de nabije toekomst wel eens kunnen
gaan. Sommige christenen kunnen er
niets aan doen dat zij in die tegen
stelling iets vinden van het een evan
gelisch dilemma. Dit dan ondanks het
wat sekulier aandoende 'filosofie'.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepn te 's Gravenhage-Loosduinen,
als pred. voor bijz. werkzaamh. (le
raar g.o. aan het Groen van Prinste-
rer-college aldaar): D. Bode, kand. al
daar; te Vlaardingen: A. J. A. Ruys te
St. Larens.
GEREF. KERKEN
Benoemd als leraar g.o. full-time
(voorheen parti-time): W. Reeskamp
te Ten Post; te Hoorn: A. J. G. Dron-
kert te Geesteren.
Theologen die bij de communistische partij v erzeild raken, waren tijdens hun studietijd
vaak lid van een radikale studentenbeweging.
Maar ons streven moet erop gericht zijn deze tac
tische opstelling om te zetten in een permanente,
zodat de communistische politiek steeds losser
komt te staan naast de atheïstische wereldbe
schouwing.'
Spijtig
Prof. Gollwitzer vindt de kerkelijke banvloek
daarom spijtig, want zij nagelt de DKP vast op
haar atheïsme en zij verhindert de communisti
sche christenen en theologen hun opdracht te ver
vullen.
Hij vindt het lidmaatschap van welke politieke
partij dan ook moeilijk te verenigen met het pre
dikantschap. 'Voor mij zou het nogal een kruis
zijn als ik moest wonen in een gemeente waarvan
de dominee lid zou zijn van de CDU, maar ik zou
toch wel mijzelf overwinnen om zonder vooringe
nomenheid naar zijn prediking te< luisteren.'
Ook het lidmaatschap van de DKP vindt prof.
Gollwitzer niet juist. En ook verder heeft hij be
zwaren tegen deze partij, hoewel bij het met de
DKP in haar kritiek op het kapitalisme in hoge
mate eens is. Maar dat is geen theologische kwes
tie.
Waar komt het door dat de kerk de banvloek te
gen het DKP-lidmaatschap voor predikanten heeft
uitgesproken, vraagt prof. Gollwitzer zich tenslot
te nog af. 'Denkelijk door een gebrek aan christe
lijk zelfbewustzijn en door een tekort aan geloofs
ijver. Men eist van een politieke groepering zich
eerst los te maken van zijn overleefde traditie,
voordat men met haar te doen wil hebben in
plaats van blij te zijn dat enkelen, die het zich
vanuit hun politieke overtuiging kunnen permitte
ren, in deze groep doordringen en haar helpen bij
het losmakingsproces.'
'Voor de leiding van de DKP is de toeloop van
christenen en theologen vast een moeilijk verteer
baar brok en zij zal gezien haar binding aan het
Kremlin bezbrgd zijn hoe er mee klaar te komen
zonder het 'wetenschappelijke socialisme' geweld
aan te doen. Maar wij voeren een angstige afgren-
zingspolitiek in plaats van haar deze zorgen nog
wat te vergroten en haar nog meer te confronte
ren met dit voor het marxisme allang acute pro
bleem.'
Kastelen en landhuizen in Gelderland
in oude ansichten Uitgave Europe
se Bibliotheek Zaltbommel. Prijs:1
17,90.
A. I. J. M. Schellart, directeur van de
Nederlandse Kastelen Stichting en de
Stichting Kastelendocumentatie, heeft
getracht de rijkdom aan historische
en rustieke nederzettingen in Neer-
lands 'bosprovincie' en dan met be
trekking tot het eerste kwartaal van
deze eeuw. in beeld te brengen. Dit
prentenboekje begint met een afbeel
ding van Groot Aavegoor (Ellecom).
Er is een foto van kasteel Batenburg,
van vóór de brand van 1795, van het
bekende huis Bergh, in 's Heerenberg,
het 'tweede' kasteel van Brakel, van
natuurlijk Doorwerth en Hoeke-
lum, al lange tijd buitencentrum van
de lutherse kerk, van Himderen, in
Twello, het Oude Loo, uit 1899 en
van Middachten. Met Maarten van
Rossumhuis thans museum en
kasteel De Schaffelaar, in Barneveld,
dat overigens uit 1854 dateert vormen
met Sonsbeek, gebouwen die mede
historische herinneringen oproepen.
Opmerkelijk, of misschien ook niet, is
dat de Gelderse Achterhoek kan wed
ijveren met het veel historisch bezit
,in de overige delen van Gelderland.
In dit gewest zijn op het gebied van
kastelen en landhuizen alle architec
tuurstijlen vertegenwoordigd. Bekend
is, dat vele grote huizen hun oor
spronkelijke bestemming hebben ver
loren en in gebruik zijn genomen
voor andere, ongetwijfeld nuttige doel
einden, kindertehuis, verpleeghuis,
bejaardencentrum hotel.
Uitgeverij Spectrum in Utrecht zond
ons de volgende pockets. Prisma nr.
1577: Puzzel-shake van P. Damstra. 55
gemengde puzzels en de oplossing op
128 bladzijden. Prijs ƒ2.75; prisma nr.
1578: roman: Triomf van liet kwaad P.
Ka van a gh 168 blz ƒ3.50; prisma
kookboek nr. 1573: Macro biotiotisch
kookboek door C. Holt en P. Caradine
128 blz. ƒ3,-; prisma nr 1575: Va
kantiegids: door J. de Wijs. Waarheen
in Europa. Rust of drukte? Vakantie-
coppers uit vele landen. Techniek van
het reizen. Informatie per land. Uitge
breide beschrijvingen en tips. Met
kleurenillustraties. 220 blz ƒ5,-;
prisma feiten-achter-feiten nr. 5: Kabi
netsformatie 1973. De slag om het
Catshuis door J. J. Vis. 111 blz
ƒ3,-; aula-pocket nr. 495: Inleiding
tot de speltheorie door M. D. Davis.
De speltheorie beschrijft sociale pro
cessen met behulp van modellen die
zijn afgeleid van strategische spelen.
Een inleiding die ook voor de wiskun
dig minder geschoolde goed leesbaar
is. 224 blz 6.50; aula-pocket nr.
496: Cijfers en mensen (de kwantita
tieve benadering van de sociale wer
kelijkheid) door D. J. Bartholomew
en E. E. Bassett. 363 blz 9.50; In
telligentie en persoonlijkheid door A.
Heim. In dit boek worden theorie en
pcaktijk van de spychologische test in
dringend beschreven. Daarnaast wordt
betoogd dat in de psychologie meer
aandacht moet worden geschonken
aan de mens als geheel. 221 blz
6.50.
De Hollandse en dc Indische rijsttafel
door M. Brückel-Beiten. Uitg. Zpmer
en Keuning, Wageningen. 6e druk 124
blz —ƒ9.90
