Kirchentag blij en
menselijk gebeuren
Wat niet 'mag' is
best plezierig
fllailislll
Avondgebed valt
heilige koe aan
Sölle: niet naar leven na dood vragen
Slotdienst met 20.000 mensen
Trouw
K wartet
Jonge geïrriteerde
automobilist
gebruikt revolver
ren<
Dit najaar nota over
vrouw in r.k. kerk
Politie onderzoekt
mogelijk spoor
in moordzaak
PSP wil linkse
krachten bundelen
vandaag
Nieuwe boeken
Initiatiefwet:
gewetensbezwaarden
weg bij defensie
Bederfelijke buit
,v- iff
TROLW/KWARTËT MAANDAG 2 JULI 1973
DüSSELDORF Met een massale kerkdienst in het Düsseldorfer Rheinsta-
dion is gisteren de vijftiende Duitse Kirchentag besloten. Onder de ongeveer
twintigduizend aanwezigen bevonden zich dr. Philip Potter, de secretaris
generaal van de Wereldraad van kerken en vertegenwoordigers van het
Westduitse episcopaat.
KERK/BINNENLAND T2/K2
door Aldert Schipper
De tekst van de prediking, 'niet bij
brood alleen', was tevens het thema
van de Kirchentag, die vorige week
woensdag werd geopend. Heinz Zahmt
zei toen dat het een blijde en mense
lijke Kirchentag zou worden. Hij
heeft hierin gelijk gekregen.
Dat komt, behalve door een ruim aan
deel van de jeugd in de bijeenkomst,
doordat in het programma verscheide
ne onderdelen waren opgenomen, die
nu eens niet zo intellectualistisch wa
ren. Menselijk was de Kirchentag ver
der mede doordat nu meer dan voor
heen de massa-regie afwezig was, die
vroeger wel eens van de Kirchentag
een goed-geoliede Duitse machine
maakte.
De Kirchentag begon elke dag om ne
gen uur met bijbelstudies in de zes
verschillende werkgroepen. Daarna
volgden ertkde referaten over het
thema van de groep. In de middag wa
ren er plenaire discussies en forums.
Naast de zes werkgroepen was er een
'sjaloom-forum' waar de kerkelijke
jeugd een breed aanbod van actiemo
dellen aan de bezoekers voorlegde.
Hier werd onder meer besloten een
'ander 90ort dorp te bouwen, ergens
in het oosten van de bondsrepubliek,
waar al 5 hectare grond voor verwor
ven is.
Heinemann
's Avonds waren er opnieuw samen
komsten, zoals een politiek avondge
bed, een liturgische nacht, een latijn-
se -kerkdienst, een gebedsdienst voor
de eenheid der christenen, of een ac
tueel avondgebed.
Het aantal deelnemers aan de Kir
chentag was kleiner dan vroeger.
Hierin volgt 1973 de lijn, die de laat
ste jaren steeds aanwijsbaar was.
Düsseldorf 1973 onderscheidde zich
evenwel doordat er meer deelnemers
waren, die gedurende de hele Kir
chentag meededen. Het aantal dagjes
mensen daarentegen bleek sterk te
zijn teruggelopen.
Onder de dagjesmensen bevond zich
donderdag de Westduitse president,
Gustaf Heinemann. Hij is een van de
oprichters van de Kirchentag en heeft
DÜSSELDORF In de zes werkgroepen van de Kirchentag zijn
allerlei resoluties aangenomen, die gericht waren aan de rege
ring, dc kerk, de vakbeweging of de justitie. Van deze resoluties
werden er gisteren een aantal voorgelezen tijdens de slotdienst
van de Kirchentag.
Er ontbraken %cr twee, hoewel die
tijdens de voorafgaande dagen
door duizenden mensen met in
stemming waren ontvangen. Het
zijn een resolutie gericht aan de
regering met het verzoek de isole
ring van de gevangen leden van de
Baader-Meinhof-bende op te heffen
en een resolutie tegen de hoogo
ven Zwarte Reus in Duisburg-
Marxloh, die een hele woonbuurt
terroriseert.
Deze twee resoluties zijn voortge
komen uit het politiek avondge
bed. dat is voorbereid door de
werkgroep politiek avondgebed
Keulen/Rheinhausen. Dit avondge
bed had donderdag plaats onder de
slagzin: het geloof links, de orde
rechts, de kerk in het midden.
Hoeveel het betekent, wanneer in
een kerkdienst de twee heilige
koeien van de Bondsrepubliek, de
industrie en de justitie, zo duide
lijk worden aangevallen, bleek di
rect daarna. Er volgde op het poli
tiek avondgebed een heftige discus
sie, die de volgende dag werd
voortgezet in de werkgroep 'de
kerkdienst'. Hier werd gesteld dat
het politiek avondgebed geen 'ge
vierde verzoening' maar een op
roep tot sociale strijd is. Vanuit
het politiek avondgebed werd hier
tegen ingebracht dat deze vorm
van kerkdienst een boetedienst is,
die wil oproepen tot het doen van
gerechtigheid.
Toen in de werkgroep werd voor
gesteld, het politiek avondgebed te
veroordelen als een bron van
dwaalleer, werd dit door de aanwe
zigen afgewezen.
Toch deelde de leiding van de Kir
chentag de pers mee dat de organi
satoren van het politiek avondge
bed de resoluties hadden ingetrok
ken. Deze mededeling werd daarna
weer door de mensen van het poli
tiek avondgebed weer bestreden.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor d.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
er jarenlang aan meegewerkt. Hij be
zocht de werkgroep oecumene, waar
hij met een enthousiast applaus werd
begroet.
Het hoogtepunt van de Kirchentag
was voor velen ongetwijfeld de litur
gische nacht, tijdens welke vierdui
zend Kirchentagsgangers op een fees-
telijk-creatieve mander door meditatie
en zang vorm gaven aan de roerselen
van hun hart.
Hoogtepunt
Bij brood, wijn en gezang ontstond
een lekker los sfeertje en een door
vrijwel ieder beleefd gevoel er bij te
horen. Hoogtepunt van het hoogte
punt was de onverwachte verschijning
van secretaris-generaal Potter.
De meeste belangstelling was er voor
de werkgroep 'geloof, waarop we kun
nen vertrouwen'. Hier werd de bijbel
studie geleid door prof. dr. Heinz
Zahrnt, de voorzitter van de Kirchen
tag. Er traden prominente sprekers
op als Dorothee Steffensky-Solle en
Helmuth Tielicke, Gerhard Szczesny
en Jan Lochman.
Zaterdag sprak hier voor een gehoor
van 4.000 personen Dorothee Sollc
over onze verwachtingen na de dood
(zie elders deze pagina).
Sterk bezocht ook werd de groep die
zich bezighield met politiek en maat
schappij onder de titel private wel
stand - publieke verarming. Hier werd
vrijdag onder leiding van de Neder
landse ethicus prof. dr. De Graaf (U-
trecht) door een talrijk publiek een
industrieel en een vertegenwoordiger
van de regering aan de tand gevoeld
over dc milieuvervuiling en de uit
putting van de bronnen.
Over Nederland gesproken: de Neder
landse groep van ruim honderd perso
nen was de grootste buitenlandse ver
tegenwoordiging. Behalve prof. De
Graaf deden verschillende andere
landgenoten mee in de uitvoering van
de Kirchentag. Onder hen ds. W.
Overdiep (Utrecht) en Harry Haas
(Heerlen).
Onder de deelnemers aan de Kirchentag bevond zich een sterke Ne
derlandse delegatie. Onder aanvoering van mevrouw Lydia Klijn-Ball-
net verlaten de Nederlanders de trein in Düsseldorf.
De Indiase dr. Ronnie Sequeira, die de meditatie leidde gedurende
de liturgische nacht.
DÜSSELDORF Een Nederlander met een calvinistische achtei
grond (zoals ik bijvoorbeeld) kijkt een beetje scheef aan tegen zo'n
liturgische nacht, waar een enorme massa mensen allerlei dingen
doen die eigenlijk niet 'mogen' in een kerkdienst.
Dc liturgische nacht was voor
veel Kirchentagsgangers een be
levenis.
Hand in hand hossen, simpele liedjes
zingen, op fluitjes blazen en op trom
meltjes slaan, wijn drinken, je buur
meisje over haar blonde krullen strij
ken, stil peinzen en uitbundig lachen.
Harrv Haas was samen met de Indiase
dr. Ronnie Sequeira aanvoerder van
de liturgische nacht, waar drie tot
vierduizend personen aan deelnamen.
Ronnie Sequeira lukte het deze men
senmenigte stil te maken en zich te
ontspannen. Dat duurde een minuut
of acht. Acht minuten stilte met vier
duizend mensen.
Na deze meditatie viel de menigte uit
een in groepjes. De een ging naar
een bijbelstudie, de ander naar een
zanggroep. Hier leerden Vietnamese
vluchtelingen aan Duitsers een vre-
deslicdje. Ergens anders schilderden
mensen elkaar of de vloer in bonte
kleuten. Een beat-groep zong 'God er
barm u'. Tenslotte vonden alle groe
pen mensen elkaar weer terug in een
reusachtige processie van stille en uit
bundige kinderen van één vader, on
der wie verscheidene in rolstoelen.
En toen was er ineens wijn en brood.
Ieder deelde met zijn buurman of
buurvrouw, terwijl de muziek door-
drensde van 'amen, amen'.
Potter
Plotseling klonk er een anplaus. dat
begon bij het podium. Iedereen stond
op. Daar was Philip Potter, de secre
taris generaal van de wereldraad van
kerken. Een soort vriendelijke paus.
die met een stem als van Harry Bela-
fonlc hel 'onze vader' zong.
Nu deze belevenis achter de rug is,
en ik er weer wat rustiger over kan
nadenken, ben ik bereid veel van
mijn skepsis over boord te zetten. Dat
komt doordat de mensen die zich bij
de liturgische nacht zo voor elkaar
open stelden, ook meeleefden in het
politiek nachtgebed, waar dc gerech
tigheid in het centrum van de kerk
dienst stond.
Noch de liturgische nacht, noch het
politiek avondgebed zijn fonkelnieuwe
zaken. Maar hier, bij de Kirchentag
zijn zij wel voor het eerst bijeen ge
bracht voor een groot forum van ge
wone kerkleden, die de moed opbrach
ten zich er blijmoedig en ernstig voor
open te stellen.
Van een verslaggever
OOSTERHOUT De 22-jarige W. de
G. heeft in de nacht van vrijdag op
zaterdag uit irritatie dat hij steeds
met groot licht werd ingehaald, een
medeweggebruiker klemgereden en
hem met een revolver op het hoofd
geslagen. Bij die hardhandige afstraf
fing ging het wapen af. De kogel
doorboorde de arm van het slachtofr
fer, de 26-jarige accountant J. A. van
oe M. uit Dordrecht. Deze laatste wist
echter op het laatste nippertje het
nummer van zijn aanvaller te 'note-.
De gemeentepolitie van Oosterhout
heeft in samenwerking met de rijks
politie de jongeman van zijn bed ge
licht en opgesloten op verdenking van
poging tot doodslag of toebrengen van
zwaar lichamelijk letsel, en bovendien
wegens overtreding van de vuurwa-
penwet.
De G. zei na zijn arrestatie dat Van
de M. hem opzettelijk met zijn kop
lampen had gehinderd. Het 'duel'
met auto's begon op de 'Maasroute'
tussen Waalwijk en Zevenbergen. Van
de M. zou eerst zijn ingehaald door
de verdachte W. de G. Op zijn beurt
zou hij De G. met groot licht hebben
ingehaald. Dit spelletje zou enkele
malen zijn herhaald. Tot dat De G.
zijn rivaal Van de M. klemreed en
met een revolver bewerkte.
UTRECHT Dit najaar verschijnt
een discussienota over de plaats van
de vrouw in de pastorale dienst van
de r.k. kerk. Dit document is op ver
zoek van de bisschoppenconferentie
opgesteld door een werkgroep ad hoe,
bestaande uit enkele theologen en be
stuursleden van de Sint-Willibrordver-
eniging.
De bisschoppen zullen de nota aanbe
velen voor overleg. Maar dit wil niet
zeggen zo hebben zij al nadrukke
lijk laten weten dat zij het met de
inhoud op alle punten eens zijn. Zij
hebben deze methode gekozen om de
speelruimte voor de discussie zo groot
mogelijk te houden.
Van een verslaggever
UTRECHT De politie onderzoekt
of de vrijdag gearresteerde 17-jarige
Gerard M. A. M. uit Mijdrecht iets te
maken kan hebben met de moord op
de 82-jarige Mijdrechtse veehouder P.
Plessius, die maandagavond 25 juni
met ingeslagen schedel in zijn boerde
rij werd gevonden. De jongeman werd
op verzoek van de rijkspolitie in het
district Utrecht door de Maastrichtse
politie gearresteerd. De jongeman
wordt verdacht van een groot aantal
insluipingen in Mijdrecht en omge
ving. Hij heeft vijftien insluipingen
bekend. Voorshands is geen verband
te zien tussen de activiteiten van de
jongeman en de moord op Plessius.
Voor zover thans bekend is de ver
dachte al sedert 15 juni (lang voordat
de moord moet zijn gepleegd) niet
meer in Mijdrecht of omgeving gesig
naleerd.
UTRECHT Tijdens een zaterdag in
Utrecht gehouden vergadering heeft
de partijraad van de Pacifistisch Soci
alistische Partij een resolutie aangeno
men waarin het partijbestuur wordt
gevraagd alles te doen wat mogelijk is
om- te komen tot een bundeling van
de politieke activiteiten van de pro
gressieve partijen in radicaal-socialis
tische en democratische zin. Het par
tijbestuur heeft verklaard van harte
bereid te zijn deze resolutie uit te
voeren. Het zal een actiev'e bijdrage
leveren aan alle pogingen om gestalte
te geven aan de inhoudelijke beteke
nis van deze resolutie.
SIGNALEN
Na de informatie over Jozefs jeugd »n
de achtergronden van haat en vertfj-
dering volgen nu twee dromen. Do
men als signalen uit de toekomst. \V
behoeven ons hier niet in 'talgeraeei
met dromen en hun betekenis bezj
te houden. We zijn misschien toch s
te zeer geïnfecteerd door beschouwin
gen op dit gebied. De nieuwe verta
ling geeft daarvan blijk, volgens van
Selinis, als ze de vraag van de broers
in vers 8 zo vertaalt: 'Wilt ge soms
over ons heersen?', terwijl er staat:
zoudl gij dan over ons heersen? Het
signaal moet niet verward met een ui
ting van diep verborgen verlangens.
Trouwens daar gaat het allemaal niet
om. Deze dromen functioneren als sig
nalen van wat later geschiedt. Tot
drie keer toe wordt later verteld hoe
de broers het hoofd buigen voor Jo
zef, de Egyptische onderkoning. Dat
Jakob, als ook hem een droom verteld
wordt, zich bij de verontwaardiging
van de broers aansluit, is te begrij
pen. Het is ook geen kleinigheid wat
hier overgeseind wordt. Jozef zal
heersen. De schoven zullen zich voor
de ene schoof van Jozef en liet hele
zonnestelsel zal zich voor de drager
van de pronkmantel buigen, t Is alle
maal nogal onverdragelijk en ergerlijk.
Iets om werkelijk over te vallen en je
aan te stoten, zo dat je ook nog het
gelijk aan je kant hebt. Maar er is in
deze geschiedenis een hoger gelijk.
God is de verborgene, maar dat bete
kent niet dat deze geschiedenis zich
niet voor zijn aangezicht afspeelt en
door Hem beheerst wordt. Het moet
door allerlei menselijke zaken, als ui
tingen van nijd en haat en afgunst,
door lafheid en verraad, door verlei
ding en chantage, maar het moet daar
allemaal doorheen om uit te komen
bij dc ontknoping. Daarvan zijn de
dromen signalen. Wij hebben andere
signalen. Het is de tijd van Joël,
'waarin jongens en meisjes dromen
dromen waar ouderen vaak aan het
harde leven te gronde zijn gegaan. En
het is zaak om de signalen op te van
gen. (Genesis 3'7, 5-11).
JULIANA 25 jaar moeder van het
volk. Uitgave: Zuid-hollandsche uitge
versmij. Den Haag. Prijs: ƒ12,50.
Dr. Willem Drees sr. heeft dit lees-
en kijkboek, dat de straks 25 rege
ringsjaren van koningin Juliana in
woord en beeld samenvat, een voor
woord meegegeven. Staatsraad Drees
merkt onder meer op, dat de vraag of
de monarchie nog een waardevol ele
ment in ons staatsbestel is, op het
ogenblik weer in discussie is, in te
genstelling tot de tijd onmiddellijk na
de tweede wereldoorlog.
De gedachtenwiseling is meer theore-'
tisch dan praktisch, al zijn er wel
eens hatelijke uitingen. Bezwaren
vloeien meestal voort uit wat men al
gemeen noemt een maatschappij-kriti
sche houding en richten zich zelden
tegen de Koningin persoonlijk'.
Dc samenstelling van dit soort ge
denkboeken op dit niveau ontkomt
niet aan het vrij klassieke patroon:
een keuze van foto's de samenstel
lers, Richard F. Kaan en Tonny D.
Michels. zeggen minstens 15.000 foto's
te hebben bekeken uit de jeugd,
het huwelijk en het grootmoederschap
van de vorstin, de gebruikelijke men
geling van de staatsie van het koning
schap en de vele menselijke, onge
dwongen foto's, die het familieleven
presenteren. Het boek is verdeeld in
zeven hoofdstukken: Een prinses
wordt Koningin, De wereld rond (rei
zen), Een toegewijde echtgenoot, Pa-
leisdeurén gaan open, Moeder van een
volk (met vooral aandacht voor jonge
ren en bejaarden), De taal der kinde
ren, en; Een Koningin wordt groot
moeder.
De tekst is voorts gelardeerd met uit-
DEN HAAG De Tweede-Kamerle
den De Gaay Fortman en Jurgens
(beiden PPR) hebben een initiatief
voorstel van wet ingediend. Daarin
wordt voorgesteld de tewerkstelling
en alles wat daarmee samenhangt van
gewetensbezwaarden tegen de militai
re dienst te verplaatsen van het mi
nisterie van defensie naar het minis
terie van binnenlandse zaken. De
voorstellers herinneren aan enige re
cente gevallen waarbij bleek dat er
kende gewetensbezwaarden zich door
hun geweten tevens zagen verboden
de vervangende dienst te vervullen,
nadat hun duidelijk was geworden dat
de uitvoering van die dienst onder
verantwoordelijkheid staat van het
ministerie van defensie.
DEN HAAG In Scheveningen heb
ben inbrekers hun slag geslagen in
een bedrijf aan de Visafslagweg. Zij
braken 's nachts de vriescel open en
namen er voor 38.000,- aan garna
len, krab en zalm uit. Van de daders
ontbreekt elk spoor.
DÜSSELDORF 'Wie vraagt om een voortleven na de dood, heeft
niet werkelijk geleefd. Hij heeft voor geld de zwijnen gehoed van
een vreemde, net als de verloren zoon. Hij heeft geleefd bij brood
alleen. Maar de mens sterft van brood alleen. Daarom zegt de vader
in de gelijkenis, nadat de verloren zoon is thuisgekomen: Mijn zoon
was dood, hij is weer levend geworden". Dit zei dr. Dorothee Stef-
fensky-Sölle zaterdag in de Kirchentag-werkgroep "geloof" in een
eivolle jaarbeurshal.
tegen de necrofilie, de liefde tot de
dood en het doden. Onze kerken zijn
vol van necrofilie. We aanbidden er
te vaak een honingzoete Jezus, die on
ze moorddadige natuur ongemoeid
laat. We moeten de bittere Jezus aan
bidden, de God die partijdig is. Hij
kiest partij tegen de hongerdood, te
gen de napalm en tegen onze dood
aan brood alleen'.
Dorothee Sölle ging verder: 'Wat God
wil is dat we ophouden medeschuldig
te zijn aan de dood. Dat betekent dat
we solidair zijn met de kinderen in
de rijstvelden, die paddi plantend
neergemaaid worden door de machtig
ste vrien van de dood. president
Nixon. Ik zeg dat, hoewel ik weet dat
de oorlog in Vietnam voorbij is. Maar
er komt een nieuw Vietnam. Nixon
houdt de wapens nu al gereed'.
Leven van brood alleen betekent
'geen vrienden en mensen wantrou
wen; anderen vergete en zelf verge
ten worden; niet lachen en niet uitge
lachen worden; om niemand zorgen
hebben en niemands zorg zijn'. Vol
gens Dorothee Sölle is dit de dood
waar de bijbel over spreekt; 'angst,
dreiging, concurrentie. Die dood bele
ven wij tegenwoordig'.
'Bij het woord dood', zei mevrouw
Sölle, 'moet je niet in de eerste plaats
denken aan kanker of het verkeer,
maar aan het ontbreken van relaties.
We zijn liever dood en we doden lie
ver dan dat we ons overgeven aan het
risico van het leven'.
In de dood, zoals Dorothee Sölle die
ziet. is het streven naar winst alleso
verheersend. Alles wordt daaraan on
dergeschikt gemaakt. De mens moet
worden ingepast in een orde-systeem.
In de fabriek zet je een turkse naast
een griekse en die weer naast een joe-
goslavische arbeidster. Dan vermijd je
het risico dat zij relaties aangaan die
het arbeidsproces storen.
Jezus, zegt Dorothee Soölle, heeft de
strijd opgenomen tegen de orde die
het structureel geweld in stand houdt,
Communist
Op dit moment werd de rede van Do
rothee Sölle onderbroken. Uit de zaal
riep iemand zoiets als 'comhiunist'.
De voorzitter van de bijeenkomst
wees deze beschuldiging af. Mevrouw
Sölle reageerde hierop: 'Ik aanvaard
f;t h
Dr. Dorothee Sölle
deze beschuldiging als de spreker be
doelt dat ik socialiste ben'.
Daarna ging zij verder met haar refe
raat: Jezus en zijn leerlingen waren
meer tegen de maatschappelijke dood,
dan tegen de natuurlijke dood. Maar
wij wijzen de bittere Christus die te
gen de maatschappelijke dood is, af.
Wij willen de zoete Christus. Wij aan
vaarden de maatschappelijke dood als
onontkoombaar, maar de natuurlijke
dood bestrijden wij alsof die vermijd
baar zou zijn. Dat blijkt ook al omdat
spreken over de dood ongewenst is te
genwoordig. In een bepaald bejaar
denhuis is het een reden voor ontslag
van een bejaarde, als die over de
dood spreekt.
Sterven
Dat we niet over de dood mogen spre
ken is een teken dat er niet geleefd
wordt. Voor wie alleen maar bestaat
in consumeren, in hebben en gebrui
ken is de natuurlijke dood een \ijand.
Wie in het leven al dood was heeft
behoefte aan individueel voortbestaan
na de dood. Als we leren angstvrij te
leven, dan leren we ook angstvrij te
sterven. Want christelijk gesproken
ligt de dood achter ons en de liefde
voor ons. Christen zijn betekent im
mers: Christus heeft de dood over
wonnen en niets kan ons scheiden
van de liefde Gods. Dan kunnen we
ook aanvaarden er eens niet meer e
zijn. Dan vraag je niet meer af of na
de dood alles uit is. Dat is een godlo
ze vraag. Natuurlijk is na mijn dood
niet alles uit God zorgt dat alles
doorgaat. Er wordt weer brood gebak
ken, ook al eet ik niet meer. Er
wordt weer wijn gedronken, ook al
drink ik niet meer.
In het slot van haar rede zei me
vrouw Sölle: 'Ik wens u een dood als
van Mozes. Hij zag het beloofde land
voor zich. Hij wist dat zijn volk uit
de maatschappelijke dood in de sla
vernij bij Egyptes vleespotten bevrijd
was. Hij vreesde de natuurlijke dood
niet meer. want hij wist dat hij de
ware dood had overwonnen'.
spraken van een reeks willekeurige
Nederlanders. Het is een verdienste
van de samenstellers erin te zijn ge
slaagd een groot aantal ongewone fa
to's te hebben verzameld, waaronder
enkele kleurenfoto's. In de seriè pu-
blikaties rondom ons koninklijk huis,
ter gelegenhéid van het zilveren rege
ringsjubileum in september a.s. mag
'Juliana, 25 jaar moeder van een volk'
een aantrekkelijke uitgave worden ge
noemd.
Rfs
Charles de Gaulle door Leif Bac-
kVuid Uitgeversmaatschappij Inter
land Aalten 168 pag. prijs
10.50.
De denkbeelden van generaal Charles I
de Gaulle zijn tijdens maar ook na
zijn leven steeds met gemengde gevoe-
lens in West-Europa ontvangen. Zelfs
nu. tijdens het bewind van Frankrijks
president Georges Pompidou, drukt
de geestelijke erfenis van de Gaulle
een stempel op de Franse binnenland
se en buitenlandse politiek.
Leif Backlund, een Zweedse econoom
die zich in Franse sociaal-economische
zaken heeft gespecialiseerd, geeft in
zijn boek een uitvoerige analyse van
de Gaulles politieke ideeën, die van
nut zijn voor een beter begrijpen van
het huidige Franse beleid. De buiten-
landse politiek van de Gaulle krijgt
alle nadruk. Backlund. een groot be
wonderaar van de Gaulle, verhult niet j
dat de generaal in een latere fase van j
zijn bewind op diverse punten heeft j
gefaald.
De auteur beschrijft hoe het beleid I
van de Gaulle gericht was op een
grondige sanering van de Franse poli- j
tieke structuren. De Gaulle rekende
af met het koloniale verleden (Alge-
rije). voerde een centralistisch presi-
dentieel bewind in, ten koste van de
macht van het parlement en bouwde
de tegenstellingen tussen links en
rechts van de Vierde Republiek om in I
een confrontatie van gaullisme contra
de rest.
Uitvoerig'beschrijft Backlund hoe de j
Gaulle met zijn vernieuwde bestuurs-
apparaat de basis legde voor een
nieuwe Franse rol in de wereldpoli
tiek: de opbouw van de Franse kern
macht. het veto op de Britse toetre
ding tot de EEG, pogingen de econo
mie te versterken en dit allemaal ge
richt op grotere zelfstandigheid van
het land en het terugdringen van de
VS als supermogendheid.
Backlund toont alle begrip voor de
Gaulles ideaal een 'Europa der natiën'
tot stand te brengen, los van de grote
superstaten de VS en de Sowjet-Unie.
Als Zweed heeft Backlund met de re-
gering van zijn neutrale moederland J
sympathie voor een ongebonden Euro-
pa als derde macht tussen Amerika- I
nen en Russen. 'Het is naïef te menen
dat de Gaulles visie met hem zou ver- I
dwijnen', schrijft Backlund. Hij 1
meent dat de Gaulles visie op de we
reld door allen in Europa zal worden
overgenomen die 'vastbesloten zijn
zich van het imperialisme van de su
permachten te bevrijden, terwille van
de sociale vooruitgang'. Bij die 'allen'
behoort de huidige Zweedse regering,
wat niet verwonderlijk is omdat het
boek oorspronkelijk in het Zweeds
voor het Zweedse publiek geschreven
is. -I
Backlund gaat weinig diep in op het
overtrokken nationalisme, op basis
waarvan Frankrijk zich tijdens en na
de Gaulle tegen de VS en veel minder
tegen de Sowjet-Unie heeft verzet. Dit
vormt immers een ander uitgangspunt
voor anti-Amerikanisme dan de vrees
van West-europese landen voor hun
belangen, sinds de monetaire crisis en
de Amerikaanse importbeperkingen.
Het is ook anders dan de morele ver
ontwaardiging over Vietnam en sinds
kort over de Watergate-affaire.
Hoewel Backlund zich te zeer een
Zweedse 'gaullist' toont blijft zijn
boek van belang omdat het helpt een
inzicht te krijgen in de gaullistische
ideologie.
CJB
