Khaddafi
leest
Egypte
de les
Republikein neemt
Nixon onder vuur
Congres
akkoord
aanvaardt
met Nixon
Ex-generaal trekt ten strijde
tegen Franse kernproeven
Britse bonden ageren
tegen Franse proeven
Outspan verwijderd
uit Tweede Kamer
Ian Smith wil niet
meer met Londen praten
■Ti
Beschuldigingen tegen Witte Huis stapelen sich op
Een kwart van al het
voedsel gaat verloren
Nu ook Westduits
schip beschoten
DDR: omroepster
moet terugkomen
Massa-staking
in Uruguay
'Verzet eerste stap naar totale nucleaire ontwapening'
TROUW/KWARTET ZATERDAG 30 JUNI 1973
BUITENLAND T7/K8
CAIRO, BEIROET (UPI, AP, Reuter)
President Khaddafi van Libië heeft
de Sowjet-Unie beschuldigd van het
uitoefenen van zware druk op Egyp
te. 'En Egypte weet dat en aanvaardt
dat', aldus Khadaffi, tijdens een ont
moeting met Egyptische journalisten
in Cairo.
'In Libië nemen de mensen het gezag over.
Dit is iets wat hier ontbreekt. Egypte zegt
dat het wordt geregeerd door de souverei-
niteit van wetten en instellingen. Maar uw
wetten steunen op buitenlandse bepalin
gen en niet op de wet van de islam. Ik
zou niet deel willen blijven uitmaken van
de leiding van de aaneengesloten staat als
u in Egypte de wetten niet ontleent aan
de koran en de wet van de islam.'
Khaddafi heeft de afgelopen dagen in
Egypte besprekingen gevoerd met presi-
dent Sadat over de samenvoeging van
Egypte en Libië die in september een feit
moet worden. 'Ons doel is een volkomen
samengaan van de twee landen, dat is een
noodzakelijkheid. Uitstel ervan zou terug
gang betekenen', merkte Khadaffi op na
zijn kritiek op Egypte en de Sowjet-Unie.
In het Russische blad Literatoernaja Gaze-
ta is deze week een felle aanval gepubli
ceerd op Khaddafi. Hem werd verweten
dat zijn anti communistische redevoerin
gen 'schade berokkenen aan de nationale
bevrijdingsbewegingen van de Arabieren.'
Khaddafi probeert zijn ideeën op te leggen
aan de andere Arabische leiders, aldus het
blad.
REVOLUTIE
Khaddafi zei tegen de Egyptische journa
listen verder dat terwiile van de eenheid
met Egypte het Libische volk bereid is 'al
zijn geld en olieroyalties op te geven, maar
niet zijn revolutie. U hebt hier ook een
revolutie nodig en meer democratie en
vrijheid van denken, spreken en hande
len.'
Voor de Egyptische pers had de Libische
leider ook geen goed woord over. Hij be
schreef die als een 'reactionair werktuig.'
Die pers is 'een echo van de stem van de
meester, het is niet langer de revolutionai
re pers die we twintig jaar geleden ken
den.' In Libië was de pers helemaal vrij.
De regering oefende daar geen enkel toe
zicht op uit. De culturele revolutie in Libië
noemde Khaddafi uniek en vooruitstreven
der dan die in China. 'In China dient de
revolutie het leiderschap van Mao Tse-
toeng en wordt zij geleid door Mao's eigen
kliek. In Libië wordt de omwenteling ge
leid door het volk en dient zij het volk',
aldus Khaddafi.
De Libische president was het ook niet
eens met president Sadat en de Syrische
leider Assad over de middelen waarmee Is
raël bestreden moet worden. Hij vond dat
zijn opvattingen over de bevrijding van
de bezette gebieden de beste waren. Hij
President Khaddafi
wil veel militanter optreden en meende
dat vooral Syrië aanstuurde op een vreedza
me oplossing.
Volgens berichten uit Beiroet trekken Is
raëlische troepen zich samen bij de grens
met Libanon, zijn verscheidene Israëlische
schepen voor de kust van Libanon ver
schenen en hebben twee Israëlische straal
jagers gisteren het Libanese luchtruim ge
schonden. Zij doorbraken boven Beiroet
de geluidsbarrière waardoor verscheidene
ruiten in de stad sprongen. Het Libanese
leger is in staat van paraatheid gebracht.
De Israëlische minister van politie, Slomo
Hillel, heeft gisteren gezegd dat de afgelo
pen week in Irak twaalf joden zijn ver
moord. Een Israëlisch comité dat zich inzet
voor de joden in de Arabische landen had
hierover donderdag bericht ontvangen. 'De
joden zullen degenen die hen vervolgen
niet negeren. We zullen ze persoonlijk
krijgen en rekenschap laten afleggen', al
dus Hillel.
"WASHINGTON (UPI, .AP, Reuter) De Republikeinse senator Lowell Weicker, lid van de com
missie van Sam Ervin die het Watergate-schandaal uitzoekt- heeft een niet mis te verstane aanval
gedaan op het Witte Huis. Hij beschuldigde het Witte Huis van intimidatie van de senaatscommissie
en pogingen hem persoonlijk in een kwaad daglicht te stellen.
Na zes weken, staking bomacties in Cambodja
WlASHINGTON (Reuter, UiPI) Het Huis van Afgevaardigden in de VS lieeft Nixon tot 15 au
gustus de tijd gegeven door te gaan met het bombarderen van Cambodja.
Het Amerikaanse volk moet ook we
ten. zei Weicker in een emotionele
verklaring, dat het Witte Huis John
Mitchell heeft beschuldigd zonder be
wijzen te overleggen. Hij doelde op
het memorandum dat Nixons raadge
ver Fred Buzhardt aan de commissie
heeft overhandigd. Daarin stond dat
Dean het brein achter de pogingen
was de Watergate-zaak in de doofpot
te stoppen en dat John Mitchell zijn
baas was geweest. De verklaring van
Weicker werd door het publiek in de
zaal met applaus beloond.
'Het moet nu afgelopen zijn met drei
gementen, intimidatie en laster. Als
de uitvoerende macht wenst te beant
woorden aan de maatstaven die onder
het Amerikaanse volk leven, is het nu
de tijd of de zaken volledig te looche-
Van een onzér redacteuren
AMSTERDAM Nu de eerste
Zuidafrikaanse outspan-sinaas-
appels in ons land zijn gesigna
leerd, zetten de organisatoren
van de Boycot Outspan Aktie
alles op alles om het publiek
er van te overtuigen dat ze
door deze sinaasappels te ko
pen het apartheidssysteem in
Zuid-Afrika helpen in stand
houden.
Vandaag wordt in Culemborg een
demonstratie gehouden bij het Jan
van Riebeeckhuis. Daar zal het
Tweede Kamerlid van de PPR,
Dolf Coppes, het woord voeren.
Coppes, die voorzitter is van de
Boycot Outspan Aktie, heeft dezer
dagen zelf de daad bij het woord
kunnen voegen toen er in de kan
tine van de Tweede Kamer out-
spansinaasappels van de nieuwe
oogst aanwezig bleken te zijn. Op
zijn initiatief heeft Kamervoorzit
ter dr. Anne Vondeling ze laten
verwijderen.
De Boycot Outspan Aktie wil het
Nederlandse publiek bewust maken
van de omstandigheden waaronder
de outspansinaasappels in Zuid-Af
rika worden geplukt In uitvoerig
documentatiemateriaal wordt voor
al aandacht besteed aan twee as
pecten van de apartheid die een
grote rol spelen bij de landarbeid:
de zogenaamde trekarbeid en het
inschakelen van gevangenen bij
het werk op het land.
Trekarbeid
De trekarbeid is een van de peilers
van de zogenaamde grote apart
heid. De vrouwen en kinderen van
de Afrikaanse arbeiders moeten in
de 'thuislanden' blijven en hun
mannen kunnen voor minimale lo
nen in de 'blanke' gebieden wer
ken. Dit stelsel, waarbij de Afri
kaanse mannen noodgedwongen
lange tijd hun gezinnen in de
steek moeten laten, ontwricht het
Afrikaanse gezins- en familieleven
op steeds groter schaal. De Afrika
nen zijn gastarbeider in eigen
land, maar hun positie steekt nog
schril af bij die van de gastarbei
ders in ons land. De Afrikanen
kunnen hun arbeidskracht niet op
de vrije markt aanbieden, ze kun
nen niet gaan en staan waar ze
willen, sociale voorzieningen be
staan er voor hen niet. De seizoen
arbeiders, die de sinaasappels
plukken zijn er nog slechter aan
toe, want als de oogst binnen is,
moeten ze maar zien hoe ze aan dc
kost komen.
Omdat de lonen op het platteland
nog aanzienlijk lager zijn dan in
de industrie, trekken de Afrikanen
liever naar de stad. In 1970 ver
klaarde dr. P. J. G. Koornhof, mi
nister van bantoezaken: 'De rege
ring doet alles wat in haar macht
ligt om met een politiek van ver
scherpte controle en arbeidsbu
reau^ er zeker van te zijn dat de
agrarische arbeidskrachten niet
wordt toegestaan naar de stedelijke
gebieden te trekken!
Boerderij gevangenis
Maar ondanks alle maatregelen van
de regering bleef er een tekort aan
arbeidskrachten op het platteland.
Het systeem van boerderijgevange
nissen moest deze 'nood' lenigen.
Overdag werken de gevangenen op
het land van de blanke boeren en
's avonds worden ze weer opgeslo
ten in cellen op of in de buurt
van de boerderij. Tegen deze ver
kapte vorm van dwangarbeid
groeit in Zuid-Afrika zelf ook
steeds meer verzet. Onlangs heeft
de regering in het parlement mee
gedeeld, dat overwogen wordt een
aantal particuliere boerderijgevan
genissen in het westen van de
Kaapprovincie ter sluiten. Toch is
het nog niet zo lang geleden dat er
in Zuid-Afrika een boerderij te
koop werd aangeboden in een ad
vertentie, waarvan de slotzin luid
de: prijs 235.000 rand, inclusief
wijnkelders en 10 gevangenen.
ADVERTENTIE
doko^de beste voeding voor uw hond
LONDEN, TOKIO (Reuter, UPI) Britse vakbonden hebben
gedreigd alle Franse schepen te boycotten en voorts alle post tussen
Engeland en Frankrijk een week stop te zetten.
De vakbonden willen daarmee protes
teren tegen de Franse regering, die
vastbesloten blijft de kernproeven in
het Stille Oceaangebied te laten door
gaan.
Een woordvoerder van de Britse vak
bond TGWU, die onder meer het ver
voerpersoneel herbergt, heeft ver
klaard dat de boycotplannen bij de le
den goed zijn aangeslagen. De Britse
vakbond van PTT-personeel heeft be
kendgemaakt dat volgende week het
postverkeer met Frankrijk tot stil
stand zal worden gebracht.
De Australische regering heeft giste
ren laten weten dat zij zich minder
krachtdadig zal opstellen jegens de
Chinese kernproef dan tegen de voor
genomen Franse proeven. Dit is giste
ren uit regeringskringen in Canberra
vernomen.
Volgens de regering is dit besluit ge
baseerd op geografische en meteorolo
gische overwegingen namelijk dat
de Chinese kernproef minder risico's
voor Australië oplevert dan de Fran
se.
CHINA
China heeft gisteren het officiële Ja
panse protest tegen de kernproef ver
worpen, zo hebben zegslieden van het
Chinese ministerie van buitenlandse
zaken laten weten. China zegt begrip
te hebben voor de Japanse reactie om
dat het zelf met atoombommen is ge
bombardeerd. De Chinese kernproe
ven zijn echter 'defensief van aard',
zo werd gezegd.
Boven westelijk Japan is gisteren stof
met een radio-activiteit aangetroffen,
die 16 maal hoger is dan normaal, zo
is uit Tokio vernomen.
nen of gerichte beschuldigingen uit te
brengen. Republikeinen stoppen de
zaak niet in de doofpot, republikeinen
uiten geen dreigementen, republikei
nen geven geen goedkeuring voor da
den die in strijd zijn met de wet en
God weet dat republikeinen hun te
genstanders niet beschouwen als vij
anden die men in de wielen moet rij
den', riep Weicker uit.
Geruchten
Weicker heeft de speciale aanklager
voor de Watergate-zaak, Archibald
Cox, gegevens verstrekt met het ver
zoek na te gaan of het Witte Huis
zich schuldig heeft gemaakt aan het
hinderen van een onderzoek door het
Congres. De meest recente poging om
hem, Weicker, te belasteren, kwam
van de voormalige medewerker van
het Witte Huis, Charles Colson. Deze
had geruchten verspreid, zei Weicker,
dat hij in 1970 had geknoeid met gel
den voor zijn verkiezingscampagne,
dat hij een ontrouwe republikein was,
en op het punt stond over te gaan
naar de Democratische partij.
Hij las ook de tekst voor van een te
lefoongesprek dat Noxons medewerker
John Ehrlichman op 28 maart ge
voerd zou hebben met minister van
justitie Richard Kleindienst. Daarm
zei Ehrlichman dat Nixon het een
goed idee zou vinden als Kleindienst
op een van zijn persconferenties
Weicker eens onder vuur zou nemen.
De Amerikaanse oud-minister van jus
titie, John Mitchell, zal op geen enke
le manier president Nixon beschuldi
gen wanneer hij binnenkort voor de
senaatscommissie zal getuigen. Dit
heeft zijn advocaat, William Hundley,
gisteren in een interview met de Was
hington Post gezegd. Hij zei dat Mit
chell geen inlichtingen had die de
president in de zaak betrekken.
Geen onderzoek
Het was gisteren de vijfde dag dat
Nixons ontslagen juridische adviseur,
John Dean, getuigde voor de commis
sie. Onder indringende vragen van de
commissieleden hield hij vol, dat hij
voor 15 september vorig jaar geen op
dracht had gekregen van president
Nixon uit te zoeken of er stafleden
van het Witte Huis betrokken waren
bij de inbraak in het Watergate-ge-
bouw. Op die dag verklaarde presi
dent Nixon dat Dean vastgesteld had
dat niemand in het Witte Huis bij de
zaak betrokken was.
Dean bleef bij zijn verklaring dat pre
sident Nixon op 15 september vorig
jaar al precies op de hoogte was van
de Watergate-zaak en pogingen de
kwestie in de doofpot te stoppen. Hij
had over de ontwikkelingen keer op
keer voor die tijd met Haldeman en
Ehrlichman gesproken, die bij Nixon
in en uit liepen en die hadden aante
keningen gemaakt. En met mijn ken
nis van de communicatiekanalen op
het Witte Huis ben ik er zeker van
dat mijn rapporten Nixon ter ore
kwamen, aldus Dean.
Op 15 september had Dean zelf met
Nixon en Haldeman gesproken. Toen
had Dean verslag uitgebracht van zijn
succesvolle pogingen de zaak voorlo
pig buiten de poorten van het Witte
huis te houden. Hij had er echter bij
gezegd dat hij niet zeker wist of hij
de zaak in de hand kon houden. De
president had toen gezegd dat Dean
goed werk had geleverd.
MEXICO-STAD (Reuter) Een
kwart van al het voedsel ter wereld
gaat verloren omdat het wordt opge
vreten door insecten en knaagdieren
of wegrot, zo heeft de Amerikaanse
nobelprijswinnaar Glenn Seabarg op
een wetenschappelijk congres in Mexi
co gezegd. Hij waarschuwde dat men
niet te veel moet vertrouwen dat de
wereld bezig is de problemen van
overbevolking en voedseltekorten op
te lossen.
REYKJAVIK (UPI, Reuter) Voor
het eerst sinds het uitbreken van de
•kabeljauw-oorlog1 heeft een IJslandse
kanonneerboot een Westduitse vissers
boot met scherp beschoten. De West
duitse boot werd aangevallen toen hij
binnen de 50-mijlszone aan het vissen
was. Het incident deed zich voor op
het ogenblik dat IJslandse en West
duitse onderhandelaars in Reykjavik
waren begonnen met besprekingen
over de visserij kwestie.
De Oostduitse televisieomroep
ster Renate Hubig, die deze week
naar West-Berlijn is gevlucht. De
DDR heeft om haar uitlevering
gevraagd. Zij zou in Oost-Berlijn
fraude hebben gepleegd. Renate
is verloofd met een Westduitse
zakenman.
MONTEVIDEO (Reuter, AFP)
Een half miljoen arbeiders in Uru
guay (op een bevolking van rond 2,5
miljoen) is sinds woensdag in staking
uit protest tegen de ontbinding van
het parlement en de machtsovername
door militairen. De staking is voor
onbepaalde tijd uitgeroepen door de
communistisch georiënteerde vakcen
trale CNT.
In de hoofdstad Montevideo rijden le-
gerjeeps, pantserwagens en leger-
vrachtwagens, bemand met militairen
achter automatische geweren, maar
het leger scheen niet uit te zijn op
een rechtstreekse confrontatie. Span
doeken op fabrieken waarin werd ge
sproken van een 'fascistische dicta
tuur' bleven ongemoeid.
Het openbaar vervoer in Montevideo
lag vrijwel stil en er dreigen tekorten
aan benzine, elektriciteit en andere
levensbehoeften te ontstaan. In de ha
ven wordt niet gewerkt en een grote
olieraffinaderij moest de produktie
stoppen.
Na die tijd kan Nixon deze acties niet
meer voeren en moet hij het Congres
speciale toestemming vragen zou hij
opnieuw luchtacties in Cambodja (en
Laos) willen ondernemen. Het Huis
van Afgevaardigden heeft een en an
der bepaald in een wijziging op een
wetsvoorstel. Het is het resultaat van
een compromis dat de president het
Congres - gisteren heeft aangeboden
om daarmee het steeds hogerlopende
conflict tussen de wetgevende en uit-
veorende macht (Congres tegen pre
sident) te beslechten.
Nixon had laten weten bereid te zijn
een wetsontwerp te aanvaarden, waar
in zijn regering wordt verboden na 5
augustus Laos of Cambodja te bom
barderen. Daarna zou Nixon het Con
gres speciale toestemming vragen als
het hem nodig mocht lijken met
bombardementen op Cambodja door
te gaan. Dit had Gerald tord, de lei
der van de Republikeinen in het Huis
van Afgevaardigden meegedeeld. Ford
zei dat een woordvoerder van Witte
Huis hem op de hoogte had gebracht
van Nixons compromisvoorstel.
Het compromis betekent dat Nixon
nog zes weken gelegenheid krijgt de
bomacties in Cambodja voort te zet
ten. Eerder heeft het Congres drie
wetsvoorstellen zo gewijzigd dat lucht
acties in Laos en Cambodja onmid
dellijk werden verboden. Het Congres
weigerde Nixon de ervoor benodigde
overheidsgelden voor deze acties te
gebruiken. Nixon heeft één van de
drie wetsvoorstellen van zijn veto
voorzien.
Vrees voor een nieuw Vietnam in
Cambodja en geprikkeldheid door de
onthullingen over de Watergate-affai
re hebben in het Congres een stem
ming gekweekt van verzet tejgen
Nixon. Mike Mansfield, de leider van
de Democraten in de Senaat zei eer
der deze week dat er nu een grond
wettelijke crisis in de VS dreigt en
dat het Congres zich tegen de bomac
ties in Cambodja zal blijven verzetten
totdat Nixon buigt voor de wil van
het volk.
Het Congres zou elk wetsvoorstel van
de regering Nixon gaan voorzien van
een wijziging, waardoor luchtacties in
Cambodja worden verboden.
De Zuidvietnamese regering heeft
Nixons besluit een eerder wetsvoor
stel van zijn veto te voorzien een
moedige en wijze beslissing genoemd.
De Cambodjaanse regering heeft het
Amerikaanse Congres opgeroepen het -D
verzet tegen de Amerikaanse bombar-1
dementen opnieuw te overwegen. De.'t
oproep werd gedaan in een open brief K
in het regeringsdagblad Prayoch 1
Khmer.
Uit Pnhom Penh is vernomen dat'f
eenheden van de verzetsbeweging op-}-
nieuw de strategische noordwestelijke
hoofdweg naar de hoofdstad hebben |e
afgesneden. De weg was twee dagen jp
tevoren door regeringstroepen ontzet, pi
SALISBURY (Reuter* UPI, AP) Premier Ian Smith van RhodesiëC
heeft Engeland* te verstaan gegeven dat het zich voortaan met zijn 00
eigen zaken moet bemoeien en de Afrikaanse meerderheid in eigenLa
land de raad gegeven geen hulp meer van Londen te verwachten,jfrl
'maar er zich van bewust te worden waar de werkelijke macht ligtje
in Rhodesië'.
(ADVERTENTIE)
doko^de beste voeding voor uw hond
Smith legde gisteren een verklaring
af in het Rhodesische parlement. Hij
deed dat naar aanleiding van het ver
rassende bezoek dat een Britse delega
tie vorige week aan Rhodesië heeft
gebracht. Dat bezoek is kennelijk op
niets uitgelopen. 'Mijn antwoord aan
de Britse regering is: zit ons niet
meer op de hielen en laat de rest aan
ons over', aldus Smith.
De grondwetsvoorstellen die de ANC,
de Afrikaanse Nationaal Raad, hem
had overhandigd, wees hij als volko
men onaanvaardbaar van de hand. De
kern van de eisen van de ANC waren
nu gelijke vertegenwoordiging van
zwart en blank in het parlement en
spoedig daarna een Afrikaanse meer
derheid. De ANC eiste ook de vrijla
ting van de gevangenen en amnestie
voor de leden van de guerrilla-organi
saties. Volgens Smith 'behoefde het
nauwelijks betoog dat deze eisen to
taal en absoluut onaanvaardbaar zijn'.
Er zou pas een regeling met de Afri
kaanse meerderheid kunnen komen
ibi
ïrh
jng
als het ANC en zijn aanhangers 'op
houden over hun schouder naar hui
sprookjes-peettante, de Britse reg<
ring, te kijken en zich ervan bewui
worden waar de werkelijke macht
Rhodesië ligt'.
De blanke minderheid in Rhodesiëg",;
riep in 1965 eenzijdig de onafhanke
lijkheid uit. De Britse regering heef
sindsdien geprobeerd met door de Vi
bevolen sancties het blanke minde)
heidsregime in Salisburey tot rede tL
brengen. Die pogingen zijn mislukt P
doordat Rhodesië via de Portugese ko ™ri
loniën en Zuid-Afrika handel met dc
rest van de wereld blijft drijven.
Toen er in Londen een Conservatieve j,
regering aan de macht kwam, hebben 1
Rhodesische en Britse onderhande- ;t
laars een overeenkomst opgesteld op gn
grond waarvan Londen bereid was deln(
onafhankelijkheid van Rhodesië te er- j c
kennen. Die overeenkomst voorzag innbt
een verre en vage toekomst in een Af ak
rikaanse meerderheidsregering. De Af ]H1
rikanen hebben dit van de hand gewe
zen.
m
d
akc
idei
icti
door Bernard Edinger
Een gepensioneerde Franse generaal, die vrijwillig een briljante
militaire carrière uit morele overwegingen opgegeven heeft, heeft
verklaard dat hij wellicht met een parachute zal afspringen boven
het atol Mururoa in de Stille Zuidzee, als dat noodzakelijk mocht
blijken te zijn om de voorgenomen Franse kernproeven te stoppen.
Generaal Jacques Paris de Bollardière
(65) voert nu een groepje militante
tegenstanders van de kernproeven
aan, dat probeert Mururoa te berei
ken. In Nieuw-Zeeland heeft hij ge
zegd dat hij een parachute-sprong zal
maken, als alle andere pogingen mis
lukken.
Voor hen die zich de 'affaire-Bollar-
dière' uit de Algerijnse oorlog herin
neren, bestaat er geen twijfel aan dat
de koppige oud-parachutisten-comman-
dant zijn dreigement zal uitvoeren. In
1957, op het moment dat hij duidelijk
op weg was naar de hoogste post in
het Franse leger, leidde Bollardière's
heftige veroordeling van de Franse
martelpraktijken in Algerije tot zijn
gevangenneming en zijn geruisloze
pensionering slechts vier jaar later.
Hoewel hij publiciteit en journalisten
mijdt, toont een door hem verleden
jaar geschreven boek duidelijk aan
dat hij geen spijt heeft van zijn hou
ding of van het abrupte einde van
zijn carrière. Hij was één van de bes
ten uit zijn klas op St. Cyr, de Fran
se militaire academie. Toen hij de
academie had doorlopen tweede luite
nant werd, koos Bollardière voor het
harde Vreemdelingen-Legioen.
De Gaulle
Na in Noord-Afrika gediend te heb
ben, nam hij in 1940 aan het begin
van de tweede wereldoorlog, deel aan
de landing van de geallieerden in
Noorwegen. Bollardière, toen een
compagnie-commandant bij het
Vreemdelingen Legioen, was één van
de eerste officieren, die gevolg gaven
an generaal de Gaulle's oproep van
uit Londen om daar onder de wape
nen te komen. Toen hij commandant
was van het eerste bataljon van het
Vreemdelingen-Legion in de vrije
Franse strijdkrachten, was één van
zijn jongere officieren luitenant Pier
re Messmer, de huidige Franse pre
mier. Als onderdeel van het Britse
Achtste Leger nam het Legioen deel
aan acties in Oost-Afrika en Libië.
Na zichzelf te hebben onderscheiden
bij de verdediging van Bir Hakeim,
raakte majoor Paris de Bollardière
ernstig gewond in El Alamein, en te
ruggebracht naar Engeland, dat hem
eerde voor zijn optreden met een ho
ge onderscheiding. Hij weigerde een
functie bij de staf van de Vrije Fran
sen en ging naar een school voor ge*
heirae agenten, die voor D-day zouden
afspringen in het bezette Frankrijk.
Achter de Duitse linies organiseerde
hij een 'maquis' (groep guerrilla-strij
ders) in oost-Frankrijk, die spoorwe
gen opblies en'transporten overviel.
In Holland
Na de bevrijding van Frankrijk, kreeg
hij het commando over een Frans re
giment bij de Special Air Services
(SAS) en sprong hij af achter de li
nies van de nazi's in Holland. Toen
de oorlog in Europa beëindigd was,
trok Bollardière naar het verre Oos
ten als commandant van de Franse
parachutisten, die ingezet zouden wor
den bij de strijd tegen Japan. Maar
na de Japanse overgave, werd Bollar
dière naar Indo-China gestuurd, waar
hij vijf jaar tegen de Viet Minh
vocht.
Toen hij halverwege de jaren '50 in
Algerije kwam om deel te nemen aan
de acties tegen de rebellen daar, was
hij een jonge brigade-generaal, die
door zijn mede-officieren op handen
irhc
rug
it r
glo
jo
be
aan
uit de duizenden reservisten, die
ruggeroepen wallen uit het burgerldl
ven dikwijls volkomen tegen hu
zin in om deel te nemen aan d
oorlog. Eén van de officieren die oi
der hem diende, was luitenant Jeai
Jacques Servan Schreiber, nu hoofj,
van de Express-uitgeversgroep en ej
van de leiders in de anti-kernproeve*val
campagne. |)nd
Geen martelingen
Bollardière weigerde onmiddell:
martelingen te gebruiken als een mjL
del om inlichtingen te persen uit
vangen genomen verzetsstrijders,
maakte dat zeer duidelijk in ®en bri
aan het ministerie van defensie
schreef dat het gebruik van marteli
gen de betrokkenen te schande maa
te. Hij voegde eraan toe dat hij, a*^Je
een toegewijd katholiek, zijn manne™eri
geen opdracht kon geven dergelijl &eni
methodes toe te passen. De brief we
u
'501
i sten
i "Bei
:nts(
inee
Kr
ho
d (1
s ge
lUtUIUUCO IUQ IC puoocil. Kiiv. "V. f -
afgedrukt in het weekblad l'Expre
eer
rgen
Ex-generaal Paris de Bollardière
werd gedragen. Hij was toen één van
de meest gedecoreerde officieren van
het Franse leger. In plaats van het
commando op zich te nemen van een
Spartaanse eenheid para's, ging Bollar
dière vrijwillig eenheden organiseren
en Bollardière werd veroordeeld hel
60 dagen gevangenisstraf, omdat lfSse
geen officiële toestemming had g
vraagd voor de publikatie.
Ontheven van zijn commando zat
lardière in verscheidene kleine Afr
kaanse garnizoenen, totdat hij in 1!
het leger verliet. Sindsdien heeft
zich beijverd in groepen, die jonge
beiders willen onderwijzen en heeft
zich een aanhanger betoond van
geweldloosheidstheorie. In een ze
zaam interview verklaarde hij onlan
ervan overtuigd te zijn dat een oorl
in onze tijd slechts uit kan draaien
een nucleair conflict, dat een gro
deel van de wereldbevolking zal w<
vagen. Hij voegde eraan toe, dat
deelnam aan het verzet tegen
Franse kernproeven, omdat hij mee
de dat het een eerste stap was na
totale nucleaire ontwapening.
Bernard Edinger is correspondent vi
Reuter in Parijs.
