Gorredijk loopt niet erg warm
voor 'anders' gebouwde huizen
dichtbij mÉm
Watergate
Van de 34 heeft men er veertien
met moeite bewoond gekregen
+++oproep
toeristen+'++
het weer
weerrapporten
We hadden pret voor tien
Commentaar
milieu
wennen
TROUW/KWARTET ZATERDAG 30 JUNI 1973
BINNENLAND T5/K7
De eerste klap
Het kabinet-Den Uyl heeft gisternacht
zijn eerste zware nederlaag te pakken
gekregen, toen de Tweede Kamer het
voorstel tot verhoging van de benzine
accijns verwierp. Het is op zichzelf
misschien niet ongezond, dat juist dit
kabinet al in het vroege begin van zijn
werkzaamheden aan den lijve merkt,
dat het in zijn confrontaties met de
I volksvertegenwoordiging geen gemak-
kelijk leven zal hebben en dat het pro-
j gressieve beleid geen kans zal hebben,
wanneer de confessionele fracties
I daarvoor niet worden gewonnen.
Maar daarmee houdt voor ons de po
sitieve beoordeling op van wat in de
kleine uurtjes van vrijdagochtend in
de Kamer is geschied. Dat houdt met
name hiermee verband, dat het gedrag
van de KVP-fractie zakelijk gezien
volkomen onverklaarbaar' was. Kon
men aanvankelijk op goede gronden
verwachten dat zij evenals de AR-
fractie de accijnsverhoging zou
aanvaarden, wanneer die maatregel
maar een tijdelijk karakter zou dra
gen, toen aan dat verlangen van tijde
lijkheid eenmaal was voldaan, krab
belde de KVP-woordvoerder, de heer
Van Amelsvoort, plotseling terug. Het
folkomen onverzoenlijke standpunt
waarop hij en zijn fractie tenslotte te
recht kwamen, leek in de verste verte
niet op de houding die hij in het begin
van het debat had ingenomen.
De achtergrond van dit gemodder is,
dat de fractie aan het bewaren van de
onderlinge eenheid weer de hoogste
voorrang meende te moeten geven,
y Het was niet voor het eerst, dat die
J eenheid dank zij een zigzag-koers
n werd bereikt. Maar het werd, als zo
vaak, een eenheid die zakelijk gezien
niets heeft uitgericht en zelfs een stuk
je beleid het verlagen van de amb
telijke pensioenpremies remt, dat
t onomstreden is.
En daar kan men dan nog aan toevoe
gen dat de eenheid binnen de eigen
fractie de KVP blijkbaar zwaarder
weegt dan een ongedeeld optreden in
het christen-democratische verband,
hoezeer het verbond met ARP en
CHU de KVP dierbaar heet te zijn.
We zijn pas een week verder sinds de
drie betrokken partijen elkaar in het
Christen-Democratisch Appel hebben
gevonden cn in dat korte tijdsbestek is
het al twee keer voorgekomen dat de
drie fracties op belangrijke momenten
in de politieke praktijk gescheiden we
gen zijn gegaan. Wij zijn het met de
heer Aantjes eens, die gisteren heeft
gezegd dat de christen-democratische
zichzelf eerst maar eens moet
bewijzen, voordat het kan komen tot
concrete samenwerkingsvormen.
lixons oud-adviseur John Dean heeft
esproken en opnieuw waren zijn
voorden van groot belang voor het
succes van de Amerikaanse president.
Eens adviseerde hij Nixon bij diens
aanvallen op het Amerikaanse parie
nent, maar ditmaal lanceerde hij in
het kamp van de vijand een frontale
lanval op zijn voormalige werkgever.
Als eerste getuige uitte hij rechtstreek-
e beschuldigingen tegen Nixon, die
volgens hem op de hoogte was van de
logingen, het onderzoek naar het Wa-
ergate-schandaal te belemmeren en
die waarschijnlijk ook afwist van de
ilannen tot inbraak bij de Democra-
en.
Tot opluchting van Nixons slinkende
jroep aanhangers heeft Dean geen on-
letwistbare bewijzen op tafel kunnen
Daar is dan ook alles mee ge-
egd. Deans getuigenis was zo gede-
ts.o ailleerd en hij doorstond het kruisver-
12.1 oor met zoveel glans, dat maar wei-
a" Ig Amerikanen zullen hebben getwij-
atè'eld aan de waarheid van zijn woor-
T°u
en*
laar wat mogelijk nog vernietigender
2<u oor Nixon was, waren Deans be-
22!: chrijvingen van de menteliteit van de
23J egering-Nixon een mentaliteit die
La' lisschien het best omschreven kan
Bli orden met de uitdrukking van Lode-
ijk XIV 'De staat ben ik'. Het Witte
mu luis werd beheerst door verachting
171 oor iedereen die geen geld of geen
P°r( lacht bezat, en door wantrouwen jc-
•dst ens iedereen die er een andere me-
5jUi ing op nahield en niet tot de 'zwij
mde meerderheid' kon worden gere-
:nd. Onpartijdige instellingen werden
isbruikt om burgers die het Witte
uis als 'vijanden' zag, het leven zuur
maken.
Du e grootste tragedie van het Waterga-
"1 -schandaal is de Watergate-mentali-
BRht. Het doel ('Four more years') hei-
kt zo niet alle, dan toch veel te veel
spe' iddelen. Voor dat doel mag zelfs Er-
n's commissie van onderzoek geinti-
ideerd worden en Nixons bondge-
iot van het eerste uur, John Mit-
t ell, worden zwartgemaakt. Nixon
in zich misschien vrijpleiten van de
sini chtstreekse beschuldigingen tegen
m, maar de indruk, dat hij bezig is
'eest de veelgeprezen Amerikaanse
locratie te veranderen in een dicta-
zal op zijn schouders blijven
ken voor de rest van zijn presi-
itschap
it is triest en zorgwekkend, want in
ogen van zeer velen wordt de pre-
lent van Amerika ook gezien als de
Ier van het vrije Westen, dat, al
ms merendeels, wars is van elke
ituur, waar ook ter wereld. Een
1st is, dat volgens een van Ervins
lublikeinse commissieleden, senator
jJwell Weicker, de échte Republikei-
in de VS wél op de bres staan
r integriteit.
De experimentele woningen in Gorredijk, waarvoor geen huurders te vinden zijn.
\an een onzer verslaggevers
GORREDIJK Bouw7 eens wat
dat je overal ziet. Dan lukt liet w
te goedkoop wonen, in duurdere
Met deze in de kringen der huisves
tingsdeskundigen dikwijls geponeerde
stelling in het achterhoofd begon de
woningbouwvereniging 'Opsterland'
twee jaar geleden in het Friese Gorre
dijk aan een plan voor 34 eengezins
woningen. Het moesten woningen
worden, die net dat beetje extra had
den om aantrekkelijk te zijn voor
mensen, die zouden kunnen doorstro
men.
De woningen zijn nu ruim drie maan
den gereed. Met veel moeite is het ge
lukt van de 34 veertien bewoond te
krijgen. Het vinden van gegadigden
voor de rest zal nog moeilijker wor
den. Binnenkort komen er in dezelfde
wijk nieuwe woningen gereed, die wel
iswaar iets minder aantrekkelijk lij
ken, maar in elk geval wat goedkoper
zullen zijn.
Ook voor deze woningen loopt men
nu nog niet erg hard. De woning
bouwvereniging is daarom bang, dat
ze nog een hele tijd met de twintig
min of meer experimentele premiewo-
anders clan dat doodgewone huis,
el mensen, die gezien hun salaris
woningen te krijgen.
ningen blijft zitten. De leegstand kost
haar nu ongeveer achtduizend gulden
per maand. De huurprijs ligt tussen
de 290 en 305 gulden. Volgens direc
teur De Vries van de vereniging zijn
er in Gorredijk genoeg mensen, die
voor een woning met een dergelijke
huur in aanmerking komen. Maar die
wonen nu ook redelijk goed en zijn
niet bereid om een veel hogere huur
prachtig, maar de mensen uit deze
streek spreekt deze stijl niet aan,'
klaagt een opzichter.
Aan de buitenkant van de woningen
is het meest opvallende het vele zwar
te hout, dat in de gevel is verwerkt.
Dc huizen zijn in gewone korte rechte
rijtjes gebouwd, maar die zijn zo ge
rangschikt, dat er toch een klein
buurtje is ontstaan en niet een rechte
straat. Het verkeer wordt zoveel mo
gelijk aan de buitenkant van dat
buurtje gehouden.
De 54 premiewoningen hebben op de
begane grond eigenlijk maar twee
te betalen voor een woning, waar be
slist niet alle Gorredijksters geestdrif
tig van worden.
'Mensen uit de randstad vinden ze
ruimten: een klein halletje en een
grote woonruimte met een knik erin.
Dc keuken is afgescheiden met een
halve muur. De open trap in de ka
mer leidt naar een verdieping met
vier vrij royale slaapkamers, en een
ruim bemeten badkamer met tweede
wc. Daarboven ligt dan nog een zeer
bruikbare zolder. De woningwetwo
ningen, die nu gereed komen, bieden
ongeveer hetzelfde, maar missen de
knik in de kamer.
In de randstad zouden dergelijke wo
ningen voor 290 gulden zonder twijfel
weg vliegen. In oost-Frieslan dniet.
De bouwkundige aanpak (het ontwerp
is van Morshuis uit Hoogeveen)
spreekt daar weinig aan, de hoge hu
ren wel. De gemeente biedt een door
stromingspremie van 3000 gulden. De
woningbouwvereniging heeft zich uit
geput in het geven van voorlichting
op grote schaal, maar het heeft niet
geholpen. Gorredijk is in deze streek
niet de enige plaats, die kampt met
leegstand van nieuwe woningen. In
Heerenveen is het probleem nog gro
ter en in dezelfde gemeente gelegen
BeetsterzWaag staan al sinds vorig
jaar rijen nieuwe huizen leeg. Maar
in Gorredijk komt daar de zekerheid
bij, dat ook met een wat afwijkende
bouw de doorstroming niet op gang te
brengen is. Men probeerde nu eens
wat anders en kwam toch op de kof
fie.
Onderstaande personen wordt dringend ver
zocht de ANWB. alarmcentrale in Den Haag
te bellen, tel. 070-70264426.
Nederland 11. llupkes, Amsterdam, op
schip.
Duitsland fam. M. P. Vreysen, Rijen,
groene Renault R 10, 40-09-DU.
Joegoslavië Fam. B. Eist, Haaksbergen,
groene Slmca station.
Italië .T n. v d Helm. Rijswijk, wijnrode
Renault R 10: echtp. W. Klomp-Verf. Kam
pen. witte Toyota: D. Nap. Blaricum, bruine
Fiat 132's, 19-73-XU.
Spanje Hr. D. Miltenburg. Utrecht, Blau
we Ford combi. 68-27-SV.
Noorwegen W. B. van der Torre, Rotter
dam, beige-kleurige Opel Kadett, 43-9S-NS.
strandweer
Weekeind van Den Helder tot Cad-
zand: voortreffelijk, droog en zonnig
strandweer. Lucht zaterdag van 20 tot
22 graden, zondag nog iets hoger. Zee
water 16 graden, Waddeneilanden:
hoogstens enkele wolkenvelden. Wei
nig kwallen.
AMSTERDAM De aan- en verkoop-
koersen van buitenlands geld luiden
vandaag als volgt:
Aankoop Verkoop
Amerikaanse dollars 2.57- 2.67 gld.
Engelse ponden 6.75- 7.05 gld.
Belgische francs 7.11- 7.36 cent
Duitse marken 106.00-110.00 cent
Italiaanse lires 44.50- 47.50 cent
'Portugese escudo's 11.30- 12.30 cent
Canadese dollars 2.60- 2.70 gld.
Franse francs 63.75- 65.75 cent
Zwitserse francs 89.00- 91.00 cent
Zweedse kronen 63.75- 65.75 cent
Noorse kronen 49.00- 51.00 cent
Deense kronen 46.00- 48.00 cent
Oostenr. schillings 14.35- 14.65 cent
Spaanse peseta's 4.55- 4.80 cent
Griekse drachmen 9.00- 10.00 cent
Finse marken 72.75- 75.75 cent
Joegoslavische dinars 17.00- 20.00 cent
Hoog Water 1 Juli 1973
Vlissingcn: 2.05-14.34; Haringvllctslulzcn:
3.46-16.21: Rotterdam; S.02-17.18: Schevenln-
gen: 3.14-15.48; IJmuiden: 3.47-16.21; Den
Helder; 8.32-20.57; Harlingen 10.43-23.13:
Delfzijl: 0.05-12.30.
Warmer
Van onze weerkundige medewerker
De school- en bouwvakvacantie en de
Tour de France beginnen onder een
gelukkig gesternte. Wij krijgen een
weekeinde met droog en overwegend
zonnig weer. Als extra toetje gaat de
temperatuur opnieuw in stijgingaan
zee van 20 d 22 graden en in het bin
nenland vandaag al tot circa 25 gra
den en zondag en maandag icaar-
schijnlijk daar nog boven.
Het gunstige weertype is de verdien
ste van een Azoren-hogedrukuitloper
die zich in betekenis toenemend, via
de Noordzee en onze omgeving in de
richting van Scandinavië uitbreidt.
Tegenhanger is een nog dieper wor
dende mid-atlantische depressie (on
der 985 millibar), die echter naar het
noorden zal afdraaien. Een bijbeho
rend regenfront wordt over Ierland
en Schotland vertraagd door de wer
king van het eerder genoemde hoge-
drukgebied.
Zodoende bevordert deze atlantische
depressie het tot volle ontplooing ko
men van een nieuwe zuidelijke circu
latie over West-Europa.
max. neer-
temp. slag
Amsterdam
licht bew.
24
9
De Bilt
licht bew.
23
3
Deelen
half bew.
22
16
Eelde
motregen
24
3
Eindhoven
onbew.
25
8
Den Helder
licht bew.
22
0.3
Luchth. Rtd.
licht bew.
23
17
Twente
motregen
27
13
Vlissingen
onbew.
22
0
Zd.-Limburg
zwaar bew.
27
4
Aberdeen
zwaar bew.
19
0.2
Athei.e
onbew.
31
0
Barcelona
licht bew.
26
0
Berlijn
zwaar bew.
29
0.4
Bordeaux
half bew.
25
0
Brussel
geheel bew.
27
3
Frankfort
regenbui
30
0.5
Genève
zwaar bew.
28
0
Helsinki
geheel bew.
Innsbruck
onweer
29
4
Kopenhagen
zwaar bew.
24
0
Lissabon
onbew.
26
0
Locarno
licht bew.
28
4
Londen
half bew.
19
0.2
Luxemburg
zwaar bew.
Malaga
onbew.
30
0
Mallorca
licht bew.
29
0
Mtlnchen
regen
25
35
Nice
licht bew.
26
0
Oslo
geheel bew.
23
0
Parijs
half bew.
26
7
Rome
licht bew.
29
0
Split
onbew.
30
0
Stockholm
geheel bew.
27
8
Wenen
zwaar bew.
30
0.1
Zürich
zwaar bew.
28
7
Casablanca
licht bew.
Las Palmas
onbew.
New York
zwaar bew.
Tunis
onbew.
33
0
H
TO WIN, TEMI*.
WINDRICHTING
Voor de Waddenzee en de Friese me
ren voldoende wind 3 5 Beaufort
(matig tot vrij krachtig uit zuidwest
tot zuid), Zeeuwse wateren en Hol-
landsche meer: 2 tot 4 Beaufort (zwak
tot matig).
zomers
onder redactie van loessmit
Tot het eind van de vorige eeuw
was vliegen, althans vertoeven in
het luchtruim, iets wat je helemaal
nooit, of hoogstens in een mandje
onder een ballon deed. En toen
Graf von Zeppelin het eerste echte
luchtschip bouwde en zijn eerste
sigaarvormige produkt op 2 juli
1900 van de grond kwam, beteken
de dat dan ook een kleine revolu
tie in de luchtvaart. In 1910 teas
er al een Zeppelin-passagiersdienst
op poten en tegen het eind van de
eerste ivereldoorlog beschikte
Duitsland over een vloot van hon
derd stuks. In 1917 vloog z'n zilve
ren sigaar zevenduizend kilometer
nonstop van Bulgarije naar Afri
ka. maar een Engels exemplaar
deed 't nog beter en bleef honderd-
acht uur in de lucht voor een
transatlantische vlucht. In 1924
werd er een reuze-Zeppelin ge
bouwd van tweehonderd meter
lang. Wat een sensatie, wat een
romantiek. Ook in ons land wer
den er liedjes op de Zeppelin ge
zongen: 'We gingen in een
zucht/tot boven in de lucht/we za
ten zo gezellig in het schui-hui-
tje/en niemand kon ons zien/we
hadden pret voor tien/lang leve de
Zeppelie-hie-hien', waarbij dan
steeds een woord meer of minder
aan het eind van een strofe tot
groot vermaak door gebaren of ge
luiden werd vervangen.
Met het verongelukken van de
'Hindenburg', die na zijn eerste
Atlantische vlucht op 6 mei 1937
bij New York tegen de landings-
mast in brand vloog, kwam er ook
een eind aan dat romantische vlie
gende sigarentijdperk Ze zouden
tenminste niet meer op zo'n grote
schaal gefabriceerd en gebruikt
worden. In Duitsland is er in 1969
nog eentje gemaakt, die voor recla
medoeleinden ook even in ons land
geweest is, maar nu werkeloos in
een hangar ligt. Een andere vliegt
nog van tijd tot tijd in Duitsland
rond In Amerika heeft het in
Ohio gevestigde Goodyear-banden-
concern sinds 1911 zo'n driehon
derd daar 'blimps' genoemde)
luchtschepen gebouwd, waarvan er
nu nog drie rondvliegen. Ze wor
den ter beschikking gesteld voor
niet-commerciele doeleinden, bij-
voorbeeld voor sportevenementen,
opsporings- cn reddingsakties, we
tenschappelijk onderzoek en t.v.-
uitzendingen.
Zo'n 'blimp' is er nu ook voor Eu
ropa gebouwd. Hij heet ook 'Euro
pa' en doet volgende maand op
zijn Westeuropese toernee ons
land aan. Van 24 tot en met 30 ju
li wordt het luchtschip op het ou
de Schiphol gestationeerd en van
daaruit maakt het rondvluchten
boven Amsterdam en omgeving.
Het schip, waarvoor een winterver
blijf in Rome is geboutcd, is bijna
zestig meter lang, kan in de gondel
aan z'n buik maximaal zeven man
vervoeren en vliegt met een kruis
snelheid van 55 tot 65 kilometer
per uur. Desnoods kan het ook
doodstil in de lucht hangen. Het
wordt altijd begeleid door vijf
voertuigen, die er bijvoorbeeld
voor zorgen dat de landingsmast er
slaat als de 'blimp' aan de grond
wil komen.
De Europa' is niet alleen overdag,
maar ook 's avonds duidelijk te
zien. Tussen acht en elf uur fun
geert het als een soort vliegende
lichtkrant, die met behulp van
ruim 7500 gekleurde lampjes bood
schappen zal uitstralen voor niet-
comnierciële organisaties en stich
tingen. In de loop van maandag
avond 23 juli komt de 'Europa' op
Schiphol-oost aanvliegen.
Zo'n kolossale Zeppelin de Graf Zeppelin I, genoemd naar zijn ont
werper was in 1929 in Los Angeles aan de landingsmast te zien. Er
voor hangt een kleiner luchtscheepje, de 'Puritan' van Goodvear (zie ook:
'we hadden pret voor tien').
weg, dat wel, maar wie er heen
gaat kan dan meteen zien wat er
vroeger en nu allemaal te beleven
was en is, aan de hand van demon
straties van oude ambachten, ten
toonstellingen van antieke boeren
gereedschappen, auto's en verzame
lingen en hedendaagse kunsten. De
'stal' gaat vanmiddag officieel
open.
Omdat we over het milieu en zijn
(onze) problemen nog lang niet
uitgepraat zijn, hebben een flink
aantal organisaties en actiegroepen
op dit terrein een tentoonstelling
samengesteld, die 'Nederland, jc
gezicht verandert (mi het wordt er
niet mooier op.is genoemd en
die vanochtend in alle vroegte in
de Vara-studio aan de Heuvellaan
33 in Hilversum geopend wordt.
Dat gebeurt in het programma ZO
(van tien voor half acht af te be
luisteren), waarin minister Vor-
tink van volksgezondheid en mi-
lieu-hygiëne een van de gasten is.
En vanaf dat moment is de ten
toonstelling tot eind september el
ke dag van zeven uur 's morgens
tot elf uur 's avonds voor niets te
bezichtigen.
Het dorp ligt op de zandrug tussen
de Linde en de Kuinder. Vlakbij is
het Koepelbos met zijn vijver en
dierenparkje. En natuurlijk het
Molenbos. Bekend is ook het na
tuurreservaat, de Dellebuurster
heide. Een dorp met een rijke his
torie, dat eens een belangrijk cen
trum van bestuur, rechtspraak en
administratie was; dat in 1861 al
ieders aandacht op zich vestigde en
dat in 1955 zijn 850-jarig bestaan
vierde. En voor wie nu nog niet
weet over welk dorp het gaat: het
is Oldeberkoop in de Friese ge
meente 'Ooststellingwerf.
Een goeie gelegenheid voor niet-in-
gewijden om het dorp te leren
kennen is de maand juli. Dan is er
extra veel te zien, omdat de hele
maand het hele dorp één grote ex
positie zal zijn. Een 'kreatief festi
val' noemen ze het daar en het
heeft nog een naam ook: 'Oldeber
koop houdt open stal'. Een eindje
Aan nieuwe gezichten is het altijd
even wennen. Neem de ministers.
Zó komen ze op en zó gaan ze af.
Nèt kun je ze een beetje uit elkaar
houden of er komen weer nieuwe
voor in de plaats.
Maar het kabinet-Den Uyl schijnt
makkelijker 'in het gezicht' te lig
gen. Het NIPO heeft begin juni -
toen de nieuwe ministers nog
maar nauwelijks een maand in be
drijf waren uitgeprobeerd hoe
veel mensen hen ten minste van
naam kenden. Achttien ministers
en staatssecretarissen stonden op
één lijst bij elkaar en de onder
vraagden moesten zeggen van wie
ze wel eens gehoord hadden. Bo
venaan staat premier Den Uyl, van
wie overigens nog altijd 6 procent
zei nog nooit gehoord te hebben.
Maar met zijn score van 94 procent
ligt hij wel 6 procent boven zijn
naaste 'concurrent' Marcel van
Dam en zelfs 9 boven Van Agt, die
toch al in het kabinet-Biesheuvel
van zich deed spreken. Boven de
50 procent liggen verder de heren
Boersma, De Gaay Fortman en
Gruyters de laatste maar krap
één procentje en helemaal on
deraan de lijst staat minister Trip.
Niet meer dan 14 procent had ooit
van hem gehoord, net zo weinig
als van m inister Duisenberg. De
heren Vredeling en Schaefer delen
broederlijk de twaalfde en dertien
de plaats met elk 28 procent, Van
Kemenade en Pronk de vijftiende
en zestiende met 18 procent
Je hebt een nogal ongeschikt ogenblik uitgezocht om opslag te vragen.
