Gezondheidszorg moet met krapper budget aan banden worden gelegd Baldadige jeugd plaagt NS steeds meer Accijns de Afsluiting van Oosterschelde opnieuw in studie Redactie HP verzet zich tegen benoeming van hoofdredacteur ng Margarine maandag drie cent duurder Demonstratie voor gelijke beloning i Welzijnswerk ||j loopt extra miljoenen mis MAATSCHAPPELIJK WERK(ST)ER Bij inhalen verongelukt: twee doden A. VERPLEEG- ASSISTENTE B. BEJAARDEN HELPSTER of C. VERZORGSTER HUISHOUDELIJKE ASSISTENTES Machinist]e-pesten' en stenen gooien erg in trek TROUW/KWIAiRTET ZATERDAG 30 JONT 1973 BINNENLAND T3/K5 t lieu t v< n k )rpt •ber n v tats i zes iob( 5VO( ha M dl het n efba ialo e k' Prof. Stolte spreekt taal kritische artsen Van een verslaggever UTRECHT Voor de gezondheidszorg moet minder geld ter beschikking worden gesteld dan artsen en besturen denken dat ze nodig hebben. Het be drag dat we er nu in stoppen (ruim tien miljard gulden per jaar, zeven pro cent van het nationaal produkt), moet zelfs geleidelijk kleiner worden. Prof. dr. J. B. Stolte, die deze stelling gisteren aan de openbaarheid prijsgaf, weet bijna zeker dat er felle protesten op zullen komen, niet alleen van art sen en bestuurders, maar ook van pa tiëntenverenigingen. Maar hij ziet in zijn 'krapte-model' belangrijke voorde len. Prof. Stolte doceert ziekenhuisw'e- tenschappen in Tilburg en Nijmegen. De bepaling van behoeften in de ge zondheidszorg, betoogde hij gisteren bij het gouden jubileum van het Wit gele Kruis, wordt vaak aan deskundi gen overgelaten, en dat zijn in dit ge val de artsen. 'Maar die deskundigen zijn niet onbevooroordeeld. Verande ringen die hun positie zouden bedrei gen, zullen zij node in overweging ne men.' Begoocheld Bovendien, aldus prof. Stolte, zijn zij misschien teveel begoocheld door de technische vooruitgang, waarmee het bereopsprestige de laatste tientallen jaren wel heel erg samenhangt. 'Met name de geneesmiddelenindustrie en }i die van de medische apparatuur be- spelen deze zwakke kant virtuoos.' En daarom moet de behoeftebeoordeling van de arts kritisch worden getoetst. Verspilling wordt volgens de Tilburg- se hoogleraar ook in de hand gewerkt doordat men in de gezondheidszorg een grote afkeer heeft van 'vermijdba re' risico's. Dat risico wordt immers gelopen door de weerloze patiënt. Men eist voor hem dus steeds 'het beste, of wat men daarvoor houdt'. Daardoor worden de behandelingen steeds ingewikkelder en kostbaarder. En veel te vaak houdt de specialist een patiënt in het ziekenhuis onder zijn hoede omdat hij onvoldoende op de hoogte is van (of vertrouwt op) de kennis en kunde van de huisarts of de staf van het verpleeghuis. Door het hanteren van een 'krapte- model' wordt de bewijslast bij de art sen en organisaties voor gezondheids zorg gelegd, aldus prof. Stolte. Met feiten en getallen zullen zij hun wen sen moeten rechtvaardigen. Het krapte-model ziet hij als een posi tieve bijdrage aan de volksgezondheid. Nóch het publiek, noch de artsen en de organisties, zijn volgens hem vol doende doordrongen van de gevaren die het gebruik van geneeskundige diensten voor de cliënt meebrengt Afwentelen Te veel ziet men in de arts de man die ieder emotioneel of sociaal pro- ddie H •vaai nd, ddiej Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De redactie van de Haagse Post lieelt met ver ontwaardiging kennis genomen van het feit, dat de directie van de ;denj BV Uitgeversmaatschappij Bonaventura te Amsterdam de heer iffeif J. Folkertsma (50) met ingang van 1 juli heeft benoemd tot hoofd- ^g^Vredacteur van het weekblad Haagse Post. 1 De directie van Bonaventura heeft de ze benoeming gistermiddag aan de re dactie van HP bekendgemaakt De heer Folkertsma volgt de heer W. L. Brugsma op, die op medisch advies deze functie moet neerleggen. De afgelopen twee jaar is de heer Folkertsma hoofdredacteur geweest van Elseviers Weekblad. Daarvoor 11 6720. 1670. S< SCH 67 74 144 L4.340, 10-10.14-, 0.88. t tarbot I 4.75-5. 1 griet II l 62. 18.80-48. schai kabelja aakreel |e maatje in groo i. emme 350 schi 130 pooi diepvrii CITROENJENEVER CITROENTJE MET SUIKER (ZOETE CITROEN JENEVER1 CITROENBRANDEWIJN puur natuur Vraag Uw Slijter de gratis Voordeelkaart voor het erzilveren van de puntenzegels, de extra attractie bij elk De Kuyper-artikel was hij hoofd pers en publiciteit van de Fondation Europeënne de la Cul ture, hoofd nieuwsdienst Wereldom roep, commentator bij de VPRO en chef nieuwsdienst bij het Algemeen Dagblad. Per 1 juli is de heer N. A. G. van Rossum benoemd tot waarne mend hoofdredacteur van EW. Tot nu toe was hij adjunct-hoofdredacteur van dit blad. De directie heeft na het bekend maken van de benoeming aan de leden van de redactie van HP een ul timatum gesteld, waarin op straffe van ontslag van hen wordt geëist bin nen 2x24 uur de benoeming van de heer Folkertsma te aanvaarden, zo heeft een woordvoerder van de redac tie meegedeeld. In een reactie zegt de redactie van HP verder, dat de over plaatsing van de heer Folkertsma van het conservatieve EW naar de HP de geloofwaardigheid van dit progressie ve weekblad ernstig zou aantasten. De HP-redactie is bovendien verbaasd, dat de heer Folkertsma de benoeming heeft aanvaard, aangezien hij sinds december 1972 weet, dat hij als hoofd redacteur bij de HP niet welkom is en zich in die tijd dientengevolge als kandidaat heeft teruggetrokken. Onaanvaardbaar De redactie noemt de wijze, waarop de benoeming tot stand is gekomen, onaanvaardbaar. Het overleg de re dactie had geen inspraak dat van november 1972 tot eind april 1973 tus sen de directie van Bonaventura en de redactiecommissie van HP heeft plaatsgevonden, is door de directie zonder nadere verklaring eenzijdig af gebroken. 'Bovendien heeft de direc tie de laatste maanden geopereerd in een sfeer van onfatsoen, intimidatie en overrompeling, onder andere door de redactie voortdurend te bedreigen met opheffing van het blad.' De re dactie heeft besloten tegen deze direc tionele beslissing in beroep te gaan bij het college voor beleidsbepaling (raad van commissarissen) van Bona ventura. De heer W. L. Brugsma, tot 1 juli nog hoofdredacteur van de HP, heeft tegenover de redactie verklaard de be noeming van Folkertsma 'zeer spijtig' te vinden. Hij had gedacht, dat HP-re- dacteur A. J. Heerma van Voss tot hoofdredacteur zou worden benoemd. De directie van Bonaventura heeft een paar maanden geleden de HP-re- dactie gevraagd te peilen of Heerma van Voss voor het hoofdredacteur schap in aanmerking wilde komen. Dat bleek het geval te zijn; zijn kan didatuur werd bovendien door de hele HP-redactie gesteund. De directie van Bonaventura is ook met Heerma van Voss in overleg getreden. In april echter is het gesprek door de directie zonder opgaaf van redenen afgebro ken. Heerma van Voss trad de laatste maanden in feite al als hoofdredac teur op. Het dagelijks bestuur van de Neder landse vereniging van journalisten (NVJ) heeft in een verklaring laten weten geheel in te stemmen met het standpunt van de redactie in deze kwestie. De NVJ zal in nauw overleg met haar leden onder de redactie van de HP alle geëigende stappen onder nemen. In het bijzonder protesteert de NVJ tegen het ultimatum, dat de di rectie de redacteuren heeft gesteld. bleem tot een oplossing zal brengen. Wanneer de cliënt de rol van patiënt op zich neemt, is hij daarmee immers ontslagen van verplichtingen die aan zijn gewone dagelijkse rol vastzitten. Door ziek te zijn heeft hij zijn pro bleem (tijdelijk) opgelost Het is de arts, aldus prof. Stolte, die dit ontslagen zijn van verplichtingen moet bevestigen, door vast te stellen dat de cliënt inderdaad ziek is. Maar hij kan er pas na een grondig onder zoek achter komen dat het probleem buiten zijn vakgebied ligt dus buiten het terrein van de lichamelijke ge zondheid. Daar zijn al gauw een paar dagen mee gemoeid, en dan is de rol van de zieke dikwijls al ingesleten. Dat wordt nog erger waneer de huis arts er niet uit komt en 'het geval' naar de specialist verwijst Ziekmakend Nog groter is de negatieve kant van het al te ruim gebruik van genees kundige diensten, wanneer het komt tot opname in een ziekenhuis of ver pleeginrichting. Het ziekenhuis is een ziekmakende omgeving, bracht prof. Stolte in herinnering, zowel in licha melijk als in geestelijk opzicht. Voor al kinderen ervaren dat. En het 'hos- pitalisatiesyndroom' dat veroorzaakt wordt door opname in een psychia trisch ziekenhuis, kan zelfs onherstel bare schade veroorzaken. Vandaar ook, concludeert prof. Stolte, dat niemand mag worden opgenomen tenzij de kans op verbetering de kans op schadelijke gevolgen duidelijk overtreft. Anders kan het middel er ger zijn dan de kwaal. In het krapte-model moet dan ook de ruimte voor de gezondheidszorg in de eerste lijn (huisarts) groter worden, ten koste van die in de tweede (zie kenhuis) en derde lijn (verpleeg huis). Dit ondanks de macht die in de laatste twee is geconcentreerd omdat daar zoveel meer spectaculaire presta ties worden verricht. Van één onzer verslaggevers AMSTERDAM Maandag wordt margarine van bijna alle merken drie cent per pakje duurder. De prijsver hoging geldt ook voor halvarine en huishoudelijke vetten. Alleen de mer ken Becel-dieet en Zeeuws meisje worden slechts één cent duurder. Oorzaak van de verhoging is de stij ging van de gronstoffenprijzen. Het Amerikaanse uitvoerverbod voor soja bonen vormt de directe aanleiding. Verwacht wordt dat de margarine prijs binnenkort nog verder omhoog gaat omdat ook de prijzen voor ver vangende grondstoffen als zonnenbloe- men en maisolie stijgen. Vrouwen van de ritssluitingenfabriek Optilon uit Emmen, Dolle IVIina en Man-Vrouw-Maatschappij zijn gistermiddag een 24-uur sitdown-staking begonnen voor het ministerie van sociale zaken in Den Haag. Zij doen dit om aan hun "is, dat man en vrouw een gelijke beloning voor gelijke arbeid moeten krij gen, kracht bij te zetten. Minister Boersma (sociale zaken) is verzocht de confectie-cao waarover de werkgevers en vakbonden het onlangs eens zijn geworden niet goed te keuren. Van onze Haagse redactie DEN HA .AG Nu de plannen van het kabinet-Deu Uyl door de Tweede Kamer niet zijn aan vaard kan de regering geen 24 miljoen gulden extra uitgeven voor het welzijnswerk. Dit bedrag zou bestemd zijn geweest voor verruiming van de volgende acti viteiten: gezinsverzorging en de ge zinshulp 5.500.000 gulden, bureaus voor levens- en gezinsvragen 1.600.000, maatschappelijk werk ten behoeve van gehandicapten 1.450.000, muziekbeoe fening door amateurs 1.000.000, instel lingen en manifestaties op het gebied van de muziek 1.500.000, toneelkunst 600.000, fonds voor de letteren 100.000, beeldende kunsten 550.000, kunstzinnige en culturele film 400.000, produktiefonds voor Neder landse films 600.000, algemene instel lingen en andere uitgaven op het ge bied van de kunsten 675.000, monu mentenzorg over 1973 en vorige jaren 1.000.000, experimenten permanente educatie 100.000, jeugd- cn jongeren werk 1.820.0, organisaties en instel lingen voor bibliotheekwerk 1.50.000, volksontwikkelingswerk 1.025.000. or ganisaties op het gebied van de licha melijke vorming en sport 700.000, re creatieve sport 100.000, investerings kosten sportaccommodaties 1.200.000, aankoop natuurreservaten 1.000.000, samenlevingsopbouw 930.000, opbouw werk in bijzondere situaties 500.000 en algemeen maatschappelijk werk en de organen van samenwerking 150.000 gulden. Vervolg van pagina 1 red hebben. Maar met het hanteren van dit scherpste wapen moet je goed weten wat je doet. Anders wordt het erg snel bot,' aldus premier Den Uyl. Gistermorgen vroeg toonde premier Den Uyl zich na verwerping van de benzine-accijnsverhoging door de KVP diep teleurgesteld en bezorgd over de toekomst van het kabinet. 'Het is een duidelijk slecht voorteken, het kli maat is ongunstig beïnvloed, maar het is niet fataal. Wij hebben ook niet overwogen voor deze zaak een kabi netscrisis te riskeren. De KVP heeft zich sterk verwijderd van de essentie van het kabinetsprogram. Dat was misschien niet zo hard bedoeld, we moeten afwachten hoe de KVP zich bij de begroting voor 1974 opstelt. De AR-fractieleider Aantjes noemde het beleid van de KVP 'triest' voor de christen-democratische samenwerking. We hebben voor die samenwerking nu organisatorisch overeenstemming bereikt maar er moet nu ook eenheid in beleid komen, voordat er verdere stappen op de weg van de samenwer king gezet kunnen worden. De PvdA-leider Van Thijn constateer de dat de KVP door haar optreden de verhoudingen niet heeft verbeterd. 'Er zijn nog geen ongelukken ge beurd, in het najaar bij de behande ling van de begroting voor 1974 komt het er echt op aan', aldus de heer Van Thijn. Binnen half jaar advies aan regering Van onze parlements redactie DEN HAAG De regering zal opnieuw gaan bekijken of de Oosterschelde wel moet worden afgesloten. Van grote invloed op deze beslissing zal zijn een rapport dat een binnenkort in te stellen speciale commissie hierover zal uitbrengen. In afwachting van dit advies zulen de waterstaatswerken echter niet worden getempori seerd of stopgezet. (ADVERTENTIE) Het ALGEMEEN DIAKONAAL BUREAU van de GEREFORMEERDE KERKEN zoekt een voor uitzending naar Pakistan, mei de opdracht leiding te geven, ln samenwerking mei Pakistaanse en Nederlandse kollega's. aan maat schappelijk vormingswerk, onder auspiciën van hel Social Work Com- mittéc van dt Pakistan Council ol Churches. Dit werk richt zich op Pakistani die geen o( weinig onderwijs hebben genoten met het doel hen beter toe te rusten tot hun plaats ln gezin cn maatschappij. Aangesloten kan worden bij werk dat reeds opgezet is met het doel dit voort te zetten cn uit te breiden. Vereisten: Diploma Sociale Akademle of daarmee overeenkomend diploma. Een brede visie gesteund door ervaring op het terrein van sociaal groepswerk ol maatschappelijk opbouwwerk. Goede beheersing van de Engelse taal. Vermogen hel Urdu- de landstaal zich aan te leren. Wij zoeken voor deze funktie iemand: die dit werk wil doen vanuil zijn/haai christen-zijn. en die bereid is de opgave van leven en werken mei mensen van een heel andere cultuur op zich te nemen. Sollicitaties en inlichtingen: ALGEMEEN DIAKONAAL BUREAU, Mr. C. B. Bavinck. Koningslaan 7. Utrecht. Telefoon 030 51 43 41. Dit staat in de al in de regeringsver klaring aangekondigde nota Ooster schelde. die het kabinet gisteren heeft gepubliceerd. De commissie zal uiter lijk binnen zes maanden na haar in stallatie moeten adviseren welke op lossing het beste de veiligheid en een goed milieu dient. Over de samenstel ling zegt de nota dat de voorzitter ie mand zal zijn met grote bestuurlijke ervaring en vertrouwen bij brede la gen van de bevolking; verder wordt er gedacht aan een bioloog, een visse- rijdeskundige, een milieu-hygiënist, een econoom, een waterbouwkundige en een planoloog. Bezwaren Zoals bekend is er nogal wat kritiek geweest op de voorgenomen afsluiting van de Oosterschelde, omdat dit tot gevolg zou hebben dat het biologisch evenwicht in dit gebied zal worden verstoord. De laatste grote natuurge bieden zouden worden vernietigd, evenals het zuidelijk opgroeigebied van garnalen, de mossel- en oesterbe- drijven zouden verdwijnen en de mo gelijkheden van sportvisserij en wa tersport zouden worden beperkt. Spe ciaal om het evenwicht in de natuur te bestuderen en daar zo spoedig mo gelijk een advies over tc krijgen is een stuurgroep ecologisch modelon derzoek ingesteld. Juist omdat ook volgens de nota het milieu in een open Oosterschelde van een voortref felijke kwaliteit is, die bij afsluiting verloren zou gaan. Daarbij wordt overigens wel aangetekend dat ook bij niet-afsluiting de natuur niet geheel onaangestast kan blijven, omdat door de dan nodige dijkverhoging de zo specifieke schorren voor een deel zul len moeten verdwijnen. Veiligheid Van een verslaggever LEEUWARDEN Twee mensen zijn gistermorgen omgekomen bij een au tobotsing tengevolge van een verkeer de inhaalmanoeuvre op de provinciale weg Leeuwarden-Drachten. De inha lende auto botste frontaal op een te genligger) beide autobestuurders kwamen om. De slachtoffers zijn de 34-jarige heer T. Skheffel uit Groningen en de der tigjarige heer J. van der Weij uit het Friese Roordahuizen. De echtgenote van de heer Van der Weij liep ernstig hersenletsel op, twee inzittende kinde ren werden minder ernstig gewond. De brandweer moest eraan te pas ko men om de ravage op te ruimen. WARMOND De achttienjarige P. de Vos is omgekomen bij een botsing tussen twee bromfietsen. De andere bromfietser werd gewond. MIDDELBURG De 35-jarige W. J. Leuvelink uit Diepenheim kwam op een kruising in Meliskerke om toen hij daar tegen een andere auto botste. Het slachtoffer was met zijn vrouw op vakantie in Zoutelande. MONTFOORT De negentienjarige J. J. de Wissel uit Linschoten is om gekomen toen hij met zijn auto tegen een boom reed. ADVERTENTIE Maar ook zal de commissie de veilig heidsaspecten moeten onderzoeken van een al dan niet afsluiten van de Oosterschelde, een onderdeel van de Deltawerken. Daarbij zal een rol spe len dat dijkverhoging bij niet-afslui ting pas vele jaren later tot stand kan komen door allerlei factoren als grond onderzoek, grondaankopen en uitvoe rig overleg over de wetenschappelijke en landschappelijke waarde van de ge bieden langs de oude zeedijken. Ook moet men dan nog een oplossing vin den voor de zogenaamde oevervallen, die moeilijk zijn te voorkomen en te voorspellen. Bovendien zouden uitein delijk ook verhoogde oude dijken het nooit kunnen opnemen tegen de vei ligheid van nieuwe moderne delta- dammen, aldus de nota Minister-president Den Uyl zei gister avond na afloop van de ministerraad dat de instelling van een commissie allerminst een zoethoudertje is, want zo zei hij, de zaak ligt nu immers weer totaal open, elke beslissing is nog mogelijk. De werken waarmee nu toch nog wordt voortgegaan kunnen in ieder geval het milieu niet aantas ten. TUBBERGEN De 17-jarige bank werker J. F. M. Weerink is in de nacht van donderdag op vrijdag om het leven gekomen, nadat hij met zijn broirffiets op onbekende wijze van de weg was geraakt. Hij kwam in een sloot terecht en verdronk. HUIZE ROMSICHT Chr. Verpl. en Verzorgingsinr. Valeriusplein 8 AMSTERDAM vraagt (bed opmaken - eten en drin ken verzorgen - kamer schoon houden). Van ©en verslaggever UTRECHT De Nederlandse Spoorwegen worden de laatste jaren geplaagd door een toenemende balda digheid van de jeugd. zogenaamde 'machinistje-pes- tcn', waarbij de jeugd de NS- machinisten de stuipen op het lijf jaagt door zo lang moge lijk op de spoorbaan te blij ven staan of liggen en pas op het laatste moment voor de aanstormende trein weg te springen. Het gooien van stenen naar de treinen is volgens de spoorwe gen een soort sport geworden: gemiddeld tien keer per week gooit de jeugd stenen naar passerende treinen. Men De spoorwegrecherche vreest dat het aantal vernielingen dat de jeugd aanbrengt op sta tions, baanvakken en in trei nen, dit jaar wel tot vierhon derd zal oplopen. In 1971, toen men bij de NS het aantal gevallen van vernieling voor het eerst ging 'turven' werden er nog slechts ongeveer twee honderd gevallen van vernie ling geregistreerd. De jeugdbaldadigheid uit zich, behalve in vernielzucht zonder meer, bijvoorbeeld ook in het schroomt er zelfs niet voor de NS met luchtbuksen te besto ken. Van 1 mei tot en met 15 juni werden 58 van dit soort gevallen bekend. In 21 geval len was het raak en sneuvel den er een of meer treinrui- ten. Gewonden vallen er bij dit soort 'stenigingen tussen de rails' overigens slechts zeer sporadisch. 'Volksvermaak' Een andere baldadige bezig heid van de jeugd is het depo neren van voorwerpen op de baan om te kijken of en zo ja hoe de trein er overheen rijdt. Men probeert het uit met sim pele centen of kleine steen tjes, maar ook met flinke be tonblokken. Machinist Smith, lid van de ondernemingsraad van de NS, die laatst in het Limburgse Horst een beton nen dwarsligger kraakte: 'Het schijnt een soort volksver maak te zijn'. De spoorwegrecherche, die mede dankzij een reorganisa tie cn uitbreiding van haar apparaat in het algemeen de agressie 'tussen de rails' aar dig wist in te tomen, kan te gen de veelal gevaarlijke jeugdbaldadigheid vrij weinig uitrichten. Voorkomen is vrij wel ondoenlijk, aangezien de baldadigheid zich o'v'er het he le spoorwegnet manifesteert. 'Tegen lieden die echt op ver nieling en pesterijen uit zijn kan je nu eenmaal weinig doen', aldus een NS-woord- voerder. 'Het is een kwestie van mentaliteit'. Het verdwijnen van toezicht, onbemande stations en derge lijke werken de baldadigheid mede in de hand. Het bewa ken van bouwmaterialen die langs de spoorbaan liggen op gestapeld en het aanbrengen van afrasteringen langs de spoorbaan zijn in de praktijk moeilijk uitvoerbaar en boven dien weinig effectief. NS-on- dernemingsraadslid P. H. de Joode: 'Als de onderhouds diensten afrasteringen aan brengen staan kinderen al met tangen klaar om ze weer te vernielen'. Toch probeert de spoorwegre cherche op alle mogelijke ma nieren de buitensporigheden van de jeugd zoveel mogelijk in te dammen: via het geven van voorlichting op scholen op campings en vakantieoor den (tijdens de schoolvakan ties viert baldadigheid hoog tij), door samenwerking met de politie in kinderrijke woonwijken langs de spoor baan in de grote steden. Daar naast intensiveert men uiter aard waar mogelijk de surveil lance.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 5