Kerken op de bres
voor Molukkers
Kirchentag tussen kermis en
vernieuwing van maatschappij
Plan voor pastorale
opvang Surinamers
Trouw
Kwartet
vandaag
R<
Dr. Kortmann nam afscheid
Arnhemse Eusebiuskerk
onnienw in de steigers
'Kerkbalans 74'
motto geldactie
Chr. geref. fusie
in Amsterdam
Beroepings wen -
ei
kerk- Ui.,
Gevangenisstraffen1^
voor mishandeling c j
TROUW KWARTET VRIJDAG 29 JIM 197
KERK/B LV\E_\LAA IJ T2/i
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De raden van kerken van Nederland en Indonesië
willen een regionaal ontwikkelingsplan voor dc Molukken met
steun van de Nederlandse regering, ten einde de terugkeer van in
Nederland verblijvende Molukkers te vergemakkelijken.
Zij zeggen dit in een gezamenlijk rap
port, dat gisteren is gepubliceerd.
Andere voorstellen met betrekking tot
de Molukkers in dit rapport zijn:
behoud van AOW/AWW en pensi
oen-rechten voor Molukkers. die naar
Indonesië terugkeren;
een regeling voor het kerkelijk le
ven van de Molukkers, die in Neder
land willen blijven, vergelijkbaar met
die van de Waalse gemeenten:
beurzen voor Molukse theologische
studenten;
in het algemeen meer onderwijsfa
ciliteiten voor Molukse jongeren;
mogelijkheden van toerisme en
uitwisseling tussen Molukkers in Ne
derland en in Indonesië.
Ook doet het rapport voorstellen be
treffende de politieke gevangenen in
Indonesië en de ontwikkelingssamen
werking.
Dit rapport is het vervolg op de con
sultatie van vertegenwoordigers van
Nederlandse en Indonesische kerken
in juni 1971 over oud en nieuw zeer
in de verhouding tussen beide landen.
De daar geformuleerde resoluties zijn
uitgewerkt in onderling overleg door
een Indonesische en een Nederlandse
werkgroep, onder leiding van prof. dr.
P. D. Latuihamallo en prof. dr. J.
Verkuyl. Het rapport is aanvaard door
de beide raden van kerken en ook
door het Indonesische r.k. episcopaat.
De kerken willen in de eerste plaats,
dat een interdisciplinair team van
deskundigen uit de Molukken en uit
De redactie behoudt zich het recht
voor om ter opname in deze rubriek
ontvangen meningsuitingen verkort L3nuSD6iang
weer te geven. Bij publikatie wordt
met dc naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan hel secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859,
Amsterdam.
is, dat deze éne plak in Japan aange
prezen wordt als de hele koek. Het
westelijk christendom i. slechts één
van de gewaden waarin de Christus
van de schriften op ons afkomt'. De
klacht van Endo is m.i. volkomen te
recht. Zij geldt echter niet alleen
voor Japan, maar voor alle niet-wes-
terse culturen, waarin het christen
dom zijn intrede heeft gedaan. De fa
tale gevolgen van de denkfout alsof
het evangelie van Christus uitsluitend
zou kunnen worden gepredikt in onze
westerse denkbegrippen (inclusief de
gehele westerse dogmatiek, katholiek
als protestant) en met even pertinen
te aansluiting van welke andere denk
wereld (oosterse, bantu, ndidaanse
enz.) ook, breekt ons heden ten dage
op.
Ittcrvoort
.1. W. A. M. Brunklaus
Zending
In Tr.-Kw. van 23-6 in een artikel van
dr. J. Timmer over Japan, komen
twee zinnen voor van de Japanner
Shusako Endo. die een aanzet zouden
kunnen vormen voor een volkomen
anders gericht christelijk denken:
'Het westerse christendom is slechts
één plak van de koek. Het tragische
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B V De Christelijke Pers
D-igeli|ks bestcur B Bol. Den
Haag cl' c Bleumirik Pairrs
vv:.je mi G C van Da<n,
Nootdoip. W A Fibbe. Rot
terdam j Lanser. Utrecht;
drs J W de Pous. Den Haag;
J Sma'lenbroek. Wassenaar
Overiae leden van het alar
meer» bestuur K. Abma. Am
sterdam. H A de Ooer Umui-
den. Th Brouwer Assen, mr
dr J Uonner. Den Haaq. J
van fcibergen, Schaarsberqen.
mr K vc.n Houten Waqer.m-
gen; ds C. I Hvikema. Bot
hoven J ar. Hunjsen. Deltt:
mevrouw M C. E Klooster
man Fortgens. Voorschoten;
mevrouw J G Kraavevel-3-
Wouteis Hcethugowaard:
prol dr G N lammens,
t.aarden ds F H Lands
man. Den Haag, H do Muoij,
Rijnsburg. H Óltevanqer Bui
tenpost. mr dr J Ozinqa,
Lunteren, H H. Wemmers.
Den Ha.iq; drs. R. Zijlstia.
Oosterland (Zld
Directie:
Ing O Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor B V. De
Christelijke Pers N Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74 BanK:
Ned Midd Bank (rek nr.
69 73 60 768). Gem giro
X 500.
Dienstplichtigen die menen te kunnen
staken of dienstbevelen te moeten
weigeren, waardoor hun land in ge
vaar zou kunnen worden gebracht
hebben niet het recht de nationaliteit
van dat land te behouden. Wanneer
men de rechten van een volk wil heb
ben zal men zich ook aan de plichten
moeten houden. Stakingsrecht voor
militairen is daarbij taboe!
Poeldijk J. C. Kohier
Dienstweigeraars (2)
Door een zetfout werd een gedeelte
van de brief van de heer A. P. de
Winter (Tr.-Kw. 23-6) onduidelijk. De
passage moet luiden: 'Veel Nederlan
ders waren het er mee eens, toen de
nationale raad van kerken in Amerika
amnestie vroeg voor de 60.000 dienst
weigeraars. de 100.000 overtreders van
de dienstplichtwet en de 500.000 gede-
serteerden of oneervol ontslagenen. In
onze kerken werd de plotselinge om
mekeer in de houding van de Ameri
kaanse kerken gezien als een 'overstag
gaan' waarmee velen instemmen'.
Veronica
Eindelijk, na lange jaren overspoeld
te zijn met walgelijke reclamespots
onmuzikaal gedonder, lijkt het erop
dat Radio Veronica genoopt zal wor
den te stoppen met de ethervervui
ling, die zij al die jaren heeft bedre
ven. Het is te hopen dat Veronica en
aanverwanten zo snel mogelijk ver
dwijnen, ze mogen nog blij zijn dat ze
niet een koekje van hun eigen deeg
te eten krijgen (bommen, volksoplich
terij). Diegenen die zich menen te
moeten verzetten tegen Van Doorn
ten behoeve van de fictieve democra
tie en vrijheid moeten nog maar eens
goed nadenken. Hulde aan Van
Doorn.
Amsterdam
T. van Houten
Infectie
De Hollandse zomer met zijn vele
zonloze. gure en natte dagen geeft al
evenzeer aanleiding tot kouvatten en
infectie als -de wintermaanden met
hun tekort aan vitaminerijke verse
groenten. Het verdient daarom aanbe
veling ook in het zomerseizoen de op
bouwende en versterkende elixers,
welke bereid zijn uit de vruchten van
de in het wilde groeiende duindoorn
en sleedoorn, die door geen enkele
kunstmatige ingreep of bewerking
worden beïnvloed, te gebruiken. Deze
taaie planten die zich op de meest
schrale bodem weten te handhaven,
zijn rijk aan een hoog vitamine C ge
halte, waardevolle vruchtenzuren en
fijne aromatische stoffen. Na een
zorgvuldige bewerking kunnen ze in
de vorm van bepaalde elixers de ver
schillende levensprocessen in het
menselijk organisme opwekken, waar
door het weerstandsvermogen tegen
infectieziekten versterkt wordt. Zo oe
fent het elixer van de sleedoorn bij
voorbeeld een gunstige invloed uit bij
het ontstaan van pukkeltjes en ontste
kingen van de huid. Dergelijke na
tuurlijke elixers, welke in de reform-
handel verkrijgbaar zijn, geven betere
resultaten dan de veelvuldig aange
wende chemische preparaten, die bo
vendien vaak gevaarlijke nevenver
schijnselen te voorschijn roepen,
hotlcrdam
A. Smit
kers. De ex-KNIL-militairen, die naar
Nederland overgebracht werden, zijn
in vele opzichten de dupe geworden
van beloftebreuk van de Nederlandse
regering, aldus het rapport
andere gebieden van Indonesië en ook
van enkele buitenlandse deskundigen
de mogelijkheden gaat onderzoeken
voor een regionaal ontwikkelingsplan
voor de Molukken.
Het rapport stelt namelijk vast. dat er
een aantal in Nederland verblijvende
Molukkers terug wil. Doel van het op-
bouwplan is, dat deze terugkerenden
goed terecht komen, maar ook weer
niet de jaloezie van de lokale bevol
king zullen opwekken door een be
voorrechte positie. Samen met de ge
hele bevolking moeten zij in staat ge
steld worden, mee te werken aan de
ontwikkeling van een samenleving,
die zich tot nog toe in een stagneren
de situatie bevindt in sociaal-econo
misch opzicht. Men denkt aan moge
lijkheden tot intensivering en uitbrei
ding van landbouw, visserij, bosbouw,
industrie, veeteelt, mijnbouw, trans
port en onderwijs.
Prof. Verkuyl heeft tijdens een recen
te vijfweekse reis naar Indonesië het
rapport van de kerken besproken met
regeringsfunctionarissen. Hij vertelde
gisteren, dat minister Widjojo (econo
mische zaken) zeker niet onwelwil
lend staat tegenover de gedachte van
een opbouwplan voor de Molukken.
Het rapport gaat ervan uit, dat voor
de effectuering van een dergelijk op-
bouwplan een Deroep mag worden ge
daan op de Nederlandse regering en
haar ontwikkelingsfondsen. Gesteld
wordt, dat de Nederlandse regering
een ereschuld heeft jegens de Moluk-
Integratie
Een groot deel (misschien wel het
grootste deel) van de Molukkers wil
in Nederland blijven. Het rapport
pleit voor een meer harmonieuze en
evenwichtige ontwikkeling van de Mo
lukse gemeenschap binnen het geheel
van de Nederlandse samenleving. Ora
zowel het behoud van de eigen cultu
rele identiteit als de integratie rn Ne
derland te waarborgen, denkt het rap
port aan een regeling voor de Moluk
se kerkelijke groeperingen, die verge
lijkbaar is met die van de Waalse ge
meenschap binnen de hervormde
kerk.
Gezien het gebrek aan academisch ge
schoolde predikanten en in het alge
meen aan jong kader onder de Moluk
kers in Nederland pleit het rapport
voor meer onderwijsfaciliteiten voor
Molukse jongeren. Ook vraagt het
krachtige ondersteuning van Molukse
initiatieven tot gemeentetoerusting en
vormingswerk.
Gevangenen
01
s
esti
Be
ïda
L(
Aangedrongen wordt op snelle berech
ting van de politieke gevangenen in
Indonesië en op vrijlating op korte
termijn van de velen, ten aanzien van
wie onvoldoende rechtsgronden voor
verdere gevangenhouding bestaan.
'Het feit, dat sinds 1965 duizenden
mensen gevangen zitten zonder enige
vorm van proces is 'in strijd met alle
mensenrechten', aldus het rapport.
Wat er. met name vanuit de kerken,
wordt gedaan om de zorgen van de-fa
milies van deze gevangenen te ver
lichten, is volgens het'rapport slechts
een druppel op een hete plaat. Daar
om wordt een beroep gedaan op de
Nederlandse regering, het Rode Kruis
en de VN, om onder toestemming van
de Indonesische regering de geld
stroom. die daarvoor nodig is. te ver
groten.
Inzake de economische verhoudingen
wordt met blijdschap vooruitgang ge
constateerd in de Indonesische econo
mie. Het rapport toont echter be
zorgdheid over de stijging van de bui
tenlandse schuld (in 1973 boven de
vier miljard dollar), de sterke invloed
van buitenlandse investeringen en de
verhouding tussen economische groei
en inkomstenverdeling. De aandacht
wordt gevraagd voor een zo groot mo
gelijke werkgelegenheid. Het rapport
waarschuwt ook tegen een eenzijdige
nadruk op economische en technische
ontwikkeling, waardoor de Indonesi
sche mens gedrongen wordt in de
richting van het westerse consumptie-
en productiepatroon, waarbij essentië
le culturele waarden verloren dreigen
te gaan.
De oprichting van het development
center in Indonesië wordt toegejuicht.
Het rapport dringt er bij de kerken
op aan. dit center in te schakelen bij
de coördinatie en planning van ont
wikkelingsprojecten en de vaststelling
van kriteria en prioriteiten. Hierdoor
wordt gewerkt in de richting van een
ontwikkelingsbeleid der kerken, waar
bij nieuwe relaties de oude, waarin
de Nederlandse kerkelijke structuur
en de traditionele bilaterale relaties
de geldstroom sterk stempelen, zullen
vervangen.
Verzoening
Tijdens een persconferentie benadruk
ten prof. Verkuyl en prof. Latuiha
mallo (zelf een Molukker), dat een
dienst der verzoening nodig is in de
relatie met de Molukse gemeenschap
pen in Nederland. Intensieve contac
ten met hen zijn aan de opstelling
van dit rapport voorafgegaan. Ds. Pe-
sulima en ds. Hattu, respectievelijk
voorzitter van de Molukse evangeli
sche kerk en de noodgemeente Moluk
se protestantse kerk, staan er volledig
achter.
Op de vraag, of het reëel is, dat het
rapport in het geheel niet ingaat op
de politieke aspiraties van het meren
deel van de in Nederland verblijvende
Molukkers. zei prof. Verkuyl, dat de
politiek er bewust buiten is gehou
den. Op politiek niveau is het Moluk
se vraagstuk onoplosbaar. De verhou-
Tijdens een buitengewone Statenvergadering in het Provinciehuis van Den Bosch is dr. C. N. M Kort
mann ter gelegenheid van zijn afscheid als voorzitter van de Staten van Brabant benoemd totgroot
officier in de orde van Oranje-Nassau. Onder het toeziend oog van minister De Gaay Fortmann van bin
nenlandse zaken spelt mevrouw Kortmann haar ina n de versierselen op.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Op verzoek van de evangelische broedergemeente gaat
de raad van kerken zo spoedig mogelijk een plan opzetten voor de
pastorale zorg onder de Surinamers in Nederland. De broederge
meente ziet geen kans, om de opvang van de Surinamers alleen te
verzorgen.
De broedergemeente is op het mo
ment de snelst groeiende kerk in Ne
derland. Thans telt zij drieduizend le
den, onder wie twee derde deel Suri
namers. De verwachting is, dat zij zal
uitgroeien tot 12.000 k 15.000 leden
als gevolg van de toevloed van Suri
namers naar ons land. De kleine broe
dergemeente mist zowel het geld als
de mensen, om d;t naar behoren te
doen.
Vóór de vestiging van de Surinamers
telde de broedergemeente slechts twee
plaatselijke gemeenten in ons land.
Er zijn er nu vijf: in Amsterdam. Den
Haag. Haarlem. Rotterdam en Zeist.
Ook buiten deze vijf gemeenten heb
ben zich kringen van Surinaamse ge
meenteleden gevormd. Met toenemen
de zorg ziet de broedergemeente, hoe
vele Surinamers. vooral ook door de
regionale spreiding, ieder contact met
de kerk verliezen.
Van de 55.000 Surinamers. die zich
tot eind 1972 in Nederland hebben ge
vestigd, behoort ruim 60 procent tot
de Creoolse groep. Onder de Creolen
behoort 35 procent tot de evangeli
sche broedergemeente, 35 procent tot
de r.k kerk. 20 procent is hervormd
of luthers en 10 procent buitenkerke
lijk.
Namens de hen-ormde kerk uitte dr.
R. J. Mooi in de vergadering' van de
dingen waren volstrekt vastgelopen.
Daarom is nu getracht, vanuit een ge
heel andere gezichtshoek een oplos
sing te zoeken. Prof. Verkuyl hoopte,
dat geduldige pastorale contacten tot
een reële oplossing zouden kunnen
leiden. Daarom noemde hij ook uitwis
selingsprogramma's van grote waarde.
'Er is een onvoorstelbaar gebrek aan
wederzijdse informatie, er zijn inge
wortelde misverstanden, er is teveel
een leven bij mythen in plaats van
bij nuchtere feiten.'
Prof. Latuihamallo had de indruk, dat
dc stemming onder de Molukkers in
Nederland positief is. 'Ik ben ook nog
predikant en men aanvaardt mij als
zodanig volledig. Men is erg blij, dat
er eindelijk eens iets gedaan wordt.
Maar wij willen hen niets opdringen.
Het moet langzaam groeien.'
raad van kerken zijn ongerustheid
over de ontwikkelingen rondom de
Surinamers in ons land. Het modera-
men van de hervormde synode heeft
besprekingen gevoerd met de broeder
gemeente en met de Surinameraad.
De hervormde kerk is bezorgd over
een groeiend racisme in Nederland.
Dr. Mooi bepleitte een grondige aan
pak door de gezamenlijke kerken.
Onderzoek naar het
optreden van twee
Rotterdamse agenten
Van een verslaggever
ROTTERDAM De Rijksrecherche
gaat een onderzoek instellen naar het
optreden van twee Rotterdamse poli-
tie-agenten tegen de 29-jarige Marok
kaan Hamid Zehmed. De man diende
vorige week bij de Rotterdamse offi
cier van justitie, mr. J. D. de Jong.
een klacht in wegens mishandeling.
Mr. De Jong heeft terwille van de ob
jectiviteit van het onderzoek de rijks
recherche ingeschakeld.
Volgens de Marokkaan is hij op Eer
ste Pinksterdag zo hardhandig door
de politiemannen aangepakt dat hij er
een lichte hersenschudding aan over
hield. De agenten arresteerden hem,
omdat hij op het Centraal Station een
vrouw zou hebben lastiggevallen. Vol
gens de politie verzette de Marokkaan
zich tegen zijn aanhouding en is hij
daarna 'stevig beetgepakt'.
ARNHEM De hervormde Eusebius
kerk in Arnhem moet na een jaren
lange restauratie, die vijf miljoen gul
den heeft gekost, opnieuw geruime
tijd in de steigers. Een onderzoek dat
werd ingesteld nadat enkele maanden
geleden een brok steen naar beneden
kwam. heeft uitgewezen dat er op
meerdere plaatsen in de wand en het
dak zwakke plekken zitten. Het her
stel ervan kost ruim 1.2 miljoen gul
den.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De gezamenlijke geld
wervingsactie ten dienste van het
plaatselijke kerkewerk zal volgend
jaar voor het eerst ook onder één ge
meenschappelijk motto worden ge
voerd. Het luidt 'Kerkbalans 74', met
als ondertitel: 'Met meer verwachting'.
Voor het eerst zullen ook de doopsge
zinden meedoen, zodat nu zeven ker
ken in deze actie samenwerken: de
rooms-katholieke kerk, de Nederlands
hervormde kerk. de gereformeerde
kerken, de doopsgezinde sociëteit, de
evangelisch-lutherse kerk, de remon
strantse broederschap en de oud-ka-
tholieke kerk. De actie zal worden ge
houden van 17 tot 24 januari 1974.
Dit jaar werkten, de kerken nog met
twee motto's: de r.k. kerk met 'Kerk
van de grond' en de andere kerken
met 'Kerkappèl'. Dit gaf tot verwar
ring aanleiding.
•De zeven kerken hebben één gemeen
schappelijk ontwerp voor folder,
raambiljet, affiche en legitimatiebe
wijs gekozen. Het ontwerp bestaat uit
een gestileerd kruis en een bloem
net het opschrift 'met meer verwach
ting', die het idee van groei symboli
seert. Het komt uit de koker van de
bekende illustrator Otto Dicke uit
Dordrecht.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De christelijke gere
formeerde kerken van Amsterdam-
Oost, -West en -Zuid verenigen zich
met ingang van 1 juli tot één christe
lijke gereformeerde kerk van Amster
dam. Hiertoe is besloten, om de klei
ner wordende stadskerken door bun
deling van krachten en ambtelijke
formaties meer mogelijkheden te bie
den, de diverse taken naar binnen en
naar buften blijvend intensief te ver
zorgen.
Sinds 1968 hebben de drie kerken
reeds samen één predikant ds. J. P.
van den Boomgaard. Oost en Zuid
combineren al ruim een jaar hun
kerkdiensten, in de remonstrantse
kerk aan de Diepenbrockstraat. Daar
naast zullen de diensten in de kerk
van West, de Eben Haezerkerk aan de
Lauriergracht, worden gecontinueerd.
De kerk telt 750 leden en doopleden.
Met de christelijke gereformeerde ker
ken van Nieuw-West en Noord wordt
samengewerkt in een centraal consis
torie
FLUOR
De Hoge Raad heeft de bezwaren
gen het toevoegen van fluor aan
drinkwater wettig gegrond bevond
Dit zal hen die sinds jaar en dag an
zig zijn geweest om gehoor voor
protest te vinden goed gedaan lijBII
ben, maar dit mag ons allen wel
dankbaarheid stemmen. Niet om
of de fluor zelf. Ik ben geen deskpda
dige, De zaak van goed en kwaad
fluor in het drinkwater schijnt
omstreden zaak te zijn, waarin ik
niet meng. Het feit dat het omstrei v
is, dat er wetenschappelijke oorde
pro en contra uitgesproken zijn is
doende om met de beslissing van
Hoge Raad ingenomen te zijn en
van lagere gerechtshoven in een
der stadium te betreuren. Hier w J,
gesteld dat het niemand vrij st
volgens de wet, om zo maar uit ot£
wegingen van 'het is goed voor de
volking' (in dit geval voor het g(
van de bevolking) iets aan het di
water toe te voegen. Deze besli!
van de Hoge Raad 'geeft al gauw
ander gevoel' net als bepaalde m;
pijnstillers. Want men kan inderd
maagpijn hebben van de gedachte
er van alles en nog wat in het driE^
water gedaan kan worden met
overweging dat het goed voor de
volking is. Vandaag voor tanden
kiezen en morgen misschien voor
hersenen. Wie zal dat zeggen en
maken? De wetenschap gaat verd
Het zal niemand verbazen als u
morgen iets uitvindt, waardoor !tcre
eenvoudige toevoeging aan het dri
water wij ineens allemaal op
stereotiepe wijze op bepaalde
schijnselen gaan reageren of n ng
schien wel in een of ander opzi ken
steriel gemaakt worden. Deze bes f u
sing verdient erkenning en laat n »en(
nu maar samen op het hoogste nive
uitmaken wat wel en wat niet toe
voegd mag worden, maar wij wil
dat dan wel graag weten.
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Ee. Oostrum en Jn
wier J. Jeltema, kand. te Groningr
te Wieringermeer J. G. v. d. Vlistl
Zevenhuizen; te Rotterdam-Zuid J.j
Schuurman te Putten.
Afscheid: op 1 juli, van Bijlmen
(wijkgem. Amsterdam-BijlmermM
E. Hagen, wegens ber. naar Eva
Kirche (West-Berlijn) en eervol
heven met de bevoegdheden van i
pred.); van Bijlmermeer (wijkgj
Bijlmermeer-Diemen) D. Dubbelrd
weg. benoeming tot full-time lei
g.o. m.i.v. 1 aug. a.s.; van Hoedekl
kerke en Baarland W. Lourens,
em. op 65-jarige leeft.
BEVESTIGING: te Groningen
pred. voor buitengew. werkzaamhe'
(directeur van de stichting Bij
werkplaatsen in oprichting te Amsl
dam) Tj. Bijlsma te Groningen
bep. opdr. t.b.v. het universiteitswi
Intrede: te Nijkerkerveen dr. I. B
te Wijngaarden; te Tienhoven L.
revaar, kand. te Utrecht; te Zwolle
pred. voor bijz. werkzaamhei
(geest. verz. in het Sofia-ziekenh
en de Wezenlanden) H. Stoof te V<
hoven o.a.: te Schiermonnikoog J.
Burger, kand. te Leeuwarden, vc
heen r.k. priester.
Eervol ontheven: uit het ambt
pred. m.i.v. 1 juli met de bevoegd
den van em. pred. W. A. de Pree gfl
Assen, wegens benoeming tot doc g
aan de pedagogische akademie
Leeuwarden.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: naar Heerenveen
de missionaire dienst in Brazilië)
Kuiper te Staphorst.
Afscheid: van Leeuwarden dr. J.
zema ber. te Soest.
Intrede: te Woerden (in comb.
Linschoten) drs. P. N. Poon te Vil
veen; te Ocst- en West-Souburg D.
Vanhaelen te Amsterdam.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM.)
Aangenomen: naar Vollenhove-Kad
len D. Nieuwenhuis te Harlingen.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM. BT
Beroepen: te Leerdam J. H. Veefk
te Krommenie.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen: te Emmen Th. Pepp
kand. te Amsterdam.
Bedankt: voor Urk M. Vlietstra
Werkendam.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHA1
Intrede: te Edam, Monnikendam
Middelie: Mej. J. de Wilde, pro
nente te Amsterdam.
GEREF. GEMEENTEN
Intrede: op 7 juli te Norwich (Oij
rio Canada) A. M. ten Boer te RidcFO
door Aldert Schipper
DLiSSELDORF Ergens boven in een bloedheet jaarbeursgebouw
zitten zo'n vijfhonderd jongelui bij elkaar. Er wordt een beetje ge
zongen. Ze reiken elkaar zout en stukken ongedesemd brood. Daar
bij noemen zij aan htm buurman hun naam. Een roezig soort avond
maal. Of is het geen avondmaal?
Een joodse theoloog vertelt over sja-
loom: getuigenis, dienst en viering
van verzoening. Een paar passen ver
der in het Jaarbeursgebouw word ik
aangesproken door een Nederlandse
mevrouw uit Bergeyk. Ze probeert
mij te verleiden met kwast en verf
uit te drukken wat ik van verzoening
begrepen heb.
Ik stuit op een stand met kunstvoor
werpen uit ontwikkelingslanden. Een
enthousiaste jongen legt uit dat in de
Bondsrepubliek op het moment al on
geveer achthonderd groepjes zijn, die
in een soort wereldwinkels produkten
uit de derde wereld aan de man bren
gen. 'Tot dusver alleen maar kunst
voorwerpen. Maar we zijn ook bezig
met rijst en cacao. En we leveren bij
de waren ook informatie over het ont
wikkelingsvraagstuk.'
In een reusachtige tentoonstellingshal
zitten tweeduizend mensen te luiste
ren naar de humanist dr. Gerhard
Szczesny ('Ik ben geen niet-christen,
maar een buiten-christen'). Hij slaat
de duldzaam toeluisterende menigte
om de oren met de 'deprimerende ba
lans van christelijke onverdraagzaam
heid tegenover mensen die een niet-
transcendente weg naar de medemen
selijkheid volgen.'
Hij spreekt in de arbeidsgroep die het
heeft over de kern van het geloof.
Volgens Szczesny is de ergernis van
het evangelie niet wat de christenen
daaronder verstaan, maar de 'ergernis
over de geweigerde solidariteit' met
minderheden, met zigeuners, joden en
gastarbeiders.
In een andere veel minder druk be
zochte hal. spreekt de Argentijn Leo-
poldo Niilus, directeur van de com
missie voor internationale zaken van
de Wereldraad van Kerken. Hij praat
voor de arbeidsgroep die gaat over
zending en/of ontwikkelingshulp. De
wereld vraagt volgens hem niet om
meer, maar om iets anders. 'Wat de
arme landen nu van de rijke krijgen
is op de een of andere manier ziek.
Maar die landen willen niet meer
ziekte krijgen, maar heling.' Waaruit
bestaat deze heling waar de derde we
reld naar verlangt? De meeste politici
en economische deskundigen van de
industrielanden beweren nog steeds
dat kwesties als wereldhandel, valu
ta's en ontwikkeling strikt technische
problemen zijn, die op zichzelf niets
met ethiek en vooral niets met poli
tiek te maken hebben. Daar komt het
door dat individuele mensen zich
machteloos voelen en apathisch wor
den.
Kleine groepen
Niilus meent dat de mensen zich tot
kleine groepen aaneen moeten sluiten.
Dan kunnen zij een wezenlijke poli
tieke factor worden, die de hoognodi
ge maatschappelijke vernieuwing op
gang helpt brengen. Door deze ver
nieuwing van het denken kunnen wij
uit de impasse komen van wat Niilus
noemt de 'dinosaurier-technologie',
die kwantiteit met kwaliteit, pure
fysieke overmacht met werkelijke
macht verwisselt.
Morgen wordt de oproep van Leopol-
do Niilus waarschijnlijk konkreet ge
maakt door 25 groepen, die voorbeel
den aandragen voor acties die gericht
zijn op heling en vernieuwing van de
maatschappij.
Niilus ziet trouwens, zo zei hij giste
ren, in de Kirchentag zelf ook een
vorm van vernieuwingsactie van on
derop. En misschien heeft hij wel ge
lijk, als hij wijst op de uitwerking die
vroegere op het eerste gezicht machte
loze kerkelijke verklaringen over
Oost-Duitsland en vervangende dienst
plicht tenslotte hebben gehad in de
Bondsrepubliek. En dr. C. P. van An-
del, de secretaris van de hervormde
raad voor kerk en theologie, zei me
in het voorbijlopen: 'De Kirchentag is
net een kermis. Maar niet alleen een
kermis.'
\7aai' »-*-»icKmnrl/ninrv
lelt
Van een verslaggever
tv
AMSTERDAM De rechtbank lie
de 23-jarige glazenwasser Dirk de
('karate Dikkie') uit de hoofdstad
gens zware mishandeling en pogi
tot zware mishandeling conform
eis veroordeeld tot zeven maanden
vangenisstraf met aftrek, waart gj
drie maanden voorwaardelijk. \F
dachte schoot vorig jaar november
de Mauritskade in Amsterdam
cafébezoekers neer omdat hij z
door hen bedreigd voelde. Een van
slachtoffers werd daarbij ernstig
wond.
De glazenwasser kreeg voorts t\
maanden met aftrek van voorarr
wegens mishandeling van zijn v
en bedreiging met zware mishan
ling. Voor deze delicten, die hij ev
eens in november vorig jaar pleeg
had de officier van justitie drie ma
den met aftrek geëist. Omdat verdac
reeds 176 dagen in voorlopige hechT
nis zit, betekenen de straffen, dat j,
over vier dagen op vrije voeten kon
a ial