enzijdige werkgelegenheid en
iag inkomen Friese problemen
FRIiSMM)
Japanse ondernemingen
steeds internationaler
Groei PTT-diensten
in belang consument
door
Nico Kussendrager
jldmarkt blijft
krappe kant
ekstaat ned.bank
zig bedrijf bezig bedrijf bezig bedrijf
Quickinette
mag blijven
Ned. fondsen in New York
In- en uitvoer in
april gestegen
Kans op nieuwe
OPEC-eisen
DOW JONES INDEX
Wall Street zeer vast
pW/KWiA'RTET WOENSDAG 27 JUNI 1973
FINANCIëN/ECOiNOM IE 1'13/Klö
onze economische redactie
LJWARDEN Friesland wordt vaak als een probleemgebied
in. Regelmatig verschijnen sombere nota's en rapporten waarin
hoe triest de situatie wel is. Op het ogenblik begint daarin wat
ndering te komen. De overtuiging wint veld dat de provincie
waar nog steeds als probleemgebied kan worden gezien, maar
ïover de nadelen staan grote voordelen.
de problemen, waarvan de een-
e werkgelegenheid het belang-
e is. De wat beter geschoolde
en (met mavo of meer) komen
t eig<en gewest niet aan de slag,
jnweg omdat de banen ontbre-
Zij trekken in groten getale weg
het veelbelovende westen. Vesti-
in Friesland en vertrek uit de
ncie houden elkaar zo langzamer-
weliswaar in evenwicht, maar
e emigranten is de groep tussen
24 oververtegenwoordigd. Behal-
buiten de provincie een baan
nden, vertrekken ook veel Frie-
m elders te gaan studeren, want
daarvoor zijn de mogelijkheden
eperkt. Burgemeester Brandsma
,eieuwarden vat het samen door
een behoorlijk stuk arbeidsreserve
verscholen, maar zolang de prijzen
goed blijven wordt de arbeider niet
zo gauw aan de landweg gezet.
Mede daardoor is het werkloosheids
cijfer in Friesland niet buitensporig
hoog. De arbeidsreserve bedroeg vorig
jaar 4.7 procent, wat iets minder was
dan in 1960 toen het cijfer 5.3 be
droeg. Als troost mag dienen dat lan
delijk 3.3 procent werd becijferd. Nu
is werkgelegenheid in Friesland altijd
een somber hoofdstuk geweest. De in
dustriële revolutie bereikte door
slechte verbindingen en kapitaalge
brek het gewest nimmer.
Lager
ggen: 'Ieder jaar om deze tijd
n wij hier een grote uittocht
ook aanvaarden de Friezen een
ie beneden hun stand om maar
!t moederland te kunnen blijven.
de girodienst in Leeuwarden
neel zocht liep het storm met
itanten hoewel er volgens de cij-
;één aanbod was. En veel Mavo-
aan bijvoorbeeld met hun diplo-
y een winkel. Eerste burger Hei
van Heerenveen zegt: 'Er zit in
provincie e'en behoorlijk stuk ar-
reserve verscholen'.
leden
J$»ak van de eenzijdige werkgele-
M eid is voor een deel het indus-
beleid uit het verleden. Na 1960
gde zich aangelokt door een
lie van 25 procent vrij veel
pjwe industrieën in Friesland, maar
'gaans ging het om filialen en
iom hoofdvestigingen. De plan-
en het beleid het administratieve
'aat, de researchafdelingen, kort-
ille wat 'betere' banen kreeg
band niet.
Ijniet wegneemt, dat de provincie
J'filialen' hard nodig had, vanwe-
leegloop in de landbouw, die
ens nog steeds plaats vindt,
jaar geleden ploegden nog 25.000
en) arbeiders voort, in 1980 zul-
het er nog maar 14.000 zijn.
lien zit in de landbouw nog
Gevolg van dit alles is dat het gemid
delde inkomen in Friesland tien tot
vijftien procent lager ligt dan in de
rest van Nederland. En zolang er
geen beroepsbevolking van wat hogere
kwaliteit ontstaat zal dat wel zo blij
ven.
Behalve in een ander industrialisatie
beleid (of liever: geen beleid, zoals
uit een volgend artikel blijkt), ziet'
Friesland overplaatsing van rijksdien
sten als een gedeeltelijke oplossing
van dit probleem. Ook het vestigen
van een Friese poot van de Groninger
universiteit kan soelaas geven. Die
komt er volgens Leeuwardens burge
meester Brandsma zéker in zijn ge
meente 'en dat zal een veel steviger
basis geven aan onze economische ont
wikkeling'. Op het ogenblik zitten we
in een kwaadaardige cirkel omdat
veel bedrijven hier niet naar toe ko
men wegens het ontbreken van een
universiteit Bovendien kan de aanwe
zigheid van studenten, wetenschappe
lijk personeel en hoogleraren een ge
weldige opbloei van het sociale leven
geven'.
Wat betreft de vestiging van rijks
diensten is Friesland weinig te spre
ken over de voorgestelde verdeling.
Buurman Groningen krijgt 8.000 amb-
tenarenplaatsen, tegen Friesland maar
duizend, vooropgesteld dat dat getal
gehééld wordt. Overigens zou de pro
vincie voor technici die beneden hun
stand leven lts-ers bijvoorbeeld die
ongeschoold werk doen graag een
technische rijksdienst in de provincie
zien. Gedacht wordt dan aan het
ijkwezen.
Philips in Drachten was één van de eerste "nieuwe" industriën in
Friesland. Een 2.300 werknemers, voor een deel vrouwen, maken er
scheerappa raten.
Ontsluiting
Er zijn meer verlangens, ook op an
der terrein. Eén ervan is een betere
ontsluiting van de provincie dopr ver
snelde wegenaanleg. De weg uit het
zuiden van Meppel naar Leeuwarden
om maar één te noemen heeft
slechts twee rijstroken en géén paral
lelweg voor langzaam verkeer. Zodat
de Japanner die in Friesland vesti
gingsmogelijkheden wil onderzoeken
gedurende langere tijd achter een
paard-en-wagen met gedroogd gras kan
rijden. Dan is er de verbinding Leeu
warden-Afsluitdijk, die nog maar voor
een klein deel vier rijstroken heeft
en de verbinding Leeuwarden-Gronin-
gen die in de provincie als 'karrepad'
wordt aangeduid. Thans echter be
staan plannen voor een nieuwe weg,
die via Drachten zou moeten lopen,
wat vreemd genoeg maar 1.800 meter
verschil uitmaakt. De enige weg die
wel aan de eisen voldoet is door
gaande verbinding Afsluitdijk-Sneek-
Heerenveen-Groningen. Wat betreft
de spoorverbindingen heeft Friesland
alle hoop gevestigd op de Zuiderzee-
lijn die nu bij de NS op de tekenta
fels staat. Een supersnelle trein zou
vanuit het noorden door de polders in
bijna de helft van de tijd naar Am
sterdam kunnen razen.
Niet voldoende
Vervulling van deze wensen is echter
niet voldoende om Friesland op te
stuwen in de vaart der volkeren. Er
is meer nodig, zoals ook uit de cijfers
blijkt. In de tien jaar tussen 1970 en
1980 zal de bevolking naar schatting
met zo'n 50.000 mensen toenemen tot
580.000. De beroepsbevolking breidt
zich uit van 175.000 tot 202.000 man.
'AM Ook de komende
zal de geldmarkt vrij krap blij-
jDe banken hebben in de afgelo-
iweek hun saldo zien dalen met
17 min. tot ƒ1319.9 min. en de
^ire ingezetenen met 41.7 min.
min. Dit gebeurde vooral
invloed van de deviezenverko-
van de centrale bank om de dol-
steunen. Trekt men van de
ijvende ruimte de van 5 tot 2
it verlaagde kasreserve af (neer-
id op totaal 705 min) dan is
de naderende ultimo, met o.a.
ng van plie-accijnzen, de ruimte
vriï klein. De geldmarkt ver-
t dan ook, dat het daggeld mor-
[zal stijgen tot praktisch 5 pet.
is het officiële tarief 4.5 pet.
ABN-lening
klei
AMSTERDAM De uitgiftekoers
van de 75 min 8 pet 15-jarige kapi
taalobligatielening 1973 ten laste van
Algemene Bank Nederland is vastge
steld op 99 pet De inschrijving sluit
op 26 juni.
Wessanen
AMSTERDAM De koers van uitgif
te van de 7 pet achtergestelde in ge
wone aandelen converteerbare obliga
tielening 1973 van 24 min door Kon.
Wessanen is vastgesteld op 110 pet.
De inschrijving staat open tot en met
27 juni.
Polynorm
Bu
denikkingsr IMF
In duizenden guldens
18-6-"73 25-6-'73 Verschil
6.842.0556.842.055
2.199.1622.199.162
1.754.1751.783.643 +29.468
6.44G.4606.397.521 —48.939
300
256
185.149 313.449 128.300
719 719
157.725 80.749 —76.976
15.578 15.986 +410
423.875 424.086 +211
195.071 195.071
384.313 398.255 +13.942
18.604.580 8.650.952 46.372
11.686.47111.868.384 +181.913
69.344 12.838 —56.506
1 2.155.617 1.319.897—835.720
442.016 400.289 —41.727
817.152 809.914 —7.238
43.041 42.092 —949
1.400.000 1.400.000
270.394 1.055.681 785.287
855.985 855.985
20.000 20.000
404.136 404.136
440.424 461.736 +21.312
18.604.580(8.650.952 +46.372
16.114.24815.315.529—798.719
13.683 13.675 —8
55.2 52.86 —2.34
nbert
^TERDAM Vanaf 4 juli zullen
Amsterdamse beurs aandelen
ionder, zonder nominale waarde,
verhandeld van Lambert
Tschappij voor financiën en nij-
pid uit Brussel. De eerste koers
aandelen zal worden vastge-
J op basis van de slotnotering van
ndelen (termijnmarkt) op de
lelse effectenbeurs op 3 juli. al-
ide introducenten, de ABN en
jon, Heldring en Pierson.
AMSTERDAM Polynorm heeft vo
rig jaar een omzet gehaald van 58,3
miljoen, wat iets minder is dan in
1971. De winst vertoonde daarentegen
een kleine stijging tot 2.783.000,
waaruit 18 procent dividend wordt
uitgekeerd waarvan 8 procent in con
tanten en 10 procent naar keuze.
Globon Ijzergieterij
TEGELEN-HEERLEN De Globe in
Tegelen en Oranje-Nassau Mijnen in
Heerlen gaan in de vorm van een
joint venture onder de naam Globon
een omvangrijk gieterijbedrijf oprich
ten in Hoensbroek. De capaciteit zal
liggen tussen 8.000 en 12.000 ton jaar-
produktie, afhankelijk van de soort
produkten en het personeelsbestand.
Een volledige benutting van de capa
citeit van de thans ontworpen instal
laties vergt een personeelsbezetting
van rond 160 personen. De investerin
gen in vaste activa zullen rond 23
min bedragen.
Kwatta
BREDA De omzetten van de Kwat-
ta-groep zijn tot nu toe in 1973 onge
veer gelijk geweest aan die van 1972.
De resultaten waren bij de buiten
landse bedrijven gelijk of iets beter.
In Nederland was er echter bepaald
geen verbetering te constateren, zo is
in de jaarvergadering medegedeeld.
Zoals aangekondigd in het jaarverslag
ligt het in de bedoeling om met Con
tinental Foods, op alle terreinen, zo
als verkoop, administratie en produk-
tie, een zo nauw mogelijke coördina
tie tot stand te brengen. Gezien de re
sultaten van de afgelopen tijd, is on
langs besloten deze coördinatie te be
spoedigen, met name met betrekking
tot de Nederlandse bedrijfsactivitei
ten.
Suiker Unie
UTRECHT De ledenraad van de
Suiker Unie heeft in een motie zijn
volledige instemming betuigd met de
inhoud en presentatie van het bod dat
de Suiker Unie heeft uitgebracht op
de centrale suiker maatschappij. Ver
der onderschrijft de raad de noodzaak
voor alle betrokkenen van een inte
gratie van de twee ondernemingen tot
één Nederlandse suikeronderneming.
Het directiebeleid bij de fusie-onder
handelingen werd unaniem goedge
keurd.
In Utrecht kwamen dinsdag directie,
raad van toezicht en ledenraad bijeen
om te beraadslagen over het omstre
den bod van de Suiker Unie op de
aandelen en certificaten van CSM. Zo
als bekend heeft de CSM het bod ge
kwalificeerd als een oven-al en ont
ried aanmelding van de aandelen met
klem. Tot 12 juni
hebben CSM-aandeelhouders de tijd
hun stukken ter omwisseling in Sui
ker Unie-schuldbewijzen aan te mel
den. Mocht de afdeling mededinging
van de Europese Commissie geen be
denkingen hebben tegen de fusie dan
zullen deze schuldbewijzen recht ge
ven op betaling van 900 per aandeel
of certificaat.
In een toelichting op de gang van za
ken rond het bod, verklaarde drs. K.
C. van Kempen, voorzitter van het be
stuur van de Suiker Unie, onder meer
dat de Suiker Unie 'als het ware uit
gelokt is om als bruidegom binnen te
treden en als aanrander de deur is
uitgegooid'.
NBM-bouw
AMSTERDAM De omzetontwikke
ling in het eerste halfjaar 1973 bij de
verschillende tot de Verenigde NBM-
bedrijven te Rijswijk behorende divi
sies is zeer bevredigend. De divisie
grond- weg- cn waterbouw realiseerde
een circa 30 procent hogere omzet
t.o.v. het eerste halfjaar 1972. De divi
sie pijpleidingen zag haar omzet in
het afgelopen halfjaar iets stijgen en
verwacht, deze stijging tot plm. 10
procent in het tweede halfjaar te kun
nen opvoeren. De ontwikkelingen bin
nen de divisie bouw zijn boven ver
wachting goed: de utiliteitsbouwsector
UTRECHT Quickinette ma*
blijven. Palthc heeft liet kort
geding tegen de Imenex uit
Maarssen verloren. Deze b.v.
werd ervan beschuldigd met
een keten van zogenaamde
Quickinettes de snelrelnigings-
winkels Palthinette te imiteren.
De president van de Utrechtse
bank, prof. mr. V. van Dijk
overwoog dat tussen de Palthi-
nettes en de Quickinettes welis
waar op vele punten qua woin-
kelinrichting, werkwijze en pre
sentatie overeenstemming be
staat, maar dat is onontkoom
baar omdat veel materiaal
standaard uit Duitsland komt.
Prof. Van Dijk vond wel dat in
de Quickinettes nodeloos be
paalde elementen uit de Palthi-
nettes zijn nagevolgd, maar hij
vond dat daardoor nog niet van
onrechtmatig handelen sprake
Is. In de naainsaanduiding be
staat een duidelijk onderscheid
en het publiek zal het verschil
wel degelijk opvallen. Evenmin
zal het publiek in de Quickinet
tes filialen zien van Palthinette.
Concluderend vond Van Dijk
dat de Imenex de grenzen van
de concurrentieverhoudingen
niet op 'onveroorloofde wijze'
heeft overschreden.
Kon. Olie noteerde gisteren S 41%-42% (41%-
42'i): Philips i 19-% (19-19%); Unilever
5 52%-% <52%-53> en KLM 38% (37%).
Opgave duPont, Clore, Forgan.
EFFECTENKOERSEN
AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch
avondverkeer kwamen gisteravond de
volgende koersen tot stand (tussen
haakjes de officiële slotkoers van de
zelfde dag). Akzo (73.00); Hoog
ovens (72.70); Kon. Olie 112.80-
113.50 (114.40); Phiilps 51.70 (52.10);
Unilever 141.00-141.50 gl (142.50);
KLM (103.50).
Min. Duisenberg en staatssecretaris van Hulten
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Minister Duiseii-
berg (financiën) en staatssecre
taris Van Hulten (verkeer en wa
terstaat) zijn van mening, dat
een uitbreiding van het diensten
pakket van de PTT-gelddiensten
concurrentiebevorderend kan
werken in het belang van de con
sument.
Dit schrijven de bewindslieden in
hun antwoord op schriftelijke vragen
(D'66) over de uitbouw van activitei
ten van de Postcheque- en Girodienst
en de Rijkspostspaarbank. In hun ant
woord delen de bewindslieden mee.
dat de beide gelddiensten van de PTT
thans voorbereidingen treffen om te
komen tot een uitgroei in de richting
van een retailbank. Dit is een bank,
die zich vooral richt op het grote pu
bliek.
De bedoeling is, dat in eerste instan
tie enige nieuwe faciliteiten in de
sfeer van de kredietverlening aan par
ticulieren zullen worden verschaft.
Met name betreft dit een uitbreiding
van het verlenen van hypotheken en
het verstrekken van persoonlijke le
ningen en andere vormen van con
sumptief krediet.
Behalve het concurrentic-argument is
er nog een andere reden waarom de
minister en de staatssecretaris positief
staan tegenover een uitbreiding van
de diensten van de PTT. Door de wel
vaartsstijging en -spreiding zijn - zo
schrijven zij ook andere financiële
activiteiten dan sparen en betalen
binnen het gezichtsveld van zeer veel
Nederlanders gekomen.
Als gevolg hiervan heeft zich in de
afgelopen jaren een snelgroeiende
Minister Duisenberg.
markt van nieuwe retailbankdiensten
ontwikkeld, waarbij de cliënten een
groeiende voorkeur hebben getoond
om hun financiële zaken zoveel moge
lijk door eenzelfde instelling te laten
verzorgen. Tot op heden hebben de
PTT-gelddiensten nog niet of nauwe
lijks deelgenomen aan de vertrekking
van deze nieuwe diensten, hoewel uit
marktonderzoeken is gebleken, dat
ook de vele cliënten van de Postche
que- en Girodienst en de Rijkspost
spaarbank een breder dienstenpakket
verlangen.
Omdat de teruggang in de landbouw
doorzet zal (moet) het aantal werkne
mers in de nijverheid met zeventien
procent stijgen, wat 41 (40) procent
van de beroepsbevolking uitmaakt. In
de dienstensector zal de ontwikkeling
zoals overal elders stormachti
ger zijn. Daar is een groei voorzien
van 80.000 tot 106.000 werknemers
waarmee de 'dienstbaren' 52 (46)
procent van de beroepsbevolking uit
maken.
Dat die hele ontwikkeling zonder al
te veel horten of stoten zal verlopen
daarin heeft gedeputeerde R. Ren-
kema een behoorlijke" dosis vertrou
wen. Ondanks de thans vrij ruime ar
beidsmarkt en de afneming van het
personeel in de_ industrie, 'staan wij
niet verloren in onze weilanden', zo
zegt hij. 'Wij zien een nieuwe ontwik
keling op gang komen die minder op
zienbarend, maar op langere termijn
gezonder is'.
Het tweede artikel in deze serie,
waarin de visie van gedeputeerde
Renkema nader wordt uiteengezet,
verschijnt in de krant van morgen.
wist onlangs voor circa 10 miljoen
aan nieuwe werken aan te trekken
waaronder opdrachten van Shell on
roerend goed, DAF en General Elec
tric, terwijl de woningbouwsector zo
wel in Nederland als in West-Duits-
land (Nordheim-Westfalen) voor plm.
140 miljoen aan nieuwe woningbouw
projecten aannam. Ook de divisie han
del heeft, mede door de zeer zachte
winter, êen aanzienlijk hogere omzet
over het eerste halfjaar 1973 behaald,
evenals de divisie industrie die haar
omzet met plm. 30 procent t.o.v. de
overeenkomstige periode in 1972 zag
stijgen.
Op grond van bovenstaande gegevens
meent de raad van bestuur dat de ge
consolideerde omzet 1973 de 400
miljoen-grens zal overschrijden (1972
is 3101 miljoen).
Ingersoll-Rand
AMSTERDAM Vanaf 4 juli zullen
op de Amsterdamse beurs continental
depositary receipts (cdr's) worden
verhandeld van de Amerikaanse In
gersoll-Rand company (New Yersey).
De CDR's vertegenwoordigen elk 5
gewone aandelen van 2 dollar, de eer
ste koers zal worden vastgesteld op
basis van de slotnotering van de aan
delen in New York op 3 juli. Gere
kend jaar de slotkoers op 21 juni zou
de koers van een cdr Uitkomen op
770, aldus het introduktiebericht.
Ingersoll-Rand produceert en verkoopt
in hoofdzaak niet-electrische machines
en installaties. De totale omzet steeg
in 1972 van 816 min. tot 872 min. dol
lar.
Internatio-Müller
ROTTERDAM Internatio-Müller
heeft de eerste vier maanden van het
lopende boekjaar afgesloten met een
resultaat, dat 7 pet. beter is dan dat
in de overeenkomstige periode van
1972. Dit is inclusief de verliezen van
de Amalga-bedrijven, die kort geleden
werden overgenomen. De directie ver
wacht overigens dat Amalga dit jaar
quitte zal spelen.
De hogere uitkomsten over de eerste
vier maanden van 1973 zijn echter ex
clusief de winst van 4.5 min, die
wordt geboekt door afstoting van Pa
cific Nickel, plus een bedrag tussen
de ƒ5 en 10 min. door de verkoop
van een aandelenpakket, waarover de
raad van commissarissen dinsdag tij
dens de aandeelhoudersvergadering
verder geen mededelingen wilde doen.
Van een onzer verslaggevers
TOKIO Het ziet ernaar uit dat
de meeste grote Japanse indus
triële ondernemingen vroeg of
laat tot internationale onderne
mingen zullen uitgroeien of ze
dat nu leuk vinden of niet, zo
meent het Japanse ministerie van
internationale handel en indus
trie.
Het heeft vastgesteld dat de recht
streekse investeringen van het Japan
se bedrijfsleven in het buitenland de
laatste tijd opvallend zijn toegeno
men. Er wordt vooral veel Japans
geld belegd in buitenlandse aandelen,
ter verwerving van zeggenschap in
een buitenlandse onderneming, alsme
de in obligaties, terwijl ook grote be
dragen worden uitgeleend aan geza
menlijke ondernemingen in het bui
tenland.
Aan het einde van het Japase begro
tingsjaar 1972 (31 maart j.l.) stond
aan dit soort rechtstreekse investerin
gen in het buitenland voor 4.481 mil
joen dollar uit. In totaal ging het om
108 landen of buitenlandse gebiedsde
len. Vrijwel alle buitenlandse investe
ringen betekenen internationalisering
van de betrokken Japanse onderne
mingen, ook al is het aantal onderne
mingen waarom het gaat nog klein.
Volgens het ministerie ging het be
drag van de rechtstreekse investerin
gen in het buitenland tot en met 1967
de 200 miljoen dollar per jaar niet te
boven. In het begrotingsjaar 1968
deed zich plotseling een stijging tot
500 miljoen dollar voor en daarna
bleef het bedrag met sprongen om
hoog gaan. Verwacht wordt dat het in
het lopende begrotingsjaar de 2.200
DEN HAAG Vergeleken met de
zelfde maand vorig jaar is onze uit
voer in april met 599 miljoen (17
procent) toegenomen. De invoer steeg
met 13 procent tot 506 miljoen. Wan
neer rekening wordt gehouden met
één extra vrije dag in april en sche
pen en vliegtuigen buiten beschou
wing blijven, in- en uitvoer daarvan
vertonen grote schommelingen dan
sttijgt de invoer met 21 procent en
neemt de uitvoer toe met 24 procent.
Stijging bij de invoer kwam vooral
door machines, olie, erts en auto's.
Bij de uitvoer door olieprodukten,
machines, groenten, vlees en planten.
WENEN De kans bestaat dat de
ministerraad van de OPEC in zijn
vergadering van deze week besluit
nieuwe waarborgen tegen inflatie te
eisen in de prijzen die de aangesloten
landen voor hun olie ontvangen. Des
kundigen van de OPEC hebben een
rapport opgesteld waarin staat dat de
huidige olieprijzen niet voldoende re
kening licuden met de inflatie in het
westen. Het rapport wordt aangebo
den aan de ministerraad, die woens
dag in Wenen aan een tweedaagse
vergadering begint
De produktielanden hebben op 1 ju
ni met de westerse oliemaatschappijen
een overeenkomst gesloten waarmee
de OPEC-landen een compensatie kre
gen voor de gevolgen van de devalua
tie van de Amerikaanse dollar van fe
bruari jl.
miljoen dollar zal overschrijden, voor
namelijk als gevolg van het vrijwel
volledig afschaffen van toezicht op dit
soort buitenlandse beleggingen.
Niet onmogelijk
Het ministerie acht het niet onmoge
lijk dat Japan te eniger tijd de twee
de plaats van Engeland op de lijst
van landen met de hoogste industriële
investeringen in het buitenland zal
overnemen. De eerste plaats wordt in
genomen door de .Verenigde Staten.
De groei van de Japanse buitenlandse
beleggingen wrdt bevorderd doordat
veel ontwikkelingslanden het Japanse
geld wel moeten accepteren ter wille
van een spoedige mdustialisatie. Ze
aanvaarden het geld, ook al maken ze
zich ongerust over de mogelijkheid
dat hun economie door Japanse on
dernemingen zal worden gedomineerd.
Bovendien juichen verscheidene in
dustrielanden de Japanse buitenlandse
beleggingen toe. Vooral de Verenigde
Stanen.
Het Japanse ministerie van internatio-
nple handel en industrie merkt verder
op dat Nissan Motor Company en eni
ge andere Japanse ondernemingen die
thans een multinationaal karakter
hebben hun produktiebedrijven in het
buitenland doeltreffend ecploiteren
door de onderlinge uitwisseling van
eindprodukten of halffabrikaten tus
sen die bedrijven volgens internatio
naal aanvaarde gewoonten. Maar Nis
sans voornaamste concurrent. Toyota,
is verre van enthousiast over haar
rechtstreekse beleggingen in het bui
tenland ook al is zij zelf al tamelijk
ver geinternationaliseerd.
De president van Toyota, Sjotaro Ka
mi ja. heeft onlangs opgemerkt dat
Toyota niet meer met haar buiten
landse ondernemingen kan beginnen
dan het nationale economische beleid
van de landen waar die ondernemin
gen gevestigd zijn mogelijk maakt. De
meeste Japanse scheepswerven, voor
wie technologische ervaring op de
eerste plaats komt, zien al evenmin
veel in buitenlandse bedrijven. Dat
komt doordal er maar weinig landen
zijn waar voldoende geschoold perso
neel te krijgen is, met uitzondering
misschien van Singapore of Brazilië,
waar sommige Japanse scheepsbou
wers al vestigingen hebben.
Koersen in Montreal
22/6 25/6 26/6
l!i,Vis 2.05 2.10 2.10
Dom Tar 4 C'bent 20% 20% 20%
Huskv 21% 21% 21%
Nat. Cas 11% 11 11
Mass rFerguS»h 18% 18% 19
Nat Resources 8.31L 8.37L 8.33L
Shell Canada 17% 17% 17%
Indusl. Sporen lltll. "bi. Mod's
22 juni 879.82 155.91 103.82 74.31 565.3
25 juni 869.13 154.36 102.70 74.28 546.4
26 juni 879.44 156.72 102.73 74.25 565.0
Asnd. OM. Tot. H. U
22 juni 18.470 15.620 1.767 767 656
25 juni 11.670 13.980 1.740 294 1.091
26 juni 14.040 15.210 1.740 737 613
NEW YORK
ACF Industrie
Alreo
Allied Chemical
Alum Co of Atil
American Brands
American Can
Am Cyanamld
Am Elecir Power
Am Metal Climax
Am Motors
Am Smell c Kef
Am Tel Si Tel
Ampex
Anaconda
Armco Steel
Atlant Richfield
Bendix
Bethl Steel
Boeing
Burlington Ind
Can l'acaftc Ry
Celanese
Chase Manhattan
Cliessie System
Chrvsier
Cities Service
Colgate Palmolivt
Colt. Industries
Commonw Edison
Cons Edison
Cont Can
Cont Oil
Curtlss Wright
CurUss Wright A
Dart lnd
Deere and Co
Dow Chemical
Du Pont (El)
Eastman Kodak
First Nat City
33%
33
58-'.
39'4 39%
33% 32 'W
23% 23%
26% 26%
20% 30
6% 0%
17% 17%
51% 51=:
4% 4%
17% 17%
20 20%
79% 82%
32% 32%
25% 26%
10% 17%
23 27%
16% 16%
31% 31%
41% 42%
42% 43
23 23%
46% 46%
26% 27
14 14%
31% 31%
22% 22%
27 26%
32% 32%
19 20».
24%
35 35%
38% 39%
51% 51%
159% 101%
129% ÏSS^
Gen Electric
Gen Foods
Gen Motors
Gen Publ Util
Gen Tel Tel
Gelty 011
Gllette
Gun hel Brothers
Goodyear 1 and B
Gulf Oil
Illinois Centr
Insilco
Int Busin Mach
Intern Harvester
Int Nick of Can
Int Paper
Int Tel Tel
Johns Manvllle
Llng-Lemco Vough
Litton Ind
Lockheed Aircrafl
Marcor
Martin Marietta
May Dep Stores
McDonnell Dougla
Mobil Oil Corp
Niihisco
Nat. Cash Kcgislc
Nat Distillers
Nat Gypsum
Nat Steel
Nat Lead Ind
25 25%
66 66%
19% 19%
29%
115% 119%
54 53%
22% 22%
17% 17%
10
308% 312%
26% 26%
28%
34% 34%
29%
32
7%
5%
18% 18%
15% 15%
32% 32%
20 19%
65% 65V,
44 43".
35% 3G7/a
13% 13%
13% 13%
34% 34%
13% 13".
80 81%
41% 41 'V
115% 119
Pac Gas and El
I'enn Central
Pepalco
Phelps Dodge
Philip Morris
Phillips Petr
Procter Gamhl
RCA 23 23%
Republic Steel 23 23
Reynolds Ind 43 44%
Royal Dutch Petr 42 41%
Santa Fé Ind
Sears Roebuck
Shell Oil
Southern
Southern Pacific
Railway
Sperry Rand
Stand Oil Calif
Stand Oil Indians
Exxon Corp
Studebuker Worth
Sun Oil
23% 23
92 93%
50% 50%
18s', 18%
31% 31%
32% 33%
39% 9% ex
73% 73%
85% 86%
95% 96%
33% 33
51% 51%
Admiral Corp
Allengheny Pov
Akznna
Am Standard
AmstetJ Ind
Can Breweries
Cetto
Chadbourn Gotn
Chase Select I'd
Columbia Cas
Comlnco
Cont Telephone
S 20% 20'
Gen Cigar
15%
15%
Int Bnk for Rec
Int Klav Fray
Int Paper (J 4)
98 b
92%
45%
98 b
95
44%
Inler.spar
22.60 22.50
Kansas City Ind
Kansas Power
KI.M
Kroger
24%
37%
15V,
14%
24%
38%
15%
Lease»
Lone Star Ceinen
Lehman
8%
14%
14%
8*4
14%
14%
Madison Fund
9%
9%
Texas Gulf
35
34%
Texas Inst
68%
80
Transamerlca
11
11%
Unilever
52%
52%
Union Carbide
347',
34%
Unl Royal
10%
10%
United Aircraft
27%
28%
United Brands
6%
6%
US Steel
28%
29%
West Union Tel
19%
20%
WesUnghouse El
32%
22%
Woolworth
22
22%
Nat Can
10
»7s
NY Centr A
6%
North West R
62%
62%
N Am Phillips Co
22
21%
Occidental Petr
8%
Pacific Light
22%
22%
Public Serv
18%
18%
Standard Brands
51%
51%
Tandy
17%
17%
Union Electr
16%
16%
United Corps
7%
8%
United Gas
17%
16%
Western Bancorp
28
28
