legering doet greep
onderwijspot van
erkende jongeren
NKV dreigt te
splijten door
inkomensbeleid
Wetsontwerp op fluoridering op komst
Regeling collegegeld
stuit op bezwaren
indakaas soms ongezond
oor industriële bouw
lok op vijf voor twaalf'
ABN: één goed adres
voor al uw reiszaken
-
Reddingsactie
vogeleiland
in Waddenzee
Confessionele
samenwerking
ver te zoeken
Warm karweitje
Algemene Bank Nederland
aëli's boos op
„positie Amnesty
Indiening na dit jaar - lot in Kamer niet te voorspellen
'UW/KWARTET DINSDAG 26 JUNI 1973
BINNENLAND T3/K5
ene tie. organisaties: onbegrijpelijk
n onze Haagse redactie
IN HAAG Het kabinet-Den Uyl heeft een bedrag van 51,5 miljoen
lden, dat bestemd was voor de werkende jongeren, gebruikt voor het rond-
iken van de begroting van dit jaar. Dit blijkt uit een nota over de uitvee
gt van de rijksbegroting 1973 die door minister Duisenberg (financiën) is
gebracht.
bedrag van 51,5 miljoen, haast
kwart van het totaal voor de wer-
pjle jongeren uitgetrokken bedrag
R onderwijs en vorming, van 217,5
jen, is verkregen uit een meeval-
van 45 miljoen door een lager
al deelnemers aan het vormings-
dan was begroot en een bezuini-
van 6,5 miljoen.
staat nog niet vast waar dit bc-
van 6,5 miljoen precies op bezui-
zal worden. Op het ministerie
onderwijs is daar gisteren de hele
lag over vergaderd.
sommige beleidsfunctionarissen
n deze bezuinigingsmaatregel als
grote verrassing. Dat gold gis-
aijn ook voor organisaties van wer-
ijie jongeren. 'Het is onbegrijpe-
dat juist dit kabinet met zo'n be-
igingsmaatregel komt.Wij weten
2r :ieel nog van niks, maar als deze
;ri ;regel inderdaad een ongunstige
ging van het beleid inhoudt, dan
in we dat niet zomaar over ons
laten gaan'. 'Ik begrijp ook niet
die 45 miljoen precies vandaan
t', zei Jos Dumond, woordvoerder
het Landelijk Samenwerkingsver-
Werkende Jongeren.
ïrrast
it!
13 in de Tweede Kamer was men
ast door deze maatregel: 'Ik ben in
mate verbaasd, en ik ben zeer
euwd naar de motivering van dit
ag', aldus het KVP-Kamerlid
C'sterlee. Het bedrag van 6,5 mil-
Cc
C. F. Kleisterlee (KVP,): in hoge
mate verbaasd
joen maakt deel uit van een totaal
aan 184,5 miljoen bezuinigingen die
het kabinet wil doorvoeren om de be-
gioting rond te krijgen.
De belangrijkste bezuinigers zijn on-
een verslaggever
1 HAAG Pindakaas kan gevaarlijk voor de gezondheid zijn, zegt de stich-
vergelijkend warenonderzoek naar aanleiding van een onderzoek, waarbij
3 ien merken pindakaas en één merkloze soort werden getest. Het blijkt voor
omen dat pindakaas ongezonde stoffen bevat, zoals aflatoxine, een stof, die
•scheiden wordt door 'n schimmel. De schimmel komt vooral voor als pinda's
warmte en te hoge vochtigheid zijn bewaard. Het is uit het onderzoek ge-
dat niet alle pindakaasfabrieken evenveel moeite doen aflatoxine uit
pindakaas te weren. De pindakaas van Albert Heyn en Cavê kwamen kwa-
ve s. Buuradviseur bouwbond NVV:
het beste uit de bus.
derwijs 40 miljoen, volkshuisvesting
41.6 miljoen, met name uit gunstige
prijsontwikkeling woningwetwonin
gen verkeer en waterstaat 30,6 mil
joen, waarvan 10 miljoen van de PTT,
en defensie 17,5 miljoen met nog eens
64 miljoen extra voor het betalen van
nieuwe uitgaven. Hetzelfde geldt voor
27 miljoen dat uit het Rijkswegen
fonds is gehaald.
In de regeringsverklaring is duidelijk
gemaakt dat het openbaar vervoer ten
koste van de wegenaanleg grote prio
riteit zal krijgen.
LEEUWARDEN Voor novem
ber van dit jaar moet er voor het
vogeleiland Griend in de Wad
denzee een beschermend zandli-
chaam zijn aangebracht. De uit
voering van dit werk wordt van
daag in Leeuwarden door Rijks
waterstaat aanbesteed.
Het vogeleiland Griend, een vaste
broed- en rustplaats voor veel vogel
soorten, loopt gevaar binnen afzien
bare tijd voor goed in de golven te
verdwijnen. Stroom, wind en golfaan-
vallen verkleinden jaarlijks het deel,
waarop vogels kunnen broeden. Vooral
vorig jaar heeft het eilandje tussen
Harlingen en Terschelling zwaar te
lijden gehad. Voor de Vereniging tot
Behoud van Natuurmonumenten is dat
reden geweest opnieuw alarm te slaan.
In 1958 is ook al een poging gedaan
met zandopspuiting en beplanting de
afkalving tegen te gaan. Rijkswater
staat heeft nu een plan gemaakt voor
het aanbrengen van een halfrond
zandlichaam aan de westzijde van het
eilandje. Op de nieuwe zandbank ko
men rijen palen om de stroom te bre
ken. De ministeries van verkeer en
waterstaat en cultuur, recreatie en
maatschappelijk wenk en de Vereni
ging tot behoud van natuurmonumen
ten dragen gezamenlijk de kosten.
rolg van pag. 1.
Adri Buur, economisch adviseur
de Bouwbond NW zei na afloop
het gesprek met de minister dat
gjlok voor de industriële bouw 'op
voor twaalf staat. 'Wij weten ook
hoe de bouwmarkt zich zal ont-
;elen, maar vast staat in ieder ge-
dat er goedkope woningen nodig
en dat woningfabrieken daarin
belangrijke rol kunnen spelen',
de heer Buur. Hij zei het 'onge-
ijk jammer' te zullen vinden
leer deze bouw zal wegvallen,
alleen voor de werkgelegenheid,
ook omdat de goedkope woning
nauwelijks meer gerealiseerd kan
len.
voningfabrieken waarom het gaat
Nedukoin Limburg, Indeko in
dam, Elementum in Rotterdam,
in Rotterdam, Schokbeton, Rot
luis in Groningen, IBC in Best,
Heèteren in Hasselt, Kinsen in
n, Heioma in Rosmalen en de
in Middelburg. Woordvoerders
deze fabrieken bevestigden ons
ren dat de industriële bouw in-
aad een moeilijke periode door-
t, na een periode van snelle
Er zijn geweldige investeringen
in, die nu met de minder gunsti-
marktperspectieven onder zware
komen te staan. Grote knelpun-
P :ijn |de coördinatie en de standar-
ie. De overheid zou een belang-
rol kunnen spelen in het uit de
ruimen van de knelpunten.
V ster Gruijters heeft de houwbon-
I ook tdegezegd een iaatste poging
iet werk te zullen stellen de
dreigende sluiting van Dura Woning
bouw te voorkomen. Het bedrijf zou
een maand of vijf, zes verder kunnen,
wanneer het 250 woningen in Nijme
gen kan bouwen en 200 in Vlissingen.
Besprekingen hierover zijn al gevoerd
met de gemeentebesturen. Minister
Gruijters zal proberen of het bedrijf
deze opdrachten toegewezen kan krij
gen. Donderdag krijgt het bedrijf
hierover uitsluitsel. Tot die dag is de
massa-ontslagaanvraag, die gisteren in
gediend zou worden, opgeschort.
Overigens vinden zowel de vakbonden
als het personeel de sluiting van het
bedrijf onverantwoord. Dura zou het
afgelopen jaar redelijke winsten heb
ben gemaakt en alleen op grond van
een pessimistische kijk op de markt
ontwikkeling worden gesloten. Drs.
Buur: 'Het is voor Dura kennelijk
voordeliger over te stappen op de tra
ditionele bouw. Je kunt dan mensen
per project aannemen en ze daarna
als er geen nieuw werk is gewoon
ontslaan. Het risico wordt aldus afge
wenteld op de werkloosheidswet'.
Pag. T11/K13: 'Particuliere bouw ver
traagd'.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Twee dagen na
dat de KVP, ARP en CHU de
gezamenlijke resolutie aanna
men, is de eenheid van de frac
ties in de Tweede Kamer ver
brokkeld. Het beroep in de
resolutie op de fracties meer
samen te werken had gisteren
in ieder geval geen effect. De
gezamenlijke onderwijscommis
sie van KVP, ARP en CHU, die
in het verleden altijd eensgezind
werkte, is het over het pro
bleem van het collegegeld en
de studiefinanciering niet eens
geworden. Het gevolg was dat er
weer namens de partijen twee
woordvoerders optraden in de
Tweede Kamer: de heren Ter
Woorst (KVP) en Van Leijen-
horst (CHU).
In de discussie over de samen
werking tussen de christen
democratische partijen is de
eensgezindheid van de gezamen
lijke onderwijscommissie in het
verleden meer dan eens als
voorbeeld genoemd.
Twee bonden liggen dwars
ADVERTENTIE
U kunt uw vakantie
boeken bij de ABN.
U kunt er ook terecht
voor buitenlands geld,
reisverzekeringen en een
I vakantielening.
Bovendien kan een ABN-safeloket veilig onderdak
verschaffen aan uw kostbaarheden. Stap dus voor uw reis
binnen bij de ABN. U vindt er alles bij de hand.
Van onze sociaal-economische redactie
UTRECHT Het inkomensbeleid van het NKV dreigt op den
duur uit te zullen lopen op een breuk tussen twee NKV-bonden,
de Unie BHLP (beambten, leidinggevend en hoger personeel) en
de BVA (bank-, verzekerings- en administratief personeel) en de
rest van de vakcentrale. Dit bleek gisteren op de verbondraads-
vergadering.
De vice-voorzitter van de Unie BHLP
de heer J. W. A. de Bruin en de
voorzitter van de BVA de heer A. W.
Janssen spraken op de verbondsverga
dering harde woorden over de 'cen
ten-procenten' kwestie en het urgen
tieprogramma dat de drie vakcentra
les een maand geleden hebben gepro
duceerd. Volgens de heer De Bruin is
het van het allergrootste belang dat
de vakcentrales op centraal niveau af
spraken maken over de centen-procen
ten kwestie. 'Gebeurt dit niet dan
voorzien wij een strijd die vele malen
harder zal worden gevoerd dan in
1973. De BHLP laat zich niet buiten
spel zetten,' aldus de heer De Bruin.
Voorzitter Janssen van de BVA kon
digde aan dat zijn organisatie zich
ernstig zal gaan beraden op de relatie
tot het NKV. 'Die relatie is in ge
vaar,' zei hij en daarmee doelde hij
onder meer op de nota arbeidsvoor
waardenbeleid en het urgentiepro
gram van de vakcentrales. 'Je vraagt
je af of er voor de directe belangen
behartiging van de leden van de BVA
nog wel ruimte overblijft,' zei hij.
Oud zeer
Tegenstellingen over het inkomensbe
leid kwamen voor het eerst aan de or
de tijdens de stakingsacties van de in
dustriebonden om een stukje nivelle
ring te realiseren. De Unie BHLP dis
tantieerde zich toen openlijk van de
eisen van de industriebonden. Later
kon de unie zich echter weer wel vin
den in het uiteindelijk akkoord dat
met de werkgevers werd bereikt De
BVA had toen ook de grootste moeite
zich met de solidariteitsbetuiging van
het NKV met de acties van de indus
triebonden te verenigen. Beide orga
nisaties zullen later hun definitieve
standpunt bepalen.
Waarnemend voorzitter van het NKV
W. J. L. Spit verhulde in zijn toe
spraak de tegenstellingen binnen zijn
organisatie niet. Hij zei onder meer
dat de spanningen van de afgelopen
periode niet zo 'incidenteel zijn als de
aanleiding doet vermoeden. We moe
ten durven erkennen dat zij een be
dreiging kunnen vormen van de orga
nisatorische eenheid van onze vakcen
trale. De onontbeerlijke eenheid komt
daarbij in het geding,' aldus de heer
Spit Hij zei dat over deze kwestie
een gesprek met de betrokkenen aan
de gang is, waarvan hij verwachtte
dat dit nog wel 'zoveel onderlinge
verbondenheid' zal opleveren dat de
•eensgezindheid kan worden gehand
haafd en hersteld.'
De nu al weer vele dagen aanhoudende en soms zelfs drukkende warmte is
beslist niet voor iedereen een pretje, vooral niet als je met dit weer moet bre
ken in het asfalt, zoals hier in Amsterdam cn je daarbij niet alleen last hebt
van de hitte, maar ook nog van een 'welvaartsbuikje'.
Vervolg van pag. 1
kunnen de boycotters van dit jaar nog
worden opgespoord en gedwongen
worden te betalen. Dat zou dan kun
nen gebeuren door middel van een
contante betaling. Maar mogelijk
moet ook zijn de 1100 gulden nog op
ment) worden geregeld.
De KVP en ARP zijn er overigens in
het geheel niet van overtuigd dat het
collegegeld volgend jaar 500 gulden
zal moeten bedragen in plaats van
1000 gulden. Minister en staatssecreta
rissen noemen als argument de verla
ging van de drempel voor de toekom-
--*j"guig van UG uv wwauiu-
te nemen, weer in het nieuwe stelsel stige student. De heer Ter Woorst zag
van cfiiHipfinnnoiorinc» ,1 ,^1 v,«+
van studiefinanciering.
De KVP en ARP hebben ernstig be
zwaar tegen de voorgestelde verreke
ning van de 1100 gulden door minde
ring op de toekomstige studieschuld.
Het komt er immers op neer, dat over
dit studiejaar geen inschrijfgeld en
collegegeld wordt betaald. De terugbe
taling is bovendien in strijd met de
nu bestaande wet. Wel zijn KVP en
ARP er voor dat de leemten in de be
staande wet worden opgevuld.
De collegegeldverlaging tot 500 gul
den zal het rijk naar schatting 25 mil
joen gulden kosten. 'Wat ons onbe
grijpelijk voorkomt is, dat dit bedrag
niet wordt gebruikt vóór het kleuter
en lager onderwijs (kleutergeld,
schoolgeld, klasseverlaging) merkte de
heer Ter Woorst nog op.
De heren De Brauw en Van Leijen-
horst hadden nog een andere mening
over de 25 miljoen gulden. Het geld
moet ondermeer worden opgebracht
door een verhoging van de accijns op
de benzine. De heer De Brauw: 'De
kleine autogebruikers worden het
hardst getroffen, opdat de toekomsti
ge academicus minder hoeft te beta
len aan zijn eigen studie'.
Onwettig
Een volgend ernstig punt van kritiek
van de meerderheid van de Kamer
was dat de minister door middel van
een algemene maatregel van bestuur
de moeilijkheid wil ondervangen dat
de student aan het begin van het ko
mend studiejaar geen 1000 gulden be
hoeft te betalen, maar slechts 500 gul
den. Dat gaat tegen de bestaande wet
in, die dan nog van kracht is. Dat
mag nooit buiten het parlement om,
betoogde de heer Van Dijk. De heer
Ter Woorst had geen bezwaar tegen
de voorgestelde betaling, maar dat
moet dan wel wettelijk (via het parle-
15
een verslaggever
HAAG De Israëlische parle-
;aire delegatie, die sinds enkele
n Nederland bezoekt, is ontstemd
de stands, die Amnesty Internati-
ai in het Anne Frank-huis in Am-
bi lam heeft ingericht,
n van de delegatie, die gistera-
aanwezig waren op een receptie
de Israëlische ambassadeur, Ha-
Bar-on, meenden, dat deze stands
anti-Israëlisch karakter droegen,
rordt namelijk herinnerd aan het
ni schieten van een Lybisch passa-
n vliegtuig door Israëlische straal-
■1' -s, waarbij meer dan honderd
ien de dood vonden. De leden
de delegatie zijn van mening, dat
neerschieten van dit vliegtuig,
voor overigens Israël door de in-
[■«btionale organisatie voor de bur-
uchtvaart is veroordeeld, geen
and houdt met het lot van Anne
k.
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG/AMSTERDAM Op liet ministerie van volksgezondheid wordt
hard gewerkt aan een wetsvoorstel dat de fluoridering van het drinkwater moet
regelen. Hoewel aan deze nieuwe wet lang gewerkt wordt (in juni '72 zei ex-
minister Stuyt dat hij een dergelijk wetsontwerp overwoog) ziet het er niét naar
uit dat de wet nog dit jaar ingediend zal worden.
De uitspraak van de Hoge
Raad, waarbij de fluoridering
onwettig verklaard en naar
het Amsterdamse gerechtshof
terugverwezen werd, heeft
nogal wat losgemaakt: enthou
siasme bij tegenstanders van
waterfluoridering en teleur
stelling bij voorstanders er
van. Zo heeft het Amsterdam
se VVD-raadslid drs. A. Pais
op grond van deze uitspraak
al geëist dat de fluoridering
van het Amsterdamse drink
water stopgezet zal worden.
Ook twintig regionale actieco-
mité's. aangesloten bij het Ne
derlands ^entraal Comité Be-
icherming Leidingwater, heb
ben in telegrammen aan de
Amsterdamse gemeenteraad
aangedrongen op onmiddellij
ke staking van fluoridering
van het drinkwater. Het water
in een derde deel van Neder
land is op het ogenblik gefluo
rideerd.
Bij de VEWIN (de vereniging
van exploitanten van waterlei
dingbedrijven in Nederland)
is men uiteraard zeer be
nieuwd naar de afloop van de
zaak. Dr. J. Voerman, secreta
ris van het VEWIN, zei giste
ren uit een aantal gesprekken
met directeuren van aangeslo
ten waterleidingbedrijven te
hebben begrepen, dat na een
'negatieve' uitspraak van het
Amsterdamse gerechtshof, en
kele bedrijven uit zichzelf de
fluoridering zullen stopzetten,
zonder dat daaraan acties van
verontruste bewoners te pas
hoeven te komen. Hij was van
mening, dat met name in Gel
derland en Oost-Brabant de
fluoridering dan stopgezet zal
worden.
Dat stopzetten gaat heel een
voudig en kan van de ene op
de andere minuut gebeuren:
het doseringsapparaat voor de
fluoride wordt weggehaald in
de centrale.. Na een paar da
gen is alle fluoride althans
de kunstmatig toegevoegde
dan uit het drinkwater ver
dwenen. (In het drinkwater
zit van nature al een bepaald
gehalte fluoride).
Bezwaren
Het is nog niet te voorspellen
of een nieuw wetsontwerp op
de fluoridering van het drink
water het in de Tweede Ka
mer zal halen. Wel is duide
lijk dat deze wet het erg
moeilijk zal krijgen: er be
staan bij het merendeel van
de grote partijen ernstige be
zwaren tegen de fluoridering
van het drinkwater, vooral
omdat men vindt dat er alter-
aaüeve mogelijkheden zijn
(vrijwillig gebruik van fluori-
3e, in de vorm van tabletten
etc.).
De heer D. Dolman, een van
de volksgezondheids-deskundi
gen van de PvdA, meent, dat
zijn partij wel unaniem 'voor*
zou zijn. Daarmee is dat dan
wel de enige grote partij,
want zowel de KVP, als de
CH, als de AR hebben al te
kennen gegeven erg aarzelend
en zeer kritisch ten opzichte
van deze zaak te staan. Me
vrouw E. Veder-Smit was van
mening dat voor de VVD heel
belangrijk zou zijn welke al
ternatieven het wetsontwerp
biedt voor tegenstanders van
gefluorideerd water om ge
makkelijk aan drinkwater te
komen. Volgens Dolf Coppes
van de PPR, zou deze partij
wel eens in haar geheel tégen
een dergelijk wetsvoorstel
kunnen stemmen en de arts J.
Beekmans van D'66, zelf voor
stander van fluoridering van
het drinkwater, dacht dat zijn
partij over deze kwestie wel
sterk verdeeld zou zijn.
De voorzitter van de maat
schappij tot bevordering der
tandheelkunde heeft gezegd
'zeer ongelukkig' te zijn met
de uitspraak van de Hoge
Raad. 'Het is gewoon rampza
lig dat die wetsonvolkorren-
heid e: is', aldus de heer Cas-
telein. 'Dit 's werkelijk de
klok terugzetten, de aanvallen
op het gebit zijn toch al zo
veelvuldig en de tegenstanders
van fluoridering komen niet
met zakelijke argumenten. Het
is toch in diverse rapporten
van erkende gedegen instan
ties gebleken dat drinkwater-
fluoridering tandbederf tegen
gaat zonder dat er gevaren
zijn voor de volksgezondheid',
aldus de heer Castelein, die
vindt dat de tegenstanders van
fluoridering een verkeerde
weg bewandelen.
met het oog op de drempelvrees het
verschil tussen 1000 en 500 gulden
niet zo zeer.
Ergernis bleek verder te bestaan over
het feit dat het kabinet-Den Uyl de
door minister Van Veen beloofde re
geling voor het aangaan van studiele
ningen van 3.500 gulden niet zal in
voeren. Deze opzet blijkt niet te pas
sen in de bestaande plannen voor de
studie-financiering.
Drs. Van Leijenhorst kondigde "naar
anleiding van verschillende punten
van kritiek aan moties in te dienen.
De heer Van Dijk beloofde een motie
waarin wordt gesteld dat de materiële
inhoud van de 1000-gulden wet niet
door middel van een algemene maat
regel van bestuur, waarvoor de toe
stemming van het parlement niet no
dig is, mag worden veranderd. Tot
slot beloofde de heer Van Dijk een
motie met als inhoud dat het voorge
stelde beleid van de minister Van Ke-
menade en staatssecretaris Klein rond
uit slecht is.
Gisteravond laat deed de minister van
onderwijs de toezegging serieus te
overwegen om de studenten die vóór
het studiejaar 1974/75 afstuderen en
die wel de 1100 gulden hebben be
taald. voor een verrekening in aan
merking te laten komen. Deze rechts
ongelijkheid verdwijnt dan. De be
windsman betoogde dat het geenzins
zijn bedoeling is de boycotters van het
collegegeld in het gelijk te stellen.
Maar van hem kan niet gevraagd wor
den hen in één week tot betalen te
bewegen, wat minister Van Veen niet
in een jaar lukte.
Van Kemenade bestreed dat
voor de betaling in twee termijnen
een wetswijziging noodzakelijk is. Wie
dit beweert gaat uit van een enge in
terpretatie van de wet, zo zei hij.
De heer Ter Woorst deelde nadruk
kelijk mee, dat de KVP en ARP het er
niet mee; eens zijn dat in het nieuwe
stelsel van studiefinanciering elke
student een studieschuld moet aan
gaan. De KVP cn ARP willen zich
nog nergens aan binden. Ook handha
ven de twee fracties het bezwaar dat
de dit jaar betaalde 1100 gulden in
mindering moet worden gebracht op
de toekomstige studieschuld. De 1100
gulden kan ook bij de studieschuld
worden geteld.
De heer Van Leijenhorst (CHU) dien
de een motie in waarin de regering
wordt gevraagd de bestaande wet on
verkort van kracht te laten, totdat er
een integraal studiefinancierings
systeem zal zijn Ingevoerd. Bovendien
moet de regeriing meer rechtsmidde
len aanwenden om de nog niet betaal
de 1000 gulden in te vorderen.
Deze motie kreeg niet de steun van
KVP cn ARP, zodat aanneming niet
waarschijnlijk is. Dat is ook het geval
met een motie van de heer Van Dijk
(WD), waarin wordt gezegd dat de
algemene maatregel van bestuur, waar
door de betaling van 500 gulden aan
het begin van het nieuwe academische
studiejaar mogelijk wordt gemaakt, in
strijd is met de geest van de 1000-
gulden wet. De opzet is immers om
te voorkomen dat de studenten 1000
gulden moeten betalen.
De motie van de heer Leijenhorst
waarin wordt aangedrongen de moge
lijkheid te geven aan meerderjarige
studenten om tegen aantrekkelijke
voorwaarden een studielening van
3500 gulden aan te gaan, kreeg wel
de steun van KVP en ARP en verder
van DS'70 en de CHU.
