ïolda Meir bereid Premier te blijven Gevecht om de Chili spitst zich macht toe in Irvin ziet nog geen nleiding om Nixon laten voorkomen Strijd in Vietnam duurt ondanks bestand voort eznjew +++ferry versteeg uit chili+++ inde aan grote onzekerheid Droogte in Afrika Amerikaanse overvaller doodt meisje en agent Athene laat twee oud-generaals vrij Nieuwe groep extremisten moordt in Ulster Vakbondleiders boycotten een EEG-treffen '«'/KWARTET MAANDAG 18 JUNI 1973 BUITENLAND T5/K7 t AVIV, CAIRO. BEIROET (UPI, Reuter, AP. AFP) Me- nw Golda Meir heeft gisteren laten weten dal zij bereid is pre i-van Israël te blijven als dc door haar geleide Sociaal-democra- te arbeiderspartij na de algemene verkiezingen van 30 oktober haclit behoudt. haakte een einde aan de grote on- Jheid van de afgelopen maanden brief aan de secretaris-generaal Arbeiderspartij, die werd voor in op een bijeenkomst van het secretariaat. Mevrouw Meir die jaar oud is, had graag willen af- a. Het besluit, aan te blijven, is dan ook bijzonder zwaar geval lij was er echter niet in geslaagd 'haar vrienden in de partijtop te over reden, een opvolger voor haar te kie zen'. De belangrijkste kandidaten voor het premierschap zijn al enkele jaren vi ce-president Yigal Allon en minister van defensie Mosje Dajan. De laatste tijd wordt ook de mogelijkheid ge noemd, dat minister van financiën, YORK (UPI, Reuter, AFP, AP) Senator Sam Ervin, voór- van de Amerikaanse Senaatscommissie, die het republikeinse irgate-schandaal onderzoekt, hoopt dat het niet nodig zal zijn, ghuldent Nixon op te roepen om voor de commissie te verschijnen, dergelijke stap zou al te drastisch zijn. aldus Ervin. bmmissie heeft nog geen bewij- jat Nixon betrokken was bij het [ereiden of het in de doofpot pn van de affaire, aldus Ervin. 1*1 lagd naar het soort bewijsmateri- kt nodig is om Nixon alsnog op jen, antwoordde de senator: 'Ik profeet. Ik hoop dat we concluderen, dat de president de zaak was betrokken'. Uit jrhaal van Magruder over de structuur van het Witte Huis ,»ens Ervin gebleken, dat Nixon lodzakelijk.op de hoogte hoefde van de gang van zaken irmalige juridische medewerker president John Dean, heeft za- een gesprek achter gesloten gehad met aan de commissie jden advocaten. Dean, die op 30 loor Nixon werd ontslagen we- iedeplichtigheid aan het in de stoppen van het schandaal, irgen in een openbare zitting commissie mogelijk hoogge- bajte medewerkers van het Witte e grote moeilijkheden brengen, vli al/hij naar verwachting verkla- n st Nixon persoonlijk een mil- h ollar opzij liet leggen om de ze de zaak veroordeelde medewer- ;ld |m te kopen, ie :al vermoedelijk verklaren, dat de niets heeft afgeweten van de c en het plaatsen van afluister- i tuur in het Watcrgate-hoofd- he :r van de Democratische partij, ituk ir geleden. Wel zal hij bewijs- kaa aal kunnen overleggen, dat de nt 'tot aan zijn nek' betrokken pogingen om dc zaak in de le st°PPPn- ig verschijnt Dean achter geslo- uren voor de commissie onder scl van Ervin. Morgen legt hij inklaringen af in het openbaar lijn r de tv. Dean is zaterdag 'zeer een rtig' geweest, aldus een der ad- het 1 v-an de commissie, ste >erg- Lu iers voor de diefstal van het h dossier van Daniel Ellsberg, n van de Pentagon-papers, wa- komstig van het 'ovale bureau' isident Nixon, zo heeft de New idré imes gisteren gemeld. Het blad in. lit vernomen te hebben van adr n rond de Watergate-affaire'. êe leeft volgens genoemde kringen ?er ambtenaren van de Federa- ga itie verklaard dat de voormali- ang derminister van vervoer Agil ote één der organisatoren van b iraak in 1971 bij Ellsbergs n ter hem had verteld dat no ders van Nixons 'ovale bureau' Witte Huis kwamen, hte sident zelf heeft in zijn verkla- n 22 mei jl. toegegeven dat hij r d belast had met het onderzoek dig le publikatie van de geheime wei Pentagon-documentpn over de oorlog in Vietnam. Maar Nixon ontkende toen dat hij 'toestemming had gege ven voor of iets had afgeweten van onwettige praktijken, in dat verband bedreven'. Krogh heeft vorige maand als onderminister ontslag genomen. Pinhas Sapir, als compromisfiguur naar voren zal komen, vermoedelijk enkele maanden na de verkiezingen. Sapir neemt een sleutelpositie in de partijmachine in. Phantoms Amerika gaat Israël in de komende jaren nog ongeveer 80 Phantom- en Skyhawk-jachtbommenwerpers leve ren. Deze leverantie is volgens Con- greskringen in Washington een beze- w geling van de in maart tussen presi- B dent Nixon en mevrouw Meir gemaak- te afspraken. Als gevolg hiervan zijn de in het Con gres gerezen bezwaren tegen de ver koop van Phantoms aan Saoedi-Arabië en Koeweit voor een groot deel weg genomen. In Egypte is men echter tegen deze wapenleveranties aan de Arabische staten gekant, omdat zij zullen bijdra gen de Amerikaanse machtspositie in iiet Midden-Oosten te versterken, waarvan Israël zal profiteren. Gisteren hebben vier Palestijnse guer rillas een Libanees doodgeschoten toen die weigerde, met zijn auto te stoppen bij een wegversperring in Beiroet. De leiders van de guerrillabe weging hebben de verantwoordelijk heid voor het opwerpen van de weg versperring bij het stadion van Bei roet afgewezen, Twee van de vier be trokken mannen werden bij de politie afgeleverd. Verwacht werd dat het tweetal zal worden beschuldigd van moord met voorbedachte rade, waarvoor in Liba non de doodstraf kan worden gege ven. Er waren geen tekenen van represail les door het Libanese leger. Bij ge vechten tussen het leger en de guer rillastrijders zijn in mei meer dan duizend mensen omgekomen of ge wond geraakt. Een reeks Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara heeft te kampen met een moordende droogte, die honderddui zenden met dc dood bedreigd. In Opper-Volta, waar deze foto werd gemaakt, proberen een uitgemergelde koe in de schaduw te slepen. Het eens weelderige grasland is in een droge en verdorde vlakte veranderd. De stervende veestapel wordt meegenomen en men laat de dieren leegbloeden om ze tenslotte te eten. Volgens berichten sterven in een aantal Westafrlkaanse landen al tientallen kinderen de hongerdood. BERKELEY (AP, AFP) —In Berke ley in Californië heeft een overvaller zaterdag vijf personen gegijzeld, een kind van vier jaar en een politieman gedood, en nog twee mensen gewond voordat hij door de politie werd dood geschoten. De man, de 34-jarige Er- nest Silas, werd zaterdagochtend aan gehouden door een politieman, toen hi.i zich verdacht bii enkele huizen ophield. Silas schoot de agent met een p.stool dood en verschanste zich in een huis. SAIGON, PARIJS (AP, AFP, Reuter, UPI) Ondanks liet twee de bestandsakkoord voor Vietnam woedt de strijd in Zuid-Vietnam vrijwel onverminderd voort. Het Zuidvietnamese opperbevel heeft 129 bestandsschendingen binnen 24 uur gemeld. Ook de Viet Cong heeft zich wegens bestandsschendingen van SANTIAGO Na een periode van betrekkelijke rust is de span ning in Chili weer tot gevaarlijke hoogte opgelopen. De winterkou en de gebrekkige voedselvoorzie ning treffen vooral de geïrriteer de aanhangers van de marxis tische president Salvador Allen- de, die er nu meer dan ooit van overtuigd zijn, dat de econo mische en politieke problemen kunstmatig in het leven worden geroepen door de rechtse opposi tie, de 'fascistische momios' (mummies), die hun privileges zien afkalven. De verharde oppositie van nationalen en christen-democraten die door middel van een goed georganiseerde zwarte markt veel minder met deze problemen kampen wijst op de weergaloze inflatie, die in mei alleen al 1.4 pet bedroeg, en eist het aftreden van de 'onbekwame' regering-Allende, alsmede de verdrijving van de 'linkse horden', teneinde het vaderland te redden. In het algemeen wordt de waarheid wellicht het meest benaderd met de vaststelling, dat de huidige politieke en vooral economische problemen in Chili goeddeels worden veroorzaakt door de moordende machtsstrijd tus sen links en rechts, tussen de Unidad Popular en de oppositie, tussen arm en rijk. De afgelopen week werd deze con flictsituatie nog eens toegespitst door stakende kopermijnwerkers van de reusachtige El Teniente-mijn op onge veer honderd km. ten zuiden van San- -r Ï''P;'"V; 'v-v'; Chileense carabinieros (oproerpolitie) zijn dit weekeinde in actie gekomen tegen met elkaar slaags geraakte betogers. In de Ahumadastraat, in het winkelcentrum van de hoofdstad Santiago werden de demonstranten met wolken traan gas verdreven. Volg pagina 1. Santiago vergeefse pogingen de mijn werkers uit de stad te weren. Vrijdag, toen de ontknoping werd ver wacht, ontvouwde zich in Santiago het volgende scenario: 's morgens vroeg bezetten duizenden zingende middelbare scholieren met rode vlag gen en revolutionaire spandoeken het grote plein voor het Moneda-paleis. Het geheel lijkt nog op een vrolijk circus. Langdurige vlaggenparades en massale rijdansen, terwijl aan de ran den van het plein getraliede bussen, volgeladen met gehelmde carabineros. overbodig lijken. Maar al snel wordt de situatie grimmiger. Gehelmde link se stoottroepen met zakdoeken voor de mond en gewapend met lange stok- de ntlcrson bezoekt Brenjew re- uni g een massage-instituut, die in i d emlin 'de kliniek' wordt ge- ir r ei dse kringen in Moskou is ver- vanjdat de Russische politie giste- joodse activisten heeft gear- Volgens westerse kringen de Russische autoriteiten be- zijn voor eventuele joodse be ha i. die zouden moeten samen- lik met soortgelijke manifestaties elij] "'ngton. Gisteren is daar een luc !toging gehouden tegen de be- r van joodse emigratie uit de Jnje naar Israël. Zeven joodse !n d'e in de Sowjet-Unie een togi toking houden omdat zij niet 'aël mogen, hebben een beroep mi °P de wetenschappelijke we nd11 te steunen bij hun pogingen jitlite kunnen emigreren. getroffen. Maar al snel weten honder den carabineros met bullepezen en een overmaat aan traangas beide groepen te scheiden. Vooral aan oppositionele zijde vallen vele tientallen gewonden. Tegelijkertijd moeten overwerkte ca rabineros in actie komen op de ter reinen van de katholieke universiteit en de universiteit van Chili waar de linkse en rechtse studenten elkaar uit dit leven pogen te ontslaan. Intussen heeft Allende in het diepste geheim een gesprek met enkele leiders van de stakende kopermijnwerkers. Het grootste gevaar is nu geweken. Als het donker wordt, beloven de vak honden Allende, dat de arbeiders de hele nacht het Moneda-paleis 'dat ook ons huis is' tegen de 'fascisten' te zul len verdedigen. Terwijl het blijft stort regenen verdringen enkele duizenden doorweekte arbeiders zich rumoerig rondom grote vuren die voor het pa leis zijn ontstoken. Drie draglines blijven voor de ingang geposteerd Almeyda tiago. Deze 'eiite-arbeiders' die aan zienlijk meer verdienen dan de door snee-arbeider in het land, werken nu al twee maanden niet, om de benarde regering-Allende een loonsverhoging af te dwingen. De oppositie heeft deze mijnwerkers nu plotseling 'ontdekt' en om duidelijk politiek-opportunisti- sche redenen in de armen gesloten. Mijnwerkers "laïne Gr tow York Times stond gisteren fS'na-grote advertentie van de ie van het Oekrainse Congres •rika', waarin aandacht werd d voor de 'onderdrukking* in 'aine. De ondertekenaars, waar een vijftigtal Amerikaanse aren. spreken van 'volken- 'russificering' en noemen journalisten en geleerden 'e Oekraine gevangen zitten. Afgeslopen woensdag begonnen zo'n 5000 mijnwerkers onder auspiciën van de oppositie gewapend met ijze ren staven en dynamiet een mars naar het presidentiële paleis in Santi ago om hun eisen met geweld kracht bij te zetten. Talrijke oppositiegroepe ringen sloten zich bij hen aan. Tege lijkertijd mobiliseerden vakbonden en linkse studentenorganisaties hun aan hang in de hoofdstad om de 'fascisti sche vijanden van de arbeidersklasse' warm te ontvangen en de 'volksrege ring van de Unidad Popular' te verde digen. De carabineros ondernamen op instructie van de burgemeester van ken paraderen over het plein en door de straten in de directe omgeving van het paleis. Intussen arriveren talrijke bussen met revolutionaire leuzen scanderende arbeiders uit de voorste den van Santiago. En met vele tien tallen vrachtauto's, tractoren, vuilnis wagens en zelfs draglines barricade ren arbeiders de omgeving van het Moneda-paleis. Omstreeks het middaguur verschijnt Allende onder oorverdovend gejuich van de menigte een moment op het balkon. Kort daarna begint het hard te regenen, voor het eerst sinds lange tijd. Intussen zijn de kopermijnwer kers samen met oppositionele scholie ren, studenten en ultra-rechtse stoot troepen van de beweging Patria y Libertad doorgedrongen op de Alame da, een brede weg op slechts korte af stand van het presidentiële paleis. Felle gevechten breken uit tussen stoottroepen tussen links en rechts. Er wordt niet alleen met stenen ge smeten en met stokken geslagen, maar zelfs geschoten en met een enkele staaf dynamiet gegooid. De 23-jarige student Milton Silva wordt dodelijk Intussen hebben we op het ministerie van buitenlandse zaken aan hetzelfde plein een gesprek met Clodomiro Al meyda, tot maart minister van buiten landse zaken, nu reorganisator van Allende's socialistische partij, tevens president van het economische comité dat de werkzaamheden van vijf minis teries coördineert, en door sommigen al getipt als de voornaamste kansheb ber om Salvador Allende in 1976 op te volgen. Hij zegt: 'De toestand is ge vaarlijk geworden. Ik geloof, dat we nu een van de meest intense en toege spitste periodes in de sociale strijd van de laatste jaren meemaken'. Zijn de mogelijkheden om de sociale revo lutie verder door te voeren binnen het bestaande legale kader nu uitge put? Almeyda: 'De raditionele legali teit in Chili is erg sterk, maar wordt steeds minder geschikt om als kader te dienen voor de strijd van het volk. We zijn nu dan ook op weg in de richting van een revolutionaire legali teit. Dat is trouwens een proces, dat in de jaren wintig en dertig is be gonnen'. Eduardo Frei ziet hij niet meer: 'Tij dens de laatste nationale vergadering van de christen-democraten in mei werd een uiterst rechts bestuur geko zen. Hierdoor zijn de mogelijkheden tot samenwerking nihil geworden. Wat niet betekent, dat een minder heid van de christen-democraten geen belangrijke rol zou kunnen spelen in het huidige revolutionaire proces'. Almeyda deelt niet de opvatting van de meest radicale delen van de Uni dad Popular, dat een intensivering van het revolutionaire tempo nu noodzakelijk is om meer vat te krij gen op de economie, die nu nig voor een belangrijk deel door de oppositie wordt beheerst en gesaboteerd. Al meyda: 'Er zijn mensen die geloven dat je grotere economische macht kunt vormen door radicalere economi sche maatregelen te nemen. Dat ge loof ik niet. Eerst moeten we de poli tieke macht die we nu hebben beter gebruiken. Er zijn van onze kant nog te veel aarzelingen. Er is een marxis tisch axioma, dat je geen revolutie kunt maken zonder een krachtige lei ding. Het volk voelt dat zo'n leiding momenteel ontbreek Als we daarom de eenheid tussen de socialistische partij en de communistische partij binnen de Unidad Popular zouden kunnen vergroten, zouden we al een stuk verder zijn'. Steunbetuigingen Voelt hij zich gesterkt door de nog steeds hoorbare steunbetuigingen van arbeiders buiten? 'Natuurlijk is dat een stimulans. Er is geen politiek mogelijk zonder de steun van de mas sa'. Maar bent u niet bang dat deze acties op straat tot nieuwe botsingen zullen leiden? Almeyda: 'Er komt een moment dat het onmogelijk is een be slissende botsing tussen links en rechts in de strijd om de macht te voorkomen en ik geloof zelfs dat zo'n botsing noodzakelijk zal worden'. De volgende morgen verlaten de laat ste arbeiders Ket plein voor het Mone da-paleis, waarna de schoonmaakploe gen aan de slag gaan. De linkse och tendbladen melden in donderkoppen: 'Het volk weerstaat de fascistische aanslag'. De rechtse pers: 'Linkse hor den en carabineros terroriseren Santi ago' Dit weekeinde bespreken de par tijden de resultaten. En een volgende ronde zal zeker volgen. de tegenpartij beklaagd. Lé Doec Tho, de Noordvietnamese on derhandelaar die met Nixons adviseur Kissinger het tweede bestandsakkoord tot stand bracht, heeft Saigon zater dag van ernstige bestandsschendingen beschuldigd. Tho zei dat Saigon blijft weigeren 'voldoende bekendheid te geven aan de order om het vuren te staken' en dat zij de luchtaanvallen voortzet. Het nieuwe akkoord werd za terdag van kracht. Canadese leden van de internationale controlecommissie in Vietnam hebben bericht dat gisteren twee helikopters van de commissie zijn beschoten. Een der toestellen werd geraakt, maar kon aan de grond worden gezet. Er vielen geen slachtoffers. De helikopters wer den beschoten tijdens een vlucht bo ven door Viet Cong beheerst gebied. Het gebeurde in de buurt van An Loc op 100 km ten noorden van Saigon. China heeft gisteren zijn instemming betuigd met het aanvullende Ameri- kaans-Noordvietnamese bestandsak koord. Het Chinese Volksdagblad zei in een hoofdartikel dat het vorige week getekende akkoord een werke lijk bestand in Vietnam zal waarbor gen. Het werd 'een nieuwe overwin ning voor het Vietnamese volk' ge noemd. PILOTEN Het Noordvietnamese persagentschap heeft uit Cambodja bericht dat de Ro de Khmer (de Cambodjaanse verzets beweging) vorige maand vijftien Ame rikaanse piloten in Cambodja gevan- fen heeft genomen. Dat was gebeurd bij overvallen op bases van Cambod jaanse regeringstroepen. ATHENE (Reuter, AFP) Twee ge pensioneerde Griekse generaals, die vorige maand in verband met de ont dekking van een verzetsorganisatie waren aangehouden, zijn op vrije voe ten gesteld. Het zijn luitenant-gene raal Andreas Vardoelakis en generaal- majoor Panoergias. Zij waren destijds al met pensioen gestuurd wegens hun aandeel in de mislukte staatsgreep van eind 1967 tegen het kolonels-regi me. De nu afgezette koning Constan- tijn vertrok na deze mislukte coup naar Rome. Een commissie van Griekse politici uit de periode voor de kolonelscoup heeft gewaarschuwd dat het huidige bewind een 'presidentiële dictatuur' heeft voorgesteld met de omzetting van de monarchie in een republiek. De commissie, die opereert onder de naam 'commissie voor het herstel van de democratische rechtsstaat in Grie kenland' staat onder voorzitterschap van oud-premier Panayotis Kanello- poelos. BELFAST (Reuter. UPI, AP) De Ulster Vrijheidsstrijders (UFF)', de jongste organisatie van Noordierse protestantse extremisten, heeft dit weekeinde twee rooms-katholieken vermoord. Dit heeft de politie in Bel fast meegedeeld. De UFF heeft de po litie latc'n weten verantwoordelijk te zijn voor de dood van de 25-jarige Jo seph Kelly, die gisteren vermoord werd gevonden. Zaterdag was het lijk van de 17-jarige Daniel Rouse aange troffen, waarna de UFF eveneens had gemeld de moord te hebben gepleegd. UFF-leden hebben bericht dat zij 'drie' rooms-katholieken hebben ge dood uit wraak voor de dood van de 18-jarige Michael Wilson, de zwager van Tommy Herron die een topman is van de Ulster Defense Association (U- DA), eveneens een protestantse extre mistenbeweging. Wilson werd vrijdag vermoord gevonden. Volgens de1 UDA heeft de IRA de moord gepleegd. Door de politie wordt hieraan getwijfeld. Wilsons huis lag raidden in protestantse ge bied, waar IRA-leden zich zelden la ten zien. Volgens de politie zou de huis lag midden in protestantse ge- genstanders van UDA-leider Herron kunnen zijn. Herron is in vlugschrif ten herhaaldelijk uitgemaakt voor 'communist' en 'vriendje van de IRA' omdat hij voor betere betrekkingen tussen rooms-katholieken en protes tanten in Ulster had gepleit. Kortgele den heeft Herron zich kandidaat ge steld als Noordiers parlementslid. Wilson zou zijn gedood omdat Her ron, die in hetzelfde huis woont, niet thuis was. Maar Herron zelf zou het doelwit van de moordenaars hebben moeten zijn. De Noordierse politie zoekt nog naar de derdd rooms-katholieke die, naar de UFF heeft verklaard, uit wraak is doodgeschoten. ROME (Reuter) Europese vak bondsleiders hebben in Rome besloten tot een boycot van de EEG-conferen- tic over het sociaal beleid, die op 28 juni in Luxemburg gehouden moet worden. De EEG had vertegenwoordi gers van vakbonden, werkgevers en regeringen uitgenodigd om ten behoe ve van de Europese commissie hun vi sie op een Europees sociaal beleid te geven. Het bestuur van de Europese confe rentie van vakbonden heeft tot een boycot besloten omdat ook vakvereni gingen van hoger personeel voor dc conferentie zijn uitgenodigd. Het be stuur meent dat deze vakverenigingen alleen een waarnemers-status mogen hebben. Duikboot in nood WASHINGTON (UPI) —Een kleine onderzeeboot die voor wetenschappe lijk onderaoek wordt gebruikt, be vindt zich op 110 meter diepte voor de kust van Florida in de VS in nood en kan niet meer bovenkomen. Aan boord bevinden zich vier man. Ber gingsvaartuigen zijn onderweg om hulp te verlenen. Wat er met het scheepje dat 6,5 meter lang is, is ge beurd, weet men niet. De vier man kunnen het twee dagen onder water uithouden. Aardbeving* bij Japan NEMOERO (UPI) - In de Stille Oceaan ter hoogte van het Japanse eiland Hokkaido heeft zich een aardbeving voorgedaan die de zwaarste van dit jaar in dit gebied wordt genoemd. Er zouden zich geen persoonlijke onge lukken hebben voorgedaan. De bewo ners van het Japanse kustgebied zijn gewaarschuwd voor een vloedgolf. Duizenden Japanners renden in pa niek de straat op toen de aardkorst in beweging kwam. Spaanse bisschop BILBAO (UPI) Aartsbisschop An tonio Anoveros van Bilbao heeft ge weigerd vier priesters terecht te laten staan voor een politieke rechtbank. In kerkelijke kringen te Bilbao, waar dit zondag werd meegedeeld, liet men we ten dat mgr. Anoveros een beroep heeft gedaan op het Concordaat tus- .•en Spanje en het Vaticaan, waarin staat dat priesters niet in het open baar berecht mogen worden zonder toestemming van hun bisschop. Nordhorn rustig NORDHORN (ANP) De NAVO-ba- sis Nordhorn-Klausheide die donder dag door de oproerpolitie met harde hand werd ontruimd, heeft zondag enorme belangstelling getrokken. Vol gens de politie hebben wel 10.000 mensen de versperring van de brug gen bekeken. Overigens is het nog steeds onrustig bij deze versperring. 'W-at zeg je: je hebt de paal weg laten halen om hem te laten verven?'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 7