Geen linkse vogels en
geen rechtse rakkers
een krent?
Een appèl van ds. A. M. Lindeboom
Beperkt pausambt bij
hereniging kerken
Oud-leden VVDM
vragen gratie
Anglicaanse kerk
verkoopt aandelen
Gedood bij botsing
DERK DE VRIES
Agressie in en om het gezin
Vragen over sociale
voorzieningen voor
zendingswerkers
Pseudo-heils-
verwachtingen
Beroepings-
werk
Boekenetalage
TROUW/KWARTET VRIjaAG 13 JUNI 1973
KERK/BINNENLAND T2/K»
Ds. Spijkerboer c.s. schrei en een boekje
door A. J. Klei
De mens ziet aan wat voor ogen
is en toen dr. A. A. Spijkerboer
onlangs op de krant kwam en zijn
ingezonden stuk (men weet: hij
heeft de pen van een die vaardig
schrijft) uit een hippe schouder
tas viste, vroeg een collega van
mij: wie is die linkse vogel? Ik
zei: dat is geen linkse vogel,
maar een rechtse rakker.
Dat antwoord was er naast. Ds. Spij
kerboer is geen linkse vogel, ondanks
die tas, maar ook geen rechtse rakker,
ondanks zijn zéér kort geknipt haar.
Hij was een PvdA-er van het eerste
uur, maar toen hele ladingen domi
nees het bij de confessionele partijen
wel bekeken hadden en zich stortten
in de armen van de ppr, verhuisde ds.
Spijkerboer naar de arp. Hij vindt,
om nog iets te noemen, dat er rare
wildebrassen in de kerk rondsjouwen,
maar hij applaudiseert niet voor het
getuigenis (van Van Niftrik c.s.).
Toch staat hij er in die hoek van de
kerk goed op, want hij mag na het
overlijden van professor Van Niftrik
de kroniek in Kerk en Theologie
schrijven. Je zou hem het best kun
nen aanduiden als: onafhankelijk-con-
fessioneel, maar ds. Spijkerboer is
niet erg op naamkaartjes gesteld.
We houden het er in elk geval op dat
ds. Spijkerboer onmodieus is. Hij
heeft, samen met andere niet-linkse
vogels en niet-rechtse rakkers: D. B.
v. d. Waals (voorlichtingsambtenaar
Van een verslaggever
UTRECHT Tien oud-leden van de
VVDM (Vereniging van dienstplichti
ge militairen) die veroordeeld zijn
voor het organiseren van een sit-
down-staking in de kazerne te Wezep,
hebben besloten een nieuw gratiever
zoek in te dienen. De tien zijn door
militaire instanties veroordeeld tot
straffen van drie tot zes weken. Zoals
de zaken er nu voorstaan moeten de
tien hun straffen uitzitten in burge
gevangenissen, omdat ze inmiddels zijn
afgezwaaid.
LONDEN De Centrale financiële
commissie van de anglicaanse kerk in
Engeland zal haar 70.000 aandelen in
de Consolidated Gold Fields Ltd ver
kopen. De Consolidated Gold Fields
Ltd heeft zijn grootste belangen in
Zuid-Afrika. De waarde der 70.000
aandelen beloopt momenteel ongeveer
1,25 miljoen gulden. De aandelen der
anglicaanse kerk in ondernemingen in
Zuid-Afrika werden voorwerp van dis
cussie tijdens de generale synode der
kerk in februari.
Trouw
Kwartet
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Dagelijks bestuur B Bol. Den
Haag; cl', c Bleumink. Paters
vw!de; mr. G. C van Darn.
Nootdorp: W. A Fibbe. Rot
terdam: J. Lanser, Utrecht;
drs. J. W de Pous, Den Haag;
J. Smallenbroek. Wassenaar.
Overige leden van het alge
meen bestuur: K. Abma, Am
sterdam; H A. de Doer, IJmui-
den; Th Brouwer. Assen; mr.
dr. J. Donner, Den Haag; J.
van Eibergen. Schaarsbergon;
mr. K ven Houten, Wapenin
gen; ds C. I Hyikema, Bitt-
hoven; Jac. Hijsen, Delft;
mevrouw M C. E Klooster
man- Fortgens. Voorschoten;
mevrouw J G Kraavevnlj-
Wouters Heeitiugowaard;
prol. dr. G N l immens.
Kaarden, ds F. H Lands
man. Den Haag. H de Mooi|
Ri|nsburg. H Ottevanqer, Bui
tenpost; mr dr J Orinqa
Lunteren. H. H. Weminers.
Den Haag; drs. R. Zijlstra.
Oosterland (Zld
Directie:
Ing O Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga.
Hoofdkantoor BV De
Christelijke Pers. N 2.
Voorburgwal 276 28U,
Adam. Poslbus 859
Telefoon 020 22 03 83
Postgiro: 26 92 74 Bank
Ned Midd 8ank (rek nr
69 73 60 768) Gem giro
X 500
te Zutphen), H. W. de Knijff (her
vormd predikant te Spijkenisse), M.
G. L. den Boer (hervormd predikant
te Utrecht) en P. Hijmans (leraar Ne
derlands in Eindhoven) aan de wieg
gestaan van het verleden jaar septem
ber in Utrecht gehouden hervormd
congres. Daar kwam de vraag aan de
orde: wat houdt het nu precies in,
een belijdende kerk te zijn? Maar de
discussies moesten vooral niet gaan
langs de welgebaande wegen van ver
halen over horizontalistisch en verti-
calistisch, in toespraken van getuige
nismannetjes en anti-getuigenis-man
netjes.
Ds. Spijkerboer en zijn medestanders
pikken deze tegenstelling niet. Dit be
tekent vooral niet dat zij goeiig in
het midden lopen, nu eens links over
de bol aaiend en dan weer rechts
toeknikkend. Nee, ze wijzen het getui
genis af omdat, zoals ds. Spijkerboer
het formuleert, je daaruit niks anders
leest dan: de belijdenis, -en: op-de-
plaats-rust. Maar allerlei activisme dat
de belijdenis van de kerk op z'n best
een eerbiedwaardig curiosum vindt,
krijgt evenmin een kans bij de men
sen van dat hervormd congres van
toen.
De heer Van der Waals zegt het zo:
zowel de mensen van het getuigenis
als de tegenstanders van dat stuk zeg
gen dat maatschappijkritiek wettisch
is. De eersten vinden dat verkeerd, de
tweede groep waardeert het positief.
Maar voor beide partijen geldt dat de
wet niet verstaan wordt als Gods aan
spraak op je héle leven. Op deze ma
nier gaan linkse noch rechtse van
zelfsprekendheid er aan, -net zo
min trouwens als de vanzelfsprekend
heden van de (discussiërende) domi-
Ik haal dit uit een pas uitgekomen
boekje van ds. Spijkerboer c.s. Het
heet 'Een staf om te gaan', naar
Noordmans' woord dat de belijdenis
geen stok is om te slaan, maar een
staf om te gaan (het is een uitgave
van Ten Have in Baarn; 106 pag.,
prijs tien gulden). Waarom eigenlijk
dit boekje? Het hervormd congres is,
eerlijk gezegd, een flop geworden
Ds.Spijkerboer verbetert: het is niet
van de grond gekomen. Akkoord,
maar denkt hij dat de mensen nu wel
op dit boekje zullen afvliegen?
Ds. Spijkerboer: we hebben nu opge
schreven wat we toen hadden willen
zeggen en het is bestemd voor ieder
belijdend kerklid.
Wat hebben Jullie te zeggen?
Ds. Spijkerboer: het getuigenis maakt
niet duidelijk wat het in politiek en
maatschappelijk opzicht betekent de
weg van het belijden te gaan en wij
proberen dat wèl te doen.
Ook praktisch?
Jazeker. Belangrijk is dat je de men
sen duidelijk maakt dat je niet God
kunt dienen en de mammon. We zou
den vanuit de kerk vormen moeten
ontwikkelen, waarin de mensen als
geméénschap met de produkfcie bezig
zijn en waarbij het maken van winst
niet voorop staat. De maatschappij is
een ziek lichaam, de kerk is als 't
goed is daarin een gezonde cel. En als
je vraagt: hoe merk je dat? dan zeg ik
dat de kerk moet tonen dat je niet
mee hoeft doen met de vervuiling van
het milieu, met het collectieve winst
bejag, met
Stop! Wat heeft de belijdenis hiermee
nou rechtstreeks te maken?
Wie z'n geloof belijdt, die belijdt dat
er in Christus iets volstrekt nieuws in
de wereld is gekomen. En dan zal er
in het leven van die kerk ook iets
van dat nieuwe zichtbaar moeten wor
den.
Maar ik zie nog geen verband tussen
het belijden en een actie om, pak
weg, lege wijnflessen niet her en der
te laten slingeren.
Wij gillen niet tegen de regering of
tegen de kapitalisten, wij vragen: hoe
kan dat verband in de gemeente zelf
duidelijk gemaakt worden. De Knijff
zegt het erg kernachtig in ons boek
jehier is het, op pagina 63: 'De
kerk kan zich in haar prediking dan
ook niet genoeg moeite geven, om dit
duidelijk te maken: dat ik de vervui
ler ben van het milieu, dat ik atoom
bommen tot mijn beschikking heb,
dat ik mijn part bijdraag tot de meer
dan drieduizend verkeersdoden, dat ik
hongerende mensen uitbuit. De predi
king moet de problemen tot op perso
nalistische afmetingen durven verklei
nen om duidelijk te maken, waar de
schuldige zit. En aangezien deze
schuldige een door God geoordeeld en
behouden zondaar is, zal hij de vrij
heid mogen aanvaarden om (al komt
hij nooit boven die conditie van ge
rechtvaardigde zondaar uit) niet in
de zonde te blijven liggen en 'vrome
lijk tegen de zonde, de duivel en zijn
ganse rijk (te) strijden en (te) over
winnen' (gebed uit het oude doopfor
mulier).'
Ik wou nog even terug naar die ge
meenschappelijke manier van produ
ceren, zonder winstbejag en zo: is het
geen romantisch ideaal te denken, dat
de kerk ooit met zoiets voor de dag
zal komen?
Ik zie niet in waarom de Kerk niet
een kibboets in de IJsselmeerpolder
zou beginnen.
Dat is toch onmogelijk
Laat ze me dan maar vertellen waar
om dat onmogelijk is! Maar wat ik
wil zeggen is dit: de kerk moet niet
afwachten of anderen wat gaan doen.
Kerk en wereld liggen niet in eikaars
verlengde. Wel geldt dat wat de kerk
doet tot heil van de wereld moet zijn.
En steeds met dc vraag voor ogen:
wat houdt het concreet in, belijdende
kerk te zijn.
(ADVERTENTIE)
De redactie behoudt zich het recht
voor ons ter opname in deze rubriek
ontvangen meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859,
Amsterdam.
Amalrik
In Tr./Kw. las ik een stukje met de
vraag om brieven naar Rusland te
sturen over Amalrik. Ik wil dat uit
drukkelijk niet doen. Niet omdat ik
het niet ook heel naar vind, maar om
dat in dezelfde krant ook iets staat
over Griekse gevangenen, die gemar
teld worden, over de gevangenen van
Thieu in tijgerkooien en buffelkooien.
Is dat wèl rechtvaardig?
Wassenaar
Hilde Slotemaker
Gezinstarief
Uit de uiteenzetting van het stukje
over het gezinstarief van Tr/Kw van
8 juni. kan de volgende conclusie ge
trokken worden: een gezin, ongeacht
het aantal kinderen onder de 20 jaar,
of zij verdienen of hiet kan voor 50,-
per jaar op een gezinskaart reizen op
het tarief van twee personen. De
hond kan ook gratis meereizen. Men
heeft dan ook nog een dag gratis rei
zen waarheen men maar wil in Neder
land. Een gezin van twee personen
met hond kan deze gezinskaart ook
nemen, betaalt dus voor de hond
50,- per jaar, en heeft clan ook een
dag gratis reizen. Betaalt dus ook het
tarief van twee personen. Voor een
gezin van twee personen heeft deze
gezinskaart dus geen zin.
Den Huag
R. G. Kok
VENLO De 31-jarige M. Franssen
uit Oeffeit is gistermorgen bij een in
haalmanoeuvre gedood op de rijksweg
Venlo-Nijmegen. Het ongeluk gebeur
de onder Bergen. Twee mede-inzitten
den werden zwaar gewond. De auto
van de heer Franssen kwam frontaal
in botsing met een vrachtwagen.
Is een Derk de Vries roker
Integendeel. Hij is een man
die de goede dingen van het
leven waardeert. Een man met
gevoel voor kwaliteit. Hij weet de
fijne smaak en goede geur van
Derk de Vries op prijs te stellen. En
hij voor Derk de Vries sigaren
minder betaalt, komt hem goed uit.
een warme vriendschap waard!
Dit is een van de cartoons van Arend van Dam uit het boekje 'Agres
sie in en om het gezin', dat de interkerkelijke gezinsweekcommissie
heeft samengesteld. Onder aanvoering van ds. C. van Gelder, secreta
ris van de commissie, werkten aan het boekje mee: dr. J. P. A. Zuid
geest (over: gezonde en verziekte agressie,), drs. J. Lievense (een
sinaasappel en een dubbeltje,), dr. J. Rinzema (een agressieve God?),
I. Hegener (agressie binnen de grenzen van het hollandse huisge
zin), drs. A. G. van Melle (agressie op school) en dr. Zuidgeest (de
agressie-bevorderende omgeving). Het boekje kost ƒ3,95 (te bestel
len bij de gezinscommissie, De Horst 5, Driebergen).
BERLIJN KNA) Bij een hereni
ging van protestantse en katholieke
christenen is het mogelijk dat de paus
zijn primaatschap voor de katholieke
kerk ten volle handhaaft, zonder dat
dit primaatschap 'op dezelfde wijze'
over de gehele herenigde christenheid
wordt uitgestrekt. Deze mening po
neerde bisschop Tenhumberg van
Mlinster tijdiens de Pimkstergebeds-
wee'k in Berlijn, waaraan hij samen
met de secretaris-generaal van de We
reldraad van kerken, dr. Philip Pot
ter, deelnam.
Als model vcor de hereniging van ka
tholieken en protestanten noemde hij
de huidige verhouding tussen Rome
en de geünieerde kerken van het Oos
ten. Het doel der oecumene mag vol
gens bisschop Tenhumberg niet een
fusie der beide belijdenissen zijn,
doch veeleer een hereniging d.w.z.
J
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De KVP-Kamerleden
mevrouw Gardeniers-Berendsen, Kleis-
terlee en Hermsen dringen er bij de
staatssecretaris van sociale zaken op
aan, dat zendelingen en missionaris
sen ook kunnen profiteren van de
ziektewet en de wet op de arbeidson
geschiktheidsverzekering. De Kamerle
den willen, dat deze mensen, 'die zich
belangeloos vaak jarenlang in dienst
van hun medemensen hebben gesteld'
worden geholpen, zoals elke andere
Nederlander. Zij vragen aan de staats
secretaris het overleg over deze zaak
te beginnen met de minister van ont
wikkelingssamenwerking, van CRM cn
met de particulier initiatief.
Ook dringen de Kamerleden aan op
een onderzoek naar de vraag of de
zendingsorganisaties niet meer in
staat zijn de verschuldigde premies op
te brengen voor de arbeidsongeschikt
heidswet en de ziektewet
van twee onderscheiden kerkgemeen
schappen, die haar eigenheid behou
den.
Letterlijk verklaarde de bisschop:
'Wanneer wij het gevaar van een
geestelijke verarming vermijden wil
len, dat bij een samenvloeien der ge
groeide vormen van kerkelijk leven
zou kunnen ontstaan, dan mag ons
doel niet een fusie van confessies zijn
maar de hereniging van kerkelijke li
chamen. Ik zeg dit niet onder de
dwang der verhoudingen, omdat een
rekatholisering in de zin van een be
kering van alle evangelische christe
nen tot het katholieke christendom
onbereikbaar is. Het is veeleer mijn
overtuiging, dat vormen van kerkelijk
leven, die door de eeuwen zijn ge
groeid en zich op hun wijze vrucht
baar hebben getoond, van God geze
gend zijn. Daarmee billijk ik niet de
status quo der scheiding in het Li
chaam van Christus.
Het meet een gezondmaking, een he
ling zijn door samenvoeging der ge
scheiden leden en kerken. Maar daar
bij moeten de leden der verschillende
kerkelijke gemeenschappen zichzelf
blijven. Zij moeten met dat gene wat
hun eigen is de anderen verrijken en
op hun beurt in de eenheid door de
andere kerken vervolledigd en ver
rijkt worden.'
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT 'Naarmate het 'ge
loof in de God der Openbaring
slijtage-verschijnselen vertoont,
worden de pseudo-heilsverwach-
tingen rondom een kabinet met
een ander beleid groter.' Aldus
een van de stellingen van ds. XV.
Balke uit Bodegraven. Donder
dagmiddag promoveerde hij aan
de rijksuniversiteit te Utrecht
op het proefschrift 'Calvijn en
de doperse radicalen'.
door prof. dr. D. Nauta
Bezmt eer gij begint. Dit is min of meer de strek
king van het boek dat ds. A. M. Lindeboom publi
ceerde en hier door mij moet worden besproken.
Hij doelt daarmede op het mogelijk samengaan
van de Gereformeerde Kerken met de Hervormde
Kerk. Het kader waarin hij zijn boek heeft gezet,
is ruimer. Zelf spreekt hij van een appèl op de
gezamenlijke kerken van de Gereformeerde Ge
zindte, een appèl dat hij deed uitgaan in twee
delen. Het eerste verscheen in het najaar van 1972
onder de titel: geestelijk arm; het tweede dat nu
afzonderlijk ter bespreking ligt, heeft tot titel: in
Jezus ingedoopt. Het appèl richt zich wel tot de
bedoelde gezamenlijke kerken en in het 'Woord
vooraf' van het eerste deel werd wel aangekondigd
dat 'de kleinere kerken' pas goed in het tweede
aan bod zouden komen. Maar de behandelde stof
is toch vrijwel geheel ontleend aan de kwesties
waarbij dc Gereformeerde en de Hervormde Kerk
speciaal betrokken zijn.
Dit tweede deel moei in onmiddellijke samenhang
met het eerste worden gelezen en kan alleen
zo goed worden verstaan. Daarom valt het te be
treuren dat beide niet tegelijk zijn verschenen cn
liefst samen in één band waren opgenomen. Nu
toch tot splitsing werd besloten, had een verwij
zing naar het 'Woord vooraf' in het eerste, deel
niet mogen ontbreken. De auteur wilde volgens
zijn zeggen enige voorlichting geven over de ge
zamenlijke kerken van de Gereformeerde Gezind
te; deze vormen, ondanks bepaalde tegenstellingen,
toch een zekere eenheid; het zou volgens hem van
belang zijn, dat zij onder elkaar die tegenstellin
gen te boven wisten te komen om zo mee voor
andere kerken veel meer te kunnen betekenen.
Blijkbaar moet zijn boek voor het bereiken vai
dat begeerde doel een bijdrage leveren
Er wordt hier ongetwijfeld heel wat informatie
verstrekt: duidelijk en degelijk, op grond van ds
beschikbare feitelijke gegevens, met vermijding
van alle oppervlakkige of eenzijdige benadering
der stof. De uiteenzetting van de auteur over de
kwestie van verbond en doop die in de jaren
veertig aanleiding opleverde voor een ernstig con
flict: zijn relaas over het optreden van professor
Schilder in dat conflict; zijn betoog inzake de
kwestie van het lidmaatschap van de Hervormde
kerk op grond van geboorte en die omtrent de
volkskerk om enige voorbeelden te noemen
verdienen onder de aandacht te worden gebracht
van menigeen die tegenwoordig over dergelijke
zaken spoedig gereed staat met het uitspreken van
een oordeel. Ik kan daarom niet anders wensen
dan dat het boek in handen van velen zal komen
en met ijver zal worden gelezen.
Een voordeel van het boek is ook dat de auteur
een duidelijk standpunt inneemt en daar vrij
moedig en zonder reserve voor uitkomt. Hij spant
zich daarbij tegelijk in om aan degenen die door
hem bestreden worden, zoveel mogelijk recht te
doen wedervaren, zoals ten opzichte van de op
vattingen van professor Kuitert. Een vergissing die
door hem in zijn eerste deel op dat punt werd
begaan, wordt hier in een bijlage zonder enige
terughouding vermeld en hersteld. Hij toont zich
een eerlijke bestrijder te zijn. Ik voeg er nog aan
toe dat hij door het gehele boek heen er naar
streeft zijn betoog te staven met verwijzing naar
plaatsen in de Bijbel. En dat niet op de klank af
of op een goedkope wijze. Hij tracht steeds zijn
inzichten en opmerkingen te funderen op wat de
nns voorhoudt om daarnaar heel ons leven
- handelen te richten. Het is ook om
LOKALE OMROEP
het bestuur van de ARP in Zoeter-
meer heeft o.i. een bijzonder terecht
standpunt ingenomen ten aanzien van
de proefuitzending lokale omroep in
die plaats. Niet genoeg kan immers
die tendens teruggedrongen worden
die mensen op allerlei niveau wil wijs
maken dat zij niet genoeg te zien en
te horen krijgen. Ditzelfde geldt van
al die pogingen om er nog weer 't
een of ander net bij te krijgen. Van
daag is het voor dit en morgen voor
dat, maar intussen komen wij om in
de informatie en de aan onze tijd vre
tende consumptieve aangelegenheden.
Op de manier van Zoetermeer kan ie
dere plaats die zichzelf respecteert
binnenkort niet achterblijven. Terecht
ontkent het bestuur de waarde van
die programma's, vraagt ze zich af wie
het betalen moet (in ieder geval niet
de geestdodende reclame) en wie er
eigenlijk om vraagt. In een ander ver
band werd er al voor gepleit dat de
redacties van regionale en plaatselijke
bladen zich al vast moesten voorberei
den op de in opmars zijnde kabeltele
visie. Heeft men daar ook maar enigs
zins overwogen wat dit voor de toch
al noodlijdende dagbladen betekent,
om van de weekbladen maar te zwij
gen? Heeft men overwogen hoe een
volk dat werkelijk op de hoogte dient
te zijn en gelegenheid moet krijgen
om zich te uiten (zie onze kostelijke
rubriek 'kernen van ingezonden stuk
ken', met alle uitschieters erbij) in de
kou zal komen te staan wanneer ook
hier weer iets aan de mensen ontno
men wordt? Volkomen juist vraagt
het bestuur dan ook of er geen ande
re zaken zijn die als het om geld-uit-
geven gaat prioriteit moeten hebbea
Daarbij noemde men zelfs de gezond
heidszorg! Zoetermeer en al die ande
re plaatsen die van dergelijk speel
goed dromen, móeten dit maar verge
ten. Terwille van een aantal zaken die
wij niet kunnen laten liggen.
NED HERV KERK
Beroepen: te Hoogblokland: H. Nap,
kand. te Veenendaal; te Ommelanden
wijk: Th. Boas, kand. te Leiden.
Bedankt: voor Steenwijkerwold (toez.)
en voor Wolvega (toez.): A. J. de Bue
te Yerseke.
no
I Auu
ged
Afscheid op 17 juni van Scharne^-
turn: J. J. Nijenhuis, ber. te Ede; van
Hardinxveld: H. Binnenkamp, ber. te
Maarssen; van Haarlem-Schoten: J.
Veenendaal, ber. te Vorden.
Intrede te Ede: T. van 't Veld Wad-
dinxveen; te 's-Gravenhage-Loosdui-
nen: F. J. C. Helder uit Curacao; tt
lltll. X'. O. \s. «C1UC1 uil uuioyau,
Bussum; Th. de Haart uit Midden ,Je
sr
meer.
Bevestiging te Utrecht (als pred. voa
buitengew. werkzaamh. secr. vrijt
chr. jeugdcentrale: M. W. S. Krams
te Alkmaar, voorheen dir. voogdijver.
Kinderhulp in NH.
GEREF KERKEN
Beroepen te Frieschepalen: S. Groen,
kand. te Nijmegen, die dit beroep
heeft aangenomen; te Zwartewaal-Af
benbroek: J. W. P. Muntendam, kand.
te Kampen.
Aangenomen naar Doornspijk: J. v. d.
Reest te Dandenong (Austr.); naar
Rijsoord: G. Ch. Mak te Middelstum.
Bedankt voor Urk: J. G. J. van Ech
ten te Heinenoord.
Afscheid van Schiedam: J. C. van
Veen, ber. te Apeldoorn; van Ridder
kerk: J. J. Tissink, ber. te Amers
foort; van Vinkeveen: P. N. B. Pool,
ber. te Woerden en te Linschoten.
Intrede te Sneek: J. J. Kuiper uit
Zuidlaren; te Vleuten: W. ten Kate
uit Alblasserdam; te Apeldoorn: N.
Schelhaas uit Lochem; te Akkrum:
kand. G. Baerends uit Amsterdam; te
Glknerbrug: kand. G. Bakker uit Hen
gelo. (Q.V.).
GEREF GEMEENTEN
Beroepen te Melissant en te Rotter
dam-West: M. Mondria, kand. te Apel
doorn; te Gorinchem: J. Driessen,
kand. te Utrecht; te Gouda: H. Paul,
kand. te Zoetermeer.
DOOPSGEZINDE BROEDERSCHAP
Beroepen te Edam, Monnikendam en
Midellie: mej. J. de Wilde, proponent
te Amsterdam, die dit beroep heeft
aangenomen.
deze reden dat zijn boek verdient geraadpleegd te
worden.
Aan dat raadplegen door velen zo moet ik toe
stemmen zal wel het een en ander in de weg
staan. De auteur heeft dan zulks aan zichzelf te
wijten. Hij heeft zijn stof te" weinig geconcentreerd
behandeld. Telkens zijn er uitweidingen, die wel
niet geheel buiten het door hem behandelde onder
werp vallen, maar die met dit al de lezer afleiden
van de eigenlijke hoofdzaak. Wanneer hij volstaan
had met het publiceren van een boek in de omvang
die thans alleen dit tweede deel bezit, zou hij in
werkelijkheid meer hebben gegeven en gemakke
lijker een lezerskring hebben bereikt, een lezers
kring die naar ik mag aannemen, door hem gezocht
wordt.
Hij laat zich prettig lezen. De stof is ook over
zichtelijk ingedeeld. En de uitgever zorgde voor
een duidelijke druk. Vermelding behoeft nog de
tekening op de omslag, dezelfde als bij die van het
eerste deel, zij het met wisseling van kleur. Nu
wordt er, anders dan in het eerste deel, een toe
lichting bij gegeven. Ik lees: In het bonte mozaiek
met het gebroken kruis is iets uitgebeeld van de
kerkelijke situatie in NederlandDe kerkruimte
met het moeilijk herkenbare kruis in de mozaiek-
vloer wordt evenwel omsloten door Gods genade-
verbond. In haar geestelijke armoede moet de kerk
bedenken dat ze in Jezus ingedoopt is.' Zonder deze
toelichting had ik het alles niet ontdekt.
A. M. Lindeboom, In het uur van bezinning.
in Jezus ingedoopt. Amsterdam. Buvten
Schipperheyr.. 1973. Omslagontwerp: Bert
Koning (244 blz.. 10,
Auto- cn toeristenkaarten: Italië en
Marokko Halhvag Verlag Bern. Im
porteurs: Meulenhoff-Bruna NV.
Aan de lange reeks toeristische Hall-
wag-kaarten, met toelichtingen in het
Duits en Iatliaans zijn drie kaarten
over Italiaanse toeristengebieden toe
gevoegd. Het gebied van het Garda-
meer, met Verona en Venetië, is m
een map samengevat. De uiterst gede
tailleerde plattegronden zijn een be
nijdenswaardig bzit voor onderne
mende toeristen. Dat geldt ook voor
de kaart 'Oberitalien', het aangrenzen
de gebied, dat informeert over Mi
laan, Brescia, het Comomeer en het
Lago Maggiore. De kaart over hel
drukst bezochte deel van de Adria
de strook tussen Venetië en Ancona
zal zeker belangstelling verkrijgen
van het groeiend aantal Nederlanders,
dat jaarlijks naar deze kust trekt. De
ze Italiëkaarten kosten 4.75 per stuk.
Een kloeker uitgave vormt de wegen
kaart van Marokko, met inbegrip van
de Canarische Eilanden en Madeira.
Belangrijk is dat hier qua tekens
Nederlandse informatie wordt ge
geven. Prijs 6.75.