jrij baan voor omstreden
Metrolijn in Amsterdam
H
\ella Haasse had zelfwèl een voldoende gehaald
I
Vervolgingsbeleid
justitie is lang
niet overal gelijk
Fries toneelstuk over
Vlaamse Uilenspiegel
igen niet te moeilijk'
schil van acht stemmen na lang nachtelijk debat
Minister: geen
reden voor
sluiting circuit
HE
s-lawine
voor groot
verworpen
NOS heeft
nieuw bestuur
'n Onbekend
boek van
GODFRIED
BOMANS
ontdekt
Rijbewijs wordt op sommige plaatsen
veel eerder ingenomen dan elders
Rovers maakten
ƒ350.000 buit
Orgelmuziek in het Stedelijk
Kamerlingh Onnes' keramiek
En dan nog....
personalia
WARTET ZATERDAG 9 JUNI 1973
BINNENLAND/KUNST
T9/K11
2 onderwijsredactie
IhAAG De schrijfster
Haasse vindt bij de vragen
j) het haxo-examen gesteld
j bij een door haarzelf
reven artikel niet te moei-
ieilijkheid zit 'm niet in het
of in de daarover gestelde
maar in het feit dat er op
en daarbuiten zo weinig over
rjkenis van het kunstenaar-
wordt gepraat, zegt zij. Hella
i heeft gisteren de omstreden
l voor het eerst onder ogen
gehad en tot haar vreugde geconsta
teerd dat zij zelf wel een voldoende
gehad zou hebben. 'Zo verschrikke
lijk moeilijk vond ik het niet', zegt
ze. 'Het probleem is alleen dat der
gelijke onderwerpen op school niet
zo in de belangstelling staan'. De
schrijfster is het niet eens met de
suggestie van het Kamerlid Wilbers
(D'66) en staatssecretaris Veerman
(onderwijs) dat het goed zou zijn,
wanneer de examenvragen van tevo
ren werden voorgelegd aan de au
teurs. 'Iedereen mag met het ge
schrevene doen wat hij wil. Als het
eenmaal in druk is verschenen, mag
ieder er de vragen over stellen die
Hella Haasse
hij wil en het interpreteren zoals
hem goeddunkt'.
Met dat commentaar blijft Hella
Haasse in de lijn van het citaat dat
zij als motto aan haar boek 'Leeste
kens' (waaruit het stuk is ontleend)
meegaf. Dat citaat van Holbrcok
Jackson luidt: 'When a reader is re
ading he is trying to understand
hemself, and whatever the author
may have meant the eader will
transmute it into his own meaning'.
Hetgeen erop neer komt dat de lezer
alleen te maken heeft met de tekst
zoals die voor hem ligt en verder
geen boodschap heeft aan de bedoe
ling van de auteur voor zover die
niet uit de tekst blijkt.
Hella Haasse vraagt zich wel af of
het niet correct zou zijn even aan
de auteur te vragen, of hij of zij
nog achter de door hem geschreven
beschouwing staat. Bij een gedicht
of een stuk proza is dat niet nodig,
maar bij een beschouwing kan het
van belang zijn te weten of de
schrijver inmiddels niet van stand
punt veranderd is. In dit geval, zegt
Hella Haasse, sta ik nog wel achter
de tekst die ik twintig jaar geleden
voor het (inmiddels opgeheven)
tijdschrift 'Ruimte' schreef.
Jan Roelfs
/an
riodi
RDAM Wie over een
vijf op het metrostation
hoofdstedelijke Centraal
|een 'enkeltje'-C.S.-Water-
koopt, zal zich nauwe-
tliseren, dat er in 1973
;e, hete metronacht' in
;aal nodig is geweest, om
mogelijk te maken. Het
itterlijk en figuurlijk voor
iden 'Bijlmerlijn' te da-
ijdag in de vroege mor-
toen de vertegenwoordi-
h de burgerij de uiteenlo-
isies over het al dan niet
;n van de miljoenenlijn
ef inventariseerde en
:met acht stemmen meer-
i het metro-licht op groen
kwestie van groen of
lor de voltooiing van de
en vermoedelijk laat-
stadsspoorlijn voor Am-
was toen ongeveer veer-
heb-r aan de orde geweest.
iere
eer-
stemmen vóór en achttien te-
de raad tijdens een turbulen-
akkoord met het voorstel
n W. om de ten dele onder
lijn overeenkomstig het door
van publieke werken aange-
aject te gaan voltooien. Dat
daartoe besloot na de langste
ing, die zich in zijn geschie-
eft voorgedaan, was kenmer-
or de controversen, die de
an een stadsspoor in het alge
die van de Bijlmerstad naar
raai Station in het bijzonder,
opgeroepen.
sinds mensenheugenis zo, dat
j een geliefkoosd discussiepunt
LO sinds de raad in 1968 het
lesluit nam om een metronet
eggen, is er in de stad een
;e 'metrofilosofie' opgebloeid,
dat de raad in twee duidelij-
n uiteenviel, heeft vele oor-
a de eerste plaats blijkt, dat
i, ook al zijn die in een re-
leden genomen, in een zich
irdoende ontwikkeling niet al-
id kunnen houden. Doer die
ding ontstaan nieuwe inzich-
gemeenteraad is grotendeels
d en verjongd en bij dit al-
de afweging van de bestrij-
groeiende stedelijke zorgen,
nders van de metrobouw ver
iet stadsbestuur een 'hobby' te
Een metro zou er ondanks al-
of meer uit prestige-overwe-
moeten komen, er zou star
uden worden aan een een
rokken lijn. We merken daar-
at het de eerlijke overtuiging
huidige college èn van het
ollege is geweest, dat Amster-
baat zal zijn met een stads-
i dat niet alléén vanwege het
Sde groeiende Bijlmerstad
tks honderdduizend inwoners
als een aanhangsel mag wor-
-^chouwd. Een argument voor
uw van de Bijlmerlijn was
die bijdraagt tot bestendiging
"irking van de levensvatbaar-
de binnenstad en dat zij het
jn werkverkeer dient. Tevens
irwogen dat er reële moge
van een relatie met de Schip
bij het RAI-station) was.
[der Lammers, aanvoerder van
po-minnaars in zijn partij.
Nn stadsspoorlijn nodig voor
ffloderende stad'. Voorstanders
1 hugrmeester Samkalden aan
J'd zien de metro mede als
jjel van een regionaal openbaar
isnet (een snelle verbinding
Ppmerend werd herhaaldelijk
|d). De metro zou mede ten
«staan van de Amsterdammers.
T» - veelal noodgedwongen
J de stadsgrenzen vestigen,
fier vervoer deel uitmaken van
jpn-werkverkeer,
jffcl werd de economische- en de
situatie in het geding ge-
Afgezien van de forse o ver-
Jng van de metro-begroting, die
als fout werd erkend en de
T duidelijke inbreng en samen-
I van de Nederlandse Spot nve-
/ecs het gemeentebestuur de
r'"g. ven-at in een groot deel
I zestien moties 'beter ten
Ifkeerd, dan ten hele gedwaald'
l'uut van de hand.
P de pleidooien van B. en W.
drie wethouders (Lammers
Het eerste metro-treinstel op de proefbaan in de Bijlmer.
(stadsontwikkeling), Brautigam (ver
keer) en Sinnige (financiën goed
debuut), deelnamen, met Samkalden
als metro-mentor par excellence, werd
bovendien zwaar getild aan de adhe
sie, die de N.S. aan de Amsterdamse
operatie verleent.
De burgerij uit het Nieuwmarktge-
bied, dat zijn wijk door de verdere
aanleg van Waterlooplein naar de
Nieuwmarkt en daarna door de Lasta-
ge meent te zien ontluisterd, heeft de
beslissing om door te gaan allerminst
in dank afgenomen. Luide protesten,
gezang en gejoel begeleidden de eind
stemming. Een deel van de bevolking
roerde zich. omdat ze meent, dat de
besluitvorming, hoewel op democrati
sche wijze, irreëel was.
Er werd vanuit de raad andermaal ge
vraagd om verlegging van het tracé,
via de Geldersekade. Het was bekend,
dat B. en W. daar onder geen beding
aan wilden, omdat een dergelijke tra
cé-wijziging niet alleen jaren aan
HILVERSUM De NOS heeft sinds
gisteren voor een periode van vier
jaar een nieuw bestuur. Tevens is de
samenstelling van de raad van beheer
(het dagelijks bestuur) vastgesteld en
zijn de portefeuilles verdeeld. De raad
van beheer van de NOS is thans als
volgt samengesteld: Voorzitter E. A.
Schüttenhelm (algemene zaken), Drs.
Ch. E. van der Ploeg (economische
zaken), K. de Wilde (personeels- en
sociale zaken), mr. A. M. M. van den
Nos (technische zaken), drs. M. Dijk
stra (regionale zaken), mr. W. J. A.
Wagenaar (progrqmmazaken radio)
en mr. C. A. Steketee (programmaza
ken televisie). De heer Dijkstra treedt
tevens op als secretaris,
(ADVERTENTIE)
Godfried Bomans heeft 'n bock
geschreven dat vrijwel onbekend
is gebleven, 't Verscheen in
1950 en ging over het klooster
waar zijn broer Arnold was
ingetreden en waar enkele jaren
geleden 'n deel van de ont
roerende gesprekken uit het
tv-programnia 'Bomans in triplo'
werd uitgezonden.
De titel van het nu heruitgegeven
bock: TRAPPISTENLEVEN.
Hen hommage van
Godfried Romans aan 'n sobere
gemeenschap, gekenschetst door
de strengheid van haar leefregels,
beschreven met grote sympathie
en milde humor.
Voor 12.90 bij elke bockhandel
voorbereiding zou vergen, maar ook
al werd dit niet in deze bewoor
dingen gezegd als 'een lachertje'
tegenover het rijk kon worden geïn
terpreteerd. Overigens werd het voor
stel tot rehabilitatie van de Nieuw
markt, waarbij Jordaan-ervaringen
worden ingebracht, aanvaard.
Geld in de grond
Er speelde nog een ónder belangrijk
argument. Men heeft sinds de bouw
van de Bijlmerlijn in Oost begon, mil
joenen in de grond gestopt, maar óók
bovengronds in het Bijlmergebied
aangewend. Een lijn alléén tot aan
het Waterlooplein met het toekom
stige-nieuwe stadhuis, maar wanneer?
zou weinig zin hebben.
Voorstanders betogen: we hebben mil
joenen in de grond gestopt om straks
miljoenen mensen service te bieden.
Het gaat hier om gemeenschapsgel
den. De tegenstanders redeneren in
omgekeerde richting: nog méér ge
meenschapsgeld weggooien? Nuchtere
geesten beweren: Je kunt het min of
meer halverwege voltooide werk niet
stopzetten. Het alternatief van alléén
vrije banen voor tram en bus, verdere
terugdringing van de auto uit de bin
nenstad, werd eenzijdig geacht. Men
zal het een doen en het ander me
trobouw niet moeten nalaten.
Een illustratie van de tegenstand: me
tro-oppositieleider drs. Pais (VVD)
riep: 'De mogelijkheden voor welzijn
en welvaart worden voor de komende
jaren gefrustreerd.'
De uitkomsten van de herbegroting
van de aanlegkosten van de oostlijn,
(overschrijding met niet minder dan
410 miljoen gulden, waarvan 225 mil
joen als gevolg van prijsstijgingen)
waren uiteraard een heet hangijzer in
het debat. Het rijk heeft begrip voor
de prijsstijgingen, maar zal, meende
men in de raad, ten aanzien van de
andere tegenvaller soepelheid moeten
betrachten. Daarop wordt vertrouwd,
wellicht met een lonk naar dc Am
sterdamse politici, die nu deel uitma
ken van de regering
Mastbos-moties
Al deze metro-facetten speelden mee
in de lawine aan moti«s. die aan de
lopende band ingediend werden en
voor een groot deel déraillement van
de metro beoogden. Er was een voor
stel van D'66-er W. Wessels om het
metro-net tot 'agglomeratiespoor' om
te bouwen (verworpen), een voorstel
van de Kabouters om de aanleg van
de oostlijn lie staken en een tramstel
sel op vrije baan naar de Bijlmer aan
te leggen (verworpen). Voorts een
motie van de PSP en D'66, waarin het
beleid van B. en W. ('Wij, niet PW,
zijn verantwoordelijk,' aldus Samkal
den) ten scherpste af te keuren (weg
gestemd).
Dan was er de motie van de mede
stander van Lammers, het PvdA-
raadslid De Cloe, behelzende de voor
dracht tot afbouw te volgen (aangeno
men). De VVD noemde deze motie
het 'toppunt van overbodigheid!' Via
deze motie werden B. en W. gesteund
om de onderhandelingen met het rijk
over een hogere bijdrage met kracht
voort te zetten en onderhandelingen
aan te gaan met de NS over studie in
take aanpassing van de lijn in een re
gionaal vervoersstelsel. De steun van
de gehele raad kreeg ;en motie van
D'66 waarin er bij het stadsbestuur
oo wordt aangedrongen dat de ver
snelde aanleg van de vrije tram- en
busbanen geen geweld wordt aange
daan.
Het laatste voorstel in de reeks, van
PvdA-fractievoorzitter Van den Bergh,
werd afgestemd, hoewel daarin werd
gepleit voor afbouw van de oostlijn
naar het CS en zo spoedig mogelijk
doortrekking naar Amsterdam Noord.
De meerderheid van de raad was het
niet eens met het tweede deel van de
motie, waarin werd voorgesteld dat
bij het overleg met het rijk en de NS
over de verbinding met Noord, behal
ve het thans geldende tracé door de
Nieuwmarktbuurt, óók een eventuele
tracering rechtstreeks naar Noord, via
de Geldersekade te betrekken en daar
over studies te verrichten.
Vierhonderdmiljoen
Het ging uiteindelijk in deze metro-
nacht om het fiat voor het aanvullen
de krediet van 410 miljoen gulden
voor de voltooiing, dat een beslissen
de meerderheid kreeg.
Vóór het kredietvoorstel stemden de
KVP, CHU, ARP, CPN, de meerder
heid van de PvdA, twee van de drie
fractieleden van D'66 en de bejaarden
vertegenwoordiger Dom. Tégen stem
den de VVD, de Kabouters, de PSP,
vier leden van de PvdA, Mosterd (be
jaardengroepering) en een lid van
D'66.
Na afloop waren er gelukwensen èn
verguizing voor Lammers, die zelf
nog altijd de eenvoudigste vorm van
openbaar vervoer prefereert: hij
fietst.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Wat de vervolgingsfase betreft is ongerust
heid over de Nederlandse strafrechtspleging gerechtvaardigd.
Dit concludeert mr. H Franken, rechter aan de arrondisse
mentsrechtbank in Rotterdam, in zijn proefschrift 'Vervol
gingsbeleid', waarop hij gisteren aan de Universiteit van Am
sterdam promoveerde lot doctor in de rechtsgeleerdheid. Pro
motor was prof. mr. Ch. J. Enschedé.
Met behulp van mathematisch-sta-
tistische methoden ging de heer
Franken na welke maatstaven de
officieren van justitie aanleggen
bij de beslissing of een zaak moet
worden vervolgd of geseponeerd,
met andere woorden al of niet aan
de rechter moet worden voorge
legd. Hij heeft daarvoor gezocht
naar een strafbaar feit, dat over
het hele land betrekkelijk vaak
voorkomt en waarbij niet te grote
plaatselijk bepaalde verschillen in
oordeel zouden mogen worden ver
wacht. Het rijden onder invloed
beantwoordde aan die eisen.
De heer Franken toonde op zeven
punten een verschillend vervol
gingsbeleid tussen de diverse ar
rondissementsparketten aan. Opval
lende conclusies zijn:
het feit dat een verdachte tot
het vrouwelijk geslacht behoorde,
verhoogde de kans op een beslis
sing tot seponeren;
het feit, dat de verdachte tot
het lagere beroepsniveau behoorde,
verhoogde daarentegen de kans op
een beslissing tot vervolgen;
het feit, dat de verdachte tot de
hoogste inkomenscategorie behoor
de, verhoogde bij de redelijk'sterk
te bewijzen zaken de kans op een
beslissing tot seponeren en bij de
zeer sterk bewijsbare zaken de
kans op een beslissing tot vervol
gen. Bij de zeer sterk bewijsbare
zaken droeg het feit, dat de ver
dachte behoorde tot de laagste in
komenscategorie bij tot een beslis
sing tot seponeren.
De heer Franken stelt in zijn
proefschrift ook dat invordering
van het rijbewijs in Haarlem, Den
Haag. Dordrecht, Maastricht, Zwol
le en Leeuwarden regel was, ter
wijl invordering in Roermond,
Den Bosch, Almelo en Zutphen be
trekkelijk weinig plaatsvond. In
Haarlem, Den Haag en Leeuwar
den was de beslissing over het in
vorderen geconcentreerd bij het
openbaar ministerie; in andere par
ketten bleek deze beslissing meer
aan de politie-autoriteiten te zijn
overgelaten.
Nog een interessante gevolgtrek
king: auto's werden in Leeuwar
den. Dordrecht, Breda en Haarlem
veelvuldig in beslag genomen, ter
wijl dat in Den Bosch en Gronin
gen weinig, of nooit gebeurde.
DOSSIERS
Het materiaal, waarvan de heer
Franken voor zijn onderzoek ge
bruik maakte, bestond uit dossiers
van zaken, waarvan in 1964 proces
verbaal werd opgemaakt. Alle gese
poneerde zaken uit dat jaar wer
den bij het onderzoek betrokken:
462 gevallen. Van de 3102 vervolg
de zaken werd een steekproef ge
nomen: van deze categorie werden
522 zaken verwerkt.
In zijn proefschrift stelt de heer
Franken vast dat er in Nederland
ongerustheid bestaat over het func
tioneren van de strafrechtspleging.
'Zowel in de journalistieke pers als
in vakbladen wordt kritiek geuit
op dc taakvervulling van de justitië
le organen. Die kritiek richt zich
vooral op de straftoemeting door
de rechtbanken. Men twijfelt of
daarbij gelijkheid wordt betracht.'
De vraag of deze kritiek gerecht
vaardigd is, vindt de heer Franken
niet gemakkelijk te beantwoorden
omdat de verschillen het gevolg
kunnen zijn van:
het feit dat de zaken die aan de
rechter ter berechting worden
voorgelegd verschillen te zien ge
ven;
het feit, dat de rechters de ge
gevens verschillend waarderen. In
zijn studie richtte hij zich op deze
tweede oorzaak en onderzocht
daarbij de beslissingen, die in de
vervolgingsfase werden genomen.
De heer Franken ontwikkelde te
vens een onderzoeksmodel, dat vol
gens hem ook in de toekomst
bruikbaar kan zijn voor onder
meer het bevorderen van een meer
uniform vervolgingsbeleid.
C~3
DEN HAAG DEN HAAG Minis
ter Westerterp van verkeer en water
staat vindt verkeerstechnische bezwa
ren alleen geen afdoende reden om
het circuit in Zandvoort te sluiten.
De bewindsman heeft dit meegedeeld
aan de commissie voor milieuhygiëne
in de tweede kamer. Wanneer er een
nieuw circuit zou worden aangelegd
zou hij echtr de voorkeur aan een an
dere plaats geven. De minister is het
eens met de opvatting van het actieco
mité tegen de voortzetting van circuit
Zandvoort, dat de wegen in en rond
Zandvcort tijdens de races zeer zwaar
belast worden en dat uitbreiding van
het bestaande wegennet een ernstige
aantasting van het natuurgebied zou
betekenen.
AMSTERDAM Bij de overval op
de Amsterdamse juwelier H. Schipper,
waarover we gisteren berichtten, blijit
voor 360.000 gulden (inkoopwaarde)
aan juwelen te zijn geroofd. Hoofdin
specteur G. J. Toorenaar van de Am
sterdamse recherche zei gisteren dat
de verkoopwaarde (in de winkel) ze
ker 750.000 gulden is. Van de daders
ontbreekt elk spoor.
BRUSSEL De Belgische rijkswacht
heeft twee Nederlanders aangehouden
die, voorzien van valse paspoorten,
een tussenlanding maakten op het
Brusselse vliegveld Zaventem. Ze wa
ren van Genève op weg naar Barcelo
na. Het zijn dc 33-jarige A. F. de G.
en diens neef, de 26-jarige J. N. Bei
den zouden betrokken geweest aijn
bij een overval op een warenhuis in
Velsen. De G. zou bovendien een
overval op een postauto (op 10 april
in Amstelveen) hebben gepleegd.
De bekende Vlaamse Tijl Uilen
spiegel is de hoofdfiguur in een
gedeeltelijk Fries-talig, gedeelte
lijk Nederlandstalig toneelstuk
dat binnenkort in het openlucht
theater te Bergum wordt ge
speeld. De heer E. Posthuma
heeft dit stuk bewerkt naar de
roman die Charles de Coster
ruim een eeuw geleden over Ui
lenspiegel schreef.
De Coster greep terug op oude volks
verhalen over de Vlaam'Se Tijl, maar
gaf de grappenmaker tevens het
symbool mee van de vrije geest en de
nationale idee die in de 16de eeuw in
opstand kwam tegen de Spaanse dwin
gelandij. Het Friese stuk heet dan
ook Tijl Uilenspiegel, Folksspul oer
macht en frijheit (volksspel over
macht en vrijheid). Het heeft hier en
daar een actueel accentje en er komt
zelfs een stukje recente film in voor.
Vijftig medewerkers, waarvan ruim
dertig spelers en speelsters, zijn bezig
met de voorbereiding van het stuk
waarvan op vrijdag 15 juni de premiè
re zal worden gegeven. De regie
wordt door de heer Godert van den
Berg, toneeladviseur voor Friesland,
gevoerd in samenwerking met de
schrijver. Veel werk wordt besteed
aan de entourage. De kleding van de
spelers en speelsters (afkomstig uit
Leeuwarden en oostelijk Friesland)
wordt met eigen kracht verzorgd.
De toneelbouw zal dit jaar anders zijn
dan gewoonlijk, omdat het toneel in
het openluchttheater twee vleugels
krijgt. Een deel van het publiek zal
daardoor aan drie kanten door het to
neel omgeven worden. In Bergum ver
wacht men een grote publieke belang
stelling voor dit spel. In de beide
voorgaande jaren werd geëxperimen
teerd met stukken zonder geschreven
tekst; ze werden door de spelers zelf
gemaakt, en ze waren vrijwel hele
maal afhankelijk van improvisatie.
Hoewel de spelers er zelf veel plezier
aan beleefden, kwam dat bij het pu
bliek niet zo best over. Tijl Uilenspie
gel waarin weer wordt uitgegaan van
een geschreven tekst, maar waarin het
experiment ook wel terdege haar
plaats heeft zal na de première nog
worden gespeeld op 16, 22 en 23 juni.
AMSTERDAM Sinds het begin van
deze maand heeft een groot mecha
nisch orgel zijn vaste bestemming ge
kregen in de aula vqn het Stedelijk
Museum. Het orgel, dat eigendom is
van de Uitgeverij De Bezige Bij en
dat sindsdien de toepasselijke naam
'The Busy Drone' heeft gekregen,
werd in 1965 door Karei Beunis en
Alexander Verberne gevonden in de
orgelfabriek van Bursens te Hoboken.
Zij hebben het in een technisch per
fecte staat gebracht en ook het reper
toire werd door hen verzorgd en uit
gebreid. Het is geschilderd in twee
kleuren naar een ontwerp van Peter
Struycken.
'The Busy Drone' werd in 1924 ge
bouwd door de N.V. Werkhuizen Th.
Mortier te Antwerpen en is een zoge
naamd dansorgel zoals die voor de
tweede Wereldoorlog dikwijls in Bel
gische café's te vinden waren. Door
de opkomst van de bioscoop is de be
langstelling voor deze orgels sterk te
ruggelopen. De meeste werden vernie
tigd en veel exemplaren zijn naar de
Verenigde Staten verhuisd.
'The Busy Drone' is veel groter, 6.30
m lang en 3.35 m hoog, dan het gewo
ne Nederlandse draaiorgel en heeft
ook veel meer technische mogelijkhe
den. Het repertoire is uniek. Naast
dans- en amusementsmuziek uit de ja
ren twintig kunnen ook composities
uit de baroktijd en van moderne com
ponisten ten gehore worden gebracht.
Vanaf 20 juni worden op iedere
maandag-, woensdag-, en donderdaga
vond om 20.30 uur concerten gegeven.
Die uitvoeringen duren ongeveer drie
kwartier en zijn gratis toegankelijk
voor museumbezoekers.
Op elke van deze drie avonden zijn er
verschillende programma's die dan de
volgende weken herhaald worden. Er
is een klassiek gedeelte (Bach, Mo
zart, Balbastre, Haydn en Beethoven),
een modern gedeelte (Breuker, Men
gelberg, Andriessen en Van Bergeijk)
en een gedeelte met dansmuziek.
ROTTERDAM De kunstenaar
Harm Hendrick Kamerlingh Onnes
werd begin van dit jaar tachtig. Ter
gelegenheid daarvan een fijne ten
toonstelling van zijn keramische
werk, nog tot 8 juli, in het Rotter
damse Museum Boymans-Van Beunin-
Tot zijn veertigste beoefende Kamer
lingh Onnes uitsluitend de schil
derkunst. Met pottenbakken, waarin
hij zulke uitzonderlijke resultaten be
reikt heeft, begon hij pas in 1933 toen
hij al veertig was. Zijn oom, Tutein
Nolthenius vroeg hem om medewer
king bij een onderzoek naar de for
mules van oude glazuren uit het Oos
ten en Midden-Oosten, vooral van de
Perzen en Egyptenaren. Dit betekende
het begin van de activiteiten die in
veertig jaar een uitgebreid keramisch
oeuvre opleverde.
Kamerlingh Onnes kruidt sindsdien
zijn bezigheden met schilderen en te
kenen met de vervaardiging van figu
ren, potten en tegels. In de figuren
en decoraties valt hetzelfde vermogen
tot observeren en vertolken op als in
de geschilderde taferelen. 'Ik rust er
van uit. Het is zo'n totaal ander werk
dan schilderen', aldus de kunstenaar.
Bij het samenstellen van de tentoon
stelling verleende Kamerlingh Onnes
zijn medewerking door het geven van
informaties en het ter beschikking
stellen van zijn 'keramisch geheugen'.
Dat bestaat uit vier schriften waarin
hij vanaf het prille begin door middel
van schetsjes, formules en opmerkin
gen noteerde wat en hoe hij het deed.
De expositie wordt begeleid door een
rijk geïllustreerde folder en een inlei
ding door J. W. N. van Achterberg.
Na Rotterdam is dit werk van 14 juli
tot 28 augustus ook nog te zien in het
Gemeentemuseum Arnhem.
Grafiek en objecten van o.a. Alan
Jones, Jim Dine, Alan Davie, Richard
Hamilton, en Jean Dubuffet zijn, ter
gelegenheid van het tienjarig bestaan
van de Engelse kunstuitgeverij 'Editi
ons Alecto', tot 9 juli in het Gemeen
temuseum Arnhem te 2ien.
In het Prentenkabinet van het
Haags Gemeentemuseum zijn tot 30
juli aquarellen te zien van o.a. Jan
Weissenbruch J. H. Weissenbruch,
Charles Rochussen, A. Schelfhout, J.
Bosboom en J. B. Jongkind.
De tentoonstelling van grafiek,
tekeningen en beelden van Kathe
Kollwitz, die georganiseerd werd door
de 'Deutscher Kunstrad im Institut
fllr Auslandbeziehungen' is nu van
het Rijksmuseum Twenthe Enschede
verhuisd naar het Gemeentemuseum
Roermond en blijft daar tot 2 juli.
Rectificatie
Jubileumtientje In ons bericht (in
de krant van gisteren) over de jubi
leumtientjes die door de rijksmunt
aangemaakt worden was sprake van
het jubileum van koningin Wilhelmi-
na. Dit had, zoals dc lezer wel begre
pen zal hebben, moeten zijn: het jubi-
leum van koningin Juliana.
Promoties: Gepromoveerd tot doctor
in de wiskunde en natuurwetenschap
pen: J. van Egmond (R. U. Leiden),
T. B. Vree (K. U. Nijmrgen).
Benoemingen: Benoemd tot gewoon
hoogleraar in de archeologie van Wes-
t-Azië: M. N. van Loon Universiteit
van Amsterdam). Benoemd tot ge
woon hoogleraar in de civiele bouw
kunde aan de T. H. Delft: F. Hafer-
land. Benoemd tot gewoon hoogleraar
in de automatisering aan de T. H.
Delft: J. H. van den Hende. Benoemd
tot buitengewoon hoogleraar in de
werktuigbouwkunde aan de T. H.
Delft: C. W. J. van Koppen.
Benoemd tot gewoon hoogleraar in de
missiologie aan de rijksuniversiteit te
Utrecht: dr. J. M. van der Linde,
thans gewoon lector en bijzonder
hoogleraar. Benoemd tot gewoon
hoogleraar in de leer der voedings
middelen aan de rijksuniversiteit te
Utrecht: prof. dr. D. A. A. Mossel.
Bordje met vijf visjes, 1953
