)uisenberg: een kwestie isn langzaam ombuigen automatic nderzoek gewenst aar beleid >nd Nieuw-Guinea lekker thuis zélfgebakken patat friet eten... Scherpe kritiek van jurist op psychiaters Onderzoek in bouw bedreigd door onderlinge ruzies da's pas patat l In beroep lichtere straf voor weigeren vervangende dienst prismav Niet bij alle aanhoudingen juridische hulp Vragen over ex- ministers die naar bedrijfsleven gaan Gewapende overval op juwelier levert enorme buit op Nederland niet meer koploper in inflatie-race personalia Macht NAVO groter dan Warschau-pact riéilOUW/KWARTET VRIJDAG 8 JUNI 1973 BESNENL.-1ND/KUNST T9/K11 at je met de ene hand geeft moet je met de andere weer terugnemen' Minister voorziet geen gejuich over zijn beleid B onze parlementsredactie jN HlAlAG Dr. W. F. Duisenberg, de nieuwe minister van Lnciën, bekent dat hij een "gigantisch avontuur' is begonnen Lr de touwtjes van de beurs van het kabinet-Den Uyl in ban kte mennen. Niet alleen beschikt hij óver weinig of geen poli- Ie ervaring, maar bovendien krijgt hij ermee te maken dat de Lacktingen van het beloofde, nieuwe progressieve beleid hoog Lannen zijn. ister Duisenberg zegt, wat dit ste betreft meteen dat hij in de iezingscampagne van de PvdA ajn politieke partij aan het jgoeven van verwachtingen niet t meegedaan. 'Ik heb geen gou- bergen beloofd en wanneer ie- id dat wel deed, heb ik altijd ge il neem het met een even grote I zout', aldus de minister. 'Niet ien in de democratie zijn de mar- smal, maar ook in de overheids- nciën'. groot is de marge van een mi er van financiën? senberg: 'De vraag is in hoeverre op korte termijn in de overheids- aven kunt schuiven. Mijn voor- ger, minister Nelissen, heeft be- end dat dat niet meer dan 2,5 cent van de uitgaven zal zijn. Het in elk geval uiterst moeilijk zijn, r bovenuit te komen', continuïteit van het beleid is 1 waard. De veertig miljard die overheid nu uitgeeft is geen weg- ooid geld. Het wordt een kwestie langzaam ombuigen. Je kunt t verwachten dat we in een jaar door de bocht gaan. Als je elk r een beetje bocht neemt, kom je indelijk in een grote bocht te lt'. manoeuvreerruimte wordt bepaald r het ongewijzigd beleid en de istingdruk die je toelaatbaar t. Het progressieve program erpunt '72' stelt zich op het idpunt dat de belastingdruk per niet meer dan met 0,6 procent stijgen. In de praktijk betekent dat je extra-dingen alleen maar it doen door de uitgaven elders ïg te draaien. Wat je met de ene geeft, moet je met de andere d weer nemen. Of, als je links pleziertje wil doen, zal rechts moeten bijpassen. Het is een ces van herwaardering', n beleid zal aan de ene kant pijn •n en aan de andere kant velen t snel en niet ver genoeg gaan. ikt hij dat de achterban van s dit zal verdragen? senberg: 'Iedereen zal er zo lang- erhand wel van doordrongen rv tat je de dingen slechts langza- fethand kunt veranderen. Een an- ier beleid is niet met een vloek en een zucht uit de grond te stampen. Als de verwachtingen te hoog ge- «nnen zijn, dan is dat jammer. De vdA is echter een sociaal-democra tische en geen revolutionaire partij. Ik geloof daarom wel dat men er be grip voor zal kunnen opbrengen. Er zal echter niet gejuicht worden over het beleid van de minister van fi nanciën'. De minister heeft over zijn voorgan ger, de KVP-minister Nelissen, een gunstig oordeel: 'Hij was een goede minister van financiën al opereerde hij vanuit een andere visie en men taliteit. Hij heeft een erg strak en vasthoudend begrotingsbeleid ge voerd. Het globale financiële beeld is niet ongunstig. In het jaarverslag van de Nederlandse Bank wordt ge constateerd dat het begrotingstekort tot aanvaardbare proporties is terug gedrongen. Dit stringente begrotings beleid moet worden voortgezet, ik hoop dat ik daarin bp Nelissen lijk. Ik wil niet spreken over een gat van Nelissen. Toch is er een forse begro tingsoverschrijding'. Deze overschrijding (van zevenhon derd miljoen gulden) schrijft dr. Duisenberg vooral toe aan de grote strop die de EEG Nederland heeft opgeleverd.Het kabinet Biesheuvèl had, voortbouwend op de ervaring van voorgaande jaren, tweehonderd - miljoen gulden minder voor de EEG op de begroting uitgetrokken dan was begroot. De EEG blijkt dit bedrag nu wel nodig te hebben en daar zal volgens de stellige overtui ging van minister Duisenberg nog eens tweehonderd miljoen gulden Minister Duisenberg bovenop komen, plus nog een twee- tal tegenvallers zoals de gevolgen van het EEG-landbouwakkoord: 'Ik vind het om het eens zachtjes te zeggen niet erg verteerbaar. Onze mensen in Brussel zijn voortdurend bezig opheldering over deze zaak te verkrijgen'. Een belangrijk doel van dit kabinet is de verschillen in inkomens klei ner te maken. Ook op dit punt maakt minister Duiisenbeng zich niet de illusie dat het kabinet iedereen tevreden zal kunnen stellen: Duisenberg: 'Het boeiende is dat, als je eenmaal op weg bent naar meer gelijkheid, het erop lijkt dat het on geduld groter wordt en dat de span ningen stijgen. De gegevens wijzen erop dat zich de afgelopen decennia althans enige nivellering heeft voor gedaan. Bovendien is er voor ieder een een substantiële welvaartsverbe tering geweest. Het reële inkomen van de befaamde modale werkne mers is jaar in jaar uit gestegen met een twee of drie procent. Dat moet je ook niet vergeten'. 'Niettemin wordt de roep naar grote re gelijkheid in inkomens de laatste tijd luider dan vroeger. Het zou wel een kunnen zijn dat de onvrede met de bestaande ongelijkheid steeds sterker zal kunnen worden. En daar zullen we rekening mee moeten houden. Ik geloof niet dat we over vier jaar als we erin ge slaagd zullen zijn een stukje onge lijkheid terug te dringen een veel tevredener Nederland zullen achterlaten. urnalist Oltmans: (ADVERTENTIE) ».V. een onzer verslaggevers I HAAG De journalist Willem Oltmans heeft de commissie 'buitenlandse zaken uit de Tweede Kamer gevraagd een parle itaire enquêtecommissie te vormen om een onderzoek in te stel- naar het Nieuw-Guineabeleid, zoals dat in de jaren 1955 tot 1962 evoerd, met name door de toenmalige minister van buitenlandse sn Luns. de commissie zelf niet tot een elijk onderzoek zou besluiten, dan de regering opnieuw moeten wor- gevraagd om deze zaak te laten irzoeken door de rijkscommissie vaderlandse geschiedenis. In een aan minister-president Den Uyl m de heer Oltmans van de rege- medewerking voor een dergelijk oek gevraagd. Al eerder in het najaar van 1971 heeft heer Oltmans heel wat energie rend om een officieel onderzoek ind te brengen naar de rol, die 'eer Luns heeft gespeeld in de af teling van de kwestie Nieuw-Gui- Met name wilde heer Oltmans ezocht hebben, welke waarde er t worden gehecht een toezeggin- van president Eisenhowers minis- van buitenlandse zaken, John Fos- ïulles; ja zelfs, of deze toezeggin- ooit wel zijn gedaan, leer Luns heeft jarenlang, zowel li binnen de verschillende kabi- in waarin hij zitting had als naar laten doorschemeren dat Ne land op Amerikaanse militaire eief P zou mogen rekenen, als het tot gewapend treffen kwam tussen Ierland en Indonesië over westelijk uw-Guinea. heer Oltmans is bezig met een k over deze kwestie (het komt Wchijnlijk dit najaar uit bij Bru in Utrecht). Volgens door de heer nans voor zijn boek verzamelde in- tingen heeft oud-premier Drees üaard nimmer enige waarde te hen gehecht aan Luns' verklarin- over toezegging voor hulp van irikaanse zijde. dr. J. H. van Roijen, jarenlang derlands ambassadeur in Washing- heeft tegenover Oltmans ver- ird wèl te hebben gehoord van een hiertje waarop een gesprek tussen l'es en Luns over deze zaak zou vastgelegd, maar het stuk zelf 'it te hebben gezien. Bovendien be- zwi jfelt de heer Van Roijen of een ^gelijke verklaring wel kèn zijn af- Zélf thuis patat friet bakken naar eigen smaak: haal zo'n zak voorgebakken Dam-Friet In huis even frituren enhet hele gezin kan smullen! Dam-Friet is (ADVERTENTIE) Willem Oltmans gelegd, omdat een toezegging voor mi litaire steun volkomen ln strijd zou zijn geweest met Eisenhowers per soonlijke opvattingen over de ontwik kelingen in Azië (waardoor bijvoor beeld ook Frankrijk geen hulp kreeg in Indo-China). Ook al heeft de heer Oltmans zijn eigen beeld over deze zaak nagenoeg rond; toch geeft hij de voorkeur aan een parlementaire enquête, aangezien dan alle betrokke nen onder ede kunnen worden ge hoord. AMSTERDAM Een ongeveer 25-ja- rige Engels sprekende man heeft de afgelopen week in Amsterdam valse Amerikaanse vijftig dollar-li 'jetten in omloop gebracht. Volgens de politie zijn ongeveer vijftien zaken in de bin nenstad de dupe geworden doordat zij de biljetten in betaling aannamen. De man werd omschreven als een zuideu ropees type. LEEUWARDEN De twee dienstweigeraars die ook vervangende dienst hebben geweigerd en daarvoor door de Leeuwarder rechtbank tot gevangenisstraf en rijkswerkinrichting werden veroordeeld, heb ben in hoger beroep alleen een (magere) gevangenisstraf gekregen. Het gerechtshof te Leeuwarden ver oordeelde de 22-jarige journalist Ate de Jong te Leeuwarden tot acht we ken, waarvan zes voorwaardelijk en een proeftijd van twee jaar. De 22-ja- rige grafisch tekenaar Ale Toussaint te Marssum werd veroordeeld tot vier maanden, waarvan drie voorwaarde lijk en een proeftijd van twee jaar. De rechtbank legde De Jong een maand en Toussaint drie maanden op. Beiden hadden ook 21 maanden rijks- werkinrichi ng gekregen. Twee weken geleden eiste de procu reur generaal naast de g-' .a :enis- straffen, waartoe de dienstweigeraars in veroordeeld zijn, eveneens 21 .Arts, politie-agent en priester Van een onzer verslaggevers BREDA 'De tegenwoordige psychiater speelt beurtelings de rol van arts, politie-agent en priester. Deze rolverwisseling veroorzaakt een onduidelijkheid die de behandeling van de patiënt allesbehalve ten goede komt en zelfs fataal kan zijn'. maanden rijkswerkinrichting. Het hof wilde de verplichting tot het doen van vervangende dienst handhaven. De rechtbank en de procureur-gene raal hadden deze verplichting laten vallen. In het verschil in strafmaat wil het hof tot uitdrukking brengen dat Ate de Jong eerst wél vervangende dienst heeft willen doen naar dat hij pas weigerde toen hem bleek, dat het door hem verdiende geld ten goede kwam aan het ministerie van defen sie. Toussaint heeft van het begin af aan alle vervangend»» dienst gewei gerd. managen chroom met edelstalen bodem, waterdicht, automatisch IDA- met datumaanwijzing 10*) Prisma Manager modellen reeds .verkrijgbaar v.a. 129,- Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Van Agt justitie meent dat de kwaliteit van de juridische hulp zal verminderen, als bij iedere aanhouding direct al een advocaat wordt ingeschakeld. De bewindsman betoogde dat ongeveer 30 tot 40 procent van de verdachten in de praktijk al in een vroeg stadium om een advocaat vragen. Wanneer nu ook de overigen, die niet om juridische hulp staan te springen, automatisch een advocaat krijgen, zal dat van de nog in de kinderschoenen staande advocatenpiketdiensten teveel vergen om iedereen volledig te kun nen helpen. Bij de behandeling in de Tweede Ka mer van het wetsontwerp, dat beper king van de toepassing van de voorlo pige hechtenis voorstaat, zei de minis ter wel achter initiatieven in die rich ting te staan. Een wettelijke regeling vond hij echter te ver gaan, daar de piketdiensten dit nooit zouden kun nen opvangen. De aanwezigheid van een advocaat al tijdens de eerste zes uren na aanhou ding, wanneer de eerste verhoren worden afgenomen, (de Tweede Ka mer had dit gesuggereerd) was vol gens de minister al sinds 1925 in de wet geregeld. Hij zag echter proble men bij de verwezenlijking, omdat naar zijn mening de politie niet met het verhoor kan wachten totdat de ad vocaat zou zijn gearriveerd. Verder zei hij dat het geen taak is van de politie om vóór het verhoor de verdachte erop te wijzen, dat volgens de wet hij niet behoeft te antwoor den. Hierover verschilde hij van me ning met mejuffrouw Goudsmit (D'66), die dit in navolging van het Engelse systeem wel een taak voor de politie vond. Een leek zou in het na deel zijn gesteld bij iemand die van dit juridische feit wel op de hoogte is, vond zij. Het debat wordt volgende week voortgezet. DEN HAAG Het moet verboden worden dat oud-bewindslieden onmid dellijk na hun aftreden verbintenissen met het bedrijfsleven aangaan. Hier voor zou een code moeten worden ontworpen, vondt het PPR-Kamerlid Van Gorkum. De heer Van Gorkum meent, dat deze verbintenissen uit een oogpunt van scheiding van politieke en economi sche macht niet gewenst zijn. Bij de formulering van deze code moet zijns inziens rekening worden gehouden met de financiële regelingen voor oud-ministers. Het Kamerlid heeft minister-president Den Uyl en de ministers van buiten landse zaken en van economische za ken deze suggesties gedaan in vragen over berichten, dat oud-minister drs. W. K. N. Schmelzer (buitenlandse za ken) zich verbonden heeft aan de bui tenlandse dienst van het AKZO-con- AMSTERDAM Vier rovers hebben gisteren kort voor sluitingstijd min stens voor vele tonnen aan diamanten en juwelen meegenomen bij een ge wapende overval op de juwelierszaak H. Schipper aan het Rokin. De drie mensen die in de zaak aanwezig wa ren moesten onder bedreiging met pistolen achter de toonbank op de grond gaan liggen. Daar werden hun handen op dc rug gebonden. De mannen hebben alle plateau's met juwelen die in de winkel aanwezig waren leeggehaald. Daarna werd de bedrijfsleider gedwongen de sleutel van de kluis af te geven. In die kluis bevond zich geen geld, maar wel dia manten. Daaronder de meest waarde volle van het bedrijf. De daders wa ren gisteravond nog spoorloos. DEN HAAG Nederland is in dc af gelopen twaalf maanden niet meer de koploper in de inflatie-wedloop ge weest. Dit is niet toe te schrijven aan een vermindering van de prijsstijging in ons land, maar aan het feit, dat de prijsstijging in andere landen groter is geweest, zo meldt de Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO). De jurist mr. C. Gutter uitte gisteren op het in Breda gehouden symposium 'Psychiatrische patiënt vogelvrij?' deze scherpe kritiek op de positie van de psychiater. Mr. Gutter betoogde dat de medische ethiek vereist, dat een arts hem in vertrouwen gedane mede delingen niet doorgeeft en ook geen behandeling opdringt, die de patiënt niet wenst. De psychiater daarentegen dringt wel middelen aan zijn patiënten op en geeft vertrouwelijke gegevens zonodig door aan de overheid. 'Met daarbij nog de vrees voor het stigma van de krankzinnigheid, dat in de maatschappij nog steeds voortleeft en elke psychiatrisch© patiënt die genezen ontslagen wordt, nog bedreigt, bete kent dit dat deze patiënt vogelvrij is'. De heer Gutter achtte het noodzake lijk dat de psychiaters zich houden aan de meest elementaire eisen van de medische ethiek en dat de ver pleegkundigen zich inzetten voor een gewijzigde houding van de psychia ters. Hij verwacht van de samenleving dat deze ophoudt iedereen die in een psychiatrische inrichting wordt opge nomen, te voorzien van het etiket van de 'gevaarlijke krankzinnige'. In een daarop volgende discussie voerde inrichtings-psychiater dr. E. J. M. Crabbendam tegen de mening van mr. Gutter aan, dat de psychiaters vaak uit onmacht handelen. 'Een on macht die ons wordt opgedrongen door de samenleving. Iemand die zegt, dat psychiaters zich alleen zouden moeten bepalen tot het geven van ad viezen bij de behandeling, mag zich wel eens afvragen of hij nog wel van de realiteit uitgaat'. Uit de discussie kwamen vervolgens als wensen van de toehoorders naar voren, dat: juristen zich dienen te bezinnen op de wetgeving ten aanzien van de positie van psychiaters en psychiatri sche patiënten; de functies van behandeling van patiënt en van het geven van adviezen Eerste Kamer Oud-minister ir. W. F. Schut heeft zijn benoeming tot lid van de Eerste Kamer niet aanvaard. In zijn plaats is benoemd verklaard prof. dr. J. H. Christiaanse te Rotter dam. Er is in de senaat een vakature omdat de voorzitter van de ARP-frac- tie, mr. W. F. de Gaay Fortman be dankte wegens zijn benoeming tot mi nister van binnenlandse zaken. Ir. Schut aanvaardde de benoeming niet ondermeer in verband met zijn lid maatschap van de wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid. Prof. Christiaanse is hoogleraar aan de Eras- musuniversiteit en lid van de Rot terdamse gemeenteraad. 'Sticusa' Het bestuur van de Ne derlandse Stichting voor Culturele sa menwerking met Suriname en de Ne derlandse Antillen ('Sticusa') heeft mr. H. K. de Vries benoemd tot voor zitter. Hij volgt drs. H. A. Korthals op die kortgeleden is afgetreden. De nieuwe voorzitter is oud-gouverneur van Suriname. Sinds 1968 is hij lid van het bestuur van 'Sticusa'. over de patiënt aan de rechterlijke macht, zouden moeten worden ge scheiden. Het symposium 'Psychiatrische patiënt vogelvrij?', georganiseerd door de stichting 'Het Hooghuys' in Etten- Leur, trok in het Bredase 'Turfschip' ruim achterhonderd belangstellenden, voornamelijk bestaande uit jonge ver pleegkundigen. Amerikaans minister: Van een onzer verslaggevers BRUSSEL De Amerikaanse kandidaat-minister van defensie, James Schlesinger, heeft de mi nisters van defensie van NAVO lidstaten gisteren verzekerd dat de militaire macht van het wes ten zijn overwicht op de strijd krachten van het Warschau-pact niet heeft verloren. Schlesinger zei dit in een vergadering van het zogenaamde Defense Planning Committee, die gisteren op het NA- VO-hoofdkwartier in Brussel werd ge houden. De Britse en Duitse minis ters van defensie waarschuwden Schlesinger dat het taktisch niet ver standig is aan het begin van de on derhandelingen met Rusland over be perking van de troepensterkte dit soort uitlatingen te doen. 'Als dat be kend wordt, gaan overal de vredes- klokken al luiden. Dan komt er in de westerse democratieën onder invloed van de publieke opinie een eenzijdige ontwapening op gang zonder dat het Warschau-pact daar iets tegenover be hoeft te stellen,' zo was de reactie. De mededeling van Schlesinger kwam nadat militaire NAVO-specialisten een uitgebreid overzicht hadden gegeven van de enorme vooruitgang in sterkte van de troepen van het Warschau pact Zo zou het aantal vliegtuigen van het Warschau-pact volgens deze specialisten sinds 1968 met 50 pet zijn gestegen. Lance De Amerikaan verklaarde dat er in Amerika een nieuwe defensie-strategie in ontwikkeling Is, waarin met name de positie van taktisch-nucleaire wa- wapens bekeken wordt. Deze zaak is voor Nederland bijzonder belangrijk, omdat het kabinet nog moet beslissen over de aanschaf van de Amerikaanse taktisch-nucleaire atoomraket Lance ter vervanging van de Honest John. Minister Vredeling heeft over de Lan ce gisteren met zijn Britse collega Carrington gesproken. Over dit ge sprek zijn geen nadere mededelingen gedaan. Wel is de indruk in Brussel ontstaan dat de Belgen, nu Nederland wellicht van het Lance-project afziet, er zelf ook hard aan gaan denken niet tot aankoop van deze atoomraket over te gaan. Van onze soc.-economische redactie UTRECHT Het in 1971 nog door oud-minister Scliut (volks huisvesting) aangekondigde onderzoek naar de bouwnijverheid in ons land, dreigt door 'onderling gekrakeel' in het honderd te lo pen. Dit betekent dat er ouder meer over het te voeren volkshuis vestingsbeleid onzekerheden zullen blijven bestaan die zowel voor de woningbouw als voor de bediijfstak van de bouwnijverheid ern stige consequenties kunnen hebben. De heer L. A. van den Bos, voorzitter van de Nederlandse Aannesnersbond en Patroonsbond (NAPB) heeft dit giste ren gezegd op een ledenvergadering van zijn organisatie in Utrecht. De aannemersbonden hebben de kwes tie eerder deze week ter sprake ge bracht tijdens een onderhoud met mi nister Gruijters (volkshuisvesting). De heer Van den Bos had de indruk dat de minister alles in het werk zal stellen om de moeilijkheden die het onderzoek in de weg staan op te lossen. Opgeëist De belangrijkste handicap is volgens de heer Van den Bos het Economisch Instituut voor deBouwnijverheid (EIB), dat dit miljoenen guldens ver gende onderzoek voor zichzelf alleen wil opeisen. Volgens de voorzitter van het NAPB is het echter noodzakelijk dat ook andere instellingen zoals de economische hogeschool in Tilburg, de Erasmusuniversiteit in Rotterdam, het Nederlands Economisch Instituut e.a. eraan meewerken. 'De resultaten van dit onderzoek zijn uitermate belangrijk voor onze be drijfstak en voor de juiste beleidsvoe ring inzake de woningbouw. Op het ogenblik werken we met gebrekkig cijfermateriaal. We weten bijvoor beeld niet aan welke en aan hoeveel woningen het publiek behoefte heeft. En in verband daarmee weten we ook niet hoe we onze bedrijfstak moeten inrichten. Moeten veel kleine bedrijf jes verdwijnen of juist niet, omdat wellicht op grote schaal de woning verbetering ter hand zal worden geno men. We weten het gewoon niet," al dus de heer Van den Bos. 'Onverantwoord' De voorzitter van het NAPB, vindt het daarom onverantwoord dat de di recteur van het EIB, prof. dr. A. Hen driks deze houding heeft aangenomen. 'Zijn opstelling heeft niets te maken met een aantasting van de onafhanke lijkheid van het onderzoek, maar met de geclaimde monopoliepositie van het instituut,' aldus de heer Van den Bos. En: 'De discussies over de positie van het EIB in het structuuronder zoek bewegen zich de laatste tijd op een bedenkelijk peil. We kunnen slechts hopen dat het instituut spoe dig de juiste beslissing neemt, al zal het wel heel lang duren voor het ge schokt vertrouwen zal zijn hersteld.' De directeur van het EIB was giste ren in verband met zijn vakantie niet voor commentaar bereikbaar. Een woordvoerder van het ministerie van volkshuisvesting zei ons. dat het initi atief voor het onderzoek in handen is van de raad van bestuur Bouwbedrijf. Het is tevens in bespreking bij het ministerie van economische zaken, die het voor het grootste gedeelte zal moeten subsidiëren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 11