£amer wil meer
vrijheid omroepen
Anders dan andere
'Maas spoedig even smerig als de Rijn'
Directeur industrieschap krijgt
ontslag met vijf jaar salaris
r
Weinreb:
'laster'
Felle reactie op
beschuldigingen
liet langer toezicht van minister
'ezin verhuist
s sar koeiestal
niversiteitsraad:
zetting vorm van
rnstige terreur'
Van Agt voelt voor
motie-Van Schaik
Bestuur van KVP
voor christen
democratisch appèl
zonder..
Het weer
Als ontwikkeling van dë laatste jaren zich doorzet:
iurinaams politicus
4a ziekte overleden
of/W 1
I
'/KWARTET DONDERDAG 7 JTJNI 1973
BINNENLAND
T3/K3
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM In het gisteren
verschenen nummer van het
weekblad De Nieuwe Linie heeft
Friedrich Weinreb in bijzonder
felle bewoordingen gereageerd
op de beschuldiging van 't Rijks
instituut voor oorlogsdocumen
tatie. Weinreb bestempelt de
voorlopige conclusies van het on
derzoek naar zijn oorlogsverle
den als 'laster'.
Zoals bekend wordt Weinreb door de
onderzoekers A. J. van der Leeuw en
mr. D. Giltay Veth in een tussentijds
rapport aan de regering een 'uiterst
gevaarlijke bedrieger en fantast' ge
noemd. De inhoud van het geheime
rapport is vorige week uitgelekt. In
De Nieuwe Linie spreekt Weinreb het
vermoeden uit dat 'men de zaak doel
bewust heeft laten uitlekken'. Wein
reb, maandagavond door een mede
werker van het weekblad opgebeld in
zijn wijkplaats in het buitenland, zegt
verder onder meer: 'Dit lijkt op een
georganiseerde progrom' en: 'Dit lijkt
wel een tribunaal'.
ZWAK'
Volgens Weinreb heeft de directeur
van het Rijksinstituut voor oorlogsdo
cumentatie, dr. L. de Jong, 'vijf jaar
geleden al rond lopen strooien dat ik
fout zat. Hij had zijn conclusies al
klaar voordat er van dit onderzoek
sprake was'. Weinreb spreekt er ook
de Tweede Kamer Wil de zü" verbazing over uit dat de onder-
i i j-i* zoekers nog niet met hem gepraat
ister van crm de bevoegdheid ontnemen omroepverenigingen te berispen Aebben. Tot een gesprek is hy nog
zendtijd te ontnemen. Alleen het GPV en de SGP willen alles bij het oude 'wel bereid: 'Als ze wil,en kunnen zc
m.
(ADVERTENTIE)
van Doorn, minister van CRM in gesprek met de kamerleden Voogd (midden) en Roethof (rechts)
de PvdA.
'an onze parlementsredactie
HAAG De overgrote meerderheid van
n B
:lkai
bedoeling van de indieners van
p wetsontwerp tot wijziging van de
Ni oegdheid, drs. J. J. Voogd en dr.
ls: J. Roethof (beiden PvdA), is een
en P ie te maken aan het toezicht van
a|rminister op de omroepverenigin-
Dat toezicht is in strijd met de
heid van meningsuiting. Net zoals
en^1: met dc pers het geval is, zijn pro-
,asta mmamakers alleen verantwoording
Pred schuldigd tegenover de onafhanke-
rechter. De grondwettelijke vrij-
len van de journalisten gaan ons
harte. Voor de omroep geldt het-
je, aldus zei de heer P. J. A. van
ttera Sanden (KVP). Pers en omroep
men niet worden beoordeeld door
politieke instantie (de minister)
de administratie. De KVP-er ging
neer ter niet volledig met de indieners
i het voorstel mee. Namens de con-
als sionele partijen diende hij een
aan endement in om de minister als ui-
®rv0 ste middel toch nog de bevoegd-
te laten houden zendtijd aan een
te ontnemen. Het
MAeem is namelijk, dat de onafhan-
rechter alleen personen kan
YOM/ssen. Een omroepvereniging die
kwade weg wil vervolgen kan, zo
reis,
op n een verslaggever
jje ÏIDEN Het gezin (zes personen)
ui veehouder J. van Vlier aan de
ve rkweg in het Zuidhollandse Ter
i Ko r woont sinds gisteren in twee
n 0 fiestallen achter het woonhuis. Dit
twil is staat namelijk op instorten.
was dienst bouw- en woningtoezicht
ede n de gemeente adviseerde het gezin
a het huis te verlaten in verband
beset de -ele scheuren die de laatste
eke &en zichtbaar worden. Het wachten
hopi "u op een nieuwe woning, met de
scha uw waarvan binnenkort wordt be-
an een verslaggever
LJMEGEN De universiteitsraad
i de katholieke universiteit vindt
reeks bezettingen van universitaire
mV eb°uwen een ernstige vorm van ter-
ur. De bezettingen (dinsdag zelfs
:ht instituten tegelijk) zijn een uit-
oeisel van een conflict aan het insti-
mt voor politicologie.
studenten van dat instituut eisen
een door hen gesteunde kandidaat
benoemd wordt tot wetenschappe-
jk medewerker. De sectieraad heeft
eze kandidaat voorgedragen met zes
^jfyemmen voor en vier tegen. Prof. dr.
Hoogerwerf verzet zich echter te-
~/MlJn benoeming omdat de kandi-
od<J laat niet het vereiste niveau zou heb-
'en voor de aangeboden functie. Dat
lij marxist zou zijn, speelt volgens
vo loogerwerf geen rol.
I y Ie studenten hebben een compromis
eke. lat was voorgesteld door het bestuur
P z an de sociale faculteit afgewezen.
let compromis kwam erop neer dat
e heer R. benoemd zou worden on
er de verantwoordelijkheid van de
ïoogleraar internationale betrekkin-
len. Prof. Hoogerwerf (politicologie)
to»on zich daarmee verenigen.
>e universiteitsraad besloot gisteren
e zoeken naar een oplossing in de
leest van het door de bezetters ver
worpen compromis. Prof. Hoogerwerf
ei vol te zullen houden ook als de
K, 'UL
'is
lew e
e jo
meende de heer Van der Sanden,
steeds andere personen inschakelen.
Wanneer nu meer dan eens functiona
rissen van zo'n omroep veroordeld
zijn, kan de minister als uiterste mid
del ingrijpen.
Ook de heer M. W. Schakel (ARP)
signaleerde het gevaar van politieke
rechtspraak door de minister. De be
windsman, zo is al in de praktijk ge
bleken, kan onder zware politieke
druk komen te staan. En als hij be-
Van een verslaggever
DEN HAAG Minister Van Agt is
bereid naar meer mogelijkheden te
zoeken om de voorlopige hechtenis
verder terug te dringen. De Tweede
Kamerfracties van KVP, AR, CHU en
VVD vroegen in de motie Van Schaik
om een onderzoek daarnaar tijdens
het debat over deze kwestie.
In zijn antwoord aan de Kamer zei de
minister gisteren dat het aantal geval
len van voorlopige hechtenis sinds
1953 een neergaande lijn te zien geeft.
Weinig voelde hij voor het amende
ment van dr. Roethof (PvdA) dat be
oogde het aantal gevallen, waarin een
bevel tot voorlopige hechtenis kan
worden gegeven, te beperken door
verhoging van de grens van de straf
maat van vier naar zes jaar. Het de
bat wordt voortgezet
Van een verslaggever
DEN HAAG Het partijbestuur van
de KVP heeft met grote meerderheid
van stemmen besloten de partijraad
aan te- bevelen uit te spreken, dat de
drie christen-democratische partijen
moeten overgaan tot de oprichting
van het Ohristen-Democratisch Appèl.
Deze uitspraak staat in een concept
resolutie over de christen-democrati
sche samenwerking, opgesteld door de
stuurgroep van KVP, ARP en CHU,
welk concept als geheel ter goedkeu
ring aan de KVP-partijraad, die op za
terdag 23 juni bijeenkomt, wordt
voorgelegd.
De unieraad van de CHU besloot za
terdag op de algemene vergadering van
de Unie de aanneming van de concept-
resolutie aan te bevelen. Het partij
bestuur van de ARP zou vandaag be
slissen of het concept wordt doorge
zonden naar de ARP-Partijraad. De
toporganen van ARP en CHU nemen
ook op zaterdag 23 juni de beslissing
over de samenwerking.
rispt, wordt de berispte meteen op
het schild geheven van de nationale
tv-held. De uitspraak van de rechter,
aldus de heer Schakel, heeft in dit
land meer gezag.
Tuchtraad
Omdat nu meer verantwoordelijkheid
bij de omroepverenigingen komt te
liggen deed de heer Schakel de sugge
stie, in omroepland een erecode te
ontwerpen en over te gaan tot de in
stelling van een tuchtraad (vergelijk
de raad voor dc journalistiek). De
heer Schakel bracht nog een eresaluut
aan het oud-Kamerlid Gerda Brauti-
gam, die het initiatief-ontwerp in 1971
mee had ingediend en nu 'zit in de
loge der gearriveerden en op ons
neerziet'.
Aad Kosto (PvdA) hield over het on
derwerp van de vrijheid van de om
roep zijn maidenspeech in de Tweede
Kamer. Hij gaf een boeiend overzicht
van de deining om omroepprogram
ma's en de druk op de overheid ook
door kranten om in te grijpen.
Dr. K. van Dijk (WD) en de heer J.
F. Wolf (CPN) waren het met het
voorstel eens. Maar zij vonden, dat er
nog maar een stap was gedaan op de
weg van de vrijheid van de omroep
en grepen het debat aan om een aan
val te doen op het hele omroepbestel.
Het was een preludium op het Veron-
ica-debat over twee weken.
Van Dijk zei: 'Er is nog meer vrijheid
nodig. De clan van tegenwoordige
zendgemachtigden blijven de vrijheid
beperken. Er moeten nog veel voor
oordelen worden overwonnen zoals
het vooroordeel dat de commercie de
cultuur zou bedreigen.
Wolff: De wetswijziging is geen ga
rantie voor de vrijheid. Ik zie niet zo
veel verschil tussen de staatsomroep
en ons omroepbestel.
komen. Ze staan anders wel zwak,
want wat heeft het voor zin nu?'
In De Nieuwe Linie wordt tenslotte
onthuld dat Weinreb indertijd naar
het buitenland is uitgeweken, omdat
hij, naar eigen zeggen 'duidelijke aan
wijzingen had dat hij voorgoed in een
psychiatrische inrichting opgesloten
zou zijn wanneer hij gebleven was'.
Ed. Laurens Continental
MOERDIJK De directeur van het industrieschap Moerdijk, drs
J. W. G. Draijer, heeft met ingang van 1 juli ontslag gekregen. Hij
krijgt een gouden handdruk van 370.000 gulden. Volgens de voorzit
ter van het industrieschap, mr. F. Reijnders, mag het ontslag niet
gezien worden in het licht van de precaire situatie, waarin het indu
strieschap zich de laatste twee jaar bevindt. Tegenstanders van de
industrievestiging langs de Moerdijk betwijfelen dit.
Op korte termijn zal een nieuwe in
dustrie zich voor vestiging bij Moer
dijk aanmelden, zei de heer Reijnders
ons gisteren. Het bedrijf zal vijf hec
tare in beslag nemen. De heer Draijer
zou volgens voorzitter Reijnders wel
geschikt zijn voor de verkoop van ter
reinen, maar niet opgewassen zijn te
gen de technische, juridische, finan
ciële en ambtelijke problemen, 'die
dit gigantische project met zich meeb
rengen'. Na onderling overleg met de
heer Draijer besloot het bestuur de
directeur te ontslaan. 'Omdat er geen
formele redenen aanwezig waren voor
het ontslag van deze bekwame man,
hebben wij, na advies van ambtelijke
instanties, de heer Draijer een gouden
handdruk van 370.000 gulden gege
ven', aldus de heer Reijnders. Hij
vindt dit bedrag wel hoog, maar niet
buitennissig. Na aftrek van de belas
tingen komt het neer op vijf jaar sa
laris.
De heer J. K. de Vries van het aktie-
comité Moerdijk meent dat het ont
slag van de heer Draijer en de finan
ciële moeilijkheden, waarmee het
schap kampt, wijzen op éeen soort
Watergate-affaire'. Volgens de heer
De Vries is niet alleen de heer Draij
er, maar ook de administrateur, de
heer Franken, ontslag aangezegd. De
heer De Vries meent, dat de heer
Draijer moest verdwijnen omdat hij
te veel wist Ook de wijze, waarmee
met het geld binnen het industrie
schap werd omgegaan, zouden reden
van ontslag zijn. Drie maanden gele
den aanvaarde het algemeen bestuur
van het schap de begroting met de
opdracht een nieuwe te maken.
De heer Draijer trad op 1 juli 1970 in
dienst van het industrieschap. Dit uit
vertegenwoordigers van drie gemeen
ten (Zevenbergen, Klundert en Hoge
en Lage Zwaluwe) bestaande bestuur
lijke lichaam was na het regeringsbe
sluit, in 1968, opgericht. In datzelfde
jaar meldde Shell Chemie zich als ge
gadigde voor de vestiging van een
ethyleenfabrfek. Shell kocht 250 hec
tare van het 2300 hectare grote indus
trieterrein, waarvan 1500 hectare voor
de industrie bestemd is. Spoorlijnen,
havens, pijpleidingen en groengordels
vormen het overige deel.
Tot nu toe is rond driehonderd mil
joen gulden aan het gereedmaken van
het terrein uitgegeven. Dit geld moest
uit leningen verkregen worden. Door
het oplopen van de rentevoet is de
kostprijs van een vierkante meter van
twintig gulden in 1968 tot naar schat
ting tachtig gulden op het ogenblik
gestegen. Vorige week kocht een
Duits bedrijf echter een uit 5 hectare
bestaand stukje grond voor 38 gulden
per meter.
(ADVERTENTIE)
Boren de tu in tig!
Van ome weerkundige medewerker
Het weer laat zich nog steeds uitste
kend aanzien. Een uitloper van het
Ierse hogedrukgebied die met zijn
1030 millibar tot de Oostzee reikt,
prolongeert het droge en overwegend
zonnige toeer in de tweede helft van
deze week. De temperatuur komt nu
op verscheidene plaatsen in het bin
nenland boven de 20 graden. Gisteren
bleef het nog bij maximaal 19 gr. Cel
sius midden- en zuid-Engeland meld
den toen al 22 gr. C. (plaatselijk)De
regen- en onweersstoringen leefden
zich uit in een zone van de Rivièra
tot het Alpengebied. In Wenen werd
gisteravond 7 mm, Grenobele 10 mm,
Montèlimar 13 mm en Milaan 25 mm
neerslag afgetapt.
Het gele stof, onder meer waargeno
men door een lezeres uit Leiderdorp,
blijkt geen Marokkaanse surprise te
zijn geweest. Van deskundige Gelder
se zijde heeft men mij verzekerd, dat
het stuifmeel was, afkomstig van
vliegdennen. Op de Hoge Velutve wa
ren vennetjes op hemelvaartsdag er al
zo zeer mee overdekt, dat het veel
toeristen opviel
Mei was iets te koud, te nat en een
beetje te somber. De Bilt berekende
voor de gemiddelde etmaaltempera-
tuur 12 gr. C. tegen 12.4 normaal.
Van de 31 meidagen waren er 17 aan
de koude kant. De zon scheen in De
Bilt 193 uren tegen 211 normaal en
de gemiddelde landelijke neerslag was
ruim 70 mm tegen 49 normaal. In De
Bilt regende het in totaal 46 uur te
gen 35 normaal
In de lente regende het in De Bilt ge
durende ruim 120 uur tegen normaal
115. Landelijk viel er gemiddeld circa
160 mm water tegen 136 mm normaal.
De hoeveelheden waren van regio tot
regio zeer uiteenlopend. Apeldoorn
registreerde 249 mm, Hoog-Soeren 243,
Krimpen aan de IJssel 213 mm tegeno
ver Oud-Beijerland 162 mm, Bussum
150 mm, Uithuizermeeden 137 mm.
Alkmaar 103 mm, en Swifterbant 99
mm. De zon scheen 471 uur tegen 501
normaal En de gemiddelde Biltse et-
maaltemperatuur bedroeg 7.8 gr. C. te
gen 8.6 normaal. Het was een 0.8
graad te koude lente dus. Sedert 1721
u-as slechts 36 procent van alle lentes
nog kouder en 64 procent warmer.
Onweren deed het op 23 dagen ergens
in Nederland tegen op 26 dagen ge
middeld.
di
le
Ie PI
rai iele universiteit bezet zou worden,
jes
Van een verslaggever
MAASTRICHT Niet alleen het water van de Rijn maar ook dat van de Maas is de
laatste jaren veel vuiler geworden. Dit blijkt uit cijfers die gisteren bekend gewor
den zijn. De Internationale commissie van Rijnwaterleiding-bedrijven verwacht dat,
als de vervuiling in het huidige tempo doorgaat, de Maas spoedig even smerig zal zijn
als de Rijn.
'an een onzer verslaggevers
'EN HAAG In Paramaribo is na
in korte ziekte overleden de heer A.
Morpurgo, de voorzitter van de Su-
i0U jnaamse sectie van de koninkrijks-
m€, ommissie die nieuwe verhoudingen
ussen Nederland, Suriname en de
lederlandse Antillen moet voorberei-
e 'Cn.
ieföe heer Morpurgo was 76 jaar. Hij
ff'as aanvankelijk onderwijzer en later
ournalist. Van 1958 tot 1963 was hij
L.iJ?-n'ster van onderwijs en vice-pre
mier in het kabinet-Emanuels.
Uit nieuwe gegevens blijkt dat
het smaakgehalte van de Maas
slechts viermaal (twntig jaar
geleden nog dertienmaal) be
ter is dan dat van de Rijn.
Hoewel in 1972 een geringe
daling geconstateerd werd van
de fluoridegehalten, zijn die
nog steeds onaanvaardbaar
hoog (vier milligram per liter,
terwijl de toelaatbaarheids-
grens gesteld is op anderhalve
milligram per liter). De stik
stofverbindingen namen vorig
jaar, evenals de fosfaten, toe.
Opvallend is verder dc stij
ging van het zinkgehalte: in
1971 bedroeg dit gemiddeld
twintig microgram per liter,
vorig jaar was dat al 58. Eind
december werd in Maastricht
een gehalte van duizend mi
crogram (dus één milligram)
per liter aangetoond; de af
voer van zink is in 1972 toege
nomen van vier- tot zevenhon
derd ton per jaar.
De bedrijven die voor onge
veer tweemiljoen Nederlan
ders uit de Maas drinkwater
bereiden, maken zich verder
ernstige zorgen over de olielo
zingen (onder meer door de
binnenscheepvaart): de Maas
voerde vorig jaar dertienhon
derd ton olie af.
Gisteren is in Maastricht de
eerste steen gelegd voor een
waterzuiveringsinstallatie, die
over twee jaar het afvalwater
van de Koninklijke Nederland
se Papierfabriek voor negentig
vijfennegentig procent zal
zuiveren. De installatie die
vijftienmiljoep gulden kost is
de eerste die op grond van de
wet verontreiniging oppervlak
tewater tot stand komt in sa
menwerking tussen rijk en in
dustrie. Zestig procent van de
kosten wordt gefinancierd uit
de pot 'verontreinigingshef
fing rijkswater'. De directie
van de papierfabriek meent
daarmee een belangrijke stap
te zetten naar het terugdrin
gen van verontreiniging.
Maastricht telt al twee zuive
ringsinstallaties, die in '64 en
'66 gebouwd zijn. Deze ge
meentelijke bedrijven hebben
een capaciteit van in totaal
127.500 inwoner-equivalenten
(een inwoner-equivalent is de
hoeveelheid afvalstoffen die
één persoon in één dag produ
ceert). De installatie waarvoor
gisteren in Maastricht de eer
ste steen gelegd is, krijgt een
capaciteit van honderdduizend
inwoner-equivalenten.
Niet voldoende
Nederland telt op het ogen
blik 481 zuiveringsinstallaties
met een totaal vermogen van
8.9 miljoen inwoner-equivalen
ten. Dit is niet voldoende om
het afvalwater van dertienmil
joen Nederlanders te zuiveren.
Daarbij komt nog, dat de in
dustrie verantwoordelijk is
voor twintigmiljoen inwoner
equivalenten. Het zelfreinigend
vermogen van het water be
draagt slechts 3,5 tot vijfmil
joen inwoner-equivalenten.
Dit betekent, dat er nog zui
veringsinstallaties gebouwd
moeten worden met een capa
citeit van minstens 19,1 mil
joen inwoner-equivalenten.
In aanbouw zijn vijftig instal
laties met een capaciteit van
viermiljoen inwoner-equivalen
ten. Twee weken geleden kon
digde de voormalig minister
van verkeer en waterstaat,
Udink aan, dat tot 1975 '38
zuiveringsinstallaties gebouwd
zullen worden met een capaci
teit van 4,3 miljoen inwoner
equivalenten.
Als deze gereed zijn, zullen
nog installaties met een geza
menlijke capaciteit van onge
veer tienmiljoen inwoner-equi
valenten moeten worden ge
bouwd om al ons water zuiver
te krijgen. En daarmee zullen
vele honderden miljoenen gul
dens zijn gemoeid.
Belgisch
Enkele Limburgse bedrijven,
die zich ernstig zorgen maken
over de vervuiling van het
Maaswater, wijzen een Bel
gisch bedrijf (Praion in En-
gis) als de grote boosdoener
aan. De onderneming loost
grote hoeveelheden fluor in
de Maas. De Limburgse bedrij
ven menen, dat de bouw van
zuiveringsinstallaties zinloos is
als in België geen maatregelen
worden genomen. Zij hebben
zich tot de Nederlandse rege
ring gewend om bij de Belgi
sche overheid hierop aan te
dringen.
aanhoudend zonnjg V~"j
>J<_
/reV? ia>rv f
20
éy
ANP/KNMI 7-e 11
Weerrapporten van gisteren 19 uur. max.-
temperaturen en neerslag van 7-19 uur: Am
sterdam onbew. 19 graden 0 millimeter, De
Bilt onbew. 10 0. Deelen onbew. 20 0. Eelde
onbew. 18 0. Eindhoven onbew. 19 0, Den
Helder onbew. 16 0, Luchth. R'dam onbew.
16 0. Twente licht bew. 19 0. Vllsslngen on
bew. 17 0. Zd.-Limburg onbew. 19 0. Aber
deen zwaar bew. 22 0. Athene licht bew. 31 0,
Barcelona licht bew. 23 0, Berlijn zwaar bew.
18 0, Bordeaux onweer 24 2. Brussel onbew.
20 0, Genève zwaar bew. 20 0, Helsinki licht
bew. 22 0, Innsbrück regen 21 6. Kopenhagen
licht bew. 18 0. Lissabon zwaar bew. 0,
Locarno regen 20 2. Londen licht bew. 22 0,
Luxemburg onbew. 21 0, Madrid zwaar bew.
18 0.3. Malaga onbew. 23 0. MaUorca half
bew. 27 0. München zwaar bew. 18 0, Nice
onbew. 22 4, Oslo onbew. 22 0.1.
Hoogwater
8 Juni Vlissingen: 7.29-20.05: Hartngvliets-
luizen": 9.09-21.39: Rotterdam: 10.30-22.38:
Scheveningen: 8.33-21.05: IJmuiden: 9.22-
21.54: Den Helder: 0.42-12.46; Harllngen 3.16-
15.07; Delfzijl 5.26-17.31.
