Wereldraad actief
met verkenningen
in de toekomst
R
Doopsgezinden open
voor samenwerking
met de hervormden
Leen een extra
portemonnee.
Sölle en Moltmann
op heilloze weg
Technologie ook geestelijke uitdaging
Trouw
Kwartet
Studenten gaan
door met boycot
collegegeldwet
Algemene Bank Nederland
Confessionele vereniging Hoofdpunten
Snelle groei r.k. kerk
in Australië
vandaag
lie
Beroeplngs-
werk
'Rolduc' is niet
exclusief voor Gijsen
Camara mag niet
spreken in Columbia
:e;
Boekenetalage
n
TROUW/KWARTET DONDERDAG 7 JUNI 1973
KERK
door dr. H. M. de Lange
PONT A MOUSSON Het i:» duidelijk dat de vraag 'Hoe blijft de
aarde bewoonbaar" niet alleen gesteld moet worden in de economi-
«cke of in de technische zin van het woord maar tegelijk in de gees
telijk-culturele zin van het woord.
Dat is ook de achtergrond van de re
latie die al sinds 1971 bestaat tussen
de studies van de wereldraad-afdeling
voor kerk en samenleving en de me
dewerkers van het instituut voor tech
nologie van Massachusets, van wie het
befaamde rapport over de grenzen van
de groei afkomstig is. De regionale
Europese-Noordamerikaanse conferen
tie, die vorige week is gehouden,
werd dan ook bijgewoond door prof.
dr. H. Linnernan, die met een team
werkt aan de herziening van het
thans gebruikte model van het MTI.
Dr. Paul Abrecht, de actieve secreta
ris van 'Church and Society' die al
tientallen jaren de verbindingen heeft
gelegd voor dit soort studies, had ook
nu weer een aantal woordvoerders bij
elkaar gehaald die uit hun ervaringen
wisten waar ze het over hadden en
toch de moed behouden hadden om
vooruit te blijven denken.
Op de conferentie verdedigde dr.
Schumacher, oud-adviseur van de Na
tionale Mijnraad in Engeland een
nieuw type van technologisch denken.
Niet in de zin van minder, maar in
de zin van anders. Hij pleitte om het
oude model van denken, gericht op
het verkrijgen van meer goederen, te
verwerven met meer machines en met
grotere machines, te verlaten. Het
nieuwe model zou naar zijn mening
moeten uitgaan van mensen, die met
eenvoudige machines een aanzienlijk
grotere productiviteit zouden kunnen
bereiken, zonder de vervreemdings
processen en de vervelingsprocessen,
die in zo hoge mate kenmerkend zijn
voor de huidige gang van zaken. Hij
verdedigde zijn visie met veel overtui
ging, maar de politieke weg om deze
visie op gang te brengen bleef wat in
het duister.
Het interessante van Schumacher's vi
sie is dat naar zijn mening de door
hem bepleite technologie een oplos
sing kan zijn voor de culturele pro
blemen van het westen en voor de
economische problemen van de arme
landen. In de vergadering was een
duidelijke twijfel over de toepasbaar
heid van zijn ideeën en men vindt in
de eindrapporten slechts hier en daar
een weergave van zijn betoog.
Dr. Alexander King, een top-deskundi-
ge van de Organisatie van Economi
sche Ontwikkeling en Samenwerking
(OESO) te Parijs bepleitte de nood
zaak van meer onderzoek, maar tege
lijkertijd van Snder onderzoek. Met
name het wetenschappelijk onderzoek
gericht op de sociale behoeften van
De redactie behoudt zich het recht
voor ons ter opname In deze rubriek
ontvangen meningsuitingen verkort
weer te geven. Bij publikatie wordt
met de naam van de Inzender onder
tekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 859,
Amsterdam.
Veel verdienen
Het schijnt momenteel mode te zijn
dat hooggesalarieerde socialisten zich
er over beklagen dat ze zoveel verdie
nen. Ik las het de afgelopen week van
de staatssecretarissen J. Schaeffer en
mr. B. Stemerdink en van twee ge
pensioneerde gedeputeerden uit Gel
derland. Het komt mij voor dat men
dit zegt om op een goedkope manier
te laten merken dat men, ondanks het
hoge salaris lol pensioen) toch nog
wel socialist is. Men kan namelijk wèl
het salaris van een ander te hoog vin-
de, maar nooit zijn eigen salaris!
Want wie belet de heren de tien of
twintig procent die ze vinden te veel
te verdienen af te staan aan kerkelij
ke, liefdadige culturele, wetenschappe
lijke of het algemeen nut beogende
instellingen? Hun giften zijn dan af
trekbaar voor de inkomstenbelasting,
zodat ze niet als inkomen worden aan
gemerkt.
Den Haag
A. Fraanje
Veenendaal
Als je zo de krant leest, sta je ver
steld van de spraakverwarring. Het
gaat hier over de uitspraak van ds. A.
Vroegindewey in uw rubriek Uit du
kerkbladen, d.d. 5 juni. 'Men houdt
ons voor bijzonder conservatief, in
verband met de mededeling dat er in
Veenendaal door ouderen en jongeren
beraden wordt hoe men rechtvaardig
voor God zal verschijnen! Ook ik was,
net als die predikant uit Bremen zeer
verwonderd en onthutst. Wij kunnen
Hergroepering
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Adam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
niet rechtvaardig voor God verschij
nen want niemand is rechtvaardig, be
halve God en wij zullen allen gerecht
vaardigd worden alleen door Christus
onze Heer en Zaligmaker.
Epe
W. Rippen-Kruijt
Watergate
Zeven of acht jaar geleden werd Gold-
water ervan beschuldigd dat hij de
generaals aan het front de beschik
king zou willen geven over atoomwa
pens. Hij ontkende dit en stelde de
vraag: 'Heb ik gezegd, dat iedere sol
daat een vinger aan de atoomtrekker
mag hebben?'. Neen, natuurlijk niet.
Het is hetzelfde trucje, dat Nixon toe
past, als hij in de Watergate-affaire
met de nationale veiligheid komt
schermen. Ook een idioot weet, dat
bepaalde geheime stukken beslist niet
gepubliceerd mogen worden, omdat de
nationale veiligheid daardoor in ge
vaar komt Maar de publicatie van de
Pentagon-documenten bracht enkel
aan het licht, dat de motieven voor
de Vietnamese oorlog hebzucht waren
en zeker geen ideële. En Nixon had
toch eens duidelijk moeten maken
hoe de openbaarmaking van het Wa-
tergateschandaal de nationale veilig
heid op het spel zet.
Helden
The Tjoc Tie
Enschedese jongeren voerden als voor
naamste motief om de Christelijke
Combinatie Jongeren op te richten
aan, het participeren van KVPJG en
CHJO in de Aktiegroep Nieuw© Par
tij. Deze aktiegroep is opgericht op
een congres van KVPJG. en CHJO,
waar ik toen geen bezwaren vernomen
heb van Enschedese jongerc«n. De vraag
of KVP en CH met de oprichting van
deze aktiegroep buiten hun doelstel
ling traden, staat ter beoordeling van
zo'n congres en niet van een enkeling,
die nota bene niet eens aanwezig is
geweest. Dat deze groepen bezwaar te
gen deze aktiegroep aantekent, ver
baast mij overigens niet Hun behoef
te om contact te zoekei) met de CDU-
jongeren, alsmede kwalificatie die ge
geven wordt aan vormingsleiders, die
de werkende jeugd een kritische in
stelling willen bijbrengen, cn tenslot
te hun stellingname t.a.v. de houding
van de CHU in de kabinetsformatie,
maken duidelijk dat deze groep een
conservatieve signatuur draagt. Zowel
de Aktiegroep Nieuwe Partij, als de
KVPJG cn de CHJO wijzen momen
teel een samenwerkingsverband tus
sen KVP, ARP en CHU af. omdat een
politieke visie niet het organisatiecri
terium van de nieuw te vormen partij
zal worden, en daardoor progressief
en conservatief georiënteerden wéér
in een partijverband verenigd dreigen
te worden, zoals momenteel bij de
confessionele partijen het geval is. Ten
einde tot een duidelijke politieke
profilering te kunnen komen, is het
voor de KVP noodzakelijk contact te
zoeken met politiek gelijkgezinden
binnen en buiten de confessionele
partijen.
Tilburg
P. Claessen
voorz. KVPJG
Intercommunie
Nu we weer in de krant hebben gele
zen, dat lutheranen en katholieken
aan één tafel willen gaan zitten,
dringt deze ontzettende dwaling met
hiernieuwde kracht tot ons door. Be
seft men wel wat men doet? Beseft
men wel dat we ons bevlekken met
een kerk die dingen heeft ingesteld,
zoals wijwater, kaarsen, zondag, ma
donna en kind, rozenkrans, kenmer
ken van de zonaanbidders en die toch
als heilige legaten aan de kerk wor
den vermaakt? Beseft men wel goed
dat deze kerk het heiligdomswerk van
Jezus Christus in de hemel terzijde
heeft gesteld door haar volgelingen
vergeving van zonden te geven op de
biecht? Deze beschuldiging treft het
systeem, niet de onwetende aanhan
gers. die naar zijn beste weten een
goed christen tracht te zijn.
Schiedam
II. v. Holten
Dr. Paul Abrecht
de mens moet krachtig worden uitge
breid. Het viel de deelnemers van de
ze conferentie op hoe sterk King de
nadruk legde op de spirituele en gees
telijke problemen van onze tijd. Om
trent de zin en het doel van techniek
en wetenschap bestaat grote twijfel en
onzekerheid. Juist King wees op de
noodzaak dat overheden krachtige
prikkels zouden moeten geven om de
weg van Schumacher op te gaan. Hij
kondigde aan dat de Club van Rome
bezig is met een rapport over de poli
tieke implicaties van de M.I.T.-studie.
Derde wereld
De door de geïndustrialiseerde landen
gebruikte technologie biedt voor de
derde wereld ten dele een perspectief,
maar deze technologie vormt ook een
bedreiging voor hen. Reeds op de eer
ste assemblee van de Wereldraad te
Amsterdam bepleitte M. M. Thomas
(tegen de uiterst pessimistische verha
len van bijvoorbeeld de Franse hoog
leraar Ellul) voor meer techniek en
technologie, omdat alleen met behulp
van deze krachten de armoedeproble
men van de derde wereld zijn op te
lossen. Maar de (intussen sterk toege
nomen) bedreiging is tweeërlei. Ten
eerste wordt er een kolossale aanslag
op de wereldreserves gedaan. Het per
spectief van de huidige generaties in
de arme landen en van de toekomsti
ge generaties van de derde wereld
wordt hierdoor bedreigd. Ten tweede
is de klakkeloze invoering van de wes
terse technologie een bedreiging voor
de cultuur van talloze ontwikkelings
landen.
Het rapport van Pont Mousson wijst
nog eeas op de ongelukkige start van
het Tweede Ontwikkelingsdecennium,
maar tegelijk op het feit dat vele aan
gesloten kerken tot dusver nauwelijks
bereid en/of in staat zijn geweest hun
eigen beloften van Uppsala na te ko
men.
Men vindt in het stuk ook een krach
tige aanbeveling om het V.N.-Wereld-
pian van actie ter zake van technolo
gie en wetenschap uit te voeren en
serieus te nemen.
Grenzen aan groei
Niet alleen in dé werkgroep die dis
cussieerde over de relaties tussen de
rijke en arme landen, maar ook in an
dere groepen is gesproken over de
uitdagende vraag: of en hoe de econo
mische groei in het westen vermin
derd moet en kan worden. Zeer na
drukkelijk bevestigden de deelnemers
de gedachte om beslissingen alleen te
nemen in overleg met de vertegen
woordigers van de derde wereld zelf.
Uiteraard staan we dan voor de vraag
van de herverdeling van het bestaan
de. In diverse gespreksgroepen werd
aangedrongen op ccn diepgaande stu
die over de vraag hoe een wereld-in
komenspolitiek zou kunnen worden
opgezet en verwerkelijkt. Een grote
In een reeks conferenties in
verschillende delen van de we
reld probeert de afdeling 'Kerk
en Samenleving' van de wereld
raad van kerken zich een
beeld te vormen van de uitda
ging die de technologische ont
wikkeling aan de kerken stelt.
Zoals de vele studies op ver
schillende continenten de as
semblee van Uppsala in 1968
een duidelijk beeld gaven van
het ontwikkelingsvraagstuk, zo
moeten deze conferenties probt»
ren de komende assemblee (in
1975 in Djakarta) een duidelijk
eensluidend advies te geven
over de toekomst van mens en
samenleving in een wereld die
beheerst wordt door techniek
en technologie. Het is de vraag
of dat zal lukken, zo schrijft dr.
H. M. de Lange, zojuist terug
van één van die studiebijeen
komsten In Pont a Mousson in
Frankrijk. Een Amerlkaans-Eu-
ropese ontmoeting. In het bij
gaande artikel geeft hij zijn in
drukken.
(ADVERTENTIE)
Gebruikt u *m niet, dan kost bij u niets.
kluif voor technologen, economisten,
maar ook voor andragogen en politici.
Informatie
Hoewel dit beraad in het algemeen
worstelde om betrouwbare informatie,
was er naar mijn eigen indruk een
zeer betrouwbare informatie van de
zijde van de theologen. Allereerst
door het juist verschenen boekje van
de Amerikaanse theoloog Thomas
Derr over 'Ecologie en de bevrijding
van de mens' (een uitgave van de We-
reldstudentenfederatie en van de We
reldraad); vervolgens aan de zeer
voortreffelijke bijbeluitleg op de con
ferentie zelf door mevrouw Ellen
Flesseman.
Pont Mousson bracht ons weer een
stapje verder op een moeilijke weg.
De opschudding inzake de weg (zie
Handelingen 19:23 in het verhaal
van de zilversmid Demetrius) is in
veile opzichten actueel voor ons werk.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het landelijk over
leg van grondraden (LOG) zal de boy
cot van de collegegeld-wet doorzetten.
De studentenoppositie raadt de stu
denten aan zich niet te laten inschrij
ven en geen collegegeld voor volgend
jaar te betalen.
ASVA-voorzitster Cilie Galesloot uitte
gisteren opnieuw kritiek op dc nieu
we regering. De studenten zijn vier
kant tegen het plan van de socialisti
sche staatssecretaris Klein om volgend
jaar vijfhonderd gulden collegegeld te
heffen.
De voorzitster van de ASVA neemt
het de Tweede Kamerfractie van de
PvdA kwalijk dat zij niemand afvaar
digt naar het forum dat ASVA en
SRVU volgende week woensdag over
de studiefinanciering houden. 'Nu de
PvdA regeert wil ze niet meer discus
siëren'. Het Kamerlid Masman: 'On
zin, wij kunnen die dag niet omdat er
een vergadering is van de hele frac
tie. Het Eerste-Kamerlid De Rijk wil
wel, maar dat willen de studenten
niet'.
In de portemonnee zit
een bedrag dat wij eenmaal
met u afspreken. U mag
dat geld (of een deel ervan)
gebruiken wanneer en
waarvoor u maar wilt.
Zolang u niets uit de portemonnee haalt, hoeft u niets
te betalen. Maar intussen heeft u wel permanent geld
achter de hand. Erg gemakkelijk, zo'n financiële reserve.
Op elk ABN-kantoor vertelt men u er graag meer over.
Na discussie over de vraag wat nu
wel bedoeld werd met het open
avondmaal, kon men zich in grote lij
nen verenigen met de overwegingen
die door de adviescommissie voor
geestelijke belangen waren geformu
leerd, met betrekking tot de toelating
van kinderen (dus ongedoopten) tot
het avondmaal. In het algemeen werd
op het toelaten van met name grotere
kinderen tot het avondmaal positief
gereageerd. Met instemming werd ver
nomen dat binnen afzienbare tijd een
begin gemaakt zal worden met een
proefproject voor kadertraining en
vorming in een der gemeenten of re
gio's van de doopsgezinde broeder
schap. Enige verontrusting over de
steun van de Wereldraad van Kerken
aan bevrijdingsbewegingen mocht ook
op deze vergadering niet ontbreken.
De vrees, dat voor deze financiële
steun wapens gekocht konden worden,
werd slechts door weinigen gedeeld
en bovendien gerelativeerd door de
opmerking dat deze verontrusten zich
blijkbaar niet bekommeren om de wa
pens die voor hun belastingcenten
worden gekocht.
In het verslag in onze krant van j.l.
dmsdag betreffende de vergadering
van de Confessionele Vereniging is
een onduidelijkheid geslopen. De on
bekende dame uit Apeldoorn bedoelde
niet te zeggen dat de Gereformeerde
Bond vergelijkbaar is met een put,
doch dat de prediking die daar wordt
voorgestaan de hoorders in de put
doet belanden.
SYDNEY De rooms-katholietke kerk
zal, naar verwacht wordt, binnen vijf
jaar de grootste kerk van Australië
zijn. De snelle groei van de rk kerk
wordt toegeschreven aan de sterke im
migratie uit Zuideuropese landen.
Sinds 1966 vermeerderde de rk bevol
king van Australië met ruim 400.000,
terwijl de anglicaanse kerk haar aan
tal met 75.000 vermeerderd zag. De
anglicaanse kerk is nu nog de groot
ste kerk met 3,9 miljoen. Tot de rk
kerk behoren 3,4 miljoen van de to
taal 13 miljoen inwoners van het ei
land-continent.
Hoofdpunten van de agenda voor de
tweede zitting op dinsdagmorgen
vormden de financiën en de mogelijk
heid tot een bredere samenwerking
tussen plaatselijke hervormde en
doopsgezinde gemeenten. Een zaak,
waarover reeds in de synode van de
hervormde kerk van februari van ge
dachten was gewisseld. Er werden kri
tische aantekeningen bij het verslag
gemaakt. Zo vroeg men zich af of het
gebruikelijk is in de hervormde kerk
de doop aan volwassenen te bedienen,
vóór of na de belijdenis, hoe de uit
nodigingsformule tot het avondmaal
zou moeten luiden en of hervormden
ermee zouden kunnen instemmen dat
op grond van het algemeen priester
schap der gelovigen ieder gemeentelid
kan dopen en het avondmaal mag be
dienen, zoals in principe bij de doops
gezinden het geval is.
De zinsnede uit het verslag 'als doops
gezinde ouders ertoe zouden besluiten
hun kinderen te laten dopen, dan
kunnen zij geen lid blijven van de
doopsgezinde gemeente en ligt het
voor de hand dat zij zich bij de her
vormde gemeente aansluiten', werd in
het algemeen als té stellig ervaren.
Derhalve werd geadviseerd dit punt
Drs. C. van Bart tot evangelisten:
Van een onzer verslaggevers
ZEIST De gereformeerde theologie behoeft zich niet als verou
derd en onbruikbaar opzij te laten schuiven. Het gezag en het func
tioneren van Gods woord kunnen ons behoeden voor de heilloze weg
van de nieuwere theologie, waarin het menselijk denken is gaan
heersen over de bijbel.
Dit betoogde drs. C. van Bart uit Put
ten gisteren in een gedegen referaat,
waarmee hij de basis legde voor de
jaarlijkse tweedaagse ev^ngelisatiecon-
ferentie van de hervormde bond voor
inwendige zending op gereformeerde
grondslag.
Drs. Van Bart ging diep in op de op
vattingen van de Duitse theologen Do-
rothee Sölle, Moltmann en Paimenberg.
Zijn conclusie was. dat in hun theolo
giseren een onmiskenbare bewogen
heid met de moderne mens is, maar
dat het vaak ontaardt in een zekere
krampachtigheid, om het evangelie
aantrekkelijk te maken door een re
ductie.
In naam van de mondigheid wordt af
breuk gedaan aan de rijkdom en het
gezag van Gods Woord. Het hart van
het evangelie, Christus' plaatsbekle-
dend lijden en stenen en de kracht
van zijn opstanding, klimkt niet meer
door. Het werk van de heilige geest
in de persoonlijke verhouding van de
mens tot God wordt schromelijk ver
waarloosd.
Toch vermaande drs. Van Bart zijn
overwegend gereformeerde-bondsge-
hoor, de nieuwere theologie niet te
negeren. De problemen die zij aan
snijden, zoals inzake de afwezigheid
Gods, de duiding van de geschiedenis,
vragen van gezag en maatschappij-kri
tiek dwingen ook ons tot bezinning'.
Andere onderwerpen, die gisteren en
vandaag op het programma staan van
deze conferentie op Woudschoten, zijn
kinder- en jeugd-evangelisatie en de
invloed van oosterse stromingen in
ons land.
Zeist was gisteren een centrum van
gereformeerde-bonds-activitelten, want
elders hield daar de gereformeerde
zendingsbond (GZB) zijn jaarvergade
ring. Naast vele huishoudelijke zaken
(ir. P. M. Hoogerdijk uit Nieuwer-
kerk aan den IJssel werd in het
hoofdbestuur gekozen) sprak oud-zen-
Dorothee Sölle
JUrgen Moltmann
diregspredikant J. D. van Roest over
de situatie in Toradjaland.
Zestig jaar geleden begon de GZB op
Celebes te werken. De Toradjakerk is
nu 25 jaar zelfstandig. Toch achtte ds.
Van Roest de tijd, dat de GZB zich
uit Toradjaland terugtrekt, beslist
nog niet gekomen. Hij moest vaststel
len, dat de kennis van God en de bij
bel vaak zeer oppervlakkig ir en daar
door ook het christelijk leven veelal
beneden de maat is, evenals trouwens
in Nederland.
De helft van de Toradja's is christe
lijk, maar velen zijn het alleen maar
Van een medewerker
AMSTERDAM De doopsgezinde gemeenten kunnen in het najaar
de eerste resultaten verwachten van het thans aan de gang zijnd?
gesprek met de remonstranten. Dit is gisteren aan de bestuurders
vergadering van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit in de Amster
damse Singelkerk meegedeeld door de voorzitter ds. C. F. Brüsewitz.
in deze dagen
is het alsof opnieuw
die aanlandige wind
van zoveel jaren her
z'n kracht verzamelt,
opsteekt,
om straks
mijn gerafelde kustlijn
te kussen eerst
maar dan al feller
te beroeren
te verwarren
en te teisteren
een adem van ver weg
in hoge bomen ruisend
vol beloften
van nieuwe dagen
en een nieuw ervaren
en weer op krachten komen
een stilte scheppend
na het plotseling luwen
een stilte voor een stem
die meekomt
op de adem van de wind
en die ik moet vasthouden
als het aanwakkeren begint
tot stormkracht
met onverwachte stoten
en alles rukt en trekt
en ik moet loslaten
wat weg moet in de wind
sta mij dan bij
Heer van de adem
vogel die elke winter overleeft
en Pinksteren
naderbij zingt.
van
de 1
»n
in zijn geheel te laten vallen. Het al
dus geamendeerde verslag werd door
de vergadering aanvaard als. uitgangs
punt voor verdergaande besprekingen
met de hervormde Kerk over bredere
samenwerking op het plaatselijk vlak.
Al te sombere geluiden over de finan
ciën werden in de bestuurdersverga
dering niet gehoord, temeer daar de
broederschap ten behoeve van haar
predikantsopleidingen direct financië
le steun van de overheid is toegezegd,
die vergelijkbaar is met de subsidie
aan de Evangelisch Lutherse Kerk en
de Remonstrantse Broederschap. Het
betekent een verlichting van de last
in de kosten van het seminarie voor
zo'n kleine geloofsgemeenschap. Dins
dagmiddag, op de derde zitting, hield
ds. W. Koole. directeur van IKOR-te-
levisie een inleiding over het onder
werp 'Wat kan de televisie doen voor
het geloofsleven.' Hij zag de televisie
evenals de kerk als een middel op
weg naar de messiaanse samenleving.
Aan het einde van de bestuurdersver
gadering werd geïnformeerd naar de
aard van de beleggingen der broeder
schap mede in verband met de oproep
van de wereldraad de beleggingen in
Zuid Afrika terug te trekken. De sa
menstellers werden er van overtuigd
dat niet rechtstreeks kapitaal van de
broederschap in Afrika was belegd.
En dat men zich verder niet te grote
voorstellingen moest maken van de
omvang van het belegde kapitaal in
het algemeen.
GRONINGEN De r.k. bisschoppen
van ons land hebben op hun maande
lijkse conferentie gesproken over het
besluit van mgr. Gijsen, binnenkort
in Rolduc-een convict (internaat, naar
de regels van het concilie van Trente)
voor priesterkandidaten te openen.
Vastgesteld is dat het niet de bedoe
ling mag zijn, langs deze weg het se-
minarie-oude-stijl te doèn herleven.
Bisschop Gijsen deelde desgevraagd
mee dat hij het convict wel een dui
delijke, maar niet de exclusieve weg
naar het priesterschap acht. Ook stu
denten die niet in die leefgemeen
schap opgenomen zijn geweest, kun
nen in zijn diocees priester worden
gewijd: dit zal van geval tot geval be
keken worden.
per
bei
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen te Papendrecht: A. P. N oeg,
te Vlaardingen; te Middelhamis: ïj
R. van Buiren, eervol ontheven p^e
met bevoegdheid van em. (leraar
te Deurne: te Bodegraven: H. Sm
Gouderakte Gorinchem: H. E.
Vegter te Surhuisterveen-Boelensla
Benoem tot bijstand in het pasto
te Oldeborn: J. Mak, geref. pred
Oldeborn.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Bennekom en te Leeld
Raven te Bierum; te Bunschoten,
kenburg: P. Sijtsma te Rotterd
Zuid.
Bedankt voor Wagenborgen en Bi p,
graven: R. Hassefras te Musselkan
die dit jaar geen beroepen meei|ter
overweging wil nemen.
Bedankt voor de benoeming als
tenschappelijk medewerker aan
VU: J. J. van Nijen te WestervoCiê
Zevenaar (nadere beslissing); j
Utrecht: H. Groeneveld te Vlissin®it0£
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt voor Dokkum: D. Gruttr^j
Huizum.
ha
h<
BOGOTA De Braziliaanse bissc
Helder Camara is na zijn terugreis^
Europa in Columbia gestuit op
spreekverbod dat de plaatselijke
dinaal Munoz tegen hem heeft ui
vaardigd. Camara zou voor 600 ve
genwoordigers van Kamers van K< r
handel uit 22 landen spreken o ?le
zijn ideeën over menselijke ontwik 15
ling. Volgens kardinaal Munoz was
toestemming voor Camara's rede
laait bij hem gevraagd.
De Columbiaanse pers heeft de bes 11
sing van de kardinaal sterk afgeke 'e
en meldt dat ook andere bisschop; ni
de houding van de kardinaal scha uw
lijk vinden voor de kerk.
Dom Helder Camara was op terugr
van een toernee door België, Ned
land en Zweden.
in naam, aldus ds. Van Roest. Als ge
volg van de politieke ontwikkelingen
heeft zich in een bepaalde periode
(rond 1960) 'een groot gedeelte bij de
kerk gemeld om puur opportunisti
sche reden. Zij werden gedoopt, vaak
zonder enig onderricht. Ook de opvat
tingen van r.k. missionarissen hebben
volgens ds. Van Roest in Toradjaland
een devaluatie van het begrip chris
ten in de hand gewerkt. 'Er is daar
om voor de GZB nog onvoorstelbaar
veel werk, vooral inzake de predikants
opleiding en de vorming van ge
meenteleden', aldus ds. Van Roest.
Rolf Boost: Dr. O. (levenslang veneb
tigd). Uitgeverij Ridderhof, Riddfeu
kerk.. 128 blz. Geïll. 7,90.
loi
Vooruitlopend op de te verwachten Uu
vrijheidstelling van de Berkelse hi
arts John Opdam, tweemaal tot leve -t
lang veroordeeld, heeft free-lance jo
nalist Rolf Boost min of meer een
ging tot rehabilitatie ondernomen,
dam, schuldig bevonden aan vergil^
ging van zijn vrouw en later, in de
vangenis in Leeuwarden, ook nog e4ei
van zijn medegevangene Adri Lodd ai
haalde zich indertijd de afschuw
heel Nederland op de hals. Hij was,
als Boost betoogt, al veroordeeld vo ló
dat hij gevonnist was. De schuld x )e
Opdam, die pas onlangs heeft beke lal
schuldig te zijn aan de moord op »a:
vrouw (om voor ontslag uit de
vangenis in aanmerking te komen?),
nooit onomstotelijk bewezen en in
volging van mr. M. H. Huygens,
Opdam tijdens de eerste rechtsnle
verdedigde, tracht Boost aan te ton
dat Opdam wel eens het slachtoffer#'
kunnen zijn van een gerechtelijke d4e
ling. Hij is daarin maar ten dele
slaagd. Weliswaar legt hij de vinger
een aantal zwakke plekken in de
wijsvoering, maar een heleboel ra*1'
seis (waaronder dat van de briefjes
de zaak-Lodder) laat hij gemakshal
voor wat ze zijn. Het boek lijdt da»C
door aan een oppervlakkigheid wa»v
over ze bij een blad als Panorama,
maar eens wat te noemen, waarscl
lijk geen problemen maken, maar
voor een boek geen aanbeveling is.
halve oppervlakkigheid valt Boost
slordigheid aan te wrijven: het is
juist van dr. O. of dr. Opdam te spi
ken, een officier van justitie hor
geen pleidooi en een opperwachtm»
ter geeft geen bevel tot gevangei
mins. Het boek wekt de indruk nol
haastig geschreven te zijn voor
uitgever die het ook niet zo nauw h<
genomen: na eerste lezing lagen
bladzijden al los in het omslag.