Zwarte antithese: een
reactie op blank onvermogen
Raad van kerken heeft geen
behoefte aan beginselverklaring
Voor confessionelen
gezapige rust voorbij
In het isolement ligt hun kracht
Iers conflict geen
godsdienstoorlog
Ook in 1974
'Kerk-appèl'
Ikonen gestolen
vandaag
OPENBARE VERGADERING
BeroepingswC
Negentig bisdommen
drijven op Nederland
TROCTVKWiARTET DINSDAG 29 MEI 1973
KERK
T2
door J. Hendriks
De communicatie tussen blank
en zwart stagneert. A ooral in
Zuid*Afrika. Maar daar niet al
leen. De contacten worden spaar
zamer. Het beetje wederzijds be
grip neemt steeds meer af. Het is
een proces dat steeds verder
gaat. De contacten nemen af;
daardoor wordt het wederzijds
begrip weer kleiner: dat ver
kleint de neiging om contact met
elkaar te zoekenenz.
Deze ontwikkeling is al geruime tijd
aan de gang. Maar er beginnen zich
nu, gelijktijdig, enkele nieuwe tenden
zen af te tekenen. Vooral deze drie:
Het verbreken van de contacten
gaat nu vooral uit van de zwarten.
De breuk ontstaat niet alleen tus
sen zwarten en aartsconservatieve
blanken, maar nu ook tussen zwar
ten en progressieve blanken.
Zwart gaat alles wat blank is meer
en meer over één kam scheren. De
blanken voelen zich daardoor vaak
diep gegriefd. Zij beseffen niet dat
de tijd om genuanceerd te denken
wat dit betreft voorbij is.
De breuk tussen zwart en blank
komt nu ook duidelijk, in ieder ge
val duidelijker dan te voren, tot ui
ting tussen zwarte en blanke chris
tenen. Dat is dan de derde ontwik
kelingslijn.
Een illustratie van dit alles is het
verslag dat Henk Biersteker gaf van
het symposium 'Black theology en la-
tijns-amerikaanse theologie der bevrij
ding*. (T/Kw 10 mei 1973). Hij
spreekt daarin van een ontzettende
kloof tussen blanke en zwarte christe
nen. En hij vertelt hoe vooral enkele
latijns-amerikaanse. theologen voor het
eerst begonnen te spreken 'van het af
snijden van de verbindingen met de
westerse theologie: ineommunicatie
noemden ze dat'.
Een paar weken eerder stond er in
dezelfde krant een bericht dat even
eens symptomatisch is voor de huidi
ge situatie. Trouw/Kwartet van 16 fe
bruari meldde dat de vereniging van
Zwarte Afrikaanse onafhankelijke ker
ken met het Christelijk Instituut in
Johannesburg heeft gebroken. Deze
breuk, zo werd uit het bericht even
eens duidelijk, gaat gepaard met eon
grotere interne integratie van de
zwarte kerken.
Ontgoocheling
Berichten als deze, en vele andere,
wijzen erop, dat in de huidige wereld,
het 'blank en zwart tezaam', lijfspreuk
van mannen als Martin Luther King.
Bevers Naudé. Luthuli en anderen,
hoe langer hoe minder Anklang vindt.
Er komt blijkbaar een moment waar
op die samenwerking niet meer moge
lijk is. zelfs onverdraaglijk dreigt te
worden. Vaak zijn we er in het Westen
snel bij met een oordeel, vooral als
deze zwarte antithese gepaard gaat
met het propageren en gebruiken van
harde methoden: macht en als legi
tieme macht niet te verwerven is
geweld. Vooral daarom is het goed
ons bewust te zijn van de sociale fac
toren die hier op de achtergrond wer
ken.
De belangrijkste factor in deze breuk,
is de ontgoocheling die de zwarten
overigens elke minderheidsgroep naar
het schijnt moet doormaken. Dat is
de verbijsterende ontdekking van de
zwarte dat hij niet door vreedzame
protesten, maar alleen door macht uit
het diensthuis kan worden uitgeleid.
En tevens beseft hij dan dat het voor
het verwerven en het uitoefenen van
die macht nodig is dat zij zich hecht
aaneensluiten. Dat is de zwarte anti
these. Maar het duurt lang voor hij
die conclusies trekt. De geschiedenis
in Zuid-Afrika en de Verenigde Sta
ten laat dat zien.
Niet vanzelf
Dc Bantoes beginnen omstreeks 1910
hun streven naar een plaats onder de
zon uiterst gematigd en vol goede
moed. Zij hebben dan nog een groot
vertrouwen in de blanken. Zij gaan
ervan uit dal redelijk overleg met
hen en een appèl op evangelische
waarden tot het gewenste resultaat zal
leiden. Als de blanken, zo denken zc.
eerst maar eens goed doorkrijgen hoe
ellendig hun positie is, dan zullen zij
'vanzelf' wel bereid zijn de noodzake
lijke veranderingen door te voeren.
Vandaar dat zij aanvankelijk alles ver
wachten van protesten het zenden van
petities en adressen. Het ene protest
na het andere wordt verzonden zowel
naar Pretoria als aanvankelijk ook
naar Londen. Aan organisatorische
machtsvorming wordt niet gedacht,
laat staan aan geweld.
De stroom van petitionnementen levert
evenwel niets op. De verbannen Ban
toeleider, Oliver Tambo heeft op de
Notting Hill Consultation van 1970 de
christelijke kerken daar nog eens na
drukkelijk op gewezen.
En dan. eindelijk, na 1948 het jaar
waarin de Nationale Partij aan de
macht komt komt er een kente
ring. De Bantoes beginnen te beseffen
dat vreedzame protesten niets uitha
len. Het gematigd optimisme maakt
plaats voor de overtuiging dat de
strijd hard. lang en bloedig zal zijn.
In de plaats van de incidentele protes
ten komt dan geleidelijk de duurzame
confrontatie. Het 'blank en zwart te
zaam'. maakt plaats voor straffe orga
nisatie van gelijkgezinden en een
breuk met de blanken.
Met alle blanken. De zwarte radicaal,
schrijft E. A. du Plessis. waarschuwt
zijn volk noch op de blanke politicus
van links noch op die van rechts te
vertrouwen. Zij beseffen ook dat zij op
hulp van anderen niet hoeven te reke
nen. Ze zullen zelf de kastanjes uit
het vuur moeten halen. De zwarte
studentenleider Barney Pityana ver
tolkte kennelijk de mening van velen
toen hij uitschreeuwde: 'Blackman,
you are on your own!', 'Zwarte man,
je staat er allen voor'.
Zij zullen zichzelf moeten redden.
Niet door vreedzame protesten Selma, V.S. februari 1964.
BENNEKOM 'Leek het er
enkele jaren geleden op, dat
voor de confessionele vereni
ging geen werk meer aan de
kerkelijke winkel was en kon
den de hoofdbestuursvergade
ringen slechts kort duren en
de jaarvergaderingen een wat
gezapige rust ademen, dat is
nu wel totaal anders gewor
den'. Zo begint ds. C. W. Corts
als secretaris het pas versche
nen jaarverslag van de confes
sionele vereniging in de her
vormde kerk.
'De vereniging ziet', zo vermeldt
hij, als haar voornaamste taak, om
de (hervormde) kerk, overeenkom
stig artikel 10 van de kerkorde, zon
der zelf te vervallen tot een star
confessionalisatie, ernst te doen
maken met de bijbelse verkondi
ging, in aansluiting op haar beleide-
nis'.
Meer uit het jaarverslag: Het
hoofdbestuur liet weten, de nieuwe
scriba van de hervormde synode
loyaal tegemoet te willen treden.
Op verzoek van dr. A. H. van den
Heuvel zal een afvaardiging uit het
hoofdbestuur vrijdag een gesprek
met hem voeren.
Gereformeerde bond
Over de verhouding tot de gerefor
meerde bond schrijft ds. Corts:
'We hebben meer raakpunten dan
wel eens is gedacht, zowel op het
theologische als op het kerkrechte
lijke vlak. De bond schijnt meer
waardering voor Hoedemaker te to
nen en de confessioneen meer dan
vroeger voor de bevinding'.
De confessionele vereniging wil,
onder voorwaarde van het behoud
van eigen identitieit, haar pogin
gen om een gemeenschappelijke
gespreksbasis te vinden, voortzet
ten. Gedacht wordt aan samenwer
king op praktische punten als cen
trale studiedagen, katecheten-oplei-
ding, vormingswerk. Ds. Corts:
'Daarbij moet onmiddellijk worden
opgemerkt, dat onze vereniging
open moet blijven staan voor groe
peringen links van ons'.
Blijkens het jaarverslag deed het
hoofdbestuur een aanbeveling aan
de hervormde synode voor de op
volging van de overleden kerkelij
ke hoogleraars dr. A. F. N. Lek-
kerkerker en dr. G. C. van Niftrik,
respectievelijk te Groningen en te
Amsterdam.
In de verslagperiode steeg het aan
tal leden van de confessionele ver
eniging Het bedraagt thans 1.420
onder wie 243 predikanten, tegen
een jaar eerder 1.300 onder wie
220 predikanten.
Volgende week maandag en dins
dag houden de confessionelen op
Woudschoten hun jaarlijkse confe
rentie.
Daarvoor zullen zij zich hecht aaneen
moeten sluiten. De zwarte antithese
komt niet uit de lucht vallen.
In Amerika was de ontwikkeling niet
anders. Ook daar aanvankelijk, tegen
de klippen op, geloven in de goede
wil van de blanken. De zwarte leiders
houden lang vast aan het vreedzame
protest en aan de samenwerking van
blank en zwart. Wie het jongste boek
van prof. Schulte Nordholt hierover
heeft gelezen, 'In de schaduw van een
groot licht', kan daar alleen maar die
pe bewondering voor hebben. Maar er
komt dan toch een einde aan. Het
protest raakt op de achtergrond en-
steeds sterker wordt de overtuiging,
dat de blanken alleen in een verande
ring zullen bewilligen als ze daartoe
gedwongen worden. Ook de meele
vende blanken! In zijn verslag van de
protestmars die werd gehouden nadat
James Meredith was neergeschoten,
vertelt Martin Luther King: 'Een van
de deelnemers zei: 'Dit zou eigenlijk
een mars uitsluitend voor negers moe
ten worden. Het is nergens voor nodig
dat er nog meer van die halfzachte en
liberale blanken in onze beweging bin
nendringen. Dit is onze mars.'
In Nederland
Nu hoeven we om dit soort processen
te zien niet alleen te le.tlon op landen
als Amerika en Zuid-Afrika. Hetzelfde
patroon vinden we ook in Nederland.
Vooral in de vorige eeuw. Bijvoor
beeld bij de beweging van de katho
lieken. Maar ook bij de calvinistische
kleine luyden. Ook zij begonnen hun
aktie om gelijkberechtiging met ver
trouwen in de heersende groepen.
Vandaar dat ook zij zich aanvankelijk
beperken tot het verzenden van adres
sen en petitionnementen. Die worden
verstuurd naar de regering, de Tweede
Kamer en naar de Koning.
Op politiek terrein loopt deze protest
beweging in 1878 uit in het indruk
wekkende 'Smeekschrift aan den Ko
ning om een school met den Bijbel'.
De kleine luyden en andere orthodoxe
protestanten lopen te hoog tegen het
schoolwetsontwerp van Kappeyne. Het
befaamde petitionnement wordt in
minder dan geen tijd door 30.000 pro
testanten getekend. De verwachtingen
zijn hoog gespannen.
Maar de regering legt het smeek
schrift eenvoudig naast zich neer. De
kleine luyden zijn ontgoocheld. Maar
tevens concluderen zij uit deze mis
lukking dat niet door het vreedzame
protest maar alleen door machtsvor
ming en door strakke organisatie van
gelijkgezinden een eind aan de discri
minatie kan worden gemaakt. Zo 'ging
het ook de Nederlandse arbeiders.
Weer hetzelfde patroon. Het eerst bij
de niet-chnstelijk georganiseerden.
Maar ook de christelijke arbeiders
moeten er aan geloven. En dat valt
hen bijzonder moeilijk.
De mannen van het in 1877 opgerich
te 'Nederlands Werkliedenverbond Pa
trimonium' zijn principieel tegen het
gebruik van machtsmiddelen. De
werkstaking, een 'gevaarlijk en zoo
geheel onhollandsch' wapen, werd als
'vrucht der revolutie' en zonde tegen
de patroon te enenmale afgekeurd.
Ook voelen zij niets voor organisaties
van alleen gelijkgezinden, d us van
typische arbeidersverenigingen. Prin
cipieel staat Patrimonium dan ook
open voor werkgevers en werknemers.
Hun parool is 'arm en rijk ontmoeten
elkander, de Heer heeft hen beiden
gemaakt'. Deze tekst uit Spreuken staat
niet voor niets boven de staten van
dit 'verbond'. Maar na verloop van
tijd moeten ook deze christenwerkne
mers erkennen dat ze er zo niet ko
men. En dan gaan ook zij, ontgooch
eld, met pijn en moeite over tot de
organisatie van gelijkgezinden en
tot het aanvaarden van machtsmiddel:
de staking.
Steeds weer dezelfde processen. Het is
dan ook te verwachten dat die proces
sen zich ook in de toekomst zullen
blijven voordoen.
Wat Europa betreft kan dan vooral
gedacht worden aan de buitenlandse
werknemers. De eerste symptomen
daarvan zijn er reeds.
Achtergrond
Hoera vakantiegeld (3)
Ik ben het volkomen eens met de
heer Struyk uit Haarlem, als hij de
aandacht vestigt op het grote onrecht,
dat de Pensioenraad van een gepensi
oneerde, behalve de 80 procent kor
ting op zijn aow. óók op zijn vakan
tietoeslag 80 procent plus belasting
inhoudt. Te weinig waarvoor dit
vakantiegeld toch bestemd is om
eens een paar dagen op vakantie te
gaan. Elke werknemer krijgt vandaag
de dag zeven, soms acht prrcent va
kantietoeslag. Nu gun ik iedereen
graag zijn vakantietoeslag, maar mij
is bekend dat mensen in de hogere sa
larisgroepen zo'n slorige tweeduizend
gulden vakantiegeld opstrijken. In dit
licht gezien, vind ik, dat de gepensio
neerde ambtenaar er maar bekaaid af
komt.
Nieuwen dam
II. de Vries
Hoera vakantiegeld (4)
Ik ben het roerend eens met de op
merkingen die de heer Struyk heeft
gemaakt over de korting op het va
kantiegeld voor de gepensioneerde
ambtenaren. De laatste zeven van
mijn 47 dienstjaren bij het onderwijs
heb ik pensioenpremie moeten beta
len zonder er ooit iets van terug te
krijgen. Ik ontvang overigens nog
vijftig gulden minder vakantiegeld
dan de heer Struyk. Is het geen la
chertje iemand met 64 gulden op va
kantie te willen sturen?
Schiedam
G. dc Raad
Hoera vakantiegeld (5)
Weet de heer Struyk uit Haarlem
(Tr/Kw 21 mei) wel dat de ambtena
ren-pensioenen gebaseerd zijn op sala
ris- en vakantietoeslag? En dat dit bij
de meeste particuliere bedrijven (op
loffelijke uitzonderingen na) niet het
geval is? En dat de aldus verkregen
pensioenen voor ambtenaren (dankzij
de ministers Toxopeus en Zijlstra)
waarde- en welvaartvast zijn? Dat is
ook niet bij alle particulier gepensio
neerden het geval.
Amsterdam
W. G. Sanders
Blijkbaar is de breuk van zwart en
blank, maar ook tussen andere gedis
crimineerde en overheersende groepen
een noodzakelijke fase op de weg naar
emancipatie. Allereerst omdat de be
voorrechte groepen harnekkig weige
ren vrijwillig hun bevoorrechte posi
tie op te geven. Dat maakt organisatie
van gelijkgezinden en het gebruik van
macht onvermijdelijk. Het roept de
antithese op. Prof. Kwant wijst erop
dat er 'nog nooit in de geschiedenis
een grote groep is geweest, die vrij
willig afstand heeft gedaan van zijn
bevoorrechte positie'. Wel zijn er en
kelingen gewees'. en kleine groepjes,
'maar dit is nog nooit voorgekomen
bij een grote groep, ook niet wanneer
de grote groep zich georganiseerd had
rond christelijke waarden'. Hij
spreekt in dit verband van een 'alge
mene wet van de geschiedenis'.
Maar tevens is de zwarte antithese no
dig om de eigen identiteit te hervin
den en te ontwikkelen. In het isole
ment ligt daarom hun kracht. De
zwarte is vreemd in de dubbele zin
van het woord: 'merkwaardig' en 'niet
van ons'. Die reactie van de blanke
omgeving plaatst hem voor de vraag:
'wie ben ik' en 'waar kom ik vandaan'
en 'wat ben ik waard?' Een sterke in
tegratie naar binnen en een grote
afstand naar buiten geeft de gele
genheid zichzelf te zijn en verschaft
de m ogelijkheden zelfbewustzijn te
hervinden en leiderschapsgaven te
ontwikkelen.
Molukkers
Het is goed te bedenken dat dit me
chanisme niet alleen in Zuid Afrika
en de Verenigde Staten werkt. Ook in
het huidige Nederland is dit proces
werkzaam. Bijvoorbeeld bij de Moluk
kers. De teleurstelling over de hou
ding van de Nederlanders leidt onder
hen zowel tot het ontwikkelen en
sterk beklemtonen van de eigen iden
titeit als t ot een grotere distantie
t.o.v. de Nederlandse samenleving.
Een typische illustratie daarvan is het
antwoord dat een Molukse predikant
gaf op de vraag of het groepseigene
en de saamhorigheid van de Molukse
gemeenschap in Nederland niet zal
verdwijnen nu er een intensiever kon-
takt met de Nederlanders in het
zakelijk vlak op gang komt De heer
Risamenapatty ontkent dat en merkt
o.m. op: 'Ik zal u een voorbeeld uit
mijn familie geven. Wij hebben thuis
een tweeling, waarvan er één in alles
typisch een Zuid-Molukker is. De an
der bemoeide zich in dat opzicht ner
gens mee, had veel Hollandse vrien
den, terwijl zijn broer overal naar de
Zuid-Molukse bijeenkomsten ging. Nu
wilde het noodlot dat alleen die 'Hol
lander' in militaire dienst moest.
Sinds hij daar is, is hij erg veranderd:
hij voelt zich nu meer Zuid-Molukker
dan wie ook'.
De Molukker Aponno stelde kort:
'De Nederlandse gemeenschap maakt
van Zuid-Molukkers Zuid-Molukse na
tionalisten'. Dit proces gaat gepaard
met een gi-otere integratie naar bin
nen en een neiging de contacten met
Nederlanders te verminderen. Ook
met die Nederlanders van wier pro
gressiviteit en goede wil men over
tuigd is. Dat komt vooral ok tot ui
ting in een andere houding van be
paalde groeperingen binnen de Moluk
se gemeenschap t.o.v. het gemengd sa
mengestelde Iccan (Interkerkelijk
Contact Comité Ambon Nederland),
Een organisatie als de Baden Persatu-
an heeft de relatie met dit christelijk
instituut inmiddels verbroken.
Onvermogen
De ontwikkeling van de zwarte anti
these roept ook ethische vragen op.
Daarbij wordt dan momenteel vooral
gedacht aan de problematiek van het
gebruik van macht en van geweld en
aan het verbreken van de contacten
met andere groepen. Het zijn wezen
lijke vragen.
Maar primair voor de zwarte mensen
en voor de minderheden.
Wij in het westen heoben onze eigen
ethische problemen.
Ons onvermogen ons radicaal te iden
tificeren met de onderdrukte gediscri
mineerde groepen; de telkens weer
opduikende intolerantie t .a.v. cultu
reel afwijkende minderheden zoals
Molukkers, woonwagenbewoners, bui
tenlandse werknemers; het onvermo
gen de opbrengsten der aarde werke
lijk te delen met de derde wereld.
We willen natuurlijk best wel wat
doen. maar als de eis radicaal wordt
is er de neiging bedroefd heen te
gaan, want we hebben vele goederen.
En daardoor roepen we het isolement
van minderheden op evenals de zwar
te antithese. Zolang dat het geval is
heeft een pleidooi tégen het isolement
en vóór de communicatie van rassen,
tégen het gebruik van macht en ge
weld en vóór verzoening nauwelijks
waarde.
Althans niet als dat van ons komt.
Dr. J. Hendriks, socioloog, is weten
schappelijk medewerker aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam. Hij was
voordien adjunct-directeur van het al
gemeen diakonaal bureau van rle gere
formeerde kerken in Utrecht.
GENEVE Ierse protestantse en
rooms-katholieke kerkelijke leiders
hebben gezamenlijk verklaard, dat het
conflict in Ierland geen godsdienst
oorlog is. In een brief aan het Vati-
caan en aan de wereldraad van ker
ken geven zij uitdrukking aan hun
bezorgdheid over de schade die het
christendom lijdt door een te eenvou
dige voorstelling van de aard van 'het
verschrikkelijke conflict'.
'Het conflict is niet in de eerste
plaats van godsdienstige aard', aldus
de brief. 'Het is veeleer gebasseerd op
politieke en sociale zaken met diepe
historische wortels. Ongetwijfeld heb
ben de politieke en sociale vraagstuk
ken ook godsdienstige aspecten. Maar
dit wil nog niet zeggen, dat het con
flict tussen de extremisten hier iets
is. dat in de verste verte maar lijkt
op een godsdienstoorlog'.
De brief is getekend door kardinaal
Conway, de r.k. aartsbisschop van Ar
magh, E. R. Lindsay, hoofd van de
methodistische kerk in Ierland,
R.V.A. Lynas, moderator van de
presbyteriaanse kerk van Ierland en
G. O. Sims, de anglicaanse bisschop
van Armagh. De brief is een ant
woord op een gemeenschappelijke or-
roep van het Vaticaan en de wereld
raad tot gebed voor Ierland op 10 ju
ni, eerste Pinksterdag.
Volgens de Ierse kerkelijke leiders is
slchts een procent van de bevolking
bij de gewelddaden betrokken. De
overweldigende meerderheid verlangt
vurig naar vrede.
DEN HAAG Ook in 1974 zal de
geldwerving ten behoeve van het
plaatselijke kerkwerk interkerkelijk
en gelijktijdig bevorderd worden, op
de wijze als gebeurde in de actie 'Kerk-
appèl '73'. Waarschijnlijk zal dit
eveneens weer in de tweede helft van
januari gebeuren.
Inmiddels hebben ook de doopsgezin
den laten weten in 1974 mee te willen
doen. Andere partners zijn de her
vormden, gereformeerden, lutheranen,
remonstranten en oud-katholieken.
Aan r.k. zijde beraadt men zich nog.
Voorzover thans te overzien is, heeft
'Kerkappèl '73' in de hervormde kerk
geleid tot een stijging van de kerkelij
ke bijdragen met zeventien procent.
In 1972 leverde 'Trouw moet blijken'
een sprong vooruit van dertig procent
op. Dat betekent dat de bijdragen in
de gemeenten, die mee deden (dit
jaar naar schatting 65 tot 70 procent
van alle hervormden omvattend), in
twee jaar met bijna de helft omhoog
gingen.
In de gereformeerde kerken (alleen
dit jaar) wordt de toename in de
deelnemende gemeenten (circa veertig
procent var. het totaal) geschat op 18
19 procent.
ARNHEM Het afgelopen weekeinde
is ingebroken in de Russisch-orthodoxe
kerk aan de Amsterdamseweg in Arn
hem. De daders, die met een valse
sleutel binnenkwamen, roofden bij het
altaar zes. waardevolle ikonen en een
kostbaar relikwiedoosje. De juiste
waarde is nog niet te schatten maar
loopt zeker in de duizenden guldens.
VREEMDE WERELD
Temidden van de grote schans
zoals het Watergate-proces enn
zich afspeelde in de Engelse h
ringslcringen, staan daar bijna
lijks de kleinere in onze kran[!
vallen minder op. zijn vaak eei|'
vliegen, maar zetten toch tot dep
Wat te denken b.v. van de spons|.
van Amsterdamse politiemannen
In België een rally moeten mf
ken. De handelaar in pornografl-
sex-bioskoop-exploitant kwam vod
ze sponsoring niet in aanmerking
komen terecht, maar waarom»
twee diamantairs? In onze maats
pij is het een eerbare zaak om ii
manten te handelen, meestal iP
ook een lukratieve zaak, maard
kan zich toch afvragen of er dooi
een sponsoring niet verplichting(d
schapen worden, uiteraard niet e:
op wit, maar dan toch wel in stif
het opzichzelf juist dat bepaald1'
ma's hobbys van politiemensen^
nen, nl. als politiemensen? Als df1
sterdamse politie naar België
om daar onze stand in dit o1
hoog te houden, dan is dat een,
van ons allen. Om in de rally-sftj
blijven: terwijl iedereen er op
dringt: laat je auto zoveel mo
staan, veroorzaak geen stank enflt
organiseert één van de omroepei^
tig een cross-rally van een aantal!1
terste mate stof en vuil veroorz#
auto's. En waarvoor? De een ka™
twee sekonden harder rijden db{
ander. Nou en? Het publiek wée-
standiger en bleef weg. De Pn
spant deze laatste week echte1"
duitse generaal (ik zoek zijn?1
maar niet op) die de 'eer' ope 1
1943 Mussolini bevrijd te hebbe1
zijn parachutisten. Zoveel jaar fh>
ken over zijn dubieus bedrijf (i;
ke opdracht dan ook) heeft dezêe
er blijkbaar niet toe kunnen br&e
te bedenken dat de wereld
laatst gebaat is bij het bevrijd#3'
hardvochtige en waanzinnige oi e
hitsers. Het blijft een vreemd»1
reld. He
Bng
ADVERTENTIE
STICHTING CONFESSIONEEL GEREFORMEERD BERAAD
ZATERDAG 2. JUNI a.s.
in de NIEUWE OOSTERKERK TE ROTTERDAM. Aanvang 10.30 uur.
Sluiting 4 uur.
Spreker: Prof. dr. K. Runia te Kampen over het ondenverp: 'Heeft het
Gereformeerde Belijden in onze tijd nog zin?'
Het slotwoord wordt gesproken door: ds. P. Rlemersma te Rotterdam.
De Nieuwe Oosterkerk is gelegen aan de Boezemsingel 150, hoek Gerdesia-
weg en te bereiken met lijn 3 vanaf het Centraal Station.
Ruime gelegenheid tot het stellen van vragen aan het forum. Neem
vrienden, belangstellenden mee!
NED. HERV. KERK
Beroepen te Barneveld. Krimp^t
IJssel en te IJsselmuiden: H. S
Gouderak; te Wolvega (toez.):^1
de Bue te Yerseke, te Pijnacke:
S. van Hoogstraten te Gorincl/p
Vries: H. R. Postma, kand. te
woude.
Aangenomen naar Onstwedde:|£
C. van Rennes te Streefkerk, ip
dankte voor Boven-Hardinxvf?
voor Reeuwijk. J|L,
Bedankt voor Woudenberg: fefjjjj
Brummelen te Hierden.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dordrecht-C.: P. S||
Alphen a/.d Rijn.
Bedankt voor Haarlem-N. J.
Zwaag-Westeinde; voor Soesl
van Zonneveld te Leerdam.
VRIJE EV. GEMEENTEN
Aangenomen naar Ede (als Ier sj
MTS, parttime); H. Omderstall
pred. te Steenwijk.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rijsoord: C. G.
Middelstum.
DEN HAAG Negentig van
honderd r.k. bisdommen in de
wereld drijven op de gelden, f
Nederlandse rooms-katholieken?
pauselijke missiewerken besef*
stellen. Vorig jaar ontvingenggjj
totaal een bedrag van 5,3
waarmee zij hun begrotingen
ans.
:a I
e o
reesi
ït a
fin I
|(me<
jgevc
Tie]
keefl
UTRECHT De raad van ker
ken heeft tijdens een marathon
vergadering geconstateerd, dat
hij voorlopig geen behoefte heeft
aan een beginselverklaring.
De commissie, die de ter discus
sie staande 'tweede proeve van
een beginselverklaring van de
raad van kerken' had opgesteld,
zal nu worden gevraagd liever
voor de dag te komen met een
rekenschapsbericht over wat de
kerken bij hun werk in de raad
wezenlijk drijft. Tevens zal de
commissie worden verzocht voor
stellen te doen om een reken
schapsproces op gang te brengen
Dit laatste denkbeeld kwam uit de ko
ker van ds. R. J. van der Veen, verte
genwoordiger van de Nederlandse zen
dingsraad. 'Belwijzen wij de ontwikke
ling van de oecumene in ons land een
dienst met een beginselverklaring',
vroeg hij. 'Er bestaat een wettige plu:
riformiteit vanuit het evangelie. Wij
worden in onze kerken op verschillen
de manieren getest op onze trouw aan
en onze creativiteit binnen de bewe
ging van Christus. Een dynamische
proces rond gedachten uit de Schrift
is heilzamer dan een moeizaam amen
deren en fixeren van een document',
ment'.
Laten wij, zo stelde ds. Van Veen
voor, een of twee jaar twee kapitale
bijbelgedeelten centraal stellen in onze
bezinning binnen de raad van kdrken, MeerVOUfllff
elke vergadering of om de andere ver
gadering bv. Lucas 6. over de zalig- De raad besloot verder de nota plus
sprekingen en het 'wee u' enerzijds, conclusies van zijn sectie theologische
en de gedachten van Paulus over het
deel hebben aan het lijden van Chris
tus anderzijds.
Rechtsomkeert
In de loop van een zeer levendige, an
derhalf uur durende discussie zagen
voorzitter drs. A. Kruyswijk (gerefor
meerde kerken) en ds. J. C. H. Jörg.
praeses van het hervormde synode het
gevaar van versluiering de kop opstp-
ken. Spijtig stelden zij vast, dat de
meerderheid van de raad rechtsom
keert wilde maken tot vóór do eerste
proeve van beginselverklaring en
thans nog slechts een werkprogramma
scheen te willen. Nu heeft de eerste
proeve hevig polariserend gewerkt.
Ds. Jörg en dr. Kruyswijk zouden het
pedagogisch fnuikend vinden, indien
dat document als opvolger niets meer
dan een werkprogramma kreeg.
Vice-voorzittter bisschop H. Ernst van
Breda, deed de commissie voor de be
ginselverklaring de suggestie aan de
hand de pluriformiteit tussen de le
den-kerken gerust duidelijk tot uiting
te laten komen, dchter in die trant
dat dit niet tot polarisatie leidt en de
samenwerking niet belemmert.
Ds. Van der Veen merkte in dit ver
band nog op, dat de Paulus van de
brief aan de Colossenzen en die aan
de Thessalonicenzen aan zo verschil
lende gemeenten schreef, dat het nau
welijks een en dezelfde apostel lijkt.
Je kunt tegenwoordig niet meer een
stuk voor Urk opstellen, dat ook door
de Vrije Universiteit zo begrepen
wordt, meende hij.
Ds. R. J. van der Veen
vragen over het meervoudig kerklid
maatschap met een aanbeveling zijner
zijds aan de ledenkerken alsook aan
de plaatselijke en regionale raden van
kerken te sturen. Ter vergadering
lichtten namens de sectie prof. dr. P.
van Leeuwen en dr. J. A. Hebly het
document toe. Zij wezen erop, dat
binnen de sectie uiteenlopend ge
dacht wordt over het nut van het
meervoudig kerklidmaatschap, daar
dit toch een zeker vasthouden aan
kerkgenootschappen met bepaalde'
rechten en plichten inhoudt. De sectie
ziet niet zoveel in het afbakenen van
lidmaatschappen als wel in ke^
gastvrijheid over en weer enr
zoeken naar nieuwe vormen va
zijn, aldus prof. Van Leeuwen.- es
Dr. H. van den Heuvel, scriba,
hervormde synode, zei het toé a
van het experiment in deze turoie
smartelijk te missen. De zwatfe b
zit zijns inziens beslist niet alJBrai
de r.k. kerk met haar bijzond vel
clesiologie. Hij pleitte met vertiet
de volgende afspraken tussen uit
ken: ppeu:
een kerkgenootschap neenr®tad
huidige ingewikkelde situatr"1 e
meervoudig lidmaatschap zorrSÖUI
andere kerk (en) in kwestie
plegen geen beslissing; n aa:
er moet oecumenische visits be
men: een lichaam met een tf me'
lende functie tussen het exp^e o:
en het kerkgenootschap,
synode of de bisschoppenc[eiljk
tie niet metden tot een harde !e o
name wordt gedwongen; obler
bij wijze van proef kunneitiien
telijke rechtenpakketten (frswe;
e.d.) worden uitgewisseld; bere:
ten aanzien van de consei
voor de ambtsdragers dienen
gels te worden opgesteld;
'Sinds de oorlog trachten wij f-ar»4
nische verworvenheden snel
kerkorde in te bouwen. Dit Pij
goed bevallen, want tegenover
deel van het juridisme staat hjy
deel van de garantie', aldus
den Heuvel. e°P
Ten aanzien van dit agendafjnver
sloot de raad nog het IMO (i
voor missiologie en oecumeip-gf
verzoeken deugdelijk na te g« k
inachtneming van de suggest m
dr. Van der Heuvel, wat he£n 46
vlak op het stuk van het mete
kerklidmaatschap zoal verwez^^de
34019,
