Prof. Lindijer: lutherse
kerk moet apart blijven
Survivor from Warsaw:
een aangrijpend werk
OJERSJZAÜiV!
Kerkmuziekdag trók
niet veel bezoekers
Geref. kerken besteden
ruim half miljoen
aan ontwikkelingswerk
Wegcontrole leverde
proces-verbaal op
voor zeer velen
Amsterdam treedt op
tecen narkeerexcessen
Cao rond bij fruit
en groenteconserven
Nieuwe cao voor het
slagersbedrijf
Chr. zangbond
bewijst: geen
korenleegloop
Vakantie op Schiermonnikoog
vandaag
Onderhoudende opera
over Zaanse burgervader
Dr. Constandse kreeg
Van der Praag-prijs
Sectieraad VU wil
kritisch contact
met Potchefstroom
Toch geen zendingsartsei
naar Zuid-Afrika
Trouw
Kwartet
TROUW/KWARTET M A ANDAG 14 MEI 1973
KUNST/KERK Tj
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Een pleidooi voor
een zelfstandig voortbestaan van de
lutherse kerk, ondanks het feit, dat
hij de 'lutherse indcntiteif niet zo dui
delijk ziet liggen, houdt prof. dr. C.
H Lindijer in een dezer dagen ver
schenen brochure 'Hier staan wij. Hoe
gaan wij?'
De Amsterdamse hoogleraar consta-
teert, dat de lutherse kerk al enkele
jaren aarzelt tussen het verstevigen
van het eigen lutherse apparaat en
het toewerken naar opgaan in een
- groter geheel. Op dit punt bestaat
grote onzekerheid in de lutherse gele
deren, die verlammend werkt voor de
activiteiten.
Prof. Lindijer: 'Het lijkt me gevaar
lijk en doodvermoeiend om als de
ezel steeds tussen de twee hopen hooi
de oecumenische en de lutherse
te blijven aarzelen, met het gevolg
dat de lutheranen steeds meer onder
voed raken. Omdat ik de oecumeni
sche weg voor de eerste tijd niet zie
als realiteit, als iets dat we echt
samen zullen gaan doen kies ik
voor de lutherse weg. We kunnen
•voor mijn gevoel voor het moment
niet anders. Een misschien toch be
trekkelijke slechte keus is soms beter
dan helemaal niet kiezen.'
Hij erkent, dat het met de 'lutherse
eigenheid' niet zo duidelijk zit. Maar
'wat onzeker zijn over wat precies lu
thers is en niet precies de grenzen
weten van het lutherse lijkt me nog
helemaal geen crisisverschijnsel. Het
zou zelfs kunnen zijn dat kunnen le
ven met dit vaag omschreven luthers
zijn een teken van geestelijke gezond
heid is. Het lijkt alles vrij normaal
voor een lutherse kerk, die het er im
mers helemaal niet zo uitdrukkelijk
om te doen moet zijn om luthers te
zouden voelen. Met de oud-katholieke
kerk voelen sommige lutheranen wel
een wezenlijke verwantschap, maar
anderen beslist niet.
De lutherse kerk is volgens prof. Lin
dijer ook niet levend en bewegend ge
noeg om een samensmelting aan te
kunnen. Bij een fusie, die meer opge
drongen dan bewust gewild zou zijn,
zouden, zo vreest hij, vele lutheranen
zoek raken.
Ook betwijfelt hij, of het zinvol is,
een aantal kerken-in-de-crisis aan el
kaar te lijimen. 'Vernieuwing is mis
schien veel meer nodig dan vereni
ging. Vereniging zou de vernieuwing
misschien juist remmen.'
Vanzelfsprekend ziet prof. Lindijer
een eigen lutherse weg niet als on-oe-
cumenisch of anti-oecumenisch. Hij
pleit voor oecumenische samenwer
king, waar dat mogelijk is. Maar 'we
gaan primair verder op onze lutherse
weg, we accepteren de verantwoorde
lijkheden die dit mee brengt (o.a. fi
nancieel terrein) en zijn dus ook niet
bereid om bij de eerste de beste aan
leiding weer een heel andere weg in
te slaan.'
Proefpolder
Geen partners
Prof. Lindijer kiest voor een voortbe
staan van de lutherse kerk. omdat hij
geen betere oplossing weet. Voor een
fusie weet hij geen geschikte partner.
De hervormde, de gereformeerde en
de r.-k. kerk zijn te groot en hebben
grotendeels toch wel een ander kli
maat. Remonstranten en doopsgezin
den zijn goed van formaat, maar toch
net weer zoveel anders, dat veel lu
theranen zich er niet gelukkig mee
Het gaat prof. Lindijer niet om een
noodoplossing of het rekken van een
bedreigd bestaan. 'Ik zou willen, dat
onze kerk een beetje een proefpolder
was voor de nieuwe kerk.' Hij geeft
dan zeven koersaanduidingen, hoe de
lutherse kerk zich verdienstelijk zou
kunnen maken als proefpolder van de
kerk van de toekomst en daarin haar
identiteit zou kunnen hervinden: in
de communicatie, het pastoraat, de
toerusting van leken, intense bijbel
studie, experimenteren met de ere
dienst, apostolaat en een open gelo
ven.
Over de financiën (op het ogenblik
een precaire zaak in de lutherse kerk)
is prof. Lindijer optimistisch: 'Als de
koers duidelijk is en als het echte
identiteitsbesef van de kerk weer
groeit, zal het geld ook wel komen.'
Maar zullen er nog mensen zijn om
het luthers kerkelijk bedrijf in stand
te houden? De aantallen worden
steeds kleiner. Toch gelooft prof. Lin
dijer, 'dat er altijd weer mensen naar
de gemeenten toe zullen komen, lu
theranen of anderen, als er maar
BAARN De extra-opbrengsten voor het werelddiakonaat in de gereformeerde
kerken, die ingevolge een synodebesluit behoren te worden besteed aan ontwik
kelingssamenwerking, bedroegen in 1971 509.000. Er was door de synode een
oproep gedaan tot verdubbeling van de opbrengst van het werelddiakonaat.
Volgens een bericht van het centraal orgaan van de zending der gereformeerde
kerken is dat geld voor het overgrote deel besteed aan het Oecumenisch ont
wikkelingsfonds van de wereldraad van kerken, waarin vertegenwoordigers uit
ontwikkelingslanden een even grote stem hebben over de besteding als die der
donorlanden. Met gelden uit dit fonds worden op het ogenblik programma's uit
gevoerd onder andere in Indonesië en in Ethiopië. Er gaan 324.000 gulden naar
dit fonds. Voorts een bijdrage van 20.000 aan SODEPAX, het gemeenschappe-
lijk secretariaat voor ontwikkeling en vrede van de wereldraad en het Vaticaan,
20.000 voor kadertralning in de Dominicaanse Republiek, 20.000 voor trai-
nlngscentra in Malawi, 10.000 voor het pastoraat aan migranten in Callfornië,
24.000 voor sociaal onderzoek en actie in Bogota, Colombia en tenslotte 84.406
gulden bureaukosten en voorlichtingswerk van het secretariaat ontwikkelings
samenwerking bij het Diaconaal Bureau.
door Jac. Kort
AMSTERDAM Een van de attracties van de concerten in de C-serie
is het grote aantal eerste uitvoeringen, dat men er kan beluisteren
Ook zondagmiddag tijdens het laatste
concert in dit seizoen, waren het er
weer vier waaronder twee, die uit de
17e eeuw dateren.
-Onbegrijpelijk, dat op zo'n concert de
Grote Zaal maar half vol is. Orlando
Gibbons combineerde in zijn A Crye
.of Londonstraat roepen van venters
en nachtwakers met de klank van en
kele muziekinstrumenten. Me nhad
het Nederlands Kamerkoor in groep-
"jes van drie of vier verdeeld, hetgeen
het ruimtelijk effect zeer ten goede
(ADVERTENTIE)
14 mei 1948 De wereldvrede hangt
aan 'n zijden draad. Ben Goerion roept
de onafhankelijke joodse staat Israël
uit. Vijf Arabische legers vallen
Jeruzalem binnen. Er wordt hevig
gevochten. Wie de stad bezit, heeft
het lot van Israël in handen.
Mei 1965 Larry Collins en Dominique
Lapierre schrijvers van 'Brandt Parijs?'-
beginnen aan hun boek over het ont
staan van de joodse staat En het
Israëllsch-Arabisch conflict.
Zes maanden na het verschijnen zijn i*
Frankrijk reeds 370.000 exemplaren
verkocht. Onafge^
broken aan de
de top van de
internationale
bestsellers
lijsten. 496 blad
zijden, 24 foto's
en 11 kaarten.
Voor f 24.50 bij de
boekhandel.
Een uitgave van Elsevier
kwam.
Ruim drie eeuwen later, liet Darius
Milhaud het 'gewone volk' eveneens
aan het woord in La Mort 'dun
Tyran. maar hier gaat het minder ge
moedelijk toe, zoals reeds uit de titel
valt af te leiden. Hier is veeleer van
een gekwelde menigte sprake, die
schreeuwt om wraak, een schreeuw,
die door Milhaud uiterst suggestief is
verbeeld.
Na de pauze twee uitersten: een ver
fijnd Concerto Grosso van Corelli, een
componist, die voor alles uit was op
de fraaie klank der strijkinstrumen
ten en het polifone lijnenspel, dat
daar mee kon worden gespeeld en
daar tegenover Ameriques voor (ik
zou haast zeggen: Multi) orkest van
Edgard Varèse uit de twintiger jaren
van onze eeuw. In dit werk geen
klankverfijning, zelfs geen aandacht
voor het timbre der instrumenten af
zonderlijk. maar een overdonderend
geweld (ook in letterlijke zin) van dp
totaliteit. Wanneer ik niet uit het
programma had vernomen, dat de ti
tel niet 'Beschrijvend' mag worden
opgevat, was ik wellicht gaan denken
aan het woord in La Mort d'un
het nu niet altijd over een oorlog te
hebben. Voor Varèse betekende Ameri
ques, het nieuwe, onontgonnene, niet-
Europese.
De diepste indruk maakte echter
tenminste op mij Schönbergs 'A
survivor from Warsaw*, hoewel het
geen première was. Gruwelijker de jo-
denslachting van dertig jaar geleden
in Warschau in herinnering roepen
dan Schönberg deed, is geloof ik niet
mogelijk.
Het applaus, op zichzelf volledig ver
diend door Meinard Kraak, spreker,
zangers uit het Nederl. Kamerkoor en
het Collegium Musicum en het Con
certgebouw Orkest o.l.v. dirigent Mi
chel Tabachnik, had niettemin na de
ze aangrijpende uitvoering beter ach
terwege kunnen blijven.
Er zijn van die momenten, waarop
stilte het welsprekends is.
Nog een enkel woord over de jonge
Zwitserse gastdirigent van deze mid
dag, Michel Tabachnik. Hij is een
man, die in dit heterogene program
ma technisch zowel als artistiek een
voortreffelijke indruk maakte.
Prof. dr. C. H. Lindijer
geinspireerd en kundig gewerkt wordt
en als de sfeer er maar open en echt
is. Er zijn ongetwijfeld veel mensen
die op zoek naar iets zijn, die vragen
hebben, die nog niet uitgedacht zijn
over bijbel en God, die zoeken naar
verheldering van hun bestaan. Ze zul
len zich aangetrokken voelen door
een open pastor, een open gemeen
schap, een autentiek geloven.'
Hij stelt voor, 'om het met deze koers
en dit werkplan nu maar eens b.v. 10
jaar te wagen en dan weer verder te
zien. En dan intussen overal stevig
aanpakken en niet telkens opnieuw
gaan delibereren over dezelfde vragen
en altijd weer de koers.'
Synode
De brochure van prof. Lindijer zal
ongetwijfeld ter sprakq komen als
DEN BOSCH In Noord-Brabant
hebben 226 politiemannen in de nacht
van vrijdag op zaterdag bij een uitge
breide verkeerscontrole 4576 wegge
bruikers aangehouden. Daarvan kre
gen er 370 een proces-verbaal. In vier
gevallen werd wegens oververmoeid
heid een rijverbod opgelegd. Acht au
tomobilisten en negen fietsers en
bromfietsers werden bekeurd wegens
dronkenschap.
Bij een controlepost op rijksweg 27
bij Oosterhout werd ruim tien pro
cent van de aangehouden weggebrui
kers beboet: 74 van de 727. De belas
tingdienst maakte 518 foto's en bij
één autobezitter werd een belasting
schuld va n meer dan duizend gulden
geconstateerd. De politie bij Ooster
hout hield drie gezochte personen aan
en ook een man uit Breda die 400
gram hasjiesj en 100 Isd-tabletten bij
zich had. Een hasjhond had de man
uitgezocht.
AMSTERDAM Burgemeester en
wethouders van Amsterdam zullen de
gemeenteraad binnenkort een 'par-
keerexcessenverordening' voorleggen,
waardoor het gemakkelijker wordt in
te grijpen in die .gevallen, waarin een
onjuist gebruik wordt gemaakt van de
weg. Als die verordening door de
raad wordt geaccepteerd, zal het in de
toekomst onder meer verboden zijn
voor één eigenaar om drie of meer
voertuigen in eikaars nabijheid te
parkeren: ergens wagens te plaatsen,
alleen met de bedoeling om er com
merciële reclame mee te maken; cara
vans, kampeerwagens, bagagewagens
of boottrailers langer dan drie dagen
achtereen op dezelfde plaats te laten
staan en wrakken langer dan zeven
dagen achter te laten. Ook zal het
niet meer toegestaan zijn handkarren
bakfietsen, kruiwagens of andere ob
stakels neer te zetten, kennelijk met
de bedoeling parkeerruimte te reser
veren. Overtreding van de verorde
ning kan gestraft worden met een
hechtenis van ten hoogste twee maan
den of een geldboete van maximaal
driehonderd gulden.
UTRECHT De industriebonden en
de Unie BLHP zijn met de werkge
vers in de groente- en fruitverwerken-
de industrie tot een basisakkoord ge
komen voor een nieuwe cao-1973. In
dit akkoord worden de afspraken uit
het centraal akkoord gevolgd. Bij de
prijscompensatie is een minimum van
140 gulden per procent overeengeko
men. De salarissen zullen worden ver
hoogd met 2.7 procent waarbij een
minimum geldt van 35 gulden per
maand. De vakantietoeslag wordt op
7.8 procent gebracht met een vloer
van 1100 gulden. Het resultaat moet
nog aan de leden van de bonden wor
den voorgelegd ter goedkeuring.
UTRECHT Organisaties van werk
gevers en werknemers in het slagers-
bedrijf zijn het eens geworden over
een nieuwe cao met een looptijd van
twee jaar. De lonen zullen dit jaar
met 6.3 procent stijgen. Daarvan is 3.3
procent een voorschot op een compen
satie voor prijsstijgingen. De vakan
tietoeslag wordt met 0.4 procent ver
hoogd. Daarbij geldt dit jaar voor het
eerst een minimum van 1000. De
werknemers in het slagersbedrijf krij
gen één dag vakantie meer dit jaar.
B ij de collectieve arbeidsovereen
komst zijn ruim 13.000 werknemers
betrokken.
vandaag en morgen in Utrecht de
synode van de lutherse kerk verga
dert. Tegenover zijn visie staat die
van de Dordrecntse predikant J. J. W.
Gunning, die in een brief aan de
synodale commissie de suggestie heeft
gedaan, dat de centrale organen van
de lutherse kerk worden onderge
bracht in de hervormde kerk. Alle lu
therse gemeenten zouden dan volgens
dit voorstel, zolang ze zinvol vinden,
binnen dit kader hun eigen identieit
kunnen behouden, dan wel geinte-
greerd kunnen worden in de hervorm
de gemeente ter plaatse.
De brochure van prof. Lindijer is
voor 2.90 te krijgen bij de Lutherse
uitgeverij en boekhandel, Erasmus-
gracht 26. Amsterdam.
door Adr. Hager
AMSTERDAM De 87e algemene le
denvergadering van de Koninklijke
Bond van Christelijke Zang- en Orato
riumverenigingen. zaterdag gehouden
in Marcanti te Amsterdam, stond in
het teken van de dankbaarheid. De
groei van de bond. aldus voorzitter H.
F Brune in zijn jaarrede, wijst erop
hoezeer het bestaan van een christe
lijke bond gerechtvaardigd is. Sedert
januari sloten 64 koren zich aan,
waardoor riet aantal bondskoren is ge
groeid tot 1226. De grootste zangers-
bond in Nederland is nog groter ge
worden.
De cijfers wijzen uit, aldus de heer
Brune, dat er van een leegloop bij de
koren in het geheel geen sprake is.
Het aantal aangesloten zangers en
zangeressen is gegroeid met niet min
der dan zeven procent. Gelukkig valt
er in het muziekonderwijs bij de pe
dagogische academie enige verbete
ring te constateren, want van d*
jeugd zal het moeten komen. De bond
en dé leden hebben een dienende
taak. ook in de introducering en in
de verbreiding van he' nieuwe lied
boek voor de kerken, waarvan inmid
dels reeds 200.000 exemplaren zijn be
steld. Het lied heeft vele kerken bij
elkaar gebracht; het initiatief van dp
dichter Martinus Nijhoff is uitge
groeid tot een interkerkelijke samen
werking.
Het muzikale gedeelte van deze
bondsdag werd verzorgd door het
NCRV Vocaal Ensemble onder leiding
van Marinus Voorberg in de Prinses-
sekerk. Uitgevoerd werden liederen
die werden uitgegeven door de bond
zoals van Willen Vogel. Thomas Tal
lis, Jan Pasveer pn Kodal.v. Dirigent
Voorberg beschikte niet. alleen over
zijn éigen voortreffelijke koor, doch
tevens over honderden zangers en
zangeressen die een actief aandeel
hadden aan dit programma. Een ver
rassing vormde het uitmuntendew erk
van Tera de Marez Oyens, getiteld
Ballade Grotesque, dat onlangs werd
bekroond met de eerste prijs bij een
dooT de groep mannenkoren uitge
schreven prijsvraag. Een aanwinst
voor het mannenkoorrepertoire, dit
werk, dat gekenmerkt kan worden als
een expressief en geladen compositie,
verrijkt met harmonische vondsten en
een uitstekend geschreven pianopartij
De weergave van dit werk was een
hoogtepunt in deze uitstekend georga
niseerde bondsdag.
Prinses Margriet, de heer van Vollenhoven en hun kinderen zijn
zaterdag naar Schiermonnikoog gegaan om daar hun vakantie door
te brengen. Een van de eerste dingen die het gezin deed was een
strandwandeling, waarbij Bernhard en Pieter Christiaan door hun
ouders werden gedragen.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT De kerkmuziek is in beweging en om daarin weer op BOftkftW
goede banen te geraken had de sectie Kerkmuziek van de Kon. Ned.
Toonkunstenaars Vereniging zaterdag op de Utrechtse Sint Pieters
kerk beslag gelegd al voor de zesde maal om de groeiende
problemen te bespreken.
JAKOB ZIET ENGELEN
De eerste paar verzen van Genei
die vandaag aan de beurt zijn,
vreemd aan. Leban is terugge]
nadat een maaltijd de verzoenin]
zijn kinderen besloten heeft
wordt ons meegedeeld dat ook
op weg gaat. Maar dan staat t
eens: 'en engelen ontmoeten
Blijkbaar komt Jakob een stoet ei
len tegen. Hij geeft uiting aan
verbazing en zegt zoiets als: wa
leger van God! In mijn bezit ij
LP-weergave van de Mattheus-Pa
en op één van de platen zit een
Dwars door een aria heen hoor
eens een stukje clavecimbel. Ver
maar duidelijk genoeg. Daar doe
dit aan denken. Of aan een tele
uitzending waarin ineens iemand
de 'floor' heenloopt die er niets
te maken heeft. De uitleggers i
met deze engelen geen enkele j
Een vreemde zaak. Jakob ziet enj
op zich afkomen en blijkbaar vod
gaan naar hun 'tentenkamp'. Wijl
den ons even omgekeerd hebben
ze na te kijken. Enfin, laat ik j
ophouden, want het is ons zo vra
In de geschiedenissen van JakoW
duidelijk gedeelten te onderschq
Eerst de Jakob-Esau-verhalen, dq
Jakob-Laban verhalen. Die zijn no
einde. Er komt iets moeilijks, q
gaat terug. Terug naar een verlj
waaruit hij weggevlucht is. Ineen
pen er engelen door het beeld,
hele tros. Wil dit Jakob bemoedj
Wie zal het zeggen? Hij zag ze 1
baar en heeft het verteld en zo
doorverteld. Nooit zullen we het
cies weten. Zoals we ook vaak t
geefs gissen naar de bron van
moed om een dag. een week
gaan. Zagen we engelen? Zoiets al
Dothan later: die bij ons zijn,
meer dan die bij hen zijn (bij de
anden rondom de belegerde st
Dat kan wel. Jakob heeft ook
doorgegeven hoe ze eruit zagen,
.blijft verborgen. Maar dat geeft
'Als hij ze maar gezien heeft.
(Genesis 32. 1-3).
In samenwerking van katholieke en
protestantse vakgenoten, organisten
en dirigenten, poogt men de grondbe
ginselen van wat kerkmuziek moet
zijn, weer te ontdekken om daaruit
richtlijnen voor de toekomst te leren
vinden.
Dr. A. Kurris uit Sittard besprak als
eerste 'Het Gregoriaans en zijn lot na
Vaticanum II. Een nieuwe periode
waarmee velen voorlopig geen andere
raad mee wisten, dan dat deze oude
muziekvorm meteen maar was afge
schaft en dat de 'volkstaal' in lied
vorm met moderne begeleiding de rol
van deze oude kunst officieel had mo
gen overnemen. Nadere instructies
van het Kerkelijk Gezag leerden dit
wel beter. Maar daarom is het nog
steeds zaak, deze oude muziek vorm
op haar eigen waarden godsdiensti
ge en artistieke en liturgische te
onderzoeken. In een kort geformu
leerd, maar diepgravend overzicht om
schreef dr. Kurris de verschillende
ontwikkelingsfasen in de loop van zes
tien eeuwen die deze muziekvorm
achter de rug heeft. Wil het gregori-
aans bruikbaar blijven voor de litus-
gie, dan moeten de muzikale leiders
deze muziek in haar groei kennen om
ze goed te kunnen hanteren; niet als
een star museum-object, maar in een
nog immer groeiende ontwikkeling.
Ter illustratievoerde een klein stu-
clentenkoor een aantal van de meest
typische voorbeelden uit dr. Kurris'
betoog uit. De morgenzitting werd
door Nico v.d. Hooven besloten met
Duruflé's 'Veni Creator Spiritus' op
het orgel.
In de namiddag besprek Prof. dr.
Markus Jenny uit Zlirich de wortels
waarmee het reformatorische kerklied
nog vast zit aan het gregoriaans,
waarbij hijzelf zijn voorbeelden zong.
Tot slot speelde Nico de Raad Reger's
'Feste Burg-Fantasie' op het orgel. De
discussies werden geleid resp. door
dr. A. Vernooij 's morgens en dr. W.
Mudde 's middags. Een minder ge
schikt samenvallen van deze dag met
de Musicologendag van de Ver. v.
Ned. Muziekgeschiedenis zal wel oor
zaak geweest zijn van het niet zo tal
rijke bezoek aan deze toch wel belang-
grijke studiedag.
door JAC. KORT
ZAANDAM Het valt nauwe
lijks te ontkennen, dat de Itali
aanse operacomponist, Gaetano
Donizetti, een veelschrijver is ge
weest. In de jaren 1818 tot 1844
schreef hij (behalve allerlei an
dere werken) tegen de zeventig
opera's, waarvan hooguit tien pro
cent repertoire heeft weten te
houden. De rest is volledig de
mist ingegaan en heeft het gro
tendeels niet eens tot een uitgave
gebracht, zodat we er weinig
meer van weten.
Dat Jan Schaap van de Operastichting
Zaanstad het uit 1827 daterende werk
II Borgomastro di Saardam van Doni
zetti letterlijk onder het stof vandaan
heeft gehaald en met veel moeite en
speurzin naar het manuscript heeft
gereconstrueerd, vindt natuurlijk zijn
oorzaak in het feit, dat deze opera al
les te maken heeft met het bezoek,
dat Czaar Peter de Grote in 1697 aan
Zaandam heeft gebracht om zich in de
scheepsbouw te bekwamen. Een stand
beeld op het Hoofdplein van Zaan
dam, alsmede het huisje waarin de
roemruchte gast heeft gewoond, trek
ken na bijna drie eeuwen nog altijd
veel bezoekers.
Het libretto van II Borgomastro di
Saardam, die zaterdagavond in De
Speeldoos in Zaandam in première
ging, bevat naar oud gebruik een
heerlijke hoeveelheid misverstanden,
veroorzaakt doordat er twee Peters
zijn, die onder vermomming optreden.
Behalve de Czaar bevindt zich nog
een andere Rus onder de Zaanse tim
merlieden, die eveneens naar de naam
Peter luistert, maar dit is een soldaat,
die uit het Russische leger is gedeser
teerd, iets dat hij natuurlijk voor zijn
grote naamgenoot, waarmee hij overi
gens zeer bevriend is, zorgvuldig ge
heim moet houden.
De niet zo snuggere burgemeester
Wambett krijgt de tip, dat hij de tim
merman Peter in het oog moet laten
houden en meent dat dit op de Czaar
doelt. Fr komt een hoge Perzische
ambtenaar in het spel, waardoor het
allemaal nog een beetje onbegrijpelij
ker voor de arme magistraat wordt.
I
Hij treft een aantal maatregelen, die
er allemaal naast zijn. De Czaar kan
tenslotte vrij vertrekken met zijn aan
geworven timmerlieden. De andere
Peter krijgt het bevel over diens
vloot en bovendien Marietta, Wam-
bett's pleegdochter, waarmede deze
zich had voorgesteld zelf in het huwe
lijk te treden, tot vrouw.
Donizetti, die deze opera tien jaar
eerder schreef dan Lortzing zijn Czar
und Zimmermann, heeft de gelegen
heid aangegrepen, die dit komische en
tot allerlei grappige scènes aanleiding
gevende verhaal hem bood, tot het
schrijven van een kostelijk, kleurig
en onderhoudend geheel, vol schitte
rende aria's en ensembles.
De Operastichting Zaanstad had het
buitenkansje, voor de titelrol nie
mand mindeT dan Renato Capicchi te
kunnen engageren, die door zijn weer
galoze spel de gehele voorstelling
droeg.
Op een zeer goed niveau stond ook
het aandeel dat Philip Langridge als
Peter (de deserteur) en Ans Philippo
als Marietta hadden. Geroutineerde
krachten, die zowel vokaal als qua
spel goed voor hun taak berekend wa
ren. Pieter van den Berg als Czaar
heeft een bij zijn rol passend stemge
luid. Zijn spel was echter nogal hou
terig.
Het Zaanstad Operakoor, waarvan de
vrouwenstemmen weinig klank bleken
te bezitten, beschikt gelukkig over
flink mannelijk stemmenmateriaal,
hetgeen in deze opera goed van pas
kwam.
Jan Schaap, die het dikwijls tamelijk
luidruchtig spelende Gewestelijk Or
kest voor Zuid-Holland als begeleiding
had, had het geheel voortreffelijk in
de hand. Voegt men hierbij de leuke
oud-Hollandse decors en costuums
ontworpen door Mieke de Goeje, die
tevens de regie had, dan kan gespro
ken worden van een veelzins geslaag
de opvoering van een ten onrechte
vergeten werk van Donizetti.
Er zullen deze maand nog acht voor
stellingen van dit werk in de schouw
burg De Speeldoos te Zaandam wor
den gegeven. Als al deze voorstellin
gen zoveel en zulk opgetogen publiek
bevatten als deze première, zal dat
een verdiend succes zijn voor het vele
werk, dat hieraan is besteed.
Van een verslaggever
ARNHEM Dr. A. L. Constandse
uit Haarlem heeft de Dr. J. P. van
Praag-prijs gekregen. De onderschei
ding is hem gisteren verleend op het
twintigste congres van het Humanis
tisch Verbond in Arnhem.
Het verbond, dat ongeveer 16.000 le
den telt. moest zich op dit congres be
zig houden met een nieuwe beginsel
verklaring en de moeilijke financiële
toestand van de organisetie. Voor dit
jaar is een tekort van 75.000 gulden
geraamd. Dit zal worden gedekt door
een bijzondere lening van het steun
fonds. Voor 1974 zal een inkomsten
verhoging van 100.000 gulden moeten
worden gevonden. Anders zal er dras
tisch bezuinigd moeten worden.
AMSTERDAM De raad van de
secties culturele antropologie en niet-
westerse sociologie der Vrije Univer
siteit heeft met grote meerderheid
een motie aanvaard waarin een kri
tische voortzetting van het verdrag
met de universiteit van Potchefstroom
wordt bepleit. De raad vindt dat het
eredoctoraat aan ds. Beyers Naudé niet
slechts moet worden gezien als een
persoonlijke eerbetuiging maar als een
keuze voor zijn strijdraethode, name
lijk de geweldloze. De strijd voor een
samenleving van gelijkheid draagt
naar het oordeel van de raad geen
incidenteel karakter maar is een blij
vende zaak.
Het eredoctoraat dient dan ook ge
volgd te worden door het op gezette
tijclen naar de universiteit van Pot
chefstroom zenden van een delegatie,
die in het voetspoor van ds. Beyers
Naudé het apartheids-systeem in klei-
het zowel vanuit het evangelie als
vanuit wetenschappelijk oogpunt ver
oordelend. De motie van de raad is
ondertekend door prof. dr. J. W.
Schoorl en drs. D. Moesbergen.
Op verzoek van de universiteitsraad
moet een speciale werkgroep zich nog
verdiepen in de wijze waarop het ver-
ne kriing en waar mogelijk ook in het
openbaar kritisch aan de orde stelt,
drag kan worden voortgezet.
Sara Néa: BATIKKEN VOOR IEI
EEN (oorspr. titel 'Vax-batik-mati
teknik, monster'). Vert. Y. de
Beetz. Sara Néa: AFKNOOPT1
NIEK MET BATIKVERVEN (oo
titel 'Knytbatik-materiaal, te
monster'). Vert. M. Vreeswijk.
G. Strcngholt's Uitg. Mij B.V.
den. Handcnarbeid-Reeks no. 14 e
Aantal pagina's 122 resp. 142,
per deel 12,50.
De Zweedse Sara Néa deelt haar r
zijdige kennis van het met ver
werken van stoffen door het bat/Uj
met was resp. door de afknooptec
niek (knoopbatik) zeer uitvoerig e
instructief in twee afzonderlijke deli
van Strengholt's handenarbeld-rea
mee. In deze fleurige uitgaven d
veePgoede foto's en duidelijke W
ningen van de schrijfster treft nj
een grondige leergang aan in vers
lende batik-technieken. Via allei
methoden, hulpmiddelen en
ook eigen ideeën kan de serieuze 'J
sist' verrassende resultaten bereik
Niet alleen geschikt voor aparte 1
ding maar ook voor diverse and
gebruiksvoorwerpen en bv. wandi
siering. Een studie-schema voor i
cursus knoopbatik; de vele duidel
omschreven vouwlechnieken; kleun
leer; de behandeling van verfsoori
en het verven om maar enkele
derwerpen te noemen maken
der beide boekjes tot een waardevc
handleiding voor ieder die zich tot
creatieve werk voelt aangetrokken,
prijs (ƒ12,50 per deel) is al even a
trckkelijk.
RJ
Van een onzer verslaggevers
BAARN Het centraal orgaan
de zending van de gereformeerde 1
ken heeft besloten toch geen zendij
artsen naar Zuid Afrika te sturen,
synode van Dordrecht had daartoe
veel discussie opdracht gegeven, ra.
inmiddels heeft de. Zuidafrikaanse
gering de zendingsziekenhuizen or
genomen. Hierna heeft de gerei
meerde zending geen vrijmoedig
meer om daar medisch personeel li
zetten, zo is inmiddels aan de syïx
medegedeeld.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De j
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
