Koningin opent kliniek
voor oorlogsslachtoffers
dichtbij
vi har makt en fat
jis voorwaarden
■esident Nixon
takingsrecht
Behandeling wegens KZ-syndroom kan ook thuis gebeuren
StUDI£
Geld nodig?
Wedden
om 'n fles
whisky,
datu
VAT 69
lekkerder
vindt?
andbladen maandbladen maandblad
Een tijdgenoot
ziet Marx
vakantie
solzjenitsyn
waterding
-^UW/KWARTET ZATERDAG 5 MEI 1973
BEVNENL-AND/COMMENTAAR
T5/K7
i 4 kabinct-Dcn Uyl telt een aantal
Klisters die zo nieuw zijn, dat als
\t\i de vraag zich opdringt, of ze
[voor hun taak berekend zijn. Een
voord daarop kan nog niemand ge-
ook wij niet. Toch zijn er wel
aantal voorwaarden te noemen,
aan een kandidaat-minister zou
len voldoen,
hebben die voorwaarden even
u op een rijtje gezet-
[je moet als minister een groot be-
kunnen leiden.
moet veel verstand van politiek
iben.
Je moet je politiek waar kunnen
ken tegenover het publiek.
Je moet over internationale erva-
beschikken.
e moet veelzijdig zijn.
gebiedt de eerlijkheid op te mer-
dat wij deze eisen niet zelf heb-
bedacht. Ze zijn trouwens ook
van vandaag of gisteren. Nu al
r meer dan zes jaar geleden wer-
ze geformuleerd door de huidige
|ister-president, mr. B. W. Biesheu-
vergat er evenwel één. Die zesde
rwaarde voegen wij er zelf aan
!e moet bovenal het vermogen be-
:n om in teamverband te werken,
t in een ministerrraad.
ir het kabinet-Biesheuvel was dat
essentieel. En daar schortte het
name bij de ministers van DS'70
Zo kwam het helaas, in juli vorig
tot een kabinetscrisis,
locverre de leden van het kabinet-
Uyl aan deze (te zware?) eisen
loen? Het oordeel daarover laten
jmet gerustheid over aan de lezers
Dat past trouwens ook goed in
tijd, waarin de burger terecht
Is mondiger wordt.
lie-onderzoekers hebben bevestigd,
Amerika's vrienden al vreesden
zijn vijanden hoonten: Nixon is er
ekt niet in geslaagd. met zijn re-
3 te optreden in de affaire-Watergate
vértrouwen van het Amerikaanse
in zon nrpc'dent te herstellen,
gens een onderzoek van Gallup
Ylent vijfis procent van de Amerika-
dat hun nr^sid^nt l<x><?. toen hij
tv verzekerde. ni>s >'n maart il.
lebben vermoed dat l^den van ziin
gering bii 'Watergate' waren he'rok-
bl
lijkt ons voor niemand een een-
epidige taak. d:e viiftif procent van
tegendeel te overtui°en. Wat te
tapl|kcn van b.v. de recente me'ding
de New York Times, dat Nixons
Irmalige topass'stenten Haldeman
Ehrlichman al vóór maart samen
k oud-minister van justitie Mitchell
h serie ingewikkelde smoesies had-
in verzonnen om een grondig onder-
peV naar de inbraak in Watergate te
ïrijdelen? Wie geneigd is. dit af te
oen als 'maar een krantebericht'. doet
goed aan te bedenken, dat de mel
ingen van bladen als de Washington
öst en de New York Times over dc-
affaire tot dusverre stukken be-
üuwbaarder zijn gebleken dan wat
v. de woordvoerder van het Witte
uis te vertellen had. 7eker. er b'iift
in mogelijkheid, dat Nixon voor de
dc volle waarheid sprak, maar ere
larschiinl'ik zouden we dat niet dur-
ii noemen.
:t is een slag in de lucht om. zoa's
alph Nader heeft gedaan, op dit
enblik te speculeren over een even-
iel aftreden van Nixon. Dat is trou-
ins ook niet bijster aanlokkelijk, ge-
t ffn de reputatie van de politicus die
Mi n dan zou moeten opvolgen: Spi-
,2(v Agnew. Wat nu allereerst nodig
13 is een diep- en vooral hooggaand
sp« derzoek van de hele kwestie door
Ny i onafhankelijk jurist. Het schijnt,
she t Nixon eindelijk, onder druk van
N'i volksvertegenwoordiging, bereid is,
0" n onafhankelijk onderzoeker aan te
vo Hen. Dat pleit dan nog enigszins
or hem. Zoals het voor heel Ameri-
N„ pleit, dat dc vuile was van een rc-
igr ring daar zo openlijk tentoongesteld
r. besproken kan worden als in dc
-Watergate is gebeurd,
smi ijkbaar is het zelfreinigend vermo-
n van de Amerikaanse samenleving
oter dan dat van Nixons regerings-
m 'paraat.
iemand hoeft zich'te schamen als hij
c oet bekennen niet te weten in hoe-
na! rre °P hct ogenblik in Nederland
kbonden gerechtigd zijn een staking
W t te roepen. Het arrest van het Arn-
ïrdams gerechtshof over de stakings-
"12 tic bij Hoogovens heeft alleen maar
5™ n nog eens) duidelijk gemaakt dat
er! g veel afhangt van de feiten en de
Bi? anicr waarop deze feiten worden
rr^ ngedragen. Een kleine verschuiving
ihii dc feitelijke omstandigheden bij een
is aking kan beslissend zijn voor het
11 'rdeel van de rechter. Voornamelijk
t verschil in de feitelijke omstandig-
3den is de verklaring voor dc afwij-
\l Snde uitspraken die de afgelopen
<7»ec jaar door Nederlandse rechters
burner stakingsacties zijn gedaan. Hoog-
ins valt uit al die uitspraken te con-
uderen: staking is in principe wel toe-
19. Ktaan, maar er is weinig speelruimte
Jgj »or dc partijen.
ligt op het ogenblik bij de Tweede
amer een wetsontwerp tot regeling
®n het stakingsrecht. Ook dit wets-
'twerp stelt een groot aantal voor
aarden aan alle betrokkenen alvo-
""Tns tot een actie mag worden overge-
jan. Dat wetsontwerp is niet ideaal.-
•r is zowel van werknemers- als van
m. 3
Vandaag, achtentwintig jaar na de bevrij
ding, is er nog steeds een groep mensen,
voor wie de tweede wereldoorlog nooit ver
leden tijd werd. Zij, de slachtoffers van de
concentratiekampen en sommige voorma
lige verzetsstrijders, lijden voor een groot
deel nog onder de 'stress' van die tijd: er
varingen van gevangenschap, martelingen,
risico's van executie, honger en ziekte. De
laatste jaren bleek dat deze ervaringen nog
nawerken in het zogenaamde KZ-syn
droom. De nawerking van deze oorlogsel
lende, heeft dr. P. Th. Hugenholtz, me
disch adviseur van de Slichting '4045,
getypeerd als 'onvoltooid verleden tijd'.
Door lien, die deze 'onvoltooid verleden
tijd' in zich meedragen opent koningin Ju
liana op woensdag 16 mei in Oegstgeest het
Centrum '45.
door Huib Goudriaan
OEGSTGEEST Het centrum
voor de medisch-psychologische
begeleiding van verzets- en oor
logsslachtoffers is verwezenlijkt.
Woensdag 16 mei, drie jaar na
het maken van de plannen, zal
koningin Juliana de kliniek ope
nen. Het gebouw werd op 22 ja
nuari van dit jaar opgeleverd, na
dat op 17 april 1972 met de bouw
was begonnen.
De heren K. Hofman en P. Malie
paard, beiden ex-verzetslieden, de za
kenman J. Teengs Gerritsen, ex-con
centratiekampslachtoffer, en prof. dr.
J. Bastiaans besloten in 1970 zich in
te zetten voor de bouw van een KZ-
behandelingscentrum. Prof. Bastiaans
had al jaren baanbrekend werk ver
richt bij de behandeling van mensen
met het zogenaamde KZ-syndroom
(ADVERTENTIE)
V/EBtf^
AUTo
MEUBEL-.
In een paar dagen kunt u het
hebben. Met een persoonlijke
lening van de NMB. Gemakke
lijk. zonder onnodige formali
teiten. In overleg met u worden
het bedrag' en de maandelijkse
aflossingstermijnen vastgesteld.
Een lening van- 2.000,- kunt u
bijv. terugbetalen in 18 x ƒ129.50
per maand. Of 3.500,- in 24 x
ƒ171,50. Inclusief alle rente
en kosten.
Slap eens binnen. We vertellen
u graag alles over een persoon
lijke lening voor welk doel dan
ook of een woningkrediet, voor
verbetering en onderhoud van
uw huis.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
;V:: A-
De kliniek van Centrum '45' in Oegstgeest
(concentratiekampsyndroom) in de
Jelgersmakliniek in Oegstgeest. Reeds
in 1-951 stelde hij de Stichting 1940-'45
voor een sociaal-medisch consultatie
bureau voor ex-verzetslieden te stich
ten. Dit voorstel vond geen genade in
de ogen van de Stichting: de gewone
instanties zouden wel voldoende kun
nen voorzien in de behoeften van on
derzoek en behandeling.
Pas in de jaren zestig de ernst van
de nawerking van de ellende in de
kampen drong tot de publieke opinie
door vond prof. Bastiaans, die
sinds 1961 het KZ-syndroom psycho
therapeutisch behandelde, meer ge
hoor voor zijn denkbeeld. Dit leidde
in 1970 tot de oprichting van de
Stichting Centrum '45, met als doel
stelling het bouwen van een opvang
centrum voor verzets- en oorlogs
slachtoffers. In oktober 1970 werd de
toenmalige staatssecretaris van sociale
fcaken en volksgezondheid Kruisinga,
verzocht mee te werken aan de tot
standkoming van het centrum. Op
grond van een rapport van een werk-
commissie, onde'* leiding van dr. W.
F. Noordhoek, gaf de staatssecretaris
op 14 april 1972 zijn toestemming
voor de bouw. Op 17 april van dat
jaar al werd de eerste paal geslagen
door prins Bernhard.
Bij het begin van de bouw waren als
uitgangspunten gesteld:
de kliniek moet zo min mogelijk
op een ziekenhuis lijken, en wel in
die zin, dat vooral het deel, waarin de
patiënten zullen worden onderge
bracht, een 'gezellige' indruk zal moe
ten maken en gelegenheid zal moeten
bieden voor het leggen van contacten;
de recreatieruimten zullen midden
in dit deel van het huis worden on
dergebracht om de 'huiselijke' sfeer
te onderstrepen.
Bij de bouw werden strenge, recht
hoekige vormen vermeden en een
grote architectonische openheid aan
gebracht, om herinneringen aan ge
vangenissen en kampen te voorkomen.
De oppervlakte van het centrum is
bijna 1200 vierkante meter, de opper
vlakte van de polyklinische afdeling
is 1900 vierkante meter en de totale
bruto inhoud 7900 kubieke meter. De
bouwkosten waren 3.600.000 gulden.
Het aantal bedden is twintig.
Dr. W. L. Meijering aan wie de direc
tie van het centrum is opgedragen, en
prof. dr. P. Muntendam, voorzitter
van de stichting, hopen dat het cen
trum maximaal tweehonderd mensen
per jaar zal kunnen helpen. Dit aan
tal betreft zowel mensen die moeten
worden opgenomen de zogenaamde
klinische gevallen als mensen, die
vanuit het centrum thuis kunnen
worden behandeld, de zogenaamde
ambulante gevallen.
Dertigduizend
Kaar schatting telt ons land ongeveer
dertigduizend verzets- en oorlogsslacht
offers, die voor behandeling in aan-
Open ruimte, die
niet herinnert aan
gevangenkampen
merking komen. Dr. Meijering vertelt,
dat om de capaciteit op te voeren
'vanuit het centrum elders in het
land zal worden gezocht naar contac
ten om behandeling mogelijk te ma
ken.' Voor bevordering van de behan
deling thuis is samenwerking met
plaatselijke organisaties trouwens een
noodzaak.
Het KZ-centrum is geen algemeen zie
kenhuis, in die zir. dat er volledig on
derzoek en behandeling zullen kun
nen plaatsvinden. Daarvoor kan zo
nodig een beroep worden gedaan op
het Academisch Ziekenhuis te Leiden.
Mocht een patiënt een LSD-behande-
ling nodig hebben, dan kan dat in de
Jelgersma-kliniek in Oegstgeest, waar
aan prof. Bastiaans is verbonden, ge
beuren.. Het centrum zou voor deze
manier van behandeling trouwens
geen toestemming krijgen: LSD-behan-
deling is in ons land slechts op twee
plaatsen toegestaan en één van die
plaatsen is de Jelgersma-kliniek.
Een raad van advies onder leiding
van prof. Bastiaans, zal het stichtings
bestuur adviezen geven voor de werk
wijze. Op de vraag waarom prof.
Bastiaans niet nauwer aan het cen
trum is verbonden, antwoordt het
ADVERTENTIEt
stichtingsbestuur dat de hoogleraar al
volledig in beslag wordt genomen
door zijn werk aan de Jelgersma-kli
niek (op honderd meter afstand van
het centrum gelegen).
Een patiënt, die thuis wordt behan
deld zal pas in het centrum wor
den opgenomen als blijkt dat een spe
ciale psychiatrische benadering nood
zakelijk is. De klinische behandeling,
aldus dr. Meijering, is overigens
slechts een onderdeel in het geheel
van de ambulante behandeling.
Prof. Bastiaans heeft het KZ-
syndroom als volgt beschreven: 'De
verzameling ziektebeelden, die van
grote belasting in de oorlog het ge
volg zijn. en die zich doorgaans in fa
sen ontwikkelen. De eerste fase. be
staande uit onspecifiek, nerveus ge
drag. soms grote onrust, nachtmerries,
zwakte, vermoeidheid, emotionele one
venwichtigheid en vage lichamelijke
klachten rondom diverse organen kan
enkele maanden, soms jaren duren'.
'De tweede fase wordt gekenmerkt
door een extra inspanning om zich
aan te passen aan het na-oorlogse be
staan. Eerst lijkt dat te lukken, maar
allengs leiden die pogingen tot grote
belasting en spanningen. Dit kan zich
uiten in voortdurend depressieve toe
standen, vroegtijdige veroudering en
meer lichamelijk suikerziekte,
reuma en hartafwijkingen. De derde
fase kenmerkt zich weer door nerveus
gedrag, nu met minder zelfcontrole
en minder zelfbeheersing, soms plot
seling nieuwe prikkelbaarheid, slaap
stoornissen en nachtmerries die al ja
ren overwonnen leken'.
'Velen die zich na de oorlog probeer
den aan te passen, leken daar een tijd
lang werkelijk in te slagen. Ze pro
beerden zich zo gewoon mogelijk te
gedragen. Ze hrelden zich. vooral tegen
over een buitenwereld die hen door
gaans niet begreep, ook zo gedekt dat
er oppervlakkig gezien in hun gedrag
geen grote problematiek van onver
werkte oorlogservaring schuil leek te
gaan'. Dit leidde tot steeds meer af
sluiting en nog meer verdringing.
Doelstelling
De Stichting Centrum '45 stelt (behal
ve 'het stichten en instandhouden van
een centrum voor medisch-psychologi
sche behandeling en begeleiding van
verzets- en oorlogsslachtoffers, een en
ander In nauwe samenwerking met al
gemene en categorale ziekenhuizen,
alsmede met andere instellingen van
welzijnszorg') ook ten doel aandacht
te schenken aan de gevolgen van an
dere extreme menselijke noodsitua
ties'.
Tevens is opgericht de Stichting
Vrienden van Centrum '45. Deze
stichting wil geld bijeenbrengen om
hulp te bieden aan verzets- en oor
logsslachtoffers. wanneer deze hulp
niet langs de normale kanalen kan
worden verstrekt. Het gironummer
van de 'Vrienden' is 335800 te Leer-
sum.
werkgeverszijde nogal wat kritiek op
geweest. Toch is het de moeite waard
het ontwerp (en daarmee de proncipië-
le vraag onder welke voorwaarden
staking is toegelaten) in discussie te
houden.
Na het verwarrend beeld van het sta
kingsrecht, zoals dat nu geschapen is
door een aantal verdeelde rechterlijke
uitspraken, zal de wetgevende macht
(dat is het parlement) zelf en nog wel
op zeer korte termijn voor een duide
lijke uitspraak moeten zorgen, want
de huidige toestand van onzekerheid is
hoogst onbevredigend.
In het (nog steeds recente) maart
nummer publiceert 'maatstaf' opnieuw
een oud interview met Karl Marx -
dit keer overgenomen en vertaald uit
de Chicago tribune van 5 januari
1879. Ook dit interview bevat (even
als het in het december-nummer
van 'Maatstaf' opgenomen vraagge
sprek uit 1871) een beschrijving van
Marx en zijn omgeving; een beeld, zo
als dat bij de tijdgenoot moet zijn
overgekomen.
Een paar citlaten uit dit karakteristie
ke. Marx en zijn huis wekken bij de
verslaggever in de eerste plaats niet
de indruk dat de schrijver door zijn
ideeën rijk geworden is. 'Uw corres
pondent bezocht hem enkele malen en
steeds trof hij de Doctor aan in zijn
bibliotheek, met een boek in de ene
hand en een sigaret in de andere
Hij ziet er krachtig uit, zwaar en
recht van gestalte. Hoofd en gelaat
zijn karakteristiek voor de intellectue
le, ontwikkelde Jood. Zijn haar en
baard zijn lang en grijs van kleur.
Hij heeft glinsterend zwarte ogen. die
overschaduwd worden door zware
wenkbrauwen. Tegenover onbekenden
toont hij zich uiterst voorzichtig
Maar eenmaal in zijn bibliotheek, als
hij zijn monocle in zijn ooghoek
heeft bevestigd om zo als het ware de
intellectuele diepgang van de bezoe
ker te peilen, verliest hij ijn terug
houdendheid en demonstreert hij een
opmerkelijke kennis over allerlei
mensen en zaken in de gehele wereld.
En voor verveling is geen plaats, want
het gesprek kent dezelfde variatie als
zijn verzameling boeken. Men kan ie
mand meestal wel beoordelen op
grond van de boeken die hij leest. U
kunt uw eigen conclusies trekken als
ik u meedeel dat mijn oog zo terloops
viel op Shakespeare. Dickens, Thacke
ray, Molière. Racine, Montaigne. Ba
con. Goethe, Voltaire, Paine: Engelse
Amerikaanse en Franse blauwboeken
Zijn stokpaardje - het socialisme
- brengt hem in ons gesprek niet tot
melodramatische vervoering, die men
hem vaak toeschrijft. Hij weidt uit
over zijn utopische plannen voor 'de
emancipatie van de mensheid', vast
overtuigd dat zijn theorieën werke
lijkheid zullen worden, zo niet in de
ze eeuw dan toch zeker in de volgen
de'.
Marx' invloed tot in onze dagen is in
het zelfde nummer van 'Maatstaf' te
rug te vinden in de beschouwng die
Daniël de Lange schreef over het to
neelstuk van Dieter Forte over Lu
ther en Münzer. Voor lienr'bbers van
de recente literatuur-geschiedenis is
er verder een uitvoerige beschouwing
van Siem Bakker over het vlak na de
oorlog verschenen literaire tijdschrift
'Het Woord', dat in deze met details
overladen studie wordt geschetst als
voorloper van de beweging van de
'vijftigers'.
De Gids
'De Gids' vult het derde nummer van
de 136e jaargang nagenoeg geheel met
poëzie van dertien dichters; van A.
Roland Holst (85 jaar) tot Jacob
Groot (26 jaar). Leo Ross zet zijn
reisverslag uit Indonesië voort en
Wim Hazeu (hoofd van de afdeling
drama bij de NCRV-televisie) mij
mert wat over de invloer van geweld
op de televisie; een onderwerp waaro
ver reeds een niet eens zo kleine boe
kenkast vol geschreven is, maar waar
van toch niemand het rechte weet.
Hazeu zelf ook niet, hoewel hij 'graag
bewezen had willen zien dat geweld
op de televisie afstompt, onverschillig
maakt'.
Hij haalt dan het voorbeeld aan van
een uitzending van Avro's Televisier.
in welke uitzending achtereenvolgens
een lynchpartij in Pakistan tot in de
kleinste details werd getoond en een
verhaal over het gevaar van een be
paalde katteziekte voor de mens. Op
het verhaal over de katten kwamen 75
verontruste reacties van kijkers bin
nen. op de beelden van de lynchpartij
geen enkele.
Hazeu veronderstelt bij de kijker een
soort automatische afsluiting - als het
in de kamer te heet wordt, slaat de
thermostaat af. Maar nogmaals: hij
veronderstelt slechts. Weten doet hij
het ook niet.
'Bij deze firma is geen plaats voor
ja- en amenzeggers.' Stripfiguur
Lowietje, die 'n memo met deze in
houd van zijn directeur kreeg,
snapte dat onmiddellijk, maar
waarschijnlijk is hij een van de
heel weinigen geweest. Want dit
stond maandag in deze krant: 'Det.
finns inte plats för jasögare i den-
na firma.' In het Zweeds en
niet Deens, zoals een enkele oplet
tende lezer meende ie signaleren.
En zo brabbelde Lowietje tot giste
ren door: dinsdag stapte hij in een
winkel resoluut op het rek af met
'korta en tjocka' en woensdag
sjouwde hij zich een ongeluk aan
twee volle dozen, totdat hij de
sandwich-dame op bovenstaand
plaatje passeerde, die hem luid
keels de leus van haar keus toe
riep: 'likarött för Kvinnorna'
gelijke rechten voor vrouwen. En
met de constatering dat zijn vrouw
dan ook zo'n zware doos hoort te
torsen, is hij dan gelijk aan het
eind van zijn latijn (of beter:
Zweeds), want gisteren kon hij het
wel weer zonder af.
De strips worden gemaakt en ver
spreid door een bureau in Kopen
hagen, dat zoveel klanten in zoveel
landen van dit betere werk voor
ziet, dat er natuurlijk wel eens
een foutje gemaakt wordt. In Am
sterdam arriveerden Zweedse afle
veringen, in Stockholm vermoede
lijk Nederlandse. Maar wat geeft
het eigenlijk voor een paar dagen:
zo'n Zweeds mannetje is precies
even slim of onnozel als een Ne
derlandse soortgenoot. En wat zul
len alle Zweedse toeristen in ons
land blij verrast geweest zijn bij
het opslaan van Trouw/Kwartet!
In elk geval is de vraag van een
lezer, wanneer er nu eindelijk een
cursus Deens in de krant korjit,
overbodig.
Misschien moet dit wel er bij: liva
laser, vi har makt en fat. Förlat,
förlat. Vi inte repetera detta fat.
Vi skölle hantera nu den sprak
Iran den holUindiska silvervlat!
Een vertaling lijkt ons niet nodig.
Wie deze week flink op Lowietje
gestudeerd heeft, komt er best zelf
uit. Wèl even hier en daar een o-tje
boven de a er bij denken, want de
strips mogen dan een paar dagen
Zweeds geweest zijn, de kranten-
zetterij is puur Hollands gebleven.
Volgens de stichting recreatie en
het instituut voor natuurbescher
mingseducatie weten we blijkbaar
niet alleen niet wat we met onze
vrije uren aan moeten, maar zelfs
niet hoe we dc' vakantie door moe
ten komen. Als je vluchtig leest
dat die twee instellingen voor
maandag in de Hilversumse Expo-
hal een voorlichtings- en instruc
tiedag voor vakantiebezigheden op
poten hebben gezet, moet je daar
haast wel uit concluderen dat we
als et»n berg tegen die verschrikke
lijke, niet door te komen vakantie
opzien en zelf geen idee hebben
hoe all diie lege dagen en weken te
vullen.
Wat verder en beter lezend blijkt
dan, dat deze speciaal bedoeld
is om het contact tussen mens en
natuur in de vakantie te bevorde
ren, wat al een hoop duidelijk
inaakt. Vakantiecomité's en losse
belangstellenden kunnen in en
rondom die Expohal te weten ko
men. hoe dat contact in georgani
seerd verband bevorderd moet
worden. Onder het motto 'open
oog vooc de natuur' worden er de
monstraties gegeven van spelen
met natuurprodukten. van een
wandeling langs een natuurpad en
een bladherkenningstocht. Verder
kunnen die geïnteresseerden er
zien. hoe /e een opdrachten- of fo-
to/oektoeht moetpn organiseren en
wat jV met een kinderboerderij en
planten allemaal kunt doen. In elk
geval genoeg om er hele volks
stammen hun vakantie mee te la
ten doorbrengen.
probleem van de Leie en andere
vervu'lde waterwegen grondig aan
te pakken. Natuurlijk kregen ze
ook het ve-- geperste lied. dat 'Die
scone Lc;e' heet en waarvan hier
boven alleen nog maar het refrein
geciteerd is. Want twee coupletten
:'ijn er nok nog. Die gaan zo:
Lekker lop.M langs de Leie lek
ker "-ollen in het gras langs de
lange, lome Leie uit de band en
uit de pas Toen Gezelle er bre
vierde was de Leie een gedicht
waarin zilveren vissen zwierden
maar nu is het geen gt'zicht
want de Leie, zwart als inkt
stinkt.
En het tweede couplet:
Lekker hengelen in de Leie rus
tig in het hoge riet langs de
lange, lome Leie met het Bel
fort in 't verschiet Vroeger
moet ht't zo geweest zijn dat is
wat Gezeile zegt toen kon hen
gelen nog een feest zijn maar
nu hengel je er slecht alle vis
sen. klein en groot dood.
Waar is het krinklende winklendt'
waterding met 't zwarte kabot-
seken aan? vergaan En ook
het buigende, nijgende, droevige
lied van het ruisende ranke riet
teniet. Heel de blinkende,
klinkende stroom van Gezelle
werd een stinkend riool dat alleen
nog kan kwellt'n en in plaats
van zijn buitelende poëzie indus
trie.
D't duidelijk op Guido Gezelle
geënte vers is 'n creatie van tekst
dichter Ernst van Altena. die sa
men met de Mechelse componist
Lue Smets een plaatje heeft ge
maakt over de ook door Gezeik'
druk bezongen rivier de Leie. De
volledige vervuiling van de 113
Belgische Leie-kilometers (het
Franse deel is minstens even ver
heen) heeft Smets en Van Altena
er toe gebracht cc'n milieu-protest-
song op de rivier te maken en. er
mee langs alle burgemeesters van
de Leiestreck te stappen. Gisteren
hebben ze daar de hele dag aan be
steed. De burgemeesters kregen
eJi brief van ze, waarin staat dat
de Leie biologisch volkomen dood
is en waarin de burgemeesters ge
vraagd wordt alles te doen om het
Nobelprijswinnaar Alexander Sol-
sjenitsyn is hertrouwd. Natalya
Swetlowa heet zijn tweede vrouw
met wie hij al jaren en jaren sa
menwoonde. Dat was niet de
schuld van de schrijver, want die
was al eind 1969 bezig een of
ficiële scheiding te krijgen van zijn
eerste vrouw, ook een Natalya (en
verder Resietowskaya) met wie hij
nog voor de laatste oorlog trouw
de. De Russische autoriteiten heb
ben het hem kennelijk zo moeilijk
gemaakt, dat hij dit voorjaar pas
van Natalva één kon sche'iden en
met Natalya twee trouwen. En zo
komt het ook dat Solsjenitsyijm met
een al twee zoontjes uit dit twee
de huwelijk heeft. Yermolai en Ig-
nat. die al groot genoeg waren om
de bruiloft volop mee te vieren.
Markt Tot oktober aan toe is
elke zaterdag weer in het hart van
Breda op dc Havermarkt de kunst-,
antiek- en curiosabeurs te vinden,
vandaag ook al. voor wie er edn
eindje op uit wil. Mariken
Alleen vandaag is er ook in het
midden-Betuwse stadje Buren een
markt, een grote jaarmarkt die tot
middernacht duurt en waar behal
ve de artikelen die in Breda te
koop zijn in Buren zijn ze er in
grotere hoeveelheden ook an
tiek en curiosa worden geveild, de
monstraties worden gegeven van
handboog- e'n schuttersgilden, waar
een vlooienmarkt te vinden is en
allerlei oude ambachten worden
beoefend. De jaarmarkt heeft als
motto 'Mariken van Nieumeghen',
omdat de gelijknamige Nederland
se film in Buren wordt opgeno
men.
'Simpkins kan op maandag altijd moeilijk op gang komen.'
