GEHANDICAPTE VERKEERT
IN ELLENDIG ISOLEMENT
iTyresoleS
dichtbij
:oop& veilig
iminentaar
incipe-akkoord
Ontwenningskuur
andbladen maandbladenmaandblad
Overgebleven
zonden
koesteren
mstreeks 17 mei
euwe haring
Ruim 4500 mensen:
MO-opleiding
niet afschaffen
Gehavend naar de finish
Lezersclub mag meepraten
OW/KWARTET ZATERDAG 28 APRIL 1973
BINNENLAND T5/K7
eraa
ijkh
twef'
roei
gevecht om een rechtvaardiger in-
ensbeleid is tot dusverre gevoerd
een, voor Nederlandse begrippen,
pwone grimmigheid. De eerste
5 is nu voorbij. Het zou overdre-
Jen zelfs onjuist zijn om te
dat ze geëindigd is met een
kende overwinning voor de werk-
lers. Er komt geen maximum in de
Jcompensatie en de twee andere
"neisen van de bonden, de uitbrei-
j van de werkingssfeer van de c.a.o.
de kwestie van de centen of pro-
Jen, moeten door de c.a.o.-onder-
Ljdelaars in de bedrijfstakken aan de
Be worden gesteld.
Bpral het feit, dat er in de bedrijfs-
;en en in tientallen bedrijven ver-
'imoet worden onderhandeld, bete-
.t, dat de donderdagavond gesloten
:nstilstand een broze zaak is. De
bereikte sociale vrede is weinig
dan een wankel evenwicht tussen
partijen die nog menig appeltje
elkaar te schillen hebben,
kan dit onderkennen en toch ook
:n, dat de krachtmeting tussen
kgevers en werknemers, bij alle
ide die ze aan de arbeidsverhou-
;en heeft berokkend, tevens posi-
e resultaten heeft opgeleverd. In
:erste plaats is daar de nu ter hand
irhoomen studie over de werking van
prijsmechanisme, die straks de
zet kan vormen voor een nationaal
jai raiensbeleid. Het is een winstpunt,
iljett beide partijen zich bij voorbaat
oord hebben verklaard met de
clusies van deze studie. In de
jde plaats kan ook de nu overeen-
komen nivellering voor de hogere-
>mensgroepen fungeren als een be
iden aanzet voor een ander inko-
isbeleid.
tgew woord is nu aan de wetenschap,
straks aan regering en parlement,
ners, op basis van wetenschappelij-
jegevens zal moeten worden uitge-
ikt, in hoeverre de inkomensver
dingen in Nederland zijn scheefge-
:id. en welke maatregelen eventu-
rnoeten worden genomen om wat
:ef is. recht te zetten. Op grond
dit door wetenschappelijke gege-
geschraagde politieke oordeel
dan opnieuw een poging worden
an om, zonder onbillijkheden
pr welke inkomensgroep dan ook,
stapje te zetten op de weg naar
mMt rechtvaardige verdeling van de
:t moet bepaald wennen dat krach-
f buiten het noordelijk halfrond on-
Itoekomst geen meebepalen. Dat is
Idelijk op te maken uit de woorden
a de president-directeur van de Ko-
(klijke Nederlandse Petroleum
iatschappij, mr. G. A. Wagner, ge-
-oken tot de aandeelhoudersvergade-
g. Hij zei dat er een tijd kan ko-
n dat de produktielanden een ge-
ar//i.ir vormen voor de olievoorziening,
idat het aanbod dat zij aanvaard-
'ir vinden, niet voldoende is om aan
vraag naar olie te voldoen.
is het begin van een ongehoorde
kndering in de wereldgeschiedenis:
[dusver waren de westelijke landen
-^koloniale landen of niet in staat
rest van de wereld economisch
ar hun hand te zetten, ook al moes-
ze dat de laatste kwart eeuw doen
competitie met de Sowjet-Unie. We
iben altijd bezorgd naar het Oosten
eken, nooit naar het Zuiden,
ïdaar dat we ons bij die kentering
lvvs. zich nu aankondigt, zo onwennig
kpi- preken als mr. Wagncr. Het hele
reden van de OPEC-landen immers
,een volmaakte kopie van de ge-
- gswijze van groepen bedrijven of
*30 otden met gemeenschappelijke belan-
in het westen. Het zijn trouwens
yx westerse adviseurs, die hun spo-
bij de oliemaatschappijen verdiend
ben, die thans hun expertise verko-
13 20 aan de OPEC-landen. Maar wij
spo den het zó ongewoon dat deze lan-
thans net zo doen als wij eeuwen-
l gedaan hebben, dat wc zulke lan-
i 'een gevaar' noemen,
ontwenningskuur die hier blijkbaar
lig is, grijpt echter nóg dieper in.
betreft ook de vanzelfsprekendheid
irnioe de energieconsumptie in on
landen wordt opgestuwd ondanks
groeiend besef van de eindigheid
reserves. Van verschillende kan-
ook uit de olie-industrie zélf
Je laatste' tijd de verzekering geko-
n, dat de toenemende schaarste
zelf wel in het prijsmechanisme
Psvcl rkbaar zal worden, als gevolg
(74">- irvan we meteen zuiniger aan zul-
rh gaan doen. Welnu, dat prijsmecha-
ne zal, nu het aanbod beheerst
rdt door de produktielanden, des te
oeligcr op de schaarste reageren,
zoverre helpen de OPEC-landen
alleen maar bij de ontwennings-
ou die wij terwille van het nage-
ercng ht moeten ondergaan.
Het artikel over de maatregelen van de Nederlandse Spoorwegen tegen deelname van gehandicapten aan vakan
tiereizenin Trouw/Kwartet vaii gistermorgen, heeft veel reacties opgeroepen. De Algemene Nederlandse In
validen Bond heeft gisteren een protest-telegram aan de NS gestuurd. De zaak zal vandaag in een bestuursver
gadering aan de orde komen. Ook de oudervereniging van zwakzinnige kinderen Philadelfia heeft een telegram
aan de NS gestuurd. De drie ouderverenigingen, Philadelfia, Zorgenkind en Helpt Elkander zullen de kwestie
vandaag uitvoerig bespreken op de bestuursvergadering. De besturen zullen zich bezinnen op verdere stappen
tegen de Spoorwegen. In een verklaring heeft de Bond voor Motorisch Gestoorde Kinderen de houding van de
NS scherp veroordeeld. Ook het Nationaal Orgaan voor de Zwakzinnigenzorg zegt geschokt te zijn.
De Kamerleden mevrouw Van Veenendaal-Van Meggelen(DS '70) en Scholten (ARP) hebben minister Udink
van verkeer gevraagd de9 kwetsende9 bepaling van de NS ongedaan te maken. In afzonderlijke vragen wordt er
verder op gewezen, dat juist overheidsbedrijven en semi-overheidsbedrijven de plicht hebben ervoor te zorgen,
dat de gehandicapte mens zo volwaardig mogelijk in de samenleving kan functioneren.
In een brief aan de NS heeft de hervormde jeugdraad in Driebergen geprotesteerd tegen het feit, dat de NS
geestelijk en lichamelijk gehandicapten uitsluit van de door haar georganiseerde achtdaagse vakantiereizen. De
jeugdraad meent, dat deze beslissing discriminerend is en verzoekt de NS op haar beslissing terug te komen.
Spor
18.10
ierie.
rber.
ie Ch
2
>lins
der A
lmrep
Opel
Spnrl
door Jan Brokken
AMSTERDAM Het trieste van
een bericht over discriminatie
van gehandicapten bij de Neder
landse Spoorwegen is, dat er veel
reacties worden opgeroepen, die
allen aantonen dat de gehandicap
ten in een isolement verkeren en
vaak in een bepaalde hoek wor
den gedrukt. De maatregel van
de NS staat niet alleen, er is geen
sprake van een blunder of een
fout, zoals de Nederlandse Ver
eniging van Revalidatie dat aan
vankelijk dacht.
'In hotels, restaurants en café's wor
den gehandicapten geweerd', zegt de
heer Hermans van het Nationaal Or
gaan voor de Zwakzinnigenzorg. 'De
eigenaren van horeca-bedrijven vre
zen, dat andere klanten, door de aan
wezigheid van gehandicapten, wegblij
ven'.
De heer Hermans kan zich wel voor
stellen, dat een hoteleigenaar geen fi
losofische beschouwingen over de ge
lijkheid van ieder mens, gehandicapt
of niet, er op na zal houden. Maar dat
de Nederlandse Spoorwegen, een
openbare instelling, niet aan de gevol
gen van een dergelijke maatregel
heeft gedacht, komt erg hard aan.
'Ons streven is juist, dat de gehandi
capten in onze samenleving geaccep
teerd worden. Het ministerie van
c.r.m. werkt daar volledig aan mee.
Maar wat de ene overheid doet,
schijnt de andere nog niet te hoeven
doen.'
Geschuwde mensen
Die 'integratie van gehandicapten in
onze maatschappij verloopt niet op
rolletjes. In Tiel werd een dagverblijf
voor zwakzinnige kinderen gecreërd.
dat in een nieuwbouwwijk kwam te
liggen. Vele mensen uit de buurt ver
huisden. En de ouders van de geeste
lijk achtergebleven kinderen konden
geen gebruik maken van het parkeer-
De gehandicapte mag met vakantie als het slechte seizoen is aange
broken en iedereen weer aan het werk is.
terrein van een bank. aan de over
kant. De bankbezoekers mochten de
ouoers met hun zwakzinnige kinderen
niet uit de auto zien stappen.
Dat dit soort discriminatie zo weinig
naar buiten komt, dat de kranten er
geen schandaal van spreken en geen
actiecomité's ter bestrijding van der-
In Avenue roept Wina Born ons op
het Snoepen te gaan koesteren als de
'laatst overgebleven zonde'. 'Nu er
sex-shops in de Kalverstraat zijn geko
men en in Duitsland de erotiek in
erotische supermarkten verkrijgbaar is.
zullen er in de smalle straatjes achter
de Walletjes snoepwinkeltjes komen,
waar men zich tersluiks kan voorzien
van veterdrop, zoethout, polkabrok-
ken, pepermuntstokken, zuurballen,
noga, kaneelstokken en hete bliksem',
schrijft ze.
Latijns Amerika krijgt ruime aan
dacht in Avenue. Mexico wordt be
licht met een kleurrijke fotoreportage
en een reisverslag van vele pagina's.
Konrad Boehmer vertelt over Chili.
Cri Stelweg zag in Mexico vrouwen,
die het voor het zeggen hebben: 'Het
was marktdag. Waardig, hoogopge-
richt deinen daar de vrouwen rond en
beheersen het totaalbeeld van de
markt, het plein.
'Gemene koppen'
Hun krachtige, haast gemene koppen
in de omlijsting van het zwarte, zware
haar dat in dennestammetjes-dikke
vlechten op de rug hangt, dwingen
onmiddellijk respect af. Voor hun ste
vige armen ga je vlug een stapje opzij
De wijdgolvende katoenen rok
ken tot op de grond laten het grove
beenderwerk daaronder raden, onge
twijfeld is ook dat niet voor de poes.
Joke Kool-Smit hoeft hier niet heen:
wat aan manvolk aanwezig is, speelt
Blijf-zitten waar je zit-en-verroer-je-
niet'.
President Allende van Chili, al zo
vaak beschreven als het grote licht in
het overigens zo duistere Zuid-Ameri-
ka krijgt van Boehmer wat anders
toegevoegd: 'Allende's democratisch so
cialisme is niets anders dan een geca
moufleerd kapitalisme, gelardeerd met
veel demagogie'. Niemand, die wel
eens in Kampen is geweest mag het
verhaal, dat Aad van der Mijn over
deze stad heeft geschreven, ongelezen
laten: 'Zondagmiddag in het Mekka
van Calvijn'.
De redactie van Ouders van Nu vindt
het eigenlijk maar niks, dat volwassen
mensen moeten uitmaken wat mooie
kinderboeken zijn. Kinderen weten
heus precies wat ze een fijn boek vin
den en wat niet, veronderstelt Ouders
van Nu. 'Een fijn boek is een verhaal,
dat je op een bepaald moment een
fijn gevoel geeft. Een aanleiding om
lekker bij mama op schoot te zitten,
lekker in bed te liggen griezelen, lek
ker te lachen, lekker te fantaseren'.
Maar het kinderboek-van-het-jaar
wordt gekozen door een jury van gro
te mensen: 'Kinderboeken moeten li
terair zijn, omdat ze de lezertjes moe
ten voorbereiden op de echte litera
tuur van later. Het boek moet het
kind een levenslesje leren. Hij moet
er normen en waarden uit opsteken,
die hem bijblijven. De nieuwste varia
tie daarop is: veel boeken zijn te wei
nig maatschappij-kritisch. Niks lekker
griezelen. Niks lekker tranen met tui
ten huilen. Allemaal veel te vrijblij
vend. En daarom kiest een grote men
sen jury het kinderboek-van-het-jaar',
zo klaagt Ouders van Nu namens de
kinderen.
Niet schrikken
Psychologe Hannekc van der Burg
legt uit waarom ouders niet moeten
schrikken als ze merken, dat ze voor
het ene kind heel andere gevoelens
ADVERTENTIE
Ma'andag 14 me! aa.
Dl'Jbr het eerst dit seizoen kunnen
?cht' rden gevist op haring. De kans be
at dat omstreeks 17 mei de eerste
iene haring aan de haringstalletjes
worden gekocht
produktschap heeft beslist dat
tser sdie verder willen gaan dan
ordzee of Skagerrak, zaterdag 12
li mogen uitvaren.
gelijke kwalijke praktijken worden
opgericht, wijt de heer Hermans aan
de gewenning van de gehandicapten.
Zij voelen er niets voor dit aan de
grote klok te hangen, omdat ze er
mee opgegroeid zijn. De lakonieke re
actie van mevrouw De Kanter, direc
trice van de Bond voor Motorisch Ge
stoorde Kinderen, dat 'gehandicapten
erg leuke mensen zijn', spreekt dan
ook voor zichzelf. 'Wat de Spoorwe
gen doen, is ronduit schofterig', zegt
zij. 'maar de ouders van mongooltjes
weten, dat ze in een isolement leven.
Ik zeg daarom vaak tegen de ouders:
reageer leuk op kritische mensen. Wij
moeten ons acceptabel maken'.
Praten of vechten
Dat is één manier om aan de discri
minatie of, om het wat vriendelij
ker te zeggen, het niet meer uitgeslo
ten van de maatschappij worden
het hoofd te bieden. Niet alle institu
ten en organisaties houden 'het lief
zijn voor de ander' als strijdmiddel
aan. Er zijn organisaties die willen
praten, er zijn anderen die willen
vechten. Maar voor hen allen staat als
een paal boven water, dat de positie
van de gehandicapte in de maatschap
pij het voornaamste probleem is. Gro
te financiële problemen zijn er niet.
CRM laat zich op dit terrein als een
goed ministerie zien. Elke week wordt
er een nieuw tehuis voor zwakzinni
gen geopend. Over een paar jaar zal
het vraagstuk van de behuizing zijn
opgelost. 'Wij zijn rijkelijk gezegend',
zegt de heer Rutgers van de ouderver
eniging Philadelfia.
Waar het aan schort is het begrip,
het medeleven, en de communicatie
van normale mensen met gehandicap
ten. 'Ik dacht dat we een aardig eind
op weg waren', zegt een geschrokken
heer Akkerman van de Nederlandse
Invaliden Bond. Met de liefdadigheids
acties als Open het Dorp en de em
mertjes-actie heeft het Nederlandse
volk niet alleen miljoenen guldens ge
geven, maar ook volop interesse ge
toond voor de problemen van de ge
handicapten. Maar de discriminatie
steekt nu weer zijn kop op. 'Ik ervaar
het als een stap achteruit. Dat de Ne
derlandse Spoorwegen iets dergelijks
konden doen, had ik nooit en te nim
mer durven denken. Het maakt me
bitter en teleurgesteld', aldus de heer
Akkerman.
hebben dan voor het andere. Over ou
ders, die beweren dat ieder kind pre
cies dezelfde hoeveelheid genegenheid
krijgt, merkt ze op: 'Die levenloze ou
der van het ideaalbeeld lijkt op een
kroketten-automaat: ieder kind dat
trekt krijgt hetzelfde; zijn kinder
schap is zijn kwartje, geeft hem het
recht op die fijne kroket'.
Mensen van Nu sprak met drie jon
gens van zeventien jaar over meisjes.
Dat zijn toch vreemde wezens, zo is
hun eenduidig oordeel.
Vrouwenemancipatie komt ook aan de
orde: 'Ze moeten niet zo idioot doen.
Als er een clubje meisjes bij elkaar
gaat zitten, gaan ze onmiddellijk zit
ten kankeren dat ze het zo moeilijk
hebben met de jongens. Als ze daar
nou iets aan willen veranderen moe
ten ze dat toch gewoon zelf doen? Al
dat gezeur dat meisjes benadeeld zijn.
Alsof het voor jongens altijd zo ge
makkelijk is. Onzin. Steun zoeken bij
elkaar is oké, maar dan moet je over
alles praten. Niet alleen maar zanik-
ken over dat je benadeeld bent. Ik
snap niet waarom meisjes niet ge
woon doen'.
Hankie Bauer behandelt voor Mensen
van Nu uitputtend het nijpend pro
bleem van het te haastige ontbijt.
'Laat het ontbijt uitgroeien tot een
kleine oase in het droge zand van het
dagelijks leven. U zult zien dat u na
verloop van tijd dan weer een wekker
moet zetten om iedereen van de ont
bijttafel weg te krijgen'.
De vormgeving van het 'radicaal femi
nistisch' maandblad Opzij is ook deze
maand weer opvallend mooi. Daarmee
heeft Ad Werner eigenlijk de enige
opvallende bijdrage geleverd aan dit
kostbare, vierentwintig (halve) pagi
na's tellende geschrift 2.95). Meni
ge vrouw zal een radikale verhoging
van haar salaris of huishoudgeld no
dig hebben om kennis te kunnen ne
men van dit feminisme-in-cadeauver-
pakking.
Het maandblad lijkt nu al te lijden
aan een gebrek aan kopy. Wat op
enkele eigen bijdragen na over
blijft is een soort knipselkrant; een
vergaarbak van artikelen en berichten
over feminisme, overgenomen uit bin
nen- en buitenlandse bladen. Zo vindt
men in Opzij alsnog een overzicht van
de rechtszaak tegen een zestienjarig
Frans meisje wegens abortus, korte
berichten over vrouwenemancipatie
en -discriminatie uit allerlei Neder
landse dagbladen, een voorpublikatie
uit Dialoog, een fragment uit een vo
rig jaar gehouden lezing door Rudy
Kousbroek, een uittreksel van een ar
tikel uit de New York Times over les
bische moeders en een tweedehands
cartoon van Wibo uit de Volkskrant.
Slippertje
De heer Maurits van de oudervereni
ging Helpt Elkander, vader van een
zwakzinnig kind, ziet het anders. 'Wij
discrimineren zelf. Omdat wij ervan
uitgaan, dat anderen discrimineren.
Wanneer iemand omkijkt naar mijn
kind, hoeft dat nog geen discriminatie
te zijn. De houding van de gehandi
capte zelf is bepalend.' De heer Mau
rits is dan ook één van de weinigen,
die het de Spoorwegen nauwelijks
kwalijk neemt een dergelijke maatre
gel genomen te hebben. 'Een slipper
tje' noemt hij het.
Maar de andere organisaties zijn woe
dend. Dat er gediscrimineerd wordt
weten zij uit ervaring. Dat de NS
daar aan mee doen, kwam als een
schok. De verzachtende woorden van
de Spoorwegen in haar verklaring van
gisteren naar aanleiding van de publi-
katie in Trouw/Kwartet, dat de ge
handicapten aan het einde van het
seizoen wel met een vakantiereis mee
mochten, heeft dan ook een averechts
uitwerking gehad. 'Dat betekent dus,
dat gehandicapten met vakantie mo
gen. wanneer het regent, het slechte
seizoen is aangebroken; het seizoen
waarin een normale Nederlander niet
met vakantie wenst te gaan', aldus de
heer Rutgers van Philadelfia. 'Dat
noem ik ronduit discriminatie'.
Van een onzer verslaggevers
TILBURG Ruim 4500 studenten
van de katholieke leergangen in Til
burg hebben een brief aan minister
Van Veen gestuurd om hem af te
brengen van het plan tot opheffing
van de bestaande MO-opleidingen.
Aanvankelijk was er sprake van dat
na dit jaar geen nieuwe studenten
meer konden worden aangenomen.
Wanneer de MO-opleidingen worden
opgeheven is nog niet bekend. Het
verzet tegen de opheffing is nog
steeds sterk. De studenten vrezen dat
de nieuwe part-time opleidingen niet
voldoende plaatsen zullen bieden aan
hen die voor een akte willen stude
ren. Aan de MO-opleidingen studeren
ook veel mensen die later niet in het
onderwijs gaan werken. Nieuwe part
time opleiding zal sterk op het le
raarsvak gericht en voor deze groep
dus minder geschikt zijn.
Niemand heeft het eigenlijk goed
in de gaten, maar ons land wordt
door steeds minder mensen be
stuurd. Van de zestien ministers
en dertien staatssecretarissen
waaruit h°t kabinet Biesheuvel
oorspronkelijk bestond, zijn nog
maar zeventien man over, dertien
ministers en vier staatssecretaris
sen. Dat dit nauwelijks merkbaar
is komt waarschijnlijk door de
ijver waarmee dit dertiental Ne
derland blijft besturen, demissio
nair of niet demissionair.
Het vertrek van bijna de helft van
Biesheuvels regeringsploeg hangt
zowel samen met de interne ver
deeldheid van het kabinet als met
le lange duur van de formatie. De
val van het kabinet Biesheuvel zet
te in met het vertrek van de DS'70
ministers De Brouw (wetenschaps
beleid) en Drees (verkeer en wa
terstaat) aan wie beiden op 20 juli
1972 'eervol ontslag' werd ver
leend, zoals dat heet. Met hen ver
trokken de beide staatssecretaris
sen van de zich democratisch-socia-
listisch noemende partij, mevrouw
Van V eenendaal-van Meggelen
(CRM) en de heer Van Stuyven-
berg (binnenlandse zaken).
Anderhalve maand later brandde
er een conflict los op het ministe
rie van defensie, dat eindigde met
het abrupte vertrek van staatsse
cretaris Van Es (ARP) op 15 sep
tember. Van Es kon zich niet vere
nigen met de plannen van minister
De Koster (VVD) om de beleids
vorming nog verder te centralise
ren, waardoor een einde zou ko
men aan de zelfstandigheid van
landmacht, luchtmacht en marine.
De heer Van Es was zelf afkomlig
ran de marine.
Weer enkele weken later, op 20
december kreeg minister Lardinois
(landbouw) zijn ontslag; hij werd
landbouiucommissaris van de Euro
pese commissie in Brussel.
Inmiddels waren er op 29 novem
ber verkiezingen gehouden. De
uitslag daarvan wordt door de di
verse partijen nogal anders geïnter
preteerd waardoor de samenstel
ling van een nieuwe regering wat
lang op zich laat wachten. De
jrondwet schrijft echter voor dat
slechts gedurende een periode van
drie maanden na de verkiezingen,
het kamerlidmaatschap met het mi
nisterschap verenigd mag worden.
Na afloop van die termijn moet
men een keuze doen. Tot nu toe
hebben zes staatssecretarissen voor
het kamerlidmaatschap gekozen.
Als eerste vertrok op 5 maart van
dit jaar staatssecretaris Westerterp
(KVP) van buitenlandse zaken, op
7 maart gevolgd door zijn collega
Van der Stee (KVP) van finan
ciën. Diezelfde maand op 13 en 20
maart, werd ook ontslag verleend
aan de staatssecretarissen Scholten
(CHU) van financiën en zijn par
tijgenoot Kruisinga van verkeer en
waterstaat.
Ook voor het kamerlidmaatschap
kozen tenslotte de staatssecretaris
sen Vonhoff (CRM) en Rietkerk
(sociale zaken), beiden behorend
tot Hans Wiegels partij. Daarente
gen bedankte minister H. J. de Kos
ter (ook VVD) voor het lidmaat
schap van de Tweede Kamer. Niet
ontslagen maar voorlopig wel buiten
spel is minister Engels (KVP) van
CRM, die vorige week in een zie
kenhuis in Leeuwarden moest wor
den opgenomen wegens overver
moeidheid en hartklachten. Hier
mee is het ministerie van CRM
zijn laatste bewindsman kwijt.
Van de op dit moment overgeble
ven twaalf ministers beheert er nu
een aantal twee portefeuilles. CRM
wordt waargenomen door minister
Van Agt (justitie), het ministerie
van landbouw door minister Boers-
ma (sociale zaken). De portefeuil
les van het duo De Brauw en
Drees gingen over in handen van
minister Van Veen (onderwijs) en
Udink (volkshuisvesting). Hierbij
komt nog dat veel ministers ook
nog het werk van de vertrokken
staatssecretarissen hebben overge
nomen.
Het spreekt vanzelf, dat lezers in
vloed hebben op het beleid van
krant of tijdschrift. Erg direct is
die invloed meestal niet. Er wordt
rekening gehouden met de al of
niet bekende verlangens, gevoelens,
lange tenen en zwakke harten van
de lezers, maar de inhoud van de
krant of het weekblad wordt toch
eigenlijk bepaald zonder dat daar
een 1 ezer over gehoord is. De
meeste bladen doen op de een of
andere manier wel iets aan lezers
onderzoek, nlaar dat mag men
geen inspraak of medezeggenschap
noemen. Het is gewoon een vorm
van marktonderzoek: wat moet je
doen om mensen te interesseren
voor je produkt. Haarlakfabrikan
ten laten ook onderzoeken welk
formaat spuitbus hun afnemers het
liefst hebben, en welke geur favo
riet is. Moet je dan zeggen, dat die
fabrikant de consumenten 'mede
zeggenschap' heeft verleend?
Keesing BV, uitgeefster van een
aantal schoolbladen, heeft het le
zersonderzoek in een vorm gego
ten, waarmee die echte 'medezeg
genschap' toch vrij dicht benaderd
wordt. De redactie van deze school
bladen (Antenne, Blikopener en
Reflector) maakt gebruik van de
diensten van een leerlingen-redae-
lieraad. Dat is een club van ruim
twintig lezers, die vrij frequent bij
elkaar komt om de inhoud van dc
Maden te bespreken. De leden van
de raad zijn lezers van Reflector:
het blad voor de hoogste klassen
van het middelbaar onderwijs. De
bedoeling van het blad is leraren
te helpen bij het betrekken van ac
tuele zaken in het onderwijs. An
tenne en Blikopener willen hetzelf
de. maar zijn bestemd voor de la
gere klassen. Het is dertien jaar
geleden begonnen met Reflector.
De drie bladen hebben nu samen
een oplage van 250.000. Met 140.000
is Reflector het grootst. Antenne,
dat bestemd is voor de hoogste klas
van het basisonderwijs en de laag
ste van het middelbaar onderwijs,
heeft 27.000 abonnees.
Dit blad wordt voor het grootste
deel volgeschreven door de redac
tie. Voor de andere twee wordt ge
bruik gemaakt van medewerkers.
De redactie heeft zich steeds laten
begeleiden door adviesorganen. Er
is een Raad van Advies, die be
kijkt of de bladen wel aansluiten
bij de leerplannen en niet zo vaak
bijeen hoeft te komen.
De gebruikers van de bladen wor
den in twee raden gehoord: een
docenten-redactieraad en een leer
lingenredactieraad. Die laatste club
vergaderde deze week al voor de
derde keer dit jaar. De redactie
vindt dat nodig om te kunnen be
kijken of de inhoud van de bladen
een beetje in de belangstellings
feer van de leerlingen valt. De le
den vinden het leuk en hebben het
gevoel, dat ze wel degelijk invloed
hebben op de inhoud van hun
blad.
Van de suggesties, die ze doen,
wordt een groot deel opgevolgd. Je
kunt solliciteren naar een plaats in
die raad. De redactie zorgt er voor.
dat alle streken van het land zo'n
beetje vertegenwoordigd zijn. Er
zit ook een aantal Belgische scho
lieren in, want ook op tal van
Vlaamse scholen worden de bladen
van Keesing gebruikt. Nou ja. ge
bruikt. Zowel in Nederland als
België zijn scholen, waar ze alleen
maar worden uitgedeeld, zo heeft
de leerlingenraad al geleerd.
'Heel aardig, maar zonder dat apparaat kan hij ook wel zien.'
i
