ICOO onderzoekt
oorlogsmisdaden
Weer aandacht voor Kohnstamm
Wat doen we met
de Paasdatum?
rrico
Sanox kalmeert,
hetgeen een goede
nachtrust bevordert.
totmoigen
V
d;
\mr
Trouw
Kwartet
Confessioneel geref.
beraad nu stichting
Geen kerkbouw
in Belgrado
Jongen (14)
vermist
Te weinig geld
beschikbaar voor
monumentenzorg
Sanox
vandaac
to
Sterke groei kerk
op West-Irian
Beroepings- eybal
werk
Boekenetalagü
TROUW/KWARTET WOENSDAG 25 APRIL 1975
KERK/BINNEN LA ND
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De internatio
nale raad van christelijke kerken
(ICCC) heeft een commissie ge
vormd, die een onderzoek gaat
instellen naar oorlogsmisdaden.
De instelling is een direct gevolg
van de verhalen, die Amerikaanse
krijgsgevangenen verteld hebben
na hun vrijlating door Hanoi.
Gisteren vertelde de president van de
ICCC, de Amerikaan dr. Carl Mclnti-
re, hierover op een persconferentie in
Amsterdam. Bij de ICCC, die de te
genhanger van de wereldraad van ker
ken pretendeert te zijn, zijn 170, me
rendeels zeer kleine, kerken aangeslo
ten. Het anti-communistische karakter
van deze fundamentalistische oecume
ne werd gisteren nog eens zeer duide
lijk.
Mclntire betoogde, dat wanneer ker
ken op dit gebied actief worden, het
hun niet alleen behoort te gaan om
de levens van mensen in het alge
meen, maar speciaal om de levens van
christenen. Hij verklaarde over infor
matie te beschikken, volgens welke de
communisten 'monsterlijke misdaden
tegen de menselijkheid' plegen, die
alleen maar te vergelijken zijn met
die van Hitier tegen de Joden. De
komst van het communisme in de
wereld heeft miljoenen christenen het
leven gekost
Van de organisatie der Verenigde Na
ties is niets te verwachten als gevolg
van de komst van China in de VN, en
de invloed, die de communisten in de
derde wereld in deze organisatie uit
oefenen. Van de Verenigde Staten en
andere westelijke landen ^venmin,
vanwege hun politiek van vreedzame
coëxistentie. Mclntire toonde zich zeer
ontstemd over de Amerikaanse graan-
leveringen aan de Sowjet-Unie, die hij
in strijd achtte met het bijbelwoord
'Hebt geen gemeenschap met de wer
ken der duisternis.' Het is al zover,
dat de VS assisteren bij de bouw van
fabrieken in Siberië, die straks het
westen concurrentie gaan aandoen.
De commissie gaat feitenmateriaal
verzamelen en van tijd tot tijd in
verschillende landen, waaronder Ne-
Dr. Carl Mclntire (links), president van de internationale raad van
christelijke kerken (ICCC), op de persconferentie in Amsterdam,
gisteren, waar hij de oprichting aankondigde van een internationale
commissie, die communistische oorlogsmisdaden gaat onderzoeken.
Naast hem ICCC-secretaris ds. J. C. Maris, het Nederlandse lid van
de commissie.
derland, hoorzittingen beleggen om de
communistische gruweldaden aan de
kaak te stellen.
Verschil
Gevraagd, of hij gelooft, dat er ook
onder verantwoordelijkheid van de
Zuidvietnamese regering oorlogsmis
daden gepleegd zijn, antwoordde
Mclntire met het bijbelwoord, dat de
overheid het zwaard niet tevergeefs
draagt en gerechtigheid dient te oefe
nen. Tijgerkooien heeft hij nimmer
gezien, hoewel hij Zuid-Vietnam her
haaldelijk heeft bezocht en alles te
zien kreeg, waar hij naar vroeg. Mcln
tire wilde overigens de mogelijkheid
niet uitsluiten, dat er ook in Zuid-
Vietnam oorlogsmisdaden kunnen zijn
De redactie behoudt zlcü het recht voor ons
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publlkatle wordt met de naam van de Inzen
der ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 859. Amsterdam.
Medische kennis
Op het internationaal symposium over
hartgangmakers (Tr./Kw. 18-4) bleek
dat de prestaties van de huidige me
dische wetenschap in sommige opzich
ten bijzonder knap zijn. Anderzijs is
bekend dat dezelfde medische weten
schap voor diverse ziekten geen af
doende oplossing heeft, vooral op het
gebied van chronische aandoeningen.
In dit verband is het goed te beden
ken, dat onze universiteiten slechts
allopatisch opgeleide artsen afleveren,
zodat de allopaten. die zich tevens wil
len bekwamen op het gebied van de
homeopatie of de natuurgeneeswijze
hun opleiding in het buitenland of bij
collega's moeten ontvangen. Aangezien
artsen in homeopatie of in natuurge
neeswijze dikwijls enorme resultaten
behalen waar de allopaten geen oplos
sing meer zien, is het ook van het
grootste belang te streven naar inte
gratie van de genoemde medische dis
ciplines. Misschien vermindert dit te
vens de noodzaak van de toepassing
van de, zeer kostbare, moderne (allo-
patische) behandelingstechnieken.
Bosch en Duin A. den Hertog
Stockholm
Waarom deed West-Europa niet mee
aan de anti-apartheidsconferentie in
Stockholm? Allereerst omdat de En
gelse, Franse, Westduitse en Neder
landse oorlogsindustrieën grote belan
gen hebben bij hun exporten naar
Portugal (en dus Zuid-Afrika). Het
geleverde militaire materiaal wordt
vaak regelrecht gebruikt voor de on
derdrukking van de Afrikanen. Ver
der denken Engeland en Frankrijk
door hun vriendjespolitiek hun mili
taire bases op de Azoren te behouden.
De Nederlandse en Engelse industrieën
hebben in Zuid-Afrika, door de schan
delijk lage arbeidslonen, enorme hoge
winsten. Voorts bestaan er in de
hoogste NATO-kringen plannen om de
NATO tot Zuid-Afrika uitt e breiden.
Kortom, West-Europa deed niet mee,
omdat het economisch en militaire
belangen heeft in Zuid-Afrika en dus
de huidige toestand daar wil bestendi
gen.
Cothen Ko van Dijk
Radio Nederland
De heer J. Kuijk (174-73) schreef een
lofwaardig informatief en een voor
treffelijk constructief artikel over het
streven naar eén vierde Hilversumse
radiozender met uitsluitend klassieke
muziek. Alle lof! Jammer was slechts,
dat hij het 'ongelukkig' vond dat deze
aktie 'zo duidelijk is geënt op de
buitenlandse vo^irbeelden (France Mu-
sique).' Ik waag dit te betwijfelen.
Maar indien dat waar zou zijn, wat
dan nog? Waarom zou dit niet (me
de) geoorloofd zijn? Mogen zulke
voorbeelden juist het contrast met
het vacuüm hiei te lande niet vergro
ten en zo een extra simulans zijn
vóór het genoemde streven? Is het
niet uitermate beschamend dat er in
Japan als ik goed ben ingelicht
van de elf radiozenders er twee elke
dag van 's morgens vroeg tot 's
avonds laat een geheel klassiek (goed
deels Europese componisten!) verzor
gen. Ja, dat er zelfs van de negen tv-
stations er twee zijn, die elke avond
een volledig klassiek concert uitzen
den?! Geeft het overigens niet te
denken dat ik déze gegevens uit parti
culiere bron moest vernemen en niet
uit daarvoor geëigende organen van
omroepverenigingen, die allerlei pop-
terroristen te veel de vrije teugel
lieten en laten?
Amstelveen
C. van Altena
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
n, -miuoS 9b- nsG JnuqJol
Klikbriefjes
gepleegd, maar de betrokkenen wor
den dan ook berecht, en dat is nu het
verschil met communistische landen.
De ICCC bestaat in augustus 25 jaar.
Het achtste wereldcongres, dat van 13
tot 24 juni in Cape May (VS) gehou
den wordt, zal dan ook het karakter
van een jubileumcongres dragen. Op
de vraag, of er dan ook rekening
wordt gehouden met de kritiek, die in
de christelijke gereformeerde synode
(de enige Nederlandse kerk, die bij
de ICCC is aangesloten) is geuit op
de toon van de resoluties van deze
congressen, antwoordde ICCC-secreta-
ris ds. J. C. Maris (zelf christelijk-
gereformeerd), dat kritiek op de
ICCC voortkomt uit slechte informa
tie. 'Als onze mensen en ook mensen
uit andere kerken maar betere infor
matie krijgen, moeten zij wel tot de
conclusie komen, dat het standpunt
van de ICCC hèt standpunt is, dat
ook zij moeten innemen.'
(ADVERTENTIE)
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het confessioneel
gereformeerd beraad is thans omgezet
in een stichting. In het bestuur heb
ben zitting genomen de predikanten
drs. R. van den Berg te Ermelo, M. P.
van Dijk te Nunspeet, C. van der; Tas
te Boskoop, drs. J. Vlaardingerbroek
te Leeuwarden en dr. B. Wentsel te
Den Haag,alsmede de heren A. C.
Ledegang te Zandvoort en Jac. Lowie
te Baarn.
Het college van toezicht bestaat uit
drs. H. T. van Bochove te Delfzijl,
prof. dr. E. van Dalen te Nunspeet, R.
A. van Ginkel te Nijkerk, ds. H.
Koetsveld te De Lier, ds. J. Overduin
te Veenendaal, B. J. Roolvink te Hil
versum, prof. dr. K. Runia te Kam
pen, prof. dr. C. van der Woude te
Kampen.
BELGRADO (KNA/EBPS)
slil 'Geen plaats voor engelen'. Met
deze slogan protesteert de com
munistische jeugdbond van Joe
goslavië tegen de bouw van een
kerk in een nieuwe wijk van Bel
grado.
Reeds twaalf jaar geleden diende de
servisch-orthodoxe kerk een aanvraag
in om een kerk en een pastorie neer
te zetten in de nieuwe wijk Karabur-
ma, die 60.000 inwoners telt. Maar het
bouwterrein ligt nog steeds braak. In
1968 hield de communistische partij
protestdemonstraties tegen de voorge
nomen bouw. Desondanks gaf de ge
meenteraad in februari van dit jaar
toestemming om te bouwen. De com
munistische jeugdbond heeft ver
klaard, de bouw van de kerk desnoods
met geweld te zullen verhinderen.
De baptisten van Belgrado zijn eind
januari hun kerk kwijtgeraakt, waarin
zij vanaf 1948 diensten hadden gehou
den. De kerk moest verdwijnen in het
kader van een saneringsplan. De ge
meentelijke autoriteiten boden de
baptisten een vergoeding van 60.000
gulden, later oplopend tot 150.000 gul
den. Maar zij stonden erop, een ander
gebouw te krijgen, dat als kerk ge
bruikt zou kunnen worden. Eventueel
wilden zij oók genoegen nemen met
een stuk grond, om zelf te gaan
bouwen.
Precies op de aangekondigde datum
verschenen de slopers om de kerk af
te breken. Uit protest hebben de
baptisten toen de eerste weken hun
kerkdiensten in de open lucht gehou
den, op de plaats waar hun kerk
gestaan had. Oofc zonden zij een pro
testtelegram naar president Tito.
Sinds 1945 is in de Joegoslavische
hoofdstad geen enkele kerk gebouwd.
Ds. G. MESSIE, hervormd predikant te Zwolle, schrijft ons:
Het berichtje in Trouw/Kwartet van 17 april over de haast, die
van anglicaanse zijde wordt gezet achter een fixering van de
paasdatum, vraagt om althans enige elementaire reaktie. Het
is in dit kort bestek niet mogelijk, uitvoerig de bezwaren tegen
het voornemen, om de paasdatum ergens in de kalender vast
te leggen, uiteen te zetten. Mogen de volgende punten althans
oproepen tot enige nadere bezinning.
1. De pasdatum is geen onverschil
lige zaak. Wie de Schriften zorg-
vulding bestudeert, vermoedt daar
in zelfs het hart van de bijbelse
boodschap. Zowel in Genesis
(vers 14; vaste tijden, feesten) als
in het Exodusbericht wordt het
Pesachfeest uitdrukkelijk in de
Schepping geschreven gedacht. De
voorjaarsvollemaan geeft het teken
voor het feest. Terecht beschouwt
de synagoge die nog altijd als een
onwrikbaar gegeven, een 'datum'
van hogerhand.
2. De evangeliën (en diverse passa
ges in de brieven der apostelen)
tekenen kruis en opstanding van
de Heer als een vervulling van het
Pesachfeest. Vervulling is niet af
schaffing, maar vol-maken, tot vol
le geldigheid brengen. Dat bete
kent, dat het Pesachfeest en het
christelijke Paasfeest met elkaar
verbonden zijn en dat deze
verbondenheid tot uiting dient te
worden gebracht in het tijdstip,
waarop het feest gevierd wordt.
3. De Paasdatum is een 'oecume
nisch' gegeven men kan niet los
van het christelijke Oosten beslis
singen nemen, maar evenmin los
van de synagoge. Wat het eerste
betreft: een beroep op de ruimhar
tigheid van de kerkvader Ireaneus
in de strrijd om de Paasdatum
tussen Oost en West gaat hier niet
op: het betrof de preciese dag, niet
het principe van de bijbelse tijds-
aangave. Wat het tweede betreft:
toen de generale synode van de
hervormde kerk advies inwon bij
het Nederlandse opperrabbinaat,
sprak het antwoord duidelijke taal.
Prof. Berkhofs opmerking: de Jo
den achten het onbelangrijk wat
wij met onze paasdatum doen,
snijdt geen hout Het is belangrijk,
voor de saamhorigheid van Israel
en de kerk.
4. Wat in deze zaak zo raadselach
tig is: verontruste gereformeerden,
confessionelen, gereformeerde bon
ders en anderen roeren de trom en
wekken op tot trouw aan Schrift
en belijdenis. Het is onbegrijpe
lijk, dat juist deze groepen een zo
essentieel gegeven uit de Thora
laten liggen en de paasdatumkwes-
tie als onbelangrijk laten passeren.
Misschien wreekt zich hier de ge
dachte 'van het afdoen van de
ceremoniële wet' maar de vraag
naar de paasviering is méér dan
ceremonieel. Zoals ook het beroep
op Paulus en diens vrijheid jegens
de dagen en tijden, die men kan
waarnemen, ten aanzien van Pasen
niet opgaat.
5. Het is zeer te hopen, dat van
Nederlandse zijde in de wereldraad
zal worden aangedrongen op wat
rust. De zaak moet nader worden
bestudeerd ze is het ten volle
waard!
,1110
AMSTERDAM De Amsterdamse
kinderpolitie verzoekt namens de
moeder de opsporing van de 14-jarige
Wouter Postma uit de hoofdstad, die
op 24 maart van huis weg liep en
sindsdien wordt vermist.
Signalement: lang 1,65 meter, tenger
postuur, smal gelaat, blauwe ogen en
donkerblond haar. De jongen was ge
kleed in een zwarte marinejas en
blauwe broek en droeg bruine schoe
nen. Degene die inlichtingen kan ver
strekken wordt verzocht contact op te
nemen met de Amsterdamse politie,
tlfn. 020-753433 of 759111.
Kaas
met ster-allures
niet vergeten.~Frico eten
DEN HAAG Er is veel te wei
nig geld beschikbaar voor monu
mentenzorg. Ongeveer tweedui
zend verzoeken om subsidie kun
nen momenteel niet in behande
ling worden genomen.
De Stichting nationale contactcommis
sie monumentenbescherming heeft de
staatssecretaris voor crm nu verzocht
voor volgend jaar een groter bedrag
voor monumentenzorg ter beschikking
te stellen. De Stichting treedt op
namens particuliere verenigingen
voor monumentenbescherming. De be
dragen die de laatste jaren door crm
worden besteed voor restauraties, zijn
de laatste jaren praktisch gelijk geble
ven: in 1970 veertig miljoen, en drie
jaar later slechts vier miljoen meer.
Maar gemeten naar de stijging van
bouwkosten en arbeidskosten had men
in 1973 al op een bedrag van 56
miljoen moeten zitten.
ADVERTENTIE
RUST-EN KALMERINGSMIDDEL
(Bij apotheker of drogist)
Pater van Kilsdonk
In het interview van Noud van Iperen
met pater van Kilsdonk (T/K 18 april)
wordt bisschop Simonis in één adem
genoemd met bisschop Gijsen. Maar
wie bisschop Simonis gehoord heeft
in gesprek met dr. A. H. van den
Heuvel kan nooit een indruk gekre
gen hebben van 'holle en leugenachti
ge schablonen.' En dan komt er wat
over Marx, in verband met de eccle
sia en de 'bevrijdende mystieke ver
voering', die men ondergaat in de
Amstelkerk. Hiervan meent van Kils
donk dat Marx, dit ervarend, nooit
van opium voor het volk gesproken
zou hebben. Wel nu, dan Is hij slecht
op de hoogte van de draagwijdte en
omvang van het dialectisch-materialis-
me, dat grondiger en radicaler dan
het historisch-materialisme, de alge
meen zedelijke en geestelijke waar
den, wegverklaart en ontkent.
Amsterdam
F. G. de Groot
iëï nsfenöN
otatno aro"
De toename van het aantal 'klikbrief
jes' aan arbeidsbureaus vind ik een
benauwende zaak. Laten we gewoon
eerlijk blijven. Verdenkt u iemand
ergens van. ga naar hem of haar toe
en praat het uit Maar ga niet rodde
len. want daarmee kon u weieens
mensen tot rare dingen brengen. Van
morgen toevallig nog op een kalender
gelezen: Hij die met één vinger naar
een ander wijst, wijst met drie vin
gers naar zichzelf.
Groningen
Ipe v. d. Deen.
door dr. C. Rijnsdorp
Toen Mozes van de Sinaï afdaalde, moest hij
zijn gezicht afdekken. Het langdurig verkeer
met God had daaraan een glans verleend,
die voor het volk in het dal niet te verdra
gen was. De kerk doet vaak het omgekeer
de. Zij wil wel graag dicht bij de Heer zijn,
maar is bang voor zijn onmiddellijke presen
tie. Wie die ervaart, zoals Johannes aan het
begin van de Apokalyps, valt als dood aan
zijn voeten. Maar de kerk heeft immers een
leer, die probeert alles samen te vatten en
te ordenen wat de heilige schriften te zeggen
hebben omtrent die Heer, zijn rijk, zijn
komst in de wereld, zijn werk, dood, opstan
ding, hemelvaart.
Daarmee, als met een schil van asbest, kan zij
zich afschermen tegen zijn persoonlijke aanwezig
heid, waarvan de majesteit haar zou verbijsteren,
de Geest haar de adem zou benemen en de genade
haar onbegrijpelijk zou voorkomen. En zo wordt
dat schild uitermate belangrijk! Is de constructie
wel voldoende solide, het asbest volgens een
nevenbetekenis van het Griekse woord asbestos
onvergankelijk, moet er niet gestreden worden
over het beste schild en de doelmatigste hantering
daarvan?
Ziehier de spanning tussen Heer en leer. Geen
tegenstelling natuurlijk, want hoe kan men afwe
ten van de Heer zonder de leer? Het zijn vaak de
grote bekeerlingen geweest, zoals Augustinus, Pas
cal, Newman en misschien op iets lager
niveau Kohnstamm, die om de leer nooit de
Heer vergaten, sterker nog, die zijn persoonlijke
nabijheid in hun beschouwingen probeerden te
integreren, ieder op zijn persoonlijke manier. En
zo kwam Ph. A. Kohnstamm, bekeerde Jood, op
zijn 'bijbels personalisme', een onderwerp waarop
dr. H. Hofstee Pzn. op 5 februari van dit jaar te
Groningen promoveerde tot doctor in de theolo
gie. Van het proefschrift in kwestie heeft hij twee
boeken samengesteld, waarvan het eerste deel bij
dezen wordt aangekondigd. Het heet Het Bijbels
Personalisme van Ph. A. Kohnstamm (uitg. Van
Gorcum Comp. B.V., Assen, 200 blz., 28.50),
met de ondertitel: Deel I, Ontstaan en Grondsla
gen.
Prof. J. W. van Hulst heeft er een introductie bij
geschreven, waarin hij Kohnstamms betekenis
voor de theologie voorzichtig, maar duidelijk
relativeert (Kohnstamm was van huis uit natuur
kundige met een sterk wijsgerige inslag), maar
aan Kohnstamms betekenis voor de pedagogiek
geen twijfel laat bestaan. 'In de wetenschappelijke
pedagogiek is Kohnstamm's naam een begrip; zijn
werk is een monument' (XII).
Hofstee wilde een boek schrijven over de hele
Kohnstamm, deze 'zéér veelzijdige geleerde' (1),
wiens totale werk ongeveer twaalfduizend pagina's
telt. Zijn werk bestaat uit de 'grote' geschriften,
de didactische 'mededelingen' en tientallen bro
chures, honderden artikelen en uitvoerige recen
sies. verspreid over enkele tientallen tijdschriften,
weekbladen, onderwijsbladen en zelfs dagbladen,
zo stelt de auteur vast. 'Er lopen door zijn werk
twee 'rode draden', zijn Bijbels Personalisme en
zijn pedagogische aanpak. Het is vaak zéér moei
lijk uit te maken of een geschrift behoort tot de
theologie, de filosofie, de pedagogiek of de
psychologie enz. Scherpe afscheidingen vinden we
bij Kohnstamm niet, waterdichte schotten in het
geheel niet' (2).
Veelzijdigheid is een aanleg, die men heeft of niet
heeft. Kohnstamm had die, maar heeft die ook
intensief ontwikkeld en ik waag zelfs te veronder
stellen, dat het uitgerekend zijn personalisme is
geweest, dat hem daartoe de moed en het uithou
dingsvermogen heeft geschonken. Overigens is
personalisme een naar woord: de notie van het
persoonlijke strijdt met de notie van het '-isme'.
Maar de term bestaat nu eenmadl. Het ongelukki
ge van termen is, dat je ze niet in de hand kunt
houden; ze gaan op een bepaald ogenblik 'voor
zichzelf beginnen'. Maar terzake. Kohnstamm over
leed plotseling op oudejaarsavond 1951, zonder
doodsstrijd. Hij verdween in stiltje, 'zoals hij alle
roem en bekendheid in zijn leven geschuwd heeft.
Zijn leven en heengaan was als een Henoch' (3).
Het oordeel over hem liep uiteen. Prof. Van
Hulst vroeg bewondering 'voor de laatste Neder
lander, die nog in staat was het geheel der
wetenschappen in zijn universele geest te omvat-
ter'. Maar na 1952 'verdween' Kohnstamm langza
merhand. Slechts enkelen konden hem in zijn
veelzijdigheid opvangen. Ondanks Kohnstamms
grote waardering voor Waterink, alsook diepgaan
de kennis van en bewondering voor Herman
WAT HET BETEKENT
"1 een
'Wilt u dat dan móaar eens d115*3*
en in ronde woorden zegg^r en
pasen betekent voor laten we
woensdag na pasen?' Dat ho|"en
me vragen. Er zijn gemakkelijlerinj
gen. Want hier gaat het niet n
informatie die ergens kant eher
ligt in een handboek of een iderin
paedie. Er zijn teksten in de
ring te roepen en dat is niet^
woorden die spreken van de
ning van zonde en dood en i
wereld, van een nieuw leven DJ*0
hoop. Maar wat betekenen di(
den voor mij en voor al die *eN
die pasen gevierd hebben? Wnaam
nen zij ervan zeggen? In rondns v;
den en klare taal nog wel. ,r He:
maar met het laatste beginnjgrote
betekent hoop. Een groot wooben.
iemand die in verdriet zit. Ht mei
kent: de redding, de verlo^de a
onderweg. Er zit iets zachtsjcantii
lucht. Nee, ronde woorden, vBuite
dringt mijn vrager aan. Het ljen d;
dat ik vandaag niet moet levtjlager
mag leven. Het betekent dat 1
Jijden
;e sc
iroke
SENTANI (EBPS) de bekering
van de Dani's op West-Irian tot het
christendom is een van de grootste
zendingswonderén van deze tijd vol
gens de Australische zendeling Dennis
Brown. In één jaar zijn er weer 3700
mensen gedoopt.
De Dani's in de Baliem-vallei leefden
enkele jaren geleden nog in het ste
nen tijdperk. In 1958 startten de Au
stralische baptisten onder hen zen
dingswerk, nadat in 1954 de Christian
and Missionary Alliance begonnen
was. In 1966 werd de Dani-unie van
baptistengemeenten gesticht, die nu al
79 gemeenten telt.
onzinnig is wat ik probeer
vanuit het evangelie, vanuit
heel van oriëntatie van miji_
dat mij uit de woorden vaf'
toekomt. Het is niet onzinnig,1(
zeggen, het zal niet ondergLelcj
zonde en tekort, want ik mar
uit de vrede, uit de vergeviifSen
staat, hoe vreemd dat ook I wild
moge, aan mijn kant. Ik hejelijk
daar niet toe bewogen, want flom
het niets te betekenen hebbeig°ed
Hij is naast mij, achter mij, viser d
komen staan, Hij is mijn boni
tegen het lot, tegen de nat?* de
haar vervuiling, tegen dat allewordl
verkeerd gaat, tegen dat ik alléén
zo slordig en onkritisch doe, zdg giet
mijn allerverhevenste nauvfe, op
heid. Want nauwkeurigheid en hij
betekenen niets. De SS-ers van; zak
witsz waren ook ijselijk nautfvond
zij lieten niets aan het lot ovlde di
betekent het? Dat er zin is a^ond
bestaan. En dat ik vandaag ipoord
staan tot iets dat ik niet langi Meil
onmogelijk behoef te houden, haar
lijk een mens Gods te zijn, (rallen
kleine dingen en verhoudingïuder.
mijn medemensen, hoe vol vo? het
en klemmen dat ook liggen ii
mag leven. Bijbels: hoezeer ik
sterven, ik ben door de dooo
Dat betekent het .voor w^en»J|(
april 1973. En vanwege deze o
ning, vanzelfsprekend nog veel,
=DEN
Duit
i deel
mooi,
Jdse i
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Windesheim *(toi
Kievit te Schelluinen; te 's-Grfc
ge-Loosduinen (toez): J. VisserH
pred. te 's-Gravenhage. 1Q1*
Benoemd tot bijstand in het
te Arnhem: D. van Krugten te
Aangenomen: naar ZwammeriPHEI*
Mostert te Ternaard; de ben. "ben
stand in het pastoraat te Erm het
E. de Looze, em. pred. te Hilvt tele
Bedankt: voor Goedereede: J. ISonee
te Alblasserdam. 'ting
GEREF. KERKEN df
Bedankt: voor Zuidlaren: E. C. r 3ei
Vroomshoop. eeae
Overleden: A. J. van Sluijs (61
pred. te Rotterdam. Wa predil
Zonnemaire, Rotterdam, 's-Grav
West, Harlingen, Enschede en
kei-Rodenrijs. Verrichtte thani
diensten te Hillegersberg-Tei
(wijk Ommoord).
GEREF. KERKEN (VRIJG)
Bedankt: voor Drachten: T. Di
Capelle aan den IJssel.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Middelharnis:
Stuyvenberg te Rotterdam-!
te Slikkerveer: P. Blok
te Zeist; R. Boogaard te Leiden
■nis: 12.
lam-Zu I 1
te Dir vJ
Bavinck wiens dogmatiek hij, op gezag van
Hofstee doorkropen heeft bleef hij in gerefor
meerde kringen onbetrouwbaaar omdat hij ethisch
was en op belangrijke punten van de calvinisti
sche leer afweek.
Dit is de zwakke kant van het confessionalisme:
dat het zich afzet tegen alles wat anders is en na
verloop van tijd toch genoodzaakt wordt het
bolang en de betrekkelijke waarde van dat andere
te erkennen. Vinkenberg, schildknaap van Kuyper,
sprak van 'ethische dubbelhartigheid' en Schilder
fulmineerde tegen Barth: zulke dingen gebeuren
als men alleen maar gefascineerd is door de
rijkdom van het eigen belijden. Kohnstamm zou
dit een vorm van impersonalisme noemen, of
liever nog 'idealisme', een term waaraan hij een
nigen inhoud gaf: idealisme stond namelijk bij
hem tegenover personalisme. Tot dit afkeu
renswaardige idealisme vervalt men, als men idee-
en en principes verabsoluteert en het persoonlijk-
menselijke daaraan ondergeschikt maakt. In deze
lijn ligt ook Kohnstamms betekenis als opvoed
kundige.
De eerste tachtig bladzijden van dit eerste deel
informeren over 'het leven en de geschriften van
Kohnstamm tot ongeveer de jaren twintig; de rest
van het boek behandelt zijn theologisch-filosofi-
sche denkbeelden, waarbij o.a. uiteengezet wordt
het verschil tussen het Hebreeuwse en het Griek
se 'kennen', Kohnstamms hoge waardering van
huwelijk en gezin, zijn bezwaren tegen de leer
van de maagdelijke geboorte en de dubbele pre
destinatie en zijn gemengde bewondering voor de
Wijsbegeerte der Wetsidee.
Natuurlijk is dit korte artikel van een belangstel
lend lezer en leek niet méér dan wat na-mijmeren
over de aandachtig volbrachte lectuur van
Hofstees boek. Opzet, indeling en documentatie
lijken mij ten volle verantwoord; dit laatste zelfs
zozeer dat stijl en leesbaarheid eronder geleden
hebben. Maar dat is bij méér dissertaties het
geval. Kitiek van vakgenoten is natuurlijk altijd
deskundig, zij het niet altijd onbevangen. Maar
welke vakgenoot spreekt hier het laatste woord:
de theoloog de filosoof, de pedagoog? Als de leek
óók iets mtg zeggen, laat het dan zijn een wijzen
op het onvergelijkelijke belang van het persoonlij
ke, dat men dreigt te vergeten in de storm van
collectivisme, die over onze overbevolkte wereld is
opgestoken.
'KAT
"is éc
:esti<
neer
(deze
Sociopathie, door J. HochmanijmL
De Nederlandse Boekhandel,
pen-Utrecht. 379 blz. Prijs 21EJJJ
In 'Sociopathie' met als onlpn 1
'naar een gemeenschapspsycdaats
houdt de Franse psychiater j*en>
mann een pleidooi om de indr®e b
aanpak van de psychiater te 3et
gen door de groepsbehandelij^er=
arts, belast met het oplossen ld€el1
gezondheidsproblemen van zijij.jj,
zou vervangen kunnen wordeL. t
een technicus, belast met het oj 7
van groepsproblemen. Hij gaat
,llt rlof «lb-n ücn
geko
Morj
trip
uit dat elke samenleving bi
heeft aan afwijkenden en zondet!
Volgens Hochmann kan de pie
rende, afwijkende mens alleen |c,
pen worden in relatie tot zijn
ving en moet diens protest dief
worden gemaakt aan een therajj.
de samenleving als geheel ten]te
komt. Indien er een wetensch
de afwijking gecreëerd moet v.
zal centraal 't netwerk inOëteijj" F
dat de misdadiger, het slachtoj
de samenleving; de gek, zijn g(
zijn buurt, de absenteïst, zijn
baas en zijn fabriek, de alki
zijn vrouw en zijn milieu met
verbindt. Hochmann: 'Het is »it
dend geheel dat in zijn totaliti
grepen en behandeld moet vChn
een geheel waaraan de therapeii van,
wens ook zelf deelneemt'. B stra
dergelijke aanpak (groepsthlnen
wordt gebruik gemaakt van de al 1
ten uit de omgeving. De groep 8®bl
in twijfel gebracht over de'^]
'verwerpende' of 'overbescheri Toe
houding ten aanzien van de afi ^9"
den. In zijn boek doet de autei Z1)n
poging de theoretische problen ™er
op welk leerstelsel stoelt zo'n p ^et
trie? verbonden aan de gre Tul:
handeling nader te beschrijven., Fes
con
