Papoea's zoeken
steun om land
te 'bevrijden'
fff I
Cadeau aan het crematorium
c
J
uw probleem
ook het: onze
Pompbediende
maakt amok
in Los Angeles
Opel Mania
sportiviteit
waargemaakt.
vanaf f11.240,-
Griekse regering
dreigt bisschoppen
Meer toeristen
dan vorig jaar
Trouw
Kwartet
VVDM-paasactie
Actie voor
NAC-spelers
Publiek bij brand
applaudiseert
Boekenetalai
en,
TROUW/KWARTET DINSDAG 24 APRIL 1973
'Roependen in de woestijn'
Van een verslaggever
UTRECHT De 'voorlopige regering' van West-Papoea (beter be
kend als West- Irian, het vroegere Nederlandse Nieuw-Guinea) zoekt
voor de 'bevrijding' van dit door Indonesië 'bezette' land steun in de
wereld. Die steun kan volgens de 'voorlopige regering' bestaan uit
wapens voor de guerrilla's maar vooral uit politieke steun, met name
via de Verenigde Naties.
BINDEN LAND/KERK
Dlfl
Bernard Tangghama, 'gevolmachtigd'
staatssecretaris van buitenlandse za
ken van de voorlopige regering van
West-Papoea', zei op 'n persconferen
tie in Utrecht (waar een soort plan
de campagne voor de naaste toekomst
ontvouwd werd).Ergens voelen wij
ons als roependen in de woestijn die
door de hele wereld en door Neder
land in het bijzonder in de steek zijn
gelaten. Toch zullen we onafgebroken
blijven, proberen in de wereld steun
te krijgen'.
'Het is droevig dat bijna niemand
zich om het lot van West-Papoea
bekreunt, terwijl er van 1962 tot '69
toch zeker dertigduizend papoea's
door de Indonesiërs zijn afgeslacht en
er tekenen zijn dat sindsdien het
moorden nog is toegenomen. Ook de
gevangenissen en interneringskampen
in en rondom Hollandia zitten vol
met 'politieke gevangenen', zei Rang-
gahma.
Lijkt naar zijn mening de strijd voor
bevrijding van West-Papoea wellicht
een verloren zaak, toch ziet hij een
sprankje hoop: en wel in de persoon
van de nogal omstreden Amerikaanse
publiciste Wyn Sargent, die na een
verblijf van enkele jaren in West
Irian onlangs op het westelijk half
rond terugkeerde met opzienbarende
getuigenverklaringen over de manier
waarop de Indonesiërs tegen de pa
poea's optreden. Uit het door me
vrouw Sargent verzamelde materiaal
bleek dat de papoea's veelvuldig bloot
zouden staan aan martelingen en inti
midatie.
Jouwe
Op de persconferentie in Utrecht
werd meegedeeld dat mevrouw Sar
gent zich bereid heeft verklaard met
het rapport desnoods naar president
Nixon te stappen of naar de commis
sie voor mensenrechten van de V.N
Ook is de voorlopige regering van
plan de documenten van mevrouw
Sargent voor te leggen aan kerkelijke
instanties om ook die een politieke
uitspraak in deze kwestie te ontlok
ken.
De president van de 'voorlopige rege
ring' Zeth Rumkorem. die nu als
'brigade-generaal' de operaties van de
ongeveer vijfduizend man georgani
seerde guerrillatroepen in de Iriaanse
oerwouden leidt, kondigde in juli
1971 de onafhankelijkheid van de 're
publiek West-Papoea' af. Maar sinds
dien liet de voorlopige regering
waarvan tien leden zich schuil hou
den in de jungle en de overige twee
in ballingschap in Nederland vertoe
ven weinig meer van zich horen.
Reden voor deze aarzelende start wa
ren volgens Tanggahma vooral moei
lijkheden rond de figuur van verzets
leider Nikolaas Jouwe die aldus
Tanggahma als lid van de regering
'alle touwtjes in handen probeerde te
krijgen en uiteindelijk de zaken liet
sloffen'. Toen Jouwe onlangs vrij ge
ruisloos van het toneel verdween kon
de voorlopige regering, waarin onder
meer verzetsvoorman Marcus Kaisiepo
zitting heeft, pas werkelijk actief wor
den.
'Roofbouw'
Men wil nu proberen voor de guerril-
leros materiële hulp te krijgen in de
vorm van wapens en munitie, waar
aan een nijpend tekort is. Een ander
programmapunt is: via politieke pres
sie en sabotage een halt toeroepen
aan de roofbouw die grote westerse
ondernemingen waaronder de Ne
derlandse Hoogovens volgens de
voorlopige regering plegen op de bo
dem van West Irian.
'Met name rijke donorlanden als de
VC en Nederland die Indonesië steu
nen via de Wereldbank en de in de
rijke landen gevestigde maatschappij
en als United Steel en Hoogovens
treden in West-Irian meer op als
uitzuigers dan als donors', meent
Tanggahma Volgens hem zijn de
Hoogovens bijvoorbeeld bezig met de
exploitatie van nikkelmijnen op Wai-
geo. een eiland in het Noordwesten
van West Inan (bij Vogelkop). 'En al
die grondstoffen verdwijnen uit het
land zonder dat de papoea's er iets aan
hebben', aldus Tanggahma.
Een andere kwestie waarvan volgens
'minister van defensie in balling-
Vraag: Met een clubje bejaarden gaan
we een busreis van enkele dagen
maken naar Duitsland. Volgens de
busondernemer hebben we een pas of
een toeristenkaart nodig maar leden
van ons clubje zeggen, dat dat niet
nodig is vanwege de EEG-afspraken.
Antwoord: De busondernemer heeft
gelijk. Men heeft voor een bezoek aan
West-Duitsland nodig óf een geldig
paspoort, óf een niet langer dan vijf
jaar verlopen paspoort óf een geldige
identiteits (toeristen)kaart Zorg, wat
de leden van het clubje ook mogen
beweren, dat u op tijd die kaart of
die pas hebt Bij de aanvraag op het
gemeentehuis moet u de pasfoto's
meebrengen en de kosten bij aanvraag
voldoen.
Vraag: Waarom heeft de trekking van
de premielening Zuid Holland 1959
niet in Trouw-Kwartet gestaan. Of
heb ik het over het hoofd gezien?
Antwoord: De Provinciale Griffie
waar de trekking geschiedt deelt de
gegevens mee aan twee financiële dag
bladen: de prijscourant van de Ver.
Effectenhandel en aan het Financieel
Dagblad. Verder bij toerbeurt aan
drie landelijke bladen. Dit jaar waren
dat De Volkskrant, de Nieuwe Rotter-
Nicolaas Jouwe
schap' Filemon Jufuway op langere
tiermijn nog wel heil te verwachten is,
zou de toekomstige onafhankelijkheid
van Australisch Nieuw Guinea, het
oostelijk deel van het eiland kunnen
zijn: 'Als de Australiërs daar weg zijn
staat Indonesië voor het oog van de
wereld meer dan ooit te kijk als puur
koloniale mogendheid. Dan kan Indo
nesië moeilijk anders doen dan zich
terugtrekken', verwacht hij.
Uit Djakarta meldt Ass, Press dat
volgens een onbevestigd bericht dezer
dagen zeventien Indonesische soldaten
en vijftig papoea's omgekomen zijn
bij een gevecht in de jungle van West
Irian.
LOS ANGELES (Reuter, AFP)
Een werkloze pompbediende heeft in
Los Angeles bij een reeks schietpartij
en zeker zes mensen gedood en zeven
andere gewond. Na een uur wist de
politie de 25-jarige William Bonner
neer te schieten. Niet ernstig gewond
is hij in een ziekenhuis opgenomen.
De reden van de dolle schietpartijen
is niet bekend. Bonner schoot eerst
een 53-jarige negerin in haar woning
dood. Twee mensen die in een vóór
het huis staande auto zaten, werden
gewond. Daarna reed de dolle man
naar een pompstation in de buurt van
het vliegveld, waar hij een man met
een schot dodelijk trof.
Bij een ander pompstation, waar nij
zelf had gewerkt, schoot hij de eige
naar dood. Hij klopte daarna bij een
huis naast het pompstation aan en
richtte nadat hem was open gedaan
zijn vuurwapen op een 12-jarig meisje
en haar ouders. Het kind werd ge
dood. de vader en moeder werden
gewond.
De waarschijnlijk krankzinnig gewor
den Bonner rende vervolgens een
drankwinkel binnen waar de winke
lier in een regen van kogels omkwam
en twee klanten werden gewond, en
als een gek reed hij naar de woning
van zijn vriendin, die zijn bezoek ook
niet overleefde.
Nadat hij met zijn vuurwapen twee
politiemannen had bedreigd, sprong
hij in zijn auto en reed weg. Toen hij
bij een op rood staande verkeerslicht
moest wachten, stapte hij over in een
auto waarin een vrouw en haar kind
zaten. Met deze als gijzelaars reed hij
verder, totdat een verkeersongeluk
hem tot stoppen dwong.
Bij zijn laatste schietpartij verwondde
hij zijn vrouwelijke gijzelaar. Daarna
kon de politie de woesteling neer
schieten.
(ADVERTENTIE)
B incl. BTW en ex General Moron Continental m
ATHENE (Reuter) De Griekse re
gering heeft de zeventig bisschoppen
van de orthodoxe kerk opdracht gege
ven uiterlijk op 12 mei een nieuwe sy
node te kiezen. Siagen zij daarin niet,
dan zal de regering het zelf doen.
De Griekse kerk werd verleden week
stuurloos, toen het hoogste Griekse ge
rechtshof de samenstelling van de sy
node voor ongeldig verklaarde na een
klacht van twee bisschoppen. Volgens
deze bisschoppen was bij de samenstel
ling van de synode geen rekening ge
houden met een decreet uit 1928 van
het oecumenisch patriarchaat van Kon
stan tinopel.
De nieuwe synode zal zich opnieuw be
zig moeten houden met het aftreden
van aartsbisschop Hieronymus, de pri
maat van de Griekse kerk. De laatste
synode weigerde zijn aftreden (om ge
zondheidsredenen) te accepteren, maar
door de uitspraak van het gerechtshof
is ook deze synodeweigering niet meer
van kracht.
Vervolg van pagina 1
Ook die dag werden de VW's in de
Randstad, maar ook elders, opnieuw
geconfronteerd meit lange rijen toeris
ten op zoek naar logiesaccommodatie,
maar ook toen bracht de gastvrijheid
van de Nederlanders uitkomst. Vele
VW's hebben tot in de kleine uur
tjes met optimale bezetting op volle
toeren gedraaid, maar voor het op
doen van nieuwe kracht hebben zij
nauwelijks tijd. Het aantal aanvragen
om logies voor het komende weekein
de is alweer groot, want met het
opnemen van één snipperdag (maan
dag) wacht Duitsers, Fransen en Bel
gen die traditioneel op 1 mei vrij
hebben, weer een vierdaags weekein
de. waarbij Nederlandse bollen op het
veld en in de Keukenhof opnieuw een
rol kunnen spelen.
Was het op de tweede paasdag over
het algemeen in de ochtend nogal
rustig op de wegen, in de middag
begon het steeds drukker te worden,
speciaal van verkeer, dat zich naar de
grenzen spoedde. De rijkspolitie
noemde het dan ook 'vrij druk', 's
Morgens, heeft er zich geen filevor
ming voorgedaan en tegen de avond
waren grote aantallen buitenlanders
al over de grenzen naar hun land
verdwenen.
De ranglijst van attractiepunten, die
nogal wat bezoekers trokken ziet er
met aan kop Keukenhof, Maduro-
dam en Efteling verder als volgt
uit: luchthaven Schiphol 33894 (vorig
jaar 31400), Rijksmuseum Amsterdam
33380 (18700), Artis 30.000 (18.000),
Diergaarde Blijdorp Rotterdam 30.000
(17.500), Flevohof 28.200 (25.000),
Bergman Rondvaarten Amsterdam
28.000 (17.500), Spidorondvaarten Rot
terdam 26.000 (16.000), De Scheve-
ningse Pier 24.500 (19.500), Avifauna
22.000 (20.000), Euromast Rotterdam
20.000 (17.000) Dolfinarium Harder
wijk 20.000 (10.000), Dierenpark Was
senaar 12.729 (vorig jaar geen opga
ve). Linnaeushof 12.000 (8.000) en het
Openluchtmuseum Arnhem 12.000
(6.000).
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
damse Courant en de Haagse Courant
Soms stuurt het ANP de gegevens op
eigen verantwoording aan de aange
sloten bladen. Men kan ook aan de
Provinciale Griffie van Zuid-Holland
een prijscourant 0.75 aanvragen en
nagaan of men tot de gelukkigen
behoort. Dat de grote banken, als u
informatie over die premielening
vraagt, niet zo vlot reageren, hangt
samen met het feit, dat ze veel romp
slomp hebben en er niets aan verdie
nen. Bovendien zijn er mensen die
deze papieren in eigen beheer hebben,
maar nochtans van de service van de
oank gebruik willen maken (vooral
heel kleine spaarders en beleggers).
De genoemde kranten kunnen u aan
nadere informatie helpen, maar dan is
het wel dienstig de datum van de
trekking erbij te vermelden.
Vraag: Man en vrouw zijn in gemeen
teschap van goederen getrouwd. Hun
wens is dat bij overlijden van één
hunner de langstlevende de beschik
king houdt over het gespaarde kapi
taal. Kinderen zijn er niet Is de hulp
van een notaris nodig?
Antwoord: Als er geen kinderen en
verdere afkomelingen zijn, erft de
langstlevende alles, tenzij er een tes
tament is dat anders bepaalt.
Denk dus eens goed na of er mis
schien niet in vroeger dagen een
testament is gemaakt voor het huwe
lijk bijvoorbeeld. Voelt men zich niet
zeker, dan kan mijn bij de notaris
alle eventuele vroegere uiterste wils
beschikkingen herroepen en verklaren
dat men zijn echtgenoot tot enige
erfgename benoemt
Vraag: Ik ben jong, moet een groot
deel van mijn inkomen aan de fiscus
afdragen en wil en huis kopen met
het oog op de toenemende inflatie.
Nu zijn er verschillende regerings
maatregelen om het bezit van een
eigen woning te bevorderen. Welke
zijn deze?
Antwoord: Een zeer uitvoerige bro
chure is te krijgen op het ministerie
van volkshuisvesting, centrale afde
ling voorlichting inzake bevordering
eigen woningbezit. Van Alkemadelaan
85, Den Haag. Waarschijnlijk kan u
deze brochure ook inzien op het ge
meentehuis. U moet subsidie aanvra
gen voordat de bouw begonnen is. De
gemeente stuurt de aanvraag met
bouwplan naar de directie van de
volkshuisvesting en de bouwnijver
heid in de provincie. Voldoet het
bouwplan aan de eisen, dan ontvangt
u een voorlopige beschikking waarin
de voorlopig vastgestelde bijdrage
wordt genoemd.
U krijgt tevens formulieren die u kan
inleveren binnen drie maanden nadat
u in de nieuwe woning intrek heeft
genomen. Daarna ontvangt u een defi
nitieve beschikking inzake de bijdra
ge, die dikwijls lager is dan de voor
lopige. Een jaar na de door u opgege
ven datum waarop u het huis heeft
betrokken, ontvangt u de bijdrage en
vervolgens elk jaar opnieuw (gedu
rende 10 jaar). Als u niet voldoende
kapitaal heeft om het verschil tussen
de te nemen hypotheek en de stich-
tingskosten te dekken, is het moge
lijk, een gemeentelijke garantie te
krijgen tot ten hoogste 90 pet. van de
stichtingskosten (aangezien u kenne
lijk jonger is dan 55 jaar). U heeft
dus niet zo veel eigen geld nodig.
BREDA (ANP) In Breda is
een actie gestart om de selectie
van NAC bij winst op NEC in
de nnale van het toernooi om de
KNVB-heker, die op 31 mei in
het Feyenoordstadion wordt ge
houden, aan een extra-premie te
helpen. Men streeft naar een
bedrag van 500 gulden per per
soon voor de totale NAC-selectie,
inclusief trainer en masseur. Bij
een nederlaag wil men de
NAC'ers een troostpremie van
200 gulden per persoon geven.
De actie, die minimaal 8500 gul
den moet opleveren, is gestart
met een kapitaal van 3500 gul
den. Dit bedrag is bijeenge
bracht door de initiatiefnemers,
het dagblad De Stem (2500 gul
den) en het assurantiekantoor
Meeus (1000 gulden). Beide be
drijven doen een beroep op par
ticulieren, middenstand en in
dustrie om geld te geven. Mocht
er meer dan 8500 gulden worden
ingezameld, dan is dat surplus
voor de organisatoren van het
jeugdtoernooi van NAC.
'Compensatie geen gunst maar een recht' aldus luidt de tekst van een spandoek, waarmee VVDM-ers in
het paasweekeinde een aantal kazernes bezochten om er de aandacht op te vestigen dat dienstplichtige
militairen geen vergoeding in de vorm van vrije dagen krijgen voor de verplichte weekenddiensten. Bij
de kazernepoort op de foto werden zij door de officier van piket en een majoor niet toegelaten.
In een crematorium is wel een aula, maar geen
orgel. Men gebruikt er platen. Maar de voorraad
is niet onuitputtelijk, merkte ds. M. Groenenberg
tot zijn verdriet. In Hervormd Utrecht doet hij
daarom een voorstel.
Ds. Groenenberg:
'Op zichzelf heb ik al het land aan deze vorm van
ingeblikte muziek, maar vooral ook aan koren en
solisten die plotseling in gezang uitbreken terwijl
ik slechts een melodie verwacht Rillingen lopen
langs mijn rug als ik zo 'Veilig in Jezus armen'
moet ondergaan. De kerkelijke liederenvoorraad is
zeer beperkt, zeker als je dan denkt: geen koor.
geen solist. Dat merkte ik, toen ik snel een lied
dat er niet was, moest vervangen door een ander.
Enkele bekende en sobere psalmen waren er niet.
Gul bood men mij 'Het ruw houten kruis' aan. Het
zou stellig gevoélvol zijn gezongen, maar ik wees
het met enige afkeer af. Dat zal iedereen niet be
grijpen, maar ik begrijp dan weer die 'iedereen'
niet. Meer van zulke aanbiedingen volgden, die
allemaal een soortgelijke reaktie bij mij opriepen.
Ik was wat wanhopig moet ik zeggen. Hoe verlang
je dan naar de organist op een kerkhof. Terugke
rend van het crematorium denk je dan: het heeft
geen zin om geërgerd te zijn. Misschien heeft zo'n
stichting weinig geld of zitten er alleen maar men
sen zonder smaak in. Of mensen die kerkelijke
liederen voor geen cent interesseren. Maar zou het
nou zo gek zijn, als we als kerken eens een heel
stel platen zouden aanbieden opgenomen in onze
Utrechtse kerkgebouwen, met de psalmen en ge
zangen die geschikt zijn om daar te worden ge
speeld Je hoeft niet alle melodieën te nemen
uit het komende Liedboek. Dit lijkt me een posi
tieve bijdrage aan het omvangrijke maar kerkelijk
gezien wat armelijk crematoriumbezit. 't Is maar
een idee!'
Het aprilnummer van het gereformeerde jongeren
blad Risiko staat in het licht van de gezamenlijke
hervormd-gereformeerde synodezitting in juni. Ds.
B. J. Aalbers schrijft:
'Het is niet waar dat de hervormd-gereformeerde
eenheid erg onder de mensen leeft. Die lijd is voor
bij. Mensen zijn door te lang uitstel helaas onver
schillig geméékt. Zomer 1973 komt cr een gemeen
schappelijke synode van hervormd en gerefor
meerd. Maar dat is twintig jaar te laat. Precies zo
als het na Wereldoorlog II nog interessant was ge
weest als de drie confessionele partijen tot één for
matie waren gekomen, was hel kort na de vernieu
wing van de hervormde kerk (Nieuwe Kerkorde
1951en de vernieling van de gereformeerde ker
ken (scheuring 19441945) interessant geweest als
men tóen met visie een gemeenschappelijke lijn
voor de toekomst had uitgezet. De kerkelijke ver
gaderingen hebben de boot opnieuw gemist toen
later de zgn. „Achttien" hun plannen lanceerden en
een heel stuk geméénte nog warm liep voor groei
in oenheid tussen hervormd en gereformeerd. Als
MAASTRICHT De vlammen laaiden
in de nacht van zondag op maandag
hoog boven Maastricht op toen de
fabriek van de NV Biscuiterie Maes-
trichtoise afbrandde. De publieke be
langstelling voor deze brand, waarbij
voor naar schatting een miljoen scha
de aangericht werd, was enorm. Toen
het dak instortte werd er geapplaudis
seerd.
In het gebouw waren grote voorraden
produkten, verpakkingsmateriaal en
meel aanwezig. De directeur van de
fabriek, de heer J. Chappen, is ook
bekend als voorzitter van het koor De
Maastrichter Staar. De oorzaak van de
brand is nog onbekend.
Uit de kerkbladen
de komende gemeenschappelijke synode het dood
tij niet inspirerend weet te keren, dreigt er een
oninteressante versukkeling.
We moeten oppassen dat we niet zo aan het knut
selen raken dat, als we tegen 2000 klaar zijn, het
eindresultaat dan nict-meer van belang is. Jammer
dat de kerken die mogen geloven in de Grote Toe
komst zo'n moeite hebben, aan dat geloof visie te
ontlenen voor een jaar of tien vooruit!'
Prof. dr Nauta werd vorige maand 75 jaar. In een
dankwoord voor het meeleven in het Centraal
Weekblad komt hij terug op de opmerking, die hij
bij zijn afscheid als hoogleraar maakte, dat er in
zijn leven een 'breuklijn' is op te merken. Prof.
Nauta:
'Er is een tijd geweest dat ik te veel hing aan de
afgeslotenheid van de eenmaal vastgelegde belijde
nis en aan de eigen kerk als de dan wel niet enig
ware, maar dan toch zo ongeveer best denkbare
kerk. Van dat besef ben ik af geraakt. Naast de
waarheid moet evenzeer aan de eenheid volle
waarde worden toegekend in het belijden en in het
praktisch handelen van de kerk. En het luisteren
naar en het volgen van Christus moet beslissend
worden geacht voor het verstaan van de Heilige
Schrift, zodat het onjuist moet worden geacht alles
te willen opbouwen uit een louter formeel gezag
van de Bijbel. Door zo te denken en uit deze over
tuiging te leven meen ik meer in overeenstemming
te zijn ook met wat de grote reformatoren hebben
TERUG VAN HET FEEST
Vandaag begint het gewone
weer, zeggen we tegen elkaar.in ee
ons werk er weer ligt om opge
te worden, waar we het de7^f
week lieten liggen. En daartui
ligt het feest, hoe we het ook f1* c
hebben. Het feest van de oven^ IU
op de dood door die ene Men;
We keren weer terug van he^ekte
De bijbel kent dit facet van h&ren'
de terugkeer tot onze 'orde.' iftctie
in de evangelieën allerlei menfesen
rugkeren. Als ik even denk aaiend
boorte van Christus dan hoor ilqukk:
herders met blijdschap terugtó aue
terwijl ze er hun mond niariCe
konden houden wat ze gehoieie
gezien hadden. Dat zal wat ons| hei
dus nu moeten blijken. Maar d^ben
terugkeer is niet voor iederej we
zelfde. De 'drie koningen' JrSj
oosten keren 'langs een andei>enbi
terug dan ze gekomen zijn en^g
daarmee niet bereid te zijn aai^
moord uit zijnde Herodes info
over de plaats der geboorte
schaffen. Een bedreigde terugkrUL
mannen die op de eerste paa^j^j.
terugkeerden, die van EmmauSj
den 'een somber gelaat'. 'Wij frra£
in de hoop', zeggen ze tegen dce b
kende, plotseling naast hen op(r)
de vreemdeling. Maar de hoop Lda<
Ondanks de goede boodschap,
hadden het (vel gehoord, 'dl
leeft.' Je kunt blijkbaar op L
manieren terugkeren van zo'n
Emmaus ligt in het donker, heL
ne leven heeft de glans van pi
nog niet opgevangen. Of zouqH
maar niet snel omzien naar
enige die ons nu verder kan j
wat het allemaal betekent. W%
sen is een begin. Het moet verijl
dagen moeten het licht van dezt
winning gaan dragen. En d4
voor de mens die open blijf®
voor zijn woorden, die het fetf
voor gezien houdt en als afC
beschouwt, maar die de huil
kent naar het feest van alle dal
Anna Taylor: 'De keerzijde', Uil
opold, 's Gravenhagc. 192 blz.I
14,90.
Het verhaal begint met een bp
nis. De vader van Kate Luca®
wie het boek in hoofdzaak
gestorven. Hij was doctor in 1
sieke letteren, minde vrouwef*
niet afkerig van drank en zorgikM
nakomelingschap bij de een
ander. Een somber begin dusCRR
de triestheid blijft hangen uji
terugblik die vanaf deze terailSU
stelling tot de laatste bladzijd®i_(
gegeven. Kate Lucas is dan 3.
voorgestaan dan naderhand in een bepaalde tra
ditie min of meer als juist werd aangehangen'.
Ds. J. H. Grolle, oud-secretaris van de hervormde
raad voor kerk en Israël, schrijft in 'In de Waag
schaal' bij de verschijning van het nieuwe blad Ter
Herkenning (voor het gesprek tussen joden en
christenen; wij berichtten over dit blad uitvoe
rig), wat protestanten van het luisteren naar Israël
mogen verwachten. Ds. Grolle:
'Een omschakeling van onze hele dogmatische, syste
matische doctrine. 'Systeem' is al een grieks be
grip. Op elk der zeven punten van het zogenaamde
'Getuigenis' bijvoorbeeld zou men kunnen aanto
nen hoe erg we in het Griekse garen verward zit
ten. Erger nog dan zelfs een Harnack heeft kun
nen vermoeden. En dit betreft dan enkel nog
maar de theologie, de dogmatiek. Veel eerder aan
de orde is de totale atmosfeer van de Bijbel, dat
wat het water is voor de vis. Rome heeft althans
bij de afwisseling van de wacht (het vervangen-
verklaren van Israël door de Kerk) nog de tota
litaire, integrale visie van Israël overgenomen,
dat het God niet alleen om de ziel van een mens
te doen is, maar dat het gaat om alle levensver
banden: de staatkunde, de economie, de sociale
problemen en de hele geografische indeling van de
aarde. De leer van de twee zwaarden (van de exe
gese in dit verband houden wij gaarne de handen
vrij) toont tenminste nog begrip voor deze twee
ledigheid van Israëls boodschap. De reformatie
echter wees Rome af als wereldcentrum, maar
keerde niet tot Jeruzalem terug. Het was daardoor
maar een halve reformatie. Gunning, de profeet,
leerde ons al bijna een eeuw geledan dat er voor
Gods Koninkrijk een zichtbaar middelpunt op de
aarde moet bestaan; al was het alleen maar hierom
dat Hij schepper is evengoed van de stoffelijke als
van de onstoffelijke dingen, en dat er bij Hem
geen van beide voorrang is op het andere. Dus: een
geografisch middelpunt voor het komende Ko
ninkrijk. 'Als dat Jeruzalem niet is, dan moet het
Rome zijn. Maar als het Rome niet is, dan moet
het noodzakelijkerwijze Jeruzalem zijn'. Het protes
tantisme echter bleef de aarde, Jeruzalem niet
trouw en ging dus de lucht in, met alle gevaren
van spiritualisme, van tijdloze en ruimteloze pre
diking voor de 'onsterfelijke' ziel alleen. Het pro
testantisme is een zwevende valuta geworden. Nie
mand weet wat het waard is om hier op aarde van
te leven.'
gescheiden, moeder van drie ARJ
ren. Haar onstuimige affaire marm
vriend van haar vader die ninhc:
trouwen, doet haar na afloozanv
besluit nemen die stap nooit njent
doen. Als directiesecretaresse id.
brood moet op de plank komem C
zij vroeger al eens met een tflgev
ringzoekende baas uit eten geweien
nu ja, men kan toni
We zullen het nooit weten, hoet 'ee
nieuw geluk niet misgunnen apen
vrouw die het leven van eefliee
kant leerde kennen en ondanBten
doorzettingsvermogen zich te?tste
daar amper tegen verzette. p
James Bassett: 'De admiraal', rwa'
tens en Giltay-Den Haag. 400 bh el?
19,90. f ,b
Pearl Harbor (in dit boek beuiT.
met een 0 en ou vermeld)
december 1941 zonder oorlog»"®
ring aangevallen, was de inf
voor de oorlog in de Pacify
lectuur over de bloedige strijd»",
die zich daar afspeelden is weer
breid met de beschrijving van 4
tenissen in augustus 1942. Een
lopen operatie moet op gang
Kenners van de sutatie weten 1
niet kan lukken, maar admiraa
well Torrey, zwijgzaam en 01
telijk verricht met zijn mann
bovenmenselijke. Even triest
afloop van Pearl Harbor is ii
het leven van de admiraal. Ver
van zijn vrouw, zijn zoon
jaren niet zag sneuvelt ondi
commando naast zeer velen,
moedig vochten en moeizaam dl
winning behaalden. De uiterlijf
wogen leider 'The Rock' komt
niet zonder kleerscheuren af
lot zou aanmerkelijk moeilij|.l).
dragen zijn geweest als de me:
hoofdverpleegster Maggie zi
niet had gekruist. Een eerlijk
over een man, met zijn gebrekjLGl
alleen voor geweldige problemepte
en de beslissing moet nemen.
Heinz G. Konsalik: 'Liefde in d(
Zuidzee'. Uitg. De Boekerij Baai
blz; prijs ƒ17,90.
Voor in het boek staat een
ming van romanfiguren. We
wat bevreesd dat hierin en
omslag teveel werd gezegd
inhoud en dat de spanning u*»
zou verminderen. Konsalik kei?
hadden we beter moeten weter
angst was geheel ongegrond, t
Uitermate boeiend is het vertaP?"
de man Werner Backer, een 7«'ae
Robinson zij het dan uitgei
hulpmiddelen die de befaamde u
ontbraken. Een typhoon slaar
wat de succesvolle bouwer
heeft, totaal weg. Zijn jacht g* u
onder en zijn vrouw en drie kii c
gaan letterlijk naar de haaien. <Ld
onbewoond eiland (in een
bied dat ontstond toen God
schepping zijn zweetdruppels atj'
de) spoelen na enige tijd dof
nieuwe storm een man en een
aan. De situatie wordt zo,
de
vrouw wenst dat een van de 1
ibr
irdi
door een wild dier verschei
worden. Die zijn er echteu,s
'Slechts drie mensen, maar ^ej,
voldoende' zegt Backer. Een ijje
gedachte, maar die staan er m^te
dit fascinerende boek. kht
De vele werken van Konsalik lLt
een wereldoplage van 8 miljoa,rs
