Predikanten
in de weer
met film en cabaret
Aida van Leningrad
DUJARDIN
Kléber,
waar is Kléber?
Nummer 7! Hoe
bestaat li
Hoe bestaat '/f
Set li Gaaikema op conferentie
Trouw
K wartet
DUJARQIN
vieux extra
"Sorry ABN, dat ik zo
laat kom boeken, maar
ik wil nog twee weken
appartement
lörremolinos in juli,
vooreh 406 gulden.
Kan dat?"
Algemene Bank Nederland
Honderdste treinreis
naar Lourdes
Weer boete geëist
voor artikel
in blad van VVDM
Promotie van
73-jarige
vandaag,,
Ds. B. J. Wiegeraad
verlaat IZB
Priesters uit Ita
welkom in China!™
Beroepings-
werk
BoekenetalajS
TROUW/KWARTET DONDERDAG 12 APRIL 1973
KERK
(ADVERTENTIE)
LUNTEREN Twee dingen vielen gisteren in de jaarvergadering
van gereformeerde predikanten op. Een sprankelende openings
speech van dr P. A. E. Sillevis Smitt, waarmee deze voorzitter de
"Kuyperiaanse" lijn doortrok, of, zo u wilt, een verenigingstraditie
in ere herstelde. En verder een zeer open en ontspannen gedachten-
wisseling tussen cabaretier Seth Gaaikema en hel aanwezige doini-
neesheir, waarbij men elkaar niet spaarde (dit kon in dit klimaat)
en een aardig begin maakte om in eikaars zo heel uiteenlopende
werelden binnen te dringen.
Seth Gaaikema had daarbij het
voordeel in de pastorie te zijn opge
groeid, terwijl geen van de dominees
zich op een vader-bij-het-cabaret kon
beroemen. Bovendien, zo vertelde hij,
heeft hij lang en diep nagedacht voor
hij koos tussen zijn huidige beroep en
dat van predikant. Dat laatste noemde
hij een van de geweldigste roepingen
(met toekomst). Trouwens, zijn zus
studeert al enkele jaren theologie:
eerst was zij aan de VU. maar daar
vond ze het zo somber, toen aan de
gemeentelijke universiteit, Amster
dam, nog somberder, en nu aan een
katholieke universiteit die volgens
haar iets ongecompliceerds heeft. En
als ik Andriessen zo bezig zie. dan
denk ik, ze heeft gelijk.
Emotioneel
Maar goed, het openingswoord van ds.
Sillevis Smitt, die eerst een paar
persbeschouwingen over tanende be
langstellingen voor dit soort toogda-
gen releveerde, alvorens zijn collega's
op deze 'zieltoogdag' hartelijk welkom
te kunnen heten. De programmering
(confrontatie met cabaret en film)
blijkt zo zei hij, heel wat emotionele
reacties te hebben veroorzaakt. Behal
ve enkele artikelen ook brieven van
verontrusten, tot op het laatste ogen
blik. Zijn we heus polariserend te
werk gegaan? We dachten juist: we
houden elkaar onderling al zoveel de
spiegel voor met als gevolg polarisa
tie, dat we nu eens behoefte hadden
aan een spiegel van 'buiten' waardoor
De redactie behoudt zich het recht voor ons
ter opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort tveer te geven. BIJ
publlkotle wordt niet de naam van de Inzen
der ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartel, postbus 859, Amsterdam.
Veronica
Veronica blijft, zolang God het wil.
Beter drie schepen op het strand, dan
een in de lurht.
Tuil G. Noordzij
Roulette (2)
Met verwondering las ik in de krant
dat er Kamerleden voor speelhuizen
in Nederland zijn. Welk weldenkend
mens durft zoiets voor te stellen?
Want hoeveel mensen worden er niet
mee in hun ongeluk gestort. Die he
ren hebben het zeker nooit gelezen
dat mensen al hun geld en soms dat
van een ander verspeeld hadden. En
dat z etoen een eind aan hun leven
maakten.
Dordrecht
E. Willemstcin
Kwestie-Daudt
Onder de maandag geplaatste bijdrage
inzake de kwestie-Daudt was de on
dertekening weggevallen. De inzender
was de heer R. Nijhof te Amsterdam.
Zijn naam kwam per abuis terecht
onder het gisteren geplaatste stukje
over hartziekten. De ondertekening
onder het zaterdag jl. geplaatste stuk
Hergroepering I, die was weggevallen,
moest zijn: Ds. H. P. Swets te Lely
stad.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
we als groep werden aangesproken,
wat nu juist weer samenbindend kan
werken. Voor de voorzitter was die
programma-keus in elk geval geen
schokkende noviteit, want hij weet
uit zijn familiehistorie dat zijn over
grootvader (dominee) aan zijn groot
vader, die dominee wilde worden al
als advies naar Amsterdam meegaf:
jongen, ga behalve naar de universi
teit ook regelmatig naar de schouw
burg, want daar kom je op een heel
ontdekkende manier het levensgevoel
van nu tegen. Voor ds. Sillevis was
dat (historisch) dan ten dele een
antwoord op de vraag: waarom hou
den jullie je niet alleen bij de theolo
gie? Ten overvloede: we hebben onze
ethercolleges, onze na-academische
cursussen en is tenslotte met veel
barensweeën niet ons toerustingscen
trum geboren? Het valt mij op, aldus
ds. Sillevis Smit, dat je in Baarn
gelukkig nooit boos wordt aangekeken
als je daar bijvoorbeeld Bavinek 'wel
toerusten' wenst.
Contact
Maar in ernst: jammer vond de voor
zitter het geen geboortekaartje van
'onze dochter' de verontruste predi
kantenvereniging Calvijn ontvangen
te hebben. Tenslotte is die nieuwe
vereniging uit onze kring voortgeko
men en zijn wij toch de naamloze
moeder. Ik zou toch willen zeggen
jullie horen bij ons en wel willen
graag contact houden. Moet dat. zoals
ik al in de wandelgangen hoorde,
doordat we allemaal ook lid van Cal
vijn worden? In elk geval gaan wij
nu contact zoeken.
Tot zover een enkele greep uit de
openingsspeech. Verder dan een enke
le notitie uit Gaaikema's verhaal
waarop een dialoog volgde. Hij zag
maar op een enkel punt raakvlakken
met zijn beroep en dat van de domi
nee. Tussen spreken en preken mag
dan maar een letter verschil zijn,
ervaringsfeit is, dat als je als cabare
tier gaat preken onherroepelijk een
niet accepteren volgt Ik moet. aldus
Gaaikema, de mensen bevrijden van
hun dagelijkse zorgen en zo op een
positieve, intelligente en bevrijdende
manier een beetje levenskracht geven.
Dat doe ik met menselijke begrippen.
Een dominee moet natuurlijk ook
mens onder de mensen zijn, maar op
een gegeven moment is hij iemand
anders, moet hij een pleidooi houden
voor juist 'dat andere'. Hij moet het
onzienlijke zienlijk maken, althans be
ter doen begrijpen. Qua doel opzet en
inhoud hebben de vakken daarom
niets met elkaar te maken. Hoogstens
in de techniek die volgens Gaaikema
misschien wel 'wat gezelliger' kon. De
ADVERTENTIE
VAN WENNEKER ROOSEN DAAL
Seth Gaaikema
moeilijkheid leek hem evenwel dat
'het andere' in feite helemaal niet zo
gezellig gezegd kan worden.
Enkele wetenswaardigheden: Gaaike
ma praat en wandelt veel met Toon
Hermans, die in zijn shows altijd een
neiging tot preken heeft. Dat wordt
van hem wel genomen omdat het
helemaal tot zijn personality als groot
artiest behoort. Niet lang geleden
heeft hij zelfs op de preekstoel
gestaan. Hij was toen hyper nerveus,
waarmee Gaaikema al het overgelijk-
bare tussen beide groepen (waarvoor
je allebei wel roeping moet hebben)
zag geaccentueerd. Wim Kan is ie
mand die ontzettend aan 'wel-
schmerz' lijdt. Hij kan tobben en ervan
wakker liggen als er weer ergens in
de wereld bruut geweld wordt ge
bruikt. Gaaikema vindt het boekje.
'Humor in de Bijbel' van Okke Jager
een krampachtige poging om dit aan
te tonen. Want de bijbel is niet
humoristisch. Of eigenlijk wel, maar
uit een zo andere tijd en wereld dat
dit niet meer naar ons toe vertaald
kan worden, aldus Seth.
Tenslotte: Gaaikema acht zich bevoor
recht, omdat hij een half jaar tijd
heeft om een nieuw programma te
maken, waarmee hij dan twee jaar
draait, terwijl een dominee elke week
een nieuw werkstuk moet leveren.
Waarop met een kleine variant dan
weer een woord van voorzitter Sille
vis Smitt slaat, dat Gaaikema boven
dien een 'meer waarde heer' is verge
leken bij al die eerwaarde heren.
In de middaguren sprak de filmdes-
kundige H. Wielek uit Amsterdam
over film schijn, of zijn. Hij schetste
de naoorlogse ontwikkeling. Daarnaast
ook tendenzen van eerlijk eno realis
me die de menselijke tragiek uit
beeldt (Frankrijk) en de onafhanke
lijke Italiaanse regisseurs Fellini, An-
tonioni en Pasolini, die de toeschou
wers inschakelen doordat verschillen
de antwoorden over het 'weggelaten
slot' mogelijk zijn. Samenvattend: de
films zijn breder geworden, sommige
films, dat zijn dan de hoogst gekwali
ficeerde zijn ook dieper geworden.
Dat laatste zagen de conferentiegan
gers aan de hand van twee korte
voorbeelden.
AJ
Maar Kléber is dan ook het enige bandenmerk in
Nederland dat zich moeiteloos meet met nummert Kijk
naar de t.v. en zie met eigen ogen hoe Kléber oprukt.
Kléber, de franse radiaalband die zo goed op
weg is
(ADVERTENTIE)
"Dat kan nog net"
Kom hier kiezen uit ruim 800 vakantiereizen.
AMSTERDAM De vereniging tot
samenstelling van Nederlandse bede
vaarten (VNB) organiseert eind juli
haar honderdste treinreis naar Lour
des. Kardinaal Alfrink en bisschop
Zwartkruis zullen de reis meemaken.
Het initiatief ging in 1883 uit van
pater M. Reuser. Via een advertentie
in De Tijd deed hij een oproep, n een
echte bedevaart per trein naar Lour
des te gaan: vier dagen heen, vijf
dagen verblijf en drie dagen terug. Er
meldden zich 465 pelgrims, onder wie
66 priesters en zestien zieken. Zij
kwamen terug met verhalen over en
kelen van de groep die genezen waren
in Lourdes.
In de negentig jaar sindsdien zijn
meer dan 110.000 pelgrims naar Lour
des gereisd. Er waren 23.000 zieken.
Tegenwoordig gaan de meeste bede
vaarten per vliegtuig. De VNB organi
seert dit jaar veertien vliegreizen en
twee treinreizen.
DEN HAAG De advocaat-fiscaal bij
het hoog militair gerechtshof heeft
gisteren bevestiging geëist van het
krijgsraadvonnis, waarbij de 27-jarige
ex-soldaar Wilfred M. uit Amsterdam
wegens het schrijven van een artikel
in het WDM-blad 'Spuit Elluf' tot
250 gulden boete werd veroordeeld.
De advocaat-fiscaal, mr. F. J. G. baron
van Voorst tot Voorst, noemde het
artikel in het blad (van de afdeling
Cralo van de VVDM) 'dom, lummel
achtig, krijgstuchtondermijnend ge
schrijf'. Tegen de drie andere redac
tieleden, de 25-jarige Peter K. uit
Rotterdam,1 de 23-jarige Hans A. uit
Amsterdam en Henk P. uit Alkmaar,
vroeg de advocaat-fiscaal ook bevesti
ging- van het krijgsraadvonnis (boete
van 150 gulden).
In het artikel stond dat 'dienstplichti
gen worden beschouwd als minder
waardig of stompzinnig' en 'door het
bijkans duivels systeem van de krijgs
tucht ban je altijd gecontroleerd en
gecorrigeerd worden. Je wordt be
schouwd als een robot, die moet wor
den nagekeken'. Volgens de advocaat
fiscaal zaait een dergelijk artikel on
rust onder de dienstplichtigen die in
alle rust hun diensttijd willen vervul
len. Uitspraak op 2 mei.
Van een onzer verslaggevers
KAMPEN Aan de theologi
sche hogeschool van de gerefor
meerde kerken gaat volgende
week een 73-jarige promoveren.
Het is de gereformeerde emeri
tus-predikant drs. G. Melles te
Veenendaal. Zijn promotor is
de 75-jarige emeritus-hoogleraar
prof. dr. A. D. R. Polman.
Het proefschrift van ds. Melles
gaat over 'Albertus Pighius en
zijn strijd met Calvijn over het
liberum arbitrium' (de vrije
wil). Pighius, een geboren
Kampenaar, die1 ook pastoor in
Kampen is geweest, viel Luther
en Calvijn in 1542 aan met een
geschrift over de vrije, wil en
de goddelijke genade. Calvijn
bestreed dit uitvoerig in twee
boeken, in 1543 en 1552.
Ds. Melles was predikant te
Wartena-Eernewoude, te Voorst
en te Apeldoorn, hier speciaal
belast met dt' geestelijke verzor
ging van chronische zieken. In
1966 ging hij met emeritaat.
De promotie vindt dinsdagmid
dag plaats. (Formeel geschieden
de promoties te Kampen aan de
met de hogeschool verbonden
theologische academie, die uit
gaat van de Johannes Calvijn-
stichting).
door H. Biersteker
'Dit proces is zo afschuwlijk, niet omdat u mij
gaat veroordelen en me zult afvoeren naar de
gevangenis. Het is zo afschuwlijk omdat velen die
hier zitten niet eens in de gaten hebben hoe on
rechtvaardig 't is. Ik heb u verteld, waarom ik die
bladen 'Herald of Salvation' en 'Fraternal Leaflet'
naar het buitenland heb gestuurd. Wat in het
leven van onze kerk gebeurt is een wonder. In de
twintigste eeuw, als atheisten overal rondschreeu-
wen dat het geloof wordt uitgedoofd, vlamt plotse
ling een vuur op als dit. Ik wilde iedereen op de
hoogte stellen van het wonder van deze opwek
king'.
Dat zijn de woorden van een 27-jarige Russisch
meisje dat op het punt stond drie jaar in een
werkkamp te verdwijnen. Ze had toen al een
gevangenisstraf uitgezeten, namelijk van 1965 tot
1966. Het is Aida Mikhailova Skripnikova. Over
haar leven en haar dapper getuigenis als lid van
de afgescheiden baptistengemeenten in de Sowjet
Unie heeft het Centrum ter bestuderind van
godsdienst en communisme in Engeland een bock
samengesteld onder de titel 'Aida of Leningrad'.*)
'God bewaar dit boekje er voor een stukje christe
lijke ontspanning te worden', schrijft de bekende
Nederlandse bijbelsmokkelaar broeder Andreus in
het voorwoord.
Proces
Het is aan de activiteit van mensen als Aida te
danken dat we in 't westen weten wat de vrije
baptisten, de Initiattivniki voor strijd voeren met
de atheïstische overheid in de Sowjet Unie. Die
activiteit heeft haar ook voor het gerecht gebracht,
want de aanklacht tegen haar luidt: het belasteren
van de Sowjet-staat in bet buitenland. Opmerke
lijk in de hele procesvoering die in het boek staat
weergegeven is het feit dat Aida de volle verant
woordelijkheid voor deze verspreiding van
nieuws in het buitenland op zich neemt en
nergens uitwijkt voor de beschuldigingen. Haar
verweer is dat er niet var laster kan worden
gesproken omdat alle door haar overgebriefde
feiten waar zijn en inderdaad nergens in het
proces weerlegd worden. Een steeds terugkerend
punt -'an de procureur is dat de Initiativniki niet
wegens hun geloof worden vervolgd, maar omdat
ze de wet overtreden. Daartegenover stelt Aida
glashelder, dat die wet in strijd is met de
grondwet dus niet kan worden gehoorzaamd. En
zij citeert Lenins beschrijving van het Tsaristi
sche Rusland: 'Van de Europese landen hadden
alleen Rusland en Turkijke nog schandelijke wet
ten tegen gelovige burgers. Deze wetten verboden
rechtstreeks de uitoefening van de godsdienst of
vprboden het propageren van de godsdienst. Deze
wetten zijn hoogst onrechtvaardig, schandelijk en
onderdrukkend'. Dit citaat is natuurlijk een ge
weldige vondst voor de vrije baptisten, want de
reden waarom ze geen registratie kunnen krijgen
en vogelvrij zijn is nu juist dat hun activiteit
tot verbreiding van het loof onwettig wordt ver
klaard. Maar toen Aida dit citaat plaatste onder
brak de procureur haar met de woorden: 'Waarom
citeert zij Lenin! Lenin sprak over de tsarentijd!'
Hij werd zowaar door de president tot de orde ge
roepen.
Vraag
Aida. geboren in 1944 - haar vader werd gedood
omdat hij weigerde de wapens op te nemen - was
al vroeg een meisje om 'rekening mee te houden.
Op veertienjarige leeftijd, midden in al het tu-
Kerk in alu ïvvri'ld
Onsterfelijkheid
muit om Boris Pasternak en de vele woedende
commentaren op zijn boek, schreef zij doodleuk
een briefje aan de Prawda met de vraag hoe al die
mensen zich zo konden opwinden zonder het boek
te hebben gelezen. Daarmee had zij zichzelf voor
de rest van haar leven al gebrandmerkt. Op
Oudejaarsavond 1961 stond zij op de Newsky
Prospekt in Leningrad ansichtkaarten uit te delen
met een door haar zelf geschreven gedicht erop,
dat uitliep op de regel: Zoek God terwijl Hij zich
laat vinden. Dat werd aanleiding tot haar eerste-
arrestatie.
In 1961 venvaardigde de atheitische journalist
Valenanovich Kuzin zich in zijn tijdschrift Swe-
na een filosofisch debat met haar aan te gaan.
Haar rake antwoord, waarbij zij onmiddellijk op
de vervolging van haar geloofsgenoten overgaat, is
natuurlijk nooit ogenomen maar het staat wel in
dit boek. Een paar citaten uit die brief.
'Laten we ons eens indenken, Vaien Ivanovich,
dat jij en ik hebben besloten tot een hardloop
wedstrijd. En opeens bind je mijn benen vast en
n
MIKKEN
Tegenwoordig mikken wij. Ik l(Plf
bisschop Gij sen mikt op de ige
procent katholieken die nog i
kerk komen. Een paar dagen orl
las ik dat het confessioneel (d,
meerd beraad mikt op de zw
meerderheid van de gerefoi o<i
kerken. We zitten bij elkaar, 11<
blad, om een club, om een hor
ineens is daar iemand nsfeid
tuurlijk, want dat hoort erbi|lo£
uitdrukkelijk gevraagd is na: 3 1
motivatie die vraagt: waar jid
we eigenlijk op, of juister: Jnd
mikken we eigenlijk? De wi me
uitdrukking zelf is al minder i v
Bij mikken denk ik toch in dt in
plaats aan een geweer, maar j t a;
dat we alle uitdrukkingen 1
aan ons omstreden oorlogsbed e
lemaal kwijt zijn, zal er nog vyd
wat water door de Rijn moetfjer
men (hopelijk schoner dan Wei
eens is). De uitdrukking zelfK o
niet zo fijn. Maar wat we jze i
bedoelen, is dat dan misschie i c
Ik krijg toch sterk de indruk s,
met al dat gemik, op verontru z.
zwijgers, intellectualisten en nier
meer zij, er aardig naast zijn,
dat mikken nu eens een beetji e\
delijker opvat en vertaal m
willen bijeenbrengen in bezini gei
handelen, ook dan blijf ik nfspi
paar vragen zitten. Hebben fcjdi
met al dat gemik de andere idel
schreven? Hebben we aan he- bu
boodschap meer? Mgr. Gijsoer
daar geen twijfel over bestaan ton
uitspraken in een interview de;
Duits Nachrichtenagentur. t<
het moment komen dat er guble
sprek meer mogelijk zal zijn. chr
staat dat met de andere m r
Zouden we er in de kerk ma 1 is
radikaal een einde aan makei bra
wat te zeggen heeft kan da iker
alleen maar verantwoorden w ers,
hij bereid is daar iedereen aan fde.
laten doen. Daarom moeten kei rp j
gesprekken ook niet in clubs e w.
nigingen plaats vinden, maar Jg'.
in de kerk. Zonder al dat mikl m
tuui
spe
Van eén onzer verslaggevers
AMERSFOORT Omdat hij een be
roep naar de hervormde gemeente
van Amersfoort aangenomen heeft, zal
ds. B. J. Wiegeraad op 25 april af
scheid nemen als predikant-directeur
van de hervormde bond voor inwendi
ge zending op gereformeerde grond
slag (IZB). Daartoe wordt een dienst
gehouden in de hervormde kerk van
Lage Vuursche, die begint om 19.30
uur. In aansluiting hierop is er een
receptie in 'De Kastanjehof' te Lage
Vuursche.
In 1965 werd ds. Wiegeraad benoemd
als eerste predikant-directeur van de
IZB. Mede door zijn stimulerende lei
ding is het werk in deze zeven jaar in
kracht en omvang toegenomen. Tot
zijn opvolger is benoemd ds. C. Snoei
te Reeuwijk.
Aida Mikhailova Skripnikova
zelf ren je naar de finish. Hoera, ik heb gewon
nen, schreeuw je triomfantelijk. Maak mijn benen
los, dan zullen we zien wie er wint, roep ik. Wat
zeg je, roep jij, jouw benen losmaken, jou vrijla
ten0 Maar dat zou een beperking zijn op mijn
vrijheid. Wat denk je dat een onpartijdige
rechter zou zeggen als hij zo'n soort race gade
sloeg?'
ROME (EFE) Vicaris- linn
Thomas Wang Ti King van d
se katholieke kerk in Peking
een vraaggesprek met het ge'
dagblad Awenire zijn bereidh yolk
gesproken de betrekkingen «n ii
Italiaanse kerk te ontwikkelend fi
Italiaanse priesters zijn wekmfcn
China', zei hij.
Hij benadrukte echter ook, (gS
Chinese kerk zich bevrijd hei
de controle door het Vatikaai we
gens hem heeft paus Pius Xïesh
indertijd van hen afgescheideüer
hij verklaarde, dat de Chineselit ti
lieken niet mochten meewerkf
de communistische partij ei-
mochten strijden tegen het irnrt
me. De bisschop van Rome he*
gens Wang geen macht over de[^
wereldkerk.
Er zijn momenteel volgens
65 bisschoppen in China, waail
45 zijn gewijd zonder toesta
van het Vatikaan. Peking telt r.
priesters en ongeveer zesduizen^f1
vigen, voor het merendeel bejaj^
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Vlagtwedde: J.
te Rotterdam-Kralingen; te Scl
gen: toez. G. Juckema te Enscl
Bedankt voor 's Gravenpolder
Verhaere, cand. te Kolham.
Beroepbaar 25 april a.s., drs. BJ
om, 1.1. zendings pred. in dii
de G.Z.B.) Tollenslaan 50 te Wj
veen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Dokkum: P. Ri<
te Rotterdam-Alexanderstad;
drecht: G. de Zeeuw te Voorsi
GEREF. KERKEN VRIJG.
Aangenomen naar Grand Rapi
Am. Reformed Church); G. v
te Lauceston, Tasmanië (Free
ed Church) die bedankte|
Grijpskerk-Niezijl.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Zwijndrecht: P
huis te Zierikzee.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Oostkapelle: A.
te Scheveningen.
Bedankt voor Sprang-Kapelle:
te Hardinxveld-Giessendam;
Scherpenisse: A. Bregman te Rl
te
ide
ider
irysa
b;
'Je schrijft, dat de mens de onsterfelijkheid
bewerkt door zijn arbeid. Zelfs het feit dat je
over onsterfelijkheid praat bewijst dat je ondanks
je atheïsme het moeilijk kunt verwerken dat je
eens voor altijd zult verdwijnen. Van jouw ge
zichtspunt uit gezien kunnen we ten eerste alleen
maar van onsterfelijkheid praten bij zulke man
nen als Poesjkin, Lomonosov, Beethoven en Gaga
rin, zo je wilt. En ten tweede bij grote ontwer
pers en uitvinders van materiële zaken. Maar
neem nu bijvoorbeeld de militante atheisten, wier
leven gewijd is geweest aan de bestrijding van de
godsdienst: wat laten die na? Welke oeuvre blijft
er van hen achter? Misschien zulke briljante
gedichten als: Priester Naum hamerde tenslotte
enig verstand in de boerenvrouw, want deze
verkocht haar zeug en gaf de opbrengst daarvan
aan de priesterZonder twijfel zal de mensheid
vervuld van dankbaarheid de naam van de schrij
ver tot onsterfelijkheid verheffen'.
Aida is sinds april 1971 weer vrij. Vogelvrij, wel te
verstaan.
Aida of Leningrad is voor 1,50 plus 15 pennies
porti tc krijgen bij het 'Centre for the study of
Religion and Communism', 24 Lubbock Road,
Chislchurst, Kent, Brittain.
Europese bibliotheek - Zaltl
'Kent u ze nogde Rijns!
Prijs: 16.90.
Na 'Rijnsburg in oude ansichte
tweede herinnering aan Rijnsl
de tijd toen het dorp nog onaai
bestond. S. C. H. Leenheer vel
de prentbriefkaarten met beelte
van dorpelingen rondom de ee
seling met de altijd dankbare 5
foto's van schoolklassen, clubs
veilingbestuur, ouderwetse k«
nefeesten en niet te vergeten gr
bollenpelsters. Voor de oude S
tie, in Rijnsburg èn in Den Hi
er een kostelijke foto van
Heemskerk-Paauw, de aardbe:
koopster en van Willem
Kwaak, die een mensenleven ko
geweest van dc hervormde ker
doen slechts één greep. Gewo#
verrukkelijk boekje in de lange
waaraan zo langzamerhand geel
in ons land blijkt te ontkome
waarom ook?
