e verloedering van een Olympisch dorp
legering
amen met
bouwers'
'Misrekeningen
dateren reeds
uit beginfase'
indage, toen nog president
ïC, verstoorde weliswaar de
jsplechtigheid met een te
uitgesproken 'The games
maar zijn woorden mis-
-. De Olympische beweging
dejede daardoor?) versneld in
De bevolking van Colorado
Winterspelen in Denver en
ial ziet het er voor 1976 voor
verwarrend onduidelijk uit.
lijkt de Spelen te hebben
n, van de ene dag op de
zijn teruggekeerd naar de
an alledag. Olympia is ver
in aannemelijke verklaring,
toch nog naar vragen open
het Olympisch dorp is nog
woonwijk van opmerkelijke
nische structuur en, wat
weegt, de woningnood knelt
en na de Spelen nog altijd
c als ervoor. De vraag waar-
Olympische dorp dan nog
staat, draait voor Joachim
jgeite, afgevaardigde van de SPD
parlement van de deelstaat
vooral om het geld. De hui
onbetaalbaar.
bel
wendde hij zich met schrifte-
jen tot de Beierse minister
nciën, Ludwig Huber. Hij
voorbeeld of de bouwmaat-
VO 8rond inderdaad goed-
i gebruikelijk van de rege
len gekregen, opdat de huur-
oppnjzen aan de lage kant
ijven, of de overeengekomen
niei :'is van 1247 mark per vier-
alepr niet te veel is overschre-
prijzen van 1700 tot 2 300
rden gevraagd, of het niet
aar is dat een gezin voor
'ark een woning kocht die
later (bij het sluiten van
lieve contract) 224.000 mark
losten, en of het niet toelaat-
.dat de bouwmaatschappijen
Olympisch dorp een bruto-
st i1 400 miljoen mark hebben
iden?
Schmolcke moest lang op
aandringen en na zes weken
J was hij nog niet veel wij-
M Maximilaneum. het ge-
het Beierse parlement ze-
Joachim Schmolcke gehaast,
in interpellatie door. op dat
in. Het kwam erop neer dat
an de stijgingen te doen is,
n is uitgegaan van gemid-
Wn van 1968. De gemiddelde
1969, toen het verdrag met
Maatschappijen werd geslo-
I nog steeds niet vast cn
l het geval is, kan er van
n8 geen sprake zijn.
'De regering rekent nog
wat de prijs voor 1969 moet
■«ebben in november geant-
tnlv bezig te zijn en dat zijn
ze nu nog. Ik kan het niet bewijzen,
maar ik heb het sterke vermoeden dat
er een nauwe samenhang bestaat tus
sen de bouwmaatschappijen en de
Beierse regering. Er is naar mijn
overtuiging sprake van een versluier-
ringstactiek om de bouwmaatschappij
en te dekken. Ten koste van de
vertwijfelde kopers, die moeten wach
ten. De bezetting van het dorp is
zwak, er staan veel huizen leeg. Dat
bewijst dat het de bouwfirma's niet
slecht kan gaan. Anders zouden ze het
zich niet kunnen permitteren de hui
zen zo lang onverkocht te laten staan'.
Geen antwoord
Op de vraag of er niet sprake is van
woekerprijzen, wilde de Beierse rege
ring geen antwoord geven. Schmolcke
zelf praat niet meer over de bruto
winst van 400 miljoen mark. Vergeet
dat maar, zegt hij. Wel wil hij praten
over de d uidelijke belangenbeharti
ging: 'Dc huurders en kopers moeten
schandalige prijzen betalen omdat ze
moeten wonen de particuliere on
dernemingen worden steenrijk en het
ministerie van financiën zegt dat ze
niet kunnen oordelen over mijn ver
denking van woeker. Bovendien ge
loof ik niet dat de bouwers zich bij
de eerste berekeningen kunnen heb
ben vergist. Het zijn geen amateurs.
En, als ze zich zouden hebben vergist,
zullen zij het verlies moeten dragen
en niet de huurders en kopers. De
situatie is momenteel zo dat de winst
van de Olympische Spelen in handen
van particulieren terecht komt en dat
het verlies van de Olympische Spelen
door de gemeenschap moet worden
gedragen'.
Hoe is de belangstelling voor deze
ontwikkeling? Is er sprake van apa
thie. van een sfeer van de kop in het
zand steken? Schmolcke: 'Ik geloof
dat er bij de bevolking wel belang
stelling is, dat mijn vragen een grote
response hebben gekregen. In de pu
bliciteitsmedia is de aandacht verschil
lend. Stern bijvoorbeeld schenkt veel
ruimte aan de zaak, maar andere
kranten doen vrijwel niets. Ik ver
moed dat ook iets met de situatie
van de kranten te maken heeft. De
kranten krijgen veel advertenties van
bouwmaatschappijen en zijn bang die
kwijt te raken'.
Resteert de vraag waarom Joachim
Schmolcke pas na de Olympische Spe
len met zijn vragen is gekomen: waar
om de SPD (in Beieren in de opposi
tie) niet heeft zien aankomen dat het
fout zou gaan. Schmolcke: 'Wij heb
ben van het begin af kritische gelui
den laten horen, niet zozeer in het
Beierse parlement dan wel in de ge
meenteraad. Misschien is dat niet vol
doende gebeurd, hoewel de SPD zich
naderhand duidelijk heeft verzet. Niet
tegen de Olympische Spelen, maar te
gen de vergroting waardoor de kosten
werden opgevoerd'.
Olympisch dorp
Overzicht roeibaan
/KWARTET ZATERDAG 7 APRIL 1973 SPORT T23/K23
Hans Schmit
mpia zegt, denkt aan wedstrijden en records, aan een
an sportmensen uit de gehele wereld. Iedereen weet dat
(gebeurtenis van deze omvang niet zonder een adequate
ie kan plaatsvinden. Maar de meesten denken alleen aan
lat 16 dagen lang wereldnieuws is. Wanneer die 16 dagen
Ijn, wanneer de laatste muziek geklonken heeft, herneemt
ilijks leven zijn gewone gang, pakken sportmensen en
hun koffers Wat blijft, zijn herinneringen aan een
jelevenissen. Bij de Olympische Spelen worden niet alle
net medailles beloond. Er zijn ook 'stille' topprestaties,
rganisatoren, van de stedebouwkundigen, van de gemeen-
edrijven, van de bouwmaatschappijen, de architecten en
ernemers die, ieder voor zich en toch gezamenlijk, de
5ie Spelen 1972 mogelijk maakten',
rden sierden een van de vele boekwerken waarmee vorige
bezoekers aan de Olympische stad Miinchen werden
t. Het thema was geliefd: de records op de velden leven
lort in de herinnering, maar alle andere records (in in-
en. in bouwprestaties) betekenen een blijvende en con-
iruitgang. Miinchen en zijn bewoners hebben het geld,
uit de gehele Bondsrepubliek, niet zo maar over de balk
Nee, ze smeten zó dat er iets moois overbleef. In een
eneens kort voor de Olympische Spelen verschenen druk-
mt de stad Miinchen die grote blijvende voordelen op.
[jvoorbeeld, die dankzij Olympia nu nog steeds vier of
oken tellen in plaats van de armoedige twee stroken van
En de woningbouw natuurlijk. Het Olympisch dorp en
lorp, met hun reeds lang vast staande bestemmingen,
ïpisch dorp met rond 3600 wooneenheden zal wat betreft
met mannendorp aan iedereen ten goede komen. Het
vrouwendorp met ongeveer 1600 wooneenheden wordt studenten
stad. De tijdens de Spelen door journalisten gebruikte woonwijk
aan de westelijke rand van het Oberwiesenfeld zal na de Olym
pische Spelen een nieuw thuis voor 1400 woningzoekende Miin-
chensc families zijn'.
De voorspellingen zijn slechts ten dele uitgekomen. In het pers-
dorp wonen inderdaad gezinnen, in het vrouwendorp huizen, ge
zien de oude ongewassen auto's op de parkeerplaats, studenten.
Maar het meeste van het moois dat Miinchen zou overhouden,
ligt er zeven maanden later verloederd bij. Het Olympisch dorp
staat grotendeels leeg. De straten zijn vuil. En hoewel de auto in
het dorp taboe is en de zon het begin van de lente daadwerkelijk
steunt, speelt er geen kind in die straten. Als het donker is en
ook de spaarzame geluiden zijn verstomd van timmerlieden die
nog steeds de door de sportmensen achtergelaten puinhopen her
stellen, maakt het donkere dorp. omsloten door brede verlichte
autowegen, een spookachtige indruk.
Het wekt dan ook nauwelijks verwondering dat een van de
Münchener boulevardbladen onlangs wist te berichten dat de
huisbewaarders in het Olympisch dorp van hun broodheren, de
bouwmaatschappijen, opdracht hebben gekregen om 's avonds zo
hier en daar wat lichten aan te steken. Om het geheel wat op te
vrolijken en aspirant-kopers een wat fleuriger beeld te geven.
Het waarheidsgehalte van het bericht is niet te achterhalen. Het
wordt niet bevestigd, maar ook niet tegengesproken. Het typeert
in ieder geval een niet te loochenen feit: het Olympisch dorp is
een vrijwel dode stad.
ïmentslid Joachim Schmolcke:
dorp, dat nu 1400 families onderdak verschaft.
Rapport van Bundesrechnungshof:
MUNCHEN Het Olympische Dorp is niet de enige misrekening
van de Spelen; het is echter wel de duidelijkste. Naast 't Olympisch
stadion bijvoorbeeld ligt, uiterlijk geheel in tact, het wielerstadion.
Kosten: 24 miljoen mark. Gebruiksmogelijkheden: gering. De houten
baan immers is volgens de nieuwe voorschriften van de wielerfedera
tie enkele meters te kort voor internationale wedstrijden en het dak
bedekt, volgens de Olympische voorschriften, alleen baan en tribu
nes en niet het middenveld. De Zesdaagse van München moest daar
om uitwijken naar een grote sporthal, enkele honderden meters ver
der. Het middenveld wordt nu bedekt door een grote opblaasbare
hal, waarin enkele tennisbanen zijn aangelegd. Een miljoenenprojekt
dient uitsluitend nog als entourage!
Een ander voorbeeld van hoe het is 'voordelige' gevolg: geen voorzienin-
misgelopen, ligt buiten München, aan gen in de infra-structuur, geen hui-
de noordkant, in de gemeenten Feld- zen, geen scholen, geen gezinnen, en:
moching en Oberschleissheim. Daar geen politieke macht. Een ander ver
werd een unieke roeibaan aangelegd, haal dan dat ten tijde van de Olympia
die echter een geheel andere bestem- werd gehoord,
ming krijgt dan aanvankelijk de be
doeling was. Socioloog Reinhard Wet-
ter, lid van de 'Studiegroep voor soci- MlSTGKSning
aal onderzoek' en mede-aüteur van
het boek 'Anti-Olympia': 'Er zou in Dat de consequenties van de Olympl-
Feldmoching een groot vrijetijds-cen- sche Spelen München boven het hoofd
trum worden gebouwd. Nu blijkt ech- zijn gegroeid, wekt nauwelijks verba
ter dat het een topsportcentrum voor zing. De 'Studiegroep voor sociaal on-
de roeibond wordt. De architecten die derzoek' bijvoorbeeld heeft bij herha-
het centrum hebben gebouwd, zeggen üng op de misrekeningen gewezen,
nu dat ze alleen een roeicentrum Niemand luisterde toen. Eerst na de
moesten maken en dat, als ze toen Spelen worden degenen die toen als
geweten hadden dat het een vrije- sikkeneurige zwartkijkers en ziekelij-
tijdscentrum moest worden, ze de ke bemoeials werden afgeschilderd, in
daartoe noodzakelijke voorzieningen het gelijk gesteld. Door het in Bonn
voor weinig geld hadden kunnen tref- zetelende Bundesrechnungshof bij-
Ten. Nu zijn die voorzieningen echter voorbeeld; een overheidsinstantie die
te duur om alsnog aan te brengen. De de overheidsuitgaven aan een be-
architecten zijn destijds gewoon om schouwing onderwerpt. In het finan-
de tuin geleid'. cieel verslag over het jaar 1970 (ver
zonden 31 oktober van het vorig jaar)
is ook een overzicht van de kostenont-
MlddenStand wikkeling van de Olympische Spelen
opgenomen. Een afsluitend overzicht
De Olympische Spelen hebben niet is het niet. omdat 'een volledig over
gebracht wat werd voorgespiegeld, zicht van de totale kosten nog niet
Dat geldt niet alleen voor het gebruik mogelijk is'. Desondanks komen uit
van de accommodaties, maar gaat ook het rapport enkele frappante fouten,
op voor minder tastbare zaken. De misverstanden en verkeerde bereke-
Spelen bijvoorbeeld zouden de mid- ningen naar voren, die uiteindelijk
denstand gouden eieren brengen, tot de nooit gewilde gigantische Spe-
maar ook die verwachting is niet len hebben geleid. Bij het afsluiten
geheel bewaarheid. Reinhard Wetter: van het contract over de financiering
'De Spelen hebben een potentieel tussen de bondsregering, de regering
mensen bijeengebracht dat niet met van Beieren en de stad München (op
geld smeet. De mensen kwamen met 10 juli 1967) werd overeengekomen
z'n vijven in een auto, brachten brood dat het totaal-bedrag de 520 miljoen
en boter mee, sliepen bij kennissen, mark niet mocht overschrijden. Des-
om het zo goedkoop mogelijk te doen. ondanks werd enkele weken later
Ze hadden al lang genoeg gespaard een prijsvraag uitgeschreven voor het
voor kaarten. En de mensen die wel ontwerp en de bouw van de Olympi-
geld hadden, kropen niet in een goed- sche accommodaties, zonder die beper-
koop hotel en gingen niet in een of king te vermelden. Het gekozen ont-
ander restaurantje eten. Die zochten werp bedroeg 821 miljoen mark. Dat
de dure hotels op'. bedrag steeg tot november 1971 met
Die verkeerde calculaties komen niet 160 procent tot 1.350 miljoen mark.
zomaar uit de lucht vallen; de moei- De buitenwereld is altijd voorgehou-
lijkheden zijn te voorzien geweest, den dat deze stijgingen vooral het
München bijvoorbeeld telt een hoog gevolg waren van de loon- en prijs-
aantal gastarbeiders. Op de scholen is ontwikkelingen. Het Bundesrech-
ieder vijfde kind een kind van een nubgshof schrijft echter: 'Deze kosten-
gastarbeider en in 1985 geldt dat bij stijgingen zijn ten dele ontstaan door
de huidige gang van zaken voor ieder loon- en prijsstijgingen. Het grootste
tweede kind. Bij de bouw van de deel van de kostenstijgingen is echter
Olympische accommodaties kon nog ontstaan doordat het oorspronkelijke
vol trots worden vermeld dat het om concept van de eenvoudige Spelen is
een werkelijke mondiaal project ging: opgeheven, doordat onderhandelingen
er hadden arbeiders uit meer dan zó lang duurden, dat de uitvoering
twintig landen aan de bouw meege- van de bouw constant in tijdnood
werkt (ook Palestijnse guerrilla's, zo- verkeerde, doordat een goede schat-
als naderhand bleek). Nu echter vor- ting niet mogelijk was omdat de be-
men de gastarbeiders een probleem slissing viel toen de planning nog
voor de heersende CSU/CDU. De bui- niet rond was. doordat het bouwpro-
tenlandse arbeiders worden duur gramma steeds werd veranderd en
(vragen huizen, scholen) en dreigen gecompleteerd en doordat de kosten
door een SPD-voorstel (na vijf jaar van het dak te laag werden geschat',
stemrecht) ook een politieke macht Het Bundesrechnungshof constateert
(13 procent gastarbeiders in München, ook dat de vertegenwoordigers van de
waarvan 10 procent stemgerechtigd) bondsregering, een van de drie partij-
te worden. De Beierse regering over- en, te weinig invloed hebben gehad,
weegt een soort roulatie-principe ten De gemaakte fouten komen op deze
aanzien van de gastarbeiders in te wijze in een ander licht te staan
voeren. Dit houdt in dat gastarbeiders een licht ook dat de vermoedens van
maar twee jaar in Beieren mogen Joachim Schmolcke aanzienlijk aanne-
werken en dan terug moeten. Het meiijker doet uitkomen.
land
EN De §erin£e belangstelling voor de woningen in het
an,ch dorp valt moeilijk te verklaren. Misschien is het een men-
verandering ten opzichte van de Olympische Spelen. Jaren-
^^nsde de Bondsrepubliek van het 'Grote Feest van de Jeugd
Werplri' leefde München naar een hoogtepunt toe. De vrolijk-
Stgfrde aanvankelijk hoogtij, mede dankzij het feit dat kosten
Hbeite werden gespaard en het feest van de XXe Olympiade in
ji het duurste uit de moderne Olympische geschiedenis werd.
Jverval van de guerilla's van de Zwarte September, de moord
Sraëli's en de ongelukkige ontknoping op Fürstenfeldbruck
ediijr het aantal slachtoffers tot zeventien steeg, vloeide de vro-
keg.
Wielerbaan als omheining voor tennisbaan
