hoogleraar breekt ans voor de auto CNV en NKV aarzelen bij steun aan 'Kom Op' I Remmen motorisering elitair - Vrees voor die éne sfaltvlakte ongegrond - Luchtvervuiling niet so erg El redespij p in Tounded Knee 'Witkar' meer een schijnoplossing w'dË!iiif m lii 25.000 kilo in de wind sr Bach, Bruckner en Jochum Ter dood veroordeelde Noordier krijgt gratie Ambassadeur van VS in Den Haag krijgt ontslag Bij boerderijbrand 26 koeien gedood ADVERTENTIE brengt je weer bij! «'/KWARTET ZATERDAG 7 APRIL 1973 BUITENLAND/BINNENLAND T9/K11 een verslaggever pHOVEN 'Al» iéts elitair genoemd kan worden is het een poging de moto rise ring af te remmen gemakkelijkste middel om de vervoersproble matiek het hoofd te bieden.' Dit zei prof. ir. W. A. imans in de rede waarmee hij gisteren het hoogleraarschap'in de vervoerstechniek aan de teclini- 5 hogeschool in Eindhoven aanvaardde. f. Koumans noemde de vrees dat Nederland rond het jaar 2000 'één grote asfaltvlakte' zal zijn egrond en zei de door auto's veroorzaakte luchtverontreiniging in feite niet zo'n groot probleem te Jen. Koumans meent dat de auto 'welvaartsgoed' meer is. Onge- driekwart van de Nederlandse lezittcrs heeft een inkomen on- de weistandsgrens van ongeveer igduizend gulden per jaar. 'In de mdingen van 1973 is de auto geen elitespeelgoed meer. Het bijzonder tragisch zijn als de veer veertig procent van de Ne- ndse gezinnen die in de komende de lang begeerde bewegingsvrij- van de eigen auto hopen te erven daartoe niet in de gelegen- zouden zijn door buitensporige nstijgingen of andere beperkende •gelen', aldus prof. Koumans. oogleraar wees erop dat zes pro van de Nederlandse werknemers jrood verdient in het vervoerswe- raarmee het vervoer een van de ste bedrijfstakken is. In 1972 was ibrengst van op het wegvervoer ;ende belastingen 3.7 miljard in. Daarvan werd 1.34 miljard aan aanleg en onderhoud van ja, vierhonderd miljoen aan dek- van verliezen van het openbaar ter en 65 miljoen aan het maken vrije tram- en busbanen. Het Rijk _-van die belastingen ruim 1.9 rd netto over om aan andere suitgaven te besteden. 'Het is g deze werkelijkheid te vergelij- met de veel-gehoorde uitspraak automobilisten veel te weinig be- in verhouding tot wat zij direct ndirect kosten', aldus prof. Kou- 'gen de uitbreiding van het wegennet irof. Koumans dat in 1971 ander procent van het Nederlandse doppervlak bedekt was met we- inclusief een zes meter brede In het jaar 2000 zal dat cijfer, ijkswaterstaat zijn huidige plan- heeft verwezenlijkt, met nog eens procent verhoogd zijn als men weerszijden van de aan te leggen m een strook van honderd meter rekent. /kritisch is prof. Koumans over Erpndstoffenverbruik van de auto: zijn korte levensduur verbruikt fcuto vijfmaal zoveel materialen (reizigerskilometer als de autobus Eenmaal zoveel als de trein. Ook kt de auto meer schadelijke uit lassen voort. fens prof. Koumans is het onge- pt dat de grote steden hun proble- I (luchtvervuiling door de auto, feersopstoppingen, verkeersonvei- 5iNDED KNEE (UPI) Aan een "I in de open lucht h't<bben verte- ■froordigers van de Amerikaanse ■png en leiders van de Ameri- .fcse Indianen donderdag een ak- fd ondertekend, dat voorziet in rel van de aanhouding van india- tegen wie een bevelschrift tot houding is uitgevaardigd. Verder jvereenstemming bereikt over ont lening op een later tijdstip van het to van de American Indian Move- It in Wounded Knee in Zuid-Dako- Witkar: schijnoplossing ligheid en parkeervraagstuk) op zou den lossen door verplaatsing van de economische bedrijvigheid naar de rand van de steden. De invoering van witkarren vindt hij ook een schijn oplossing: als er verder niets zou ge beuren zouden tijdens de spitsuren hetzelfde aantal (maar dan witge kleurde) voertuigen de steden in- en uittrekken. Combinatie De meest belovende oplossing vindt prof. Koumans een combinatie van terugdringen van de massa-motorise ring en het aanbieden van een aanlok kelijk alternatief voor de auto. De Nederlandse overheid heeft wellicht met de mond voor die oplossing geko zen maar heeft het openbaar vervoer tot nog toe slechts lippendienst bewe zen. 'Alle krachtige uitspraken van de laatste regering over 't vervoerspro bleem zijn uitsluitend gevolgd door juitgaven-verlagende en inkomsten-ver hogende maatregelen'. Over de door auto's veroorzaakte luchtvervuiling zei prof. Koumans dat de mogelijkheden voor schonere mo toren er zijn. Het is net als met de geluidshinder geen technisch maar een economisch probleem: het kost geld. Geen doorbraak Bij het zoeken naar nieuwe, betere en schonere voortstuwingsmotoren is vol gens prof. Koumans geen grote door braak in zicht. Voor de verdere toe komst biedt de splitsing van water in waterstof en zuurstof met behulp van kernenergie volgens hem perspectief: een schonere verbranding als die van waterstof, met als enige afvalprodukt water, is volgens hem niet denkbaar. Voor de steden ziet prof. Koumans in de toekomst een mogelijke oplossing in elektrische voertuigjes die electro- nisch over een eigen baan worden gestuurd, maar ook als stadsauto's kunnen worden gebruikt om de af stand te overbruggen tussen de gelei- dingsbaan en de plaats waar men wil zijn. Hoewel dit futurologisch klinkt, wordt er al aan systemen als deze gewerkt, £ei hij. -v' '"1 wi is «P t ff' H| f'Bjl Onder voelbare spanning bij het dui zendkoppige publiek ging gistermiddag de 25.000 kg wegende gerestaureerde torenspits van de hervormde kerk in Bodegraven omhoog. Ogenschijnlijk leek het erop, dat het karwei een fiasco zou worden, want de zware to renspits ving verschillende keren zo veel wind, dat het gevaarte bijna de bemande steigers raakte. Maar (oen de torenspits eenmaal hoog tegen de op dit moment diepblauwe lucht hing, was het grootste gevaar geweken. De kraan liet de torenspits zakken op de 28 meter hoge toren. De torenspits was op het marktplein naast de kerk van nieuw zinkwerk en lei steen voorzien. Teen de spits veilig op de plaats van zijn bestemming stond en de vlag op de toren werd uitge stoken, braken er luide ovaties los. Aantal bonden weiger t formeel Van een onzer verslaggevers DRIEBERGEN Het CN\ voelt er weinig voor de nationale in zamelingsactie van de drie industriebonden 'Kom op' te ondersteu nen. Ook binnen liet NKV bestaat twijfel over de steun, die aan de actie verleend moet worden. Een woordvoerder van liet NW daar entegen hoopt dat de actie een groot financieel succes zal worden. de hand van het akkoord is een edure opgesteld te'r beëindiging de 37 dagen oude bezetting van inded Knee. Later zal een ontmoe- plaats hebben tussen de Sioux- inen en vertegenwoordigers van Witte Huis in Washington over 95 jaar oude verdrag tussc'n rege- en Indianen. er-de voorzieningen krachtens het oord is er een volgens welke Rus- Means, een van de bezettingslei- van Wounded Knee, vandaag Washington zou gaan voor een •rek met niet nader genoemde re- ngsambtenaren. Maar toen Means donderdagavond buiten Wounded f waagde, werd hij al gearres- wderheden over de ontwapening het kamp zullen later worden swerkt en er zal een vertraging dertig tót zestig dagen optreden ld arrestatie van AIM-leden, die ngs door een federale gerechtelij- ury in Sioux-Falls in Zuid-Dakota ens uit de bezetting van Wounded e voortgevloeide vergrijpen, ge- 'aard werden. In het akkoord t, dat de gedagvaarde Indianen ien ingestemd met hun voorgelei- zodra de overeengekomen ter mijn van uitstel is verstreken. Oorzaak van de houding van het CNV is, dat een aantal bonden van de vakcentrale niet enthousiast is over het optreden van de Industriebond CNV. Zij weigeren daarom formeel hun steun te geven aan de actie 'Kom Op', die tot doel heeft de weerstands- kassen van de industriebonden weer op peil te brengen. De tweede voorzitter van de Indus triebond CNV, de heer L. Ester, zei gisteren het jammer te vinden, dat de vakcentrale CNV zich niet zo solidair met de Industriebond voelt, dat zij zich zonder meer achter de actie op stelt. Met name omdat de vakcentrale zich in een verklaring, die twee we ken geleden is uitgegeven, achter de eisen van de Industriebond had ge steld had hij verwacht dat het CNV zich positiever over de actie zou uitla ten Binnen het CNV zijn het vooral de Bond van Overheidspersoneel, de be- ambtenbond HBV en de Vervoersbond CNV die de acties van de Industrie bond afkeuren. Deze bonden weigeren ook elke medewerking aan de actie Kom Op. Ook binnen het NKV is steun aan de actie eer tere zaak. De vakcentrale heeft wel een verklaring uitgegeven, waarin zij zegt da' het op peil bren gen van de weerstandskassen een goe de zaak is, maar volledige ondersteu ning aan de actie heeft zij niet gege- H'er ziJ'n het vooral de Unie de Houtbond en Mercurius die dwars liggen. Binnen het NW bestaan ook de nodi ge nuances, maar het bestuur van de vakcentrale heeft zich vierkant achter de inzamelingsactie gesteld. ONENIGHEID Vanwege da onenigheid binnen de vakcentrales zijn de drie voorzitters, dë heren De Boon, Mertens en Lan- ser, eergisteren ook niet zelf naar Driebergen gekomen om de inzame lingsactie te lanceren. Gisteren werd bij 47 bedrijven met in totaal 35.000 werknemers gestaakt. PESSIMISTISCH De onderhandelingsdelegatie van de industriebonden is gisteren ?nogal pessimistisch' teruggekeerd van de be sprekingen met de contactgroep werk gevers in de metaalindustrie. Ook van werkgeverszijde werd te kennen gege ven dat 'men er bepaald nog niet uit is.' 'Dc kans dat er met deze werkgevers organisatie een afzonderlijke cao zal Worden afgesloten is vooralsnog ge ring', verklaarde d heer 3. Nieuw- land van de Industriebond CNV na afloop van de besprekingen. Hij noemde het een lichtpunt, dat de contactgroep van oordeel is dat de prijscompensatie niet tot een over compensatie (voor de hogere inko mensgroepen) mag leiden. 'Dit is de eerste werkgeversorganisatie die dat zegt,' aldus de heer Nieuwland. De vakbondsdelegaties zullen dinsdag hun beleidsinstanties raadplegen. De contactgroep zal woensdag een specia- j ledenvergadering aan de resultaten van dit gesprek wijden. Pas daartiè kan worden gezegd of het gesprek zal worden voortgezet. De vertegenwoor digers van de beambtenbonden help- ben al laten weten dat zij geen aanlei ding zien hun beleidsorganen negatief te adviseren. Namens de contactgroep de tegen hanger van de veel grotere Federatie van Metaal- en Electrotechnische 'In dustrie verklaarde dr. W. Bos dat men van werkgeverskant tijdens het overleg een paar punter, heeft gefor muleerd, teneinde de impasse te door breken. Die punten zijr.: De prijscom pensatie mag niet tot overcompensatie leiden. (De werkgevers hebben a! ^(er- der te kennen gegeven dat het hoger personeel er niet op achteruit mag gaan, maar dat men wel bereid moet zijn een pas op de plaats te maken): er moet worden voorkomen dat$ de inflatie op de pensioenvoorzieningen verder vooruitholt en er zal over deze onderwerpen een studie moeten kotnen die voor I september to tresijjftaat moet leiden. RESERVEREN In afwachting van dat resultaat zal de uitbetaling van de prijscompensatie bovèn de 30.000 gulden salaris gere serveerd worden voor verbetering van de pensioenrechten. Daarnaast garan deert de contactgroep de financiering van de vloer van 150 gulden per procent prijsstijging. W Een moeilijk punt voor de bonden is dat het geld, dat voor de salarissen van 30.000 gulden en hoger wordt gereserveerd, niet voor de financie ring van de vloer in de prijsqompen- satie is bestemd. Die reserve zal wor den besteed ten behoeve van degenen, die een salaris van 30.000 gulden of meer hebben. De vakbondsbestuurders vroegen zich af of de verbetering van C~2 Tot kort daarvoor was het nog onzeker of de torenspits omhoog gebracht zou worden, omdat de windkracht niet meer dan zes mocht zijn. Gevaarlijk werk DURBAN (AP) De vrouwelijke parkeerwachten in Durban beklagen zich over de omstandigheden dat zij uit de hoge gebouwen in het centrum van de stad met bierblikjes, appelen en eieren worden bekogeld als zij bonnen uitschrijven voor auto's die verkeerd geparkeerd staan. Russen visdieven NEW YORK (Reuter) De Chinese volksrepubliek heeft de Sowjet-Unie er van beschuldigd dat ze 'op ontstel lende schaal de visgronden van La tijns-Amerika, Afrika en Arabië plun dert*. De beschuldiging werd geuit in de commissie van de VN voor het vreedzame gebruik van de zeebodem. Samen met de ontwikkelingslanden zal China ijveren voor_ nieuwe wetten. door Piet Visser Van Bach was er op het programma van het Concertgebouworkest donderdag in het Amsterdamse Concertgebouw en vrijdag in de Haagse Congreszaal zo maar een niemendalletje van een bruilofts- cantatetje, waar alleen een sopraan, en niet eens een koor op kon overschieten, zomin als de naam van het bruidspaar, waarvan we niet eens weten of het al dan niet 'illuster' was. Bach schreef de muziek, en over de tekst doen we maar het best te zwij gen. Bach heeft er zich niets van aangetrokken, en U zult er zich niets van aangetrokken, en U zult op uw bruiloft met zulke muziek vereerd worden. En dan mag van mij Elly Ameling weer het hele geval van solo's en recitatieven zingen. Want dat heeft ze op deze uitvoeringen voortreffelijk en zo verrukkelijk een voudig gedaan, met het Concertge bouw orkest en Cees van der Kraan met zijn hobo en Herman Krebbers met zijn viool als de twee bruidsjon kers. Maar wat een prettig en vrien delijk musiceren was dat, met zulke mluzikale krachten. Dan wordt zo een stuk ineens vol gloed en kleur, en de moeite van het uitvoeren en aanhoren waard! Het lange en zwaarwichtige stuk, dat 'Achtste Symfonie van Anton Bruck ner' heet, was er niet minder, maar toch ook niet meer om. Heel merk waardig: Bruokner heeft in een an dere stijl zich al net zo aan de wetten van de muziek en de comspositiekunst gehouden. Goed, de afmetingen waren wat groter, en Bruckner had toen hij dit schreef wat meer in zijn hart dan de Bach van het cantatetje 202. Maar dat zegt nog niets. Bruckner is echt wel een wonder van instrumentatie en evenwicht, beheerst door Eu gen Jochum met en (schijnbaar) even groot gemak als in Bach. Er ontsnap te hem hier ook al geen noot, geen zin. Het is voor de luisteraars al even onnodig om in dit gigantische bouw sel ets anders te interpreteren dan de majesteitelijke klank van dit won-der in mathematische trillingsgetallen, gelijk aan de wiskunstige vormen van L. Ester de pensioenrechten voor deze groep niet beter op een ander moment aan de orde kan worden gesteld. HOOGOVENS De commissaris van de koningin in de provincie Noord-Holland, mr. F. J. Kranenburg, heeft als informateur ln het conflict tussen de partijen bij de cao-Hoogovens de delegaties van deze twee partijen uitgenodigd voor een gesprek. Dat gesprek zal maandaga vond plaats vinden. Zoals bekend is mr. Kranenburg aangezocht om na te gaa.i of, en hoe, de onderhandelingen over vernieuwing van de cao voor Hoogovens kunnen worden hervat. BELFAST (Reuter) De minister voor Noord-Ierland, William White- law. heeft gisteren de doodstraf die in februari was uitgesproken tegen een lid van de protestantse Ulster Defense Association (UDA) veranderd in le venslange gevangenisstraf. De 29-jarige Albert Browne, was ter dood veroordeeld omdat hij een poll- tie-agent had neergeschoten die zijn auto aanhield. Eerder deze week had het hooggerechtshof een verzoek om gratie afgewezen. De UDA had aange kondigd 'ondemocratische acties' te zullen ondernemen als Browne zou worden opgehangen. 'Firozkohi' in Tilburg TILBURG Voor veel mensen altijd weer heel aantrekkelijke tentoonstel lingen, die in de volkenikunxiige mu sea. In Tilburg nu, in hert gebouw aan de Kloosterstraat, vlak bij de Schouw burg: 'Half-nomaden in Afghanistan, Firozkohi'. Afghanistan is een land met een veel bewogen geschiedenis die teruggaat tot de Arische volksverhuizingen ver voor Christus geboorte en die uiter sten omvat: van eeuwenlang knoop punt van handelswegen en ontmoe tingsplaats van oude beschavingen de Hellenistische, de Boeddhistische en de Islamitische tot afgelegen, bijna ontoegankelijk gebied aan het randje van de bewoonde wereld. Daar wonen de Firozkohi. Zij hebben een hard bestaan dat zich heen en weer beweegt tussen hun vaste win terhuis en hun mobiele tent (khir- gah) die 's zomers betrekken. Deze manier van leven maakt het mogelijk èn de landbouw èn de veeteelt te beoe fenen. Aan het einde van de zomer immers keren ze met het vee terug uit de bergen naar hun winterdorpen om daar het gewas te gaan verzorgen. In 1970 hebben de Amerikaanse foto grafe Josephine Powell en de Neder landse journaliste Go Mandersloot in opdracht van het Rotterdamse Mu seum voor Land- en Volkenkunde een verzamelreis gemaakt naar dat barre gebied en ze zijn teruggekomen met een zeer belangwekkende collectie ge- bruiks- en siervoorwerpen. Zelfs met een woon- en kookten! Veel prach tige weefsels ook met boeiende motie ven. Over dit alles is bij de Tijstroom, Lochem ook een boek verschenen 'Firozkohi - een Afghaans reisjour naal' dat met een honderdtal foto's van J. Powell en door Go Mandersloot geschreven reisbrieven niet alleen verslag geeft van de gemaakte reis, maar ook veel informatie bevat over dit hier nog vrijwel onbekende land en zijn geschiedenis. En dan nog.... - Het Nederlands Kostuummuseum, Lange Vijverberg 14, Der. Haag, -zal van 9 tot 14 april in verband met schoonmaakwerkzaamheden gesloten zijn.- De tentoonstelling van de verzame ling F. C. Butöt in het Rotterdamse Museum Boymans-Van Beunimgen schilderijen en tekeningen van Hollandse en Vlaamse meesters uit de 17e eeuw is verlengd tot en met Paasmaandag 23 april. De voor de vierde keer door het weekblad Llbelle georganiseerde ten toonstelling van wandkleden 'De gou den naald' zal tot 4 juni te zien zijn in het Nederlands Textielmuseum, Gasthuisring 23 te Tilburg. Van 14 juli tot 31 augustus wordt er in het Museum Narodowy, Gdansk- Oliwa Branch in Polen de 2e Interna tionale tentoonstelling van ceramiek gehouden: kunstenaars, die hieraan, met één groot werk of 2 3 kleinere, willen deelnemen kunnen inlichtin gen krijgen bij genoemd museum. Kostelijke kinderkleding en speel goed uit oma's tijd, nog aangevuld met een heleboel andere interessante en aantekkelijke zaken van 20 april tot 20 augustus in het Historisch Museum Moerman aan de Loolaan 44a te Apeldoorn. Elly Ameling bruiloftscantate 'n blad of 'n bloem in kleur, of de interne afmetingen in het domein van de sterren. Zó is muziek. Bij Bruck ner klinkt ze met dit ensemble groots. Herbert Graf overleden GENEVE De internationaal beken de operaregisseur Herbert Graf, direc teur van het Geneefse Grand Théatre, is donderdag na een langdurige ziekte in Genève overleden. Hij is 70 jaar geworden. Graf werd geboren in We nen en begon zijn loopbaan vóór de opkomst van Hitier. Na de 'Anschluss' van Oostenrijk ging hij in Amerika in ballingschap. Hij heeft gewerkt voor Bruno Walter en Arturo Toscanini en was vaaik regisseur bij de Salzburger Festspiele. In 1965 werd hij benoemd tot directeur van het Grand Théatre te Genève. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De Amerikaanse am bassadeur in Den Haag, J. William Middendorp H heeft ontslag gevraagd uit ae Amerikaanse buitenlandse dienst De heer Middendorp, die weer 'gewoon burger1 wil worden, zal ons land begin juni verlaten. Hij werd op 13 juni 1969 in Den Haag benoemd. Tegenover het ANr verklaarde de heer Middendorp gisteren vier jaar als de normale ambtstermijn voor Amerikaanse ambassadeurs te be schouwen. Hij noemde de vier jaar in Den Haag 'een van de waardevolste ervaringen in mijn leven'. Hij wees erop dat zijn vriendenkring niet al leen regeringsfunctionarissen omvat maar ook mensen uit de zakenwereld en de wereld van de kunst (de heer Middendorp is een enthousiast musi cus). Uit Amerika komt het bericht dat president Nixon het gevraagde ontslag heeft verleend 'met leedwezen en bij zondere waardering' voor het werk van de heer Middendorp. Van een correspondent KOLLUM Bij een boerderijbrand in Kollum in Friesland zijn gisteren 26 koeien omgekomen. De brandweer van Kollum werd gewaarschuwd toen de schuur waarin het vee zich be vond al in lichterlaaie stond. De vee- ouder, de heer E. Dam, die de schuur huurde van de gemeente, slaagde er nog in vijf of zes koeien los te maken, maar de dieren moesten later worden afgemaakt. Hoe de brand is ontstaan, is nog niet met zekerheid te zeggen. Veertien dagen geleden had de heer Dam naast de schuur een grote hoop vuil in brand gestoken. De wind kwam toen uit oostelijke richting van de schuur af. Intussen was de wind echter ge draaid in tegengestelde richting, ter wijl de vuilhoop nog nasmeulde. Het is mogelijk dat er vonkjes op de boerderij terecht zijn gekomen. DE MOET 5TEEPS VROEGER OP WIL DE OP TJJP OP DE WERK ZÜN- r>us h/AT "DOE IK VJAN MORGENl IK <EfA HEEL SLtM BtNNEM- STRAATDE IN)... STRAATDE GIT- HOG, EEhJ STKAATJE /AJ... EEN MELKWAÉjEW VAN ACHTEREN-/ TOTAL, AAN VB OVER KANT WAS EEN SLOPERD... !K KREEG; NO$ DRIE T1EN7DES VOOR M'N MOCVE MJTOTOE.' vb auto vormt een grcot gevaar voor ons |_eepmiluei/... Wisr U2AT..? ik sen er trots op dat ik als voetganger HET GOEDE voorbeeld GEEP..."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 11