Hardere actie van industriebonden EXTRA Stakers in Suriname blijven vol moed Tweede Kamer is voor medewerking aan kweekreactor ie Ook andere bedrijfstakken ch Casino's Overspannenheid leidt vaak tot een hartinfarct Kleuterleidsters mogen niet zwanger worden Het weer Schilderij van prins Willem-Alexander Man verdronken Méér rente (5V4%) met een ABN Spaar-Extra-Rekening. Algemene Bank Nederland Puttenaren gaan bossen schoonmaken Compromisvoorstel van bemiddelaars afgewezen iJTROl'W/KWARTET WOENSDAG 4 APRIL 1973 BINNENLAND T3/K5 leven! Ie gebt irk Ai 1 in ee die 0 uur op eeuwet gt famil 1. H ts, wai rvormó met G van h ipenbai domim jai h in hi t ove Hai ie He (Groni voo 1 'recht was h voor b DRIEBERGEN De stakingsacties worden uitgebreid tot andere bedrijfs takken dan de metaal en de textiel en tot enkele grote concerns. De regionale actieleiders is opgedragen een gedetailleerd plan voor de acties op te stellen. De drie industriebonden hebben extra gelden vrijgemaakt om de stakings acties te kunnen financieren. Dit zei de heer A. Groenevelt na af loop van de afzonderlijke vergaderin gen van de bondsraden van de drie industriebonden. In Driebergen werd Vervolg van pag. 1 der tegenover ons dat het spelen van roulette een uiterst gevaarlijke en i Boscl kwalijke bezigheid is. tal een Om de penetratie van criminele ele- :ettend menten in de casino's te verhinderen, op 1 diende mr. Scholten een volgend Ze vod amendement in. Het voorstel komt er aanvi op neer, dat de minister ook los van g rijk de ver eende vergunning maatregelen in he kan nemen. Een belangrijk bezwaar oktobe van mr. Scholten, die altijd de belas- ïbrach tingzaken in het kabinet-Biesheuvel peek, behandelde is, dat de invoering van Ren de roulette niet in overeenstemming Bosc is met de bestaande belastingwetge- vrou ving. Hij stelt dan ook voor, dat de nde ti speelbanken pas kunnen gaan draaien Bosc wanneer de belastingheffing wettelijk geregeld is. Eerst moet dus de wet op de kansspelbelasting worden veran derd. Aanvaarding van dit amende ment betekent, dat de heren Geurtsen en Van Schaik voorlopig hun speel banken niet zullen zien. De heer P. Jongeling (GPV), die zich eveneens fel verweerde tegen de in voering van speelbanken, stelde door middel van een amendement voor in ieder geval de vestiging van een speelcasino te laten afhangen van de toestemming van de gemeenteraad. Mevrouw Haas-Berger (PvdA) had geen bezwaar tegen het openen van de casino's. 'De spelbehoefte is toch in de mens aanwezig', zei ze. Een voorwaarde van de PvdA is wel, dat de opbrengst niet in particuliere han den komt. Haar amendement komt er op neer, dat het geld naar de schat kist gaat. Van de kant van de ARP en CHU bestaat minder bezwaar tegen het o va gistermorgen bovendien overleg ge pleegd met de regionale actieleiders en ben het beleid an de industriebonden de cao-commissies. De bondsraden heb- goedgekeurd. Wel vonden de bonds raden het voorstel-Goudzwaard, zoals dat bij het overleg tussen de werkge vers in de metaal (FME) en de bonden op tafel kwam, te ingewikkeld en daar om verwerpelijk. Wanneer er weer gesprekken met werkgevers op gang zullen komen, zal een voorstel als dat van de heer Goud zwaard niet mogen worden gehanteerd, aldus de bondsraden. Zij verlangden van de onderhandelaars een systema tischer verhaal. De regionale actielei ders hadden ook grote twijfels over het feit of zij het voorstel dat maan dagavond bij de metaal-onderhandelin gen op tafel lag, aan hun achterban hadden kunnen verkopen. Dit hield volgens de heer A. Groenevelt niet in, dat de onafhankelijke voorzitter bij de besprekingen, prof. dr. B. Goud zwaard, zijn werk niet goed zou heb ben gedaan. 'De heer Goudzwaard is goud waard', aldus de heer Groene velt, die veel respect uitte voor de wijze, waarop de heer Goudzwaard de onderhandelingen had voorgezeten. Na aflloop van de besprekingen met de bondsraad zei de heer C. van Dijk van de industriebond-CNV dat de houding van de bondsraad er 'be paald niet soepeler op is geworden'. Hij omschreef de stemming op de bondsraadsvergadering met 'verbeten' en 'grimmig. Ook in de andere twee bondsraden stonden de leden unaniem achter de besturen van de industrie bonden. Zij vroegen daarom extra gel den vrij te maken, naast de gelden die al beschikbaar zijn, om de stakingen voort te zetten We bondsraden laten het verder aan de bondsbesturen over om te beslissen of er van de gelden gebruik zal worden gemaakt- De nieuwe stakingsacties zullen bij die bedrijfstakken en concerns gehou den worden, waar de cao-besprekin gen niet met resultaat zijn bekroond. Dat zijn de brouwerijen, de zuivel, de papier en wat betreft de concerns AKZO en Philips. De directie van het Akzo-concern heeft om een uitstel van 24 uur gevraagd over de antwoorden (die Akzo giste ren om 12 uur zou geven). Een dag eerder waren de bonden en Akzo overeengekomen, dat de besprekingen tussen de werkgevers in de metaal en de bonden morgen bepalend zouden zijn voor de voortzetting van het over leg bij Akzo. Akzo zou gisteren om 12 uur meedelen of dat overleg voort gang kon vinden of niet. Nu de be sprekingen in de metaal zijn vastge lopen, heeft Akzo om uitstel gevraagd. Wanneer de directie van het concern vandaag negatief zou reageren op voortzetting van het overleg, dan zui len binnenkort ultimatums worden ge steld aan het bedrijf en kunnen sta kingsacties beginnen. In sommige bedrijven is gisteren ver ontwaardigd gereageerd op het vast lopen van het overleg in de metaal. Bij de RDM legde een aantal mensen het werk neer, zonder dat het actiecen trum in Driebergen goedkeuring voor een staking had gegeven. Ook bij de Machinefabriek Breda brak een wilde staking uit. Het actiecentrum in Drie bergen kon aan beide wilde stakingen een eind maken. Gisteren werd er bij 41 bedrijven met in totaal 29.000 werknemers gestaakt. ARNHEM In Gelderland heb ben de laatste drie jaar tien van de tachtig directeuren van scho len voor voortgezet onderwijs het werk vroegtijdig moeten neerleggen door een hartinfarct of een ernstige vorm van over spannenheid. Dit heeft onder- wijsinspecteur drs. O. Mechelink verklaard op een in Arnhem ge houden afscheidsreceptie van de directeur van de Mavo-school. Drs. Mechelink is geschrokken door deze gegevens. Volgens hem uit de overspannenheid van de directeuren zich in de meeste plaatsen in een hart infarct. RIDDERKERK Raadslid N. D. Dekker (WD) wil van het Ridder- kerkse college van b. en w. ophelde ring over de vraag waarom de wet houder van onderwijs bij sollicitatie gesprekken met hoofdkleuterleidsters voor openbare kleuterscholen in Rid derkerk een nogal ongewone toezeg ging verlangt. 'Waarom moeten de kandidaten belo ven bij een eventuele benoeming binnen een tijdsbestek van drie jaar niet zwanger te worden' is de vraag waar hij graag een antwoord op wil hebben. De schilder Karei van Veen legt de laatse hand aan het schilderij van prins Willem-Alexander, dat hij 7 maakt ter gelegenheid van de zesde verjaardag van de prins. Prins Willem-Alexander wordt 27 april NieUWe depVeSSW Van een verslaggever WILLEMSTAD De 52-jarige K. Dane is gistermiddag door onbekende oorzaak met zijn auto in de haven van zijn woonplaats Willemstad gereden en verdronken. (ADVERTENTIE) Mr. W. Schotten amendement voorstel van de heren Geurtsen en Van Schaik een lotto in te voeren. De opbrengst komt ten goede aan charita tieve instellingen en de sport. De indieners van het 'wetsontwerp willen de exploitatie daarom in handen ge ven van de stichting sporttotalisator, die al grote ervaring heeft met de voetbaltoto. De ARP is met de Nederlands Chris telijke Sportunie van mening, dat de verdeling van de gelden moeten wor den opgedragen aan een onafhankelijk lichaam. De ARP vindt steun in deze zin bij de PvdA, dat deze partij de uitvoering in handen wil geven niet alleen van de sportorganisaties, maar ook van andere instellingen met een ideëel doel. De verdeling van de op brengsten moet volgens de PvdA wor den ingepast in het totaal bedrag, dat aan instellingen op gebied van de sport, maatschappelijk werk en cul tuur wordt toebedeeld. Mevrouw Epema deelde mee, dat een deel van de fractie van de PvdA prin cipieel tegen het gokken is. Ook de KVP-fractie telt een principiële tegen stander van casino's. Het is de minister van justitie, professor Van Agt. De heer Jongeling (QVP) maakte een duidelijk onderscheid tussen de speel zucht in elk mens en de gokzucht. Door het gokken wordt alleen de hebzucht aangewakkerd. In deze Kamer, ver volgde de heer Jongeling, maakt men zich wel druk om de hoge inkomens van medische specialisten en de inko mensnivellering, maar men wil wel mo gelijkheden scheppen om zonder enige prestatie zomaar enorme bedragen te verdienen. Allerlei financiële acties worden te genwoordig gestimuleerd door er het gokelement in te brengen. Toch kan het ook zonder. De heer Jongeling noemde de actie 'Kom over de Brug', die 55 miljoen opbracht. Ds. Abma (SGP) herinnerde er aan. De nieuwe ABN Spaar-Extra- Rekening levert u meer rente op dan een gewone rekening of spaarboekje. Toch mag u geld van uw tegoed opnemen wanneer u dat maar wilt. U profiteert dus van hogere rente maar u hoeft uw spaargeld niet vast te zetten. Aan dit aantrekkelijke voordeel is één voorwaarde verbonden: als u geld van uw rekening afhaalt, wordt op dit bedrag 1% retourrente in mindering n-r± gebracht. De retour- rente maakt deze nieuwe rekening niet voor alle spaarders even geschikt. Wie gewoonlijk zjjn inleg weer snel op neemt, kan 't beter bij een spaarboekje houden. De ABN Spaar-Extra-Rekening is dus echt bedoeld voor trouwe spaarders die hun geld lang op de bank willen laten staan. Het openen van een ABN Spaar-Extra-Rekening kost weinig tijd of moeite. U kunt ervoor terecht op elk ABN-kantoor, waar men u graag nader inlicht. DEN HAAG Ondanks de heersende twijfel over de veilig heid gaat de meerderheid van de Tweede Kamer akkoord met de Nederlandse medewerking aan het projekt van de snelle kweek reactor in het Duitse Kalkar. Ooi: minister Langman van economi sche zaken, moest erkennen, dat er reden is tot onzekerheid. Een belang rijke overweging om met het projekt door te gaan is echter, dat er al jaren aan de voorbereiding is gewerkt. In tussen zijn in Kalkar al de eerste werkzaamheden voor de bouw van de reaktor begonnen. Het waren gisteren vooral prof. Klein van de PvdA en Leo Jansen van de PPR, die bij hun bezwaren bleven. Zij zagen het projekt niet zitten, noch financieel-economisch noch uit veilig heidsoverwegingen. De heer Jansen verlangde, dat eerst het probleem van de opslag van de sterk radio-aktieve afval wordt opgelost, alvorens het on derzoek voor de kweekreaktor wordt voortgezet. Minister Langman kon in tussen meedelen, dat 75 deskundigen van Euratom zullen worden ingezet, om de problemen van de radioactieve afval te bestuderen. Drs. Ad Schouten (KVP, ARP en CHU) had veel waardering voor het voorstel van mevrouw Epema (PvdA) om de opbrengst van de heffing op de elektriciteitstarieven ook te bestem men voor andere onderzoekingen op het terrein van de energievoorziening en de veiligheid. Hij nodigde me vrouw Epema uit een motie in de zin in te dienen. Met een dergelijke mo tie kwam echter dr. Verbrugh van het GPV. Iri de overweging van zijn mo tie wordt gezegd, dat de ontwikkeling van de snelle kweekreactoren slechts een aspect is van de bestudering van de energievoorziening in de toekomst. De heer De Brauw, eveneens bezorgd over de veiligheid, vraagt in een mo tie, dat Nederland bij de beslissing van de inbedrijfstelling van de snelle kweekreactor medezeggenschap krijgt. De regering moet hierover nu het overleg beginnen met Duitsland, al dus de motie. Minister Langman ontleende, dat het gevaar zou bestaan van een atoom bomwerking. Intussen heeft de vereniging Milieu defensie gepoogd de fractieleiders van CHU, ARP en KVP ervan te weerhou den voor het project te stemmen. De vereniging zegt dat bij het niet deel nemen veel meer geld beschikbaar zal komen voor onderzoek naar schone energie. Nederland zal de handen vrij houden voor de keuze van energie bronnen. Het argument vóór het projekt, name lijk een toekomstig tekort aan urani um, wordt volgens de vereniging te gengesproken door de cijfers van de EEG. En mocht in de toekomst toch de keuze vallen op een kweekreactor, dan kan Nederland als koper op de wereldmarkt alsnog die apparatuur aanschaffen die aan strenge eisen vol doet. Men zal door enorme investerin gen niet gebonden zijn. aldus de vere niging. Van een correspondent PUTTEN Driehonderd inwo ners van Putten trekken zater dag de bossen in om deze te bevrijden van plastic, papier, ijzer, stoelen, bedden en auto banden. 'We mogen de toeristen in de Paasdagen niet ontvangen op een vuilnisbelt', aldus de stichting natuurbehoud in Put ten, initiatiefnemer van de schoonmaakdag. Het bedrijfsle ven stelt plastic zakken ter be schikking, de gemeente gaat ze vól ophalen en de middenstand zorgt voor voedsel en dranken voor de bosreinigers. Van onze weerkundige medewerker Een uitloper van het Azoren hoge- drukgebied heeft de wind tijdelijk aan banden gelegd. Ook de opklarin gen zijn belangrijker geworden. Toch zullen we niet zo lang profijt trekken van dit systeem. Op de oceaan ontwik kelde zich nl. alweer een nieuwe actieve depressie die zich in noordoos telijke richting naar het zeegebied ten zuiden van IJsland verplaatste. Het minimum zal het zo regelen, dat er in de loop van vandaag bewolking opkomt terwijl 's avonds wat regen niet uitgesloten Is, maar erg veel verwachten we toch niet. De toind keert terug naar de zuid west- tot zuidhoek en neemt toe tot krachtig. Het is niet waarschijnlijk dat dit minimum het, wat storm be treft, nog eens dunnetjes zal over doen. In de eerste plaats verplaatst het centrum zich in noordoostelijke richting in tegenstelling tot de oostelijke baan van zijn voorganger van maandag via het zeegebied ten noorden van de Waddeneilanden naar de Oostzee. Verder is statistisch be zien het voorkomen van twee zware stormen achter elkaar in april uiter mate onwaarschijnlijk; althans het is deze eeuw nog niet voorgekomen. (Wel in november 1928 bv. toen er drie zeer hevige stormen Westeuropa teisterden). Over het nieuwe minimum gespro ken. .gisteravond om 7 uur was het weerschip I ten noordwesten van Schotland gepasseerd. De wind ivas daar op dat moment gedraaid van zuidoost naar noord-noordoost en aan de zeer sterke luchtdrukdalingen was een eind gekomen, 's Middags om 4 uur gaf deze post nl. een barometer daling van 10.7 millibar in drie uur tijd. De barometers in Ierland daal den gisteravond in het tempo van 3 4 millibar in drie uur, op de Hebri- den 4 millibar, boven de Ierse Zee 2 millibar en in Wales en op de Scilly- eilanden 1 millibar. Medewerker Einsen te Wognum be richt mij dat de afgelopen winter er een van categorie vier is geworden en dat betekent: 'aan de zachte kant'. Ter vergelijking de voorafgaande win ters: 1972: 4, 1971: 6. 1970 en 1969: 7, 1968: 5, 1967: 3, 1966: 6, 1965: 5, 1964 6 en 1963: 9. Categorie drie betekent een slappe winter, categorie vijf een normale winter, categorie zes aan de koude kant, categorie zeven koude winter, categorie acht een strenge winter en categorie negen een zeer strenge winter. Tenslotte nog even een zeer natte mededeling: de stormdepressie van maandag heeft vooral in Gelderland veel regen gebracht, in Apeldoorn werd dinsdagmorgen 30 tot 33 millime ter water gemeten. Dat is meer dan daar in de hele afgelopen maand maart viel (toen 21 d 25 millime ter). Van een medewerker in Paramaribo PARAMARIBO De Surinaamse stakers hebben nu al twee maanden geen sa laris gehad (de douaniers zelfs al drie maanden niet), maar dat heeft merkwaar dig genoeg de stemming onder de stakers niet slechter gemaakt. Dat blijkt reeds uit liet feit dat de vakbonden mede onder druk van de stakers hebben besloten het compromisvoorstel van de bemiddelingscommissie af te wijzen. dat met het oog op het tegengaan van aoor de criminaliteit deskundigen van Scot- aPv land Yard hebben geadviseerd, de in- troductie van speelbanken in Neder- 1 'and onmogelijk te maken, tenzij er 1 een grote behoefte aan zou bestaan. aI5 Het gaat hier om een moreel kwaad lli en bederf van het geestelijk milieu. 31 zei ds. Abma. Ook moeten de zwakken in de samenleving, die niet al te sterk i van wil zijn, beschermd worden tegen de verleiding. Ook al is de stemming goed, dat betekent nog niet dat de financiële gevolgen zich niet doen voelen. De stakingslei ding de Centrale van Landsdienaren Organisaties heeft met meer fantasie dan organisatorisch vermogen kans gezien in de afgelopen weken de lege beurzen te vullen. Voor een groot deel gebeurde dit in natura. De vier stakingscentra in Pa ramaribo vertoonden de afge lopen weken het beeld van het beruchte 'bedelings-kan- toor' van het ministerie van sociale zaken. De stakers ont vangen er rijst, groenten, vis, vlees en eieren. De voedings middelen werden aangekocht uit de gelden die onder meer uit Nederland werden ge schonken en uit de opbreng sten van de verkoop van het stakings-dagblad, dat in de voor Suriname ongekende op lage van 20.000 exemplaren verschijnt. Wat de staking ook mag heb ben verknoeid; er is één be langrijk lichtpunt. In een land als Suriname waar er nog een gemeenschappelijk sociaal ide aal met de daarbij behorende 'lidariteit moet worden ge vonden, is dit verenigd vech ten tegen een schijnbaar on overwinnelijke etablishment beslist een stap naar nieuwe intermenselijke (zelfs nieuwe interraciale) verhoudingen. Tegenover dit lichtpunt staat er een enorme schaduwzijde. In deze periode zou het Suri naamse vakbondswezen zich feitelijk moeten beraden over de plaats die zij moet inne men in de nieuwe structuur welke zij voorstaat. De buiten- stakingsactivitciten van de laatste weken wijzen er even wel op, dat dit nauwelijks ge beurt. Men is ook in de vakbonden bezig met de politiek van na november, wanneer de parlementsverkie zingen zullen worden gehou den. De politieke partijen van de oppositie dingen nu om het hardst naar de gunst van de vakbondsleiders. Gezegd moet worden dat de meeste arbeidersleiders dit niet onplezierig vinden met het oog gericht op een moge- .:e uitverkiezing straks. Het is de ellende van het Surinaamse vakbondswezen dat zij zich altijd weer op sleeptouw laat nemen door de praktische politici. Het ont staan van de Centrale Organi satie van Landsdienaren is daar het meest recente voor beeld van. Deze C.L.O. werd opgericht in 1971 door figuren uit Bruma's progressieve par tij, onder meer Harold Rus and. Niet dat er toen zo'n grote behoefte bestond aan een centrale. Er bestond im mers reeds tien jaar een Alge mene Bond van Overheidsper soneel. Maar deze werd verwe ten te veel te lopen aan de leiband van andere politici. De A.B.O. werd namelijk op gericht door de even bekende als befaamde Just Rens, die toen als N.P.S.-dissident Jopie Pengels vakcentrale Moeder- bond van de tafel wilde vegen. Noch de zogenaamde Moeder- bond, noch de Algemene Bond van Overheidspersoneel heb ben in de afgelopen zestig da gen een rol van betekenis kunnen spelen. Het podium werd volkomen beheerst door de piepjonge Centrale van Landsdienaren Organisaties met zijn sterk Brumistische invloed aan de top. Deze do minantie was mogelijk omdat in deze C.L.O. ook de Federa tie van Onderwijzers en Lera ren (Fols) is ondergebracht Dit is op zijn beurt weer mo gelijk geweest omdat C.L.O.- voorzitter Rusland tegelijk president van deze F.O.L.S. is. Voor buitenstaanders mis schien een beetje ingewikkeld. Maar kort en goed komt het hierop neer dat de gematigd links-progressieven onder lei ding van Eddy Bruma de strijd tegen het sociaal-econo misch onrecht hebben aange bonden. Net zo goed als de C.L.O. sterk nationalistisch georiën teerd is, zo sterk staat totnu- toe (ondanks de aanwezigheid van de militante Rudy Kross) de zogenaamde Moederbond onder invloed van de vergrij zende Nationale Partij Surina me. De onvermijdelijke rivali teiten hebben zich dan ook reeds aan het begin van de staking afgetekend, in het bij zonder door de geringe res pons welke de Moederbond- leden hebben gegeven op de C.L.O.-stakingsoproep. Wanneer het hierbij blijft is er nog niets verloren. Maar de Surinaamse realiteit rechtvaar digt eerder het vermoeden, dat dit gecombineerd progres sieve blok, straks voor de zo veelste maal lid voor lid zijn eigen politieke koers gaat zoe ken. Daardoor wordt de aan dacht weer verplaatst van on ze kernproblemen naar die van de-macht-van-vandaag. Weerrrapporten van gisteravond 7 uur: ma ximumtemperaturen van gisteren en neer slag tussen "s morgens en 's avonds 7 uur: Amsterdam hagelbui 8 graden 0.1 milli meter, De Bilt licht bew. S 0.2, Deelen ha gelbui 7 1, Eelde licht bew. 7 0.4. Eindho ven licht bew. 8 2, Den Helder licht bew. 7 0.2. Luchth. R'dam licht bew. 7 0.2. Twen te half bew. 6 1, Vlisslngen licht bew. 7 0.1. Zd.-Limburg half bew. 7 0.6, Aberdeen ge heel bew. 9 0. Athene licht bew. 18 0. Bar celona half bew. 19 0. Berlijn half bew. 8 4, Bordeaux licht bew. 12 0. Brussel half bew. 7 7. Brussel half bew. 7 7, Frankfort half bew. 9 0,4. Ccnève sneeuwbui 6 1. Helsinki sneeuw 4 1, Insbrilck sneeuwbui 5 0.3. Ko penhagen half bew. 7 0. ldssabon onbew. 25 0. Locarno niet ontv., Londen half bew. 10 0. Luxemburg licht bew. 5 2. Madrid on bew. 20 0. Malaga onbew. 19 0. Mallorca lichtbew. 16 0. München nieto ntv.. Nice licht bew. 16 0. Oslo onbew. 7 0. Parijs licht bew. 0 9. Rome regen 16 4. Split niet ontv.. Stockholm zwaar bew. 6 0, Wenen hall bow. 8 0. Zilrlch zwaar bew. 5 0.2, Cnsa Blanca onbew. 20 0, Istanboel nlel ontv.. Las Pal- mat nlel ontv., New York regenbul Tel-Aviv nlel ontv., Tunis zwaar bew. 10 0. - Rotter. dam: 5.38-18.10: Scheveningen4.10-16.26; IJ- mulden: 4.44-17.00; Den Helder: 9.01-21.18; Harllngen: 11.28-23.32: Delfzijl: 0.51-13.21. toenemende bewolking 'f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 5