unuel speelt bijtend net burgerlijkheid Fiat: experimentele veiligheidsauto's autobiografie ILMPREMIERES VAN DEZE WEEK Last tango in Paris, besproken en betwist li Autokeus Brabantse EHBO _aat zich bezinnen p hersenletsel Peugeot 104 - 4 deuren GM wil automobilisten met een test droogleggen UW /KWARTET VRIJDAG 30 MAART 1973 BINNENLAND T11/K15 charme discret de la bourgeoisie Ben Huising p Bunuel, die 73 jaar is, en tens aankondigt, dat hij op- idt met filmen, gaat even vro- door. In Le Charme Discret la Bourgeoisie' zelfs vrolijker hij ooit was. r in deze zedencomedie over de wlen charme van de burgerlijk- 1 zit tussen de gewoon lijkende ipigheöd nog altijd genoeg van de Bunuel om er toch een bijzonde- film van te maken. Volgens het gehouden Oscar-ritueel de beste ■Amerikaanse film van het jaar. uel zet, om te beginnen, die rijke gers neer zoals ze zijn: een paar e Franse echtparen en een ambas- eur van een Zuidamerikaanse staat, vriendschappelijk met elkaar aan. Ook al omdat de mannen elkaar flink verdienen aan de fine die de ambassadeur zo gemak- jk kan smokkelen. Ze worden er t nog even voor gepakt ook, maar komt er een komisch voor ieder erstaanbaar, telefoontje van de mi er, dat ze weer vrij gelaten moe- worden. Overigens zijn het prettig nde, niet bepaald briljante, dames heren. Dat wil zeggen: ze willen ttig leven, met gezellige etentjes een beetje geheime liefde, maar luel gunt het ze niet. Telkens als heerlijk aan tafel, of naar bed, en komt er wat tussen. De afspra- kloppen niet, een restauranteige- iigt toevallig net opgebaard een de officieren op manoeuvre valt erwacht binnen en vertrekt onver- ht. er is altijd wat. dat gewone dagelijkse leven-in- stand geldt dit al, en in de dro- n wordt het allemaal nog veel |er. Want Bunuel glijdt, zonder dat er eerst erg in hebt, telkens in een ie droom van een der burgers. Wat iverdag verbergen komt er 'snachts uit. In zulke dromen is Bunu- ;n meester. Daarin kan hij als van zijn barokke fantasieën uitleven, die dromen van de brave lieden t gemarteld en gemoord. Er is nog een jonge melancholieke offi- r die prachtige spookverhalen ver- t, over zijn overleden moeder en vermoorde vader. •eloof, astrologie, en geloof prikke- Bunuel tot satire. Hij laat een chop, een aardige man overigens, tier worden (de kerk is ook niet ■r wat zij was), en later schiet hij man dood die zijn ouders ver- •rdde, zoals blijkt uit de biecht, .chien was dat ook maar een >m. mei, die zelf het scenario schreef, Jean-Claude Carrière, haalt ook li satire uit de banale burgerlijke versatie. Wat die ambassadeur tel- ts beminlijk over zijn land liegt is :rp onthullend. Geen burgerlijke jn en schijnheiligheid is veilig r Bunuel. En hij ging er deze keer stig tegenin, met voer voor fijn- Stars. |haft's grote pdracht fcra, het zwarte Amerikaanse volks- V heeft zijn James Bond. Uit de fed zijn ze. Zijn naam is Shaft en 1 liet al eerder van zijn aanwezig- d blijken, maar met het tweede |1 van de serie heeft hij zich beves- |l, wat verwacht men van een Ja- Bond? Schieten, slaan, vrouwen r-ieren en achtervolgingen uitlok- j. Te land, ter zee en in de lucht, Idit geval. Er wordt wat gezeurd een kinderziekenhuis in Harlem, Shaft zal gaan financieren met over lijken gewonnen geld, maar is een flinterdun vernisje van jnheilige filantropie over een erd van geweld. En wie denkt, hij uit de Shaft-serie iets wijzer worden over het leven in Harlem, heeft het mis. Er wordt een stmatige onderwereld geschapen, met geen enkele realiteit iets van n heeft. Gordon Parks voert de ie en Richard Roundtree speelt de fdrol. W.W.-B. (Amsterdam-City, 18 jr) i m h Een van de lugubere droombeelden uit '1e charme discret' Natuurlijk zijn de spielers wat ze moeten zijn: de gevraagde types bij uitstek: Fernando Rey de ambassa deur, Jean-Pierre Cassel en Paul Frankeur twee zakenlieden, Delphine Seyrig en Stephane Audran de dames, Bulle Ogier een gauw dronken doch tertje, Julien Bertheau een fijne tuin man-bisschop. Ze gedragen zich heel gewoon, oppervlakkig, lakoniek, ook in de gekste omstandigheden of de bloedige dromen, en ze worden daardoor juist zo komisch. Of belache lijk. Want van hun verholen charmes, en die van hun stand en klasse, laat Bunuel weinig waardigs over. Hoe vriendelijk hij zich ook met deze goed gemaakte, amusante film voordoet. (Amsterdam-Calypso, Den Haag-Asta.) Aiberto Latuada is een van de min dere goden van het Italiaanse neo realisme, die enkele opmerkelijke films maakte ('De Molen aan de Po'. 'De Overjas). Met 'Anna' een draak van een film over een non die wordt verteerd van liefdesverdriet verdiende hij eens, meer dan twintig jaar gele den, ontiegelijk veel geld, want ieder een wou het monstrum zien. 'Kom', dacht hij waarschijnlijk, 'laat ik het nog eens proberen' en hij nam Sophia Loren en produceerde 'De zonden van de witte non', daarmee terugvallend in een jeugdzonde. Wat een wonderlijk, antiek werkje is dat! 't Gaat over een fraaie vrouw, die na de dood van haar hartstochte lijk beminde geliefde het nonnen kleed aantrekt en tenslotte een zie kenhuis ktijgt te bestieren. Daar wordt ze voortdurend voor de voeten gelopen door Annibale, een vreemde, manke communist, die allang beter is, maar een bed in het ziekenhuis bezet houdt. Hij schrijft dokters en patiën ten de wet voor, vrijt met alle zus ters, en maakt zich op vele fronten verdienstelijk. Wat gebeurt? Welzeker, hij wordt verliefd op zuster Germana. En zij ook wel een beetje op hem, al zal zij nimmer aan haar verlangen toegeven. Annibale moet weg, doch wat wil het lot? Hij wordt dodelijk gewond bij een staking, komt dan natuurlijk toch weer in zijn oude bed terecht en als hij met zijn laatste adem godslastering wil plegen, snoert de witte non hem de mond met een kus. De schalk heeft warempel toch zijn zin gekregen. Er zitten in 'De zonden van de witte non' wel aardige, humoristische trek jes en Adriano Pezzi maakt van Anni bale een mooie figuur, maar Lattuada ontspoort zo veelvuldig in gruwelijk meiodrama, dat men meestentijds niet weet of men lachen of huilen moet. En zo'n Sophia Loren in een witte pij dat is natuurlijk wel het einde. W.W.-B. Amsterdam-Rlalto, 14 jr. Leve je dood... In het kielzog van de 'Trinity'-films arriveren vele Italiaanse Westerns, die zijn aangelengd met een flinke scheut slapstick. Leve je doodvan regisseur Duccio Tessari is er een van. Franco Nero en Eli Wallach, de liefhebbers welbekend, spelen daarin het zoveelste stel boeven dat in een Mexicaanse revolutie verzeild raakt. Nieuw is, dat zij gezelschap krijgen van een roodharige, rebelse Ierse (een aardig rolletje van Lynn Redgrave), die hen beurtelings in en uit de nesten werkt. De film komt wat moei zaam op gang, maar allengs gaat de opeenstapeling van nep-geweld en wonderbare ontsnappingen toch wel op je lachspieren werken. W.W.-B. (Amsterdam-Bellevue Cinerama, 18 jr) Bernardo Bertolucci laat in zijn Last Tango in Paris werkelijk tango dansen, in de ballroomstijl, die een belachelijk burgerlijk ritueel maakte van wat eens een mimisch erotische paardans was. N BOSCH De Brabantse EHBO it zich bezinnen op de hulp aan :htoffers .die hersenletsel hebben lelopen. De afdeling Noord Brabant i de katholieke nationale bond voor ste hulp bij ongelukken, doet dit erdag 31 maart tijdens een congres hotel Cocagne te Eindhoven, studiedag zal worden bezocht door jeveer 300 mensen die met de EH- te maken hebben, bestuurders van atselijke afdelingen, artsen die EH- ■opleidingen geven en EHBO-ers f dagelijks hulp verlenen wanneer i daartoe worden opgeroepen. De t wordt geleid door de Tilburgse fcro-chirurg dr. P. A. M. de Groot. »or een juiste behandeling van Ichtoffers met hersenletsels is het [or de arts van het grootste belang de hoogte te zijn van de allereer- J waarnemingen van deze patiënt, fce eerste waarnemingen worden in |na 99 procent van de gevallen ver- Fit door EHBO-ers. Om hen beter p deze taak voor te bereiden is deze pdiedag georganiseerd. Bij die malle balzaalvertoning loopt het meisje weg van de man. Hij achtervolgt haar zo wild, tot in haar huis, dat zij hem neerschiet. Toevallig en niet noodzakelijk, zodat het een zwak slot is. De man had haar ontmoet in een woning die te huur was, en haar daar gebruikt, vele malen, in vele varia ties, sadistisch overheersend, zonder verder iets van haar te willen weten. Wat hij zei was ook regelrecht onom wonden en grof seksueel. De film is daar duidelijk in, en daardoor al veelbesproken en - betwist. Bertolucci, die ook het scenario schreef (met Franco Ar calli) kan de man wel geleend hebben van Henry Miller (Tropic of Cancer e.d.), want hij is ook een rauwe, zelfzuchtige, in Parijs gestrande, zwervende, Ameri kaan, die achter zijn seksuele honger wanhoop en eenzaamheid verbergt. Zijn vrouw pleegde zelfmoord en hij weet niet waarom. Zij dreven samen een obscuur hotelletje. Het meisje is ok van de gewillige sort, maar net niet geheel onderda nig. Zij verkiest toch het burgerlijke huwelijk met de jonge televisieregis seur, die zijn valse romantiek onder tussen wel gebruikt (prostitueert) voor een filmpje over (zijn) jonge liefde, dat het wel zal doen. Bertolucci verfilmt geen opzienbaren de sexscènes, of een tango, zonder kritische bedoelingen. En ook niet zonder de beelden, en dialogen, die de achtergronden, de karakters en hun verleden, verdiepen. Het lege huis, het duistere hotel met de vreemde gasten, de dood van de vrouw met haar rooms verleden, horen bij de stemming en het lot van de man. De oppervlakkige verloofde laat Bertoluc ci. met spot, een blijmoediger Parijs zien, al begrijpen wij daarbij, en hij nog niet, dat hij het vrouwtje ook nooit geheel zal winnen tot zijn ge luk. De metroscène bijvoorbeeld is daarvan een teken. Bertolucci maakt geen film om zo maar naar te kijken. Hij dringt ons, vreemd en eigenzinnig soms, en deze keer niet zo duidelijk, gedachten op. Dat maakt Last Tango een andere, betere, film dan Turks Fruit, al gaat het daarin ook over zinnelijkheid, wanhopige liefde en dood. Voor de man had Bertolucci Marlon Brando. Die doet hem sloom, mompe lend, grommend, uiterlijk onverschil lig inwendig stormachtig, en indruk wekkend. Maria Schneider is aan doenlijk, grappig, het meisje onder zijn tijdelijke invloed. Jean-Pierre Leaud is de onbenullige verloofde. Bertolucci heeft hen, en enkele goede spelers van bijrollen, blijkbaar vaak vrij gelaten, zoals Godard wel deed. Er zijn gesprekken die meer ter plaat se ingevallen dan voorgeschreven lij ken. Marlon vooral mocht zijn eigen gang gaan en gaat dan aan het doods bed van zijn vrouw, wel even te ver. Amsterdam-Alhambra, Nöggerath. 18). Filmpremières Because of the Cats (Niet voor de poesen) van Fons Rademakers is al verkocht aan Scandinavische landen, Spanje, Zwitserland, Oostenrijk, Enge land, Frankrijk, Duitsland, Italië en Japan, en er wordt nog onderhandeld met andere landen, waarbij de U.S.A. Cinedub geeft in de Spanje-maand (april) in vele steden meerdere voor stellingen van Iven's Spaanse Aarde, van Mounir a Madrid, Spanje 68, El Largo Viaje, Men in Silence en ande re (korte) films. Michail Kalatozow, die hier vooral bekend werd door De Kraanvogels vliegen Over, maar in vijftig jaar filmen ook De rode Tent, De Brief die noodt werd Verzonden, Vijandige Wervelwind e.a. maakte, is op zeven tigjarige leeftijd overleden. door Sicco de Jong Fiat heeft twee nieuwe experimentele veiligheids auto's gebouwd en bij de introduktie daarvan dui delijk gemaakt, dat de praktische haalbaarheid in de produktie nog ver te zoeken is. Beide nieuwe Fiats zijn middenklassers, evenals de 'ESW, die de Japanse fabrieken Toyota en Nissan ontworpen hebben. Nissan en het Zweedse merk Volvo hebben elk een veiligheidsauto geëxpo seerd op de deze maand gehouden autosalon van Genève. Bovendien was er een internationale conferentie over de 'Experimental Safety Vehicles' te Kyoto in Japan, waar tal van derge lijke experimentele voertuigen te zien waren. De Japanners zelf toonden hier ESV's gebaseerd op de Toyota Corolla en de Nissan Bluebird in de 1600 cc-, 1800 cc-klasse. Daimler-Benz heeft er het model ESF 22 op basis van de Mercedes 250 ten doop gehouden. Dit model is een kleine 50%zwaarder dan de conventio nele auto en volgens Mercedes niet produktierijp. De ESF 22 is ontwor pen naar de Amerikaanse voorschrif ten, waarbij een frontale botsing met 80 km. per uur uitgangspunt is. 'Physiek' is de eis dat dan geen letsel ontstaat haalbaar, aldus Mercedes, maar voor serieproduktie wenst de Duitse fabriek uit te gaan van de frontale botsing tegen een muur bij 50 km. per uur. zo is in Kyoto meegedeeld. Mercedes-ingenieurs plei ten evenals hun collega's van Volvo voor het dragen van autogordels. Eisen Het Italiaanse Fiat-concern is niet uitgegaan van de Amerikaanse eisen voor de constructie van veiligheidsau to's. Fiat wijst er op, dat meer ge wicht hogere produktiekosten en een grotere motor met meer brandstofver bruik vergt. Een belangrijke vergro ting van de lengte levert volgens Fiat problemen op in het stadsverkeer en Een experimentele veiligheidsauto op basis van de Fiat 128. Er zijn er vijf van gemaakt. Dit prototype is 45% zwaarder dan de normale 128 en weegt 1165 kg. bij het parkeren. Verder legt Fiat aan zijn ESV-prototypen 'de normale tech nische en technologische criteria van de industriële massaproduktie' ten grondslag. De twee nieuwe Fiat-veiligheidsauto's, de ESV 2000 en ESV 2500, zijn geba seerd op de seriemodellen 128 en 124. Van het kleine model ESV 1500, geba seerd op de kleine Fiat 500 met motor achterin, is een fraaiere en sterkere variant verschenen. Aan de zijkanten van al deze modellen zijn schuimstoffen als schokabsorberende materialen verwerkt. Ten opzichte van de standaard-modellen veroorza ken de beveiligingen gewichtstoenames van 45 tot 50 pet. De Fiat-ESV's dienen voor verder on derzoek zonder dat daarbij de 80 km. per uur voor veilig frontaal botsen een streefdoel is. Fiat heeft duidelijk gemaakt de kostenstijgingen van de huidige prototypen rond 40' c ten opzichte van het normale model niet zinnig te vinden. Beveiliging van de kleine betaalbare auto dient voor op te staan, aldus Fiat, mede in navolging van de Franse fabrieken Renault en Peugeot. Het is een duel pussen een veertigtons tankwagen en het autootje van een handelsreiziger, een hele dag lang, op stille binnenwegen in California. De reiziger, Dennis Weaver, raakt dat walmende, grommende, moordzuchtige dieselmonster niet kwijt. Het zit hem na, het raast voorbij, het remt hem af, het ramt en duwt. Het is soms even weg, maar komt dan weer terug of het staat te wachten voorbij de volgende bocht. En het probeert de man de dood in te jagen, op een tegenligger, onder een trein, in een ravijn. Een pompstation, een wegcafé, een ander pompstation vol slangen, bieden maar even rust. Hulp is er niet, want wie gelooft aan een misda dige tankwagen, waarvan de chauffeur onbekend blijft? Dennis Weaver heeft het er dus goed van op zijn zenuwen, en dat speelt hij uitstekend. De opnamen, ter plaatse genomen, en zo echt mogelijk, in het mooie maar ook wel onherbergzame landschap, zitten ook vol spanning en geheimzinnigheid. Die zware truck wordt bijna een levend monster. Re gisseur Steven Spielberg heeft het vreemde verhaal, van Richard Mathe- son, dus beklemmend genoeg ver filmd, en telkens weer met een actie, die de eentonigheid breekt. Rotterdam-Arena) Wie een paar dagen achter het stuur van de Peugeot 104 zit, heeft er dan eigenlijk geen weet van, dat hij een kleine 'stadsauto' van slechts 3,58 meter lengte rijdt. Deze jongste Peugeot doet qua com fort in wezen niet onder voor de 204 en 304. Zeker, de binnenafmetingen zijn iets krapper, maar er is voor èn achter zitruimte genoeg. Bovendien is de Franse fabriek er in geslaagd toch een vierdeurs auto te ontwerpen, on danks de compacte bouw van het model 104. En die vier deuren is nu eenmaal iets, dat in Frankrijk sterk aanspreekt. Wij in Nederland zullen misschien nog eerder de achterklep missen, die de eerste Franse stadsauto, het Re nault vijfje, als 'derde deur' heeft. Maar bij de Peugeot zouden vijf deu ren in de constructie wel erg duur worden, want dan moeten er extra voorzieningen aan de carrosseriestruc tuur getroffen worden, die immers kosten- en dus prijsverhogend zouden werken. Misschien heeft Peugeot wel voor de vierdeurs gekozen, omdat Re nault een driedeurs stadsauto heeft uitgebracht Overigens heeft de baga geruimte van de 104 alleszins accepta bele afmetingen. Aandrijving De Peugeot 104 wordt aangedreven door een 950 cc motor, die 46 DIN-pk vermogen oplevert en daarmee een redelijke acceleratie en topsnelheid haalbaar maakt. De top is 135 km per uur. Opmerkelijk is de plaatsing van de motor. Dwars voorin maar boven dien sterk hellend, zodat het motor blok bijna vlak ligt. Daarmee wordt een ruimtebesparing gekregen, die vergelijkbaar is met die van de vlakke Citroën GS-motor. Het comfort moet niet alleen van de ruimte komen, maar ook van de goed gevormde stoelen stof plus kunst- De Peugeot 104: Europa's kleinste vierdeurs auto. leer en van de soepele vering. Ons testexemplaar maakte wat motorla waai, maar een proefrit met een twee de 104 leerde dat de wagen bij een goed afgestelde motor behoorlijk stil loopt. De Michelin ZX-banden dragen ook bij tot een geruis- en veringscom- fort. De wegligging van de voorwielaange- dreven 104 blijkt perfect. Datzelfde geldt voor de remmen. Bij een nood stop blijft de wagen kaarsrecht in het spoor. Men kan dit Peugeotje moeite loos door bochten trekken. De bestu ring is vrij direct en licht, zodat men bij deze voorwielaandrijver ook niet aan het stuur behoeft te sjorren om de wagen te parkeren. Schakeling Eén ding is een negatief punt: de hakerige schakeling. Dat is juist voor zo'n stadsauto een minpunt, want bij veel schakelen kan dit hinderlijk zijn. Het vloerpookje, waarop Peugeot nu met alle moderne typen is overge gaan, is overigens goed bereikbaar. En het rijden met dit prettige auto mobieltje is over het geheel genomen een genoegen. De Peugeot 104 kent meer één uitvoe ring, zonder opsmuk, maar smaakvol wat de interieurafwerking betreft. Ventilatie, verwarming en verlichting voldoen goed, waarbij wat de verlich ting betreft het gele licht dat met Peugeot alleen Simca heeft bijzon der aangenaam is aan de ogen. Ook voor de tegenligger. Tenslotte de kosten: benzineverbruik gemiddeld 1 op 10 tot 1 op 13 afhankelijk van rijstijl als altijd en aanschaffingsprijs naar de lengte gere kend hoog. Maar overigens is die prijs bij Peugeot's laatste prijsverhoging op 1 maart j.l. niet mee omhoog gegaan en moet men de auto niet alleen op z'n lengte beoordelen. In het kort: aantal cilinders: 4; cilin derinhoud: 954 cc; maximum vermo gen: 46 DIN-pk; pk per 100 kg: 6,0; topsnelheid: 135 km per uur; benzine verbruik: 1 op 10 1 op 13; inhoud benzinetank: 40 liter; remmen: schijf remmen voor, trommelremmen achter en remkrachtbegrenzer; gordels: drie puntsgordels met eenhandsbediening; leeg gewicht: 770 kg; lengte: 3,58 me ter; breedte: 1,52 meter; hoogte: 1,39 meter; prijs incl. BTW: 8.595, Nieuwe radiaalband van Kléber-Colombes De tweede Franse bandenfabrikant Kléber-Colombes heeft een nieuwe ra diaalband uitgebracht, de V 10 S. Deze band heeft een gecombineerd vlakken- profiel over loopvlak, schouders en een deel van de zijkanten. Volgens Kléber biedt deze bandenconstructie extra veiligheid met behoud van com fort. De band voldoet ook bij snelhe den boven 180 km per uur, zo heeft de fabriek meegedeeld. Marlon Brando in 'Last tango' Voor het starten zouden automo bilisten eerst een test moeten af leggen om te zien of zij wel goed sturen. Pas daarna moet het star ten mogelijk zijn. Dit is een nieuw systeem van General Motors, waarmee geëxperimenteerd wordt om rijden onder invloed van alcohol tegen te gaan. In Amerika is de helft van het aantal auto-ongeval len geheel of deels aan alcohol te wijten. GM heeft al eerder een geheugentest voorgesteld, af te leggen voordat men de auto start. Het nieuwe systeem, waarbij men binnen tien seconden een bewegende naald op het dash board onder controle moet zien te krij gen, heeft echter het voordeel dat dit geen enkele nuchtere testpersoon mis lukte. Met één promille alcohol in het bloed faalde echter de helft en met 1,4 promille drie kwart van het aantal testpersonen. GM heeft het nieuwe systeem overge dragen aan de Raad voor Verkeersvei ligheid in de Verenigde Staten, die er naar streeft de automobilisten 'droog te leggen'. GM onderzoekt intussen ook nog andere systemen. Een andere 'droge' vondst van het GM Technical Center is een experi ment met autolak in poedervorm. Hierdoor wordt verdamping van verf- oplosmiddelen tegengegaan. De poe- derverf zou milieuhygiënische en kos tenvoordelen hebben. GM's testsysteem om gebruikers van alcohol en drugs niet achter het stuur aan het rijden te krijgen. De naait op het Instrument moet men daartoe binnen tien seconden onder controle krijgen door aan het stuurwiel te draalen. Gelukt dat niet dan is starten onmogelijk. De zonden van de witte non

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1973 | | pagina 15