f/KWARTET ZATERDAG 17 MAART 1973 BINNENLAND T11/DRL13
DVERWEGEfl PER
JUR VEERTIG
DICHT
fjOLLE - Relaxen is goed, maar wanneer men ertoe gedwongen wordt, kan het
j] averechtse uitwerking hebben. Die situatie doet zich voor bij Zwolle, dichtbij
^NS-emplacement. Voor de paar duizend mensen, die in het dorp Ittersum wo-
is het twee van de drie keer raak. Per uur zijn de spoorwegovergangen, die
-(tersummers naar Zwolle, en terug, passeren moeten, veertig minuten gesloten.
Jac Lelsz
rriteert de Ittersummers. Auto-
isten, die na het wachten weer
i, hebben de neiging het gaspe-
dieper in te drukken dan verant-
is, tenzij ze over voldoende
scipline beschikken. Wie dat
heeft, komt in botsing met de
of zelfs wat nog erger is
nensen.
e spoorwegen in Utrecht geeft
het toe: de dubbele spoorweg-
ang tussen Zwolle en Ittersum is
O0 er grootste knelpunten in Neder-
Uitgeest is ook zo'n beruchte,
ergen was het tot voor een tijd
is een der belangrijkste ver
knopen van ons land. Bij de
umse overwegen heeft men te
met een zestal lijnen, gaande
komende uit de richtingen
Isfoort, Meppel, Kampen, Em-
Deventer en Almelo. Drie lijnen
n een grote frequentie.
de laatste tijd is er weer veel
kt [rondom de spoorwegovergangen,
met name de wijkvereniging
im, Oldeneel en Schelle, die
gaan roeren, keurig netjes in
j-ste brieven aan het gemeente- BaiTièrG
ir, de NS en aan andere instan
tlok met emotionele vergaderin-
waarin zelfs gedreigd is met
blokkade van de nieuwe IJsselburg.
Het ziet er naar uit dat een afdoende
oplossing bijvoorbeeld met een
tunnel nog jaren op zich zal laten
wachten. Zoiets zou pas aan het einde
van de jaren zeventig kunnen. Toch
hebben de spoonvegen het gemeente
bestuur van Zwolle geadviseerd een
oplossing voor het Ittersum-probleem
op te nemen in een totaal-pakket en
dat in Den Haag te deponeren. Dat
zou dan moeten in het kader van een
ontsluiting van een nieuwe wijk zuide
lijk van de stad, die nog in een pril
stadium van voorbereiding is.
Er is de laatste tijd verhoogde confe
rentie-activiteit ten aanzien van de
kwestie-Ittersum. De wijkvereniging
en B en W (speciaal burgemeester
mr. J. Drijber) staan zacht gezegd
weinig harmonieus tegenover elkaar:
volgens secretaris G. J. van de Sluis
van de wijkvereniging is de burge
meester onvoldoende bereid tot we
zenlijk overleg. Op ander niveau
rijk, provincie en gemeente wordt
er binnenkort vergaderd, waarbij de
hele ontsluiting van Zwolle-Zuid aan
de orde komt
staande kern, waaromheen geleidelijk
aan ook meer en meer Zwollenaren
zich hebben gevestigd. Zij ervaren, als
zij naar hun werk gaan, naar de
school of zomaar naar de stad om er
te winkelen, in toenemende mate de
hinder van de barrière, die de spoor
lijnen tussen Zwolle-stad en dit woon
gebied vormen. Dit wordt nog ongun
stiger als midden mei het aantal trei
nen nog toeneemt. Zeer vervelende
situaties kunnen er ontstaan bij nood
zakelijke spoedopname in een der zie
kenhuizen in de stad.
Voordat er grootscheeps gebouwd kan
worden, moet Zwolle-Zuid ontsloten
worden. Op langere duur zullen er
twintig-, dertigduizend mensen wo
nen. Om deze een goede verbinding te
Zwolle is eerst naar het Noorden gaan
uitbreiden. Er is daar een stad verre
zen, waar men 'u' tegen mag zeggen.
Behalve een stel vierbaanswegen voor
het interlocale verkeer kwam er een
ringweg voor het meer plaatselijke
verkeer tot stand. Inmiddels is de
uitgroei naar het Noorden bijna vol
tooid. De aandacht wordt nu op het
Zuiden gericht. Daar ligt sinds jaar
en dag het dorp Ittersum. Een be
geven met het stadscentrum zal er
wel zoiets als een tunnel moeten
komen, die tientallen miljoenen gul
dens kost en waarvoor de gemeente
wel een beroep moet doen op de
hogere overheden.
Minister Udink heeft de noodsituatie
onderkend en gezegd dat er met
spoed een oplossing moet worden ge
vonden Maar ministers hebben niet
het eeuwige leven: over een paar
weken is minister Udink mogelijk
vervangen. Zwolle kan op zijn minst
hopen dat de nieuwe minister royaal
zal openstaan voor de zorgen van de
Overijsselse hoofdstad.
Intussen is de wijkvereniging Itter
sum niet eens in haar schik met het
tunnel-idee, afgezien van het feit dat
men er nog jaren op zou moeten
wachten. Men is bang, aldus secretaris
Van de Sluis, dat er soortgelijke ge
vaarlijke toestanden zullen ontstaan
als elders in Zwolle, bij de Zwarte
Waterallee: men krijgt in het zuiden
een grote weg, waar het dwarsverkeer
niet overheen komt, tenzij er een
batterij stoplichten wordt neergezet.
Automatisering
De dubbele spoorwegovergang bij Ittersum (Zwolle), 40 minuten per uur gesloten, en daardoor een
der grootste NS-barrières in Nederland.
De dubbele spoorwegovergang, die
voor Ittersum zo belangrijk is, wordt
nog met de hand bediend. B en W
van Zwolle hebben de Spoorwegen
gevraagd, in afwachting van definitie
ve voorzieningen, althans over te gaan
op elektrische bediening, maar de
Spoorwegen voelen er niet voor. 'Dat
kost veel geld, en het zou een paar
seconden per trein schelen'.
Erkend wordt dat de situatie in Zwol
le vrij zeldzaam is. Het heeft een
station, dat het ene ogenblik propvol
mensen staat en dat even later volko
men leeg loopt. Er is een uiterst
geconcentreerde treinbeweging, al
heeft Spoorslag '70 wat verbetering
gegeven. Ahob's zijn niet overal te
realiseren, omdat men daarbij vastzit
aan het zogenaamde 28-seconden-sche-
ma. Bij een te dikke lijnenbundel kan
het bijvoorbeeld niet. In Zwolle zou
het wel kunnen, maar het wordt hier
geen ideaal alternatief geacht.
'Een onderdoorgang zou voor Zwolle
het meest gunstig zijn', zei men ons
bij de NS in Utrecht. 'Dat kost wel
tien- d twintig miljoen, maar het
moet dan ook in een totaal-plan wor
den opgenomen en zo de regering
aangeboden. Gebeurt dat niet, dan
doet het rijk niet veel, is de erva
ring.'
Men wees er bij de NS voorts op dat
het geheel ook gezien moet worden in
het kader van de automatisering van
het spoorwegemplacement Zwolle, die
in de latere jaren zeventig valt en
aansluit op wat genoemd wordt de
noord-Veluwe-lijn. De NS maken ter
plaatse dan ook één of twee voorstad
stations. Als het allemaal zover is,
dan is het leed verwacht men bij
de NS wel geleden.
Ittersum heeft weinig lust op dit alles
te wachten. De wijkvereniging heeft
B en W van Zwolle een ultimatum
gesteld. Heethoofden spraken over
een blokkade van de nieuwe IJssel-
brug. Later is dat afgezwakt tot een
actie, bijvoorbeeld bij de spoorweg
overgangen. Intussen besloot men het
voorlopig 'nog maar netjes te hou
den', aldus secretaris Van der Sluis.
Deze week begint men eerst nog eens
een sticker-actie. Een driehoekje met
het gevarenteken en de tekst 'Ontsluit
Zwolle-Zuid'. Auto's, boerenkarren,
brommers en de fietsjes van scholie
ren worden er mee uitgerust.
die
on/ kunnen redden
door Piet Hagen
die Alert, die in Nederland onder
meer door het Rode Kruis wordt
verkocht. En sinds kort is in Neder
land ook de talisman verkrijgbaar.
Dat is een koperendoosje dat aan
een bandje om de pols past. In een
schakelband van een horloge kan de
talisman de plaats van een paar
schakels innemen.
Maar al deze sysytemen hebben hun
nadelen. Het zijn lapmiddelen, zoals
mevrouw Rot zegt. En dan sluit ze
de door het Rode Kruis verspreide
penning van Medic Alert niet uit.
Het voornaamste bezwaar van al die
sysyemen is waarschijnlijk nog wel
dat ze allemaal weer anders zijn.
Daardoor is geen enkel systyeem al
gemeen bekend. Als er een ongeluk
gebeurt zal dus niet iedere helper
meteen op zoek gaan naar die pen
ning om de nek, die talisman aan de
pols of dat kaartje in de binnenzak.
Dat is een algemeen probleem. Daar
naast heeft elk sysyteem zijn specifie
ke voor- en nadelen. We zullen ze
even de revue laten passeren.
Het grootste bezwaar is waarschijn
lijk dat je er altijd aan moet denken
ze bij je te steken. En zelfs als je ze
meeneemt ben je niet zeker van je
zaak. Als je het colbert uit-doet heb
je ook geen kaart bij je. Als je het
handtasje niet meeneemt, waar moet
je dan die kaart laten? Of als je het
tasje met kaart wel mee neemt, wie
garandeert dan dat het tasje na een
ongeluk nog keurig op je schoot
staat?
Een papieren kaart is bovendien erg
kwetsbaar. Water en vuur laten wei
nig over van de noodzakelijke infor
matie. Een ander bezwaar is dat
deze kaarten soms ondeskundig wor
den ingevuld. Dat geldt niet voor de
kaarten van de maatschappij tot be
vordering der geneeskunst, want die
worden via artsen verspreid en dan
kan de arts de medische gegevens
invullen.
Bij andere kaarten wordt dat ook
vaak aanbevolen, maar een garantie
dat dit ook gebeurt bestaat natuur
lijk niet. De (medische) informatie-
kaarten hebben verder het nadeel
dat kinderen er niet bij gebaat zijn
omdat ze zo'n kaart niet bij zich
kunnen dragen.
Nog een probleem: bij auto-ongeluk
ken gebeurt het nog wel eens dat
Samaritanen die barmhartiger zijn
voor zichzelf dan voor het slachtof
fer de portefeuille met inhoud buit
maken. Dan is het slachtoffer niet
alleen zijn geld, maar ook zijn iden
tificatie-kaart kwijt. De meeste in-
formatiekaarten hebben verder het
bezwaar dat de tekst in het Neder
lands is. Vooral nu mensen steeds
vaker naar het buitenland gaan kan
dat een nadeel zijn. Wie garandeert
dat een Spaanse of Italiaanse arts
dat allemaal begrijpt. Zelfs als de
medische vaktermen hem duidelijk
zijn zal er toch nog veel te raden
over blijven.
Een voordeel van de informatiekaart
is in ieder geval dat hij meestal
goedkoop is. De kaart van de Maat
schappij kost een dubbeltje. Dat kan
zelfs een kind van zijn zakgeld beta
len.
Vooral kinderen dragen nog wel
eens adresplaatjes om hun nek. Het
Amsterdamse Bureau Identificatie
bijvoorbeeld verkoopt voor 5,75
plaatjes die door T.N.O. zijn goedge
keurd. Dat laatste is niet onbelang
rijk. Het plaatje mag geen scherpe
randen hebben, mag de huid niet
irriteren, moet van duurzaam mate
riaal zijn gemaakt, en moet ook
tegen grote hitte bestand zijn.
Daarmee zijn al een paar voordelen
opgenoemd. Het plaatje wordt op
het lichaam gedragen en kan tegen
water en vuur.
Een nadeel zou kunnen zijn dat
bepaalde informatie snel veroudert.
De naam blijft meestal wel gelijk,
maar het adres, de telefoonnum
mers, sommige medische gegevens,
enz. veranderen nog al eens. Het is
de vraag of de drager van het plaat
je dan ook snel een nieuw laat
maken. Dat probleem doet zich ook
bij andere systemen voor, maar dan
is het nog altijd makkelijker iets op
een geschreven kaart te veranderen
dan in een gegraveerd plaatje.
In december 1971 begon de heer J.
W. Agetereek (postbus 15, Sant
poort) met de introductie van de
talisman in Nederland. In korte tijd
verkocht hij via juweliers, drogiste
rijen, apothekers en ANWB-kanto-
ren meer dan 85.000 exemplaren.
Mede dankzij de door hem gelegde
contacten verbreidt het systeem (dat
in Zwitserland is uitgevonden) zich
nu ook snel in elf andere landen.
Een voordeel van de talisman is dat
hij klein is en onopvallend gedragen
kan worden. Je loopt er niet mee te
koop en dat is voor veel mensen
belangrijk. Het koperen kastje door
staat (zoals Esso heeft uitgetest)
een fikse benzinebrand zonder moei
te. Een ander voordeel is dat het
strookje papier dat in het kastje zit
opgeborgen vrij makkelijk weer ver
vangen kan worden door een nieuw
strookje. Ook veranderen en bij
schrijven van kleine dingen kan
nog,
De prijs van de talisman ligt in de
buurt van de tien gulden. Eenvoudi
ger uitvoeringen zijn iets goedkoper.
Een voordeel van de talisman is nog
dat op het strookje met informatie
in zes talen staat aangegeven wat
bedoeld wordt.
De penningen van Medic Alert zijn
bestemd voor mensen die eigenlijk
niet zonder een medische identifica
tie kunnen. Suikerpatiënten, mensen
met een allergie, mensen met mul
tiple sclerosis, epileptici, zwakzinni
gen, enz. Maar ook steeds meer
mensen zonder een bepaalde kwaal
kunnen bij Medic Alert terecht: dra
gers van contactlenzen, mensen met
een verklaring dat ze orgaan-donor
zijn, enz.
Het systeem verbreidt zich, hoewel
het nog altijd te weinig bekend is.
In Nederland dragen nu zo'n acht
duizend mensen een penning van
Medic Alert. De belangrijkste gege
vens die op de penning staan zijn:
de ziekte van de drager (als hij dat
wil), zijn registratienummer en het
telefoonnummer van het Rode
Kruisziekenhuis in Den Haag. In
geval van nood kan de arts opbellen
naar Den Haag en alle gewenste
informatie opvragen.
Een groot voordeel is ongetwijfeld
dat het systeem in medische kring
vertrouwen wekt. Een nadeel is wel
dat de informatie niet la minute
beschikbaar is. Als er geen telefoon
in de buurt is of als het Rode
Kruisziekenhuis in Den Haag de in-
gesprek-toon geeft kan kostbare tijd
verloren gaan. Bovendien is de pen
ning zo klein dat de gewone infor
matie (het adres bijvoorbeeld) er
niet op kan. Het lijkt dan ook het
beste om de penning te dragen in
combinatie met een van de andere
systemen. Bij verkoop van de pen
ning wordt de medische informatie-
kaart van de Maatschappij trouwens
meegestuurd. De penning kost twin
tig gulden en is te bestellen bij
Medic Alert, Sportlaan 600, Den
Haag.
Omdat alle systemen gebrekkig zijn
wordt er nog steeds aan verbeterin
gen gewerkt. Zo gaat de Maatschap
pij Geneeskunst binnenkort een
nieuw type kaart uitgegeven. Een
vouwkaart met drie inlegvellen: een
kaart voor toestemming tot orgaan
transplantatie, een vaccinatie-kaart
en een medicamentenkaart. In de
toekomst zou men ook "nog aan een
codicil kunnen denken (waarop
staat dat je bij overlijden gecre
meerd wil worden, of waarop bij
voorbeeld staat dat je bij ernstige
ongelukken niet gereanimeerd wil
worden). De inlegvellen kunnen ge
makkelijk vernieuwd worden. Maar
mr. B. Schultsz, secretaris van de
maatschappij, erkent dat ook de
nieuwe kaart gebrekkig blijft.
Er lijkt maar één oplossing te be
staan: een medische registratie voor
alle mensen per computer. In geval
van nood kan iedere arts dan ter
stond de informatie krijgen die hij
nodig heeft. De enige voorwaarde is
dat alle mensen een registratienum
mer krijgen (en bij zich dragen).
Het is duidelijk dat een dergelijk
systeem alleen mogelijk is als de
privacy van de drager gewaarborgd
is. Het opzetten van zo'n 'volmaakt'
systeem zal nog lang op zich laten
wachten. In Zweden en Amerika
zijn wel voorbeelden van geautoma
tiseerde medische informatie-syste
men.
In Nederland bestaat een stichting
medische registratie, die tot nu toe
alleen voor ziekenhuizen werkt.
Maar aan een medische computer
registratie van alle Nederlanders
zijn we nog lang niet toe. Het zou
voorlopig al heel wat zijn als de
mensen de reeds bestaande lapmid
delen meer gingen gebruiken.
De talisman: informatiestrook in doosje aan polsband
ASts/rhof.- WiLLEti eÓB...-Y.I9Za..
sriiïv£5AMTVe<s_ SS
__NL_.rt..._SAN/rpooR-r N-H
f1 M H4le/u^/l*iui(unJili,|o\//' h-rij [1 Jryi-Jie v w
/•ANL._OAi^3Z£6AlMÉVt..c,y*aTERK0F„t.e&A,.5/(MtPt5OSI_|l--- R.K.
l—i1L..QZSIL--FAC1_.D. KRdC>NJBOR<».rOOCHTER^Ll.MMEr(_ aCAAG ..G6EJT£L,JK6
-H.JSfc. 0,23 - 37<fcZD^__ Sfl^rPooKrJiv„B0iTA.W-.
EN HAAG 'Het zijn alle-
omaal lapmiddelen', zegt me-
touw A. Rot, adjunct-directrice
an het Rode Kruis. De medi-
informatiekaarten in de
de adresplaatjes en
Je pennngen om de nek, de talis-
ïannen aan de pols: allemaal
pmiddelen. 'Een goed systeem
in geval van nood alle
ledische en andere belangrijke
^gevens beschikbaar zijn be
aat niet',
die kaartjes, plaatjes, briefjes en
inningen kunnen veel ellende
lorkomen. Kinderen die de weg
wijt zijn kunnen snel thuis ge
acht worden. Mensen die een on-
iluk krijgen kunnen snel geïdenti-
ceerd worden. Van mensen met
nstige ziekten is ook als ze
iwusteloos raken toch terstond
ikend wat ze het eerst nodig heb-
en of wat ze persé niet mogen
ebben. Als het erop aan komt kan
snelle identificatie van levensbe-
dingen die je wel weet,
ergeet er iets aan te doen.
armbandje van Medic Alert
is als met autogordels: je weet
het goed zou zijn, maar door
mengvorm van onachtzaamheid
roekeloosheid 'vergeet' je soms
ze om te doen.
dus gaan mensen vrolijk de
op zonder iets bij zich te
waaruit blijkt wie ze zijn,
hun adres is, wie hun naaste
zijn, aan welke ziekten ze
welke medicijnen ze gebrui-
die het beste met de
voor hebben, proberen
al lang iets aan te doen. Er is
levendige handel in naamplaat
jes voor kinderen. De koninklijke
ri maatschappij tot bevordering der ge
neeskunst verspreidt al jaren lang
'ia artsen medische informatiekaar-
i|ten. In navolging daarvan hebben
j>°k andere instanties informatie-
Kaarten gemaakt: de farmaceutische
hi Industrie, patiëntenverenigingen, be-
b drijven, enz. Behalve kaartjes zijn
f er ook penningen. Het meest bekend
17 is de penning van de stichting Me-
