jBurgemeestersgezin zoekt een
ieuw 'tehuis' voor 90 dieren
1
is is het even onveilig als in het verkeer
Prof. K. van het Reve boos over
benoemingseis aan TH te Delft
Verhuizing van Zelhem naar Renkum heeft heel wat voeten in de aarde
k jaar drieduizend doden door 'huiselijke' ongevallen
Ongelukken
door aardgas
hijouw/kwartet
ZATERDAG 10 MAART 1973
BINNENLAND
T11/K13
it.
or Jac Lelsz
LiHEM/RENKUM Geleerden die de ark van Noach nog eens hopen te
hden op de toppen van de Ararat, kunnen dat wel vergetenover een poos-
komt deze de Rijn afvaren om ter hoogte van Renkum af te meren. Aan
bord (we spreken uiteraard in beelden) het burgemeestersgezin Van Hol-
tot Echten met levende have. Zoals de zaken nu staan 36 paarden, 50
linden, een poes, enige duiven en een schaap.
vraag die burgemeester jhr. mr.
g, van Holthe tot Echten zijn
iw en kinderen, en velen in Ren-
i, bezig houdt is: wannéér kan de
'van Noach uit Zelhem vertrek-
Uli burgemeester, dio eerst in het
in fjme Dodewaard (toen nog niet
jot vanwege een kernenergiecentra-
hOfi 'stond', daarna vele gelukkige ja-
1 in het achterhoekse Zelhem door-
acht en een tijdje geleden in Ren-
■fn werd geïnstalleerd, is woningzoe-
nde. En het is, wat men noemt,
m{s een moeilijk geval. Want waar
men z0'n veestapel, ook al zijn er
Innen om die wat in te krimpen,
irigens, de heer Van Holthe tot
iten heeft laten weten dat hij bur-
leestersambt en privé zaken duide-
wil scheiden. Zijn vrouw, me-
lie uw A. W. van Holthe tot Echten,
erstreept dat, maar voegt er het
en ander aan toe. 'Mijn man wil
gemeesterij en privé-leven strikt
iden. Maar met dien verstande,
de burgemeesterij vóór gaat, en
ekë; geldt ook voor mij. Ik de niet
oemde, gratis erbij geleverde. Als
iets in de gemeente is, waar ik bij
et zijn, dan bén ik er, of dat nu iets
ks of iets verdrietigs is.'
Jenselijk contact
vindt het menselijke contact erg
angrijk. zij tilt er zwaarder aan
i aan het representatieve. Dat re-
sentatieve moet ook, natuurlijk re-
ities en dat soort dingen, maar zij
udt er niet van. Het menselijke
76!totact, dat wil zeggen: in het kleine,
ser persoonlijke vlak, letterlijk van
is tot mens kan beter functio-
en naarmate een gemeente kleiner
In Dodewaard kon het 't beste,
00 inwoners destijds. In Zelhem
lenduizend inwoners ging het al
sat moeilijker. In Renkum met zijn
35.000 inwoners zal het misschien nog
wat meer problemen geven.
Maar zij zal zich inspannen 'een moe-
'er voor de gemeente te zijn.' Past
'n uitdrukking wel bij haar? Ogen-
hijnUjk niet. Toch is er voor geen
nver theater bij. Zij kan zeer ern-
g lijn.
jn Ideaal is de gemeente te zien
één gemeenschap. Waar je ook
nt, je ziet altijd weer groepsvor-
Maar het moet naar één ge-
:hap. Voor mij is er in een
inte eigenlijk maar een partij:
intebelangen. Zoals er landelijk
maar één partij zou behoren te
landsbelangen.'
een slingerende, hobbelende zand-
j dwars door het boerenland van
lem hebben we mevrouw Van Hol-
tot Echten gevonden. Duizend
De burgemeestersvrouw tussen twee Duitse (of Deense) doggen
excuses vanwege de kamer die niet op
orde is, de ruiten die ongewassen
zijn, enzovoorts. De werkster werd
ziek en verder liep ongeveer alles
tegen wat maar tegenlopen kan. Maar
de koffie komt prompt op tijd.
Spontaan
Een blonde, spontane vrouw ('wat zal
mijn tante van 93 dat geweldig vin
den, want zij leest Trouw'). Zo spon
taan dat ze een moment later soms
even schrikt van wat ze gezegd heeft.
Geen onvertogen woord overigens; al
leen maar het argeloos uiting geven
aan wat om met Vondel te spreken
'op 's herten diepsten grond leit'.
Met die Dolle Mina's en zo. bijvoor
beeld, ziet ze het niet zo zitten. Ze
vindt dat er typische mannenberoepen
en typische vrouwenberoepen zijn. Er
wordt in Nederland gediscrimineerd.
En ook de adel is een vergeten groep.
Verder geen
niet alles zeg
details,
?en.'
'want ik mag
veel kruisingen gefokt van Engelse
volbloeds en Groningers. - De bedoe
ling is evenwel meer naar de Arabie
ren toe te gaan, die wat kleiner zijn.
Wat de honden betreft, wordt speciaal
met Cocker Spaniels en Clumberer
Spaniëls gefokt. Er zijn nu een 36
paarden en een 50 honden. 'We zijn
al aan het minderen en het zal nog
wel minder moeten worden want ik
voorzie dat het met de accommodatie
wel eens moeilijk kan worden.'
Mevrouw Van Holthe tot Echten rijdt
zelf geen paard. De kinderen wel, de
burgemeester ook. Hij gaat nu dage
lijks op en neer met de auto weltever
staan. Zelhem-Renkum, en terug. Le
vend 'tussen twee vaderlanden' om
met Willem Brandt te spreken.
Hoe lang dat nog duurt, is niet te
zeggen. Maar optimistisch is mevrouw
Van Holthe tot Echten niet Zij zoe
ken ergens in de gemeente Renkum
een boerderij, of een stuk grond waar
zoiets gebouwd mag worden, met de
nodige ruimten voor de dieren. Niet
eenvoudig in Renkum ('een beeldige
gemeente' vindt mevrouw Van Holthe
tot Echten). Er zijn nu een paar
kansjes, maar zij wil niet te vroeg
juichen. Of het Renkum zelf wordt,
Oosterbeek, Heelsum of een van de
andere dorpen, daar is nog niets van
e zeggen.
Functies
Voorlichtingsambtenaar H. van Krie
ken van de gemeente Renkum heeft
een lijstje waarop alle functies, be
stuurslidmaatschappen en voorzitter
schappen van burgemeester Van Hol
the tot Echten staan, een kleine vijf
entwintig. 'Ik snap niet hoe hij het
volhoudt', zegt zijn vrouw. Hij zal nu
ook wel het een en ander moeten
afstoten. De heer Van Holthe tot
Echten is onder meer voorzitter van
de provinciale Gelderse WV en ook
van de ANVV.
Het toerisme heeft een fors stuk van
zijn hart. Wat dat betreft zit hij aan
de Veluwezoom heel goed, al biedt
zijn nieuwe gemeente meer, veel
meer. Er is Industrie, er woont een
uiterst groot percentage bejaarden, er
wordt veel gecongresseerd, ook op
landelijk niveau. Op de Pietersberg is
de nieuwe psalmberijming geboren:
het nieuwe kerklied vloeit zogezegd
van daaraf de gemeente in den lande
toe. Terug, naar mevrouw Van Holthe
tot Echten.
'De positie van de burgemeesters
vrouw is wel enorm veranderd. Vroe
ger had je als burgemeestersvrouw te
maken met naaikransjes en zo. Dat
geldt in zekere zin ook voor de vrouw
van de dominee en van de dokter, die
met een pan soep naar de minder
bedeelden gingen. Gelukkig is die tijd
voorbij. Het is boeiend om burge
meestersvrouw te zijn. Toch ook wel
eenzaam. De mensen zien meestal
meer de burgemeestersvrouw dan de
mens.'
Mevrouw A. W. van Holthe tot Echten met enkele Lipizaners.
Politiek econoom moet werken vanuit dialectisch materialisme
De witte boerderij, waar gefokt wordt
met paarden en honden, wordt voor
namelijk door haar geleid. Twee van
de drie dochters werken ook in het
bedrijf. 'En dat is hard werken. Niet
alleen de plezierige dingen. Ook de
stallen uitmesten.' De oudste dochter,
die 23 is, zit in de verpleging. 'We
hebben één zoon. Hij is 13. Zegt dat
hij in de politiek wil. Ik vrees voor
de koers, die zijn voorkeur heeft.'
Fokken
De liefde voor het dier is. wat de Van
Holthe tot Echiten's betreft, van huis
uit meegegeven. Het geldt voor bei
den. Met één paard en één hond is het
begonnen. In '55, '56 of daaromtrent
begon het fokken. De veestapel breid
de zich regelmatig uit. Er worden nu
Van een verslaggever
DEN HAAG Prof. dr. K. van het Reve, hoogleraar in de Slavische
taal en letterkunde aan de Leidse universiteit, heeft bij minister Van
Veen zijn bezorgdheid uitgesproken over een eis die gesteld is voor
de benoeming van een politiek econoom aan de TH in Delft. Voor die
benoeming is als eis gesteld: 'grondige kennis van, en inzicht in het
historisch en dialektisch. materialisme, werkend vanuit deze weten
schappelijke beschouwingswijze'.
Prof. Van Het Reve vraagt minister
Van Veen wat hij in deze zaak denkt
te doen. 'Van uw antwoord hangt het
enigszins af of ik in de nabije
toekomst zal moeten gaan uitzien
naar een andere betrekking dan die
ik op dit ogenblik bekleed', aldus prof.
Van het Reve, die ook informeert
welke garanties hij en andere
collega's hebben dat niet eerlang ook
aan hen de eis gesteld wordt bij hun
werk uit te gaan van een bepaalde
'beschouwingswijze'.
Volgens prof. Van het Reve is
'de historisch-dialektisch-materialisti-
sche god immers een naijverig god,
die geen anderen en zeker geen
goddelozen, naast zich duldt'. Er zijn
wel historische en/of dialektische
materialisten in Nederland genoemd
maar dan omdat men de geleerden in
kwestie voor hun taak geschikt achtte
ongeacht hun verknochtheid aan
enige 'beschouwingswijze'.
Prof. Van het Reve gelooft ook niet,
dat men aan de katholieke
universiteit in Nijmegen aan de
taalgeleerde prof. Van Ginneken ooit
gevraagd heeft om bij zijn colleges te
'werken vanuit' de verzen 1 tot en
met 9 v. Genesis 11 (de torenbouw van
Babel) 'De in Delft gevraagde docent
echter dient krachtens die advertentie
wel degelijk bij zijn onderwijs uit te
gaan van kanonieke boeken zoals 'Das
Kapital'.
Daar komt volgens prof. Van het
Reve nog iets zorgwekkends bij. 'De
laatste geleerde, door christenen ter
dood gebracht vanwege zijn weigering
om te 'werken vanuit' de door die
christenen aangehangen
'beschouwingswijze' stierf meen ik in
1619, in Frankrijk, nadat men hem
voor alle zekerheid eerst de tong had
uitgerukt. Dat is lang geleden. Maar
de vele duizenden ee'ecrden, die door
de aanhangers van het historisch en
dialektisch materialisme in naam van
deze 'beschouwi ïgswi i/e" zijn ter d->od
gebracht stierven allemaal in Je
twintigste eeuw', aldjs be.s\m prof.
Van het Reve z;jn brief aan minister
Van Veen.
Prof. dr. K. van het Reve
>or Cisca Dresselhuys
'B
telei flSTERDAM Per jaar komen er in het verkeer ruim drieduizend
lensen om het leven. Steeds weer worden er daarom acties gehou-
n, die ervoor moeten zorgen, dat dit enorme getal (iets) terug
bracht wordt. Dat lukt nog niet erg, maar er wordt in ieder geval
el aandacht besteed aan het veiliger maken van het verkeer. Per
,e far komen er in en om huis, bij allerlei 'huiselijke' ongevallen ook
Zor? geveer drieduizend mensen om het leven. Dat is een getal, dat
a°g. ïinig mensen kennen en dat daardoor ook geen grootscheepse acties
gevolg heeft. Toch is het op het ogenblik zo, dat het in huis bijna
t zo onveilig is als daarbuiten, te oordelen naar de dodencijfers.
gewonden, die in huis vallen wor-
in Nederland niet geregistreerd,
r dat het er heel wat zijn, staat
vast. Volgens opgaven uit de
renigde Staten lig het aantal ver
dingen in huis opgelopen, 150
al zo hoog als het aantal doden-in-
is. Daarbij gaat het om letsels
ardoor men in ieder geval de dag
het ongeval nog niet in staat is om
normale werk te doen. Kleine
wondingen als een snee in de vin-
of een brandblaar, zijn hierbij
inbegrepen.
nderen
Nederland bestaan eigenlijk alleen
cijfers over de ongevallen, die
deren tot vijftien jaar krijgen, ter-
z'j gewoon thuis zijn. Dr. B. J.
den Berg heeft in haar studie van
ongevallensituatie in Nederland.
efend op grond van onderzoekin-
'n Amsterdam en Twente dat in
c uf,v.an de iaren vijftig jaar-
s achtduizend kinderen in zieken
en werden opgenomen, als gevolg
e®n ongeluk in de huiselijke
Ongeveer 2500 hiervan zouden
idp Tongeval blijvend letsel over-
pen- Inmiddels zijn er ruim tien
F verlopen; het is niet bekend hoe
F cijfers nu liggen.
komt het dat de woning, die door
lipp K96"' toch nog aIt>jd als een
verSu', ®"ien wordt- in feite
schrikkelijk onveilig is, veel
onveiliger bijvoorbeeld dan een fa
briek of een bedrijf?
Veroudering
Mevrouw drs. I. Bouxnan, bij het
Veiligneidsiiisutuut m Amsterdam
speciaal belast met de veiligheid in de
pnvé-sieer, zegt hierover: 'Die gioie
stijging van het aantal dodelijke onge
vallen in huis, is in eerste instantie
toe te schrijven aan de veroudering
van de Nederlandse bevolking. Uit de
statistieken ^Ujfct namelijk, aat oude
ren (boven dc zeventig) en kinderen
(beneden de vijf) het grootste deel
uitmaken van die drieduizend doden.
Verder is die onveiligheid alleen
maar toe te schrijven aan menselijk
handelen en falen, waarmee ik bedoel,
dat het bijna allemaal ongelukken
zijn, die voorkomen hadden kunnen
worden. Neen nu bijvoorbeeld al die
valpartijen die in huis voorkomen.
(Van de dodelijke ongelukken in huis
is zeventig pet. het gevolg van een
val). Dat vallen is te wijten aan té
glad geboende vloeren (de Nederland
se vrouw vindt het nog altijd een
brevet van onvermogen wanneer haar
vloeren niet glimmen als een spiegel),
aan her en der verspreid liggende
kleedjes, die wegglijden of waarover
men struikelt en aan het verrichten
van werkzaamheden op ondeugdelijke
trapjes of op wiebelende krukjes.
Behalve die enorme hoeveelheid dode
lijke valpartijen in een huis, gebeu
ren er veel ongelukken door vuur
(brand en dergelijke), vergiftiging
gevaarlijke trapjes
(door gas of andere giftige dampen)
of door verstikking (voornamelijk
kinderen in tuigjes of in wiegjes).
Kortweg kun je zeggen, dat bijna alle
ongelukken in huis gebeuren omdat
men wordt afgeleid van het werk,
waaraan men bezig is of omdat men,
in zijn ijver iets snel te willen doen,
de beste manier om het te doen
vergeet', aldus mevrouw Bouman.
Meer mannen
Opvallend is het, dat uit de statistie
ken blijkt, dat er in huis tot het
zestigste jaar meer mannen omko
men dan vrouwen, hoewel de vrouwen
toch veel en veel meer tijd in hun
woning doorbrengen.
Mevrouw Bouman: 'Het is eigenlijk
niet goed te verklaren hoe dat komt.
Nu is er op dit gebied, zoals trouwens
op het hele gebied van de ongelukken
in huis, nog nooit een onderzoek
verricht, zodat het geen wonder is,
dat we het niet kunnen verklaren.
Ik veronderstel persoonlijk, dat man
nen vaker bij een dodelijk ongeval in
de woning betrokken raken, omdat ze
gevaarlijker karweitjes opknappen
dan de vrouwen. Mannen gaan meest
al om met de elektrische apparatuur,
verrichten allerlei reparaties, die ei
genlijk door vaklui gedaan zouden
moeten worden en bovendien hebben
veel meer mannen dan vrouwen een
hobby, die gepaard gaat met het ge
bruik van apparaten als boren en
andere elektrische machines. En die
man die thuis met een gammele boor
een stopcontact moet maken is op zijn
werk omringd met allerlei veiligheids
voorschriften, die op straffe van flin
ke boetes nageleefd moeten worden.
Op zijn werk hoéft de man niet met
een ondeugdelijke boor of met een
gammel keukentrapje te werken. Daar
mag hij alleen goedgekeurd materiaal
gebruiken'.
Balkons
Over het vallen in huis, zegt me
vrouw Bouman verder: 'Kinderen val
len werkelijk ontzettend veel, dat
houd je niet voor mogelijk. In de
moderne flatbouw wordt vaak ook
niet genoeg rekening gehouden met
kinderen. Neem nu de balkons, waar
van de spijlen vaak te ver uit elkaar
staan of het zeer onveilige spiegelglas,
waarvan allerlei tussendeuren en wan
den in flats gemaakt zijn. Wanneer
een kind door zo'n glasruit valt, kan
hij lelijke verwondingen oplopen door
de scherpe puntjes van het glas.
Kinderen vallen niet alleen wel eens
van een balkon omdat de spijlen te
ver uit elkaar geplaatst zijn maar ook
doordat er een klein, betonnen op
stapje net voor de balustrade gemaakt
is, waardoor zij zich gemakkelijk over
de leuning heen kunnen werken. In
de woningbouw wordt echt nog niet
Het Veiligheidsinstituut in Am
sterdam zal binnenkort een spe
ciale actie wijden aan de onge
vallen d oor het gebruik van
aardgas. Dit soort ongelukken
neemt op het ogenblik namelijk
sterk toe.
Op zichzelf is aardgas niet ver
giftig, dat betekent dus, dat er
minder verglftlgingsgevallen
door aardgas zelf voorkomen.
Maar in ruimten, waar zich bij
voorbeeld een aardgas-geyser
bevindt, is de zuurstof enorm
snel opgebruikt, doordat dan
aardgas veel feller brandt dan
het vroegere stadsgas.
Vandaar dat cr tegenwoordig
herhaaldelijk ongevallen gebeu
ren in keukens en douchecellen,
waar mensen bedwelmd worden
bij het wassen van hun haar of
het verschonen. Zij ventileren
niet voldoende en merken niet
dat de voorraad zuurstof in zo'n
ruimte zeer snel minder wordt.
Zo sterft men aan zuurstofge
brek.
genoeg gelet op de veiligheid. Trou
wens: we wonen eigenlijk helemaal
verkeerd. Eigenlijk zouden in de flat
gebouwen alleen oudere mensen of
mensen met wat grotere kinderen
moeten wonen en in eengezinshuizen
met tuintjes gezinnen met kleine kin
deren. Want het gebrek aan speel
ruimte in een flat, kan ook weer
oorzaak zijn van ongevallen binnens
huis. Er wordt dan in een te kleine
ruimte gestoeid en daar komen weer
ongelukken van'
Wanneer er nagegaan wordt, wéér in
huis de meeste ongelukken gebeuren,
dan blijkt dat in de keuken en de
huiskamer te zijn (de vrouw is vaker
betrokken bij ongelukken in de keu
ken en de man bij ongevallen in de
kamer). In de keuken zijn het voorna
melijk valpartijen, brandjes (vlam in
de pan) veel snijden en uitglijden op
een gladde of vettige vltT, die doden
en gewonden tot gevolg hebben. In de
kamer zijn het ook weer \-aIpartijen,
maar ook allerlei elektrische karweit
jes, die slachtoffers opleveren.
Verschuivingen
Overigens verschuift de aard van de
ongelukken door de jaren heen wel
iets. Dat heeft, zoals zoveel dingen,
met een verhoogde welvaart te ma
ken. Zo komen er nu veel minder dan
vroeger verbrandingen voor, omdat er
veel meer centraal verwarmde huizen
zijn en er ook bijna geen grote was
sen meer gekookt worden in de keu
ken. Ook valpartijen op gladde vloe
ren zouden redelijkerwijs moeten af
nemen met het steeds meer verdwij
nen van het gladde zeil en het ver
schijnen van vaste vloerbedekkingen.
Dat dit nog niet zo is, komt. omdat
veel mensen op die. op zichzelf veili
ge vaste vloerbedekking, weer kleed
jes gaan leggen, die dan omkrullen
aan de kanten.
Maar al met al is over de ongelukken
in huis te zeggen, dat ze grotendeels
met een klein beetje nadenken voor
komen hadden kunnen worden.
