Uitvinder 'milieu-zak':
'snel of ik verdwijn
naar het buitenland'
Rovers halen
43 mille uit
auto van PTT
Klassiek ballet in
landelijke sfeer
Johannus
Kerkorgel
Langman: Amelands gas
kan niet gemist worden
Onderzoek naar schenden
embargo tegen Rhodesië
jonge
jenever
an ontkent vrouw
hebben bestolen
rmiste studente
jkt verdronken
rkenningsbataljon
in Bondsrepubliek
Toneelraad
Rotterdam
in
Twijfels over zien
bij een kwart van
beroepschauffeurs
Zakkenrollers speelden
méé bij bij Ajax
Bijna 3.200
verkeersdoden
Reclame avond
studie rechten
afgekeurd
SlTKOtlW 'KWARTCT VRIJDAG 9 MAART 1973
-gjyKQtJ
BINNENLAND/KUNST
T9/K11
1 Oost-Groningen houdt 't op kartonnen vuilnis-doos
Van een onzer verslaggevers
TERNEUZEN, GRONINGEN De uitvinder van een biologisch
afbreekbare vuilniszak, de heer J. Roeloffzen uit Sas van Gent,
heeft gedreigd met zijn uitvinding naar het buitenland te gaan
als de ministerie van economische zaken en van volksgezondheid
niet snel reageren. Zijn vinding betreft een uit vlasafval vervaar
digde vuilniszak, die binnen ongeveer een maand 'afbreekt' en
1 tegen scherven bestand is.
Inmiddels is de heer B L.
Knottenbelt, marketing manager bij
de strokartonfabriek Free en Co NV
te Oude Pekela onverwoestbaar
optimistisch over de kansen die de
kartonnen vuilnisdoos, de
milieudoos' zal blijken te hebben.
Beide produkten, de vlas-zak en de
cartonnen doos, worden
gepresenteerd als vervanger voor de
nét afbreekbare plastic vuilniszak.
De heer Roeloffzen zegt dat er
vanuit België, Duitsland, Polen en
Japan grote beangstelling voor zijn
vinding bestaat. Indien echter 'Den
Haag' niet spoedig contact met hem
opneemt zal hij, zegt hij, met zijn
vlas-zak over de grens gaan. Een
fabriek voor deze vlas-zakken zou
hij het liefst in Zeeuws-Vlaanderen
zien; dat zou werk betekenen voor
een paar duizend mensen en zou
bovendien de vlasteelt ten goede
cnmen. Het ministerie van
volksgezondheid en milieuhygiëne
ïeef. hem een brief gestuurd met
iet verzoek zich in verbinding te
itellen met de inspecteur van de
'olksgezondheid, ir. A. B. van der
_ee, maar tot nog toe heeft hij die
liet kunnen bereiken.
De 'milieuzak' kan door fabrieken in
licentie worden geproduceerd. Het
liefst zou de heer Roeloffzen
fabricage op verschillende plaatsen
in ons land zien. In de proeffabriek
Sas van Gent zijn al enige
tienduizenden zakken gemaakt; een
eenheid van zes zeven man zou
twee- a driemiljoen zakken per jaar
kunnen maken. Ze zouden op 25 a
dertig cent per stuk komen
'Hoog niveau'
Volgens de heer Knottenbelt uit
Oude Pekela zijn er mensen op
'hoog niveau achter de schermen'
aan het werk om de afbreekbare
produkten erdoor te krijgen (hij
doelt met name op milieu-bewuste
politici). De kartonnen doos heeft
inmiddels een proefperiode zo goed
als achter de rug. Uit onderzoeken
bleek dat er voordelen waren: de
doos is gemakkelijk op te zetten en
kan in combinatie met een speciaal
inzetrek ook dienen als een soort
pedaal-emmer.
Er zijn echter ook nadelen. Hoewel
laboratoriumtesten gunstig waren is
de vochtbestendigheid in de praktijk
niet geweldig gebleken. Maar dat
kan wel verholpen worden, meent
de heer Knottenbelt. Overigens
vindt hij dat een doos weliswaar
wel eens kan scheuren, maar er
sneuvelen ook plasticzakken omdat
die niet tegen scherpe voorwerpen
kunnen.
De heer Knottenbelt betwijfelt
vooralsnog ook of de vlaszak wel zo
goedkoop (dertig cent) kan zijn,
tegen een kartonnen doos 50-55 cent;
hij denkt dat de wens de vader van
de gedachte is. Op zijn beurt
verdedigt directeur F. F. Roeloffzen
van Spectrum 'zijn' milieuzak als
een veel handelbaarder artikel dan
de 'loggere' milieudozen.
Ziekenhuizen
De milieudoos, die ook steeds is
aangekondigd als de redder van de
Oostgroningse strokartonindustrie, is
volgens de heer Knottenbelt erg
goed voor speciale doeleinden, zoals
hotels en ziekenhuizen. Er gaat veel
vuil in zo'n doos. Hoe het ook zij,
de prijs lijkt vooralsnog het
grootste struikelblok en
milieubewuste lieden, alsmede de
fabrikanten vinden subsidie 'om er
in te komen' dan ook op zijn plaats.
Onlangs heeft na een proef, die is
gehouden met een kleine vijftig
gezinnen, directeur M. F. Hoek van
het Groninger Reinigingsbedrijf
becijferd dat het een vier miljoen
gulden extra zou kosten (deels te
betalen door de afnemers, deels
door de gemeenten) als de
'milieudoos' in de stad zou
Kartonnen vuilnisdozen in Oost-Groningen: gemakkelijk op te zet
ten, moeilijk te bezorgen
inburgeren. Het is in ieder geval
geen lichte hindernis die de doos
moet nemen. Vooral ook de
distributie is een probleem. Je
neemt niet even een pak forse dozen
mee uit de winkel. Bezorging,
waarvoor al aanbiedingen zijn, gaan
echter weer extra geld kosten.
onze correspondent
1DH0VEN De Eindhovense
tie heeft de 37-jarige R. M.
gehouden. De man wordt ervan
dacht deze week bij een caféruzie
40-jarige vrouw de halsslagader te
ibben doorgesneden. De verdachte,
e ontkent is door het slachtoffer en
ikele getuigen herkend. Hij is
lgesloten en zal waarschijnlijk
andaag ivorden voorgeleid voor de
Vicier van justitie.
1
een verslaggever
TERDAM Het 25-jarige Finse
je Leena Karina Rintala uit
nen (bij Helsinki), die in
terdam studeerde en sinds 26
ari werd vermist, blijkt te zijn
ronken. Haar lichaam is
rmiddag uit het water van het IJ
rist.
door Hans W. Ledeboer
HAAG Minister De Koster
insie) ziet geen reden de ver
sing van een eskadron van 102
fflningsbataljon van Nederland
de Bondsrepubliek, die de vorige
ld heeft plaatsgevonden, alsnog
daan te maken.
deelt dit mee in antwoord op
Iftelijke vragen van de Tweede-
lerleden Wieldraayer (PvdA( en
aay Fortman (PPR).
huiten naar binnen woorden
dien die betekenen:
nunt, 2. bloedbuis, 3. twijg, 4.
f. 5. bekwaam, 6. oevergewas, 7.
elfde, 8. akelig, 9. putemmertje,
vogelpluim, 11. lusthof, 12.
knageltje, 13. vast deel van een
h. 14. lastig wdrk, 15
ktenetend zoogdier, 16. lof.
juiste invulling vormen de
wletters van 1 tot 16 een andere
voor roosvenster. Elk woord
aat uit vier letters.
sntoJSSING VAN GISTEREN:
1- as, 2. Erato, 7. ka, 9. present,
13. keg, 15. ets, 17. nu, 18.
[•20 Rt. 21. erker, 22. rodeo, 23.
24 keker. 26 kr. 27. pen. 28 lai.
^fem, 33. kastoor, 37. os. 38. steen,
LO.
1 al, 2. erf, 3. re, 4. aster, 5. te,
'ls. 8. ar, 10. leurder, 11. strekel,
sneep, 13. kerel, 14 gerei, 16
18 lek, 19. nor, 25. kaste, 30.
P1- Pon. 32. do, 34. st. 35. O.E. 36.
AMSTERDAM Wie woensdagavond
in de Amsterdamse Stadsschouwburg
de première van Dvorak-variaties van
Ronald Hydn door het Nationale
Ballet was gaan zien, had
vanzelfsprekend een muziekballet
verwacht; dat lag in de naam
opgesloten. De Britse choreograaf
Ronald Hynd maakte het op Dvoraks
Symphonic Variations opus 78.
Maar. al zijn de motieven in de
dans heel muzikaal, Hynd heeft meer
gemaakt dan een muziekballet. Hij
heeft een landelijke sfeertekening
gegeven met allerlei boeren-raotieven,
zonder daarbij uit te gaan van
folklore. Helemaal in klassiek-
academische stijl, maar dan 'op z'n-
Brits', hetgeen inhoudt dat alles
aankomt op de discipline en dat de
virtuositeit, die van de dansers wordt
gevergd, midde' blijft en geen doel
wordt. Die virtuositeit blijft op de
achtergrond. zodat voor de
toeschouwer du ballet eenvoudiger
lijkt dan het in wezen is. De
prestaties van de dansers vallen niet
als virtuositeit op
Hynd, die dit ballet zelf met het
Nationale Ballet heeft ingestudeerd
samen n.et Joan Potter van het
London Festival Ballet, heeft naar
een mooi theaterhoogtepunt
toegewerkt. Het ballet bevat een
opmerkelijk duet, waarbij het jammer
was, dat Luis Fuente niet Olga de
Haas tegenover zich had als soliste.
Olga de Haas was door ziekte
vervangen door Maria Aradi.
Inderdaad hoen Maria Aradi een
mooie stijl, maar juist deze rol is in
het bijzonder voor de etherische Olga
de Haas geschikt, en die was ook met
haar ingestudeerd.
Decor en costuums zijn van Peter
Docherty, mooi van lijn en met een
goed sfeer-accent, maar de belichting
was voor deze bfeer wat te vlak, gaf
weinig diepte en kleur.
Een aardige bijzonderheid was, dat
Maarten Smit, die nog geen vaste
verbintenis heeft met het Nationale
Ballet, woensdagavond voor de eerste
maal het Nederlands Balletorkest
tijdens een grote uitvoering
dirigo u-de. Een hartelijk applaus was
zijn beloning. Hei nationale ballet
komt met Dvorak-variaties
Misbaksels uit 1400
in Utrecht te zien
UTRECHT 'Utrechtse misbaksels
uit 1400' is de naam van een
tentoonstelling die in het Centraal
Museum te Utrecht wordt gehouden
van 16 maart t.e.m. 30 april. Er zijn
voorbeelden van aardewerk van
omstreeks 1400 te zien die
tevoorschijn zijn gekomen bij het
ontdekken van een pottenbakkersoven
uit die tijd in Utrecht. Deze ovens
met hun stortkuilen waarin het
afgekeurde aardewerk werd geworpen,
zijn belangrijk voor het geven van
inzicht in de methode van bakken en
voor de datering en het gebruik van
middeleeuws aardewerk. Op de
tentoonstelling wordt bij de getoonde
voorw2rpen aanvullende informatie
gegeven over middeleeuws
huishoudelijk materieel en do
vervaardiging ervan
dinsdagavond 13 maart in Tilburg,
maandagavond 2 april in de
Koninklijke Schouwburg in Den Haag
en dinsdagavond 3 april in de
Rotterdamse Sirouwburg
ROTTERDAM De aanbevelingen
van de Commissie Toneelbestel
Rotterdam volgend komen B. en W.
met een voorstel aan de gemeenteraad
tot instelling van een Stichting
Toneelraad Rotterdam. Men kan de
instelling van deze raad zien als een
uiterste krachtsinspanning om het
Rotterdamse toneel uit de impasse te
helpen.
Dit voorstel komt komende donderdag
in de gemeenteraad in discussie en
verwacht kan worden, dat het nogal
wat debat losmaakt.
De toneelraad krijgt verschillende
taken: het in leven roepen of
instandhouden van een of meer
beroepsensembles, het financieren of
op andere wijze mogelijk maken van
toneelprodukties, het bevorderen dat
de Rotterdammers kennis kunnen
nemen van elders te produceren
toneelvoorstellingen, voorzieningen
voor toneelprodukties en een
schouwburgbeleid.
In het bestuur komen twee leden van
de gemeenteraad, één namens de
beroepstoneelspelers, één voor de
theatertechnici en één voor de
toneel organisaties en vier uit de
burgerij. Men denkt nog niet aan de
vorming van een vast gezelschap voor
het repertoiretoneel, wel aan losse
produkties.
Gerekend wordt op drie en een half
miljoen gulden aan totale kosten,
waarvoor het gemeentebestuur het
ministerie van CRM een bijdrage
heeft gevraagd. De definitieve
begroting zal als onderdeel van de
gemeentebegroting over 1974 aan de
gemeenteraad worden voorgelegd.
Wilma Reading
in Showboat
DEN HAAG -- De zangeres Wilma
Reading gaat de rol van Julie in de
musical 'Showb.-at' spelen en zingen,
die 00 23 april ir. Londen zijn
première za! beleven. Hel is een van
de leidende rollen, die haar werden
aangeboden, uaa; impiessario Lou van
Rees heeft meegedeeld.
De Australische V,;i!ma Reading werd
door een medewerker van de
impresar.o in e-n nachtclub in
Mar.illa ontdekt Vanuit Nederland
begon haar zangcarrière.
AMSTERDAM Van 22.1 procent
der Nederlandse beroepschauffeurs is
het gezichtsvermogen twijfelachtig,
slechts bij een kleine percentage (2,2
procent) kan van een gevaar op de
weg worden gesproken. Tot deze con
clusie komt de stichting 'Oog en Bril'
na een serie ogentests onder deze ca
tegorie weggebruikers.
In vergelijking met de uitkomsten van
een landelijk onderzoek komen de be
roepschauffeurs er overigens beter af.
Tegenover de genoemde 22,1 procent
stond 27,7 procent bij de andere rij
bewijshouders. Bij het nationaal on
derzoek gezichtsvermogen rijbewijs
houders bleek van 6,5 procent het
gezichtsvermogen in hoge mate onvol
doende te zijn.
ADVERTENTIE
Dositief
model S positief
49 zelfstandige stemmen,
waaronder 10 tongwerken ca 6
samengestelde registers
geschikt voor kerken lot 250
a 300 zitplaatsen.
Prijs f 11.300,- inkl. B.T.W.
ook leverbaar als huiskamer-
orgel voor f 7.990,-
Vraagt inlichtingen
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Minister Langman
is van mening dat het aardgas on
der Ameland zo spoedig mogelijk
beschikbaar moet komen om een
te verwachten tekort te kunnen
opvullen.
De minister zegt, dat er voor de
komende jaren een tekort aan aardgas
van 2 a3 miljard kubieke meter per
jaar is becijferd. In 1980 zou dat
mpgelopen zijn tot 5 miljard kubieke
meter.
In leder geval zullen zich de eerstko
mende jaren moeilijkheden kunnen
voordoen bij de gaswinning, zo voor
spelt de minister. Die moeilijkheden
zouden zowel de omvang van de ga-
sproduktie als het tempo, waarin het
gas beschikbaar komt kunnen betref
fen.
De minister is het met de Gasunie
eens. dat het gas van Ameland niet
gemist kan worden 'om in de komen
de jaren de toenemende vraag naar
gas te kunnen bevredigen'.. De tegen
standers van gaswinning op Ameland
hebben dit laatste steeds in twijfel
getrokken. Zij wijzen erop dat de
hoeveelheid 'Amelander gas' maar
klein is in vergelijking met het totale
verbruik in Nederland Minister Lang
man schreef in de toelichting op zijn
begroting voor 1973 dat over twee
jaar het totaal aan binnenlands gas
verbruik en export 90 miljard kubie
ke meter per jaar zal zijn. Groningen
zal daarvan dan 82.5 miljard kubieke
meter kunnen leveren en de produk-
tie van de andere beschikbare voorra
den in Nederland is 10 miljard. Er
zou dus in 1975 nog wat over zijn.
AMSTERDAM De Amsterdamse
politie heef' woensdagavond na de
voetbalwedstrijd in het Olympisch
Stadion 32 lege portemonnees
gevonden bij een tramhalte in de
buurt. Hieruit wordt geconcludeerd
dat er nogal wat zakkenrollers actief
zijn geweest.
Chauffeur aan paal gebonden
DEN HAAG Volgens de voorlopige
cijfers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek zijn in 1972 circa 3180
weggebruikers in Nederland om het
leven gekomen bij
verkeersongelukken op de openbare
weg.
Het aantal verkeersdoden bedroeg in
1970 en in 1971 resp. 3181 en 3167
zodat methhet voorlopige cijfer van
1972 (rond 3180) sprake is van
stabilisering van het aantal
verkeersdoden.
Het CBS vermeldt in een toelichting
dat deze cijfers niet alleen de doden
ter plaatse van het ongeval betreffen,
maar ook de slchatoffers die binnen
dertig dagen na het ongeval aan dp
verwondingen zijn overleden.
Van een verslaggever
LEIDEN Twee gewapende
mannen hebben gistermorgen bij
een overval op een bestelauto
van de PTT op vijf gulden na
43.000 gulden buitgemaakt. Voor
dat zij twee zakken met geld uit
de auto roofden (een derde waar
in 12.630 gulden zat lieten zij
inderhaast liggen) bonden zij de
chauffeur van de auto aan een
paal vast.
De twee mannen, die bivakmutsen
over het hoofd hadden, hadden bij de
werkplaats van Rijkswaterstaat bij
Roelofarendsveen twee schrikhekken
met rode lantaarns op de rijksweg
geplaatst zodat de PTT-chauffeur wel
moest stoppen. Toen de auto stilstond
sprongen de twee mannen uit de
struiken en dwongen de chauffeur
onder bedreiging met wapens zijn
busje op het terrein van de
werkplaats te rijden. Daar moest hij
uitstappen en hij werd met een
gordijnkoord aan een paal gebonden,
terwijl hem toegevoegd werd: 'Koest
houden, dan gebeurt er niets'.
Nadat zij de PTT'er nog verzekerd
hadden dat de politie gewaarschuwd
zou worden om hem te bevrijden,
vertrokken de twee mannen met de
bestelauto. Bij de afslag naar
Leiderdorp, een paar minuten rijden
van de plaats van de overval, lieten
zij het busje echter staan en zij
laadden er de buit over in een andere
auto, waarmee zij verder reden.
Zodra het licht werd (de overval vond
nog vóór zes uur plaats) steeg een
vliegtuig van de rijkspolitie op om te
helpen zoeken. De bestelauto was toen
echter al gevonden: de chauffeur wist
zich na een kwartiertje uit zijn
netelige positie te bevrijden en bij
een boerderij even verderop alarm te
slaan.
De drie zakken waren bestemd voor
de postkantoren van Hoogmade,
Roelofarendsveen en Rijpwetering. Er
blijft 's avonds geen geld achter In
deze kantoren: alles gaat naar het
districtskantoor in Leiden, 's Morgens
gaat er dan naar behoefte weer geld
terug, zoals ook deze keer. De route is
iedere dag hetzelfde. Deze chauffeur
reed hem eens in de zes dagen. De
politie neemt niet aan dat hij
medeplichtig is.
De bestolen bestelauto werd even
verder bij de afslag naar Leider
dorp teruggevonden.
Ned. schepen zouden tin vervoerd hebben
Van een verslaggever
DEN HAAG Drie schepen van de Koninklijke Nedlloyd N.V. te
Rotterdam hebben volgens een commissie van de Veiligheidsraad het
embargo geschonden dat tegen Rhodesië afgekondigd is.
De drie schepen, de Marne Lloyd, de
Misi Lloyd en de Merwe Lloyd,
zouden in juni, juli en augustus in
Los Angeles en New York in totaal 55
ton nikkel afkomstig uit Rhodesië
hebben gelost.
De secretaris-generaal van de VN,
Kurt Waldheim, heeft Nederland het
verzoek van de commissie om een
onderzoek in te stellen overgebracht.
Nederland moet zo mogelijk binnen
een maand meedelen welke
maatregelen het wil nemen om
verdere schendingen van het embargo
door Nederlandse schepen te
voorkomen. Nederland heeft reeds
laten weten dat het een onderzoek zal
instellen.
Bij de Koninklijke Nedlloyd was men
gisteren niet officieel op de hoogte
van de beschuldiging dat drie van
haar schepen het embargo zouden
hebben geschonden. Een
woordvoerder van de maatschappij
kon nog niet met zekerheid zeggen of
het nikkel inderdaad door de schepen
vervoerd en gelost is. 'Wij zijn alleen
maar vervoerders, er wordt ons lading
aangeboden en we hebben alleen
maar te voldoen aan de wensen van
de afschepers', aldus de Nedlloyd-
woordvoerder.
De mededeling over de Nederlandse
schepen was afkomstig van de
Amerikaanse regering, die te kennen
heeft gegeven dat zij zich wat
bepaalde strategische produkten
betreft niet aan het embargo zal
houden. Het embargo werd
afgekondigd nadat Ian Smith
eenzijdig de onafhankelijkheid van
het vroeger Brits Zuid-Rhodesië had
afgekondigd.
(ADVERTENTIE)
Alleen 'voor verdere groei van de
afzet' zouden nieuwe reserves aange
sproken moeten worden. Begin vorig
jaar had minister Langman het overi
gens nog over een tekort van 10 a 12
miljard kubieke meter per jaar.
Onbekend
Hoeveel gas er onder Ameland zit is
niet precies bekendgemaakt. De NAM
spreekt van enkele tientallen miljar
den kubieke meters. Onder het Neder
lands 'deel' van de Noordzee zit 100 a
200 miljard kubieke meter, onder
Slochteren meer dan 2000 miljard.
Langman noemt in zijn antwoord op
vragen van het PvdA-kamerlid Vellen-
ga het Amelander gas van aanmerke
lijk belang voor het aardgasbeleid op
korte termijn. Zijn tegenstanders heb
ben steeds aangevoerd, dat voor deze
belangen op korte termijn geen on
vervangbare natuurgebieden mogen
worden opgeofferd.
Van een verslaggever
UTRECHT Een klacht die de
Utrechtse rijksuniversiteit heeft
ingediend tegen de Kring van
Utrechtse Repetitoren is door de
code-commissie van de Nederlandse
code voor het reclamewezen gegrond
verklaard.
De Kring van Utrechtse Repetitoren
(KUR), die op commerciële basis
juridische opleidingen verzorgt die de
cursisten kunnen afsluiten met
tentamens en examens aan de
Utrechtse universiteit, had een
advertentie gezet, waarin
gesuggereerd werd dat de
rijksuniversiteit een avondstudie
verzorgde waardoor men in drie jaar
meester in de rechten kon zijn. Het
college van bestuur van de
universiteit meende dat er sprake was
van misleiding omtrent de herkomst
van een aangeboden dienst. De
codecommissie is het daarmee eens en
meent dat 'geredelijk de indruk kan
worden gewekt dat deze
avondopleiding door de universiteit is
ingericht, althans door de universiteit
wordt gesteund, en dat terwijl de
mogelijkheid de bedoelde studie in
drie jaar te voltooien geenszins
vaststaat'. De KUR wordt
aanbevolen dergelijke advertenties
achtenvege te laten; de kring heeft
inmiddels al besloten die advertenties
niet meer te plaatsen
