Christenen, moslims en
joden ontmoeten elkaar
Spaarrente tot
'Priester Johannes' nu ontdekt
c
Presentatie liedboek
19 mei in Middelburg
j
Trouw
Kwartet
Ook bisschoppen
betrokken bij
de pauskeuze?
Dr. Middelkoop
(77) overleden
Beatrix en Claus
naar Indonesië
Si
vandaag
Beroepings-
werk
1
Aardbei voor 1,26
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DINSDAG 6 MAART 1973
KERK
T2/S.TR<
door dr. J. van Goudoever
In Vogelenzang, in de Tiltenberg, was het afgelop en weekeinde een conferentie van JCM. Deze letters
staan voor: joden, christenen en moslims. Bijna n ergens vindt een ontmoeting tussen deze drie plaats
en de congresgangers hebben zich heel goed gerea liseerd dat nu slechts van een bescheiden begin ge
sproken kon worden.
De oorsprong van JCM ligt bij een
paar mensen in Londen. Berlijn en
Koblenz. Zij menen dat joden, christe
nen en moslims in Europa elkaar iets
te zeggen hebben. Moslims in Europa
moeten eens hardop kunnen zeggen
hoe zij zich voelen, wat hun noden
zijn en wat zij denken van joden en
christenen. Joden willen aan mos
lims zeggen hoe zij zich hier voelen
en hoe zij hun leven in de diaspora
hebben opgebouwd. Christenen willen
eens zeggen wat zij van de godsdien
stige situatie in Europa vinden en
willen vooral luisteren naar de twee
anderen.
De drie godsdiensten, die ieder op
eigen wijze teruggaan op Abraham,
hebben elkaar in Europa wat te
zeggen. Maar ieder weet dat als het
gesprek over het Midden-Oosten zou
gaan, de ontmoeting vrijwel onmoge
lijk zou worden. Althans daar is de
tijd nog niet rijp voor. Dat is de
zwakte van deze JCM ontmoeting,
maar toont tegelijk ook haar nood
zaak. Waar conflict en geweld elke
politieke ontmoeting uitsluiten, moet
een godsdienstige toenadering gepro
beerd worden.
Ingrijpend
Er wonen thans 170.000 moslims in
Nederland, dat is ongeveer acht maal
zoveel als er hier joden wonen. In
Engeland wonen 900.000 moslims en
500.000 joden. In Frankrijk 2 miljoen
moslims en in Berlijn alleen al
40.000. Door de buitenlandse werkne
mers is het godsdienstig beeld van
Europa zich snel en ingrijpend aan het
wijzigen. De joden hebben hier en
daar een stuk joodse cultuur in de
verstrooiing kunnen opbouwen. Daar is
na de katastrofe weinig van over, wel
b.v. in Engeland. Er zijn joden die
hun hulp aan de moslims willen aan
bieden, zodat de moslims zouden kun
nen profiteren van de ervaringen van
de joden.
Als we er vanuit mogen gaan, dat
moslims hier in Europa wel werk.
huis en eten hebben, dan nog voelen
zij zich ontworteld uit hun eigen
cultuur en godsdienst. Men kan nu
eenmaal zijn godsdienst niet zo ge
makkelijk meenemen, en zeker niet
de islam. Wie islam zegt, zegt niet
alleen godsdienst maar ook cultuur
en samenleving. Het vijfmaal daags
bidden, het vasten gedurende een
maand (alleen 's avonds eten), de
vrijdag als gebedsdag, het gaan naar
Mekka minstens eenmaal in zijn le
ven, dat alles vraagt om allerlei
voorzieningen in de samenleving.
Vorig jaar kwam de JCM-conf eren tie
in Londen voor het eerst samen. Het
thema was toen: The Faith of our
Fathers, the Fate of our Children
(het geloof van onze vaderen, het lot
van onze kinderen). Voor de tweede
maal kwam men samen, nu in Neder
land: het bleef een Europees treffen.
Thema was dit keer: Secular Europe,
werd het streefbedrag op geen stuk
ken na gehaald. Het uiteindelijk re
sultaat was bijna 2 miljoen terwijl er
op 20 miljoen was gerekend. Het is in
de zwijgende meerderheid van Neder
land te prijzen dat zij op deze manier
antwoord heeft willen geven aan alle
anti-Amerikaanse acties betreffende
Vietnam.
Ter Aar
A. P. J. Esveldt
Mariniers (5)
De redactie behoudt zich het recht voor om
ter opname in deze rubriek ontvangen
meningsuitingen berkort weer te geven. Bij
publikatle wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor.
den gestuurd aan het secretariaat hoofdre
dactie Trouw/Kwartet, postbus 851. Amstcr-
Centen - procenten
Het conflict bij Hoogovens doet mij
denken aan het bijbelwoord, Jacobs 2
vers 6, waa» staat: 'Zijn het niet de
rijken die de armen onderdrukken, en
voor de rechtbank slepen'. De hoge
inkomens schreeuwen moord en
brand nu de vakbonden een stukje
gerechtigheid willen brengen. Naar
mijn mening behoort een ieder tot
'de rijken', die weigert een ander op
te trekken tot het niveau, waarop hij
zelf staat. De mensen bekennen hier
mee zichzelf meer lief te hebben dan
hun naaste! Evenals tijdens de verkie
zingscampagne. toen de leugenachtige
slogan 'loon naar prestatie' werd ge
bruikt, wordt nu ook de gerechtigheid
met de voeten getreden. Is de arbeid
van de lagere inkomens dan minder
belangrijk dan van hen die hoge inko
mens genieten? Ik vraag me af of de
hoge inkomens altijd in overeenstem
ming zijn met de geleverde prestatie.
Het zijn mijn inziens veeleer de hui
dige structuren die de mens de kans
geven zijn talenten te misbruiken en
zichzelf ten nadele van de minder
bedeelde te bevoordelen. De mensen
die geld als de enige stimulans voor
vooruitgang en welvaart beschouwen,
geven daarmee aan geld de hoogste
eer. De bijbel zegt echter: 'Zoekt eerst
het koninkrijk Gods, en zijn gerech
tigheid'. In dit licht zullen we moeten
gaan handelen, zdals die werkgever in
Matthells: 1-6, vfiar gerechtigheid een
principe was.
Heiningen
Jac. de Wit
Vietnamacties (21)
De sterk eenzijdig gerichte hulpactie;
opgezet en georganiseerd door een
comité, is totaal mislukt. Ondanks de
steun van de vele linkse groeperin
gen, als ook radio, tv en de pers,
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280.
Adam. Postbus 859
Telefoon 020- 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74 Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.giro
X 500.
Honing
Lanser
Met verwondering heb ik gelezen, dat
Lanser achter Den Uyl wil gaan
staan. Lanser houdt er geen rekening
mee. dat er honderden CNV-leden
zijn. die er anders over denken. Bo
vendien hebben de bonden hier niets
mee te maken: laat de Kamerleden
dit maar in orde maken.
Dordrecht J. R. Willemstein
Een ondoordacht hoofdartikel met
een ondoordachte titel, zo kwalificeer
de ik uw commentaar onder het
hoofd 'Mariniers'. Een grove insinua
tie, die kant noch wal raakt. De
vergelijking met de gebeurtenissen
van enige jaren geleden op de Dam
en in het centraal station van de NS
te Amsterdam gaat ten enenmale
mank. Toen betrof het namelijk ei
genrichting door militairen op voor
publiek toegankelijke plaatsen, waar
de politie te kort schoot. Dat was in
strijd met de wet. De gebeurtenissen
die onlangs plaatsvonden op de cam
pus van de rijksuniversiteit te Leiden
betroffen schoon schip maken door
mede-studenten op eigen, niet voor
het publiek toegankelijk terrein, om
dat een zeer grote minderheid van de
studenten meende het recht (ook ei
genrichting) te hebben de normale
gang van zaken bij de universiteit te
mogen verstoren.
Eelde
J. Meijer
Verlengde leerplicht (2)
De heer Zandbergen onderschrijft in
Tr/Kw van 24 februari vanuit de
praktijk de bezwaren die binnen de
PCBO bestaan tegen de gedeeltelijke
leerplicht. Helaas schrijft de heer
Zandbergen er niet bij, vanuit welke
praktijk hij schrijft, want dat zou
wellicht verhelderend werken. Het is
de heer Zandbergen ongetwijfeld be
kend, dat het hoofdbestuur van de
PCBO verstandiger is dan de mensen
achter de minderheidsnota en de in
houd hiervan naast zich neer zal leg
gen. De heer Zandbergen schrijft dat
er meestal niets van de partiële leer
plicht terechtkomt.
Afgezien van het feit dat het woord
meestal schromelijk overdreven is,
ware het eerlijker geweest als de heer
Zandbergen daarbij ook had aangege
ven waarom het niet overal loopt
zoals het hoort te lopen: de outillage
is vrijwel steeds onvoldoende, ge
meentelijke apparaten zijn onderbezet
of weten geen raad met de partiële
leerplicht, enz. Dit zijn begrijpelijke
kinderziekten en de hulp van de rege
ring in dezen laat te wensen over.
Wat de tweede dag vorming betreft,
ben ik het met de heer Zandbergen
eens. dat invoering op dit moment
ongewenst is, maar dan niet vanwege
de industriële motieven die u aan
voert. maar omdat het vormingswerk
er niet klaar voor is door enerzijds
een falend regeringsbeleid op dit
punt, anderzijds een falend overkoepe
lend orgaan. Dit vergt echter de twee
de dag vorming niet van de baan,
maar geeft alleen aan dat 1 of 2 jaar
uitstel gewenst is.
Heerde
J. C. Lieske
Mariniers (4)
Was het maar waar geweest, dat de
overheid marinemannen ingeschakeld
had om aan dat onbekookte studen-
tengec'oe van ongeoorloofde bezetting
van universiteitsgebouwen een einde
te maken. Zij waren het toch, die
jaren geleden nuttige diensten bewe
zen door eerst het centraal station en
nadien de Dam schoon te vegen. Wat
zouden de mariniers van nut kunnen
zijn, indien zij bij de naderende zo
mer het Vondelpark voor bezoedeling
zouden kunnen behoeden.
Amsterdam
G. H.
a religious challenge (een geseculari
seerd Europa, een godsdienstige uit
daging). Uit dc inleidingen van dr.
J. Magonet (jood), dr. S. Eid (mos
lim), ds. Denkers en pastoor Evers
(de laatste twee uit Bendorf, Duits
land, een van de weinige plaatsen,
waar joden, christenen en moslims
elkaar kunnen ontmoeten) bleek hoe
ieder uit eigen ervaring kon spreken.
Wij leven in een pluralistische samen-
lering. waar geen enkel geloof meer
vanzelfsprekend is. Is deze situatie
een uitdaging om juist het geloof
weer geheel oorspronkelijk en per
soonlijk te beleven? In dit verband
werd een passage uit Bonhoeffer's
brief aan zijn kleinzoon aangehaald.
Wachten we een nieuwe reformatie?
Secularisatie
Voor de drie Abrahamitische godsdien
sten betekent secularisatie iets ver
schillends. Voor een christen is het
een ambivalente beweging: ten dele is
secularisatie een gevolg van de bij
belse prediking (althans volgens som
mige theologen) ten dele betekent
secularisatie het einde van alle reli
gie (ook al weer volgens sommige
theologen). Maar het zou toch de
laatste arrogantie van het christelijke
Westen zijn om voor de hele wereld
uit te maken wanneer het einde van
de religie komt. Met andere woorden:
een christen denkt en leeft in een
Europese context.
De moslim verklaarde, dat de Koran
leert dat de wereld bestaat uit drie
groepen, gelovigen, de ongelovigen en
zij die zeggen te geloven maar niet
ernaar leven. Met andere woorden:
een moslim weet dat hij in een secu
liere wereld moet leven (hier wordt |n Nödörlsnd
een andere inhoud aan secularisatie
gegeven). Voor een moslim is overi- Er zal ook in Nederland een JCM
MIDDELBURG Het bestuur van de interkerkelijke stichting voor
het kerklied zal zaterdag 19 mei in een openbare zitting om elf uur
in de Nieuwe Kerk te Middelburg een eerste exemplaar van het
'Liedboek voor de kerken' aanbieden aan vertegenwoordigers van
de vijf in de stichting samenwerkende kerken.
Met de komst van de gastarbeiders is het aantal moslims in ons land
sterk gestegen. Op de foto: Turkse gastarbeiders tijdens een offer
feest in Arnhem.
gens die seculiere wereld niet per se
slecht.
De joden op de conferentie zagen in de
seculiere wereld juist de plaats waar
zij mochten werken en leven om Gods
Naam te heiligen. Dr. J. van Goudoe
ver probeerde de secularisatie bin
nen de Europese-christelijke context
te analyseren.
In het liedboek zijn de 150 psalmen
in de berijming van 1968 opgenomen
en 491 gezangen. Het is tot stand
gekomen in samenwerking tussen de
nederlandse hervormde kerk, de gere
formeerde kerken, de evangelisch-lu-
therse kerk. de doopsgezinde broeder
schap en de remonstrantse broeder
schap. Het liedboek verschijnt in een
standaardformaat en een vergroot for
maat, bij Boekencentrum, Den Haag,
en Jongbloed-Zetka, Leeuwarden,
terwijl nog een meerstemmige koor-en
koraaluitgave in voorbereiding is.
In aansluiting op de officiële presen
tatie zullen Zeeuwse koren 's middags
op het Abdijplein in Middelburg een
aantal gezangen uit het liedboek ten
gehore brengen.
Bij gelegenheid van de aanbieding
van het liedboek aan de kerken wordt
van 18 mei tot 18 augustus in de
Koorkerk aan het Groenmarktplein
een tentoonstelling gehouden ovpr
'Het Nederlandse kerklied sinds de
reformatie'. Op deze tentoonstelling,
georganiseerd door de provinciale bi
bliotheek te Middelburg, zullen hand
schriften. portretten en schilderijen
betrekking hebbend op het Neder
landse kerklied, te zien zijn.
De volgende dag, zondag 20 mei (zon
dag cantate), zal om tien uur in de
Nieuwe Kerk een kerkdienst onder
auspiciën van de raad van kerken te
Middelburg worden gehouden, waarin
het liedboek in gebruik zal worden
genomen. Deze kerkdienst zal worden
uitgezonden door IKOR/CKV
groep gevormd worden. Namen die
zijn voorgesteld: Prof. mr. dr. D. C.
Mulder (Amsterdam, V.U.). rabbijn
Lilienthal, dr Farduk, dr Bashir e.a.
De Nederlandse groep blijft in nauw
contact met de andere Europese groe
peringen werken. En wel op twee
niveaus. Ten eerste: het godsdienstig
gesprek en de godsdienstige informa
tie. Deze zijn zowel voor theologen als
voor andere geïnteresseerden bedoeld.
Er is veel, veel onkunde over de
Islam, over moslim-gebruiken en mos
lim-levenshouding. Uit onkunde komt
vaak discriminatie voort.
Het tweede niveau is praktisch. Er
zullen kleine pamfletjes worden ge
maakt met heel eenvoudige informa
tie. Er zal in schoolboeken worden
gekeken, of daar onvolledige of on
juiste informatie wordt gegeven. Er
zullen wegen worden gezocht dat de
Moslims zo volledig mogelijk hun
Moslim-cultuur kunnen opbouwen,
moskees, scholen etc.
De aanwezigen op de conferentie in
de Tiltenberg realiseerden zich heel
goed, dat dit begin heel bescheiden
was. Het ging hier vooral om de
persoonlijke ontmoetingen en om het
vormen van een team. Maar juist
door de Europese contacten in Duits
land en Engeland, kan ook hier in
Nederland veel noodzakelijk werk ge
stimuleerd worden.
Dr. J. Goudoever is remonstrants pre
dikant te Hilversum en bijzonder
hoogleraar in de vergelijkende gods
dienstgeschiedenis aan de universiteit
van Duisburg West-Duitsland
ROME (AFP-Reuter) Paus Paulus
heeft maandagochtend in zijn toe
spraak tijdens de creatie van 31 nieu
we kardinalen de mogelijkheid geo
pend voor verandering in de procedu
re van de pauskeuze. Deze is momen
teel alleen aan kardinalen beneden de
80 jaar voorbehouden. In zijn toe
spraak tijdens het geheime consistorie
vanochtend vroeg de paus zich af of
behalve de kardinalen ook niel de
patriarchen der oosterse kerken tot de
pauskeuze dienden te worden toegela
ten evenals de leden van de raad van
de bisschoppensynode. Het totale aan
tal dergenen die de paus kiezen,
mag de 120 echter niet overschrijden.
Veel ruimte voor uitbreiding biedt de
huidige situatie niet, want het aantal
kardinalen dat een nieuwe 'paus mag
kiezen bedraagt momenteel 117.
DRIEBERGEN Op 77-jarige leef
tijd is in Driebergen dr. Pieter Mid
delkoop overleden, een man. die zijn
hele leven als predikant en bijbelver
taler in dienst van de zending heeft
gesteld met als arbeidsterrein het ei
land Timor. Na de zendingsschool te
hebben doorlopen werd hij aanvanke
lijk hulpprediker, later Indisch predi
kant (Protestantse Kerk van Neder-
landsch-Indië).
Vanuit Kapan en So'è werkte hij in
zuid- en midden-Timor en was daar
een van de pioniers, die het zendings
werk belangrijke impulsen heeft gege
ven. Daarbij bestudeerde hij nauw
gezet de Timorese taal en cultuur.
In 1937 werd hij ter beschikking van
de vertaalarbeid (destijds ressorterend
onder het Nederlands Bijbelgenoot
schap) gesteld. Zo vertaalde hij ter
plaatse het Nieuwe Testament, waar
van onlangs de derde druk is versche
nen, vermeerderd met de Psalmen.
Ook het Oude Testament vertaalde
hij. Dit is nooit gedrukt, maar wel in
een oplaag van 500 exemplaren op
stencil gezet, voornamelijk ten behoe
ve van predikanten in het binnen
land, waar nog altijd hoofdzakelijk
Timorees wordt gesproken. Verder
verscheen van hem in druk een Oud
testamentisch verhalenboek in de Ti
morese taal.
Dr. Middelkoop heeft zich ondanks
tegenslagen met een onverzettelijke
hartstocht aan dc vertaalarbeid ge
geven. Na zijn emeritaat deed hij in
recordtijd zijn candidaats en docto
raal theologie, waarna hij (in I960)
promoveerde bij prof. H. W. Obbink
in Leiden op het onderwerp Vloek,
vergelding, vijandschap in de natuur
lijke religie van Timor.
DJAKARTA/DEN HAAG (Antara).
Prins Bernhard heeft, voor zijn
terugkeer naar Nederland, op een
persconferentie in Djakarta gezegd
dat prinses Beatrix graag Indonesië
zal bezoeken, maar dat nog geen
datum voor een dergelijk bezoek is
vastgesteld. Prins Claus zal haar op
dit bezoek vergezellen. Volgens de
rijksvoorlichtingsdienst kan nog geen
defenitieve uitspraak over de reis
worden gedaan.
(ADVERTENTIE)
De rente, die wij vergoeden op spaargelden, loopt van
4% voor dagelijks opvraagbare tegoeden tot 7%%
voor onze NMS-Spaarbrieven.
Vraagt u eens bij een van onze kantoren naar
deze spaarmogelijkheden.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
Het tijdschrift voor missiologie 'Wereld en Zen
ding' is zijn tweede jaargang ingegaan met een
thema-nummer over de nieuwe missionaire ver
houdingen tussen de kerken: 'van eenrichtingsver
keer naar wederkerige assistentie' (5 3,50 te
bestellen bij de Nederlandse zendingsraad. Prins
HendriUaan 37. Amsterdam). Wij citeren het slot
van het artikel van drs. G. M. M. Verstraelen-
Gilhuis:
'Bij het horen van al deze stemmen kan men een
besef dat wij in een overgangsfase leven, wellicht
aan de vooravond van een nieuwe vollere
fase in de geschiedenis van de zending staan niet
onderdrukken. De wind waait niet meer alleen uit
het Westen. Op dit moment is het goed om te
herinneren aan de 15e eeuw toen die beweging
uit het Westen op gang kwam. Uiteenlopende
motieven waren er voor de Europese christenen
uit die dagen om het onbekende tegemoet te gaan:
wetenschappelijke, politieke, commerciële en reli
gieuze. De religieuze drijfveer bestond niet slechts
in de wens om hun tot dusver onbekende volken
het Evangelie te brengen, veel meer nog hoopte
men in het onbekende mede-christenen te vinden
die hen tot steun konden zijn. Volgens een oude
legende moest er ver achter de wereld van de
Islam ergens een groot Christelijk Rijk zijn,
geregeerd door de priester-koning Johannes. Pries
ter Johannes werd niet gevonden noch in de 15e,
noch in de 16e, noch in de 17e eeuw, in de daarop
volgende meer verlichte tijden was de legende
vergeten. Of waren de christenen uit het Westen
blind en konden ze daarom niets ontdekken? Is
het niet het bijzondere van vandaag dat we
Priester Johannes eindelijk herkend hebben, dat
hij in de christenen uit Azië, Afrika en Latijns
Amerika levend voor ons staatdat wij nu
meer dan ooit samen met alle heiligen mogen
ontdekken hoe groot de breedte, lengte, hoogte en
diepte van de liefde van Christus is!?'
In 'Elk', het orgaan van de evangelisch-lutherse
kerk. heeft dr. S. E. Hof naast waardering ook
kritiek op de brief van de rk bisschoppen over de
open communie. Dr. Hof:
'Mij lag vooral deze zinsnede zwaar op de maag:
de reformatorische christen zal moeten 'instem
men met het geloof van de katholieke kerk ten
aanzien van de eucharistie' om aan een open
viering in de rk kerk te kunnen deelnemen. Wie
gast is aan tafel in de rk kerk krijgt ongetwijfeld
ook deel aan die gemeenschap van gelovigen. Mét
haar (roomse) hebben en houden. Dat is nu
eenmaal de consequentie. Maar mij gaat het te
ver om van de reformatorische gast instemming
met het geloof van de rk kerk betreffende de
eucharistie te vergen. Niet alleen omdat het
geweten van de gasl te zwaar wordt belast. Maar
vooral ook omdat de geloofsopvatting van de
rooms-katholieke kerk (wat dat geloof nu ook mag
zijn) de maatstaf en de drempel wordt om aan de
tafel van de Heer te mogen deelnemen. Terwijl
juist het geloof in de omgang van de Heer zelf
met de zijnen aan tafel ons elkaar met en
ondanks de geloofsverschillen zou moeten kunnen
laten accepteren. En lest best: de eucharistie-
avondsmaalsriering is nog altijd de voorproef op
Vit de kerkbladen
het feest van het komende Rijk van GocT, dat
ruimer is dan de ruimste grenzen van welke kerk
dan ook. En daarom vind ik de beperking van de
katholieke bisschoppen maar al te eng. Bij alle
waardering voor de rest. Jammer'.
Het thans verschenen januari-nummer van 'Kerk
en Theologie' is nog geheel samengesteld door
wijlen prof. dr. A. F. N. Lekkerkerker. Zo schreef
hij een In memoriam over zijn mede-eindredac
teur Van Niftrik en een Klaag- en lofzang op het
kerkrecht. Prof. Lekkerkerker:
'En in ieder geval is het anderzijds ook ver
beneden onze stand het kerkrecht te beschrijven
als het aanreiken van spelregels. Alsof wij een
privaatrechtelijke vereniging zijn! En niet ge
meente. waar hoge bijbelse woorden 'recht' en
'gerechtigheid' hun volle kracht hebben: dat God
recht schept en krijgt in ons leven. Kerkrecht
heeft te maken met de bijbelse dikaiosunè: dat
God zijn recht doorzet. In het college kerkrecht
gaat het over de grote vragen van belijden en
apostolaat, ambt en opzicht, gestalte van de ge
meente verzameld rondom Woord en Sacrament
(want déér vertoont zich allereerst de gemeente).
De extase van het tot de gemeente behoren kan
soms juist op het college kerkrecht tot in het
diepst van onze existentie en-aren worden'.
De nieuwe chroniqueur van 'Kerk en Theologie'
ds. A. A. Spijkerboer schrijft onder meer over de
polarisatie. Na uiteengezet te hebben, dat dit
begrip bij Marcuse vandaan komt (het conflictmo
del als strijdmiddel), vervolgt ds. Spijkerboer:
'Maar in de Nederlandse hervormde kerk werd
het woord 'polarisatie' al gauw gereduceerd tot de
afmetingen van de huiskamer en daar betekent
het niet veel meer dan dat er strijd, ruzie of
verschil van mening is. Wanneer er gezegd wordt,
dat het Getuigenis 'polariserend' heeft gewerkt,
dan wordt daarmee bedoeld, da» er mensen kwaad
over geworden zijn. Wanneer er gezegd wordt dat
we niet moeten 'polariseren' betekent dat dat we
geen heibel met elkaar moeten maken. Het gaat
in de Nederlandse hervormde kerk nu eenmaal
goed-Nederlands, goed-hervormd, en als ik dat zo
zeggen mag: goed-christelijk-historisch toe. Veel
hervormden hebben, ook als ze de CHU al lang
geleden de rug toe hebben gekeerd, nog iets van
de redelijkheid, de beminnelijkheid en de wil tot
samenwerking van Tilanus over zich, en dat strekt
hun tot eer. In dit christelijk-historische klimaat
komen dan wel niet veel dagen voor. waarop je
echte vergezichten ziet. maar het is mij lever dan
het gekrijs, het gebrul, de volstrekte irrationali
teit en het smijten met straatstenen, dat met de
'polarisatie meegekomen is .Ik ben ook van
mening, dat wij ons om Christus' wil tegen de
'polarisatie' moeten verzetten, niet omdat 'polari
satie strijd betekent, want strijd is niet altijd te
vermijden, maar omdat ei in de .polarisatie' strijd
gevoerd wordt om de tegensstander te vernietigen,
en ik zie niet in hoe dat ooit te verantwoorden
zou zijn'.
WANNEER?
Opnieuw verscheen er een bericht h.
diskriminatie van een homofiel in
pers. Een jongeman ziet zich gen»
zaakt een woningbouwvereniging i
proces aan te doen omdat hem i'
grond van zijn anders-zijn dan an&
ren een woning is geweigerd. Als
feiten uit het korte krantenberie j
juist zijn is te hopen dat hij gel
krijgt. Dit bericht onderstreept 3 j
nieuw dat wij intolerant zijn en
die zich hieraan schuldig maken gt
haar beter zijn dan zij die in o:
wereld terecht om hun rassendiscria
natie veroordeeld worden. Het blfti
telkens opnieuw een fabel te zijnX
te menen dat mensen die anders i
geaccepteerd worden. Iedere past
zal ze kennen die hem komen klagi
dat zij hier of daar moeilijkhedt «j
hebben, genegeerd worden, uit hi
positie gestoten worden of niet
aanmerking komen voor de voor L-
hand liggende promotie. Het is ee-
feit, dat wij niet allen op geliji.
wijze denken over homofilie. I
meest uiteenlopende standpunten 1
men naast elkaar voor, maar n>
ontkend kan worden dat er een vt
houdingsgewijs groot percentage me.
sen is die in dit opzicht anders zijj
Hoe lang zullen zij, met alle moeiliji
heden die zij er zelf al mee hebbe:
nog het slachtoffer zijn van on;
hardheid en starheid? Wanneer
dit eindelijk eens ophouden? Vot
zover deze intoleratie door 'ehritt
nen' bedreven wordt, wanneer zulle
zij zich in dit opzicht bekeren tot 4
liefde van Christus? En hoe kunnt
zij ooit verwachten dat één van de.
gediskrimineerden de weg tot Chri
tus ooit zullen kunnen gaan zolang*
in al hun breedheid en hardheid vot
hen gaan staan? Zonder het te me
ken schreef ik: wanneer? en be
lang? Beide vraagwoorden vormen l
de bijbel vaak de beginwoorden vi
messiaanse uitroepen. Denkt u ma;
aan de profeten en aan Jezus ze!
Wanneer zullen wij werkelijk in d
opzicht 'zijn riik naderbij brengn
zoals we vaak zo graag zeggen?
NED. HERV. KERK
Beroepen te Rijssen: A. van Brume
len te Hierden; te Lunteren: D.
de Berg te Huizen.
Aangenomen naar Kamperveen: E. J'
Bos cand. te Putten.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Anjum: A. J. C. Dron
kert te Geesteren/Gelselaar: te God
linze (in samenwerking met Spijk) J,
Popping te Spijk, die dit beroep heef
aangenomen: te Oss kand. P. Ver
schoor te Amsterdam.
Aangenomen naar Amsterdam-Nieu
wendam: E. Boswijk te Heerde; naa:
Rotterdam Overschie: T. de Kok ti
Meliskerke.
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.)
Beroepen te Zaandam: J. D. Houtmai
te Heerenveen.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-C.: J.
Haaren te Amersfoort.
Kerk
-
Van een verslaggever
ZALTBOMMEL De eerste
kasaardbeien zijn gisteren aan
gevoerd op de veiling in Zalt-
bommel. Er waren er in totaal
120, die voor de hand gingen
voor 1,26 per stuk.
Hans Dorrestljn. Als dc balken gaan
verzakken. Liedjes. C. J. Aarts, Singel1
500, Amsterdam, 1973. 2,— (20 biz.)
Te verkrijgen door storting van ƒ2,—;
op postgiro 1475466 van C. J. Aarts. -
Bij dezelfde uitgever van Willem Wijj
minks 'Zeven liedjes voor een piek'
besproken in de zaterdagkolommen
verscheen zojuist een nieuwe bundel
cabaretliedjes, van Hans Dorrestijn,
tekstschrijver voor o.a. de Stratemaker-
op-zee-Show en Don Quischocking. Over
het algemeen laten liedjes zich beter
zingen dan lezen, maar in sommige ge
vallen kan het geen kwaad de tekst
nader te bekijken. Lenny Kuhr zingt
Dorrestijns 'Eendjes voeren' mooi,
maar ze kan dat doen omdat het een
sterke tekst is. Dat gold al voor het
hier ook afgedrukte 'De meiden van de
kennis', een hit van Ciska Peeters, die
iedereen kon meeneuriën indertijd,
maar waarvan niemand wist dat Dor
restijn de auteur was. Ook in zo'n tekst
zit de fundamentele melancholie ver-i
scholen die al dit werk kenmerkt. Dor
restijn is meestal geen vrolijk liedjes
schrijver. Ouwe Sjaak die met een
meid van de kermis uitgaat maar al
leen naar huis toe moet en dan 'niet
goed slapen kan, want de wind voert-
nu en dan flarden van laat rumoer
en feestgedruis", ouwe Sjaak be
lichaamt de teleurstelling, het gevoel
van gemis dat uit deze bundel spreekt.
Licht choquerend misschien in enkele
teksten spreidt Dorrestijn een vrolijk
cynisme ten toon, in andere over
heerst meer de romantische stemming:
willen verdwijnen' in een mooie kinder
tekening, het opsommen van 'dingen
die je niet meer ziet'.
Hoe gevarieerd de bundel ondanks zijn
grootte is, mag blijken uit het knotse
'Piratenlied':: 'Ilojo hojo piraten.
Wij hebben 1 oog maar de man en
veel wijsheid in de kan. Wij zijn het
looste van staten. Hojo piraten!'. Voor
wie van goede liedjes houdt aanbe
volen. T. v. D.
