Tiirmac, de jonker
n de democratie
achinist op kleine
chepen moet blijven'
NS-Hnitrips
in eigen land
Debat gedragsstudie
weinig verhelderend
Knip doet'ns net (ti n
ahonneehenl.
Selectie
moet
er zijn
el om onteigening van
iologisch-dynamisch bedrijf
Zijl!
personalia
Dode b- "tiioboising
Politie op de
vlucht voor
dansende neger
Beloning voor goede
tip inzake 'putmoord'
Oude Nederlandse
'mustangs' vliegen
nu in Indonesië
Tien ruim eeuw oude
beuken in Lunteren gerooid
Geld nodig!
HI
i'
DUW/KWARTET ZATERDAG 24 FEBRUARI 1973
BINNENLAND
T9/K11
ippy
Ti
tanie
Zndi
isbe«
Nm
a)vdA-Zevenaar: vragen van kamerlid
ïaken raadsleden tot 'dorpsidioten'
or Jac Lelsz
jntAjvENAAR In een gepeperde brief heeft de PvdA-gemeente
guM adsfractie van Zevenaar het Tweede-Kamerlid dr. M. H. M. van
uiten (PPR) uit Lelystad verweten dat hij de vertegenwoordigers
v.d. de lagere bestuursorganen de image verschaft van 'dorpsidioten'
Hiiaardoor heeft de PPR-man Van Huiten de verbolgenheid van de
rdA opgewekt? Doordat hij de minister van volkshuisvesting en
[■limtelijke ordening onbeschroomd vragen heeft gesteld met be-
^^ïkking tot de onteigening van gronden van jonkheer Hubert van
■W/' spen tot Sevenaer in Zevenaar, die een negentig hectare groot
(ologisch-dynamisch landbouwbedrijf exploiteert.
een
de
leting
huwt
iiouw
rekei
[J
n. In
meld
)R
g ar het oordeel van de PvdA-frac-
wordt hierdoor de democratie,
in dit geval vanaf de basis (de
ieenteraad) tot aan de top (de
.jlon) heeft gefunctioneerd, uitge-
d.
ontzeg de Kamerleden niet het
ht zich met plaatselijke zaken te
noeien, maar ik ontzeg ze wel het
ht er zich nog mee te bemoeien
meer eenmaal compleet langs
nocratische weg besluiten zijn
allen', aldus de heer N. Schaap,
rzitter van de Zevenaarse PvdA-
ctie, die het zeer pikante schrij-
zoiaan de heer Van Huiten heeft
lertekend. 'Waar blijven we, als
vel de kleine burger of de indivi-
ile boer zijn grond kunt afnemen
en dat gebeurt nogal eens hier
daar maar niet de adel, die
kbaar over een aantal belangrij-
e relaties beschikt?'
strijd tussen de gemeente Zeve-
r en jonkheer Van Nispen tot
enaer is al enige tientallen jaren
de gang. Vlak na de tweede
•eldoorlog begon de jonker te
ren. Eerst deed de jonker dat
óón, met kunstmest, spuitmidde-
en dat soort dingen. Toen werd
tot de biologisch-dynamische fi-
geslbfie bekeerd. Dat begint de laat-
jaren meer en meer resultaten
te werpen.
heeft in deze tijd van milieube-
itwording de wind mee. Allenve-
vinden zijn produkten aftrek.
Hij bezit in dit opzicht het grootste
bedrijf van Nederland. Er zijn er
nóg twee van importantie, kwantita
tief gesproken. Daarnaast gaan lang
zaam meer kleine boeren tot dit
systeem over.
Bedreiging
Het leek allemaal zo mooi, maar
toen kwam de grote bedreiging. De
gemeente Zevenaar, een vooruitstre
vende, zich uitbreidende gemeente,
waar ook veel forensen wonen, zelfs
forensen die in de randstad Holland
werken, wilden een derde van de
grond van jonkheer Van Nispen tot
Sevenaer hebben voor het aanleggen
van een industrieterrein; vijf hecta
re was nodig voor uitbreiding van
de Turmac-sigaretten fabriek.
Overwogen is destijds het bedrijf
naar elders te verplaatsen. Zou dat
doorgegaan zijn dan was de werkge
legenheid voor zevenhonderd men
sen in gevaar gekomen. Dat was een
zwaar wegend feit voor de gemeen
teraad.
'We moeten alle belangen afwegen,
niet alleen die van het milieu',
vindt de heer Schaap. Enfin, het
werd een harde strijd. Aanvankelijk
over de vijf hectare die Turmac
nodig heeft. Na veel vijven en zes
sen had Zevenaar het voor elkaar.
Het gemeentelijk bestemmingsplan
was niet in strijd met de provinciale
plannen en deze twee waren weer
gedekt door de tweede nota voor de
ruimtelijke ordening.
De jonker bleef zich echter militant
verzetten, nam advocaten in de arm.
diende bezwaarschriften in, tekende
hoger beroep aan. enz. Hij dolf het
onderspit tot en met de Kroon.
Toen kwam een onteigeningsproce
dure op gang, en het was wat dat
betreft van hetzelfde laken een pak
Intussen doemde een nieuw, nog
groter gevaar op. De gemeente wilde
nog eens dertig hectare, bedoeld
voor een industrieterrein. Verschei
dene instanties keurden het al goed.
Zoals de zaak nu ligt (de Raad van
State wijdde er deze week nog weer
een hoorzitting aan) lijkt de zaak
voor de jonker verloren. Als hij
metterdaad verliest, kan hij weet
hij wel inpakken. Indien zijn
bedrijf zó wordt verkleind, ontvalt
er de economische basis aan. Dat
zou, vindt de jonker, te betreuren
zijn, temeer omdat op zijn land
wetenschappelijk werk wordt ver
richt in het kader van de biologisch-
dynamische teeltwijze, deels samen
met TNO.
Hulp
Maar intussen schoot de jonker een
kamerlid te hulp Dr. Van Huiten
van de PPR, wiens vader in Zeve
naar dorpssmid was, stelde de minis
ter van volkshuisvesting en ruimte
lijke ordening vragen. Hij infor
meerde of het waar is dat een
aantal deskundigen met de bewinds
man een onderhoud heeft gehad en
dat de conclusie was, dat een nader
onderzoek gewenst is. Ook vroeg de
heer Van Huiten of de bewindsman
bereid is, hangende het onderzoek,
van het advies van de Raad van
State aan de Kroon af te wijken om
te voorkomen dat thans gronden van
Huis Sevenaer ten behoeve van Tur
mac worden onteigend. En tenslotte
of hij bereid is tot een nader onder
zoek.
Voor de PvdA-fractie in Zevenaar
was dit aanleiding tot een brief op
poten aan het kamerlid Van Huiten
met afschriften aan ieder, die er
belangstelling voor zou kunnen heb
ben. In de brief wordt opgemerkt
dat het te ver zou gaan wanneer een
minister zou afwijken van een ad
vies van de Raad van State aan de
Kroon inzake deze onteigening, die
'een normaal rechtsgevolg is van
een eerder genomen besluit'. Door
deze vragen, zegt de PvdA-fractie.
wordt eraan meegewerkt dat de taak
van de gekozen vertegenwoordigers
in lagere bestuursorganen in belang
rijke mate wordt verzwaard. De
fractie meent dat mede dit soort
dingen aanleiding zijn dat momen
teel 23 proceht van de raadsleden
hun functies ter beschikking stelt
'omdat iedereen, en zelfs tweede ka
merleden, de democratisch genomen
beslissingen menen te moeten ont
krachten' Aan een minister worden
daardoor, aldus de PvdA-fractie, dic
tatoriale bevoegdheden gegeven. Zij
krijgt de indruk dat de leden der
Staten-Generaal van mening zijn 'de
super-vertegenwoordigers der demo
cratie' te zijn. Een aktie als van de
heer Van Huiten zou een ongelijke
rechtsbedeling steunen.
Gedistantieerd
De heer Van Huiten begrijpt de
ontsteltenis van de PvdA-fractie in
Zevenaar niet. 'Raadsleden hebben
tot taak gemeentelijke belangen af
te wegen. Het is mijn taak als
kamerlid de belangen van het land
af te wegen. Dat kan tot verschillen
de conclusies leiden. Ik weet hoe
zeldzaam een biologisch-dynamisch
bedrijf als dat van de heer Van
Nispen tot Sevenaer is. Ik vind het
zoeken naar nieuwe mogelijkheden,
zoals dat daar gebeurt, van landsbe
lang. Vanaf landelijk niveau beke
ken, kan het nodig zijn, de belangen
opnieuw te gaan afwegen'.
De PvdA Tweede-Kamer-fractie
heeft zich inmiddels van het stand
punt van de PvdA-raadsfractie in
Zevenaar gedistantieerd. De brief
van de PvdA-Zevenaar werd 'onge
nuanceerd' genoemd.
erlegorgaan vakcentrales:
in N.
dez<
et
foto
bur.
ee
een verslaggever
IjjtECHT Het overlegorgaan van de vakcentralen NW, NKV en
heeft met de vakorganisaties van zeevarenden geprotesteerd
n het plan van het ministerie van verkeer en waterstaat om op
eeschepen met een motorvermogen van 250 tot en met 400 pk
'ettelijk voorgeschreven machinist te laten vervallen.
ijd
ministerie zou dit doen door het
|risatiebeleid ingevolge de wet op
eevaartdiploma's verder uit te
en. Uitvoering van dit plan zou
ns de vakcentralen betekenen
r. p niet verantwoorde wijze wordt
reken van de wettelijke veilig-
voorschriften ten aanzien van de
psbezetting, ook omdat de opva-
50.06. n van de desbetreffende schepen
VFd nu als gevolg van de huidige
,vt: num-bemanningseisen uitermate
nkantworcjen belast) een nog sterke-
e v® ciaal ontoelaatbare arbeidsbelas-
Pct ®zouden ondergaan,
cai
lin verlegorgaan wijst de motivering
igt br Ie hand om door middel van een
tfTENfeing van de veiligheidsvoor-
LINKften de economische exploitatie
Leide leze schepen te verbeteren. Het
een dergelijke benadering on-
De vakcentralen menen dat in
de rijksoverheid tegemoetkomen-
Maatregelen voor de kleine han-
R.ECL lart wil treffen, deze gevonden
Kookpn worden in een doelmatige
irting hende financiële steunverlening,
i van roor ook de Tweede Kamer zich
men 8S in grote meerderheid heeft
e]s iproken.
ikpani [,veriegorgaan van de vakcentra-
met htaat uitdrukkelijk achter de op-
:e zijiiig van de vakorganisaties van
euw ^renden, dat een verdergaande
ndering van de bemanningsvoor-
ten zowel vanwege veiligheids
bv g ciale overwegingen ontoelaatbaar
beter
minus
lijk
issette
1
Indien
voor een dispensatiebeleid, die erop
neerkomen dat schepen die voldoen
aan bepaalde voorschriften binnen be
paalde vaargebieden met kleinere be
manningen mogen opereren. Bepaald
werd toen dat de machinekamerbezet
ting van schepen met een vermogen
van 250 tot en met 400 pk tenminste
één man zou bedragen. De gemiddelde
arbeidstijd van deze zeevarenden be
draagt minstens twaalf uur per dag
(84 uur per week).
ADVERTENTIE
itdrukkelijk verzoek van de re
in de kleine handelsvaart werd
oor 'a ®7-68 het aantal opvarenden ver-
vertegBrd- Er Z1ïn toen regels opgesteld
(ADVERTENTIE)
leesa
res.
hul]
ruim;
om,
3-2435
17 ui
Volledig verzorgd, dus
inel. reis van ieder
station, logies en
maaltijden.
2 dagen
Amsterdam
v.a. f
45.-*
Den Haag/Scheveningen
v.a. f
46.-*
3 dagen
Zuid-Limburg
v.a. f
55.-
Twente
v.a. f
56.-
Drente
v.a. f
59.-
Montferland
v.a. f
61.-
Bergen (N.H.)
v.a. f
62.-*
Zeeland
v.a. f
64.-
Friesland
v.a. f
71.-
Brabant
v.a. f
73.-
Giethoorn
v.a. f
78.-
5 dagen
Terschelling v.a. f 97.-
Schiermonnikoog
v.a. f102.-
Ameland v.a. f 105.-
Vertrek dagelijks
t/m 10 mei 1973/
t/m 30 maart 1973.
Alle informatie in de
brochure,.ToerenmetNS"
op het station.
voordelig uit met NS
Overleden Op 76-jarige leeftijd is
op Aruba overleden de oud-waarne
mend gouverneur van de Ned. Antil
len en oud-gevolmachtigde minister
van de Antillen in Den Haag, Frede-
rik Meinhardt Lampe. De heer Lampe
werd in 1927 benoemd tot gezagheb
ber van de Bovenwindse Eilanden.
Sedert 1930 was hij werkzaam op
Curagao op verschillende kantoren,
waarna zijn benoeming volgde bij de
rechterlijke macht. Na zijn pensione
ring in 1946 werd hij tot notaris
benoemd op Aruba. In 1951 en 1952
was hij lid van de regeringsraad van
de Ned Antillen voor justitie, vanaf
de totstandkoming van het statuut in
december 1954 tot augustus 1955 was
hij minister van justitie van de Ne
derlandse Antillen, tevens vice-minis-
ter-president. Van 1955 tot 1966 was
hij gevolmachtigde i- r van de
Nederlandse Antillen in Den Haag.
Van 1967 tot 1970 .was hij waarne
mend gouverneur van de Ned. Antil
len. Hij was commandeur in de orde
an oranje Nassau.
Promotie: Gepromoveerd tot doctor in
de sociale wetenschappen aan de rijks
universiteit te Leiden: J. de Leeuw-
Muit.
DEURNE liij een botsing tussen
twee personenauto's is de 27-jarige M.
J. A. M. Versieegen uit Venray omge
komen.
PARAMARIBO Het Suri
naamse ochtendblad 'De Vrije
stem' berichtte gisteren over
een bosneger die kans zag in
zijn eenitje een groep politie
agenten te verdrijven.
Toen de politiemannen in het
centrum van Paramaribo een
groep demonstranten uiteen
hadden gedreven, stonden zij
plotseling tegenover een bos
landcreool. Voordat de agenten
kans zagen ook hem te verdrij
ven, stootte dc bosneger een
paar woorden uit, die iedereen
deden denken dat hij bezig was
wintie-praktijken (een soort
geestenbezwering) te bedrijven.
Terwijl de wetsdienaren ver
stijfd van schrik stonden te kij
ken. voerde de neger een soort
dans uit. Volkomen onverwacht
stormde hij onder het uitstoten
van oorlogskreten op de agen
ten af, die het zekere voor het
onzekere namen en in hun au-
:o's wegreden.
Naar aanleiding van Haanstra's film
Van onze redacteur wetenschappen
AMSTERDAM 'Bij de beesten af' heette het stijlvolle symposium
dat gisteren in het paleis op de Dam zich concentreerde op de vraag
wat we uit het gedrag van dieren kunnen leren over onszelf. Het pro
gramma was opgebouwd rond de gelijknamige film van Bert Haan
stra, waarin op elkaar gelijkende toestanden bij mensen en dieren op
suggestieve wijze naast elkaar worden gezet.
(ADVERTENTIE)
In hoeverre dat gerechtvaardigd is,
moest blijken uit discussies met de
Groningse bioloog prof. dr. G. P.
Baerends, die Haanstra wetenschappe
lijk adviseerde. Het kwam er niet erg
uit. Zo wordt in de film een experi
ment met een broedende meeuw ge
toond, die in zijn nest een groot en
voor haar aantrekkelijk beschilderd
kunstei krijgt neergelegd, en dat en
thousiast gaat uitbroeden ten koste
van haar eigen eieren. Daarnaast
wordt de beïnvloeding van mensen
door mooie grote reclameborden ge
steld.
Is dat nou zinvol, werd er gevraagd.
Je suggereert daar iets over de gevoe
lens van die vogel, maar slaat het
ergens op? Prof. Baerends zag geen
probleem: 'Ik zie een vogel, ik zie een
ei, maar ik zie geen gevoelens'.
Veel kritiek was er ook op de scenes
van muizen die zich in een kleine
kooi ongeremd kunnen voortplanten
en dan tot agressie en kannibalisme
vervallen, direct gevolgd door jour
naalopnamen van Parijse studenten
rellen. De reactie van prof. Baerends:
als je een film maakt en je stopt daar
geen suggesties in, dan maak je een
niet erg interessante film.
Ik meen mij te herinneren, zei zijn
Arnhemse vakgenoot dr. Van Dobben,
dat als je muizen in een kleine kooi
zich geleidelijk laat vermeerderen, zo
dat hun sociale structuren in stand
blijven, ze niet tot agressie vervallen.
'Volgens helaas nog niet gepubliceerd
onderzoek van Calhoun blijkt dat zich
in een te volle kooi geen sociale
structuur opbouwt', antwoordde Bae
rends. En zo bleef men langs elkaar
heen praten
Dat betekent overigens nog niet dat
gedragsstudies bij dieren geen verhel
derend inzicht in het gedrag van
mensen kunnen geven, bleek uit bij
dragen van uitgenodigde sprdkers uit
Engeland en Amerika. (Ook trouwens
uit een inleiding van Baerends, toen
hij nog niet in de vergadering was
gedrongen). Nadruk op biologisch be
paalde factoren in menselijk gedrag,
zei bijvoorbeeld prof. Lionel Tiger,
legt nu eens de nadruk op wat men
sen gemeen hebben, in tegenstelling
tot de sociale, volkenkundige en ande
re verschillen die generaties lang de
sociale wetenschappen hebben gesti
muleerd.
Het symposium was georganiseerd in
het kader van het door de Koningin
gewenste intensievere gebruik van het
paleis op de Dam. Behalve biologen
waren onder anderen uitgenodigd 'le
den van de rechterlijke macht, kun
stenaars en jongere Kamerleden', zo
als de Rijksvoorlichtingsdienst het
formuleerde.
Van een correspondent
DEVENTER De hoofdofficier van
justitie te Zutphen heeft tienduizend
gulden uitgeloofd voor tips, die leiden
tot opheldering van de moord op de
29-jarige barhouder Tjalling Tjalkens.
Meer dan honderd tips zijn bij de
Deventer recherche binnengekomen
na de publikatie van de geconstrueer
de foto's en signalementen van de
mannen die op de dag van de moord,
12 december, het hangslot kochten dat
de put afsloot, waarin het slachtoffer
werd aangetroffen.
De tips kwamen uit het hele land
maar toch vooral uit de omgeving van
Deventer. De Deventer recherche is
bezig de tips na te trekken.
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG Een mededeling van
de Indonesische vice-luchtmaarschalk
Arief Rijadi, dat zijn vierde regionale
luchtmacht is 'versterkt' met veertien
mustang P-51 jagers, heeft in Neder
landse luchtmachtkringen nogal ver
bazing gewekt.
De 'Mustang1 is een jager uit de
tweede wereldoorlog, die door de Ne
derlandse luchtmacht tijdens de poli
tiële acties werd gebruikt voor aanval
len op stellingen van Indonesische
Nationalisten. Het toestel was tot 1950
in Nederland in gebruik, ongeveer
veertig stuks zijn aan Indonesië gele
verd. De Indonesische nationalisten
noemden de Nederlandse mustang's
'Cocor Merah' (rode vogelbek).
Mede omdat luchtmaarschalk Rijadi
heeft verklaard, dat het geen gebruik
te, maar opgeknapte toestellen be
treft, vermoedt men in Den Haag dat
er uit de veertig toestellen veertien
zijn samengesteld die nog kunnen
vliegen.
Luchtmachtkringen zeiden al blij te
zijn dat het luchtmachtmuseum in
Soesterberg althans een opgekalefater
de mustang heeft. Men meende dat
Indonesië grote moeilijkheden zal on
dervinden wat reservedelen betreft,
die in Nederland niet meer voorhan
den zijn.
EDE De plantsoenendienst van
Ede heeft in het dorp Lunteren tien
monumentale beuken gerooid, die elk
125 jaar oud waren. De trotse bomen,
die volgens de dienst ongeneeslijk
ziek waren, moesten wijken voor de
verkeersveiligheid.
Gara
Ge
PARKETVLOER
K-A
Wilt u uw huis verbeteren of iets
deen aan het onderhoud? Kan
snel gebeuren met het NMB
woningkrediet. U krijgt contant
geld zodat arbeidsloon en
materialen direct betaald kunnen
worden. Bijvoorbeeld ƒ4.000,-,
u lost af in 5 jaar en betaalt
89,- per maand. Of 8.000,-
die u in 8 jaar aflost, 130,-
per maand.
Stap eens binnen, we vertellen
u graag alles over woningkrediet
of een persoonlijke lening
voor welk doel dan ook.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
ROTTERDAM General Motors Con
tinental in Rotterdam (de Nederland
se importeur) heeft meegedeeld, dat
zij in Nederland de prijzen van al
haar Amerikaanse personenautomer-
ken met gemiddeld 6 pet. heeft ver
laagd.
"1
Op scholen en in bedrijven
moet geselecteerd worden. De
dommen en de knappen, de
langzamen en de vluggerds, de
handige jongens en de achter
blijvers.
Laten we even aannemen dat
het niet anders kan. Maar hoe
moet er dan geselecteerd wor
den? Wie bepaalt of u geschikt
bent voor een bepaalde school,
of voor een bepaalde baan? En
op grond waarvan? Je zult maar
ten onrechte afvallen. En dan
later tot dc ontdekking komen
dat je verkeerd zit. Op een
school die je niet ligt. Of in
een baan die niet geschikt voor
je is. Maar als je eenmaal weg
geselecteerd bent is het niet
makkelijk om daar nog iets aan
te doen.
Wij willen graag reacties heb
ben van mensen die voor zich
zelf weten dat ze verkeerd gese
lecteerd zijn. Mensen die op de
verkeerde plaats zitten en zich
afvragen hoe dat gekomen is.
Wij vragen hen ons hun vei>
haal te sturen. Een aantal van
die verhalen willen wij publice
ren in een extra nummer over
selectie. Dat nummer verschijnt
begin mei en reacties moeten
voor 15 maart binnen zijn.
Als we uw verhaal willen publi
ceren (desgewenst zonder ver
melding van uw naam) zullen
we u uiteraard eerst om toe
stemming vragen. Alle brieven
worden vertrouwelijk behan
deld. Liever geen anonieme
brieven.
Stuur uw reactie aan: Hoofdre-
<Wi<' Trouw Kwartet, postbus
859. Amsterdam. Zet op de en
velop: SELECTIE.
Voor één keertje krijgt u van Knip het patroon van
deze modieuze zomerjurk (in de maten 38 t/m 46)
voor de prijs die elke abonnee er voor betaalt. Gewoorj?
om's kennis te maken met KNIPs markante
mode-opvatting. Zo kom je voor f2.- veel aan de weel!
En dit is maar één van de 80 modellen uit het
patr.nr.
9734 TR
wijze van bestellen
Per briefkaart: naast de frankeerzegel van 30 eert,
f 2-aan extra postzegels bijplakken
Actesserenaan: Knippatronen. FOstbus 9194. Amsterdam
Per giro: door overschrijving of storting van f 2,-
op giro 444497 tnv Knippatronen, Amsterdam
Per bank: door overschrijving of storting van f 2- op rekening
nr 54.98.11.346 bij de AB N. Amsterdam, tnv Knippatronen,
Amsterdam Vsrmeld bij elke betalingswijze duidelik uw naam
adres.en bovenstaand patroonnummer.
elke maand
eigen mode temaken
om utv
maart nummer van
I
