Nieuwe Franse brommers
met variateur-koppeling
Tien miljoen
tweewielers
ïgelse fietsontwerpers met lichte materialen
Fietscrèche voor Met de bromfiets door Europa
jonge kinderen
Plastic fiets deze
maand in Amerika
Bosch motor van Puch en Solo
fooral de jeugd fietst en bromt
lOUW/KWARTET VRIJDAG 23 FEBRUARI 1973
_JjROUV/KV.
[)e tweewi
tweewielertentoonstelling, die van zaterdag 24 februari tot en met zondag
maart in Amsterdam gehouden wordt, neemt het halve RAI-gebouw in
eslag. De totale oppervlakte bedraagt 18.000 m2 in de Europa-, Zuid- en
Ifesthal. Er komen twee- en driewielers te staan en vierwielers, die geschikt
tjn voor rijbewijs-A of trappend worden voortbewogen. Verder ziet men
r fietsen voor gehandicapten, invalidewagens alsmede tweewieleraccessoires
n -onderdelen.
zijn zo'n goede acht miljoen
etsen en twee miljoen brommers,
amen 10 miljoen voor 13J6 miljoen
jwoners. Baby's, bejaarden en peu-
•rs, die nog de gemoderniseerde
iegende Hollanders en autopeds
erijden, behoren niet tot de twee-
ielersbezittende klasse. Bijna ieder
ider wel. Maar wie er het meest
lee rijden, dat zijn de jongeren,
aarom worden de modellen op de
^toonstellingen steeds hipper en
ken het oudp zwarte 'zondagse'
jwiel en het stijve Solexje in het
jrgeetboek.
ndanks de massa-motorisering met
auto kochten vorig jaar ruim één
iljoen Nederlanders een nieuwe
ets en schaften zich 200.000 een
:ommer aan. De fietsenverkoop
ijgt; de bromfietsverkoop daalt. De
•omfiets krijgt concurrentie van de
peedehands auto. De fiets daarente-
jn wordt met succes als middel
gen het 'autobuikje' gepropageerd,
rijwielfabrikanten proberen nu
bijna tien jaar de vouwfiets te
rkopen aan de snel toenemende
■oep automobilisten, maar daarin
n zij niet geslaagd. Toch brengt
-S. Stokvis uit Rotterdam nu een
uwbrommer op de tweewieler-
!J: opnieuw een stukje pioniers-
erk van de Franse Solex-fabriek,
is Nederland dan nog zo'n twee-
^■lielerland, buitenlandse fabrikanten
ebben het meest van de bezitsgroei
eprofiteerd. De brommerverkopen
tjn voor driekwart import, vooral
|t Frankrijk, Duitsland en Italië
(et vorig jaar voor het eerst het
■ostenrijkse merk Puch als nummer
fn op de verkoopranglijst. Bij de
fitsen is éénderde import vooral
t Duitsland, Frankrijk en Enge-
|nd maar daar heeft de Neder-
jTq mdse industrie tot en met 1971
"37 iets aan de groeiende verkoop ge-
Y ld. In 1971 werd eerst het record
jaar 1959 overtroffen met enkele
honderden fietsen, waardoor de pro-
duktie op 687.000 kwam. Vorig jaar
zullen zo'n 750.000 Nederlandse fiet
sen gemaakt zijn.
De rijwielindustrie heeft zich steeds
meer aaneengesloten. In 1960 telde
Nederland 22 fietsenfabrieken en 15
bedrijven, die bromfietsen maakten;
nu zijn er nog maar zes bromfiets
en acht rijwielfabrikanten. Zij ex
porteerden vorig jaar zo'n 150.000
fietsen en 25.000 brommers. Die
brommers betreffen vooral de ex
port van Batavus' Intercycle-groep
naar Duitsland en de fietsen gaan
vooral naar Amerika en de Duitse
bondsrepubliek. Batavus, Gazelle
dat tot de Britse Raleigh-groep be
hoort en Unikap zijn de voor
naamste producenten en exporteurs.
Sportief
De Nederlandse rijwielindustrie
heeft te lang op de markt voor het
oer-Hollandse degelijke rijwiel ge
mikt en te weinig het jeugdig en
sportief karakter aan de fiets gege
ven. Wie de Tweewieler-RAI be
zoekt, zal echter zien dat moderne
vormgeving en sportiviteit nu ook
de Nederlandse produkten kenmer
ken. Waarbij de fabrikanten volhou
den, dat het degelijke in de kwali
teit van hun produkten is gebleven.
Daarmee willen zij zich onderschei
den in de concurrentie.
Hoezeer de koper van een fiets of
bromfiets afkomt op een model, dat
er aantrekkelijk uitziet, hangt nauw
samen met het grote percentage jon
geren dat komt kopen. Volgens
marktonderzoekingen is 36 pet. van
alle fietsen in het bezit van de leef
tijdsklasse tot 20 jaar en 37 pet van
alle bromfietsen in de categorie van
16 tot en met 20 jaar.
Het fietsenbezit in Nederlandse ge-
Jeugdideaal nummer één: een semi-racefietsje, hier de 'Champion Mondial'
van Gazelle, goed om fit te blijven.
zinnen bedraagt volgens een derge
lijke enquête 7,3 miljoen, waar nog
fietsen van bedrijven, de overheid
en verhuurders bijgeteld moeten
worden, zodat men boven dê acht
miljoen komt. De helft van alle
fietsen wordt nieuw gekocht, één
derde wordt cadeau gegeven en de
rest is 'occasion'. De gemiddelde
aanschafprijs ligt omdat 20 pro
cent uit kinderfietsen bestaat be
neden de 200 gulden, maar éénderde
betaalt meer dan 225 gulden voor
een nieuwe fiets.
Het fietsenbezit is in Noord-Neder
land groter dan in de Randstad, met
name dan in de drie grote steden,
en komt het meest voor op het
platteland. Vijf miljoen fietsen wor
den zeer regelmatig gebruikt en één
a anderhalf miljoen meer inciden
teel. Vooral vrouwen verkiezen 's zo
mers het fietsen meer dan 's win
ters. De aandrijving van de fiets
geschiedt met circa 0,2 pk trapkracht.
Brommers bieden als voordeel bo
ven de fiets motorkracht van méér
pk's: VA 2'/2 pk. De argumentatie
om een bromfiets te kopen is vol
gens een RAI-enquête het gemakke
lijk rijden in het verkeer, het ge
makkelijk parkeren, de onafhanke
lijkheid van het openbaar vervoer
en de lage prijs. Zou autorijden nog
duurder worden hoeveel staat er
niet bij dan overweegt éénvijfde
van alle automobilisten meer ge
bruik te gaan maken van fiets of
brommer.
De meeste bromfietsen zes van
de tien zijn automatisch. Dat zijn
de lichte brommertjes, die vooral
bij vrouwen en meisjes in trek zijn
voor boodschappen doen en naar en
van school of werk rijden. Ruim 60
procent van de brommers wordt dan
ook gekocht voor een bedrag bene
den 750 gulden, waartegenover de
gemiddelde aanschaffingsprijs een
kleine 850 gulden is.
Dit komt vooral doordat ruim 20
procent van de brommers voor meer
dan 1.200 gulden gekocht wordt. Dit
zijn de zware toerbrommers, die in
zwang zijn bij het mannelijk ge
slacht, voor een groot deel bij jon
gens. Van alle Nederlandse mannen
bezit 13 procent een zware brommer
en 15 procent een lichte brommer jf
middenklasser. Éénderde van die
mannen is jonger dan 25 jaar en op
de jeugd toegespitst blijkt dat 70
procent van alle jongeren tussen 16
en 21 jongens en meisjes een
eigen brommer heeft.
Opvoeren
igdideaal nummer twee: een eigen brommertje voor het gemak, liefst een
jetje hip, zoals deze Intercycle Go-Go van Batavus.
In die groep moeten de jongelui
gezocht worden, die hun brommer
opvoeren en er een halve motorfiets
van maken. De bromfiets is bedoeld
als vervoermiddel, dat iets meer
biedt dan de fiets, maar er verder
mee gelijkgesteld kan worden. Daar
om mag een brommer niet harder
kunnen rijden dan 40 km per uur,
moet het ding trappers hebben en
mag men er pas zonder rijbewijs
op gaan zitten als men tenminste
16 jaar is. De bromfietsleveranciers
willen dit graag zo houden om niet
met de beperkingen van de motor
fiets rijbewijs en wegenbelasting
voor de brommer opgezadeld te
worden. Het is daarom de RAI, die
pleit voor een verbod van de handel
in opvoersets.
Opvoeren heeft hogere snelheden en
groter lawaai tot gevolg. De uitlaat
gasemissies van de brommers zijn
relatief hoog, omdat tweetaktmoto-
ren veel koolwaterstoffen voortbren
gen. Door aan de motor te knoeien
kan ook dit nog verergeren. Lawaai
wordt bestreden door een beter
meetsysteem per 1 april a.s.: dit zal
nu eindelijk voor de politie hanteer
baar worden.
Van de meest ernstige aard is het
gevolg, dat verhoudingsgewijs veel
brommers bij ongevallen betrokken
raken. Het aantal gewonde bromfiet
sers bedraagt per jaar (1971-cijfers)
26.500 tegen 10.000 fietsers. Daarvan
is 55 procent van de bromfietsers
nog geen twintig jaar, wat geldt
voor 45 procent van de fietsers. De
dodencijfers zijn: 601 bromfietsers,
voor 30 procent onder de twintig, en
549 fietsers, voor 40 procent onder
de twintig.
Bij de bromfietsongevallen raakt
veel jeugd betrokken, het zijn ver
houdingsgewijs nog veel ongevallen
waar geen andere vervoermiddelen
bij betrokken zijn en er komt veel
schedelletsel voor: in 80 procent van
de ongevallen volgens de SWOV.
Gevolgtrekking: de valhelm, sinds 1
juni 1972 verplicht voor motor- en
scooterrijders, wordt ook voor brom
fietsers voorgeschreven. De wet is
dit jaar te verwachten. Thans draagt
75 procent van de mannelijke en 93
procent van de vrouwelijke brom
fietsers nog geen helm.
De bromfiets heeft de naam gekre
gen, juist terwijl de fiets zo gezond
is, ongezonde consequenties te heb
ben. De vraag is in hoeverre dat
niet vermeden kan worden. In hoe
verre de oorzaak niet een stukje
gezondheidszorg van overheidswege
moet zijn. Als vervoermiddel is de
brommer immers zeer nuttig: er
worden ruim de helft van alle reizi
gerskilometers mee afgelegd die het
openbaar vervoer verricht, dat dan
ook door de tweewielers samen in
prestatie wordt overtroffen.
Een bromfiets moet een fiets zijn in
eigenschappen. Op de RAI staan ook
superbrommers, die weinig anders
zijn dan motorfietsen met pedalen
en die heel simpel tot hoge snelhe
den opgevoerd kunnen worden. Daar
mag men het gele verzekeringsplaat
je wel afhalen en er een kenteken-
nummer opzetten. Want iedereen
tot en met de industrie is er bij
gebaat, dat brommen een gezonde
zaak wordt. Van alle bromfietsers
knoeit ruim 10 procent aan de
brommer. Dat zijn er 200.000 te
veel.
(Britse rijwielindustrie, uit indus-
H oogpunt de oudste in de wereld,
[zich behalve op zeer moderne
igeving, toe op het gebruik van
ig wegende materialen bij de
inconstructie. Hiertoe behoren ui-
ïcht staal en sinds kort ook het
I de vliegtuigbouw toegepaste tita-
(f de produktie van racefietsen
wordt in heel de wereld thans Rey
nolds 531 gekocht, een vederlicht
staal voor de buizenframes. Dit is
ontwikkeld uit de perfectionering van
een patent, dat 75 jaar oud is. Het
patent werd in de jaren negentig van
de vorige eeuw aangemeld door Al
fred Reynolds en nog altijd bestaat te
Birmingham de Reynolds Tube Com
pany Ltd.
Het gebruik van titanium wordt ge
propageerd door The Speedwell Gear
Case Company Ltd, eveneens te Bir
mingham de Britse rijwielindustrie
stamt uit Coventry welke onderne
ming diverse fietsonderdelen maakt.
Titanium heeft 56 procent van de
dichtheid van staal- en is daardoor
zeer geschikt voor het frame van de
fiets van de toekomst, aldus Speed
well.
De voornaamste Britse fietsmerken op
de RAI-tentoonstelling zijn Raleigh en
Falcon. Raleigh komt met een nieuwe
jeugdfiets, de Chopper Sprint, afge
leid van de chopper met banaanzadel
en verder voorzien van een racestuur
en een drieversnellingsnaaf; Voor de
winkelende vrouw brengt Raleigh de
Shopper, een fiets met lage instap cn
boodschappenmandje.
BINNENLAND T15/K1S
Een opvallend nieuwtje. Tijdens de
Tweewieler RAI 73 is er een 'fiets
crèche'. Deze wordt ingericht voor ou
ders die met jonge kinderen naar de
tentoonstelling komen en hun kinde
ren tijdelijk veilig en plezierig onder
dak willen brengen.
In verband met het karakter van de
tentoonstelling is besloten niet over
te gaan tot de inrichting van een
traditionele crèche, maar in deze kin
derverblijfplaats kinderen de moge
lijkheid te geven met kinderfietsjes
e.d. speelgoed te rijden. Dit uiteraard
onder deskundige leiding.
De crèche is te vinden in de Westhal.
Gebruik van de fietscrèche is gratis.
De voorschriften omtrent bromfietsgebruik lopen in Europa nogal sterk uiteen.
Om deze reden hieronder een aantal gegevens over het 'brommen' in de voor
naamste Europese vakantielanden.
gelijk aan de plaatselijk geldende maximum snelheid voor motorvoertuigen.
land
België
Duitsland
Zwitserland
Oostenrijk
Frankrijk
Italië
Spanje
Engeland
minimum
leeftijd
16
16
14
16
14
Skandinavië 18
maximum
passagier
rijbewijs
snelheid
toegestaan?
neen
40 km
indien duo aanwezig
en bestuurder 18 jr. is
neen
40 km
ja
neen
30 km
indien duo aanwezig
neen
40 km
indien duo aanwezig
neen
45 km
indien passagier
14 jaar of ouder is
neen
40 km
neen
neen
40 km
neen
ja
indien voetsteunen
aanwezig
ja
40 km
neen
(Zweden alleen kinderen)
Aan de tentoonstelling nemen 128 exposanten deel met produkten uit zeventien
landen. Dagelijks houdt men fietsmodeshows, er wordt een Miss Motor
gekozen en op een bromfietspaviljoen wordt informatie gegeven over 'goed
brommen'. Dit paviljoen kwam tot stand in samenwerking met de Amsterdamse
gemeentepolitie, Veilig Verkeer Nederland en het Instituut voor
Wegtransportmiddelen van TNO.
De tentoonstelling is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur en volgende
week op de vijf werkdagen 's avonds van zevenen tot tienen. De toegangsprijs
bedraagt vier gulden.
De twee grootste tweewielerfa-
brieken van Frankrijk, Motor-
bécane en Peugeot, lanceren op
de RAI-tentoonstelling van twee
wielers bromfietsen met een com
pleet nieuw overbrengingssy
steem. Het is de variateur of va-
riomaat, die vergelijkbaar is met
de automatische transmissie van
DAF, de Variomatic. De bedoeling
is een automatische koppeling aan
te brengen op bromfietsen met
sterkere motoren.
Unikap, importeur van Motobécane-
fietsen en Mobylettebrommers expo
seert de nieuwe modellen AV 92 en
SP 93, sterkere Mobylettes, die beter
geschikt voor het vervoer van twee
personen, beide modellen, die in stan
daard-versie geprijsd zijn op 1.019 en
1.121 gulden hebben achter de norma
le automatische koppeling een varia
teur, d ie middels centrifugaalkracht
de overbrengingsverhouding van de
motor naar het achterwiel zo regelt,
dat de motor steeds een maximum
aan vermogen levert. De SP 93 is een
sportieve uitvoering van de AV 92.
Van beide zijn voor 102 gulden méér
ook nog luxe versies leverbaar.
Magneet, importeer van Peugeot-
brommers, brengt behalve de vorig
jaar gepresenteerde 104 nu ook de 103
Variomaat uit. Het principe van dezp
overbrenging komt overeen met dat
van Motobécane. Magneet wijst er op,
dat de variomaat vooral zijn diensten
bewijst bij het rijden met tegenwind,
met veel bagage of twee personen en
het rijden tegen hellingen op. De
Peugeot 103 is leverbaar vanaf 620
gulden met voor- en achtervering,
waar voor d e variomaat 60 gulden
extra bijkomt; Peugeot levert behalve
de 103 en 104 ook nog de 102, die als
MTL a 548 gulden voorwielvering
heeft en daarmee de goedkoopste ge- A
veerde brommer van de Tweewieler- tleKtNSClie lietSen rïiet
FIETSEN
Peugeot is tevens de grootste fabri
kant van fietsen in Frankrijk. Impor
teur Cycles Peugeot Nederland N.V.
te Amsterdam heeft ook op dit gebied
een nieuwtje: elke Peugeotfiets wordt
voortaan met een fietsverzekering van
één jaar en met een compleet instruc
tieboekje afgeleverd. Unikap brengt
op de RAI een nieuwe Motobécane-
serie damesfietsen KD1 en KD5 en
een Motobecane-racefiets, de U15.
Van het Franse trio, dat ruim drie
kwart van de rijwielproduktie voor
zijn rekening neemt, komt Gitane met
een autofiets, een tandem en een
vierpersoons fiets, de Quadruple. Ver
der introduceert Gitane nog een licht
gewicht trimfiets, de Paris Nice.
De Franse rijwielproduktie stijgt van
jaar tot jaar snel en bedraagt thans
circa twee miljoen fietsen. De produk
tie van bromfietsen ligt vrij stabiel
op het niveau van 1.2 miljoen met
een aandeel van ruim de helft daarin
voor Motobécane-Mobylette, de groot
ste fabrikant van brommers ter we
reld. Peugeot komt hier op de tweede
plaats en Vélo-Solex staat derde.
Solex heeft overigens nog een nieuw
tje naast de vouwbrommer Solex 5000,
namelijk de Solex 6000 met cardan-
aandrijving en een schijfrem op het
achterwiel. Een voordeel daarvan is,
aldus importeur R. S. Stokvis, minder
onderhoud. De nieuwe Solex 6000 kost
610 gulden de vouwbrommer 5000
komt op 495 gulden.
Een fietsennieuwtje buiten de Twee
wieler-RAI om: aan het einde van
deze maand verschijnt in Amerika de
eerste plastic fiets. Dit is aangekon
digd door de fabriek Original Plastic
Bike Inc. te New York, die al jaren
met kunststof voor de rijwielproduk
tie aan het experimenteren is. De
fiets zou niet meer dan 100 dollar
gaan kosten.
De originele plastic fiets krijgt tien
versnellingen en zal slechts 15 pond
wegen. Frame, stuur, naven, ketting,
velgen, spaken en banden zijn van
kunststof, dat zo hard is als staal. Het
materiaal heeft de kleur van het plas
tic, zodat lakken overbodig wordt.
Elektrische fiets van Puch.
De Puch Electro en de eind vorig
jaar al gepresenteerde Solo Electra
zijn twee bijzonder interessante
nieuwtjes van de Tweewieler-RAI.
Het zijn fietsen met een Bosch-elec-
tromotor van 500 Watt, die ondanks
hun milieumilde gedrag wettelijk on
der de bromfietsen gerangschikt wor
den. Beide hebben immers een motor.
De Electro van de Oostenrijkse rij
wiel-, bromfiets- en motorrijwielfa-
briek Puch is nog een prototype. Het
heeft een maximum-snelheid van 3 7
km. per uur en een aktieradius van
circa 50 km. Volgens de fabrikant, die
tot het Steyr-Daimler-Puch-concern
behoort, is het gewicht van de accu
mulatoren en het probleem van het
langdurige opladen een hinderpaal
voor de serieproduktie. De Oostenrijk
se fabriek werkt met grote series:
voor fietsen 400.000 per jaar.
De Electra van de Duitse bromfietsfa-
briek Solo is reeds te koop voor 998
gulden. Een probleem is echter, dat
dit model kleine wielen heeft en
daardoor nog niet voor de openbare
weg is goedgekeurd. De bromfietsbe
palingen vereisen een minimale wiel-
grootte van 16 inch. In Duitsland
wordt de Solo Electra met een
topsnelheid v^n 30 km. per uur en
een aktieradius van 35 40 km al
wel als Mofa toegelaten voor jongeren
vanaf 15 jaar. Solo geniet vooral als
fabrikant van kettingzagen en gras
maaiers bekendheid.
Bij beide modellen loopt de Bosch
motor op 24 Volt gelijkstroom, gele
verd door twee seriegeschakelde 12
Volt accu's met een capaciteit van 40
Ampère per uur. Deze accu's wegen
samen 30 kg, wat voor de brommers
ruim de helft van het gewicht bete
kent.
Ook Peugeot in Frankrijk onderzoekt
de mogelijkheden van een elektrische
fiets, maar noemt deze nog te zwaar
en te duur en acht de aktieradius te
gering.
Iet vlakke Nederland leent zich bij uitstek voor de tweewieler.
)ok al is het klimaat er dan niet naar. Maar het is in ons land
lormaal, dat je een fiets of bromfiets hebt.
De Peugeot 103 Variomaat, waarvan de naam overeenkomt met een Peugeot
103-auto uit 1907. De brommer is geschikt voor twee personen en neemt
hellingen tot 17 procent moeiteloos.
