Turks Fruit:
migair begin
i>eeft een
>n juiste indruk
vijf procent omhoog
autobiografie
Autokeus
De sheriff, een
sympathieke film
VW 1303S
Infiltratie in de
onderwereld
ieuw blad voor
echthorenden
»r vogelreservaat
0 hectare nodig
Hulp in Nicaragua
blijft lang nodig
Reliant-importeur brengt Bond Bug uit
KAASMEISJE VERWENT MINISTER
VVDM beziet
hervatting
van overleg
tOUW/KWARTET VRIJDAG 23 FEBRUARI 1973
BINNENLAND T13/K13
Wanneer Volkswagen in het midden
van dit jaar met het nieuwe model
komt, dat verwant is aan de Audi 80 -
EA 400 is VW's codenaam er voor -
dan blijft de kever in produktie. Dit
is niet verwonderlijk omdat er bijna
een miljoen kevers per jaar gemaakt
worden. Met zijn illustere voorganger
uit de jaren '20, de indertijd zo
populaire T-Ford, verschilt de VW-
kever qua opzet wezenlijk. De T-Ford
moest ineens uit produkte genomen
worden, omdat het model nooit aange
past was aan nieuwe technische ont
wikkelingen. De kever daarentegen is
herhaaldelijk verbeterd en gemoderni
seerd. Dit resulteerde in een 'superke-
ver' voor het modeljaar 1973, de VW
1303 S.
Daarbij is op grond van Amerikaanse
normen, volgens welke bij de autorij
ders voorin niet te dicht met hun
hoofd bij de voorruit mogen zitten,
een betere zitpositie gecreëerd. De
ruit is iets naar voren geplaatst en
meer gebold. Eveneens vanwege de
Amerikaanse eisen werd het achter
licht vergroot. Dat werd wel veiliger,
maar ook lelijker. Maar voor het fraai
zullen nog wel weinig kevers gekocht
zijn.
De degelijkheid, die als het ware van
het klassieke model afstraalt, is met
de als goed bekend staande service -
niet te hoge onderdelenprijzen - het
sterke punt van de kever gebleven.
Reeeds bij de 1302-serie werd de weg-
ligging aanzienlijk verbeterd door een
meer solide achterasconstructie. Dat
is voor dit nog immer zij windgevoelige
kevermodel een belangrijk winstpunt.
De wagen is nu beter in de hand te
houden, maar dat moet dan ook be
wust doen. Dit geldt -bijvoorbeeld
voor het remmen, waarbij men fors
het pedaal moet intrappen en de voor
wielen iets eerder lijken te blokkke-
ren dan de achterwielen. Is er aan de
veiligheid veel verbeterd, het comfort
munt nog niet uit. De stoelen van de
1303 zijn gunstiger van vorm, maar
nog lang niet optimaal. Het motorge
ruis is verminderd, doch de 1600 cc
met luchtkoeling laat zich achterin
nog duidelijk horen. De ventilatie is
zeker beter - achter de achterste zijrui
ten zitten daarvoor openingen - maar
de verwarming is nog altijd hollen of
stilstaan. Tenslotte is het natuurlijk
nooit te veranderen, dat de binnen
ruimte ten opzichte van de buitenaf
metingen beperkt blijft Hoewel dat
interieur qua afmetingen in do
klasse van de 1300, 1303 en 1303 S
toch niet onderdoet voor de stadsau
to's van vandaag de dag. De kever
heeft echter nu eenmaal z'n spartbor-
den en treeplanken.
De afwerking van de 1973-er kever
verdient alle lof. Alles is kwaliteit
gebleven in het interieur. De kunstle
ren bekleding, het dashboard, het for
se stuurwiel e.d. voldoen allemaal
goed. Een pluspunt is zeker dat stan-
u
fie de roman van Jan Wolkers kent weet wat hij in de film Turks
ruit kan verwachten: een wild woelig, zinnelijk en bewogen liefdes-
erhaal, dat triest verloopt in een ontluisterende afbraak en onder-
ing, omgeven en soms overwoekerd door vuilnishopen van onsma-
elijke bijkomstigheden.
auw
de jonge beeldhouwer in zijn
inhopigste tijd uit bergen afval de
mat( Izooi zoekt, die hij met de brander
n smelten en schroeien tot 'mooie'
nstwerkjes die ook nog goed
jrkopen kan best symbolisch zijn
ar de wijze waarop Turks Fruit
jtstond.
ant|i te beginnen, en de film begint er
mee, versiert die Eric de ene
iid na de andere. Niet als een
rleider maar als een dekhengst. Het
nker'Se menselijke daarbij is dat hij er
bis toch maar van afziet. Het is een
lgair begin, ook al door wat er plat
wordt gezegd, en een slecht begin
want wij krijgen van die seksu-
uitslover, en van het verhaal dat
komen moet, een verkeerde in-
brui iL Vooral ook nog doordat het
•alee n en horen nog weer grover werkt
n het lezen van al die nummertjes,
door de snelle opeenvolging in de
n zelfs belachelijk worden. Maar,
Erics woorden nog even te herha-
i: het verkoopt nog goed ook, op de
derlandse filmmarkt.
it die Eric zo onbeheerst hitsig,
l®* ar eigenlijk diep wanhopig, maakt
.t ftit dan pas: Olga is weg met een
ig eitfer.
•ote eerste ontmoeting, twee jaar gele-
131, het kluchtige ongelukje met die
het ernstiger ongeluk met de
heeft Paul Verhoeven, de regis-
al goed verfilmd. De eerste
ibbelingen met Olga's familie, met
«rinnt bekrompen ma vooral, zijn ko-
ich heftig. Wat Paul Verhoeven in
verdere tekening van die kleinbur-
lijke familie weer vergat is, dat zij
het boek satirisch of sarcastisch
ien zijn door Eric, overdreven dus,
in de film zien we ze zelf: te
rdreven af en toe. Dat gebeurt
er: in het boek worden de uiteenlo-
ide, groteske of droevige, luidruch-
i of tedere, gebeurtenissen bijeen-
iouden door de schrijver, in de
i vallen ze uiteen. De kluchtige
allen, zoals de trouwceremonie
die zwangere bruiden, waarvan er
terstond bevalt, of de onthulling
het beeld door de koningin, waar-
Eric, de beeldhouwer, en Olga met
peld werden weggewerkt, worden
overigens leuk gemaakt anekdo
tes apart.
ZORGELOOS
Het geluk van die twee zorgeloze,
dartele, hartstochtelijke mensen, die
zich maar laten gaan, heeft Paul Ver
hoeven heerlijk weergegeven. Zij den
ken, speels, oppervlakkig, alleen maar
aan hun lijfelijke liefde, en in de
film doen zij niet anders, maar hier
heeft die onverhulde erotiek een ge
voelige betekenis. Het is niet banaal
meer. Het verklaart waarom Eric zo
woest over zijn toeren raakt als Olga
wegloopt met een ander.
Het is het hooglied van zijn niet
meer te blussen passie. Die later, als
hij haar weer ontmoet, en zij al lijdt
aan de hersentumor, die haar totaal
zal aftakelen, zal veranderen in een
stille, medélijdende, onbaatzuchtige
liefde.
Olga's slopende ondergang is aandoen
lijk gefilmd. Monique van de Ven,
eerst een en al ongeremde levenslust,
speelt de vreemde opgewondenheid en
het geestelijk totaal vervallen, ontroe
rend. Rutger Hauer krijgt dan ook,
door al die ongeremde primitiviteit
heen, een stille gevoeligheid. Die al
eerder merkbaar was, bij het verzor
gen van die gewonde meeuw bijvoor
beeld, maar die in het begin toch
ontbrak. Hij werd pas laat, en nog
onverwacht, een toch wel aardige jon
gen.
BEKENDEN
Van de nagenoeg veertig rollen en
bijna allen gespeeld door 'bekenden'
noemen wij Wim van den Brink
als Olga's simpel grappige vader, die
ook verschrikkelijk aan zijn eind
komt, en Tonny Huurdeman die een
kreng van een (schoon)moeder moest
zijn, en dat dan ook maakte. Paul
Verhoeven, en Gerard Soeteman die
het scenario maakte, hebben de ro
man, voor zover ik weet, trouw nage
volgd, maar er, naar ik meen, te
weinig aan gedacht dat een film toch
strakker gericht moet zijn op de ge
spannen voortgang van het eigenlijke
drama. Er zijn te uitvoerig verfilmde
door Sicco de Jong
bijzaken, en die juist zijn soms alles
behalve fijn. Sex op niets af, vreselijk
kotsen, wc-scènes, maden op het be
dorven eten, een vieze gewoonte van
de aardige pa, de gevolgen van kan
ker, die door Wolkers met een zekere
(on)lust wel uitgebreid zijn beschre
ven, hebben in een film maar een
korte, en daarmee intenser werkende,
aanduiding nodig. De kern van Paul
Verhoevens film evenwel is een goe
de. Technisch, met Jan de Bont voor
de fotografie, is Turks Fruit niet
opvallend, maar wel uitstekend ge
maakt. En nu en dan vond Verhoeven
een filmbeeld, dat in een ogenblik
meer zei dan vele woorden.
(Amsterdam-Tuschinski, Rotterdam-
Thalia, Den Haag-Passage, Utrecht-
Rembrandt, Groningen-Cinema, Nij-
megen-Carolus, Breda-Grarid, Ensche-
de-Alhambra, Sneek-Amicitia, Alk
maar-Cinema, Leeuwarden-Tivoli,
Haarlem-Luxor, Tilburg-Harmonie,
Den Bosch-Luxor. Arnhem-Rem-
brandt, Eindhoven-Chicago, Hilver-
sum-City, Leiden-Lido, Heerlen-Royal,
Hilversum-Euro, Hengelo-Palace,
Maastricht-Mabi, Dordrecht-Astoria, 18
J-).
Er was eens een smeris (II était une
fois un flic, is de oorspronkelijke
titel) die in Nice moest doordringen
in een bende die in drugs deed, en
daarvoor moest hij, verstokt vrijgezel,
tijdelijk een vrouw en een kind aan
schaffen. Dat bezorgde hem ongewone
komische huiselijke moeilijkheden,
vooral doordat het jongetje van negen
een lekker levendig ondeugend ventje
was, dat er gis van alles uitflapte. En
buitenshuis vielen er telkens doden.
Doordat de Franse bende in oorlog
was met een Amerikaanss maffia. Er
waren dus ook Amerikaanse moorde
naars en Amerikaanse rechercheurs
r M 1» JII 7
John Frankenheimer is een regis
seur die niet tot de topklasse
ibehoort, naar bijna altijd films
maakt die iets hebben dat ze bo
de middelmaat uitheft. De
Jherrif (I Walk the Line) is een
heel eenvoudig liefdesverhaal over
leen rechtschapen sherrif van mid
delbare leeftijd in een versteend
stadje in Tennessee, die verliefd
raakt op een jong, mooi meisje. De
verhouding wordt gecompliceerd
door het feit, dat de familie van
het meisje illegaal whiskey stookt
")at vindt overigens niemand daar
erg, maar een ambitieuze politie
man jaagt de sherrif op om er iets
aan te doen. en dat brengt hem in
gewetensconflicten. Doch ook zon
der dat zou de idylle ten dode zijn
opgeschreven: de man zit tc vast
aan zijn huisgezin en zijn status,
het meisje aan haar familie. Zij
ajn allebei opgesloten, dat wordt
nooi gesymboliseerd in het begin,
vanneer ze allebei in afzonderlijke
auto's zitten te kijken naar een
film in een drive-in. De film moet
net hebben van de levensechtheid
5TERDAM De Nederlandse ver-
ng voor slechthorenden heeft
verenigingsblad opgeheven en is
een geheel nieuw maandblad op
imarkt gekomen: Omega. Het ligt
ie bedoeling van de vereniging dat
blad zich zal. bewegen op het hele
ïin van de 'auditieve communica-
de sociale aspecten van slechtho-
"ïeid, de opvoeding en begelei-
van slechthorende kinderen en
integratie van de slechthorenden
>nze samenleving,
het eerste nummer van het blad
dt gepleit voor het invoeren van
totaal nieuw symbool dat het
aande SH-schildje (op fiets en
zou moeten vervangen: het
kse Omegateken. Het gebruik van
teken zou naar het oordeel van de
miging niet beperkt moeten wor-
tot het wegverkeer. Als rever-
d, op briefpapier, als broche en
visitekaartjes kan het dienen als
luiding dat men met een slechtho-
le te maken heeft. Er zijn naar
jtting meer dan een kwart miljoen
hthorenden in Nederland.
[HEM/OOSTERWOLDE In ons
kei van gisteren over de stagne-
le ruilverkavelingsplannen voor
Jolder Oosterwolde (Doornspijk en
pbroek) vermeldden wij abusieve-
1 dat er tweeduizend hectare cul-
Tgrond nodig zou zijn voor het
iften van een weidevogelreservaat,
moet zijn tweehonderd hectare.
Filmbeeldjes
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Sinds de aardbevings
ramp die in december de Nicaragu
aanse hoofdstad Managua teisterde
houden de internationale kerkelijke
hulporganisaties een wijk van de stad
met 26.000 mensen in leven via 26
distributiekernen voor voedsel. Ver
der verstrekken zij voedsel aan 12
centra met kinderen. De noodzaak
daarvan blijft tot eind februari be
staan. maar daarna zullen de kerken
(via het Comité Evangelico pro Ayada
a los Damnificados) nog ministens zes
maanden een warme maaltijd per dag
blijven verstrekken aan kinderen,
zwangere vrouwen en jonge moeders.
Verder zullen ze voor ongeveer hon
derd huizen deelnemen in de weder
opbouw van de stad en hebben zij een
fonds gesticht dat leningen verstrekt
aan kleine zelfstandigen en boeren
die door een recente droogte zijn
gedupeerd.
De Britse Bond Bug: deze week in Nederland in première op de Tweewieler-RAI.
Reliant Import Nederland n.v. te
Veenendaal introduceert zaterdag op
de Tweewieler-RAI een nieuw model
van Bond. de driewieler Bug met
plastic carosserie. Het model mag,
evenals de Reliant-driewielers, op de
tweewielertentoonstelling staan, omdat
het bereden kan worden met rijbewijs-
A. Dat rijbewijs geldt immers voor
motorfietsen, scooters en driewielers-.
Dc 'euwe Bug, die zeer economisch
het gebruik - bijvoorbeel een
liter benzine op achttien kilometer -
komt eerst later beschikbaar voor de
verkoop.
De Britse Reliant Motor Company te
Tamworth, welke ook de merken
Bond en Scimitar - een vierwielige
sportwagen - voert, heeft als voor
naamste model de Regal 3/30 met
een lichtgewicht viercilinder motor
van 700 cc. Hiervan zijn er vorig jaar
in Nederland 166 verkocht, wat voor
dit kleiue merk een record betekende.
Reliant is sinds 1966 in Nederland
vertegenwoordigd. Er is eveneens een
bestelwagenvariant van de Regal.
Ook de nieuwe Bond Bug heeft de
700 cc-motor. Het model is zeer hip
van vormgeving en vooral bedoeld
voor jongere rijders. De motor levert
rond 30 DIN-pk vermogen en de Bug
bereikt daarmee een topsnelheid van
120 km. per uur.
ADVERTENTIE
Den Haag. De minister van Buitenlandse Zaken van Zuid-Merovia, Gérard
Mousson de Pluye, is voor een werkbezoek in ons land. Op het Binnenhof
verwelkomde kaasmeisje Dinie hem met een stuk kaas uit het vuistje. Ook
heerlijk bij de borrel. Excellentieschijnt Dinie te zeggen. (NZB-foto)
Monique van de Ven en Rutger
ïr in Turks Fruit.
aan de gang. en die waren moeilijk
uit elkaar te houden. Bovendien wist
de gewone politie niet dat de 'flic'
een flic en geen misdadiger was. Zo
dat met een logische regelmaat de
politie telkens de politie arresteerde,
aftuigde of dwars zat. Wie dat alle
maal zo knap en geestig heeft vereon-
nen vermelden de stukken niet. maar
Georges Lautner wist er een zeer
onderhoudende, spannende en ook
leuke film van te maken. Hij zette
het Frans vakkundig in elkaar, met
een stel goede spelers. Michel Con
stants, meestal een gangster in films,
doet de niet al te snuggere, maar wel
doortastende en raak meppende, re
chercheur met een humoristische ge
latenheid. Mireille Dare is het pittige
vrouwtje, dat hij om zich heen krijgt
Het jongetje, Hervé Hillien, is al een
enig acteurtje en Michel Lonsdale
speelt een lakoniek commissaris, die
tenslotte verzucht dat een beetje meer
samenwerking van de politie wel wen
selijk is.
(Amsterdam-City, 14 J.)
De meeste autoprijzen zullen met
bijna vijf procent omhoog gaan.
General Motors heeft reeds een aantal
prijsverhogingen voor de Opel-model-
ïen, de Vauxhall Viva en de GM-
Ranger aangekondigd, die variëren
van twee procent voor de Ranger en
Opel Commodore tot vijf procent voor
de Opel Manta. De prijsverhoging
blijft daarmee onder Opel's prijsver
hoging van deze maand in Duitsland,
die ruim 5l/t bedroeg. In Duitsland
zijn ook de andere merken rond vijf
procemt duurder geworden. Importeur
Leonard Lang BV in Amsterdam heeft
voor Fiat in Nederland deze week de
prijzen van drie modellen met drie
procent verlaagd.
Rentabiliteitsproblemen in de Europe
se automobielindustrie zijn de aanlei
ding tot de prijsverhogingen. Deze
problemen komen voort uit kostenstij
gingen in de produktie. In alle auto-
producerende Europese landen komen
door deze oorzaak de prijzen onder
druk te staan, zodat dit voorjaar veel
merken Opel - en wellicht ook Fiat -
zullen volgen. GM heeft daartoe het
licht op groen gezet.
Voor de Japanse auto-importeurs lijkt
een prijsverhoging eveneens onont
koombaar door de hogere wisselkoer
sen van de 'zwevende' yen. Toyota
paste deze maand in Nederland nog
prijsverlagingen toe van ruim vijf
procent voor de modelen 1000 en
Celica. Maar het zal ook voor dit
merk, Datsun en Mazda moeilijk wor
den het prijspeil te handhaven.
Minder prijsverhogingen mogen ver
wacht worden voor de twee Zweedse
merken Saab en Volvo, dank zij de
devaluatie van de kroon met vijf
procent. Amerikaanse auto's zullen
tengevolge van de tien procent deva
luatie van de dollar vermoedelijk als
enige iets goedkoper worden.
Filmmuseum vertoont op 1 maart
Films for sSocial Change, over Ameri
ka: Babylon, Dead Earth, What really
happened at the last East Los Angeles
Chicano Riot, Vietnam Veteran. God
respect us when we work, but he
loves us when we dance.
Nummer 14, Johan Cruijff, een
film van Maarten de Vos gaat op 8
maart in première in Amsterdam
City.
Utrechts centrum 't Hoogt heeft in
maart elke week een film van Inter
national Cinema: In naam van de
vader, Der Handier der vier Jahreszei-
ten, Adult Fun en De Audëntie.
In de Sowjet-Unie worden in 39
studio's per jaar zo'n 185 speelfilms,
45 lange documentaires, 65 tekenfilms
en 1.190 korte films gemaakt voor de
157.000 bioscopen.
Roman Polanski maakte in Rome
de bitterzoete comedie Quoi? (Wat?)
met Marcello Mastroianni, Hugh Grif
fith, Romolo Valli, Roman Polanski
en een onbekend jong meisje.
UTRECHT Het bestuur van de
VVDM, de Vereniging van Dienst
plichtige Militairen, gaat opnieuw be
zien of het georganiseerd overleg met
het ministerie van defensie kan wor
den hervat. Dit als gevolg van de
wens daartoe, die in de vorm van
een aangenomen motie is geuit
tijdens een in Utrecht gehouden hoor
zitting van afdelingsbesturen en het
algemeen bestuur van de WDM.
Het georganiseeerd overleg is vorig
jaar na de 'groetweigerdag' op 1 au
gustus door minister De Koster opge
schort. Sindsdien is er één gesprek, in
november, gehouden tussen de defen-
sietop en het WDM-bestuur. Afge
sproken werd toen, dat er een vol
gend gesprek zou komen. Dat tweede
gesprek is overigens, aldus de VVDM,
nog niet tot stand gekomen.
De aanwezigen op de bijeenkomst
hebben ook een protest laten horen
tegen de aanhouding en een verhoor
van afdelingsbestuursleden en contact
personen van de vereniging door de
marechaussee op 7 februari in de
legerplaats 't Harde. Het ging hier,
aldus de VVDM, om elf dienstplich
tigen die een protestbijeenkomst wil
den organiseren tegen de overplaat
sing van het 102b eskadron Kavalerie
van 't Harde naar West-Duitsland.
Volgens de VVDM waren de dienst
plichtigen van dit eskadron door de le
gerleiding in de legerplaats toegezegd,
dat men daar gedurende de gehele
diensttijd gelegerd zou blijven. Toen
bekend werd, dat men naar Duitsland
zou moeten worden overgeplaatst, was
dit aanleiding tot protesten. De
WDM meent, dat de aanhouding van
de bestuursleden een regelrechte aan
tasting is van het recht op vrijheid
van vergadering, welk recht volgens
de vereniging één van de grondvoor
waarden is voor het goed functione
ren van een vakorganisatie.
van karakters en milieu, en daar
heeft hij het ook van. De wanhoop
van de sherrif, het driftig grijpen
naar een droom die hem ontglipt,
naar de jeugd die hem ontglipt,
dat is zuiver en vaak zeer ontroe
rend. En een stadje in Tennessee
is misschien niet zo als Franken
heimer het ons laat zien, maar het
zou zo kunnen zijn. Soms denk je
dat je zit te kijken naar een film
die speelt in de jaren dertig en
dat is ook de bedoeling, het leven
heeft er stilgestaan. De enige mis
greep is de vrouw van de sherrif:
zó onaantrekkelijk, zó vervelend,
en zó trutterig hoeft dat mens nu
ook weer niet te zijn om de
vluchtneigingen van haar man te
rechtvaardigen.
Gregory Peck en Tuesday Weld
spelen de hoofdrollen. Gewoon
goed, en Tuesday Weld is ook
zonder opmaak erg mooi.
W.W.B.
Amsterdam-Flora, 18 j. Gregory Peck in De Sheriff.
daard achterruitverwarming geleverd
wordt. De ruitewissers hebben twee
snelheden, wissen goed, maar er is in
Amerika nu een affaire over het
schroefje, waarmee ze vastzitten. Wel
iets om op te letten voor de keverrij
der, want zit dat los dan doet de
wisser opeens niets meer.
De motor van de 1303 S mag er wat
trekkracht betreft zijn en komt op
een top van 137 kilometer per uur.
Zuinig loopt-ie niet. van rond 1 op 12
bij rustig rijden tot zelfs 1 op 9 bij
een fors tempo. Maar wel kan men
zonder bezwaar normaalbenzine tan
ken, ook al vertelde onze pompbedien
de, dat alle keverrijders bij hem om
super vragen. Dat was beter, zei hij
ook. Maar geloof dat maar niet: de
fabriek schrijft 91 als oktaangetal
voor en dat is de normaalbenzine van
alle grote merken.
Rest te zeggen, dat de bagageruimte
klein blijft en dat het rijden met
deze moderne kever best plezierig is.
Het sturen en schakelen gaat gemak
kelijk; vering en wegligging zijn ac
ceptabel geworden. Alleen: wel graag
driepuntsgordels.!
In het kort: aantal cilinders: 4; cilin
derinhoud: 1584 cc; maximum-vermo
gen: 50 DIN-pk; pk per 100 kg.: 5,8;
topsnelheid: 137 km. per uur; benzine
verbruik: 1 op 9 a 1 op 12; inhoud
benzinetank: 42 liter; remmen: schijf
remmen voor, trommel remmen ach
ter gordels: heupgordels met druk
knopsluiting; leeg gewicht: 870 kg:
lengte: 4,14 meter; breedte: 1,59 me
ter; hoogte: 1,50 meter; prijs incl.
BTW: 8.694,20.
