Ontgronding
littekens in
slaat diepe
landschap
i
"goede doorgroei mogelijkheden'
voor ambitieuze jongelui.
Adverteren
doet verkopen
wij nodigen uUTT:
medewerker verkoop
stapel
cassettes
Economisch belang weegt vaak zwaarder dan 'milieu'
Gedupeerden zijn
de wandelaars en
de dagtoeristen
Algemene Bank Nederland
DAMES EN HEREN
P. BAKKER B.V.
Gemeente Leiderdorp
LEIDSE SCHOUWBURG K&O LAK
Van der Luit
de koning
ASSISTENTE
stel orde
opzaken
met
TROÜW/KWlVRTET DONDERDAG 15 FEBRUARI 1973
door Rudie van Meurs
ARNHEM Een gevaar voor het
milieu zijn de ontgrondingen.
Vooral in midden- en Zuid-Neder
land laten ze diepe sporen na.
Honderdduizenden kubieke me
ters grond en zand worden uit de
bodem gehaald en wat overblijft
zijn foeilelijke, kale, gevaarlijke
gaten in het landschap.
De ontgrondingen nemen met de dag
drastischer vormen aan. Voor wegen,
steeds grotere industrieterreinen, ho
gere viadukten en langere tunnels -
allemaal al dan niet noodzakelijk - is
zand nodig. Het IJsselmeer, de bodem
van de rivieren en andere plaatsen
waar het zonder al te veel narigheid
weggehaald kan worden, schieten al
lang tekort in de enorme vraag om
meer zand. Onder protesten worden
zand en grond gewonnen door de
Vinkeveense plassen tot een onverant
woorde diepte leeg te zuigen. Met de
Zevenhuizerplas in het recreatiegebied
Rottemere gebeurt hetzelfde. Veilige
recreatie wordt hierdoor niet meer
mogelijk geacht. Elders ln Nederland
worden soortgelijke zandwingebieden
aangeboord. Voor een nieuwe woon
wijk in Capelle aan de IJssel, voor
het industriegebied Europoort, voor
Shell-Chemie aan de Moerdijk.
In Trouw/Kwartet van 27 januari is
gesignaleerd dat in het Gelders-Bra
bantse rivierengebied een nieuwe
vorm van woekerhandel is ontstaan in
buitendijks gelegen gronden (uiter
waarden). Speculanten kopen voor
soms onzindelijk hoge bedragen stuk
ken natuurterrein en fraai landschap,
om het later voor het driedubbele of
meer van de prijs te bestemmen voor
zandwinning. Een vorm van ontluiste
ring van het landschap waaraan parti
culieren dik geld verdienen.
Een bizar voorbeeld van de ontsieren
de gevolgen van de ontgrondingen
kom je tegen langs rijksweg 15, van
Rotterdam dwars door de Betuwe
naar Twente. Op regelmatige afstan
den liggen daar grote vlerkante put
ten in het land, die gevuld zijn met
15 of meer meter water. Ze hebben
geen enkele functie. Ze liggen kaal en
triest in een wijd land. Ze zijn ge
vaarlijk voor recreanten, vooral voor
kinderen, door de loodrechte wijze
waarop dc wanden plotseling de diep
te ingaan.
De zandgaten die na de ontgrondingen
als littekens in het landschap achter
blijven, zijn niet alleen souvenirs van
een oververhitte economie maar ook
van een kortzichtige maatschappij.
Immers, omdat zand schaars is, is het
duur. Als het van ver gehaald moet
worden, gaan de transportkosten extra
op de prijs drukken. Om dat te ver
mijden slaan aannemers, zoals bij de
aanleg van rijksweg 15, liever putten
pal naast het karwei waarmee ze bezig
zijn. Dat is goedkoper. Het zal de
aannemer een zorg zijn dat het toch
al door die nieuwe weg aangevreten
landschap, nog verder degeneert door
de gaten die er van tijd tot tijd in
vallen.
Gelderland
Een provincie waar de ontgrondingen
een bloeiende activiteit vormen is
Gelderland. Er zit daar zand onder de
klei, in tegenstelling tot Friesland
waar veen gevonden wrodt. De Betu
we is bijvoorbeeld een geliefde oord
voor aannemers en grondmaatschap-
pijen. Op het provinciehuis in Arnhem
komen jaarlijks zo'n honderden vijf tig
aanvragen binnen en een flink deel
daarvan wordt gehonoreerd.
Een paar dagen gelegen ging een
ontgrondingsvergunning van gedepu
teerde staten in Gelderland naar een
Wassenaarse dame, die een prachtig
stuk grond van 4.5 hectare heeft lig
gen vlakbij de Linge, in de gemeente
Geldermaisen. De grond maakt deel
uit van. zo omschrijven gedeputeer
den het, 'een in landschappelijk op
zicht fraaie Linge-uiterwaard'. Een
laag gelegen weiland met peppels en
bosschages, niet ver van de Lingedijk
en de Ophemertse wetering.
Een groot deel van die 4.5 hectare zal
de aannemingsmaatschappij Joh. Mou-
rik Co uit Groot Ammers tot
twintig meter diep gaan afgraven
voor zand dat nodig is voor aanleg
van een secundaire weg in dit gebied.
De Wassenaarse dame zal voor het
afstaan van haar zand (150.000 kubie
ke meter) op z'n minst 75.000 gulden
ontvangen en misschien wel het dub
bele naar gelang van de kwalriteit van
het zand.
De aannemer Joh. Mourik komt op
goedkope wijze aan zand. Hij hoeft
nauwelijks transportkosten te betalen
en mede dankzij die situatie kon hij
lager inschrijven op de secundaire
weg. De provincie bespaart als op
drachtgever geld, omdat de put zand
pal bij het karwei ligt en Van Mourik
goedkoper kan werken. Tot zover heb
ben alle partijen er alleen maar baat
bij. Wie zijn de gedupeerden?
Dat zijn de duizenden dagtoeristen
die het hele seizoen door druk ge
bruik maken van de Lek en Lingerou-
te. Dat zijn honderden mensen die in
de weekeinden in deze streken gaan
wandelen. Dat zijn de mensen uit
Geldermaisen en omgeving.
In dit voorbeeld gaat het om één put.
Maar er worden op dit ogenblik in
Nederland wekelijks beslissingen ge
nomen over ontgrondingen van deze
of grotere omvang. Langs de grote
rivieren en met name de Maas in
Noord Brabant wordt op grote schaal
ontzand. In het groene hart van Hol
land is een rijksweg gepland die Rot
terdam een supersnelle verbinding
zou moeten geven met Amsterdam. Al
geruime tijd geleden hebben specu
lanten op plaatsen waar de weg onge
veer zou moeten komen, stukken
grond gekocht. Zij hopen te zijner
tijd uit hun investeringen kapitale
winsten te slaan.
Iedereen, zo staat in de ontgrondin-
genwet, heeft het volstekte recht het
provinciaal bestuur te vragen om een
vergunning voor zandwinning. Gede
puteerde Staten hebben tot taak die
aanvrage te beoordelen met 'afweging
van alle belangen'. Een aantal geves
tigde instanties zoals Kamer van
Koophandel, Landbouwschap, de Cul
tuur Technische Dienst, waterschap
en dienst voor oudheidkundig onder
zoek, moet gedeputeerden bij de be
oordeling van de aanvrage ter zijde
staan.
'Het is natuurlijk een open deur in
trappen als ik zeg dat natuur en
landschap een veel grotere nadruk
krijgen dan vijftien jaar geleden' zegt
op het Arnehemse provinciehuis de
chef van de onderafdeling droge wa
terstaat, H. F. Siebema. Bij de recen
te vergunning voor ongronding bij de
Linge erkennen GS de belangen van
natuur- en landschapsschoon maar
daarbij wordt opgemerkt: 'Als het
nodige zand niet beschikbaar komt zal
in de vorenbedoelde wegaanleg ernsti
ge stagnatie ontstaan'. Enige schade
aan landschappelijke belangen moet
aanvaardbaar worden geacht', besliste
het Gelderse provinciaal bestuur.
De heer Siebema erkent, dat, als GS
de situatie bij De Linge werkelijk ter
Dit is het weiland met bomen en bosschages grenzend aan de uiterwaarden bij de Linge onder Gel rotè
malsen. Een prachtig stuk landschap. Een dezer dagen gaat een aannemersmaatschappij dit gebied °ens
twintig meter diepte afgraven -
harte zou gaan, ze desnoods eigenlijk
enkele miljoenen meer voor de weg
aanleg zouden moeten bestemmen
waardoor het zand verder weggehaald
had kunnen worden en die put niet
nodig was geweest. In de huidige
situatie blijkt de aannemer de man te
zijn die bepaalt waar wel en waar
geen ontzandingen komen. Toen Joh.
Mourik op de secundaire weg onder
Geldermaisen inschreef had hij tevens
volgens het bestek de opdracht voor
het zand te zorgen. Hij praatte met de
Wassenaarse dame en kon gedeputeer
den een prijs noemen en een aanvra
ge voor ontgronding indienen. Zo'n
aanvrage wordt vrijwel altijd gehono
reerd. Het geval in Geldermaisen is
sprekend en representatief, natuur en
landschap zijn van ondergeschikt be
lang; spoedige totstandkoming van de
weg is het belangrijkst.
Een van de belangrijkste en meest
zwaarwegende argumenten voor GS
bij een ontgrondingsaanvrage blijkt te
zijn: Waarvoor is de grond, het zand
of het gat nodig? Als er een bestem
ming voor het zand.is, (weg, industrie
terrein viaduct) dan wegen in de
meeste gevallen de economische be
langen het zwaarst.
Met de komst van de ontgrondingswet
is slechts veranderd dat een vergun
ning nodig is voor ontgrondings- of
rgen
ebbe
dit
onuandingsactiviteiten. Omdat .^lef
vrij gemakkelijk afgegeven worde g
de situatie eigenlijk altijd nog aar
zelfde. Er is geen gebied in Ne rger
land waar een absoluut verbod j f^i
voor ontgrondingen. ap -
Iedereen kan overal graven met ja
vergunning. In de mooiste natuUfger
bieden, in de prachtigste uitent ime
den. Particulier gewin is daarbij est_
een grote drijfveer. Olie- en gasvi ann
sten zijn in principe voor de genu >cjj
schap. Maar het zand, al haal je ,jè
tot op honderd meter uil de boce
is voor de grondeigenaar. Een si
tie waardoor langzamerhand ons J !rj,
schap pokdalig wordt.
De ABN zoekt
contact met jongelui,
die na een opleiding van
enkele jaren kunnen
doorgroeien naar een
functie op middenkader
niveau. Hun leeftijd ligt
tussen 18-25 jaar. Als
start krijgen ze een
administratieve baan.
Waarbij ze diverse
werkzaamheden gaan
verrichten, zoals het
verzorgen van giro
overboekingen, de
effectenadministratie,
enzovoorts. Daarbij
worden ze opgenomen
in een rouleersysteem
om het bankvak in de
breedste zin van het
woord te leren.
Begrijpelijk, dat de
basisopleiding
tenminste Mulo/Mavo
moet zijn, liefst Havo.
De ABN biedt een
goed aanvangssalaris,
verhoogd met 7y2%
vakantietoeslag en
tantième. Verder
profiteert iedereen
beneden 25 jaar van
de Interessante
huwelijksspaarregeling.
Wie meer wil weten
over de goede toekomst
mogelijkheden, die hier
worden geboden, wordt
verzocht schriftelijk of
telefonisch contact op
te nemen met de heer
G. Sijpestein van de
Algemene Bank
Nederland,
Castellumstraat 2,
Alphen aan de Rijn.
Telefoonnummer:
(01720) 7 49 31, tst. 15.
Wvj vragen voor eenvoudige admini
stratieve werkzaamheden op ons kan
toor in Lisse (De Engel) voor tydelük
Enige talen-ervaring gewenst.
Komt u even langs of bel 02520-17341,
na 18.00 uur 02520-16510.
Beeklaan 18 - De Zilk/Hillegom
VOORBEREIDINGSBESLUIT
De raad der gemeente Leiderdorp heeft bij zijn besluit
van 22 januari 1973, no. 19, verklaard, dat een bestem
mingsplan wordt voorbereid voor het gebied, begrensd
door de Ruigekade, de Achthovenerweg ln zuidoostelijke
richting tot voorbij het pand Achthovenerweg 26, de
Oude Rijn, de grens met de gemeente Koudekerk aan
den Rijn en de grens met de gemeente Woubrugge.
Dit gebied is op de bij dit besluit behorende en als zo
danig gewaarmerkte kaart met een rode omlijning aan
gegeven.
Genoemd besluit ligt met Ingang van heden ter gemeente
secretarie, afdeling Algemene Zaken, voor een ieder ter
inzage.
Leiderdorp, 15 februari 1973.
De burgemeester van Leiderdorp,
M. A. VAN DER HAVE.
RIJNLANDS LYCEUM
SUIKER
kaartverk. en plaatsbeapr. 5 dgn. voor da dag der voorat
Oude Vest 45 (niet op zo.) v. 9.00-15.00 u., zat v. 9.0O-1Z0O u..
tel. v. 10.00-12.00 u. (41200) en v.a. 19.30 u. a.d. zaal. Voor
Inschr. K&O v. 9.00-15.00 u.. zat v. 9.00-12.00 u. (niet op zo.),
tel. V. 15.00-17.00 u. (31841)
Begrafenisonderneming
Haagweg 31 - Leiden
UITZENDBUREAU
Telef. 01710-31710
Korevaai straat 33
Leiden mabu
3M Nederland is een
verkoopmaatschappij van
een groot, internationaal
bedrijf. De sfeer wordt
er bepaald door prettige
samenwerking van nogal
jonge mensen. Daaraan
dankt 3M haar
oorspronkelijkheid.
3M research levert
daarvan steeds opnieuw
de bewijzen:
vele vernuftige produkten
op allerlei terrein.
Bedacht om iedereen
't werken een beetje
makkelijker te maken,
en 't leven een beetje
aangenamer.
de uitvinders
3M NEDERLAND BV
Postbus 193, Leiden.
Onze medewerkster voor de
telex
die verantwoordelijk is voor de prompte en
foutloze verzending en distributie van binnwv
komende en uitgaande telexen is in het
huwelijk getreden.
Indien U
tussen 20 en 24 jaar bent
een M.A.V.O. diploma bezit en
over een goede kennis van de Engeise taal
beschikt
kunt U haar taak overnemen.
Tegenover de hoge eisen die wij stellen aan
accuratesse, snelheid en discretie stellen wij
een zeer zelfstandige baan
7% vakantietoeslag
4% kerstgratificatie
en een goed salaris
Belangstelling?
Bel voor een afspraak 01710-4 50 44 tst. 245
Of schrijf een briefje aan de Afdeling
Personeelszaken
De JONG's Machinefabriek B.V.,
producente van o.a. truckmixers, betonmolens, bouwllften eri
buikwagens zoekt op korte termijn een
die zelfstandig de binnendienst van de export behandelt.
Zijn taak zal o.a. bestaan uit:
verkooppromotie
orderafhandeling
correspondentie in de moderne talen.
Voor een goede taakvervulling achten wij noodzakelijk:
een middelbare technische en commerciële opleiding
ervaring in exportzaken.
Leeftijd 25 30 jaar.
Gegadigden worden verzocht hun schriftelijke sollicitatie
te richten aan:
Handboek
voor de
dieetkeuken
door W. E. L. Soai)
Het boek dat -ed» die met het
bereiden van em dieet te meken
heelt volleckfl wegwijs meakt
Dooi ee* overvloed ven goede
recepwt is men in staat van dag
tor -dag amakelijke maaltijden op
dienen. Precies naar het door
en vol vanatiei
Met ealoneëntabei
en vele cwart/wit
en kleurenfoto's
gebonden (29.60
ANNA KLINIEK VOOR
ORTHOPAEDIE
MEZENSTRAAT 2 LEIDEN
Voor hulp aan onze GIPSVERBANDMEESTER
zoeken wij een beschaafd meisje, dat wil worden
opgeleid tot zijn
Minimum leeftijd 17 jaar.
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door de
Adj. Directrice, aan wie u ook uw schriftelijke
sollicitatie dient te richten. Persoonlijk bezoek na
voorafgaande tel. afspraak (01710-50840).
Voor nog geen 42 gulden bieden wij u eer
veilige vindplaats voor uw zwervende
giro-afschrijvingen, rekeningen, brieven,
patronen, garantiebewijzen, spaarzegels,
polissen, naaigerei, dia's, foto's, ballpoints,
kleurpotloden...: een handige, kleurige
opbergsetvan PAS.
5 laden groot, waarvan twee met een
briefhouderplateau en een met een plateau
voor bank- of girostroken.
Rommel niet langer aan. Kom kijken.
Bij uw kantoorboekhandel.
In1 In1 Io1
[331 L^J [_n_]
speciaal voor u In huishoudelijke opbergset
