Protestants gevaar in Angola
fk'Wi I
Alfrink zou Gijsen
gedreigd hebben
'Neiging tot verhoging
defensiebudget is
tragisch en bedroevend'
Zuidkoreaanse predikant
tijdens dienst gepakt
Trouw
K wartet
Vrachtwagens botsen: 2 doden
Interkerkelijke hulp
bij droogte in India
Koningin
geeft voor Vietnam
Bezwaren tegen
besteding van geld
ontwikkelingshulp
Organisten zeggen
het CNV vaarwel
vandaag
Beroepings-
werk
Boekeiietalagr
TROUW /KWARTET WOENSDAG 31 JANUARI 1973
KERK/BINNENLAND
door H. Biersteker
We kunnen de protestantse zendelingen niet
zomaar uit Angola zetten. Dat zou alleen
maar politieke onaangenaamheden geven.
Het komt er op aan hen vóór te zijn en de
Afrikanen met een duidelijk ideaal te be
zielen zodat zij niet meer door deze ver
derfelijke en ondermijnende ideologieën be
smet kunnen worden.
Dat is de belangrijkste conclusie van een geheim
rapport dat tot basis diende van een symposium
over de 'contra-subversie' dat in de periode 1968-
69 in Angola gehouden werd door autoriteiten
van het Portugese koloniale bestuur, inlichtin
gendienst, leger, politie enzovoort. Het is via een
van de missie-orden naar buiten gesmokkeld en
kwam zo ook in handen van de Nederlandse
Zendingsraad en het Angola-comité.
Het is een uniek document dat indirect een fors
compliment inhoudt voor het werk van de protes
tantse zending in Angola. 'Deze zendingsgenoot
schappen beschikken gewoonlijk over overvloedige
materiële middelen die hen in staat stellen om
scholen, ziekenhuizen, apotheken en medische
hulpposten te bouwen met goed opgeleid perso
neel, dat door een sociaal ideaal is besmet Enige
protestantse ziekenhuizen kregen terecht een goe
de naam, die in dienst van de propaganda van
hun ideeën wordt gesteld. Het is vruchtbaar
terrein voor vergelijkingen die ons prestige om
laag halen. Het is slechts een kleine stap, om deze
bewondering en dit enthousiasme over te brengen
op die landen die deze materiële hulp gaven. De
weg ligt voor hen open. Het is voldoende hem op
het juiste ogenblik te volgen. Maar het is niet
alleen de gratis medische hulp, die indruk maakt
op de inboorlingen en die hen dankbaar maakt en
ontvankelijk om de overtuigingen van de helpers
te aanvaarden. Zij geven ook materiële hulp die
mogelijk wordt gemaakt door financiële bijdragen
van buitenlandse protestanten. Er worden allerlei
soorten materiaal aangeboden door vreemde lan
den die zeggen vrienden van de inboorlingen te
zijn en die de opstand tegen Portugal bevorderen.
Deze simpele feiten die met al hun duivelse
fatsoen worden uitgelegd, spreken voor zich en
vormen een propaganda tegen de Portugese actie
in Afrika.
De meeste protestantse zendingsposten zoeken
streken op die ver van de meer ontwikkelde
bevolkingscentra verwijderd zijn. Zij zoeken bijna
maagdelijk terrein van actie. Het is veel gemakke
lijker om propaganda te maken daar waar geen
enkele propaganda bestaat Het is gemakkelijk de
overtuiging te verbreiden dat zij de enigen en de
eersten zijn die zich met de meest verschopten
bezig houden. Nu we de kwaal kennen moeten we
ook een geschikt geneesmiddel toedienen en pro
beren de verbreiding van het kwaad op tijd te
stoppen'.
In de Mocidade Portuguésa, de staats jeugdbeweging, verlenen ook r.k. geestelijken hun bij
drage aan plechtigheden voor de heilige Portugese natie.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het is niet alleen bedroevend, maar zelfs tra
gisch dat er thans nog politieke partijen in Nederland zijn die
menen dat alle veiligheidsproblemen opgelost kunnen worden
door verhoging van het defensiebudget.
Dit schrijft een aantal medewer
kers van de polemologische en po
liticologische instituten van Neder
landse universiteiten in een open
brief aan regering en parlement.
Als gevolg van het tot nu toe
gevoerde en op kernbewapening ge
baseerde defensiebeleid verkeert
Nederland thans in een situatie
dat het direct doewit kan zijn van
een nucleaire aanval een aan
val, waartegen geen verdediging
mogelijk is.
Naar de mening van de briefschrij
vers is het hele veiligheidsbeleid
in Europa gebaseerd 'op enkele
wankele vooronderstellingen om
trent het psychologisch effect van
afschrikking Het gaat uit
van de' veronderstelling van een
onwrikbare rationaliteit van politi
ci aan beide kanten, terwijl be
kend zou moeten zijn hoe weinig
het menselijk gedrag door rationa
liteit wordt bepaald'.
ACHTERGEBLEVEN
Daarom moet het begrip 'defensie'
een veel hogere prioriteit krijgen
omdat de opvattingen over de
ernst van de situatie ver achter
blijven bij de beschikbare kennis
van d;' werkelijkheid.
•Daardoor is Nederland gijzelaar,
doelwit en gevangene van een
kernwapenstrategie in een mogelij
ke confrontatie tussen NAVO en
Warschau-pakt'.
Nodig is een principiële beleidsom
buiging, waardoor aan weerszijden
eenziidig de dreiging met wapen
geweld wordt verminderd. Ook
dient gezocht te worden naar vor
men en voorwaarden voor een
niet-militaire weerbaarheid een
hele'd, dat de briefschrijvers aan-
duiden als 'sociale verdediging'.
Als eerste stap hiertoe zou de
regering een staatscommissie voor
veiligheidszaken moeten instellen,
aldus de briefschrijvers.
Onder hen bevindt'n zich o.a. ds.C.
P. van Andel te Amsterdam God
fried van Benthem van den Bergh,
van het Institute of Social Studies
Fenna v. d. Burg van het Polemo-
logisch Instituut in Groningen,
Huub Coppens van de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam, prof. H. J.
Heering uit Leiden, prof. Andries
Hoogerwerf uit Nijmegen, dr. H.
M. de Lange uit Rotterdam, prof.
Kr. Strijd uit Amsterdam, prof. J.
Tinbergen uit Rotterdam en prof.
J. Verkuyl van de Vrije Universi
teit in Amsterdam.
Werkwijze
Vooral de werkwijze van de zendelingen heeft de
Portugese autoriteiten blijkbaar geïmponeerd: ze
zoeken geboren leiders die duidelijk het middel
punt zijn en 'geven hun een intense mentaliteits-
vorming op basis van een zeer aantrekkelijk
ideaal. Ze worden met een echte mystiek gevuld,
die hen tot een intense arbeid en tot grote
opofferingen voor hun ideaal brengt'.
Het eigen voorbeeld van de zendelingen die
'alles opgeven om een ideaal te dienen' bezorgt
hen respect en volgzaamheid. Diezelfde methoden
moeten de Portugezen toepassen. 'Wij moeten hen
een ideaal bijbrengen dat het hart in vlam zet en
het hoofd vult met ideeën. Apostelen voor het
ideaal van het Vaderland maken is de weg van de
ware Portugalisering. Waar deze bestaan zal geen
plaats zijn voor apostelen, van de ondermijning'.
Maar hoe? De bisschoppen van Angola 'hebben
voldoende hun vaderlandsliefde getoond en hun
dynamische wil het katholicisme onder de massa's
te verbreiden met een duidelijk beschavend stem
pel en in de contructieve zin van de portugaliteit'.
Maar ze kunnen te weinig priesters krijgen.
Daarom stelt het rapport o.a. voor: vrijstelling
van militair aalmoezenierschap voor priesters die
naar de katholieke missies in Angola gaan. Van
ieder bisdom in Portugal zou moeten worden
geëist om als nationale dienst een bepaald percen
tage van zijn priesters naar Angola te zenden.
Verder moeten er volgens het rapport leken
komen werken in de r.k. missie in Angola. Er
bestaat echter 'een verschrikkelijk gebrek aan
mentalisering onder de katholieke leken in Portu
gal met betrekking *ot de ware behoefte van de
missie in onze Overzeese Gebieden'.
Wat doet men met buitenlandse zendelingen die
men er niet zomaar uit kan zetten vanwege de
godsdienstvrijheid? Niet alleen hen nauwlettender
controleren, dan kan het te laat zijn. Maar, zo
beveelt het rapport aan, hen verplichten Portu
gees te leren. Hier wordt op sluwe wijze de kern
van het vraagstuk geraakt: protestantse zendelin
gen leerden de stamtalen beter dan het Portugees
en drongen daardoor dieper door in de leefwereld
van de Afrikanen.
Leegte
Het hoofd van de inlichtingendienst van Angola
voegt aan het rapport een wat geruststellende
bijlage toe, waarin hij zegt dat in gebieden 'die
door het terrorisme zijn aangetast' de protestantse
zendingsposten gesloten zijn. 'In die gebieden lijkt
het probleem niet verontrustend, behalve dat er
nu door de afwezigheid van de zendelingen een
'leegte' is ontstaan, die zeer goed door missiona
rissen opgevuld kan worden'.
En inderdaad, ondanks de aanbevolen behoed
zaamheid op het symposium verminderde het
aantal protestantse zendelingen in Angola van 256
in 1960 na het uitbreken van de opstand tot 36 in
1972. Dat staat in een rapport van een gezamenlij
ke werkgroep van de zendingsraden van de
United Church of Canada, de United Church of
Christ en de United Methodist Church in de VS,
die een eeuw zendingservaring in Angola heb
ben. Deze werkgroep heeft opgeroepen tot een
boycot van alles wat handel drijft met Angola. De
behoedzaamheid die het geheime rapport aanbe
veelt ten aanzien van de zendelingen geldt zeker
niet voor de zwarte protestanten. Men denke aan
het lot van de honderden presbyterianen die in
Mozambique nog altijd gevangengehouden en ge
marteld worden, ook al werden er op 29 december
37 onder internationale druk vrijgelaten.
GENEVE Volgens een bericht van de Reformed Press Service in
Genève is de Zuidkoreaanse presbyteriaanse dominee Eun Myung-ki
tijdens een gebedsdienst in zijn kerk gearresteerd. Hij zal 6 februari
moeten terechtstaan op aanklacht van het aanzetten van personen
tot opstand en het verspreiden van ongegronde geruchten.
Ds. Eun is het vijfde bestuurslid van
Amnesty International dat binnen
twee maanden is opgepakt. Drie be
stuursleden onder wie de roomskatho-
lieke bisschop van Wonjoe, werden
weer vrijgelaten nadat de internatio
nale organisatie van Amnesty een pro
testtelegram aan president Park
Chung-hee had gezonden.
Op het hoofdkantoor van de presbyte
riaanse kerk in Seoel is medegedeeld,
dat de gouverneur van de noordelijke
provincie, Chulla, de predikant ver
zocht had om diens steun te betuigen
aan de nieuwe door de regering ont
worpen grondwet. Ds. Eun weigerde
dit omdat hij een grondwetswijziging
terwijl het land in staat van beleg
wordt gehouden, niet aanvaardbaar
acht. Inmiddels is hij beschuldigd van
door proeven met atomen, napalm
enz. Deze verminking der natuur
wordt gevolgd door een uitbarsting en
wat de mens heeft vernietigd wordt
door de natuur weer hersteld, ook al
duurt dit jaren, voordat de lava zijn
heilzame werking heeft volbracht, en
de erosie de lucht heeft gezuiverd.
Uitbarsting op IJsland... We kunnen
rustig doorgaan met de proeven, ver
nietigingen en dt' vervuilingen. De
natuur hecht altijd weer, al gebeurt
dat dan ook ten koste van ons zelf.
Conclusie: wanneer het evenwicht
wordt verstoord tussen aarde, damp
kring en heelal zal de natuur zelf door
uitbarstingen dit evenwicht herstellen
ten koste en ten goede van de aarde.
Poeldijk
De redactie behoudt ilch hc» recht voor om
ter opname In deze rubriek ontvangen
meningsuitingen verkort weer te geven. BIJ
publlkatle wordt met de naam van de
Inzender ondertekend. Brieven kunnen wor
den gestuurd aan het secretalaat hoofdre
dactie Trouw/KWartct, postbus 859. Amster
dam.
Kringloop
Wanneer de aarde onvruchtbaar, on
leefbaar of onnatuurlijk dreigt te
worden volgt er een uitbarsting op
die plaats waar de aardkorst het
dunst is of daar waar water en lucht
het vuilste zijn. De lava zal de aarde
weer nieuwe vruchtbaarheid gt'ven, de
natuur houdt zelf de natuur in even
wicht. Water- en luchtverontreiniging
in Nederland, trillingen bij Nijme
gen. Overal waar de natuur wordt
verstoord zal zij dat evenwicht weer
herstellen. Het zelfde gebeurt ook
wanneer de natuur misbruikt wordt
l
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
J. C. Kohier
Geref. Hoogeveen
Met enige verwondering nam ik ken-
nis van het artikel 'In Hoogevt'?n
werken 110 dames in het kerkewerk'.
Tn dat artikel wordt de indruk gewek*
alsof de beschreven situatie in de
gereformeerde kerk van Hoogeveen,
uniek zou zijn in ons land. Niets is j
echter minder waar. Indien ör al enig
unieks in de Hoogevëense situatie
voorkomt, zal het ongetwijfeld alleen
het woord 'Galok' zijn. Het beschre
ven werk wordt echter in tientallen
zoal niet in honderdtallen gerefor
meerde kerken in ons land verricht
en veelal nog in groter omvangen met
een groter aantal medewerkenden,
dan in Hoogeveen. Ik heb bij de
opsomming van alle goede hoedanig
heden van het Galok-werk pijnlijk
gemist de hulpverlening aan in eni
gerlei soort van moeilijkheden verke
rende gemeente-leden, de hulp in
nood van mens tot mens, van het ene
lid aan het andere lid. Ik zou daarom
Galok-bestuur in Hoogeveen in over
weging willen geven zijn licht eens
op te steken bij het Algemeen Diako-
naal Bureau van de Gereformeerde
kerken, Koningslaan 7 te Utrecht, ten
einde zich uitvoerig te laten voor
lichten over het onderwerp 'gemeente-
diakonaat'.
Arnhem C. van der Wild
E O
Hartelijk dank voor uw scherpe afwij
zing van de wijze waarop de EO zijn
ldden en kijkers voorlicht. Het gaat
er niet om dat de EO geen andere
mening mag hebben, wel om het feit
dat de manier van voorlichten van de
EO m.i. ergerlijk eenzijdig en daar
door oneerlijk is.
Wat echter nog vervelender is: de EO-
'leden' hebben deze willekeur maar te
aanvaarden of anders td bedanken.
Want een stem hebben ze op geen
enkele wijze. De EO kent immers
geen leden omdat ze een stichting is!
Die kent kontribuanten. De EO vraagt
mensen te betalen maar geeft hun
geen stem!
Ze is aan niemand verantwoording
verschuldigd dan aan zichzelf. Die
leden van de EO die weggegaan zijn
bij de NCRV moeten dat toch nog
eens goed bedenken.
Hcerde R. A. Steenbergen
AMERSFOORT De 22-jarige
vrachtwagenchauffeur K. de Groot en
Bras bij Woudenberg frontaal tegen
een andere vrachtwagencombinatie
de twintigjarige bijrijder S. Vonk, botste. De chauffeur van de tweede
beiden uit het Friese Bergum, zijn vrachtwagencombinatie wist uit zijn
omgekomen toen hun vrachtwagen- cabine te springen en werd lichtge-
combinatie op het kruispunt Quatre wond. Bij de botsing ontstond een
enorme ravage, waarvan grote vertra
gingen het gevolg waren.
De combinatie waarvan de chauffeur
en de bijrijder omkwamen was gela
den met meel. De andere, een tankwa
gen, vervoerde dikke appelsap.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Kardinaal Alfrink en enkele andere bisschoppen
hebben volgens een bericht in De Telegraaf zondag tijdens het lande
lijk pastoraal overleg in Noordwijkerhout achter de schermen zware
druk uitgeoefend op bisschop Gijsen, om hem te bewegen een belofte
van beterschap af te leggen. Dat zou de werkelijke reden zijn geweest,
waarom de Roermondse bisschop voortijdig uit Noordwijkerhout
verdween.
In een artikel 'Kardinaal kreeg Gijsen
niet klein' schrijft De Telegraaf, dat
van bisschop Gijsen een ondertekende
verklaring werd geëist, waarin hij
moest beloven in het vervolg meer te
luisteren naar de raad van andere
bisschoppen, een pluriforme beleving
van het rooms-katholieke geloof in
zijn bisdom toe te laten, de handrei
king van aalmoezenier Adam (zijn
felste tegenstander in het debat van
zaterdagmiddag) te accepteren en in
het openbaar 'woorden van verzoe
ning' te spreken.
Kardinaal Alfrink zou gedreigd heb
ben, in de slotzitting zondagmiddag
openlijk zijn teleurstelling uit te spre
ken over Gijsens houding in het alge
meen, wanneer Gijsen een dergelijke
verklaring niet zou tekenen. Toen de
bisschop van Roermond daarop ant
woordde, dan meteen maar te zullen
vertrekken, zou kardinaal Alfrink
hebben gezegd: 'Tja, dan zit er van
middag niets anders voor mij op, dan
te verklaren dat u ziek bent.' De
kardinaal zei dat even later in de
vergadering inderdaad.
De secretaris van bisschop Gijsen, pa
ter J. Gevonden, zei gisteren tegen
het Katholiek Nederlands persbureau,
dat er 'veel waars' in het Telegraafar
tikel staat en dat Gijsen inderdaad
niet ziek was. Het secretariaat van de
kerkprovincie, dat in Utrecht zetelt,
bestempelde het artikel echter als
'leugenachtig'.
GENEVE (EPS) De commissie
interkerkelijke hulp van de wereld
raad van kerken heeft de leden-
kerken opgeroepen driehonderddui
zend dollar bijeen te brengen voor
hulp aan slachtoffers van de droogte
in India.
De vorige week heeft de regering van
India bekend gemaakt, dat een ernsti
ge droogte voedselschaarste had ver
oorzaakt in 14 van de 21 staten, met
samen tweehonderd miljoen inwoners.
Talrijke gezinnen hebben het land
verlaten en zijn naar de steden ge
trokken. Volgens sommige bronnen is
de droogte in bepaalde streken het
ergst in honderd jaar. De interkerke
lijke hulp moet voorzien in voedsel
hulp voor honderdduizend mensen en
extra uitrusting voor nieuw onderzoek
naar waterbronnen.
DEN HAAG Het particulier secre
tariaat van de koningin heeft meege
deeld, dat zij een gift heeft gedaan ten
behoeve van de slachtoffers van de
oorlog in Vietnam.
het aanzetten van studenten tot het
houden van betogingen en het ver
strekken van fondsen om studenten te
doen produceren tegen hun verwijde
ring van school en universiteit. De
predikant heeft deze beschuldiging
van de hand gewezen.
De presbyteriaanse kerk heeft in een
verklaring betreurd dat haar predi
kant tijdens een gebed op de kansel
werd gearresteerd en verzocht de au
toriteiten om zijn vrijlating 'omdat
een poging tot ontsnapping van zijn
kant onwaarschijnlijk is'.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De PvdA maakt er
ernstig bezwaar tegen, dat de miljoen
gulden, die extra worden besteed voor
maatschappelijk werk onder de in Ne
derland wonende Surinamers en An-
tillianen, worden betaald uit de pot
voor ontwikkelingshulp. Drs. J. Pronk
bracht gisteren deze kwestie ter spra
ke bij de behandeling van een wijzi
ging van de begroting 1972 van het
kabinet van de vice-minister-presi
dent. In de toelichting op dit voorstel
was meegedeeld, dat deze miljoen gul
den voor maatschappelijk werk niet
ten laste zouden komen van de begro
ting van CRM, maar van de begroting
voor bntwikkelingssamenwerking.
Bij de ontwikkelingshulp gaat het
erom de oorzaken van de economische
en sociale achterstand in het land zelf
te bestrijden. Het besteden van ont
wikkelingsgelden in Nederland zelf is
irr strijd met de internationale afspra
ken. Drs. Pronk lichtte toe, dat met
al die begrotingstechnische wijzigin
gen de ontwikkelingshulp in feite
wordt verminderd. Het plafond wordt
naar beneden gehaald. 'We zijn op
een hellend vlak', waarschuwde het
Kamerlid van de PvdA.
Onlangs is ook besloten de salarissen
van ambtenaren van buitenlandse za
ken, die op ambassades voor de ont
wikkelingshulp werken, uit de ont
wikkelingsgelden te betalen. Ook het
Instituut voor de tropen in Amster
dam en de Nederlandse contributie
voor de Verenigde Naties worden
voor een groot deel betaald met ont
wikkelingsgeld. Drs. Pronk schat, dat
in het totaal zo'n honderd miljoen
gulden van de ontwikkelingsgelden op
niet directe wijze worden besteed. Op
deze wijze wordt het ontwikkelingsbe
leid uitgehold.
Het is de bedoeling van drs. Pronk
bij de behandeling van de begroting
van CRM op deze kwestie terug te
komen. Hij zal dan een amendement
indienen om de miljoen gulden weer
op de juiste begroting te plaatsen.
Namens de KVP deelde de heer Van
Zeil mee, dat zijn partij er ook be
hoefte aan had deze zaak nog eens
principieel door te spreken. De kwes
tie van de miljoen gulden, die naar
het maatschappelijk werk gaat ziet de
KVP als een oplossing, die alleen
voor deze zaak acceptabel is.
Het verweer van minister Nelissen
was, dat het bij de ontwikkelingssa
menwerking niet alleen gaat om steun
aan het land, maar ook aan het volk.
UTRECHT De Nederlandse Orga
nistenvereniging is uit het CNV ge
treden. Dit vertrek komt het verbond
op een aderlating van 650 man te
staan.
De vereniging heeft hiertoe besloten,
omdat de financiële consequenties van
het CNV-lidmaatschap haar te zwaar
werden. Bovendien is slechts 15 20
procent van de verenigingsleden orga
nist van beroep. De overige leden
hebben als regel een volledige baan
in het bedrijfsleven en velen van hen
zijn toch al via een andere bond bij
het CNV aangesloten.
POMPIDOU EN DE KERKEN
Enkele dagen geleden circulee
in de pers een bericht ten i
van de Franse kerken en d<
Pompidou. De laatste zou de ki
ke en protestantse kerken hebb
zocht hun kritische verklaring
Franse wapenproduktie en -v
voorlopig niet te publiceren, o
het oog op de aanstaande vei
gen de linkse groeperingen nie
kaart te spelen. De kerken hebl
verzoek ingewilligd. In deze
ring spreken de kerken uit dat
rijk geraakt is in de greep v
'duivelse machinerie'. Een beli
deel van de Franse research en
trieel vermogen is gericht op
re objecten die 'waarschijnli
Franse behoeften te boven gaa
dit laatste zeer voorzichtig ges
kan blijken uit de mededeling
de Franse verkoop van wapen«|
het buitenland onder Pompidoi
tisch is toegenomen. En, wapen,
len prompt, vandaar het comm
belang. Niet voor niets steil
linksen in hun regeringsprog
voor een verbod op wapenleve
aan kolonialistische, fascistisc
racistische staten, zoals Z.-,
Griekenland, Portugal en Rh
De verklaring schijnt nu uitges
zijn tot begin maart. De heer
dou zal waarschijnlijk niet b
hebben dat dit verzoek met
stemming ervan uiteraard toch
pers kwam, met de inhoud
verklaring en al. Dit zou bevre
genoemd kunnen worden. Wel
het een cynisch verzoek. Een v
dat met de demokratie speel
volk mag voor de verkiezingei
teveel weten en na de verkie
mogen de kerken rustig hun
ring afleggen. Dan doet het
schade meer en kan zij ook
ergens neergelegd worden. Wi
nen alleen maar gissen naar 6
tieven van de Franse kerken
lijkt in de verte op wedden oj
overwinning van Pompidou, wal
dat nu eens niet gebeurt. Hier
denken aan de uitdrukking 'ji
gaan door goed en kwaad gei
alleen met de waarheid en het|
genis van het geloof. Zou da!
altijd het beste zijn?
NED. HERVORMDE KÉRK
Beroepen te Nieuwe Tonge: G. i
Kooten te Delft; te Woudé
(toez.): J. C. Schurman te Putti
Balk: D. Brandhorst te Oostms
te Barneveld: G. Voordijk te|
broek.
Aangenomen naar Den Haag:
de Groot, kand. te Den Haat.,
Ede (toez.): T. van 't Veld te|
dinxveen.
Bedankt: voor Zwammerdam: G.
neveld te Valkenburg (ZH); voo
I. Kok te Baarn.
GEREF. KERKEN
Beroepbaar: kand. G. Baerends,
straat 52'", Amsterdam.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Kerkwerve:
Buijs te Nijmegen
Bedankt voor Nnuspeet: R. van
te IJmuiden
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Utrecht: A. Elsho
Kalamazoo (USA)
Bedankt voor Sioux-Center: J.
Haaren te Amersfoort
Johan Fabricius Partnerruil!
uitgesloten. Uitgave: Leopold
Haag. Prijs: 10,90
Wie behoefte heeft om keni
nemen van de luchtig geschrevej
tasie over zekere activiteiten,
onze dagen onbewimpeld wordei
geboden, vindt in dit boekje vi
bricius een ietwat satirische bi
wing. Hij voert twee echtpari
tonele, die elkaar naar aanleidii
een 'advertentie' bezoeken. Het
overwegend om reacties vooraf,
de trant van ervaringen opdoen
een niet serieuze bedoeling, zoal
wel met huwelijksadvertenties hi
val is. Fabricius heeft getracht
sen ten tonele te voeren, die ni
gierig proberen te snuffelen aa
periferie van dit randverschijns
de samenleving. Daarin is hij,
zij z'n vakmanschap wel geslaagd
Jack Londen Verhalen vai
Zuidzee. Uitgave: C. de Boer jr.
sum. Prijs: 9,90.
Acht ten dele schilderachtige e
zarre verhalen van de meesten
Ier Jack London herinneren aan
ogenschijnlijk romantisch gebied
weleer. De schrijver, die meer
kendheid verwierf door z'n ver'
over de goldrush in Klondike, z
als matroos door de Stille Zui
Dat was in de jaren, dat er
kanibalisme en wrede onderdrul
(slaventijd) voorkwamen. Het
stuk voor stuk ruige geschiedeni
even huiveringwekkend als infi
tief. Voor ons gevoel is het avon
lijke leven van Mauki, zoon van
stamhoofd en geboren op de
monsgroep, het meest fascinei
verhaal uit deze bundel. London
de van 1876 tot 1916, hij gold als
groot kenner van de Pacific.
