feon besnoeit op
ociaal programma
Waarom zit er minder
in onze loonzakjes?
Werkende vrouw in Europa
J
Tokio en Moskou:
amen in de olie
"esondanlcs recordbegroting
vediend bij Congres
Kunstvlees
V akbekwaamheids-
eisen ingesteld
voor makelaars
Verhoging tarieven
van Zestienhoven
Amerikaanse goederenmarkten
Ned. fondsen in New York
Wall Street gedrukt
ol vraagt uitstel
an betaling aan
p'/KW
\RTET DINSDAG 30 JANUARI 1973
FIN ANCIEN/ECONOMIE T11/K13
toen.
i.
ralg van voorpagina
SHING-TON 'Door vermindering van overheidsuitgaven wordt de inflatie geremd en is belas-
verhoging niet nodig', aldus Nixon in een toespraak die vooraf ging aan de indiening van zijn
oting 1974 in het Amerikaanse Congres-
diverse sociale programma's (ge-
heidszorg en onderwijs) wordt
isch bezuinigd omdat zij volgens
n 'overbodig, mislukt of te duur
De Amerikaanse president zei
de tijd gekomen is om 'af te
jen van dit soort programma's die
ger als heilige koeien werden be-
uwd. Wat de waarde ervan ook
niemand durfde eraan te komen.'
mige bezuinigingen die Nixon
t aangekondigd maken deel uit
het plan voor een 'Great Society'
wijlen president Johnson,
in sprak van een 'echte vredesbe-
[8ing'. De uitgaven om de vervui-
te bestrijden worden verdubbeld,
ter bestrijding van het drankmis-
k stijgen met 8 procent. Voor het
irzoek tot opheffing van het
idstoftekort is 20 procent meer
hikbaar, evenals voor de bestrij-
van kanker en hartziekten,
fler de beperking van de uitgaven
de begroting voor het komende
volgens de president niet 19
r 36 miljard dollar hoger zijn
ekomen dan die voor het lopende
begroting komt de toezegging van
jresident na dat belastingverhogin-
zouden worden voorkomen en het
zou brengen naar het doel dat
in bijna twintig jaar niet heeft
eikt, nl. hoge werkgelegenheid en
vaart zonder inflatie en oorlog,
on waarschuwde de volksvertegen-
irdiging er echter voor dat zij de
antwoordelijkheid van het drukken
staatsuitgaven op zich moet ne-
of anders genoegen moet nemen
het politiek onwelgèvallige voor-
icht van verhoging der inkomsten-
iting met niet minder dan vijf
procent.
kort
LONDEN Iedere dag zo'n
7000 kerryschotels met alleen
eieren en kaas bereiden is bij
zonder kostbaar. Aziaten vlees
laten eten kan echter ook niet
omdat dat strijdig is met hun
godsdienstige overtuiging.
Met dat probleem zit het ge
meentedepartement voor onder
wijs in liet Engelse Bradford.
Want: wat moet nu als school
maaltijd worden voorgezet aan
de 7000 kinderen uit Aziatische
immigrantengezinnen?
Het 'ei' van Columbus heet Kesp,
een schotel 'kunstvlees* samen
gesteld uit sojabonen. Naar keu
ze krijgt het de smaak van var
kensvlees, rundvlees of kip en
de voedingswaarde is even groot
als die van vlees, zo verzekert
de fabrikant.
Een paar jaar geleden is in Ne
derland ook getracht kunstvlees
aan de man te brengen maar dat
werd een eclatante mislukking.
Voorlopig zijn de Aziaten in
Bradford ook nauwelijks onder
de indruk: zeker de helft belieft
het kunstvlees niet. En dat niet
uit godsdienstige motieven
Premieverhogingen voornaamste oorzaak
Van één onzer redacteuren
AMSTERDAM Voor velen, die in de eerste maanden van 1973 nog hetzelfde inkomen genieten al»
in de laatste maanden van 1972 is de ontvangst van het loonzakje dezer dagen een onaangename
verrassing. Het bedrag, dat men in handen krijgt' kan gemakkelijk enkele tientjes lager liggen dan
een maand geleden.
begroting sluit met een tekort van
2,7 miljard, ongeveer de helft van
tekort dat voor het lopende begro-
^Jgsjaar wordt verwacht.
j|Bcon heeft zijn begroting gebaseerd
de mening dat het Amerikaanse
flk genoegen zal nemen met besnoei-
gen op sociale programma's om ver-
ïging van belastingen te vermijden,
fel lijkt het zeker dat er een krachti-
Nixons wankele evenwicht
ge reactie zal komen van de ruimden-
kenden in het Congres, waar de De
mocraten de meerderheid bezitten. Zij
zullen het argument hanteren dat de
offers die Nixon voorstelt in onrede
lijke mate op de armen in de Vere
nigde Staten komen te drukken.
Nixon heeft de kritiek voor willen
zijn en heeft bij de indiening van zijn
begroting verklaard dat hij de sociale
programma's geenszins laat doodbloe
den. Hij merkte op dat er in sociaal
opzicht in de Verenigde Staten veel is
bereikt maar ook veel is mislukt. Het
zaad van die mislukkingen werd ge
zaaid in de jaren zestig, toen de druk
voor 'doe iets, het geeft niet wat'-
wondermiddelen van de federale over
heid leidden tot de opstelling van
tientallen goed bedoelde sociale pro
gramma's die vaak slecht doordacht
waren en haastig in elkaar waren
gezet', merkte president Nixon op.
Maximum
Nixon drong er bij het Congres op
aan onvoorwaardelijk vast te houden
aan een maximumbedrag voor de be
stedingen, waarbij volgens zijn voor
stel de totale uitgaven tot 268,7
(Ollphant in de Denver Post)
miljard (een record) worden beperkt.
Bij de behandeling van de begroting
voor dit jaar wilde het Congres hier
niet op ingaan, toen de president
onomwonden verklaarde niet meer
geld te zullen uitgeven dan de begro
te 250 miljard, ook al zou het
Congres een hoger uitgavenbedrag
hebben goedgekeurd.
Voor het eerst gaf de president ook
een raming van wat de Amerikaanse
regering volgens zijn verwachting in
een periode van twee jaar zal uitge
ven. Zijn raming voor het begrotings
jaar 1975 komt uit op S 288 miljard.
Bij de berekeningen voor de begro
ting voor het op 1 juli beginnende
begrotingsjaar 1974 gaat de president
ervan uit dat de economie haar ople
ving zal voortzetten met een stijging
van het bruto nationaal produkt in
dit jaar met bijna tien procent. Deze
stijging is groter dan die welke som
mige particuliere économen verwach
ten.
Op een persconferentie heeft minister
van financiën Schultz nog gezegd dat
volgens de verwachtingen van de re
gering de werkloosheid in de Verenig
de Staten zal verminderen van 5,2
procent thans tot 4,5 procent aan het
eind van het kalenderjaar 1973.
^STERDAM De dreiging van
in wereldolietekort bezorgt de
ippanners nachtmerries. Zij
ijgen schrikbeelden van auto's
e niet rijden, lichtknopjes die
nder enig gevolg kunnen wor-
en omgedraaid en steenkoude
uizen. Om deze reden wil Japan
iginnen aan een groots program-
ia om de Sowjet-Unie te helpen
de exploratie en exploitatie
an olie- en gasbronnen,
et principe is eenvoudig: Japan
18.Jent de Sowjet Unie 1 miljard voor
aanleg van pijpleidingen en andere
stallaties in Siberië. Afbetaling ge-
hiedt door de gegarandeerde leve-
ig van ruwe Olie gedurende zeker
'intig jaar. Tokio en Moskou spelen
met het idee sinds de zestiger
ren maar de Russen hebben het
pnieuw van stal gehaald o.a. uit
ezorgdheid voor de steeds betere be-
ekkingen tusser Japan en China,
aar vooral uit kapitaalsbehoefte. On-
ngs is er hernieuwd overleg geweest
issen de Russische ambassadeur in
okio Troianovsky en de Japanse mi
nster van buitenlandse zaken Ohira.
hira liet weten dat zijn land positief
'iat tegenover de plannen en zei
'endien dat Japan bereid is af te
f j, !en van haar claim op vier kleine
ilanden voor de noordkust die de
12, owjet Unie sinds de Tweede Wereld-
1^orlog bezet houden.
toegeeflijkheid van Ohira is niet
vreemd. Hij en zijn landgenoten
1 Roeten pas goed nachtmerries hebben
"Tfchad toen de olielanden uit het Mid-
in Oosten begonnen te dreigen met
't dichtdraaien van de kraan, omdat
ij te weinig voor hun ruwe produkt
^fltitvangen en een' aandeel willen heb-
en in de westerse oliemaatschappij-
Japan moet van zijn oliebehoefte
procent invoeren, waarvan vier-
133 ijfde deel uit het Midden Oosten
pmt. Een hechte vriendschap met de
Koslemstaten stellen de Japanners
laarom op grote prijs. Steeds méér
u onlangs de situatie kritiek was en
de Japanse bladen lieten weten dat de
70. olievoorraden in het land nauwelijks
nog voldoende waren voor 20 dagen.
Meer dan honderd mammoettankers
onderhouden de verbinding tussen Ja
pan en het Midden Oosten: in 1971
brachtten zij 80 procent van de totale-
benodigde hoeveelheid binnen.
Behalve de plannen in de Sowjet
Unie en het bevorderen van de zo
noodzakelijke goede verstandhouding
met de landen in het Midden Oosten
heeft Japan nog meer ijzers in hel
vuur. Over de hele wereld neemt het
land deel in projecten die een onon
derbroken oliestroom kunnen verzeke
ren: in China, in Nigeria, Indonesië,
Australië enz. Alles wordt in het werk
gesteld om de economie niet te gron
de te richten door olietekorten.
Resultaten Shell Canada
ROTTERDAM Shell Canada, onder
deel van de Koninklijke-Shell groep,
heeft in het afgelopen jaar een netto
resultaat van 79 miljoen (Canadese)
dollar behaald. Dat is 2,37 dollar per
aandeel A. In 1971 bedroeg de winst
61,5 miljoen dollar of 1,85 dollar per
aandeel. De maatschappij verkocht in
1972 gemiddeld 250.900 vaten oliepro-
dukten en chemicaliën per dag, acht
procent meer dan in het voorgaande
jaar. De bruto produktie van ruwe
olie en aardgascondensaten nam met
19 pet. toe tot 93.300 vaten per dag.
Produktie en afzet van aardgas groei
den met 23 procent tot 16.1 miljoen
kubieke meter per dag.
EINDHOVEN Het Franse Philips-
bedrijf, Cie Francaise Philips heeft
haar geplaatste en gestorte aandelen
kapitaal verhoogd van fr. frs. 125
min. tot fr. frs 175 min. De uitbrei
ding vindt plaats ter verdere financie
ring vaii de expansie bij het Franse
bedrijf.
DE N HAAG Vandaag treedt een
beschikking van de ministers van jus
titie en economische zaken in wer
king, waarin voor de makelaars in
onroerende goederen de eisen van
vakbekwaamheid zijn neergelegd. De
ze eisen komen in grote trekken over
een met die. welke de Nederlandse
bond van makelaars in onroerende
goederen tot dusver stelde.
De adspirant-makelaar kan examen
doen voor een diploma, dat hij moet
bezitten om voor de beëdiging door
de rechtbank in aanmerking te komen
om de titel makelaar te verwerven.
Dit examen wordt afgenomen door de
Nederlandse federatie van makelaars
in onroerende goederen te Bilthoven
onder toezicht van een gecommitteer
de aangewezen door de minister van
economische zaken.
In bijzondere gevallen *:an in plaats
van een examen een vaktest worden
afgelegd. Behalve het examen of de
vaktest moet de kandidaat tevens een
praktische taxatieproef afleggen ten
genoegen van de Kamer van koophan
del en fabrieken in het gebied waar
hij zich wil vestigen
ROTTERDAM Het college van B
en W van Rotterdam heeft de ge
meenteraad voorgesteld de tarieven
op de luchthaven Zestienhoven op te
trekken tot het niveau van Schiphol.
Dit houdt echter niet in, dat de
landingsrechten en de luchthavenbe
lasting gelijk getrokken zullen wor
den. Rekening wordt gehouden met
de extra voorzieningen, die Schiphol
biedt, zoals omroepinstallaties, trans
portbanden en de kostbare avio-brug-
gen.
De landingsgelden zullen naar ver
wachting met ongeveer 6 procent om
hoog gaan. Dit betekent, dat het lan
den van bijvoorbeeld een DC-9 waar
voor thans gemiddeld 282 wordt
betaald met ingang van 1 april aan
staande 299,; gaat kosten. Op Schip
nol kost de landing van een DC-9
afhankelijk van het type gemiddeld
292,- wanneer een DC-8 op Zestien
hoven neerstrijkt, moet meer dan
900,- aan landingsgeld worden be
taald. Thans is dit gemiddeld 858-.
Op Schiphol betalen de luchtvaart
maatschappijen 1.20 voor de landing
van een DC-8.
De luchthavenbelasting wordt opge
trokken van 5 tot 6,65 per ver
trekkende passagier. Op Schiphol
moet elke passagier 7,75 betalen,
voordat hij in het vliegtuig stapt.
Er zijn drie oorzaken aan te wijzen:
de belasting volgens het schijventarief
(in plaats van de vroegere tabel),
verhoging van enkele premies en
tenslotte de optrekking van enkele
premiegrenzen. Welke van deze drie
oorzaken het meeste invloed heeft,
hangt van de hoogte van het inkomen
af. Voor de laagst betaalden, bijv. een
gehuwde man met twee kinderen, die
bruto 1000 gulden per maand ver
dient, hakt de loonbelasting volgens
het schijventarief er het meest in. In
de gunstige zin dan, want maandelijks
wordt 15.97 minder ingehouden dan
in 1972.
PREMIEVERHOGING
Voor het overgrote deel van de inko
menstrekkers ligt de grootste verande
ring bij de premieverhoging of bij
het optrekken van de premiegrenzen.
Eerst die premieverhoging. De pre
mies zijn te verdelen in twee groepen,
n.l. AOW-AWW, waarvan de heffing
Steviger samenwerking
tussen HVA en Krone
AMSTERDAM Verenigde HVA-
maatschappijen en H.G.Th. Crone nv,
beide te Amsterdam, gaan de bestaan
de samenwerking met betrekking tot
een management-consultancy-opdracht
voor de rehabilitatie van de theecul
tuur op Sumatra ook tot andere
theeprojecten uitbreiden. Beide ven
nootschappen werken op dit gebied al
sinds 1971 samen.
Ter bevordering van de coördinatie
der werkzaamheden zal Crone in de
komende weken haar kantoor over
brengen naar het kantoor van HVA.
Crone blijft als zelfstandige vennoot
schap onder dezelfde directie voortbe
staan.
ARNHEM De vooruitzichten van
de Hevea fabrieken te Doorwerth bij
Arnhem zijn beter dan ooit tevoren.
De moeilijke tijden zijn voorbij. Dit
heeft directeur P. Heijnenmanns ge
zegd tijdens een uiteenzetting voor
middenstanders. Ook zei de heer Heij-
nemanns dat nieuwe vestigingen in de
omgeving van Doorwerth nadelig zou
den kunnen werken op de groeimoge
lijkheden van Hevea.
Texaco Inc. behaalde in het jaar 1972
een netto winst van 889.040.000 (v.j.
903.868.000) of 3.32). per aandeel,
een daling van 1.6%. De bruto winst
was in 1972 9498 miljoen tegen
H23 8077 miljoen, een verbetering
van 17.6%
EFFECTENKOERSEN
AVONDVERKEER
AMSTERDAM In het telefonisch
avondverkeer kwamen gisteravond de
volgende koersen tot stand (tussen
haakjes staat de officiële slotkoers van
dezelfde dag). Akzo 79.20 (79.40),
Hoogovens (90.20), Kon. Olie 122.20-
122.50 (12320). Philips 56.30-56.50
(56.70), Unilever 149.50gb-150.20
(150.30), KLM (111.00).
verhoogd is van 11.9 tot 12 pet. en de
overige groep, waarvoor bij de werk
nemer vorig jaar 6.85 pet. van zijn
bruto inkomen werd ingehouden en
dit jaar 8.4 pet.
Een forse bijdrage tot die verhoging
van 6.85 naar 8.4 pet. levert de inhou
ding krachtens de wet arbeidsonge
schiktheid. die van 1.35 tot 2.55 pet.
verhoogd is, terwijl verder de zieken
fondspremie steeg van 4.1 naar 4.45
pet.
Gelijk blijven de premie ziektewet
1 pet) en de premie werkloosheidswet
(C.4 pet). Bij elkaar geteld, dus AOW-
AWW, ziekenfonds, WW, WAO enz.
moet de werknemer nu 20.4 pet. van
zijn bruto inkomen aan premies beta
len tegen 18.75 in 1972. De bijdrage
van de werkgever is verhoogd van
21.55 pet. tot 23.85 pet
PREMIEGRENS
Eleef de lastenver/waring nu maar
beperkt tot de hogere premies, dan
was de inkomensvermindering in veel
gevallen bescheiden. Een extra druk
op de inkomenstrekker ligt échter in
de optrekking van de premiegrenzen.
Wat dit inhoudt is duidelijk te illus
treren aan de hand van de verschul
digde ziekenfondspremie. Tot nog toe
was het zo, dat de werknemer 4.1 pet.
van zijn inkomen betaalde, tenminste
als dat inkomen beneden 15.860 per
jaar lag. Verdiende hij meer, bijv.
j 18.000, dan betaalde hij 4.1 pet over
het maximale bedrag waarover een
premie geheven kon worden, nl. die
15.860 maar genoot hij de rest van
zijn inkomen premievrij. De grens is
nu opgetrokken tot 17.748 en dat
betekent voor de man met een inko
men van 18.000 niet alleen dat hij
onder de premieverhoging valt (4.1
naar 4.45 pet), maar tevens de heffing
over een groter bedrag. In cijfers: 4,1
pet over 15.860 is 650 en 4.45 pet
over 17.748 is ƒ789,78 per jaar. Per
maand toch ruim een tientje (voor
beeld uit het CNV-orgaan De Gids).
De optrekking van de grenzen heeft
ook bij wat hogere inkomens, zeg
ƒ30.000 per jaar gevolgen. Werkne
mers in die salarisgroep hebben wel
niets meer met hetziekenfonds te
maken (daarvoor moet men minder
dan ƒ20.900 per jaar verdienen),
maar wel met de andere premies. Het
maximale bedrag, waarover AOW en
AWW-premie wordt geheven is ver
hoogd van ƒ21.150 tot ƒ24.300 en de
grens voor de Wet Arbeidsongeschikt
heid en de WW is van ƒ28.080 geko
men op 32.625.
Gaan we weer uit van -iemand - met
een inkomen van ƒ30.000. dan betaalt
hij voortaan per jaar 12 pet. over
f24.300 is ƒ2.916 voor AOW-AWW
(was 11.9 pet. over ƒ21.300 is ƒ2.517).
Aan WAO-WW betaalde hij vroeger
1.75 pet. over ƒ28.080 is ƒ491.40 en
nu 2.95 pet. over zijn volle ƒ30.000 is
885. Tellen we de bedragen van
vorig jaar bijeen en die van 1973 dan
komen we voor 1972 op ƒ2.008 en
voor dit jaar op ƒ3.801.
BELASTING
Over de wijziging van het belasting
stelsel zullen we kort zijn. Degenen,
die alleen met inkomstenbelasting te
maken hebben zullen er pas in 1974
wat mee te maken krijgen, wanneer
zij hun aanslag over 1973 krijgen.
Want pas over het inkomen van dit
jaar is het schijventarief van toepas
sing. Degenen, van wie loonbelasting
wordt ingehouden merken wel de in
vloed van het schijventarief, want de
loonbelasting wordt nu eenmaal inge
houden over het in dit jaar verdiende
loon. Zoals gezegd, is het voor de
laagste inkomensgroepen gunstig.
Minder goed zijn de mensen er aan
toe met een inkomen van rond de
j 1.500 per maand maar komt men
daar weer hoven, dan wordt het schij
ventarief weer voordelig.
Een belangrijke wijziging bij de bere
kening van de inkomstenbelasting be
treft het inkomen van de werkende
gehuwde vrouw. Voor 1 januari werd
haar inkomen bij dat van haar man
geteld, zodat de progressiviteit van de
inkomstenbelasting een zeer ongunsti
ge rol ging spelen. Nu wordt haar
inkomen voor de berekening van de
inkomstenbelasting afzonderlijk geno
men.
Koersen in Montreal
Uom Tar A chem
Husky
Na'.. Gas
Mass Ferguson
Nat. Resources
Shell Canada
13% 13%
20'» 8-85L 20',
20'/, 8.931,
55% 58'/, 57%
DOW JONES INDEX
Indiul. Sporen U ill. GUI. Mods
24 jan. 1004.59 207.02 115.00 75.75 486.0
26 jan. 1003.54 207.71 114.58 75.08 48.42
29 jan. 996.46 206.67 114.42 74.94 484.4
Aand. «Uil lol. U. L.
24 jan. 20.870 21.150 1.543 323 1.191
26 jan. 21.130 22.790 1.811 483 1.042
29 jan. 14.680 19.770 1.807 506 932
I - Gedaan: b - Bieden; L Laten; n Nom.
CHICAGO Gerst
Mals
mrt.
mei
Juli
Haver
mrt.
mei
Kon. Olie noteerde op 29 Januari 8 41%-%
<41%-%). Philips $17%-% <17%-18), Uni
lever 4S%-49 <48%-49) en KLM S 34% <34).
Opgave duPont. Glore en Forgan.
245',
238'/,
228%
88% 87%
88 87
85% 86b
481%b 491%b
457',-ib 467'-, b
442%b 449%
WINNIPEG
Rogge
dec.
mei
Onderzoek van sociologe Evelyne Sullerot:
191%
179
172b
1111, lll%b
154% b
dec. 155L
mei 152 %b
Lijnzaad
okt. 470% b
nov. 451 %b
38.23-20
38.90-91
35.10b-15L
Kaloen
mrt.
■nel
okt.
Cucao
Loco G
Loco B
mrt.
met
Wultops
loco
mrt.
Suiker conlr. II
35%
32.68
30.92
loco
Jan.
mri.
9.05
923b
8.97-95g
38.35
38.20
35.00b-10L
36%
35%
32.83
30.98
9.15
9.16-22g
8.86-90g
Sir. loco 177%-179%L 177%-179%L
5.00-5.50
Austr. wol
sept.
okt.
nov.
Woltops
sept.
nov.
ANTWERPEN
237n
227n
226n
KUUBAIX
27.00-28.00
27.20-27.50
27.60L
237n
227n
226n
27.00-28.50
27.00-28.50
28.50L
LONDEN
Metalen en per ton
laat
ivei
37;
7°'dP
B
>rha ,TrECHT De Stichtse olie- en lijn-
j riekfabriek, die in Utrecht een olie-
it 1 mengvoederfabriek exploiteert,
ctii 1 een verzoek tot surséance van
vlj etalmg ingediend, zo heeft het bedrijf
ekendgemaakt. Deze maatregel van
j, bet bedrijf, waarbij ongeveer 170 man
"erken, is nodig geworden door de
'•jjj uitzonderlijke prijsstijging van de
grondstoffen op de wereldmarkt. Dit
gj s vooral de laatste maanden gebeurd
'P de markt voor sojabonen, die als
oe trondslof dienen voor de oliefabriek.
'imu ^e.bonden en de bedrijfsraad zijn in-
j gelicht. Er worden momenteel serieuze
onderhandelingen gevoerd, waardoor
Hl voortzetting van de mengvoeder-
Produktie verzekerd blijft.
Nederland heeft procentueel de
minste werkende vrouwen van
Europa. Dat is niet nieuw, maar
wel één van de conclusies van
een onderzoek naar de gehuwde
werkende vrouw in de 'oude'
EEG. Het onderzoek is gedaan
door de beroemde Franse socio
loge en voorvechtster voor eman
cipatie van de vrouw Evelyne
Sullerot.
Behalve gegevens over het aandeel
van de vrouwen in de totale beroeps
bevolking en het percentage vrouwen
per land (zie staat) geeft Evelyne
Sullerot aan waarom sommige bedrijfs-
Dc 93 930 000 vrouwen uit de landen van de
oude 'Zes' vertegenwoordigen 52 procent
van de bevolking: hun aandeel In de totale
beroepsbevolking vertoont van land tot land
zeer grote verschillen: Frankrijk 37 percent.
Duitsland 34 percent, België 29 percent.
Italic 27 percent, Luxemburg 26 percent en
Nederland 23 percent (cijfers van 1968-
1969). In Groot-Brittanniè en Denemarken
bedroegen deze cijfers in 1967 achtereenvol
gens 35 en 37 percent. In het begin van de
jaren zestig was dit percentage voor Ier
land 26.
De totale vrouwelijke beroepsbevolking in
de zes landen beloopt 22.654.000 personen,
ofwel 37.6 percent van de vrouwen in de
werkzame leeftijdsgroepen (van 14 tot .65
Jaar) In Frankrijk (met 46.6 percent) en in
Duitsland iraet 40,3 percent) is de bedrij
vigheidsgraad het hoogst Vervolgens komen
België <33,6 percent) Italië (29,9 percent)
en op de laatste plaats Nederland met
slechts 26.3 werkende vrouwen op de hon
derd vrouwen In de leeftijd van veertien tot
vijfenzestig Jaar
takken 'vervrouwelijken', vooral in
de industrie en de dienstverlenende
bedrijven. De bedrijfstakken waarin
de vrouw werkt stemmen vaak over
een met het werk dat de vrouw van
oudsher thuis doet. Ze werkt in de
textiel- of voedingsmiddelenindustrie,
in het onderwijs of in para-medische
beroepen. Dat bepaalde sectoren zijn
'vervrouwelijkt' komt ook door het
aanwenden van normen zoals de ge
ringere spierkracht maar de grotere
handigheid van de vrouw. Dit ver
klaart ook de aanwezigheid van vrou
wen in de electrische bedrijfstakken,
bij de montage van kleinere appara
tuur enz. Maar de taken die gedaan
moeten worden en het werkritme zijn
niet minder moeilijk dan bij zware
arbeid, aldus Evelyne Sullerot. Als
laatste reden voor de 'vervrouwelij
king noemt zij dat vrouwen vaok veel
minder geschoold zijn. zodat zij hun
piaats vooral vinden in bedrijfstakken
die aan dit soort werknemers behoef
te hebben.
Lonen
Volgens de Franse sociologe dacht
men lange tijd dat het onvermijdelijk
was dat de vrouw minder verdiende
dan de man. Langzamerhand is echter
het besef doorgebroken dat wanneer
lagere lonen voor vrouwelijke werkne
mers worden aanvaard automatisch de
lonen in hun geheel omlaag worden
getrokken. Evelyne Sullerot is tot de
ontdekking gekomen dat in de zes
landen de loonverschillen tussen man
nen en vrouwen desondanks groot
zijn gebleven. De meeste vrouwen
komen voor in de laagste inkomens
klasse en naarmate de inkomensschaal
stijgt wordt het aantal vrouwen steeds
geringer en aan het slot zelfs totaal
onbetekenend
Daarvoor zijn verschillende oorzaken
te vinden:
concentratie van vrouwen in enke
le bedrijfstakken;
aan het vrouwelijk personeel toe
geschreven tekortkomingen;
het feit dat het aanbod vaak gro
ter is dan de vraag;
het feit dat vrouwen doorgaans
werken in kleinere ondernemingen;
de onderbreking van het beroep
door huiselijke omstandigheden.
De Franse sociologe is tot de slotsom
gekomen dat de verschillen in uur
loon tussen mannen en vrouwen in
Nederland en Luxemburg het grootst
zijn; Frankrijk en Italië komen er wat
dat betreft het beste af. Hoewel de
Gemeenschap een resolutie heeft aan
genomen die de lidstaten verplicht
•gelijke beloning voor gelijke arbeid
te geven', meent Evelyne Sullerot dat
'alleen door spreiding over ale secto
ren van de economie, door integratie
op ale punten en door opstelling
naast de manlijke werknemers kan de
vrouw aan de discriminatie op het
gebied van de lonen ontsnappen.'
Hier ligt volgens haar een grote taak
voor de vakbonden.
Willen de vrouwen in aanmerking
komen voor lonen en promotiekansen
die gelijk staan met die van de man
nen dan moeten zij voor alles hun
beroepskwalificaties verbeteren. De
moeilijkheden die de werkende vrouw
in haar beroep ontmoet zijn vaak te
wijten aan het feit dat de man wordt
gewaardeerd naar zijn beroep, terwijl
de vrouw wordt beoordeeld in het
licht van het moederschap en het
ondergeschikt zijn van haar positie
als echtgenote. 'Het sociaal-psychologi
sche klimaat levert de verklaring voor
het betrekkelijke belang dat wordt
gehecht aan het beroep en de beroeps
opleiding van de vrouw, aldus Evely
ne Sullerot.
Ontwikkeling
Wat de ontwikkeling van de vrouwen
arbeid betreft voorspellen deskundi
gen van het Internationaal Arbeidsbu
reau dat wat betreft de meisjes en
vrouwen van 15 tot 25 jaar de bedrij
vigheidsgraad in 1980 overal gedaald
zal zijn: Oorzaak is de verlenging van
de studietijd aan de ene kant en de
daling van de gemiddelde huwelijks
leeftijd aan de andere kant. (In Italië
is het aantal werkende vrouwen door
die oorzaak de afgelopen tien jaar
met meer dan een miljoen gedaald).
Volgens de Franse sociologe maakt
men zich in Europa vaak schuldig aan
discriminatie van werkende vrouwen.
Wettelijke bepalingen verbieden voor
vrouwen en kinderen arbeid die ge
vaarlijk, vermoeiend of ongezond is.
Maar: 'Vaak ontbreekt het aan fanta
sie om door enige technische aanpas
singen bepaalde beroepen voor vrou
wen open te stellen.' Verder stelt de
Franse sociologe vast dat de bepalin
gen voor bescherming van de zwange
re vrouw zeer uitéénlopen (in Neder
land is ontslag wegens aanstaand moe
derschap niet verboden), dat het ont
breekt aan sociale 'uitrusting' als crè
ches en dat de belastingwetgeving in
het algemeen ongunstig is voor de
vrouw.
Conclusie
In haar conclusie stelt Evelyne Sulle
rot dat het absurd en schadelijk is om
in de EEG een groep van 22 miljoen
werkende vrouwen als marginaal te
beschouwen.
'Het beroep op vrouwelijke arbeids
krachten zal alleen maar toenemen.
In tegenstelling tot de meest verbrei
de denkbeelden is dit geen nieuwe
ontwikkeling. Vroeger werkten man
nen en vrouwen samen, zowel op het
platteland als in het ambacht en in
de handel. Het is de industriële revo
lutie die een kloof heeft aangebracht
tussen mannelijke en vrouwelijke
werkzaamheden. Moet men zich dan.
nu verwonderen over het feit, dat de
vrouwen nu 'bij de tijd' wensen te
leven en te werken aan de zijde van
de mannen', zo besluit zij.
\KW VORK
AC'F Industries
Airco
Allied Chemical
Alum Co of Am
American Brands
American Can
Am Cyanamld
Am Electr Power
Am Metal Cl'max
Am Motors
Am Smelt C Rel
Am l el A Tel
Ampex
Anaconda
Artnco Steel
Atlant Richfield
Bmidtx
Bethl Steel
Boeing
Burlington Ind
Can Pacafic Ry
Celanese
Chase Manhattan
Chesap A Ohio R
Chrysler
Cilie.- Service
Colgate- Palniollve
Coll Industries
Communw Edison
('ons Edison
Cunt Can
Cunt Oil
Curiiss Wright
Curtiss Wrtithl A
Dart Ind
Deere and Co
Dow Chemical
Uu Pont (El)
Eastman Kodak
First Nat City
55%J3%ex
43% 43%
31%, 31%
20%
22%
18% 18%
35", 34%
58 %e 58%
49% 50",
39 'i 39%
50% 50%
93 92%
19% 19%
34 U 34
25'; 253$,
27% 27'i
41%
42
27% 27%
34", 36 'i
43% 43%
43% 43%
98% 98%
178 175%
142!» 140%
77% 77
Ford Motor
74%
74V,
Fruehauf
30
30%
Gen Electric
69%
69%
Gen Foods
26%
26%
Gen Motors
76%
78%
Gen I'uhl Utll
21%
21%
Gen Tel It El
29
28%
Getty Oil
95%
93
Gilette
62%e
61%
Ginibel brothers
24",
24%
Goodyear 1 and R
28%
28%
Gull Oil
27% '6 ".ex
Illinois Centr
26%
25%
Insilco
12%
13
Int Busin Mach
437% 441%
Intern Harvester
33%
33%
Im Nick uf Can
34 '4
33%
tnt Paper
40%
38
int Tel A lei
54%
54%
Johns Manville
27%
27:»
Jones and Laughl
19%
20%
hennecult Cupper
24%
25
Kralt Co
44
43%
Ling-'lernco Vougi
10%
10%
Litlon Ind
11%
11%
Lockheed Aircrafi
8%
8";
Marcor
24%
23%
Martin Marietta
18
17%
May Uep Stores
45%
45
McDonnell Oougla
34%
35
Mobil Oil Corp
73%
73%
Nat Biscuit
57
57%
Nabisco
29%
29%
Nai Distiller»
16
16%
Nai Gvpsum
16%
16
Nat Steel
40%
40\
Nat. Lead ind.
15%
15%
North Am Rockw
30%
30%
oiin
10%
16%
Pac Gas and El.
20%
29%
Penn. Central
2%
2%
Pepslcn
84%
82%
Phelps Dodge
40 "3
40%
Phillip Morris
131%
126",
Phillips Petr
44 V,
44 ft
Procter A Gambl
111%
109%
RCA
33%
33",
Republic Steel
25%
25%
Reynolds Ind
52%
52%
Royal Dutch Petr
41%
41%
Santa F6 Ind.
29
28%
Sears Roebuck
114%
113
Shell Oil
54%
54%
Southern
20
20%
Southern Pacific
39
38%
Railway
44%
44%
Sperrv Rand
46%
46",
Stand Oil Calif
86
86
Si arid Oil Indiana
86
•8%
Exxon Corp
93',
93%
Studebaker-Wnrih
49%
48v
Sun Oil
49%
51
Texas Gull
41%
41%
Texas Insi
186
186
1 ransamerlca
16
16%
Unilever
48%
48%
Union Carbide
47%
47
Uni Royal
14%
13%
United Aircraft
41%
411 j
Hulled Brands
11%
11%
US Steel
31S
30%
West Union lei
35%
36
Admiral Corp 14% 14%
Allelighenv Pow S 22% 22%
Akrona 29 28%
Am Standard 11% 11%
Amsted Ind 40% 40%
Can breweries
Chad hour ri Uuth
Chase Select Fd
Columbia Gas
Cominrti-
Cont leleunune
Kluui Corp
15%
2%
11.3S
Int buk lor Rec
Int Kiev Fran
Ini Paper 4)
Kansas CHy Ind 38%
Kansas Power 27% 27%
KI.M 33% 34",
Kroner 23% 23%
1 east» 14% 14%
Lone Star Cement 21% 20%
I el,man 17% 17%
12% 12% I
Nat Can
NY Ceutr A
North West B
N Am Phillips Co
14*»
7%
69%
29%
14%
7%
69%
29%
Occidental Petr
124»
12%
Pacific Llgbl
Public Serv
23%
24%
23%
24%
Standard Brand*
53%
53
landy
39%
38%
Union Electr
United Corp»
1 HiHed Ga»
18
9%
18%
18%
9%
19%
Western Bancorp
34%
>4%
