Nieuw experiment van
rooms-katholieke kerk
Genationaliseerd christendom
Kwestie euthanasie
behoedzaam
in gesprek brengen
Komend weekend landelijk pastoraal overleg
Trouw
K wartet
Spoorwegen gaan
proef nemen met
zaterdagretour
Auschwitz-herdenking
in Amsterdam
vandaag
BerocpimgS"
werk
Simonis accentueer
offerkarakter mis
Boekenetalage
TROUW/KWARTET DONDERDAG 25 JANUARI 1973
KERK/BINNENLAND
T2/]
[J¥
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM De aandacht zal
het komende weekend weer sterk
gericht zijn op Noordwijkerhout,
als de Nederlandse r.k. kerk een
nieuw experiment uitvoert. Van
vrijdag tot zondag wordt daar
namelijk het eerste Landelijk
Pastoraal Overleg (LPO) gehou
den. Gelijk bekend is dit 'over
leg' in de plaats gekomen van de
oorspronkelijk bedoelde lande
lijke pastorale 'raad', waarover
Rome vorig jaar te elfder ure zijn
veto uitsprak.
Wie Noordwijkerhout zegt, zegt 'pas
toraal coneiilie'. Immers, hier had in
de jaren 1968-70 deze voor de r.k.
kerk in de wereld nog altijd unieke
gebeurtenis plaats: bisschoppen riepen
hun gelovigen samen, om zich geza
menlijk te beraden over de geloofsbe
leving in de Nederlandse situatie van
nu. Formeel had dat concilie eigen
lijk geen been om op te staan.
Kardinaal Alfrink liet er geen
twijfel over bestaan 'dat de bis
schoppen in alle omstandigheden de
ruimte moeten hebben, om met de
eigen verantwoordelijkheid krachtens
het ambt, dat hun is toevertrouwd en
naar hun eigen geweten, beslissingen
te nemen. Zelfs geen besluit van een
meerderheid kan hun die eigen ver
antwoordelijkheid afnemen'. Het con
cilie had alleen Alfrimks toezegging
dat de bisschoppen de aanbevelingen
van het concilie serieus zouden ne
men.
Dat zij hun toezegging echter zwaar
lieten wegen, bleek toen tijdens de
dramatische vijfde zitting (januari
1970) de celibaatsplicht werd ver
worpen. De bisschoppen volgden enke
le dagen later met een verklaring,
waarin zij beloofden, er voortaan in
hun beleid van uit te zullen gaan, dat
priesterschap en celibaatsplicht ont
koppeld dienden te worden.
Het concilie was bedoeld als een tijde
lijke zaak. Maar duidelijk was de
wens naar de een of andere perma
nente voortzetting. In de slotzitting,
op 8 april 1970, kondigde kardinaal
Alfrink dan ook aan, dat een commis
sie onder leiding van prof. Steenkamp
plannen zou ontwerpen, 'hoe het gelo
vig beraad en de pastorale beleidsvor
ming in de kerkprovincie het best
duurzaam gestalte zouden kunnen
krijgen'.
Het voorstel van deze commissie, om
de gezamenlijke Verantwoordelijkheid
van bisschoppen en gelovigen in te
bouwen in de structuur van de kerk
provincie, ging de bissohoppen echter
te ver, ook al werd hun eigen verant
woordelijkheid er nadrukkelijk in ge
handhaafd.
Beleidvormend
Op 31 augustus 1971 maakte kardinaal
Alfrink de instelling van een landelij
ke pastorale raad bekend als 'beleids
vormend orgaan, dat samen met de
bisschoppen verantwoordelijk is voor
het pastoraal beleid'. Deze raad zou
bestaan uit a. de zeven bisschoppen:
b. acht vertegenwoordigers uit elk
bisdom, te kiezen door de diocesane
Een beeld van het 'unieke' pastoraal concilie dat enkele jaren geleden in Noordwijkerhout werd gehou
den. Derde van links kardinaal Alfrink.
pastorale raden (totaal dus 56); aange
vuld door c. 25 personen, aangewezen
door een bisschoppelijk kiescollege
om de representativiteit van het ge
heel te bevorderen. Totaal dus 88
leden.
En zo geschiedde. In april 1972 werd
aangekondigd, dat de raad van 6 tot 8
oktober 1972 het eerst zou bijeenko
men en dan zou praten over het
thema 'De gerechtigheid in de wereld'
(het thema van de bisschoppensynode
in Rome in 1971). In mei en juni
hadden in de bisdommen de verkie
zingen plaats door de pastorale raden
en werden de 25 laatste leden aange
wezen. Maar toen kwam 13 juli de
brief van drie curiekardinalen uit Ro
me aan kardinaal Alfrink, met het
dringend verzoek, de raad op te schor
ten.
Vier argumenten stonden in deze
brief:
a. Rome werkt aan een document
over de raden, die sinds Vaticanum II
in de kerk tot ontwikkeling zijn geko
men;
b. Zo'n landelijke raad als Nederland
wil is er nog nergens;
c. De leden behoren niet vanuit het
grondvlak gekozen, maar door de bis
schoppen aangewezen te worden;
d. De positie van de bisschoppen
wordt binnen de raad ondermijnd.
Men bleek er in Rome vooral zwaar
aan te tillen, dat de bisschoppen ge
woon op gelijke voet mee zouden
stemmen in de raad met de andere
leden.
Op 13 augustus 1972 maakten de bis
schoppen bekend, dat zij ingevolge de
De redacüe behnudt rich het recht voor om
:er opname In deze rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort «eer te geven. BIJ
pubiikatic wordt met de naam van dn
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
Ds. B. van Ginkel (1)
Vermoedelijk leest de heer Klei niet
wekelijks de preekbeurten vermeld
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
in verscheidene kranten. Anders moet
de naam Barthold van Ginkel hem
wel degelijk onder ogen zijn gekomen
als spreker in Amsterdam. Vorig jaar
sprak hij p.a. in De Uitweg, Nieuwe-
zijds Kapel, Schellingwouder Kerk en
de Vrije Gemeente. Ook nog steeds
een zeer grote belangstelling, bleek
uit de opkomst. Ook sprak hij elders
in het land voor volle kerken. Dat is
tegenwoordig uniek. Dat Van Ginkel
vrijzinnig is geworden is een evolutie
die ieder weldenkend christen toe te
wensen is. Veel zich vrijzinnig noe
menden kunnen van hem veel leren.
Amsterdam
Nico van Noordcnne
Ds. B. van Ginkel (2)
De heer Klei permitteerde zich in een
zogenaamde boekbespreking ('In het
uur van bezinning" door ds. Linde
boom) ook enige opmerkingen aan
mijn adres. Ik beperk mij tot de
mededeling dat ik de kwalificaties,
die hij geeft, afwijs en dat zijn schets
je over de gang van zaken in Her
vormd Amsterdam niet alleen onvolle
dig is maar (daardoor) ook niet met
de gang van zaken overeenstemt.
Amsterdam
B. van Ginkel
Demonstrerende ARP
Op 6 januari heeft de ARP deelgeno
men aan de Vietnam-demonstratie in
Utrecht. Dit optreden heeft instem
ming en kritiek opgeleverd. In het
partij-orgaan is tot tweemaal toe een
soort verantwoording van drs. J. de
Koning geplaatst. Drs. De Koning
moet toegeven, dat de slotbijeenkomst
in de Irenehal een onwaardige verto
ning is peworden met fanatisme en
onzindelijkheid, die wij verwerpen.
Naar mijn mening was er echt niet
veel fantasie voor nodig geweest om
deze ontwikkeling tevoren te onder
kennen. Nu zou men denken, dat
iedereen door ervaring leert. Helaas
bij de ARP niet. Op 20 januari j.l. is
in Den Haag een demonstratie gehou
den, die nog met heel andere woor
den dan 'onwaardig' moet worden ge
kwalificeerd. Volgens uw blad van die
dag, zou de AR 'van harte' meedoen
en was de heer Rose, voorzitter van
de AR in Zuid-Holland, zeer teleurge
steld, dat de andere confessionele par
tijen er anders over dachten. Na 'U-
trecht' kan men een dergelijk stand
punt niet eens meer naïef noemen,
maar gewoon 'dom'.
Ridderkerk
H. J. E nun ink
wens van Rome de raad opschortten.
Tevens lieten zij weten, dat zij ernaar
bleven streven, 'dat de eigen verant
woordelijkheid van alle gelovigen
voor het leven van de kerk volgens
het tweede Vaticaans concilie gestalte
krijgt in een of andere vorm van
landelijk overleg'.
Koortsachtig werd gezocht naar een
oplossing. Er waren twee alternatie
ven: óf de gedelegeerden van de afge
laste landelijke pastorale raad roepen
zelf een landelijk overleg bijeen en
nodigen de bisschoppen daarbij uit; óf
de bisschoppen roepen de gelovige
gemeenschap bijeen voor zo'n lande
lijk overleg.
Het laatste verdiende natuurlijk de
voorkeur, mits het nog mogelijk zou
zijn, dit in een acceptabele vorm te
gieten. En inderdaad lukte het na
contacten met Rome en het bestude
ren van de resterende mogelijkheden,
om met een aanvaardbare formule te
komen. Op 30 oktober 1972 deelde
kardinaal Alfrink mee, dat het zou
gaan om 'een vorm van vrij overleg
tussen bisschoppen en gedovigen'.
Het karakter van het overleg is daar
door zuiver adviserend geworden. De
aanbevelingen worden aan de bis
schoppen ter goedkeuring voorgelegd.
Hoewel de bisschoppen wel actief aan
de discussie zuilen kunnen deelne
men, zullen zij niet meedoen bij stem
mingen. De samenstelling ds gelijk
gebleven, maar formeel zijn de leden
nu benoemd door de bisschoppen.
Beleidvoorbereidend
De 'raad' is 'overleg' geworden zonder
bindend karakter. Het overleg is niet
meer 'beleidvormend', zoals de raad
bedoeld was, maar 'beleidvoorberei
dend'. Daardoor is men weer op het
niveau van het pastoraal concilie te
ruggekeerd.
Het is de vraag of men niet verder
teruggezakt is. Want wel heeft kardi
naal Alfrink verzekerd, dat de stap
terug naar 'overleg' niet betekent, dat
de zaak nu vrijblijvend zou worden.
En hij heeft, net als bij het concilie,
beloofd, dat de bisschoppen de aanbe
velingen die uit het overleg zouden
voortkomen 'vanzelfsprekend ernstig
in hun overwegingen en beleid zullen
betrekken'. Maar in het bisschoppen-
gezelschap is inmiddels duidelijk ver
andering opgetreden door de komst
van Simonis en Gijsen. Men kan daar
om zonder meer verwachten, dat de
discussie het komend weekend in
Noordwijkerhout feller zal zijn, dan
in de jaren '68-70.
Het onderwerp 'De rechtvaardigheid
in de wereld' is eigenlijk zo veelom
vattend, onuitputtelijk en ingrijpend,
dat het kwalijk geschikt kan worden
geacht voor een eerste bijeenkomst
van dit soort. Bij nader inzien zijn er
daarom vier deel-omder werpen uit ge
selecteerd als het meest urgent, te
weten de vrouw in de kerk, onze
prestatie-maatschappij,- de onmondig
heid in kerk en samenleving en de
verhouding rijk-arm in wereldver-
band.
Te elfder ure is nog een tweede
onderwerp op het agendum gezet. Op
de zaterdagmiddag zullen namelijk
'Dringende pastorale problemen' aan
de orde komen. Van de vier punten,
die hiervoor geprogrammeerd zijn, zal
vermoedelijk gezien de beperkte tijd
alleen het eerst ('tegenstellingen in
de kerkprovincie'echt ter sprake
komen.
De kernvraag, die hier aan de orde is
gesteld, luidt: is een pluriforme kerk
visie een rechtmatig en doelmatig uit
gangspunt voor het in de Nederlandse
kerkprovincie te voeren beleid, inzake
geloofsverwoording, geloofsbeleving
en pastorale ethiek?
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De dinsdag opgerichte Stichting vrijwillige
euthanasie zal vooralsnog niet streven naar een wijziging van
de artikelen 293 en 294 van het wetboek van strafrecht, die
euthanasie strafbaar stellen. Eensdeels heeft het voorlopig be
stuur daartoe besloten om praktische redenen, anderdeels om
dat het van mening is dat de bestaande wetgeving veel speel
ruimte biedt.
Het bestuur meent dat het uiterst
moeilijk, zo niet onmogelijk is, op
het ogenblik de over euthanasie
handelende wetsartikelen zonadig
te wijzigen, dat de nieuwe formu
lering in brede lagen van de bevol
king voldoening zou vinden. Daar
naast is overwogen dat een wets
wijziging ook veel tijd zou kosten.
De stichting verschilt in dat op
zicht van mening met de vorige
week in het Friese Vinkega opge
richte Nederlandse werkgroep vrij
willige euthanasie, die door wijzi
ging van de desbetreffende wetsar
tikelen de vrijwillige euthanasie
wil legaliseren. De werkgroep
heeft contact opgenomen met het
stichtingsbestuur, maar de kans op
een hartelijke samenwerking kan
niet hoog worden aangeslagen van
wege de verschillen in strategie
tussen beide groeperingen.
De stichting, die na een lange tijd
van voorbereiding is opgericht, wil
behoedzaam opereren en meent dat
de hardere lijn die de werkgroep
wil volgen de zaak zal schaden.
Zoals de voorzitter van het be
stuur, de Delftse hoogleraar ir. A.
J .Pekelhering, gisteren opmerkte,
wil de stichting opereren onder
het motto dat haastige spoed zel
den goed is.
VERKLARING
Als een van haar eerste taken ziet
de stichting de opstelling van een
standaardverklaring waarin een pa
tiënt de arts uitdrukkelijk verzoekt
in bepaalde omstandigheden actie
ve of passieve euthanasie te ple
gen. In Engeland en Amerika be
staat al zo'n verklaring. De Friese
werkgroep heeft er al een opge
steld naar het Amerikaanse model.
De stichting meent dat de werk
groep daarmee te hard van stapel
is gelopen.
Mevrouw mr. dr. H. A. H. barones
se van Till-d'Aulnis de Bourouill,
in 1970 gepromoveerd op het
proefschrift 'Medisch-juridische as
pecten van het einde van het men
selijk leven' en lid van het stich
tingsbestuur, merkte gisteren op
dat bij de formulering van zo'n
verklaring de uiterste zorgvuldig
heid moet worden betracht. Zij
wees erop dat in de Amerikaanse
verklaring, andere dan in de En
gelse, niet de bepaling is opgeno
men dat familieleden geen getui
gen kunnen zijn. Zo'n bepaling is
essentieel, omdat familieleden als
erfgenamen belang kunnen hebben
bij de dood van een patiënt.
GESPREKSCENTRUM
De Stichting vrijwillige euthanasie
wil vooral fungeren als gespreks-
centrum. Bij de besprekingen die
aan de oprichting zijn voorafge
gaan, is gebleken dat er binnen de
kring van artsen nog verschillend
wordt gedacht over de toelaatbaar
heid van euthanasie. De stichting
wil de mogelijkheid bieden de me
ningen aan elkaar te toetsen.
Bij de gedachtenwisseling zullen
niet alleen medici, maar ook ver
pleegkundigen en patiënten betrok
ken moeten worden. De stichting
wil het bestuur ook uitbreiden
met vertegenwoordigers uit deze
categorieën. Bij voldoende belang-
steling voor de doelstellingen van
de stichting, zal de omzetting in
een vereniging worden o erwogen.
De stichting is tot stand gekomen
op initiatief van de 82-jarige Arn
hemmer C. J. Kluwers, die in
augustus vorig jaar de wens te
kennen gaf dat het gesprek over
euthanasie wordt bevorderd. Hij
had gemerkt, dat jn het bejaarden
tehuis waarin hij verblijft, bijna
niemand openlijk over dat onder
werp durfde te praten.
Behalve de al genoemden hebben
in het voorlopig besttur zitting de
neurochirurg dr. R. Braakman, lec
tor aan de medische faculteit in
Rotterdam, de Haagse kinderarts
dr. W. van Zeben, de Haagse advo
caat mr. J. Ekelmans en de public-
relationsadviseur mr. A. Seret.
Van een verslaggever
UTRECHT Volgende maand gaan
de spoorwegen bij wijze van proef
beginnen met de verkoop van 'zater
dagretours'. In februari, maart en
april zullen die te koop zijn voor de
prijs van een enkele reis plus één
gulden.
Het zaterdagretour is volgens de NS
voordeliger voor mensen die langere
afstanden moeten reizen; op afstanden
beneden de zeventien kilometer voor
de tweede en beneden de elf kilome
ter voor de eerste klas is een gewoon
dagretour voordeliger.
Als het zaterdagretour 'aanslaat' zal
het waarschijnlijk definitief ingevoerd
worden. Naast de zaterdagretours blij
ven de weekend-retours bestaan (prijs
een gewoon retour plus een gulden)
waarmee zaterdag en zondag terugge
reisd mag worden. Voor kinderen van
vier tot negen kost een zaterdagretour
de halve enkele reisprijs plus een
gulden.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Op zondagmiddag 28
januari heeft de Auschwitz-herden
king plaats, georganiseerd door het
Nederlands Auschwitz-comité.
Om 12 uur 30 worden bloemen ge
legd bij de urn met as uit Ausch
witz op de Nieuwe Oosterbegraaf
plaats, Kruis!aan. Deze urn is in Ne
derland het enige gedenkteken voor
de 100.000 Nederlandse slachtoffers
van de vernietigingskampen. Vanaf de
Kruislaan is er extra vervoer naar het
Joodse Cultureel Centrum, Paviljoen
Buitenveldert, v.d. Boechorststraat 26,
ook te bereiken met de buslijnen 8,
26, 49 en 66.
Om 15 uur begint hier de herdenking
met artistieke omlijsting; medewer
kenden zijn Paul Godwin, Nap de
Klijn, Paolo Görin en Joppe Poolman
van Beusekom. Spreker: Joop van
Baarsen, hoofdbestuurslid Expogé.
De zaal wordt om 13 uur 30 geopend.
Inlichtingen bij mevr. Furth. tel.
020—358842.
door Henk Biersteker
Het 'Reformed Journal', maandblad van
theologen der christian reformed church in
de VS, begint steeds krachtiger te waar
schuwen tegen de groei van een 'burgerlijke
religie' waarin de verheerlijking van de na
tie wordt vereenzelvigd met het christelijk
geloof. Een aantal gebeurtenissen hebben
deze theologen wakker geschud vooral de
grote evangelisatie-manifestatie EXPLO '72,
die in juni van het vorig jaar in Dallas werd
gehouden.
Al eerder heb ik daar vreemde dingen over
gelezen, zoals de uitspraak van een gedemobili
seerde straaljager-piloot: 'Het is geweldig om Migs
achterna te zitten boven Vietnam maar het is nóg
geweldiger om zielen te winnen voor Christus'.
Maar Richard Pierard, hoogleraar aan de staatsu
niversiteit van Indiana, is vooral geschrokken van
de viering van 14 juni, de Dag van de Vlag,
tijdens de EXPLO. Namens alle militaire onderde
len werden vlaggen in de bijeenkomst binnenge-
Kerk in ill- wi'n'ld
dragen en aan de gedelegeerden werd gevraagd de
eed op de vlag af te leggen. De hoofdvlootaalmoe-
zenier zou het openingsgebed voor deze plechtig
heid verrichten toen een groepje jongeren ineens
spandoeken ontvouwde met de woorden 'Vlag of
Kruis?' en 'Christus of Vaderland?' De jongeren
werden ernstig berispt omdat zij.de politiek in
dè EXPLO gehaald hadden!
'EXPLO had dus niets met politiek te maken',
schrijft Pierard. 'Dat betekent dan, dat deze
bijeenkomst met zijn militaire vertoning en zijn
vlagritueel een religieuze gebeurtenis was.' In zijn
artikel in het Reformed Journal vergelijkt Pie
rard deze jongeren met Sadrach, Mesach en Abed-
nego, die volgens het boek Daniel weigerden te
buigen voor het gouden beeld dat Nebukadnezar
had laten oprichten.
Hij herinnert ook aan de motieven waarom Nixon
in het Witte Huis een zaal liet inrichten voor
kerkdiensten: 'Het dient als een herinnering dat
wij hier Gods aanwezigheid voelen, dat wij Zijn
leiding hier zoeken en dat wij één natie onder
God zijn.' In de eerste reeks inmiddels gebundel-
Frederick Brown Harris, van 1961 tot 1964
predikant van de Amerikaanse Senaat.
de preken die er gehouden zijn ontbreekt elke
profetische notie. Norman Vincent Peale vertelde
op Vaderdag hoe goed het is om op deze dag te
preken 'in tegenwoordigheid van de eerste vader
van de natie.' En rabbi Louis Finklestein bad 'dat
de historicus van de toekomst, terugziende op
onze generatie zal mogen zeggen dat in een
periode van grote verwarringen de vinger Gods
Richard Milhouse Nixon aanwees, hem de visie en
de wijsheid gevende om de wereld en de bescha
ving te redden.'
UITVERKIEZING
Ofschoon ik het zo bont nog niet had gelezen zijn
de betuigingen van Amerika's uitverkiezing onder
de volken mij ook bekend uit de gepubliceerde
bundels met gebeden van de Senaatspredikant
STRIKT PERSOONLIJK
>b BS
ten
Onlangs kregen negenhonderdduize rai
Nederlanders 'een strikt persoonli, )Je
startnummer in de nieuwste pr'
vraag van Reader's Digest! Ze hebl
die ontvangen van één van de
vertalingen van dit blad, nl. Het
te. De directie van Het Beste (J
Heijn, voorheen van De Telegrai
tracht hiermee, ter gelegenheid n
het vijftigjarig bestaan van dit int<
nationaal bedrijf, de Nederlandse c
laag een flinke kick te bezorgen. All
volgens de uitentreure bekende
thoden van 'stuur geen geld' en
kans van uw leven'. Intussen liep R
Beste met deze campagne een fik
schrobbering van de Codecommis-
voor het Reclamewezen op. Zou
door de gekozen vorm als door
bewoordingen oordeelde de commis:
de campagne verwarrend, misleide
en schadelijk voor het vertrouwen
de reclame. Belangrijker is echter ie
meer te weten van de inhoud van
Beste. Wie deze snel op allerlei ma
ten en papierdestructiebedrijven
rechtkomende boekjes kent zal
typering gemakkelijk herkenm
Reeds vijf en twintig jaar geleden
het waanblad Wending een uitst
kend artikel van dr. J. M. van Ve<
dat mij sedertdien als een goede we
wijzer gediend heeft om er in
wijde boog omheen te lopen, om
leen zo af en toe bij kapper of dok
nog eens bevestigd te worden in
oordeel. Het komt hierop neer
Het Beste nog altijd een aptimistiisi
(nergens op steunend) simplistiso
dogmatisch en uiterst partijdig blai
je is. De voorbeelden die Marker
Bainbridge indertijd in het Frai
blad 'Esprit' verzameld hebben, lieg
er niet om. Martin Ruyter komt in
Volkskrant van de vorige week zat
dag tot een geheel eensluidende wa
dering. In wezen is de filosofie,
formule, van het blad een heiden
Het leven is goed, d.w.z. in dit w
ten, uiteraard niet onder de comi
nisten waar dan ook ter wereld,
het wordt steeds beter, dankzij
menselijk vermogen om alles beter
maken. Wie nooit ziek was heeft
gemist, want ook dat is goed. Arm
dige huizen hebben een grote bel
ring. Zonde is wat nog niet helem;gls
goed is en bekering is verbeterii
Óver omstreden onderwerpen beroe
men er zich op evenveel artikel^
voor als tegen geplaatst te hebben
past dit onbeschaamd ook toe op
den en negers. De Nederlandse red
tie kan daar weinig aan doen w<
hun taak is alleen maar toe te zien P<
vertalingen uit Amerika. Eén advit
'stuur geen geld'! Want dat is zondi
H
la, rt
■ai
'1
!en
ga
ils
is
ste
ezc
Sis
g
erl
en
VC
NED HERVORMDE KERK
Beroepen te Ede en te Woerden:
van Brummelen (toez.) te Hierden;
Bleskensgraaf: J. C. Stelwagen
Delft.
Aangenomen naar Akkrum: T. J.
Heer, kand. te Utrecht.
:gc
Overleden C. A. van der Straatjrs,
(58), em. pred. te Bakel. Hij
predikant in Nes en Wierum en
Aalburg
v t i
scl
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Dordrecht-C: M. Vliets rer
te Werkendam.
Bedankt voor Leeuwarden: D.
Koetsee te Bonola (als mission
pred. voor de arbeid in Vendaland) eze
ds
GEREF. GEMEENTEN ela
Beroepen te Berkenwoude: J. C. We jie(
strate te Miliskerke.
Frederick Brown Harris, uitgesproken in 1961 tot
1964.
Daaruit citeer ik: 'Het doel van onze glorievolle
bestemming onder de volken is om als instrument
van Uw voorzienigheid de wereld van tyrannie te
bevrijden.' En 'wij danken u dat met de vrijheden
die Amerika tot een fakkel voor de wereld
gemaakt hebben de mensheid een laatste kans is
gegeven om van deze aarde een bewoonbare
woonplaats voor al uw kinderen te maken.' Of,
nog militanter, 'Geef ons te zien, dat de kruisi
ging van de vrijheid waar ook ter wereld uitein
delijk ook onze eigen vrijheden aan hetzelfde
kruis zal slaan.'
Kortom, het zit er al heel lang in. Maar wat de
schrijver in het Reformed Journal vooral veront
rust is dat de kerkelijke gemeenten zo gemakke
lijk meelopen in dit 'grootste-gemene-deler-geloof'
dat samenvalt met het Amerikanisme. Die burger
lijke religie is.volgens hem al goed weergegeven
door Rousseau' in zijn Contrat Social: 'een strikt
civiele geloofsbelijdenis, waarvan de artikelen
door de soeverein worden opgesteld, niet zozeer
als godsdienstige dogmata maar als sociale gevoe
lens zonder welke het onmogelijk is een goed
burger of een gelovig onderdaun te zijn.'
Zo ziet men ook dat Nixon stelselmatig woorden
uit het kerkelijke woordenboek zoals 'geloof',
'vertrouwen', 'hoop' en 'geest' gebruikt en ze niet
toepast op een transcendente God, maar op zijn
eigen natie en, erger, op zijn persoonlijke visie
van wat die natie zou moeten zijn. 'Een transcen
dente God missend schijnt hij van het patriotisme
zijn religie en van de Amerikaanse droom zijn
godheid te maken.'
SUBVERSIEF
Op deze manier wordt het Amerikaanse stelsel
volgens Pierard met Gods wil verward en eist het
de loyaliteit op die alleen aan God toekomt. Door
christendom en Amerikaanse nationalisme te ver
binden wordt de functie van het geloof in de
samenleving ontkracht. De werkelijk nationale
zonden rasvooroordeel, sociale ongerechtigheid,
immorele zakenpraktijken, milieuvervuiling en
militarisme blijven vrijuit gaan. De christen
die daar tegenin gaat wordt als subversief en on
Amerikaans afgeschilderd.
De schrijver in het Reformed Journal maakt zich
er bezorgd over dat juist de 'evangelicals', die
niet nalaten hun bijbelgetrouwheid te betuigen,
hier zo makkelijk intrappen. Die bezorgdheid is
terecht. Hier voegen zich verklaarde 'verticalisten'
in een 'horizontalisme' van de meest bedenkelijke
soort.
'rï
AMSTERDAM (KNP) Bisschop
monis vindt, dat vele rooms-kathol M
ken zich, eenzijdig horizontalistis
richten op het maaltijd-karakter
de eucharistie, ten koste van het
heim van Christus' voortdurende
ferhouding en het aspect van de hu
aan God.
Hij zei dit in een toespraak op l-
jaarvergadering van het genootscli
van de stille omgang. De Rotterdan
bisschop zag de zijns inziens laakbi
houding in 'de gemakkelijke over
gingen, waarmee de knielbanken
onze kerkgebouwen worden ven
derd of geweerd.' We
H
Valeric Conway: Leer Emailleren (o
spronkelijke titel: 'Introducing e
melling'). Ned. vertaling W. Polhuae
N.V. Uitgeversmij Kosmos, AmstGei
dam. 89 pag. prijs f 17.50.
Hoewel het vervaardigen van geëm
leerde voorwerpen meer invest©
vereist dan het thans zo populaire w gei
ken met papier, lapjes, draden en gel
lerlei waardeloos materiaal, kan n on:
na een eerste noodzakelijke a nai
schaf van basismateriaal in dr
techniek veel, zo niet meer, bijzon<
mooi en verrassend resultaat bereik
In 'Leer emailleren' wordt uitvoe
alle basis-materiaal geïntroduceerd
besproken (oventje, gereedschapp
ingrediënten), allerlei werkwijzen
handeld en als mogelijke idee
bron meerdere zeer kunstzinn
werkstukken getoond met korte do
matige tekst. Dit alles met vele dui
lijke foto's, waarvan enkele in kleu
De beginnend emailleur kan aan
hand van deze uitstekende wegwij
op emailleer-gebied mèt eigen hand U"
heid en artistiek inzicht stap voor st °F
veel van deze niet zo algemene hol
maken. R.
\vt
iel
te
or, BO-
er
»n
rui
Ve
KOI
»e
Ar
