Ds. Van der Veen over
Bangkok teleurgesteld
Prof. Berkhof en de bonders
t
Kerken gaan samen
in Etten-Leur
Oproep tot eenhe id
Russische baptisten
Velen woedend
op de City-groep
Marokkanen weg:
steenfabrieken
in moeilijkheden
Beroep op Winter
bisschop te blijven
Horecava open
Bromfietser geschept
Meer Oegandese
vluchtelingen
naar Nederland?
Trouw
K wartet
Uitwisseling politie
Amsterdam-Suriname
Contra 'Kom over de brug'
vandaag
Beroepings-
werk
Boekenetalage
Kamerlid:
vervolging wegens
euthanasie
TROUW/KWARTET DINSDAG 16 JANUARI 1973
KERK
'Eigen verantwoordelij kheid ontlopen'
SCHIPHOL (KNP) Min of meer teleurgesteld is ds. R. J. van der Veen, secretaris van de Ne
derlandse Zendingsraad, uit Bangkok teruggekeerd. Hij toonde zicli bepaald niet gelukkig met wat
wereldzendingsconferentie uiteindelijk heeft overgelaten van zijn radikale voorste) inzake Vietnam.
Zoals wij meldden, stelde ds. Van der
Veen voor, aan de Noord Vietnamese
regering toestemming te vragen om
met een grote groep kerkelijke leiders
uit de hele wereld naar Hanoi te
komen, daar met de bevolking te
leven en niet in de schuilkelders te
vluchten, wanneer de Amerikaanse
bombardementen hervat zouden wor
den.
ARNHEM Twintig Marokkanen,
die al drie jaar werkten op steenfa
brieken in Wageningen en Dodew-
aard, zijn door de politie in record
tempo het land uitgezet omdat bij een
routinecontrole bleek dat ze geen pa
pieren hadden. De directie van de
fabrieken heeft direct na de arrestatie
van de twintig man een arbeidsver
gunning aangevraagd: maar nog voor-
dta men de aanvraag kon behandelen
zaten de illegale gastarbeiders al hoog
en droog in het vliegtuig naar Casa
blanca.
Ze werden zo snel afgevoerd dat ze
nauwelijks hun spullen bij elkaar
konden pakken. De steenfabrieken zit
ten nu met de brokken: de produktie
loopt in het honderd omdat nu een
vijfde van het personeel is verdwe
nen.
Het uiteindelijke besluit was van dit
voorstel slechts een flauwe afspiege
ling. Het niet in de schuilkelders
gaan was weggelaten, terwijl toege
voegd was een beroep op de regering
van Noord-Vietnam, om positieve po
gingen te doen teneinde een werkbare
vrede in Vietnam te bewerkstelligen.
Vlucht
Volgens ds. Van der Veen is dit
laatste niet te rijmen met zijn oor
spronkelijke voorstel. Men vlucht nu
in verklaringen en vraagt dingen, die
men niet tot opdracht voor zichzelf
wenste te maken.
Als een ander voorbeeld van ontsnap
ping aan de eigen verantwoordelijk
heid noemde hij, dat aan de Amerika
nen de belofte werd gevraagd, geen
belasting meer te betalen voor de
oorlog in Vietnam. Dat hebben de
Amerikanen keurig geweigerd. 'Op
die manier zijn allemaal voorstellen
geformuleerd voor anderen. Doch die
zouden pas wat betekenen, als men
het vaste voornemen uitsprak, het zelf
ook te gaan doen', aldus ds. Van der
Veen.
Trouwens, de secretaris van de Neder
landse zendingsraad had zich wel af
gevraagd, wat op conferenties als deze
nu eigenlijk woorden zijn en wat
daden. Hij deed dit naar aanleiding
van de antwoorden, die gegeven moes
ten worden op schrijnende klachten
en beden uit Latijns-Amerika, Afrika
en Azië. Die antwoorden werden gege
ven, maar lang niet altijd op duidelij
ke en afdoende manier. En wat er ter
plaatse nog concreet en duidelijk is,
gaat voor een deel verloren in fraaie
formuleringen en aanbevelingen. Niet
temin, er is heel wat resultaat van de
besprekingen in de eind-resoluties be
houden gebleven. Trouwens, er was
hard voor gewerkt.
WINDHOEK De synode van het
anglicaanse bisdom Damaraland in
Zuid west-Afrika heeft zijn bisschop
Colin Winter gevraagd, als zodanig
aan te blijven, ook al vertoeft hij in
ballingschap. De bisschop trok zich
vorig jaar februari het lot aan van de
bewoners van Ovamboland binnen
zijn diocees. Hij werd nog dezelfde
maand wegens openbare kritiek door
de Zuidafrikaanse regering het land
uitgezet.
T2/Ii0!
Deze Columbiaanse vrouw, die op de
Horecava een koffiefirma vertegen
woordigt, trok door haar exotische
kleding de aandacht. De zeventiende
Horecava, gisteren in dc Amsterdamse
RAI begonnen, duurt tot 18 januari.
trapten Moskou en Peking zien
glimlachend toe en wrijven zich de
handen. Misschien worden deze Hero
des en Pilatus daardoor nog eens
vrienden.
Kampen
MOSKOU (EPD) De al-unie-raad voor de evangelische christe
nen en baptisten in de Sowjet-Unie heeft de zogenaamde 'initiativ
niki' opnieuw tot eenheid opgeroepen.
D. R. Onderweegs
Vietnam (24)
De redactie behoudt nch het recht voor om
ter opname In dezo rubriek ontvangen me
ningsuitingen verkort weer tc geven. Bi)
fiublikatle wordt met dc naam van dc
nzendcr ondertekend. Brieven kunnen wor-
den gezonden aan het secretariaat hoofd
redactie Trouw-Kwartet, Postbus 859, Am
sterdam.
Voor mij is de USA nu in ZO Azië
even misdadig bezig als Duitsland in
Europa in de tweede wereldoorlog.
Ter vergelijking: Alle geallieerde
luchtmachten hebben in die oorlog 2
miljoen ton bommen boven Europa
enz. afgeworpen en tot oktober '72
heeft de USA al 7,5 miljoen ton
bommen boven Indochina uitgeworpen.
Amsterdam
Vietnam (22)
Weet men wel dat de Amerikanen als
eersten wapens gestuurd hebben naar
de Vietnamese verzetsbeweging contra
Japan. Maar daarna is men door de
VS in de steek gelaten (toen Vietnam
zich trachtte te bevrijden van de
Fransen, terwijl Roosevelt die vrij
heid in 't vooruitzicht had gesteld) en
vervolgens na regeringswisselingen in
de USA, door Amerika aangevallen,
omdat zij in het schaakspel van de
koude oorlog tot de 'andere partij'
werden gerekend. Het verzet tegen
Japan, Frankrijk en Amerika is het
zelfde en ook de collaboratie is dezelf
de: de helpers van Japan vindt men
in de kunstmatig tot leven geroepen
'republiek Zuid-Vietnam'. Deze rege
ring speelt dezelfde rol als de kliek
van Mussert in ons land in 194045.
Wij zouden ook nooit een Zuid-Neder
land onder Mussert erkend hebben en
zouden strijd tegen Mussert als recht
vaardige strijd beschouwen en ook
gaarne Russische hulp daartoe aan
vaarden. In het licht van deze christe
lijke historische beschouwing kan
men niet anders dan Amerika veroor
delen.
Baarn
Drs. H. J. van der Mark
Vietnam (25)
Het Nederlandse volk uit op betrekke
lijk lakse wijze zijn bezwaren tegen
de bombardementen op Vietnam. Ac
ties, zoals een boycot van Amerikaan
se goederen of een sabotageactie bij
die Nederlandse fabrieken, die wapens
leveren voor de Vietnamese oorlog,
kan, wil, of durft men hier niet aan,
mede i.v.b. met onze economie. Mag
nu een volk, dat niet eens de gevol
gen van een geweldloze actie tegen
deze misdadige bombardementen
durft te riskeren, van mij verlangen,
dat ik het ga verdedigen op geweldda
dige wijze tegen aanvallen van landen
als Rusland? Dit volk, hoeft niet op
mijn welwillende medewerking te re
kenen in geval van militaire verdedi
ging. Integendeel!
Wageningen
Jan Kuipers, Gerrit Weernekers
De 'initiativniki' zijn zij, die zich in
1961 en volgende jaren van de offi
ciële Russische baptistenkerk hebben
afgescheiden, omdat zij de leiders te
grote volgzaamheid jegens de regering
verwijten. Zij hebben zich inmiddels
onder leiding van een raad tot een
nieuwe, door de overheid niet erken
de, kerk verenigd.
De oproep tot hereniging is gepubli
ceerd in de Bratskij Vestnik ('Broeder-
bode'). het orgaan van de al-unie
raad. Voor het eerst wordt daarin
duidelijk gezinspeeld op de vervolgin
gen, die de afgescheiden baptisten
moeten doorstaan.
Onverstandig
Letterlijk wordt er gezegd: 'Met diep
D. Veenstra Dzn leedwezen treuren wij over datgene,
wat sommigen uwer moeten doorstaan
als gevolg van onverstandige hande
lingen, die gebaseerd zijn op overtre
dingen van de geldende wetgeving
betreffende de religieuze gemeen
schappen'.
De secretaris van de al-unie-raad. A.
M. Bytsjkof, keert zich in een rapport
in hetzelfde nummer vooral tegen
'hen, die bij voorbeeld grote optoch
ten naar begrafenissen met gezang en
prediking organiseren, kinderen en tie
ners in koren en orkesten opnemen,
en die zonder de autoriteiten op de
hoogte te stellen openbare doopdien-
sten houden'.
kesten aan andere gemeenten en hu
welijkssluitingen buiten het kerkge
bouw. Indirect komt in het bericht de
vrees tot uiting, dat zulke activiteiten
nadelige gevolgen zullen hebben voor
alle baptisten in Rusland.
Van een onzer verslaggevers
ETTEN-LEUR De hervormde ge
meente en de gereformeerde kerk van
Etten-Leur hebben besloten tot sa
menwerking onder de naam 'Evangeli
sche kerkengemeenschap Etten-Leur.'
Zij hebben geen nieuwe kerk gesticht,
maar zijn een federatieve samenwer
king aangegaan. Beide kerken behou
den hun juridische zelfstandigheid,
maar doen in de praktijk zoveel mo
gelijk samen: gemeenschappelijke
kerkdiensten (ook bediening van doop
en avondmaal), huisbezoek, diakonaat.
financieel beheer.
De kerkengemeenschap wordt be
stuurd door een federatieraad. Zij om
vat ruim duizend hervormden en ge
reformeerden in Etten-Leur. Hoeven
en Sint Willebrord.
Etten-Leur zag haar inwonertal de
laatste twaalf jaar verdubbelen tot
ruim twintigduizend. Deze groei
kwam hoofdzakelijk tot stand door
vestiging van mensen van buitenaf,
die aangetrokken werden door de zich
snel uitbreidende industrie. Zeven
procent van deze import is hervormd
of gereformeerd.
De gereformeerden hadden in Etten-
Leur geen eigen kerk. Zij waren lid
in Breda, maar gingen steeds meer
kerkelijk meeleven met de hervormde
gemeente ter plaatse. In 1970 sloot
gereformeerd Breda met de hervorm
de gemeente van Etten-Leur een
doopovereenkomst, volgens welke in
Etten-Leur gedoopte kinderen in het
gereformeerde doopboek konden wor
den ingeschreven. Gereformeerde
ambtsdragers bezochten vanaf 1970 als
waarnemer de hervormde kerkeraads-
vergaderingen.
Van een verslaggever
UTRECHT De 16-jarige lts-leerling
H. R. Kluitenberg uit Wageningen is
gistermiddag bij een verkeersongeluk
in Rhenen om het leven gekomen. Hij
sloeg met zijn bromfiets op de Cune-
raweg plotseling linksaf en werd toen
geschept door een achteropkomende
personenauto. Een jongen die achte
rop de bromfiets zat liep schaafwon
den op.
Men bleef het echter een onbevredi
gende situatie vinden, dat vele gere
formeerden wel in de hervormde ge
meente meewerkten in allrlei com
missies, maar formeel geen rechten
en plichten hadden. In het najaar van
1971 richtte de gereformeerde kerk
van Breda in Etten-Leur een zelfstan
dige wijk op met een eigen wijkraad,
om zo de hervormde gemeente een
gesprekspartner te geven.
SCHIPHOL Ter bespreking van de
problemen van de Oegandese vluchte
lingen is gisteren de hoge commissa
ris der VN voor de vluchtelingen,
prins Sadruddin Aga Khan, uit Genè-
ve op Schiphol aangekomen. De prins
bezoekt ons land als eerste op een
rondreis door West-Europa.
In kringen van het ministerie van
ontwikkelingshulp wordt aangenomen
dat de prins de Nederlandse regering
zal vragen nog meer vluchtelingen op
te nemen dan tot nu toe is geeburd.
Nederland heeft tot nu toe in totaal
250 vluchtelingen'opgenomen. Öaar zul
len deze week nog 50 bijkomen. In
Oostenrijk, dat zelf 200 vluchtelingen
wil opnemen, verblijven echter nog
1200 Oegandezen en ook België wil van
een overschot van 200 vluchtelingen
af. In totaal weet de hoge commissa
ris nog geen raad met bijna 2.000
verspreid ondergebrachte Oegandezen,
voor wie hij per 1 april nieuw onder
dak zoekt.
LIBREVILLE (KNP) President
Bengo van Gabon heeft amnestie
verleend aan de vroegere vicaris-gene
raal van Libreville, mgr. Camille
Ndzi Boe. Bengo maakte zijn beslis
sing bekend in zijn gebruikelijke
nieuwjaarstoespraak tot de kerkelijke
leiders van Gabon. Ndzi Boe werd in
1970 op beschuldiging van het beledi
gen van een lid van de regering tot
acht jaar gevangenisstraf en vervol
gens tot vijf jaar huisarrest veroor
deeld.
Vietnam (26)
Vietnam (23)
We hadden een uniek schouwspel: ons
hele volk in protest tegen het onmen
selijke optreden van de VS in Viet
nam. De handen ineeri geslagen, on
derlinge verschillen vergeten! Het
gaat om het behoud van menselijke
waarden, die door de Nixonieten met
niets ontziend geweld worden ver-
't Is toch zo klaar als wat dat de
enige reden van de Amerikaanse aan
wezigheid in Vietnam is om te voor
komen dat de communisten over
Zuid-Vietnam gaan heersen. Met de
wijze waarop ze dat doen ben ik 't
overigens ook niet eens. Persoonlijk
had ik me allang uit deze netelige
positie teruggetrokken, als ik Nixon
Niekerk-Oldekerk
P. M. Terpstra
Vietnam (27)
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
Drs. J. Tamminga.
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69.73.60.768). Gem giro
X 500.
Nu is het GPV weer tegen de Viet-
namdemonstratie in Utrecht. Ik vraag
me toch af waar de mensen van het
GPV de moed vandaan halen om zich
christelijk te noemen. Wat er in Viet
nam gebeurt, is geen schending, nee
het is een verkrachting van Gods
geboden en wetten!
Amsterdam
In een ander bericht verwijt de Broe
derbode de initiativniki in de Oekrai-
ne talrijke andere overtredingen van
de wetten op de eredienst, zoals po
gingen om zondagsscholen op te rich
ten. niet aangemelde gemeentesamen
komsten, bezoeken van koren en or-
Van een verslaggever
AMSTERDAM De contacten tussen
de Amsterdamse en Surinaamse poli
tie zullen worden geïntensiveerd. Dit
zal kunnen leiden tot het uitwisselen
van politiefunctionarissen. Premier
Sedney van Suriname en burgemees
ter Samkalden van Amsterdam heb
ben dit besloten in een gesprek, dat
vrijdag op het stadhuis werd gevoerd.
Er zal ook een onderzoek worden
ingesteld naar de maatregelen noodza
kelijk om de problemen, veroorzaakt
door toevloed van Surinamers, het
hoofd te bieden. De gemeente Amster
dam is reeds bezig met een inventari
satie van deze problemen. Suriname
zal meewerken aan het onderzoek.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Veel mensen
zijn woedend geweest op de Ci
ty-groep in Groningen vanwege
het advies liever geld te geven
voor het 'niet zo kerkelijke
maar wel evangelische' Medi
sche Comité Vietnam dan voor
de actie 'Kom over de brug'.
Herman Verbeek, de man van de
City-groep, zegt: 'Ze hebben niet
gereageerd op onze argumenten,
ze hebben alleen maar geroe
pen: nou doen we dan iets en
dan zijn jullie er tégen!'
Herman Verbeek is rooms-katholiek
priester. Ja, maar een buitenbeentje,
kun je horen verzekeren. Zelf zegt
hij zijn wijding in 1963 te beschou
wen als een 'incident', waarna hij
weer gepromoveerd is tot leek. Hij
wil zichzelf ook wel aanduiden als
'free lance priester'. In elk geval
vindt hij dat de kerken en de kerk
mensen niet mogen volstaan met
teren op de bijbel.
Zoals de profeten de geschriften van
Mozes steeds weer (in hun eigen tijd)
schreven, zoals Jezus dat ook deed,
zo moeten de bijbelse waarden ook
nu op een eigentijdse wijze worden
geschreven. Herman Verbeek pro
beert dat gestalte te geven in de
Groningse City-groep, die een smelt
kroes van vernieuwing wil zijn,
maar die voor veel kerkmensen een
omstreden zaak is.
Toch bestaat het merendeel van de
City-groepers juist uit mensen van
kerkelijke komaf. Steekproeven heb
ben uitgewezen dat er ongeveer
veertig procent rooms-katholieken,
twintig procent hervormden, twintig
procent gereformeerden en dan nog
eens twintig procent van andere ker
ken of onkerkelijken de doorgaans
goed bezochte diensten van de City-
groep bezoeken en meedraaien in
het werk.
De band die hen samen smeedt is er
één van radikale religieuze heroriën
tatie. Volgens Verbeek komt er een
toenemend aantal vooral jonge men
sen uit de gereformeerde kerken. Ze
zoeken het elders omdat ze zich niet
meer kunnen vinden in een te van
zelfsprekend religieus patroon dat
helemaal niet van zelf spreekt.
De City-groep bestaat volgens Ver
beek eigenlijk uit twee stromingen.
De ene wil het woord 'God' hele
maal niet meer horen, walgt van
alles wat daar in het kerkelijke
jargon om heen hoort. De tweede
groep wil juist wel over God praten
maar doet dat agressief.
Levensgevaar lij k
Om nu op de kwestie van 'Kom over
de brug' terug te komen, Verbeek
zegt: 'De zelfgenoegzaamheid we
hebben nu als kerken iets gedéón
is levensgevaarlijk. Het kapitaal
vindt het wel goed zo'. Een actie als
'Kom over de brug' vervult Verbeek
met zorg. Zelfkritiek is er niet vol
gens hem. Alleen maar zelfgenoeg
zaamheid. Er is vaak nog teveel een
religieuze manier van spreken. Hij
licht toe: 'Kom over de brug' was
een massief credo: De boodschap die
wij van God hebben ontvangen te
verspreiden over de gehele wereld.
'Dan worden veel van onze mensen
ontzettend kwaad. Op die manier
span je een grote naam voor je kar".
Het verwijt dat de City-groep op
het hoogtepunt van de actie ageerde
doet Verbeek af met: 'Je moet de
publiciteit zoeken op het moment
dat dat het meeste effect heeft'.
Verbeek gaat verder: 'Het is in het
westen geen schande bezit te hebben
ten koste van anderen. Alle oneffen-
Herman Verbeek
heden worden volgesmeerd met reli
gieuze stopverf door de mensen met
de nette pakken. Zo erg zelfs, dat
het bijna nret is los te maken zonder
een revolutie. Gelukkig is er in
Nederland een nieuwe oriëntatie in
een partij als de PPR. Partijen die
ethisch willen zijn hebben helemaal
geen ethiek meer. Zij hebben niet
voldoende draagkracht voor de he
dendaagse feiten. Christelijke partij
en zijn partijen die de dingen we
ten. Ze durven niet meer te zeggen:
we weten het niet'.
Verbeek kan dat niet begrijpen.
Kwesties als euthanasie en abortus
worden nog beoordeeld op basis van
begrippen over dood en leven uit
een ver verleden. Door de nieuwere
inzichten is de grens tussen leven
en dood veel moeilijkèr te trekken.
'Ik weet niet hoe 't met de euthana
sie moet en met abortus. De kerken
zouden dat ook niet moeten weten.
Ze moeten de onzekerheid aandur
ven en die nog onzekerder maken'.
J. K. Verhoeff
Vietnam (28)
De heer Vondeling zegt in antwoord
op kritiek op zijn optreden bij de
Vietnam-demonstratie, dat hij daar
niet was als voorzitter van de Tweede
Kamer. Maar ik meen dat hij door
zijn gedrag getoond heeft niet meer
geschikt te zijn als onpartijdig voor
zitter der Tweede Kamer.
Amsterdam
J. Sekan
(Discussie gesloten, red).
PTT (2)
Ook ik voel me wel een beetje 'geno
men' door die steeds doorgaande ver
hogingen, ondanks de winsten bij de
PTT. In de bus maakte ik tegen een
buurvrouw de opmerking, dat er m.i.
eens - één jaar bv. - een prijs- en
loonstop moest komen voor iedereen.
Waarop de chauffeur opmerkte: 'Laat
de regering dan maar éérst eens het
voorbeeld geven met de PTT'. Mijn
vraag: 1. Wordt zo'n grote instelling
als de PTT wel eens 'doorgelicht'?
Dat gebeurt zelfs bij particulieren
(letterlijk) van tijd tot tijd! 2. Waar
blijft die winst van de PTT?
Oegstgeest
C. A. Koen
In de laatste hervormde synode-vergadering, zei
prof. dr. H. Berkhof (het was tijdens de discussie
over h«et Getuigenis) over de gereformeerde bon
ders: 'Ik heb hen nu eenmaal nodig, ook al zeggen
zij, dat zij mij niet nodig hebben'. Wat bedoel je
daar concreet mee? vraagt dr. H. Bartels aan prof.
Berkhof in 'In de Waagschaal'.
Dr. Bartels: 'Wat heb ik van hen te leren, dat ik
niet zou kunnen missen? Ik bedoel; dogmatisch?
Binnen de gereformeerde theologie ligt hun inte
resse speciaal op het veld tussen verkiezing en
bevinding. Een belangrijk, maar in omvang be
perkt gebied. Gecompliceerd in de toepassing,
maar niet al te moeilijk om dogmatisch te over
zien. Dat komt ook doordat ze het ons ook
overigens niet te moeilijk maken. Ze worden niet
moede, konsekwent en uitsluitend te verwijzen
naar de klassieke gereformeerde theologie en
willen er angstvallig voor waken, daar niets aan
te veranderen. Wat zij dogmatisch willen is over
zichtelijk en helder; iets, dat niet van iedere
theologie gezegd kan worden. Het is mij dan ook
heel duidelijk, dat en waarom ik zo niet kan
dogmatiseren. Waarin heb ik hen dan 'nu eenmaal
nodig?'
Waarom willen we hun steeds weer de ideologie
van het 'elkaar nodig hebben' opdringen? Als ik
het synodebesluit goed begrepen heb, is het de
bedoeling, dat er gespreksgroepen komen. Maar
daarmee zal het gaan, zoals het met alle gespreks-
groepenwerk in de gemeenten is gegaan en gaat:
dat daaraan hoegenaamd geen bonders deelnemen.
Dat typisch hervormde heen en weer gaan van
meningen, en daarna afwegen in het licht van het
evangelie, ook wat de centrale vragen betreft, is
toch iets anders dan hun wens om, te getuigen
van de zekerheden, die zij in bijbel en belijde
nisgeschriften gegeven achten en die geen afwe
ging behoeven? Waarom proberen we hen steeds
in onze schuit te trekken, waar ze niet in willen?
Is het niet nodig met te beginnen de ander te
erkennen in zijn anders-zijn'?
In zijn antwoord schrijft prof. dr. Berkhof onder
meer:
'Ook je typering: 'hun interesse ligt speciaal op
het veld van verkiezing en bevinding', kan ik zo
niet meemaken. Dat geldt van de rechtervleugel
en van een groot deel van het kerkvolk, en speelt
op de achtergrond van heel de prediking mee.
Maar de voorgrond bij velen en de gemeenschap
pelijke noemer van alles is: de aandacht voor de
persoonlijke heilstoeëigening. Dat is de hermeneu
tische kijker waardoor ze naar de Schrift kijken.
Alle teksten worden toegespitst naar de vraag toe:
hoe word ik een kind van God en een erfgenaam
van het eeuwige leven? Ik beschouw die benade
ring als een grote versmalling en verarming van
het Schriftgetuigenis. Ook binnen de G.B. wordt
dat wel beseft. Vooral het voortreffelijk geredi
geerde 'Wapenveld' is al jarenlang bezig, de blik
te verwijden. Maar ook daar treedt naar mijn
indruk een zekere verstrakking in, nu men vreest
dat bij 'de anderen' het maatschappelijke engage
ment meer en meer wordt opgebouwd op een
theologie waarin voor de persoonlijke kern van
geloof een bekering nauwelijks plaats is.
Hiermee wordt je al wel duidelijk, hoe ik de door
jou bestreden uitdrukking bedoelde. Wij die wil
lens of tegen wil en dank op de fronten van de
secularisatie en de moderne problematiek staan,
hebben andere hermeneutische kijkers nodig, om
andere verkondigingslijnen in de Schrift te ont
dekken, waardoor de mensen om ons heen het
Woord van God weer midden in hun eigen leven
te horen krijgen. Niemand kan en hoeft alles
tegelijk te zeggen. We zijn boos geworden op de
mensen van het Getuigenis o.a. omdat wij nooit
hebben willen ontkennen wat zij positief te belij
den hadden. Maar we moesten het in onze situatie
vaak a.h.w. klein drukken. Ik heb het nodig, dat
anderen het dan groot drukken. Anders dreigen
we het te vergeten. Tenvijl juist daar de reserves
liggen van waaruit straks weer nieuw naar onze
fronten toe zal moeten worden doorvertaald. Dat
zij het moeizame werk van doorvertaling niet
respecteren, moeten ze zelf voor God verantwoor
den. Ik moet weten dat hun waarschuwing niet
denkbeeldig is; wij kunnen al doorvertalend in
één richting, wezenlijke zaken vergeten of zelfs
prijsgeven. Al doorvertalend heb ik de mensen
nodig, die mij voor de voeten lopen met de vraag
of mijn doorvertaling wel op voortdurende en
juiste terugkoppeling berust'.
'In
KERK IN KRITIEK
Dat de kerken de laatste jaren aai
een heftige kritiek bloot staan is e«
feit, dat moeilijk ontkend kan word®
en een omstandigheid die de kert L'aii
met andere 'instanties' deelt. Alleec.
bij de kerk komt alles wat harder aa: rir
vanwege haar terecht volgehoud®
pretentie. Karl Barth was van meniaj lat g
dat ze een avantgarde moest zijn ii
de zorg voor hen die achterop komen,
om dat alleen maar eens te noemet
Des te meer reden voor de kerke aa|
niet om te zwijgen of in een niets !'eer
doen te vervallen, maar wel om it
weten wanneer gesproken en gezn* w0
gen dient te worden, wanneer gehai
deld en niet gehandeld moet wordet j<jen,
Nog altijd schijnen wij dat te moet«anB,
leren. U ziet, ik ga zo spoedig moge er(j
lijk bij het spreken over de kerk o;rae
de wij-toer over. Wij hebben daa ^jei
moeite mee. *)e bisschop van Roei ,t nu
mond is daa>" een voorbeeld van. Hi. mend
ziet kans om voor radio en televis<sti
alle kritiek op zijn beleid weg t erse
wuiven om iedere vernieuwing ti 0rdei
voorkomen, maar laat daarnaast o; 3ddei
onvoorstelbaar vrijmoedige wijze
kend maken dat het 'paleis' (vri
heeft zo'n naam voor het huis va
een 'herder1 uitgevonden?) raistsjpy,
van een half miljoen vertimmerd zj
worden, 't Kan me echt niet interest
ren of het nodig is, want bij e
beetje praten is alles uiteindelijk
nodig, maar de prioriteit! Te mens
dal men dit in het huidig tijdsgi
wricht kan maken in deze krietiek
situatie, dat is op z'n zachtst gezeg I
bevreemdend. En bevreemdender g1
het dus zijn als dit soort uitgavi/||
straks door Rome gedekt zal word®
Een ander voorbeeld is het niet met
doen van bepaalde kerken aan o k
adressenaktie tegen de bombardemei 111
ten in Noord-Vietnam. Het argume;
is bekend: wij weten er zo wein
van. Maar blijkbaar voldoende om I
kunnen zwijgen. Een derde voorbee! de
is het gekrakeel om de situatie van d c®mJ
kerk in Rusland. Buiten kijf staat di
vervolgden geholpen dienen te wa
den. Maar de wijze waarop is his 0
beslissend en kan niet voorbij aan d
vraag waarom de Russen de kerk i
wantrouwen. Het syndroom van
kerk die de lakens uitdeelt en ondi
één hoedje speelt met
ii en unui
uitbuitend r?
niet voorbij en het is reëel om daa
mee te rekenen. Ook de kerk mr
niet te spoedig willen vergeten. K(
ken dienen in de storm van kritii
met zulke dingen beslist èn voorzii
tig om te gaan.
eelpl
het
widei
de:
vooi
nkele
be
irend
NED. HERV. KERK
Beroepen te Akkrum: Th. J. de Hee£'
kand. te Utrecht.
Bedankt voor Nijkerkerveen: G.
van Kooten te Delft.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Laren (N.H.) drtf"
F. W. Fokkema te Zweelo; naar Me!
lawier: J. S. R. Lanser, kand. aldaar.
CHR. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Rotterdam-C.: H.
Eerland te Hilversum-O.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-C.: A. M. def'i"
Boer te Ridderkerk.
Bedankt voor Elspeet en voor Wa?
ningen: P. Blok te Dirksland; vod
Zwolle: J. van Haaren te Amersfoort
Europese Bibliotheek Zaltbommi
Scheveningen in oude ansichtkaart
Prijs f 17.90.
Het Scheveningen van de oude kled#
drachten, met de paardetram in ^e|e
Prins Willemstraat, de Keizerstrai ttnen
zonder auto's, de vijf-cents-paard orc|w
wagen met de visvrouwen, de hofje fjerja
de Weststraat met de waterpomp, innen
Drogersdijk met z'n zijslopjes, me |ege
ook de vroegere hotels, kortom ve ,jjen
beelden uit de tijd toen het kustdoi e]mo
nog geen haven bezat, maar het moei 73 j®
doen met de Haringkade. rmate
Dit boekje, samengesteld door C. Bi .e®
herinnert helemaal aan dat Schei 2|J
ningen van weleer, aan de erven van
reders met hun kuiperijen, boetzolde.'
zeilmakerijen en wagenvoerderï
Veel prentjes van omstreeks 1900
zen op de groeiende relatie van b 1 n
vissersdorp met Den Haag en op f j
betekenis, die het als zomers recreat
centrum zou gaan innemen. De schr net
ver zegt in z'n inleiding: 'Toen Jae *w°01
Pronk in 1818 de eerste badinrichti *jai
van ons land op een duintop liet boi üa£
wen, had hij niet kunnen vermoed
dat Scheveningen de grootste badpla» vai
van ons land zou worden.' ?egei
'ga:
Het is een verrukkelijk albumpje, 4 dij
ouderen niet zonder weemoed zulb ripath
bekijken. Noo
ekent
nem
pen,
Ten. 1
onze
eren
a Piji
fen. 1
rken
iam
iten
DEN HAAG Het Kamerlid Bei _cu
(RKPN) is van oordeel dat een sti h
vervolging moet worden ingesteld
gen de 18 artsen uit Friesland,
actieve euthanasie zouden hebben I
gepast. Hij heeft de minister 1
justitie gevraagd om het openb»
ministerie een vervolging tegen
artsen te laten instellen.
'dn;
1st.
Ifirij
sten
:en d
de
n de
ioordw
