fNieuwe partij moet 'gat'
links van midden' vullen
Boren op Schiermonnikoog toegestaan
Meningsverschil
PvdA-PPR over
Navo verscherpt
Voor 'n vakantiereis wacht je niet af
hoe t uitpakt. Die bespreek je
voor alle zekerheid bij de
Raiffeisenbank of de Boerenleenbank.
RaiffeisenbanklBBoerenleenbank
I ^DAGWFRS
I •lbo
2 711
)p de honderd fietsers
11 zonder achterlicht
Kom morgen de reisgids even halen
Aanknopingspunt
in moordzaak
V redesbewegingen
erken N.-Vietnam
Het weer
Kroon verwerpt bezwaarschriften van gemeentebestuur
TROUW/KW AK I
BINNENLAND T3/K11
tADVERTENTIE
Enkele initiatiefnemers van de 'actiegroep nieuwe partij': v.l.n.r. secretaris drs. F. Beckers van Democratisch Centrum
Nederland, dr P. Zelissen, oud-lid van de Tweede Kamer voor de KVP, Jac. Huijsen, niet-herkozen Kamerlid voor de
CHU, en K. P. Bloema, hoofdbestuurslid van D'66.
Politieke actiegroep ui t KVP, CHU en D'66 ont hult plannen:
JVan onze parlementsredactie
DEN HAAG Ontevreden leden van de KVP, CHU en D'66 hebben een actiegroep gevormd voor
jhet vormen van een nieuwe partij, die wat genoemd wordt liet 'politieke gat van Nederland' links van
jhet midden moet opvullen. De grote grief van de 1 eden van de KVP en CHU is, dat het samensmelten
Jran KVP, ARP en CHU te langzaam verloopt. Do D'66-ers zien de samenwerking met de PvdA en de
IpPR niet meer zo zitten, omdat deze combinatie t och geen meerderheid meer zal behalen.
e nieuwe partij, die de actiegroep
or ogen staat moet een geloofwaar-
5e partner worden van een eventue-
progressieve regeringscombinatie,
•t de nieuwe partij zou de progres-
ve combinatie een meerderheid
kunnen vormen om te regeren.
Leden van de CHU, die achter de
■uwe beweging staan zijn onder
er dr. E. Bleumink, voormalig
loofdbesturslid van de CHU en voor-
ilig lid van de contactraad van
KVP, ARP en CHU, de heer J. Baar-
voormalig lid van het hoofdbe-
ur van de CHU en het niet-herko-
m tweede-kamerlid Koos Huijsen.
an de KVP steunen de nieuwe bewe-
onder meer de heer P. Beugels
an dc Amcrsfoortse groep), het lid
id het partijbestuur drs. l. P. j. de
ruyn, de top van het Democratisch
xum Nederland dr. S. W. Cou-
enberg en drs. F. G. J. M. Beckers
de niet-herkozen kamerleden W.
u Chatimier en dr. P. Zelissen.
upporter uit D'66 is onder meer het
ifdbestuurslid K. P. Bloema. die
steren zijn voorzitster nog niet op
hoogte had gesteld van zijn nieuwe
ctiviteiten.
Manifest
e actiegroep heeft gisteren een poli-
lek manifest uitgegeven, dat een re-
tratie wordt genoemd van een
uwe mentaliteit. Het is de bedoe-
l, dat dit manifest wordt bespro-
t door de geïnteresseerden en dat
rin de regio een aantal deelcongres-
1 worden gehouden. In april volgt
dan een landelijk congres met als
opzet het politiek profiel van de door
de actiegroep gewenste partij te bepa
len.
De congressen van de KVP, ARP en
CHU zullen dan hun reacties moeten
geven op dat profiel en hun mening
kenbaar moeten maken over de poli
tieke vernieuwing, die de actiegroep
voorstaat. Met dit landelijke congres
moet het ongeveer zijn afgelopen.
Dan moet blijken of de vorming van
de nieuwe politieke partij mogelijk is.
Wanneer onze actie niet lukt.' zei
gisteren initiatiefnemer Koos Huijsen.
'dan is de partij, die wordt gevormd
uit KVP, ARP en CHU panklaar voor
de rechtse middenpartij, die WD-
voorzitster mevrouw Haya van Some
ren zo graag wil.
De heer Huijsen verzekerde gisteren,
dat de aktiegroep het werk van de
niet-opschietende contactraad van
KVP, ARP en CHU niet wil doorkrui
sen. Hij zei alleen te willen werken
in het verlengde van de contactraad.
Deze raad is namelijk alleen maar aan
de top actief.
De groep wil aan de basis dwars door
alle partijkaders heenwerken. Uit het
politiek manifest, blijkt, dat de nieu
we partij het karakter moet hebbrn
van de door dé KVPJG en CHJO
voorgestane open volkspartij.
Die partij mag niet gebonden zijn aan
een kerk of een theologie.
Niet confessioneel
Confessioneel zal de nieuwe partij,
waarvoor de groep ijvert, niet meer
kunnen zijn. Het christelijk denken
wordt in het manifest een basis-vitali-
teit genoemd. 'Maar er bestaat geen
christelijke politiek als een het uit
het evangelie te distilleren totaalvisie.
Er kan hoogstens sprake zijn een
mede op het evangelie georiënteerde
politiek. Voor mens en maatschappij
beschouwing van een partij spelen
hiernaast humanitaire opvattingen
een grote rol.'
De invloed van het Democratisch Cen
trum Nederland in de groep is zeer
duidelijk. Drs. Beckers zei: Het gaat
ons om een scheiding der geesten en
om echte politieke verhoudingen. Ie
dereen moet zich in deze partij kun
nen vinden, afgezien van de confes
sie.
Ex-kamerlid dr. Zelissen verwachtte
in de KVP veel enthousiasme voor de
actiegroep. Zijn partijgenoten zijn im
mers zeer geïrriteerd over de afwij
zende houding van de ARP. Er zijn
geen lessen getrokken uit de grote
verliezen bij de verkiezingen. De ARP
blijft de samenwerking tussen de drie
confessionele partijen op ideologische
gronden afremmen. Verder neemt de
CHU een conservatieve houding aan.
Het gevolg is, dat de driehoek KVP.
ARP en CHU een vicieuse cirkel
wordt, die geen uitweg biedt.
Dertien zonder koplamp
Vin een verslaggever
UTRECHT De fietser is vaak een duistere figuur in het verkeer, concludeert
filig Verkeer Nederland uit een onderzoek.
Utrlien procent van de 13.000 fietsers die bij dat onderzoek betrokken waren,
reed met een defecte koplamp en 21,5 procent meende het zonder het (min-
Hens zo belangrijke) achterlicht te kunnen stellen. De controle van 8200 brom
fietsers bleek iets minder verontrustend: de koplamp was kapot bij 2,5 pro-
rent van de brommers, het achterlicht bij 8,4 procent.
Veilig Verkeer constateert bij bromfietsen niet alleen op het gebied van de
rerlichting maar ook bijvoorbeeld bij het richting aangeven een 'verregaande
I- aksheid*. Veilig Verkeer wijst erop hoe kwetsbaar bromfietsers in het verkeer
bjn: in 1971 was een van de drie weggebruikers die omkwamen een bromfiet-
rer of fietser, van de gewonden maakten deze categorieën de helft uit. Hoewel
piet bekend is in hoeveel gevallen het ongeluk met fietsers of bromfietsers aan
Hechte verlichting te wijten is. mag aangenomen worden dat de verlichting een
teer belangrijke risicofactor vormt. In 1971 kwamen 549 fietsers en 599 brom
fietsers in het verkeer om, op een totaal van 3167 verkeersdoden.
Ondertekenaars
Het politiek manifest ls officieel onderte
kend door honderd supporters. We noemen
onder meer:
R. J Bakker Leiden. Lohmanstlchting CHU:
W. Bayens. Amersfoort, directeur Christelijk
Pedagogisch Studiecentrum, lid commissie
basisonderwijs CHU. G. v.d. Boom, Alphen
a.d. Rijn. Lid federatiebestuur CHJO-
KVPJG. Bram Coolmans. Delft. Districtsse
cretaris werkende Jeugd CNV; H. Govers.
Uden. secretaris, KVP-dlstrict N. O Bra
bant; Mvr. D Y. W. d Graaff-Nauta.
Sneek. voorzitter gecombineerde fractie AR-
CH-KVP in provincial staten van Friesland;
Tineke de Graaf. Schiedam, secretaris lid
Provinciale staten voor de CHU: 11. J.
Groenbos. wethouder te Hengelo (0> lid
CHU: Greet Groenevelt. Waarder secreta
resse Vrouwenbond CNV; Hulb Groenevelt.
Waarder, voorzitter Werkende jeugd CNV;
Chris van Gulyk, Amsterdam, voorzitter
CHJO: Mr. B. van Haersina Buma. Sneek.
burgemeester, lid CHU, Mr. H C J G.
Janssen. Hengelo i O lector ondernemings
recht TH-Twentè. oudvoorzitter KVP-provin-
cie Groningen mr F. H. Kernkamp, lid
gemeenteraad Rotterdam voor de CHL"drs
H. Vierssen. Rotterdam wethouder, lid CHU:
prof dr. A. Wattel. Groningen lid unieraad
CHU: drs. J. Wieten Muiderberg. lid Unie
raad CHL'. mr Coen Winters. Ainhein. lid
partijbestuur KVP. voorzitter KVP-stat en-
fractie Gelderland. Jaap Kos. Huizen (NHi
secretaris Werkende Jeugd CNV. lid Arjos:
G J Kuiper. Arnhem secretaris OHU-
stntcnkring en kiesvereniging: dr. C Lafe-
ber, Tilburg, oud hoofdbesuurslid PPH; Mr
A. Lcenders Eindhoven secretaris KVP kring
Brabant; P. Meinema. Heiloo. voorzitter
KVPJG: drs. L. F. Schipper Leiden, voorzit
ter federatie CHJO-KVPJG; dr. E. Schroten.
Houten. Theoloog lid bestuur Lolimanstich-
ting CHL'; Mevr. E Sleijser-Tegelaar. Den
Haag. stafmedewerkster LohiuutisUthOng:
mevr. W. Slot-Schouten, Koudekerk a.d. Rijn
lid Unieraad CHU, bestuurslid centrale van
CH-vrouwen.
Een vakantiereis bespreek je bij de
de bank voor iedereen
3000 vestigingen
DEVENTER De dood van de barei-
genaar Tjalkens in Deventer vorige
week dood aangetroffen in een put in
zijn 'Gildekelder is wellicht het
gevolg van koele berekening, heeft de
politie in Deventer gisteren gezegd.
De politie beschikt over omschrijvin
gen van twee personen, die op de dag
van de verdwijning van de heer Tjal
kens 12 december een nieuw
hangslot hebben gekocht bij de ijzer
handelaar Dullaert in deze stad. Een
hangslot van dit type hebben de
moordenaars van de horecaman op de
deksel van de put bevestigd, ter ver
vanging van de oude, dat zij vermoe
delijk hebben opengebroken.
De politie verklaarde dat twee slordig
geklede mannen het hangslot kochten,
een liep op klompschoenen.
DEN HAAG Het Interkerkelijk
Vredesberaad en de vredesbewegingen
'Pax Christi', 'Kerk en Vrede' en de
'Doopsgezinde Vredesgroep' dringen
er bij de politieke partijen op aan de
Nederlandse regering te bewegen nu
over te gaan tot de volkenrechtelijke
erkenning van Noord-Vietnam.
De Gaay Fortman: peen problemen
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De meningsverschillen tussen de PvdA-top en de PPR
over het beleid ten aanzien van de NAVO zijn verscherpt door de
Amerikaanse bombardementen op Noord-Vietnam.
'Duim'
ADVERTENTIE
fi MlW cUw<Jyiller~allefc'BeStek(;uze
■SCHOUDER
1 KARBONADE^
500 gram
LEVERKAAS
100 gram 4
GEKOOKTE
GELDERSE m
WORST li
100 gram Rpt"
KASSLA
kroppen® JP
SINAASAPPELEN
Salustianas V
net a 2 kilo JBl
1 Geldig t/m T3 januari (j vindt alle andere VIVO-aanbiedingen op pagina 2en3van Uw damesblad
Het Amerikaanse optreden heeft de
PPR doen besluiten op korter termijn
alternatieven voor de NAVO en de
gevolgen van een eventuele opzegging
van het NAVO-lidmaatschap te onder
zoeken. De PPR zal hiertoe ook con
tact opnemen met gelijkgezinden in
de Scandinavische landen. PvdA-frac-
tieleider Den Uyl zei gisteren dat
politieke stappen in deze richting
door de PPR strijdig zouden zijn met
het regeerakkoord tussen PvdA, D'66
en PPR. Daarin was met name de
nadruk gelegd op een kritischer be
leid binnen de NAVO.
'Zeker op het gevoelige punt van de
NAVO moeten politieke stappen eerst
onderling besproken worden. Het re
geerakkoord laat hiervoor geen ruim
te voor zelfstandige initiatieven', al
dus de heer Den Uyl, die overigens
meende dat het met politieke stappen
van de PPR niet zo'n vaart zal lopen.
De PPR-fractieleider De Gaay Fort
man zei gisteren dat de initiatieven
van zijn partij geen problemen met
de PvdA zullen geven. 'Dat zou pas
gebeuren als deze zaken concreet wor
den in 1974 als over voortzetting van
het lidmaatschap van de NAVO moet
worden besloten. Ik denk dat de te
genstellingen over de NAVO eerder
tussen de PvdA-top en de achterban
tot uiting zullen komen'.
De PvdA bereidt momenteel tal van
initiatieven voor om binnen de NAVO
druk op de VS uit te oefenen. De
PvdA-fraetie wil over deze initiatie
ven met andere partijen en met mi
nister Schmelzer overleg voeren op
een vergadering van de commissie
voor buitenlandse zaken van de Twee
de Kamer.
Een werkgroep van de PvdA onder
zoekt de mogelijkheden van o.a. de
volgende stappen:
Nederland stuurt geen vertegen
woordiger naar de inauguratie van
president Nixon.
Nederland neemt het initiatief
voor de bijeenroeping van de NAVO-
ministerraad om de Vietnam politiek
te bespreken.
Snelle erkenning van Noord-Viet
nam.
Een hulpprogramma voor medische
en humanitaire hulp aan Noord-Viet
nam waarbij de mogelijkheden van
een actie voor het afstaan van een
uurloon worden overwogen, dit in
samenwerking met de vakbeweging.
Prik boycotacties tegen Amerikaan
se bedrijven.
Parijs
'an een onzer verslaggever*
DEN HAAG In hoogste instantie beef» nu de \merikaanse ouderneming Plarid
Dil toestemming gekregen naar olie en gas te boren op het oostelijk deel van het
«land Schiermonnikoog, op het Simonszand rn in de omringende Waddenzee.
Jk Kroon heeft namelijk de
bezwaarschriften van het ge
meentebestuur van Schiermon
nikoog en de landelijke vere
ring tot behoud van de
"addenzee verworpen.
Vor'g jaar. op 3 januari 1972.
"erleende de minister van eco
nomische zaken aan Placid Oil
een exploitatievergunning
voor dit gebied. Op grond van
de wet Beroep Administratie
ve Beschikkingen gingen zo
wel de egmeente Schiermon
nikoog als de landelijke vereni
ging in beroep, maar de Kaad
van Staten als adviseur van de
Kroon heeft nu deze bezwaar
schriften verworpen. De lande
lijke vereniging tot behoud
van de Waddenzee is zelfs als
niet belanghebbende erkend
in de zin van de wet.
De vereniging is bijzonder te
leurgesteld over deze uit
spraak. omdat het hier om een
gebied gaat 'waar de met uit
sterven bedreigde, zeehonden
een laatste kans hebben', al
dus een verklaring van de ver
eniging.
De verenig ng verwijst naar
een uitspraak van minister
l andman '.au i«bruan 1972 in
de Tweede Khmlt, waarin hij
o.a zei: 'o -k al zou onder de
Hoge Veluwe het rijkste gas-
veld van Nederland liggen,
dan nog zouden wij ons barba
ren noemen als wij het aanbo
ren daarvan zouden toestaan'.
De vereniging voor de Wad
denzee noemt nu het stuk
Waddenzee bij Schiermonnik
oog 'niet minder uniek,
kwetsbaar en onvervangbaar'
als de Hoge Veluwe, terwijl er
bovendien bij Schiermonnik-
koog slechts sprake is van een
zeer klein gasveld.
Verder toont het bestuur van
de vereniging zich blijkens de
zelfde verklaring 'ten zeerste
gekwetst in zijn rechtsgevoel'.
Naar de mening van het be
stuur kan de vereniging niet
de hoedanigheid van belang
hebbende worden onthouden,
nu hijvoorbeeld de wet op de
ruimtelijke ordening haar als
ieder ander het recht van in
spraak geeft in de toekomstbe
paling van natuurgebieden.
Drs. Den Uyl zal voorts op de verga
dering van socialistische leiders eind
deze week in Parijs voorstellen doen.
Hij houdt daar een inleiding over de
Vietnamkwestie. Deze voorstellen zul
len mogelijk resulteren in een gehei
me missie ïaar Washington om het
Amerikaanse congres en de Ameri
kaanse regering te beïnvloeden. 'In
Parijs komen zes regeringsleiders en
een aantal socialistische oppositielei
ders bijeen.
In een uitzending van Vara's Achter
het Nieuws had drs. Den Uyl zich al
scherp gekeerd tegen de mening van
de PPR fractieleider De Gaay Fort
man dat het Amerikaanse optreden
moet leiden tot een ter discussie stel
len van het NAVO-lidmaatschap.
'Juist deze discussie zal de VS doen
schrikken. We zitten in een bondge
nootschap met een land dat het eerste
gebruik van kernwapens in NAVO-
verband voorbereid', betoogde de
PPR-fractieleider.
Van onze weerkundige medewerker
In ons stukje van gisteren is erop
gewezen dat doorslaggevend voor het
karakter van em winter de plaats
van de voorraad koude lucht is. Zo'n
'Kaltluftvorrat' kan zich niet overal
tegelijk bevinden. Een deuk in een
oude kaatsebal zit ook maar op één
plaats tegelijk en wordt bepaald door
de plaats, waar wij hem met onze
duim indrukken. Het gaat in dit geval
dus om die duim. Veel computers zijn
driftig in de weer om die 'duim' te
leren kennen met het oog op voorspel
lingen op lange termijn.
Aanvullend op deze aardige vergelij
king, die wij van een meteorologisch
sterk geïnteresseerde vriend uit
Noord-Holland vernamen, kan hier
nog de vraag worden gesteld of de
abnormale uitbreiding van het pakijs
op hel westelijk deel van de oceaan
in de afgelopen zomer en herfst (zie
Trouw van gisteren) en het daarmee
samenhangend te laag in temperatuur
blijven van de lucht erboven, niet één
van de voornaamste oorzaken is dat
het nu al weken lang in Canada en
Noord-Amerika hard vriest Chicago
gisteren -18, Caribon ten oosten van
Quebec -31 graden!) en West-Europa.
Scandinavië en af en toe Rusland
ongekend zacht weer meemaken.
In elk geval is het zo, dat door die
vergrote tegenstelling tussen koude
lucht en warmere op meer zuidelijke
breedten, het geboortecijfer van de
depressies vrij hoog is. Er worden
nog voortdurend nieuwe minima aan
gemaakt, die de Oceaan dwars over
steken om in de noordelijke IJszee te
verdwijnen of, zoals pas nog is gebeurd,
tot voorbij Moskou af te zakken. Die
depressies houden ten eerste: constant
de koude circulatie boven Canada en
Noord-Amerika op gang, 2a): versieren
West Europa met zachte lucht en
2b): bevorderen door aanvoer van
warmte in de hogere niveaus tevens
de vorming van hogedrukgebieden op
ons continent en geven deze door de
voortdurende warmtetoevoer in de
hoogte een wonderlijk grote stabili
teit. Denk nog maar eens even aan
dat uit de Balkan gekomen maximum
dat naar Engeland trok en zich nu
weer naar Zuid Scandinavië richt: wij
hebben er nog altijd mee te maken.
Zo geredeneerd zal ook de rest van de
winter vermoedelijk in onze contreien
geen zware vrieskou meer brengen
(wat stralingsvorst blijft natuurlijk
altijd mogelijk) omdat immers de
grondoorzaak (kou op de westelijke
oceaan, die de depressievorming daar
versterkt) niet weggenomen is. Een
heel andere situatie zou ontstaan,
wanneer de depressies door een of
andere oorzaak een andere baan zou
den kiezen bijvoorbeeld in de richting
van de Middellandse Zee
Weerrapporten van gisteravond 7 uur: ma-
ximumteperaiuren en neerslag tussen 's mor
gens en "s avonds 7 uur: Amsterdam geheel
bew. 5 graden 0 millimeter. De Bilt zwaar
beu 5 0. Deelen mist 4 0. Eelde geheel bew
6 0. Eindhoven zwaar bew. 4 0, Den Helder
regen 6 0.1. Luchth. R dam zwaar bew. 5 0.
Twente geheel bew. 4 0. Vlisslngen geheel
bew 4 0. Zd.-Limburg geheel bew. 4 0. Aber
deen geheel bew 5 0. Athene on bew. 10 0.
Barcelona niet ontv., Berlijn geheel bew.
HOOG WATER
12 januari Vlisslngen: 6 43—19.20: Ha-
ringvliclslulzen: 8.21— 20.4«; Rotterdam: 9.18
—22.01; Scheveningcn: 7.49—20.15; IJmuiden:
8.38—21.04: Den Helder: 11.48—Harllngen:
2.15—14.30; Delfzijl: 4.18—17.0,0.
I
