I
Bureaucratie bekoelt animo
voor 'buitenlandse' adoptie
dichtbij
Commentaar
Bangladesj
Geen taak voor raden van kinderbescherming?
Wat vond Anne zelf van Bart je?
-V-
I
r
«rv-
Zwemmen tussen de palmen
kbïaden+weekbladen weekbladen w
Wanhopig
Miljoenen
Harder
Se ieus
Anarchie
Nog geen pensioen
voor de huisartsen
Wij ontvingen
orchidee
felicitatie
'love'
schip
ü6 TROUW/KWARTET DONDERDAG 4 JANUARI 1973
BINNENLAND T5/K7
Bangladesj, de nieuwste natie ter we
reld, die ruim een jaar geleden werd
geboren uit de chaos van een bloedige
burgerkrijg en de derde Indiaas-Paki-
staanse oorlog, is steeds een dankbaar
object geweest voor onheilsprofeten.
Toch is het land zijn eerste le /ensjaar
redelijk doorgekomen.
Kort na de onafhankelijkheidsverkla-
Van een medewerker
Waar komen de tegenstellingen vandaan op het terrein van de interlandelijke adoptie? Waarom
ring werd bijvoorbeeld gevreesd, dat staan aanstaande ouders en instanties vaak lijnrecht tegenover elkaar als het gaat om meningen over
de talrijke plaatselijke guerrilla-groe- soepelheid, openheid, psychologische aanpak? Waarom is er zo vaak het algemene gevoel ook zon-
pen zich niet snel zouden onderwer- Jer Jat Jjt altijd met duidelijke voorbeelden is te illustreren dat van officiële zijde alles gedaan
'Pen,™ hj? cen'r,alc Sezal5 van Dac- WQrdt om a8pil.ant.ouc|ers tegen te werken?
ca. Maar dit probleem is nu voor een r
'belangrijk deel opgelost, al blijft het
wijdverspreide onwettige wapenbezit
een onzekere factor vormen.
De hongersnood, die in dit straatarme
land voor de deur leek te staan, is
evenmin gekomen. Dankzij tijdige bui
tenlandse hulp konden voedselvoorra
den over snel herstelde wegen en
bruggen de meest bedreigde punten
bereiken.
Toch blijft de situatie kritiek. En de
buitenlandse hulpverlening zal dit
•nieuwe jaar nog aanzienlijk moeten
•.toenemen om de vijfenzeventig mil
joen Westbengalen die er tot op
heden een voortplantingstempo op na
•houden dat een bevolkingsverdubbe
ling in twintig jaar opevert in
leven te houden. Vandaar dat de
regering in Dacca ook uiterst beducht
is voor anti-Amerikaanse betogingen,
zoals die de afgelopen week naar
..aanleiding van de bombardementen op
JNoord-Vietnam in Dacca werden ge
houden. Amerika is immers de groot
ste graanleverancier van het land.
i*Dat grote rampen in de vroege jeugd
van Bangladesj zijn uitgebleven, is niet
zozeer de verdienste van de staat
Bangladesj betrekkelijke kleine
groepen politiemannen en militairen
en een nog hoogst gebrekkig werkende
bureaucratie als wel van premier
Sjeik Moedjiboer Rachman. Hij is de
dominerende figuur, die de staat bij
eenhoudt en explosieve tegenstellingen
weet in te kapselen. Zonder deze
volkstribuun is Bangladesj nauwelijks
voorstelbaar en zou de chaos regel
worden. En hij kan met Lodewijk de
Veertiende als een van de weinige
staatslieden zeggen: 'De staat ben ik'.
Zolang die staat nog niet volwassen
is, zal Sjeik Moedjib hem proberen te
vervangen. Maar de vraag blijft hoe
lang hem dit nog zal lukken, want
Moedjibs overheersende positie garan
deert allerminst bestuurlijke effectiviteit
en blijft een lapmiddel voor de bijna
wurgende problematiek op iets langere
termijn van overbevolking, gebrekkige
produktie en periodieke overstro-
I mingsrampen. Bovendien ontkomt
geen enkele volksheld, die grote ver-
antwoordelijkheden moet dragen aan
.slijtage van populariteit. Temeer daar
Moedjibs eigen Awami Liga door
grootscheepse corruptie veel weerstan
den opwekt.
Daarom is het te hopen, dat de voor 7
.maart vastgestelde algemene verkiezin
gen, die zullen worden gehouden on
der de nieuwe grondwet die op 16
december in werking trad, de bestuur
lijke en politieke ontwikkeling van het
land krachtig zullen stimuleren. Want
Bangladesj zal pas volwassen zijn, als
stabiliteit en vooruitgang zijn bereikt
op het moment, waorop Sjeik Moedji-
boer Rachman niet meer kan zeggen:
l 'De staat ben ik*.
Daar is de kant van de ouders: wie na
lang wikken en wegen, na een uiterst
zorgvuldig nagaan van eigen motie
ven, na een veel intensiever doorden
ken van de zaak dan men voor het
verwekken van een 'bloed-eigen' kind
in het algemeen pleegt te doen, tot de
beslissing komt een kind ter adoptie
te laten overkomen, voelt de omhaal,
voorafgaande aan de ministeriële toe
stemming, op zichzelf al als een zware
wissel op eigen geduld en zorgvuldig
heid. Mogelijk brengt dat mensen
soms tot meer wrevel dan altijd ge
rechtvaardigd is.
Aan de andere kant blijkt toch wel,
dat tijdens de hele toestemmingspro
cedure veel extra problemen gescha
pen worden, die mogelijk te vermij
den waren geweest Hierover had ik
een gesprek met enkele mensen van
de Amsterdamse Raad van Kinderbe
scherming. Men kon daar heel wel
navoelen, dat het bezoek van de maat
schappelijk werkster, die het gezin
onderzoekt, op weerstanden stuit.
'Niemand bemoeit zich er mee, als we
zelf een kind willen verwekken, wat
moet een vreemd mens dan komen
beoordelen of we wel goede adoptief
ouders zijn', overweegt men.
Dit is een redenering, die niet hele
maal opgaat. Er is een uiterste zorg
vuldigheid nodig waar het gaat om
kinderen; die al met een pakket ellen
de komen, vanuit een andere wereld,
waarheen ze niet terug kunnen, als
het hier mislukt. Ze zijn bovendien al
éénmaal aan de kant gezet en het
risico, dat dit nog een keer zou ge
beuren, moet tot een minimum terug
gebracht worden.
Moeilijk
Goede wil of de wens een kind te
helpen alléén is onvoldoende en het
is zinnig, dat de mogelijkheden van
de ouders om de onvermijdelijk met
het kind meekomende moeilijkheden
op te vangen, bekeken worden. Toch
blijft het, zeker voor aspirant ouders,
die zelf in een land waren, van waar
ze een kind willen, moeilijk zich te
laten beoordelen door iemand, die
vaak jonger is dan zij zelf en die het
land van herkomst van het kind niet
uit eigen aanschouwing kent. Boven
dien mag het misschien zo zijn. dat
een niet specifiek psychologisch ge
schoolde maatschappelijk werkster tot
een oordeel kan komen over de even
wichtigheid, de motivering en het
incasseringsvermogen van de ouders
in spe, toch is het op zijn minst een
hachelijke verantwoordelijkheid.
Niettemin zijn na de eerste afweer, de
toekomstige ouders wel genegen bo
venstaande argumenten voor sterker
te laten gelden dan hun eigen gevoel.
Juist echter als mensen geheel van
harte zich hieraan onderwerpen, is de
schok groot, als men merkt hoe met
hun bereidwilligheid wordt omge
sprongen. Een groot aantal van hen,
die mij aan informatie hielpen, klaagt
over slordigheid, over het steeds naar
achteren geschoven worden op een
wachtlijst, over het uitlopen van het
onderzoek, terwijl het rapport dat
men soms per ongeluk in handen
krijgt kort en oppervlakkig blijkt
te zijn, over het zoek raken van
dossiers enz. Bij de Amsterdamse raad
schoof men deze bezwaren als inciden
teel ter zijde.
Personeelstekort
Dat de tijdsduur zo lang is, woog
zwaar bij de raad. De oorzaak werd
gezien in gebrek aan medewerkers.
Op het ogenblik zijn de raden ook
buiten Amsterdam, zwaar onderbezet
en zolang de personeelsstop van de
Lmmb
p«f!
In Amsterdam is het straks mogelijk om tussen de palmen een bad te nemen. In het, binnenkort gereed
komende, Sloterparkbad zijn heuse pa'mfoomen aangebracht, zodat men zich tijdens het zwemmen in tro
pische sferen kan wanen. Het grote bass'n in het b;nnenbad meet 50 x 17 meter waardoor het voldoet
aan de normen voor het houden van international? zwemwedstrijden.
De Groene verschijnt deze week voor
'het eerst in een kieinc-r en h-ndiecr
formaat. Aan de oprmnk van dit blad
is weinig veranderd: het rustige ka
rakter blijft gehandhaafd. Hot week
blad besteedt veel aandacht aan do
hervatting van de Amerikaanse bom
bardementen op Noord-Vietnam.
Maarten van Dul'omen schrijft over
een 'duurzaam Vietnamprotest' en
Wouter Gortzak interviewt Uta Rn-»-
ke-Henemann, de dochter van de
'Westduitse bondspresident.
Mevrouw Ranke, hoogleraar in de the
ologie, is actief in do HUfsaktion
Vietnam, een Duitse actiegroep, die
op humanitaire gronden hulp wil le
veren aan de Democratische Repu
bliek Vietnam, omdat de officiële
Duitse belangstelling uitsluitend uit
gaat naar de situatie in Saigon. 'Je
vraagt je af wat er nog in Vietnam te
bombarderen valt', zegt mevrouw Ran
ke en 'de stemming onder de oudere
Vietnamezen is tamelijk wanhopig. Ze
zijn treurig en hulpeloos. Maar bij de
jongere mensen ligt dat anders. Ze
zijn vastbesloten de oorlog voort te
zetten tot een rechtvaardige vrede
gesloten zal zijn, ze verkwanselen hun
vrijheid niet' In De Groene ook een
nieuwe rubriek 'Nieuws en ander
nieuws', waarin kort nationaal en in
ternationaal nieuws.
zoekers om naar Amerika te gaan.
Het blad geeft ook de uitslag van de
prijsvraag, die na de verkiezingen
werd uitgeschreven, om een nieuwe
naam te verzinnen voor dc nieuwe
partij, die PvdA. PPR en D'66 mis
schien, heel misschien gaan vormen
Progressieve Partij Nederland, luidt
de bekroonde naam. die alle andere
varianten (Radikale Unie Nederland,
Eendrachtig Anti-Kapitalistisch Volks
front etc.) ver achter zich liet.
De koninklijke rel, door de VPRO
veroorzaakt, blijft de Linie bezig hou
den. Programmamaker Gied Jaspers
noemt de VPRO uniek. 'In Spanje zou
je voor zo'n uitzending twintig jaar
cel krijgen en in Engeland zou je er
voor onthoofd worden'. Verder in de
Linie: Oorlog tegen de woonboten in
Amsterdam, Amnesty International en
Er komt corruptie voor in Nederland
en een achterpagina in nieuwe formu
le.
Ook in de Nieuwe Linie aandacht
voor Vie'nam. De Groningse hoogle
raar Delfgaauw schrijft, dat de tijd
van alleen maar protesteren voorbij
is. Protesten helpen weinig of niets.
De Groningse hoogleraar voelt meer
voor hardere acties, waarvan hij enke
le voorbeelden geeft: boycot van han
del met Amerika, weigering van de
consument Amerikaanse produkten te
kopen en weigering van Nederlandse
onderwijsmensen, studenten en onder-
Reinder Zwolsman heeft zijn optimis
me nog steeds niet verloren: ik kan
nog miljoenen voor de EMS terug
verdienen, vertrouwt hij Elsevier toe.
Voor de voormalige president-direc
teur van de EMS blijft de gemeente
Den Haag de hoofdschuldige van de
EMS-misère. 'De gemeente heeft ons
in het nauw gedreven en geeft dat bij
monde van wethouder Ommen Kloeke
onbeschaamd toe'.
Ferry Hoogendijk schrijft over de ka
binetsformatie. 'Een extra-parlemen
tair kabinet is de vlucht van de KVP,
de vlucht voor verantwoordelijkheid'. 7„TA1nvv%n
Het omslagverhaal van Elsevier is aan Z<WOiSlTlall
Bert Haanstra gewijd, 'de mens achter
het beest'. Het beest is niet Haanstra,
maar diens film Bij de beesten af.
Haanstra: 'Ik heb, door het langdurig
verblijf bij dieren en het vastleggen
van hun gedrag een andere kijk op
agressie gekregen. Je realiseert je, dat
de mens de enige massamoordenaar
van de eigen soort is'.
Ook HP besteedt veel aandacht aan de
nieuwe Haanstra-film, de eerste on-
Hollandse film van de meest Holland
se van de Nederlandse cineasten. Vol
gens HP's Fred van Doorn is 'de echte
nieuwe Haanstra, de Haanstra van de
jaren zeventig, minder Hollands, uni
verseler georiënteerd, er nog niet,
maar staat hij wel voor de deur'.
HP schrijft ditmaal serieus over de
PPR. In een vier pagina's lang inter
view zegt Bas de Gaay Fortman: 'De
PPR heeft niet meer het image van
de confessionele weglopers. Wij zijn
de verkiezingen ingegaan met een po
litiek van de hoop.' En verder: 'De
derde partij, daar mikken we op. 1
wordt de PvdA. 2 de WD en 3 de
PPR'.
'D'66 dreigt naar rechts af te 'glijden
en Den Uyl moet oppassen het con
tact met zijn achterban niet te verlie
zen'. Over het petje: 'Uit opinieonder
zoeken bleek, dat vijftien procent van
het kiezersvolk vertrouwen had in De
Gaay Fortman, terwijl slechts twee
procent de PPR kende. Toen is beslo
ten dat ik voortaan die witte pet zou
dragen'.
Het omslagverhaal van HP gaat over
de verhouding Amerika-Europa, schei
ding van tafel en bed? Voor Nixon
wordt 1973 het jaar van Europa.
Mansholt zegt in een interview dat de
deur voor Amerika nog maar even
dicht moet blijven, om de arme lan
den voorrang te verlenen. Een poli
tiek testament.
interviews. Wat ik nu heb verteld is
de waarheid op dit moment. Over een
maand kan het allemaal anders zijn.
Vind je het erg nu te stoppen. Ik heb
erge hoofdpijn'.
Minister Geertsema houdt zijn hart
vast wanneer Van Mierlo hem zou
opvolgen. Pratend over de zedelijk
heids-wetgeving: 'Ik heb wel eens te
gen Den Uyl gezegd, dat de PvdA en
de WD voor een jaartje samen moe
ten regeren. Dan zouden we heel wat
zaken kunnen regelen'. VN hield ook
een grote jenever-test, een test die
uitliep in drie pagina's met de bruin-
ste café's van Nederland.
EMS-commissaris Posthumus Meyjes
zegt in een gesprek met sociaal-econo
misch redacteur van Vrij Nederland,
P. E. de Hen: De EMS is inderdaad
niet meer 'Zwolsman EMS'. Bibeb in
terviewt Kees Brusse, hoofdrolspeler
in de nieuwe Nederlandse speelfilm
VD. Brusse: 'Dat heb ik tegen op
J. de Kadt vindt in Accent dat de
anarchie uit het Catshuis moet wor
den gehouden. Anton Huiskes zegt in
het titelverhaal, dat de schaatsprofs
een taak hebben in de recreatie.
'Door hun verrichtingen bieden profs
aan de mensen de mogelijkheid tot
passieve recreatie en dat vind ik niet
onbelangrijk', zegt de coach van de
schaatsprofs en directeur van Sport
en Spel.
Van een verslaggever
UTRECHT Enkele honderden 'rus
tende' huisartsen en weduwen en we
zen van huisartsen moeten het voorlo
pig nog zonder een pensioenuitkering
stellen. De pensioenregeling voor de
huisartsen is namelijk niet, zoals aan
vankelijk de bedoeling was. op 1 janu
ari van dit jaar verplicht gesteld.
Dit heeft tot gevolg, dat de enkele
honderden miljoenen guldens die de
ziekenfondsen sinds 1967 voor de pen
sioenen hebben gereserveerd, voorlo
pig niet voor uitkeringen kunnen
worden gebruikt. Evenmin kan van
de nog actieve 4500 huisartsen een
premie worden geheven als bijdrage
in de backservice voor oudere colle
ga's. Alleen de rond 120 weduwen en
200 wezen van huisartsen die na 1967
zijn overleden ontvangen op het ogen
blik een voorlopige uitkering.
kant van de overheid niet wordt opge
heven, is er niet veel kans op verbete
ring. Kortom, dit probleem werd door
de raad slechts van organisatorische
aard geacht, hoewel de buitenstaander
zich niet aan de indruk kan onttrek
ken, dat er vaak inefficiënt gewerkt
wordt.
De vraag rijst, of de Raad van Kin
derbescherming het juiste lichaam is
om deze zaken te behartigen. Bij de
Amsterdamse raad beriep men zich op
lange ervaring. Dit gaat zeker op
waar het gaat om beoordelen van
pleeggezinnen voor Nederlandse kin
deren, maar de interlandelijke adop
tie, die pas in '67 echt op gang kwam,
is toch een hoofdstuk apart.
Zijn er geen redenen om speciale
teams hiervoor te vormen? Het lange
wachten tot men voor gezinsonder
zoek aan de beurt is, zou aanvaard
baarder worden omdat men dan ten
minste wacht op anderen in dezelfde
situatie en niet steeds het argument
hoeft te horen, dat men moet wijken
voor afwerking van veel urgentere
problemen die bij de raad liggen, op
voogdijgebied bijvoorbeeld. Voor de
raad een volledig logische rangschik
king van urgentieproblemen, voor a.s.
adoptief-ouders een op zijn minst re
latieve logica.
Twee bezwaren
Een losmaken van de Raad zou boven
dien betekenen, dat een dergelijk
team heel anders samengesteld zou kun
nen zijn. Er zou bijvoorbeeld plaats
kunnen zijn voor een medisch-psycho-
loog, een maatschappelijk werkster en
een juridisch medewerker, waardoor
twee grote bezwaren van het huidige
systeem, namelijk dat het allemaal
toch wel erg uitsluitend in de juridi
sche hoek zit (ik kom daar in het
laatste artikel op terug) en dat de
psychologische aanpak zo slecht is.
zouden kunnen vervallen.
Het is nu niet ongebruikelijk, dat de
gezinsonderzoekers de specificiteit van
de keuze voor een bepaald land volle
dig miskennen, zodat nog al eens de
suggestie naar voren komt. dat er
zoveel Nederlandse kinderen pleegou
ders nodig hebben en of men zich dus
niet liever daarop zou richten.
Een hoger geplaatst ambtenaar kwam
met de suggestie: 'Als u zo nodig een
gekleurd kind moet, kunt u er toch
in Nederland wel een vinden'. Het
argument van de ouders, dat ook het
'eigen' kunnen worden van het kind.
zowel gevoelsmatig als juridisch, een
grote rol speelt, werd bij de raad als
een niet helemaal adequaat gevoel
gezien. Men bleek, noch van over
heidswege zoals in een latex ge
sprek bleek noch binnen de Am
sterdamse raad geneigd te zijn de
interlandelijke adoptie los te maken
van de raden. De eerste instantie
vond een medisch-psychologische be
nadering van de hele kwestie en van
het gezinsonderzoek te ingrijpend
worden, de raad zag daarnaast ook
grote financiële bezwaren.
Discriminatie
Eén zorg woog de raad duidelijk
zwaarder dan de adoptief-ouders in
spc, namelijk de vraag: wat moet dat
later met al die gekleurde kinderen?
Wordt dal geen gediscrimineerde min
derheidsgroep' Deze zorg bleek ook
bij de overheid gevoeld te worden.
Waar te veel niet-blanke kinderen
komen, kan irritatie ontstaan, meende
men, ook op grond van ervaringen
met niet-blanke Nederlanders, die bij
voorbeeld na de oorlog uit Indonesië
kwamen en later meer uit Suriname,
en denkend aan de problemen, die de
gastarbeiders ondervinden.
Toch staan hier overwegingen tegeno
ver. De niet-volledig-blanke Nederlan
ders komen vaak op latere leeftijd en
vanuit een geheel andere cultuur,
waarbij zij zich plotseling moeten om
schakelen naar onze normen. Adop-
tief-kinderen worden in ons cultuur
patroon grootgebracht. Bovendien
werden ondanks de zo juist aangehaal
de ervaringen op het ogenblik dat
onze economie daarom vroeg, grote
groepen gastarbeiders toegelaten. Als
men daarbij overweegt, dat van '67
tot 1 september 1972 (in vijf jaar
dus) er een vierduizend aanvragen
ingediend werden, waarvan inmiddels
een duizend door terugtrekken of af
wijzing afgevallen is, terwijl voor een
deel daarvan de adoptieprocedure
nog in volle gang is, dan blijkt toch
wel. dat het om een verhoudingsge
wijs zeer gering aantal niet-blanke
kinderen gaat.
Vergeten wordt bij deze probleemstel
ling bovendien, dat de discriminatie
in het land van herkomst voor de
betreffende kinderen veel groter zou
zijn vanuit het daar geldende cultuur
patroon. Juist daarom komen ze ginds
in tehuizen terecht, waar ze geen
reële toekomst hebben, aangenomen,
dat ze hun eerste kinderjaren zouden
overleven. Juist daarom willen de
adoptief-ouders ze hier heen laten
komen.
(Dit Is het tweede artikel van een
serie van drie. Het eerste werd ge
plaatst op 3 januari).
Theo Kars: De Geisha. De Arbeiders
pers 192 blz 13,90. Roman
over de egocentrische Allard Koch die
een meisje aan zich weet te binden,
zonder dat het door zijn gedrag ja
loers wordt. Roman, waarin de vrija
ges deprimerend exact worden be
schreven.
D.A.F. De Sade: Juliette, of de voor
spoed van de ondeugd. Bert Bakker
382 blz ƒ19,50 vertaling
Hans Warren.
Meesters der vertelkunst uit de DDR.
Meulenhoff 192 blz 13.50
keuze, vertaling en inleiding: Gerrit
Bussink.
Beschouwingen over de televisieserie
'Bartje', die Willy van Hemert voor
de NCRV maakte aan de hand van
Anne de Vries' in 1935 verschenen
boek, zijn er intussen meer dan vol
doende te lezen geweest. Dat boek
zelf is overigens indertijd niet overal
met gejuich ontvangen. In de NCRV-
gids voor de komende iceek citeert
Klaas Koopman een aantal recensies
uit die tijd.
Uit 'Het Leidersblad': 'De kerkelijke
tucht is zo slap dat de jongste kinde
ren niet eens gedoopt zijn, zonder dat
er iets door de kerk wordt gedaan, 't
Is alles even triest en droef. Mis
schien komt het zo in de praktijk
voor; ik hoop en geloof van neen'.
Maar het hele geestelijke en kerkelij
ke leven wordt hier tot een walging
gemaakt. En die walgelijke mensen
zijn dan speciaal gereformeerd'.
De 'Kamper Kerkbode': 'Is Bartje een
'mooi' boek? Dan zeg ik: neen, al is
het Tiaar compositie (saamstelling) en
stijl knap werk. Het is niet 'mooi',
want het doet aan de kracht van
Christendom en Kerk, genade en
Geest tekort. Het doet mij leed. Het
had anders kunnen en moeten zijn'.
Het Orgaan van het Vlaamsch Natio
naal Vrouwenverbond, kennelijk een
blad voor Dames van Stand: 'Voor de
leidende standen valt hier heel wat te
leren en is er meer sociaal begrip uit
Bartje te halen dan uit dikke hand
boeken. Het heeft bij de arbeiders
klas in een gans ander daglicht ge
toond. Wij die zo dikwijls zo hard
oordelen over onze dienstmeisjes, voe
len met één slag een grote bewonde
ring voor die sukkels, dewelke zich zo
prachtig aanpassen aan ons milieu en
tenslotte nog zo gemanierd zijn, on
danks het feit dat ze uit een halve
wildernis komen'.
Het blad 'De jongeman' is, evenals
veel kranten en tijdschriften uit die
tijd. wild enthousiast: 'Ach, dwaas die
ik ben, om nog te trachten de schoon
heid ran een parelsnoer duidelijk te
maken door er twee parels af te
nemen en die te tonen. Die de heer-
W'e een h°el bijzondere h'opm w"
7;en. moet beslist rvet later dan ha,f
ianuari de Hortus Botanicus van de
universiteit van Amsterdam binnen
stapnen. D*»ar staat tot dan een witte
orch'dee te bloeien, de anr»"aepum
sesquipedale uit Madagascar, die was
achtige bloemen met een doorsnee
van meer dan tien centimeter h^eft
en e°n bnite.ng-wnon l?->g spoor met
een lenste van 25 tot 30 centimeter.
Daar helemaal onderin zit de nectar,
een zonderlinge situatie die Darwin
er toe bracht te verkondigen dat er
een nachtvlinder moest bestaan met
een tong. even lang als het orchideo-
ënspnor. anders zou de evolutie nooit
zo'n bloem hebben doen ontstaan.
Tot 1873 zat. men daar eeijbeetje
mge,—nwar 'n-1 datzelfde- jaar bleek
"Darwin gelijk te hebben: toen ontdek
te men een pfilstaartvljmler met een
langere tong clan welke vlinder dan
ook. Vlinder (Xanthopan morgani for
ma praedictaï en orchidee zijn van
elkaar afhankelijk want deze vlinder
is de enige die de orchidee kan be
stuiven en de orchidee de enige die
de vlinder voedsel kan leveren.
Felicitas BV welbekend van de
f°l'citatiediénst, bebie-kado. auto-weg
wijs en select ladies gaat fuseren
met een soortgelijke instelling in
Memphis in de Verenigde Staten: do
Welcome Wagon International Inc.
Welcome Wagon werkt zo oneeveer
als onze Nederlandse felicitatiedienst,
waar veel jonge echtparen mee te
maken hebben gehad of nog krijgen.
Deze WW heeft niets met werkloos
heid te maken. De zaak heeft zo'n
achtduizend juffrouwen in dienst, in
dit geval hostesses genoemd, die jaar
lijks in Amerika. Canada. Porto Rico
en Engeland anderhalf miljoen pas
aangekomen gezinnetjes, bruidsparen
en aanstaande moeders opzoeken.
Sinds de fusie kan het gebeuren, dat
Uncle Sam ook een klein stukje van
zijn lange Amerikaanse neus in het
intieme leven van Nederlanders steekt.
Leerzaam Wie iets over Roeme
nië en de mensen die het er op
cultureel en wetenschappelijk terrein
voor het zeggen hadden en hebben, te
weten wil komen, kan tot de elfde in
Pulehri Studio in Den Haag terecht,
waar een expositie over dit soort
belangrijke personen is ingericht. Dat
alles omdat de Roemeense republiek
25 jaar in z'n tegenwoordige vorm
bestaat en vanwege het culturele ver
drag tussen ons en dat land Planci-
us Heel wat langer (tot eind april)
is in het maritiem museum Prins
Hendrik in Rotterdam een tentoon
stelling te zien, gewijd aan het carto
grafisch werk van Petrus Plancius.
Weliswaar is hij al in 1622 overleden,
maar als hij niet zoveel Nederlandse
ontdekkingsreizen had voorbereid en
gestimuleerd, had ons wereldje er
misschien heel anders uitgezien
lijkheid van de zee wil laten zien
door er een emmer water uit te
scheppen en bij u neer te zetten.
Makkers ik heb maar één raad.
Zorgt dat dit boek in uw bezit kermt
en dat ge het leest, nog eens leest en
weer eens leest en ook anderen ervan
doet genieten. Vooral gij, jongenslei
ders, leest en herleest het boeü Er is
meer kennis van de kinderziel uit te
putten dan uit veel andere boeken
tesamen. En er is daar schoonheid en
rijkdom van taal voor u, zo veel, dat
het boek ook u zeker rijker en geluk
kiger zal maken'.
Wat Klaas Koopman niet gevonden
heeftis een verslag van Anne de
Vries' lezing over 'het realisme in de
Christelijke lectuur'. Gelukkig vond
de ger formeer de emeritus predikant
cis. W. Korfker uit Zwijndrecht die
wel voor ons in De Standaard van 27
augustus 1938. In die lezing ging
Anne de Vries vrij diepen op zijn
boek Bartje, en de verslaggever
schreef daar in 1938 dit over:
'De spreker stelde de vraag: 'Hoe
echter kan nu een schrijver het ge
loofsleven zijner personen den lezers
laten zien? Dit is uiterst moeilijk. Dit
dwong mij, aldus spr., om Bartje hal-
verwege een tijdlang te laten liggen,
tot ik Christus vond in het werkelijke
leven van Bartje zelfaan 't sterfbed
van z'n moeder en bij opoe Tjobbe;
had dit niet gekund, het boek zou
niet anders dan de leegste armoede
getekend hebben'.
De Vries kreeg persoonlijk ook reac
ties op zijn boek. In het Standaard-
verslag worden deze gememoreerd:
'Bartje ligt bij mij in de vuilnisbak,
zo'n vuil boek wil ik niet in m'n huis
hebben'. Maar een echtpaar schreef:
'Twee jaar zijn we getrouwd; 't eerste
jaar werd de Bijbel nauwelijks, 't
tweede jaar geheel niet meer gelezen;
na 't lezen van Bartje zijn we het
weer gaan doen'. Een derde: 'In niet-
christelijke boeken komt de duivel op
klompen, maar in Bartje op slofjes'.
Doch een r.k. geestelijke schreef: 'Na
't lezen van Bartje buig ik me nog
meer neer over het ellendige, naar
het voorbeeld van onze grote Hoge
priester Jezus Christus'.
'Love me or leave me' zou een Vietna
mees kunnen denken, als hij een
brief uit Amerika met deze nieuwe
Amerikaanse postzegel ontvangt, waar
alleen in koeien van letters 'love' op
staat. Nu bereikt deze liefde Vietnam
niet zo makkelijk, want de postzegel
Is maar acht (dollar)-cent waard en
daar kom Je niet ver mee. Nee, de
'love' is uitsluitend bestemd voor
Amerikanen en of er ooit iets van
'leave me' terecht komt, zal de toe
komst moeten leren. Want niet alleen
op het andere plaatje strooien B 52-
bommenwerpers hun bommen over
het land uit. in het echt gebeurt dat
not steeds precies zo.
Biina zijn belangrijke stukken van
het Romeinse schip uit de tweede
eeuw. dat in het najaar bij Zwammer-
dam is opgegraven, verbrand, en dan
was er niets van het hele plan te
rechtgekomen om het 23 meter lange
schip in het scheepsmuseum in Ketel
haven te conserveren en het daarna
in het maritiem museum Prins Hen
drik in Rotterdam ten toon te stellen.
Het hout was zolang opgeslagen in
een trailer, toen er brand in de
verwarmingsinstallatie uitbrak. Geluk
kig wist de brandweer de trailer niet,
maar het eikenhout van het oude
schip wél in goede staat te houden
zodat, als alles volgens plan verloopt,
het hout nu toch anderhalf jaar lang
in een polyethvleenglocylbadje kan.
Voor het zover is, moet eerst de
modder van eeuwen er afgespoeld
worden. De financiering van berging
en behandeling is nog niet helemaal
rond, maar naar verwachting zal de
provincie Zuid-Holland wel een centje
of wat willen bijdragen.
'Hij zegt, dat hij dan mijn vrouw wel zal bellen om aan haar opslag te vragen
